Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie. Małopolska Biblioteka Cyfrowa

Transkrypt

1 Wojciech Kowalewski Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie Białystok,

2

3 intencja (2005) Małopolska Biblioteka Cyfrowa gromadzi i udostępnia dziedzictwo kulturowe Małopolski (książki, czasopisma, dokumenty), zabytki kultury narodowej przechowywane w małopolskich bibliotekach, archiwach i muzeach oraz publikacje z kolekcji małopolskich twórców i instytucji

4 projekt (2005) Grant na digitalizację archiwalnych dzienników oraz czasopism o charakterze lokalnym i regionalnym (zbiory WBP: Dziennik Polski, ) powody: wysoki stan degradacji materiału kwaśny papier informacje o dokonaniach innych bibliotek (aspiracje, wyzwania)

5

6 Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ realizacja (2006) porozumienie o współpracy zarządzanie merytoryczne know how wsad+produkcja zarządzanie mocą serwerów interfejs Wrót

7

8

9

10

11 Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie

12 Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie Dokument Jana Kazimierza z 1649 roku (światło dzienne/grayscale dzienne/grayscale UV/ UV/negativ negativ UV)

13 Czas ( ) 1939) Program Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Dziedzictwo kulturowe. Priorytet 4 Tworzenie zasobów cyfrowych dziedzictwa kulturowego. Utworzenie cyfrowego zasobu dziennika Czas. Koszt zadania: ,00 zł. ( zł. - dotacja MKiDN) Czas trwania projektu: (12 mies.) Ilość woluminów/stron: 224 wol. / stron/a2 + dodatki Zakres chronologiczny: Przestrzeń dyskowa archiwum: 7 TB (TIF, kolor 8 bit) + DjVu Realizacja zadania: skanowanie - tryb pracy dwuzmianowej (7-13; 13-19) 19) w okresie od ; przetwarzanie i publikacja on-line: Odpowiedzialność: Zespół Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej (6 os.) Sprzęt: Bookeye 3 (A2 color) Przyrost publikacji:

14

15

16 Przekrój ( ) Digitalizacja z własnych środków / umowa z wydawcą

17 Ilustrowany Kurier Codzienny WPR Kultura+, Priorytet "Digitalizacja : Digitalizacja "Ilustrowanego Kuriera Codziennego" za lata ze zbiorów Archiwum Państwowego Dofinansowanie na koszty inwestycyjne: ,0o zł.

18

19 pracownia małej digitalizacji Stowarzyszenie OGNISKO - współpraca od 2008 r. - dofinansowanie z WUP - stanowiska dla skanerzystów - praktyki beneficjentów + wsparcie trenerów - opieka psychologiczna

20

21 publikacje i kolekcje (ogólna statystyka) MBC > Czasopisma Czasopisma i gazety współczesne (wydane po 1945 roku) MBC > Dziedzictwo kulturowe > Czasopisma dawne (wydane przed 1939)

22 kolekcje, MBC > Czasopisma > Regionalne MBC > Czasopisma > Sublokalne MBC > Regionalia >... > Kraków > Małopolska > Powiat chrzanowski > Powiat tatrzański > Powiat wielicki > Tarnów >...

23

24 Prasa polska w Galicji po 1867 r. W dobie autonomii galicyjskiej istniały dwa duże ośrodki wydawnicze - Lwów i Kraków. Już wtedy Kraków był niezależnym dostarczycielem słowa drukowanego. Wiosna Ludów ( ) 1849) - przełom kryzys dążeń absolutystycznych w monarchii habsburskiej (rządy Franciszka Józefa I) poszerzenie autonomii (Sejm Krajowy) i przekształcenie (1867) monarchii w Austro-Węgry przywileje w Galicji: polonizacja oświaty, sądownictwa i administracji język polski pojawił na w szkołach ludowych i średnich oraz na uniwersytetach we Lwowie i Krakowie rozwój polskojęzycznej prasy (brak cenzury, zniesienie systemu koncesyjnego) Prasa czynnikiem integrującym społeczeństwo - wywiera istotny wpływ na życie narodowe

25 Dziennik Polski (1945- ) Tygodnik Powszechny (1945- ) Życie Literackie ( ) 1991) Kalendarz Krakowski Józefa Czecha ( ) 1917) Kurier Literacko-Naukowy ( ) 1939) Życie ( ) 1900) Niwa ( ) 1905) Świat ( ) 1895) Kraj ( ) 1909) Pamiętnik Literacki, Wierchy Język Polski, Djabeł Wiadomości Literackie ( ) 1939) Rocznik Krakowski Znak (1945- )

26

27 partnerzy cymelia (rękopisy, inkunabuły), starodruki, dawne mapy i in. współpraca Muzeum Narodowym w Krakowie (Biblioteka MNK, Biblioteka XX Czartoryskich) Archiwum Państwowym w Krakowie Towarzystwem Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie Muzeum Regionalnym w Miechowie (PiMBP w Miechowie) Tatrzańskim Parkiem Narodowym (ODT) Instytutem Języka Polskiego PAN MBP w Chrzanowie, PiMBP w Olkuszu, MBP w Skawinie, MBP w Zakopanem Akt lokacyjny Krakowa, 1257 De revolutionibus, 1542 Chronica Polonorum, 1521

