Zarządzanie poprzez cele

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zarządzanie poprzez cele"

Transkrypt

1 Verlag Dashofer Sp. z o.o. ul. Senatorska Warszawa VERLAG DASHÖFER Wiedza praktyczna: Zarządzanie poprzez cele Autor: Peter Maas

2 3 Zarządzanie poprzez cele 1. Definicja celów Cel, według encyklopedii Brockhaus, oznacza (...) stan, który został stworzony przez indywidualny, wolny wybór i decyzję. Urzeczywistnia się on poprzez działanie, a planowanie i realizacja są dla niego elementami przewodnimi. Wszelkie zamierzone działanie jest określone przez cele i uzasadnione przez motywy, które każdemu celowi nadają wartość (...). Tym samym, cele stanowią zmianę obecnego stanu, ponieważ cel jest zawsze czymś, co nie zostało jeszcze osiągnięte. Można mieć cele zarówno prywatne, jak i zawodowe, jednak do wszystkich tych obszarów odnosi się powiedzenie Lao-tse: kto nie wie, dokąd chce dopłynąć, ten nie będzie miał pomyślnych wiatrów. Stąd też cele odnoszą się również do pracy zawodowej, są tu wręcz niezbędne. Wg Kleinbecka (1991), funkcja celów w zarządzaniu sprowadzona została do czterech mechanizmów, które mają wpływ na wydajne działanie. Cele... + nadają działaniu kierunek, + zwracają uwagę na ważne dla danego działania informacje, + w przypadku wyższych celów wymuszają większy wysiłek i wytrwałość, + oddziałują również pośrednio, przyczyniając się do tworzenia specyficznych dla określonych zadań strategii i planów. 2. Rodzaje celów Na poziomie organizacji i przedsiębiorstw rozróżniam trzy rodzaje celów: cele strategiczne, cele taktyczne i cele operacyjne. Uderzające jest to, że określenia te brzmią po wojskowemu. Bierze się to stąd, że cele te, tak jak i wiele innych elementów nowoczesnej nauki o zarządzaniu, można sprowadzić do modeli, które mają swój początek w dziedzinie wojskowej. Cele strategiczne organizacji to cele, które odnoszą się do całej organizacji lub całego przedsiębiorstwa. Przy tym niekoniecznie obowiązują one każdą z komórek organizacji w ten sam sposób chodzi nam raczej o ogólne cele organizacji. Są one często sformułowane relatywnie abstrakcyjnie (a poprzez to nie muszą w przeciwieństwie do celów taktycznych i operacyjnych podporządkowywać się opisanym w rozdziale 4 kryteriom jakości celów). Ponadto, cele te mają dość szeroki horyzont czasowy (najczęściej od 5 do 10 lat stąd też często nazywane są celami średniookresowymi). Cele strategiczne mogą wywodzić się z najróżniejszych źródeł, np.: a) zarząd danej organizacji (kierownicy, szefowie, itp.) ma pewną wizję i spisuje ją w formie strategii, b) sugestie mogą również pochodzić od załogi, która zainspiruje kierownictwo organizacji do sformułowania strategii, c) zmiany zachodzące w otoczeniu lub na rynku, na którym działa organizacja, mogą wymusić dopasowanie się lub stworzą nowe szanse, które znajdą swe odbicie w strategii, itp.

3 4 Obojętne z jakiego źródła (lub z jakich źródeł) zrodziła się strategia, zawsze zostanie ona ustalona przez kierownictwo organizacji. Dlatego też ustalenie strategii rzadko jest procesem demokratycznym (zarówno organizacje, jak i przedsiębiorstwa rzadko są systemami demokratycznymi), lecz zadaniem narzuconym z góry. Przykład strategicznego celu szkoły wyższej: Zostać przyjętym w poczet elitarnych uniwersytetów. Przykład strategicznego celu przedsiębiorstwa: Stać się firmą przodującą na rynku polskim. Przykład strategicznego celu gminy: Stać się najbardziej przyjaznym miastem dla dzieci w Wielkopolsce. Od celu strategicznego wyprowadzane są cele taktyczne. Cel taktyczny nie dotyczy już organizacji jako całości, lecz tylko jej części (np. działy, referaty, komórki). Najwyższy szczebel, znajdujący się tuż poniżej szczebla kierowniczego (np. zarządu lub kierownictwa firmy), można więc określić jako pierwszy szczebel taktyczny, a leżące pod nim poziomy stanowią drugi szczebel taktyczny, itp. Cele taktyczne zawsze dotyczą części organizacji znajdującej się w strukturze firmy oraz podlegają wymienionym w rozdziale czwartym kryteriom jakości i z reguły są uzgadniane lub ustalane w sposób wiążący na okres jednego roku. Poniżej najniższej taktycznej warstwy organizacji napotykamy jednostkę, która stanowi szczebel operacyjny. Tutaj z kolei mamy do czynienia z celami operacyjnymi, które zawsze dotyczą poszczególnych osób i muszą być sformułowane według przytoczonych w dalszej części kryteriów jakości. Również w tym przypadku horyzont czasowy wynosi 1 rok. Jak pokazuje poniższy diagram rodzaje celów uporządkowane są hierarchicznie: Cele strategiczne Cele taktyczne Cele operacyjne

4 Podsumowując to, co zostało powiedziane powyżej: 5 Cele strategiczne: Cele taktyczne: Cele operacyjne: dotyczą całej organizacji lub całego przedsiębiorstwa. dotyczą części organizacji lub przedsiębiorstwa znajdującej się powyżej jednostki, np. działy, wydziały, itp. dotyczą zawsze pojedynczych osób. Cele taktyczne i operacyjne są uzgadniane lub ustalane w sposób wiążący na okres jednego roku i formułowane zgodnie z kryteriami jakości. Nie dotyczy to jednak strategii. 3. Wytyczanie celów W procesie wytyczania celów, z całościowej strategii tworzy się cele poszczególnych poziomów organizacji znajdujących się poniżej szczebla kierowniczego. Odbywa się to zwykle według prostego wzoru, poprzez znalezienie odpowiedzi na poniższe pytania: Dla przedsiębiorstwa prywatnego: W jaki sposób dział personalny może przyczynić się do zrealizowania strategii firmy? (cel taktyczny) W jaki sposób specjalista ds. zatrudnienia może przyczynić się do realizacji celów działu personalnego? (cel operacyjny) Dla urzędów: Co może uczynić dział personalny, aby zrealizować strategię? (cel taktyczny) Co może uczynić specjalista ds. pracowniczych, aby zrealizować cele działu personalnego? (cel operacyjny) Graficznie wytyczanie celów wygląda więc następująco: Strategia Taktyka 1 Taktyka 2 Jedn. operacyjna 1 Jedn. operacyjna 2 Jedn. operacyjna 3

5 6 W idealnym przypadku wszystkie cele warstwy operacyjnej obszaru taktycznego składają się na cel taktyczny tego obszaru (tak więc, np. ze wszystkich celów pracowników danego działu wynikają cele kierownika/kierowniczki działu). Na dłuższą metę, wszystkie cele taktyczne powinny realizować cel strategiczny. Wytyczanie celów może być przeprowadzone przez kadrę kierowniczą bez udziału niższego szczebla (np. kierowniczka/kierownik działu ustala wszystkie cele swoich pracowników bez ich udziału). Nazywamy to wówczas odgórnym wytyczaniem celów. Alternatywą jest sytuacja, w której kadra kierownicza uzgadnia cele z poszczególnymi pracownikami indywidualnie (podczas rozmów w cztery oczy). Taki sposób postępowania określamy jako wytyczanie celów poprzez ich uzgodnienie. Obydwa sposoby omówię dokładniej w rozdziale Kryteria jakości celów Aby można było wytyczać cele w sposób rozsądny, powinny one spełniać kilka kryteriów jakości. W ten sposób, w znacznym stopniu można uniknąć niejasności i niezgodności. Kryteria jakości dzielą się na: kryteria formalne oraz kryteria dotyczące treści. Przy czym, formalne kryteria jakości dotyczą sposobu sformułowania celu (język), natomiast kryteria odnoszące się do treści dbają o to, aby nie ustalono lub nie wyznaczono odgórnie żadnego głupstwa. Przegląd kryteriów jakości: 1) Kryteria formalne (czyli ze wzg. na sformułowanie cel powinien być): + jednoznaczny, + wymierny, + ograniczony czasowo, + personalny. 2) Kryteria dotyczące treści (czyli ze wzg. na treść cel powinien być): + podlegający oddziaływaniom, + osiągalny, + wolny od sprzeczności, + budzący zaangażowanie, + akceptowany. Ad. 1) Formalne kryteria jakości Na początek chciałbym się zająć formalnymi kryteriami jakości, które generalnie rzecz biorąc odpowiadają za to, aby sformułowanie celów pod względem językowym było jasne i jednoznaczne.

6 7 Jednoznaczność Cel powinien być sformułowany jednoznacznie! Przypomnijmy sobie jeszcze raz, że cele zdefiniowałem jako zmianę obecnego stanu. Przy tym kierunek zmian nie jest opisany. I tak, np. wypowiedź, że musimy zmienić nasze koszty można w zupełności zaakceptować jako cel (koszty muszą być zmienione, a więc obecny stan powinien zostać zmieniony). Może się jednak okazać, że koszty wzrosną. Jeśli jednak przy wytyczaniu celu wyraźnie chodzi o zmianę w kierunku obniżania kosztów, należy zapisać kierunek zmian, a więc jednoznacznie sformułować cel: Musimy obniżyć nasze koszty. Przy jednoznacznie sformułowanym celu mamy jasność, jaki ma być kierunek tej zmiany, np.: + obniżenie kosztów, + podwyższenie przychodów, + zwiększenie zatrudnienia, + zmniejszenie liczby błędów, itp. Wymierność Cel powinien być wymierny! Mimo jednoznaczności celu często nie osiąga się tego, do czego się zmierza, ponieważ jasny jest tylko kierunek i nic poza tym. W ten sposób cel obniżyć koszty zostałby osiągnięty już wtedy, gdyby koszty spadły o 1 euro. Jeśli to jednak nie wystarczy, należy wprowadzić kryterium sukcesu, ponieważ tylko wtedy cel stanie się wymierny: koszty powinny zostać obniżone o 1000 euro, koszty powinny zostać obniżone o 10% w stosunku do roku poprzedniego. Przy celach ilościowych (jak w naszym przykładzie) wymierność jest zdefiniowana przez najniższą lub najwyższą granicę ( obniżyć o 1000 euro, podwyższyć o 1000 euro ) lub jako relacja do innych wartości ( o 10% w odniesieniu do... ). Aby realizacja celu ponad wyznaczoną granicę stanowiła również osiągnięcie celu, proponuję stosowanie pojęć: co najmniej, najwyżej, a więc: koszty zostaną obniżone o co najmniej 1000 euro. Rzecz jest bardziej skomplikowana w przypadku celów jakościowych, gdyż wówczas nie możemy operować liczbami: Proszę podnieść zadowolenie pracowników w Pana dziale. Ten cel jest wprawdzie jednoznaczny (= podnieść), jednakże nie jest wymierny, bo w jaki sposób można wyrazić liczbowo zadowolenie pracowników? Jeśli nie określicie Państwo już przy pisemnym formułowaniu celu, w jaki sposób będziecie mierzyć zadowolenie pracowników, istnieje niebezpieczeństwo, że pracownik, którego zadaniem będzie osiągnięcie celu, będzie miał inne wyobrażenie o tym niż Państwo i że osiągniecie wtedy coś, czego nie chcieliście. Dlatego też przy celach jakościowych należy ustalić sposób pomiaru jakości. Tę wymierność uzyskuje się dzięki wielkościom pomocniczym, które pomagają ustalić osiągnięcie (lub nieosiągnięcie) celu. W naszym przykładzie osiągnięcie wymierności celu jakościowego mogłoby wyglądać w ten sposób: Proszę zwiększyć zadowolenie pracowników. Wielkość pomiaru: wysokość fluktuacji w Państwa dziale spadnie z obecnych 5% na max. 4%. W tym miejscu mogą Państwo oczywiście zaprotestować, że cel jakościowy zostaje zredukowany i uproszczony poprzez jego zamianę na ilość. Jednak chciałbym Państwa zapytać: w jaki sposób chcielibyście sprawdzić, czy cel jakościowy został osiągnięty? Jeśli nie będziecie w stanie tego sprawdzić, to nie będziecie wiedzieć,