28

29 wydawnictwa bibliotekarskie Bieżące wydawnictwa z Krakowa i Małopolski: wydawnictwa ciągłe (Notes Biblioteczny, Małopolska) bibliografie regionalne (Olkusz, Chrzanów, Miechów) wydawnictwa jubileuszowe (Gombrowicz, Wyspiański)

30 wydawnictwa współczesne (1990- ) Małopolska prasa lokalna i sublokalna 90%*: WWW/FTP - download PDF/inne; poczta 8%: digitalizacja archiwum (brak e-wyd.) 2%: born digital Funkcje wobec e-wydawnictw: archiwalna (zabezpieczenie) promocyjna (remediacja) konsolidacyjna (uporządkowanie) * - dane szacunkowe

31 Dlaczego prasa lokalna? Prasa lokalna i sublokalna nie jest systematycznie gromadzona przez duże biblioteki (problemy z gromadzeniem i ewidencjonowaniem wydań elektronicznych - także dostępnych zdalnie) Wydawnictwa te charakteryzują się przy tym niskimi nakładami (kolportowane na niewielkim obszarze, przeznaczone dla niewielkiego audytorium). W efekcie nie są dostępne w obiegu ogólnopolskim (giną w lawinie informacji)

32

33 Dlaczego prasa lokalna? Przedstawianie informacji o najbliższym otoczeniu konkurencja z dziennikami krajowymi (mutacje subregionalne) dodatek regionalny jest w rzeczywistości lokalny (skupia się głównie na jednym mieście, zob. GW) Jest najlepszym źródłem informacji o małych ojczyznach lepiej poinformowana i bardziej zaangażowana (artykuł dłuższy, barwny, napisany na miejscu i przez swoich ) zawiera praktyczne informacje (np. jak załatwić sprawę w urzędzie, gdzie można wykonać bezpłatne badania itd.) artykuły o danym regionie, historii lokalnej społeczności życiowe, bardziej interesujące od treści w mainstreamowych mediach

34 Materiały do badań Kolasa Władysław Marek Michalska Mariola Katalog małopolskich mediów lokalnych i regionalnych 2005 Kraków : Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, , [3] s. ; 24 cm ISBN rejestracja m.in. wydawnictw drukowanych opracowanie z autopsji (ankiety redakcyjne) dzięki pośrednictwu bibliotek publicznych uzyskano wysoki wskaźnik odpowiedzi na ankietę (Małopolska - 98%, Kraków - ok. 75%) dodatkowy cel zgromadzenie informacji o dostępności czasopism w bibliotekach

35 Historia, teoria, zjawiska Polskie media lokalne na przełomie XX i XXI wieku : historia, teoria, zjawiska / red. nauk. J. Jarowiecki, A. Paszko, W. M. Kolasa Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie Komisja Prasoznawcza Polskiej Akademii Nauk. Oddział w Krakowie Kraków : WBP, s. ; 24 cm. - (BiblioTheca ; 17) (Prace Naukowe ; nr 3). - ISBN

36 Dlaczego prasa lokalna? Małopolska jest jednym z największych (4.) w kraju regionalnych rynków medialnych (tytuły czasopism - ok. 9%; sprzedawane nakłady - 7,9% rynku) Wśród liczby małopolskich mediów: 911 to media lokalne lub regionalne (z czego prasa drukowana: 498 tytułów) Małopolskie gazety regionalne rywalizują z prasą ogólnopolską - na rynku tym panuje oligopol (3 regionalne dzienniki zagarniają ok. 60% rynku) Wyniki analizy form zapytań w MBC wykazały, że spora część z nich pochodzi od osób poszukujących informacji w prasie współczesnej

37 MBC w liczbach 6 ilość osób tworzących MBC w WBP 4,5 GB dzienny transfer danych z serwera MBC 1900 ilość czytelników codziennie odwiedzających MBC przyrost publikacji cyfrowych w MBC w ciągu roku istnienia ilość zarejestrowanych odwiedzin MBC w ciągu 5 lat istnienia Więc jednak sukces? To naprawdę sporo jak na coś, co powstało bez odgórnego finansowania, centralnej koordynacji i urzędowego namaszczenia, w dodatku skromnymi siłami ludzi, którzy często się nawet osobiście nie znają. Remigiusz Lis o bibliotekach cyfrowych w Polsce źródło:

38

39 plany na przyszłość Archiwizacja danych ( ) ok. 10 TB danych zgromadzonych na nośnikach optycznych (CD/DVD)

40 promocja

41 Dziękuję za uwagę Wojciech Kowalewski Szef Zespołu Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej - Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie tel. (12) , (12) wkowalewski@wbp.krakow.pl