7 8 czy odnieśliście Państwo sukces. A wydaje mi się, że uzgodnienie celu, którego osiągnięcia nie można sprawdzić, nie ma sensu. Personalność Cel powinien być personalny (czasami personalny odczytywany jest również jako indywidualny przy czym oba pojęcia mają to samo znaczenie)! Ten warunek łatwo jest spełnić, gdyż wystarczy podać w trakcie formułowania celu nazwisko osoby, która ma go realizować. Personalny oznacza faktycznie nazwisko danej osoby podanie nazwy spełnianej przez nią funkcji byłoby niewystarczające. Dlaczego? Gdyż w przypadku rotacji osoby w obrębie danego stanowiska, nowy pracownik niekoniecznie odziedziczy cele swojego poprzednika. Cele te powinny być ponownie przydzielone lub wynegocjowane. Podanie nazwiska podczas formułowania celów chroni przed taką sytuacją. Nasze cele brzmią więc: Pani Weber obniży koszty w swoim dziale o co najmniej 10% w odniesieniu do poprzedniego roku, Pan Schmitz podwyższy zadowolenie pracowników w swoim dziale, poprzez obniżenie stopy fluktuacji pracowników, z obecnych 5% na maksymalnie 4%. Ograniczenie czasowe Cel powinien być ograniczony czasowo! Brakuje nam więc jeszcze podania terminu, do którego ten cel powinien zostać osiągnięty. Aby było łatwiej zalecam podawanie daty (a więc nie: w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, lecz do r. ). I tak, poprawny formalnie cel brzmi: Pani Weber obniży do r. koszty w swoim dziale o co najmniej 10% w odniesieniu do kosztów roku 2004 ; Pan Schmitz podwyższy do zadowolenie pracowników w swoim dziale poprzez obniżenie stopy fluktuacji z obecnych 5% w roku 2004 na maksymalnie 4% w roku 2005r. I jeszcze jedna rada: Proszę formułować cel, nawet jeśli nie jest to gramatycznie poprawne, w czasie teraźniejszym, a nie przyszłym (np.: Pani Weber obniża..., Pan Schmitz podwyższa..., itp.). Łatwiej wtedy taki cel odczytać i brzmi on bardziej wiążąco. Ad. 2) Kryteria dotyczące treści Po omówieniu formalnych kryteriów, chciałbym zwrócić Państwa uwagę na kryteria dotyczące treści. Za pomocą tych kryteriów możemy się upewnić, że nie zostanie sformułowany żaden absurdalny cel, nawet jeśli będzie on formalnie poprawny. Podleganie oddziaływaniom Cel powinien być tak sformułowany, aby leżał w zasięgu oddziaływań osoby, która go realizuje! W przypadku braku takiej możliwości, działanie osoby mogłoby wprawdzie zmierzać ku realizacji celu, jednakże nie stanowiłoby jego faktycznej przyczyny. Chciałbym tutaj podać dwa przykłady formalnie poprawnych celów, z których jednak tylko jeden leży w zasięgu oddziaływań pracownika: 1. Pan Worms podnosi do r. roczne dochody z monitorowania ruchu drogowego z obecnych euro na co najmniej euro. 2. Pan Worms podnosi do r. roczne wpływy z opłat za wnioski o dowód osobisty oraz ich wystawianie z obecnych euro na co najmniej euro.

8 9 Z pewnością przyznacie mi Państwo rację, jeśli stwierdzę, że cel nr 1 podlega oddziaływaniom, natomiast cel drugi nie. Pan Worms nie może wprawdzie oddziaływać na to, jak szybko będą jeździli kierowcy, ale może mieć wpływ na częstość pomiaru. Byłoby to jak najbardziej legalne i leżałoby w jego kompetencjach. Ale w jaki sposób pan Worms może wpływać na cel nr 2? Poprzez wzrost opłat (co nie leży w jego kompetencjach), poprzez wprowadzenie nowego dowodu osobistego (co również nie leży w jego kompetencjach) albo również poprzez kradzież dowodów osobistych, tak aby poszkodowani musieli starać się o nowe dokumenty (co jednak jest nielegalne i dlatego nie wchodzi w grę). Jak Państwo widzą, w przypadku celu nr 2 nie ma możliwości jakiegokolwiek oddziaływania. Osiągalność celu Sama możliwość wywierania wpływu nie wystarcza jednak, gdyż cel powinien być również osiągalny! Oznacza to, że powinna istnieć realna szansa na jego zrealizowanie. Nie chodzi więc tutaj o pewne zdarzenie (uda mi się to na 100%), lecz o wiarę w prawdziwą szansę. Badania wykazały mianowicie (Kurt Lewin opisał to w swojej Teorii pola 1 już w latach dwudziestych XX wieku), że ludzie inwestują tylko w takie cele, które mają szansę na realizację, natomiast nie podejmują się takich, przy których od początku pojawia się przypuszczenie, że nie można ich będzie osiągnąć. Wolność od sprzeczności Jeśli uważamy, że możemy oddziaływać na dany cel i że jest on osiągalny, to musimy jeszcze sprawdzić, czy jest wolny od sprzeczności! Gdyż cel nie może być sprzeczny w stosunku do celu nadrzędnego, któremu służy. W ramach wytyczania celów może się to jednak łatwo zdarzyć jak pokazuje następujący (realny) przykład: CEL STRATEGICZNY GMINY: Miasto X podwyższy liczbę rejonów przemysłowych na swoim obszarze o co najmniej 2% rocznie. CEL KIEROWNICZKI URZĘDU: Pani Schmitz podwyższy do r. atrakcyjność miasta, poprzez stworzenie większej ilości miejsc do spędzania wolnego czasu. Dotyczy to terenów zielonych, możliwości uprawiania sportu, imprez kulturalnych, itp. CEL KIEROWNIKA DZIAŁU: Pan Bauer podwyższy do r. ilość terenów zielonych w obszarze miasta o co najmniej 5% w odniesieniu do wykazanych w roku CEL PRACOWNICY: Pani Leppe przekształci do r. obszar przemysłowy Północ w tereny zielone. Sposób wyprowadzenia celu z jednego szczebla na kolejny jest logiczny i wolny od sprzeczności jeśli jednak porównamy cel pracownicy z celem strategicznym gminy wyraźnie uwypukla się pewna sprzeczność: przekształcenie powierzchni prze- 1) Jeśli interesuje Państwa ten temat bliżej, polecam link: http: /seminarserver. fb14. uni-dortmund. de/grau/motivationemotion/lewin. pdf

Zarządzanie poprzez cele

Zarządzanie poprzez cele Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. Al. Krakowska 271 02-133 Warszawa www.dashofer.pl VERLAG DASHÖFER Wiedza praktyczna: Zarządzanie poprzez cele Autor: Peter Maas VERLAG DASHÖFER Wiedza praktyczna:

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie poprzez cele

Zarządzanie poprzez cele Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. Al. Krakowska 271 02-133 Warszawa www.dashofer.pl VERLAG DASHÖFER Wiedza praktyczna: Zarządzanie poprzez cele Autor: Peter Maas VERLAG DASHÖFER Wiedza praktyczna:

Bardziej szczegółowo

5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 5.1. Jakie znaczenie ma planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy? Planowanie jest ważnym elementem

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami

Wprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami Wprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami punkt 2 planu zajęć dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania

Bardziej szczegółowo

Co należy wiedzieć o oprocentowaniu mieszkaniowego kredytu hipotecznego?

Co należy wiedzieć o oprocentowaniu mieszkaniowego kredytu hipotecznego? Co należy wiedzieć o oprocentowaniu mieszkaniowego kredytu hipotecznego?, czyli na co zwrócić szczególną uwagę przy doborze kredytu. Autor: Przemysław Mudel p.mudel@niezaleznydoradca.pl Copyright 2007

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań

Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań Zarządzanie talentami w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań Informacja o badaniu Pomimo trudnej sytuacji na rynku pracy, zarówno polskie jak i międzynarodowe przedsiębiorstwa coraz częściej dostrzegają

Bardziej szczegółowo

POLITYKA JAKOŚCI. Polityka jakości to formalna i ogólna deklaracja firmy, jak zamierza traktować sprawy zarządzania jakością.

POLITYKA JAKOŚCI. Polityka jakości to formalna i ogólna deklaracja firmy, jak zamierza traktować sprawy zarządzania jakością. POLITYKA JAKOŚCI Polityka jakości jest zestawem nadrzędnych celów, zamiarów oraz orientacji organizacji na jakość. Stanowi ona dowód na to, że przedsiębiorca wie, czego chce i kieruje swoim przedsiębiorstwem

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS VII-VIII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS VII-VIII PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS VII-VIII I. Kontrakt z uczniami: 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Prace klasowe są obowiązkowe. 3. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

Perspektywiczny Plan Rozwoju: Pracownika. Efektywności Kompetencji i Zaangażowania. --- wskazówki do rozmowy ---

Perspektywiczny Plan Rozwoju: Pracownika. Efektywności Kompetencji i Zaangażowania. --- wskazówki do rozmowy --- Perspektywiczny Plan Rozwoju: Efektywności Kompetencji i Zaangażowania Pracownika --- wskazówki do rozmowy --- MIĘDZYNARODOWA PLATFORMA SZKOLENIOWA WWW.MPS.NET.PL Wprowadzenie Wskazówki do przeprowadzenia

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku

Załącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku Załącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku STRATEGIA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Rozdział 1 Założenia ogólne 1 1. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV - VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV - VI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV - VI I. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA PODLEGAJĄCE OCENIE l. Mówienie. 2. Czytanie. 3. Pisanie. 4. Rozumienie ze słuchu. II. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA

Bardziej szczegółowo

GOSPODAROWANIE ZASOBAMI LUDZKIMI

GOSPODAROWANIE ZASOBAMI LUDZKIMI GOSPODAROWANIE ZASOBAMI LUDZKIMI PLANOWANIE ZASOBÓW LUDZKICH W ORGANIZACJI Andrzej Marjański R e f l e k s y j n i e 2 "Jest tylko jeden szef. Klient. On może zwolnić każdego w firmie, od prezesa w dół

Bardziej szczegółowo

13. Równania różniczkowe - portrety fazowe

13. Równania różniczkowe - portrety fazowe 13. Równania różniczkowe - portrety fazowe Grzegorz Kosiorowski Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie rzegorz Kosiorowski (Uniwersytet Ekonomiczny 13. wrównania Krakowie) różniczkowe - portrety fazowe 1 /

Bardziej szczegółowo

Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015

Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie

Bardziej szczegółowo

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka Zmiany w standardzie ISO 9001 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka 1 W prezentacji przedstawiono zmiany w normie ISO 9001 w oparciu o projekt komitetu. 2 3 4 5 6 Zmiany w zakresie terminów używanych

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie celów. Rozdział I. - Wyznaczanie celów - Cel SMART - Przykłady dobrze i źle wyznaczonych celów

Wyznaczenie celów. Rozdział I. - Wyznaczanie celów - Cel SMART - Przykłady dobrze i źle wyznaczonych celów Wyznaczenie celów - Wyznaczanie celów - Cel SMART - Przykłady dobrze i źle wyznaczonych celów Kurs Dydaktyka zarządzania czasem. 11 Wyznaczanie celów Jeżeli dobrze się zastanowimy nad naszym działaniem,

Bardziej szczegółowo

Model dojrzałości dopasowania strategicznego. Nadzór Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Poziom 4 Poziom 5 Na poziomie

Model dojrzałości dopasowania strategicznego. Nadzór Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Poziom 4 Poziom 5 Na poziomie Tab. 1. Opis poziomów dojrzałości procesów dla obszaru nadzór. Formalne strategiczne planowanie biznesowe Formalne strategiczne planowanie Struktura organizacyjna Zależności organizacyjne Kontrola budżetowania

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTÓW ARTYSTYCZNYCH OPRAC. DR BEATA LEWIŃSKA

PROGRAMY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTÓW ARTYSTYCZNYCH OPRAC. DR BEATA LEWIŃSKA PROGRAMY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTÓW ARTYSTYCZNYCH 1 OPRAC. DR BEATA LEWIŃSKA 2 WYTYCZNE DO TWORZENIA PROGRAMÓW Dyrektor szkoły: dopuszcza do użytku w danej szkole przedstawione przez nauczycieli programy

Bardziej szczegółowo

Biznesplan. Podstawowe zagadnienia. Jacek Pasieczny

Biznesplan. Podstawowe zagadnienia. Jacek Pasieczny Biznesplan Podstawowe zagadnienia Jacek Pasieczny Co zawiera prezentacja 1 2 3 4 5 Wybranych warunki sukcesu przedsięwzięcia związane z Istota biznesplanu Funkcje planowania Błędy biznesplanów Skrócony

Bardziej szczegółowo

Budżetowanie - element rachunkowości zarządczej

Budżetowanie - element rachunkowości zarządczej Budżetowanie - element rachunkowości zarządczej Instytut Matematyki i Informatyki, Politechnika Wrocławska Wrocław, 2013 w przedsiębiorstwie XIX w. Anglia - pierwszy budżet państwa we współczesnej formie

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO MIĘDZYWYDZIAŁOWEGO CENTRUM JĘZYKÓW OBCYCH / ŚLĄSKIEJ MIĘDZYNARODOWEJ SZKOŁY HANDLOWEJ

ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO MIĘDZYWYDZIAŁOWEGO CENTRUM JĘZYKÓW OBCYCH / ŚLĄSKIEJ MIĘDZYNARODOWEJ SZKOŁY HANDLOWEJ ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO MIĘDZYWYDZIAŁOWEGO CENTRUM JĘZYKÓW OBCYCH / ŚLĄSKIEJ MIĘDZYNARODOWEJ SZKOŁY HANDLOWEJ Przypomnienie podstawowych zasad oceniania: Celem oceny jest przygotowanie

Bardziej szczegółowo

R e f l e k s y j n i e

R e f l e k s y j n i e Andrzej Marjański 1 GOSPODAROWANIE ZASOBAMI LUDZKIMI PLANOWANIE ZASOBÓW LUDZKICH W ORGANIZACJI Andrzej Marjański Andrzej Marjański 2 R e f l e k s y j n i e "Jest tylko jeden szef. Klient. On może zwolnić

Bardziej szczegółowo

PODEJŚCIE STRATEGICZNE >>

PODEJŚCIE STRATEGICZNE >> Nasze wartości oraz niniejszy Kodeks Współpracy z Interesariuszami są przewodnikiem w zakresie naszych zasad i naszych zachowań. Odbieramy zaangażowanie Interesariuszy jako związek równych sobie oparty

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO

ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO Przypomnienie podstawowych zasad oceniania: Celem oceny jest przygotowanie rzetelnej, trafnej i obiektywnej informacji, która będzie stanowić przesłanki

Bardziej szczegółowo

Plany Pracodawców. Wyniki 28. edycji badania 7 grudnia 2015 r.

Plany Pracodawców. Wyniki 28. edycji badania 7 grudnia 2015 r. Plany Pracodawców Wyniki 28. edycji badania 7 grudnia 2015 r. Plan raportu Metodologia badania Plany Pracodawców Wyniki 28. edycji badania ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa

Bardziej szczegółowo

6 kroków do skutecznego planowania na postawie wskaźników KPI

6 kroków do skutecznego planowania na postawie wskaźników KPI 6 kroków do skutecznego planowania na postawie wskaźników KPI Urzeczywistnianie celów biznesowych w praktyce Planowanie i optymalizacja łańcucha dostaw Odkryj brakujące połączenie pomiędzy celami biznesowymi

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia nr 7. TEMATYKA: Krzywe Bézier a

Ćwiczenia nr 7. TEMATYKA: Krzywe Bézier a TEMATYKA: Krzywe Bézier a Ćwiczenia nr 7 DEFINICJE: Interpolacja: przybliżanie funkcji za pomocą innej funkcji, zwykle wielomianu, tak aby były sobie równe w zadanych punktach. Poniżej przykład interpolacji

Bardziej szczegółowo

Koncepcja wirtualnego uniwersytetu z wykorzystaniem technologii semantycznej. Ilona Pawełoszek Tomasz Turek Politechnika Częstochowska

Koncepcja wirtualnego uniwersytetu z wykorzystaniem technologii semantycznej. Ilona Pawełoszek Tomasz Turek Politechnika Częstochowska Koncepcja wirtualnego uniwersytetu z wykorzystaniem technologii semantycznej Ilona Pawełoszek Tomasz Turek Politechnika Częstochowska Definicja wirtualnego uniwersytetu: Wirtualny > istniejący w przestrzeni

Bardziej szczegółowo

Program szkoleniowo-doradczy dla kadry kierowniczej i pracowników operacyjnych JST

Program szkoleniowo-doradczy dla kadry kierowniczej i pracowników operacyjnych JST Program szkoleniowo-doradczy dla kadry kierowniczej i pracowników operacyjnych JST III MODUŁ SZKOLENIOWY Dzień 1 Omówienie zadania wdrożeniowego nr 3 Dyskusja zogniskowana Jak przebiegało zbieranie danych/liczenie

Bardziej szczegółowo

1. Liczby naturalne, podzielność, silnie, reszty z dzielenia

1. Liczby naturalne, podzielność, silnie, reszty z dzielenia 1. Liczby naturalne, podzielność, silnie, reszty z dzielenia kwadratów i sześcianów przez małe liczby, cechy podzielności przez 2, 4, 8, 5, 25, 125, 3, 9. 26 września 2009 r. Uwaga: Przyjmujemy, że 0 nie

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM w Zespole Szkół w Otocznej

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM w Zespole Szkół w Otocznej Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 9H/2010/2011 Dyrektora Zespołu Szkół w Otocznej z dnia 31.12.2010 r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM w Zespole Szkół w Otocznej ROZDZIAŁ I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Słownik

Bardziej szczegółowo

III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.:, rozumienie ze słuchu, pisanie, czytanie, mówienie oraz

Bardziej szczegółowo

2011-11-25. Jego rezultatem są wybory strategiczne i programy działań zmierzających do zapewnienia realizacji tych wyborów.

2011-11-25. Jego rezultatem są wybory strategiczne i programy działań zmierzających do zapewnienia realizacji tych wyborów. 2011-11-25 Planowanie działalności - istota Planowanie działalności stowarzyszenia jest sformalizowanym procesem podejmowania decyzji, w którym wypracowuje się pożądany obraz przyszłego stanu organizacji

Bardziej szczegółowo

Kontrola i ocena pracy ucznia.

Kontrola i ocena pracy ucznia. Kontrola i ocena pracy ucznia. Formy kontroli 1. Kontrola bieżąca (w formie oceny udziału w lekcji, odpowiedzi ustnych, niezapowiedzianych kartkówek i innych form testów osiągnięć szkolnych) to sprawdzanie

Bardziej szczegółowo

Logika dla socjologów Część 4: Elementy semiotyki O pojęciach, nazwach i znakach

Logika dla socjologów Część 4: Elementy semiotyki O pojęciach, nazwach i znakach Logika dla socjologów Część 4: Elementy semiotyki O pojęciach, nazwach i znakach Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Krótkie wprowadzenie, czyli co

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z przedmiotu: JĘZYK NIEMIECKI dla klas trzecich. Klasy 3

Wymagania edukacyjne z przedmiotu: JĘZYK NIEMIECKI dla klas trzecich. Klasy 3 Wymagania edukacyjne z przedmiotu: JĘZYK NIEMIECKI dla klas trzecich Klasy 3 przybory/ lektury wycieczki przedmiotowe Podręczniki Zeszyty ćwiczeń Zeszyty przedmiotowe Przybory do pisania Płyta CD Magnetofon

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie zmianą - rozwój zarządzania procesowego wg ISO 9001:2015

Zarządzanie zmianą - rozwój zarządzania procesowego wg ISO 9001:2015 Zarządzanie zmianą - rozwój zarządzania procesowego wg ISO 9001:2015 ZAPEWNIAMY BEZPIECZEŃSTWO Piotr Błoński, Warszawa, 17.03.2016 r. Program 1. Zarządzanie zmianą - zmiany w normie ISO 9001:2015 2. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Radomiu

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Radomiu Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 2808/2018 Prezydenta Miasta Radomia z dnia 18 stycznia 2018 r. Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Radomiu 1 1. Określenia stosowane w niniejszej procedurze:

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Radomiu

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Radomiu Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 4855/2014 Prezydenta Miasta Radomia z dnia 18 marca 2014 r. Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Radomiu 1 1. Określenia stosowane w niniejszej procedurze:

Bardziej szczegółowo

5. OKREŚLANIE WARTOŚCI LOGICZNEJ ZDAŃ ZŁOŻONYCH

5. OKREŚLANIE WARTOŚCI LOGICZNEJ ZDAŃ ZŁOŻONYCH 5. OKREŚLANIE WARTOŚCI LOGICZNEJ ZDAŃ ZŁOŻONYCH Temat, którym mamy się tu zająć, jest nudny i żmudny będziemy się uczyć techniki obliczania wartości logicznej zdań dowolnie złożonych. Po co? możecie zapytać.

Bardziej szczegółowo

Balanced Scorecard. Zaprogramuj swoją strategię. wyceny i doradztwo finansowe modelowanie i analizy business excellence

Balanced Scorecard. Zaprogramuj swoją strategię. wyceny i doradztwo finansowe modelowanie i analizy business excellence Balanced Scorecard Zaprogramuj swoją strategię wyceny i doradztwo finansowe modelowanie i analizy business excellence Agenda Koncepcja Strategicznej Karty Wyników Mapa strategii Narzędzia ICT dla wdrożenia

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE W SPRAWIE TESTÓW, OCEN LUB DZIAŁAŃ MOGĄCYCH DOPROWADZIĆ DO ZASTOSOWANIA ŚRODKÓW WSPARCIA EBA/GL/2014/ września 2014 r.

WYTYCZNE W SPRAWIE TESTÓW, OCEN LUB DZIAŁAŃ MOGĄCYCH DOPROWADZIĆ DO ZASTOSOWANIA ŚRODKÓW WSPARCIA EBA/GL/2014/ września 2014 r. EBA/GL/2014/09 22 września 2014 r. Wytyczne w sprawie rodzajów testów, ocen lub działań mogących doprowadzić do zastosowania środków wsparcia zgodnie z art. 32 ust. 4 lit. d) ppkt (iii) dyrektywy w sprawie

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego obowiązujący od roku szkolnego 2009/2010 (nowa podstawa programowa)

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego obowiązujący od roku szkolnego 2009/2010 (nowa podstawa programowa) Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego obowiązujący od roku szkolnego 2009/2010 (nowa podstawa programowa) Co i jak oceniamy na lekcjach języka angielskiego? kompetencje ucznia w zakresie

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU

ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU ARKUSZ OCENY OKRESOWEJ PRACOWNIKA DYDAKTYCZNEGO STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU Przypomnienie podstawowych zasad oceniania: Celem oceny jest przygotowanie rzetelnej, trafnej i obiektywnej informacji,

Bardziej szczegółowo

Zasady funkcjonowania systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Lublin i jednostkach organizacyjnych miasta Lublin akceptowalny poziom ryzyka

Zasady funkcjonowania systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Lublin i jednostkach organizacyjnych miasta Lublin akceptowalny poziom ryzyka w sprawie określenia zasad funkcjonowania systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Lublin i jednostkach organizacyjnych miasta Lublin - wydanie drugie Zasady funkcjonowania systemu kontroli zarządczej

Bardziej szczegółowo

Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie

Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie Wprowadzenie istota zarządzania wiedzą Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się

Bardziej szczegółowo

Strategia edukacyjna gminy

Strategia edukacyjna gminy Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego Strategia edukacyjna gminy Wojciech Marchlewski Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne język włoski

Wymagania edukacyjne język włoski Wymagania edukacyjne język włoski Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania w szkole ponadgimnazjalnej na podstawie metody nauczania Nuovo Progetto Italiano 1 wydawnictwa EDILINGUA Poziom IV.0

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne. Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na

Wymagania edukacyjne. Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na Wymagania edukacyjne Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na podstawie metody nauczania Nuovo Progetto Italiano 1 wydawnictwa EDILINGUA Poziom

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceny Systemu Kontroli Zarządczej

Kryteria oceny Systemu Kontroli Zarządczej Załącznik nr 2 do Zasad kontroli zarządczej w gminnych jednostkach organizacyjnych oraz zobowiązania kierowników tych jednostek do ich stosowania Kryteria oceny Systemu Kontroli Zarządczej Ocena Środowisko

Bardziej szczegółowo

O nadzorze pedagogicznym raz jeszcze.

O nadzorze pedagogicznym raz jeszcze. O nadzorze pedagogicznym raz jeszcze. Referat wygłoszony na naradzie szkoleniowej w dniu 29 października 2002 r. Jedną z form sprawowania nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły jest hospitacja.

Bardziej szczegółowo

JĘZYK ANGIELSKI - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie

JĘZYK ANGIELSKI - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie JĘZYK ANGIELSKI - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie KRYTERIA OCENY SPRAWNOŚCI MÓWIENIA 5 Potrafi z powodzeniem zachować się w szerokim repertuarze sytuacji

Bardziej szczegółowo

PRZEBIEG PROCESU. Ryzyka projektu. Postępowa nie z ryzykiem. Omówienie kontekstu B-K Słabe i mocne strony B-K Szanse i zagrożenia

PRZEBIEG PROCESU. Ryzyka projektu. Postępowa nie z ryzykiem. Omówienie kontekstu B-K Słabe i mocne strony B-K Szanse i zagrożenia STRUKTURA WARSZTATU Omówienie metody oceny ryzyka dla II cyklu projektu BENCHMARKING KONTYNUACJA Omówienie kontekstu Analiza SWOT dla projektu BENCHMARKING-KONTYNUACJA Zdefiniowanie ryzyk dla II cyklu

Bardziej szczegółowo

Wieloletni Plan Finansowy Państwa

Wieloletni Plan Finansowy Państwa Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza obowiązek planowania wieloletniego oraz zadaniowego dla jednostek podsektora rządowego i ubezpieczeń społecznych. Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza

Bardziej szczegółowo

Perspektywa 2. Procedury w służbie HR

Perspektywa 2. Procedury w służbie HR Perspektywa 2 Procedury w służbie HR Procedury w służbie HR Procedura: Słownik języka polskiego Wydawnictwo Naukowe PWN: «określone reguły postępowania w jakiejś sprawie, zwykle o charakterze urzędowym

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski

Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na podstawie metody nauczania Nuovo Progetto Italiano 1 wydawnictwa

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA ROSYJSKIEGO

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA ROSYJSKIEGO WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA ROSYJSKIEGO Ocenie podlegają wiadomości i umiejętności ujęte w programie nauczania w zakresie czterech sprawności językowych: słuchania, mówienia,

Bardziej szczegółowo

Zrozumieć zintegrowany rozwój filary zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju miast

Zrozumieć zintegrowany rozwój filary zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju miast Zrozumieć zintegrowany rozwój filary zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju miast Integracja systemu zarzadzania rozwojem Integracja : Od wizji rozwoju, planów zagospodarowania, przez sredniookresowe

Bardziej szczegółowo

poprawy konkurencyjności

poprawy konkurencyjności Wdrażanie anie i doskonalenie systemów w zarządzania szansą poprawy konkurencyjności ci organizacji Andrzej Borcz "Przy istniejącej konkurencji firmy, które nie potrafią tworzyć i wcielać w życie doskonałej

Bardziej szczegółowo

Etapy controllingu finansowego

Etapy controllingu finansowego Etapy controllingu finansowego Etapy controllingu finansowego Etapy controllingu finansowego: 1. Planowanie 2. Monitoring 3. Kontrola Planowanie operacyjne budżetowanie sensu largo, jako proces: 1. Tworzenie

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 21/11 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO z dnia 10 marca 2011 r.

ZARZĄDZENIE Nr 21/11 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO z dnia 10 marca 2011 r. ZARZĄDZENIE Nr 21/11 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Kontroli Zarządczej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD V DR N. MED. EDYTA KĘDRA

WYKŁAD V DR N. MED. EDYTA KĘDRA WYKŁAD V DR N. MED. EDYTA KĘDRA 2 Sposoby klasyfikowania pojęcia jakości definicja ogólnadoskonałość produktu zwana wysoką jakością jako przeciwieństwo niskiej jakości. jakość jest z jednej strony osiągnięciem

Bardziej szczegółowo

WARUNKI, SPOSOBY I TRYB OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV VII. I. Cele oceniania

WARUNKI, SPOSOBY I TRYB OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV VII. I. Cele oceniania WARUNKI, SPOSOBY I TRYB OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV VII I. Cele oceniania 1. Przekazanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych 2. Pomaganie uczniowi w planowaniu rozwoju

Bardziej szczegółowo

Mówienie. Rozumienie ze słuchu

Mówienie. Rozumienie ze słuchu Kryteria oceniania z języka angielskiego Ocena celująca Stopień CELUJĄCY otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie kryteria potrzebne na ocenę bardzo dobrą, ponadto opanował wiadomości i umiejętności wykraczające

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2011/2012

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2011/2012 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2011/2012 NAUCZYCIELE JĘZYKA ANGIELSKIEGO: mgr. T. Gorzela mgr. J. Gralińska mgr. E. Siedlarek mgr. J. Spalińska mgr. D. Spaliński 2 I

Bardziej szczegółowo

Strategia zrównoważonego rozwoju firmy. BIPROSTAL S.A. Firma Inżynieryjno - Konsultingowa

Strategia zrównoważonego rozwoju firmy. BIPROSTAL S.A. Firma Inżynieryjno - Konsultingowa Strategia zrównoważonego rozwoju firmy BIPROSTAL S.A. Firma Inżynieryjno - Konsultingowa Spis Treści: 1. Cel raportu 2. Historia i profil firmy 3. Wizja i misja firmy w oparciu o strategie zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego dla klas I III szkoły podstawowej

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego dla klas I III szkoły podstawowej Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego dla klas I III szkoły podstawowej 1. ZASADY OGÓLNE: Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego dla klas I III szkoły podstawowej został opracowany

Bardziej szczegółowo

II. Kontrola i ocena pracy ucznia.

II. Kontrola i ocena pracy ucznia. II. Kontrola i ocena pracy ucznia. Formy kontroli I Liceum Ogólnokształcące 1. Kontrola bieżąca (w formie oceny udziału w lekcji, odpowiedzi ustnych, niezapowiedzianych kartkówek i innych form testów osiągnięć

Bardziej szczegółowo

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Lp. Treść uwagi Zgłaszający uwagę Stanowisko

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO 1. PSO obejmuje ocenę wiadomości, umiejętności i postaw uczniów; 2. Ocenianiu podlegać mogą: Wypowiedzi ustne : Kilkuzdaniowa wypowiedź Dialog Prezentacja

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.: rozumienie ze słuchu, pisanie, czytanie, mówienie oraz tzw.

Bardziej szczegółowo

Dlaczego nie wystarczają liczby wymierne

Dlaczego nie wystarczają liczby wymierne Dlaczego nie wystarczają liczby wymierne Analiza zajmuje się problemami, w których pojawia się przejście graniczne. Przykładami takich problemów w matematyce bądź fizyce mogą być: 1. Pojęcie prędkości

Bardziej szczegółowo

166 Wstęp do statystyki matematycznej

166 Wstęp do statystyki matematycznej 166 Wstęp do statystyki matematycznej Etap trzeci realizacji procesu analizy danych statystycznych w zasadzie powinien rozwiązać nasz zasadniczy problem związany z identyfikacją cechy populacji generalnej

Bardziej szczegółowo

ZMIANY KLIMATU. Specjalne wydanie Eurobarometru (EB 69) Wiosna 2008 Badanie PE/KE Podsumowanie analityczne

ZMIANY KLIMATU. Specjalne wydanie Eurobarometru (EB 69) Wiosna 2008 Badanie PE/KE Podsumowanie analityczne Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji DZIAŁ BADANIA OPINII PUBLICZNEJ Bruksela, 15/10/2008 r. ZMIANY KLIMATU Specjalne wydanie Eurobarometru (EB 69) Wiosna 2008 Badanie PE/KE Podsumowanie analityczne I. Problem

Bardziej szczegółowo

KWESTIONARIUSZ SAMOOCENY KONTROLI ZARZĄDCZEJ dla pracowników. Komórka organizacyjna:... A. Środowisko wewnętrzne

KWESTIONARIUSZ SAMOOCENY KONTROLI ZARZĄDCZEJ dla pracowników. Komórka organizacyjna:... A. Środowisko wewnętrzne KWESTIONARIUSZ SAMOOCENY KONTROLI ZARZĄDCZEJ dla pracowników Komórka organizacyjna:... A. Środowisko wewnętrzne Środowisko wewnętrzne to: zarówno struktury wspierające zarządzanie (odpowiednia struktura

Bardziej szczegółowo

Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz ze zm.

Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz ze zm. ZARZĄDZENIE nr 29/2015 Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Króla Jana III Sobieskiego w Legionowie z dnia 23 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia podstawowych zasad komunikacji wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Posiedzenie odbyło się zgodnie z porządkiem:

Posiedzenie odbyło się zgodnie z porządkiem: Protokół z posiedzenia Rady Decyzyjnej LGD Mazurskie Morze w dniu 08.08.2018 r. o godz. 13.00 Posiedzenie odbyło się zgodnie z porządkiem: Ad. 1 Otwarcie posiedzenia, podanie liczby obecnych, stwierdzenie

Bardziej szczegółowo

Skorzystanie z funduszy venture capital to rodzaj małżeństwa z rozsądku, którego horyzont czasowy jest z góry zakreślony.

Skorzystanie z funduszy venture capital to rodzaj małżeństwa z rozsądku, którego horyzont czasowy jest z góry zakreślony. Skorzystanie z funduszy venture capital to rodzaj małżeństwa z rozsądku, którego horyzont czasowy jest z góry zakreślony. Jedną z metod sfinansowania biznesowego przedsięwzięcia jest skorzystanie z funduszy

Bardziej szczegółowo

Strona 1 z 7

Strona 1 z 7 1 z 7 www.fitnessmozgu.pl WSTĘP Czy zdarza Ci się, że kiedy spotykasz na swojej drodze nową wiedzę która Cię zaciekawi na początku masz duży entuzjazm ale kiedy Wchodzisz głębiej okazuje się, że z różnych

Bardziej szczegółowo

ISO 9001:2015 przegląd wymagań

ISO 9001:2015 przegląd wymagań ISO 9001:2015 przegląd wymagań dr Inż. Tomasz Greber (www.greber.com.pl) Normy systemowe - historia MIL-Q-9858 (1959 r.) ANSI-N 45-2 (1971 r.) BS 4891 (1972 r.) PN-N 18001 ISO 14001 BS 5750 (1979 r.) EN

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2 w Legionowie Gimnazjum nr 5. Przedmiotowy system oceniania na języku angielskim

Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2 w Legionowie Gimnazjum nr 5. Przedmiotowy system oceniania na języku angielskim Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2 w Legionowie Gimnazjum nr 5 Przedmiotowy system oceniania na języku angielskim 1 1. Ocena - celujący KRYTERIA OCENIANIA NA JĘZYKU ANGIELSKIM uczeń potrafi samodzielnie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO. Romana Dudzic

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO. Romana Dudzic WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Romana Dudzic Obszary podlegające ocenianiu: 1. Testy ( po ukończeniu 1 lub 2 rozdziałów ) - ocena czerwona. 2. Kartkówka ze słówek ( obejmująca max. 3 jednostki

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ OCENY FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZAPEWNIANIA I DOSKONALENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WFCh

ARKUSZ OCENY FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZAPEWNIANIA I DOSKONALENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WFCh ARKUSZ OCENY FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZAPEWNIANIA I DOSKONALENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WFCh 0 Kryteria oceny nie spełnia wymogów - brak spełnienia jakichkolwiek wymagań w danym elemencie oceny, dotyczącym

Bardziej szczegółowo

ISO 9000/9001. Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania

ISO 9000/9001. Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania ISO 9000/9001 Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania Co to jest ISO International Organization for Standardization największa międzynarodowa organizacja opracowująca standardy 13700 standardów zrzesza narodowe

Bardziej szczegółowo

1. Cel wprowadzenia procedury pomiaru satysfakcji pracowników Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle.

1. Cel wprowadzenia procedury pomiaru satysfakcji pracowników Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle. terenu województwa opolskiego i śląskiego, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki,Priorytetu V Dobre rządzenie

Bardziej szczegółowo

Zajęcia nr. 3 notatki

Zajęcia nr. 3 notatki Zajęcia nr. 3 notatki 22 kwietnia 2005 1 Funkcje liczbowe wprowadzenie Istnieje nieskończenie wiele funkcji w matematyce. W dodaktu nie wszystkie są liczbowe. Rozpatruje się funkcje które pobierają argumenty

Bardziej szczegółowo

Wstęp 1. Misja i cele Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śląskich 2

Wstęp 1. Misja i cele Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śląskich 2 Załącznik do Zarządzenia Nr 10/2011-2012 Dyrektora Zespołu Szkół Integracyjnych z dnia 8 stycznia 2011r. Instrukcja zarządzania ryzykiem Instrukcja zarządzania ryzykiem Wstęp 1 1. Instrukcja zarządzania

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK NIEMIECKI. OSIĄGNIĘCIA UCZNIA NA STOPIEŃ: dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK NIEMIECKI. OSIĄGNIĘCIA UCZNIA NA STOPIEŃ: dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK NIEMIECKI I. GRAMATYKA I SŁOWNICTWO uczeń opanował niewiele zagadnień gramatycznych określonych w rozkładzie uczeń potrafi budować zdania, ale przeważnie niespójne, z dużą ilością

Bardziej szczegółowo

STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW. dr MAŁGORZATA WIŚNIEWSKA

STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW. dr MAŁGORZATA WIŚNIEWSKA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW dr MAŁGORZATA WIŚNIEWSKA MALGORZATA.WISNIEWSKA@PUT.POZNAN.PL Warunki zaliczenia SKW dla wybranego przedsiębiorstwa - opracowanie przesłane mailem (PDF) w terminie do dnia 03.12.2016

Bardziej szczegółowo

Agencja Inicjatyw Gospodarczych S.A. ul. Obwodnica Tarnowskie Góry

Agencja Inicjatyw Gospodarczych S.A. ul. Obwodnica Tarnowskie Góry Strona : 1 Spis treści : 1.Cel i zakres procedury. 2.Odpowiedzialność i uprawnienia. 3.Definicje i skróty. 4.Opis procesu : 4.1. Wstęp. 4.2.Plan auditów. 4.3.Przygotowanie auditów 4.4.Wykonanie auditów.

Bardziej szczegółowo

"Projektowanie - wdrożenie - integracja - uruchomienie, czyli jak skutecznie zrealizować projekt inwestycyjny".

Projektowanie - wdrożenie - integracja - uruchomienie, czyli jak skutecznie zrealizować projekt inwestycyjny. "Projektowanie - wdrożenie - integracja - uruchomienie, czyli jak skutecznie zrealizować projekt inwestycyjny". CZYNNIKI PROJEKTU Cel (zakres) projektu: wyznacza ramy przedsięwzięcia, a tym samym zadania

Bardziej szczegółowo

CEZARY ŁOTYS Zasady tworzenia projektów wykorzystania IT w rozwiązywaniu lokalnych problemów. I. Planowanie projektowe Aby wiedzieć co robić w tym roku, musisz wiedzieć gdzie chcesz być za lat dziesięć

Bardziej szczegółowo

II Krakowskie Forum Wynagrodzeń, 31 maja 1 czerwca

II Krakowskie Forum Wynagrodzeń, 31 maja 1 czerwca Wpływ wartościowania stanowisk na strukturę systemu płac Pepsi-Cola General Bottlers Poland Agenda Krótko o firmie Studium Przypadku: Projekt Compensation Redesign Zdiagnozowanie potrzeby zmiany Opracowanie

Bardziej szczegółowo

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Gospodarcza i Monetarna 26.3.2013 2012/0364(COD) ***I PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie

Bardziej szczegółowo

Jednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL).

Jednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL). Jedną z bardzo ważnych kwestii, jakie pojawiają się w praktycznym aspekcie inicjowania i prowadzenia działań konsultacyjnych, jest ich formalne oraz nieformalne uregulowanie. Okoliczność ta jest o tyle

Bardziej szczegółowo

Dr hab. prof. AWF Jolanta Żyśko Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

Dr hab. prof. AWF Jolanta Żyśko Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie Planowanie jako funkcja kierowania Dr hab. prof. AWF Jolanta Żyśko Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie Planowanie Kontrola Organizo wanie Motywowanie Planowanie Hierarchia planów Planowanie - definicja

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA HISZPAŃSKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA HISZPAŃSKIEGO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA HISZPAŃSKIEGO Przedmiotowy system oceniania z języka hiszpańskiego jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania oraz Statutem ZSO nr 4 w Rzeszowie. Każdy uczeń

Bardziej szczegółowo