Rynek w świetle planowanej nowelizacji Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym

Transkrypt

1 18 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH Rynek w świetle planowanej nowelizacji Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym Rynek pożyczek ch w Polsce bez wątpienia staje się dojrzały. Odzwierciedla to sposób w jaki nasi klienci sięgają po ten produkt finansowy, a także unormowanie legislacyjne. Decyzje o wzięciu pożyczki są podejmowane coraz bardziej odpowiedzialnie, klienci lepiej również wiedzą czego oczekują. Tej zmianie mentalnościowej i edukacyjnej szczęśliwie towarzyszy także rozwój prawa. Piotr Kaczmarski Oceniając rynek pożyczek kluczowe znaczenie ma poziom ochrony konsumenta i jego bezpieczeństwo. Klient powinien się czuć komfortowo i pewnie, mieć dostęp do solidnego i transparentnego produktu oraz wszystkich istotnych informacji na jego temat. Oczywiście powinien otrzymać produkt legalny, w którym nie ma żadnych dodatkowych i ukrytych kosztów, jak pozornie opcjonalne opłaty, czego przykładem jest opłata za tzw. obsługę domową spłaty. Kiedy kupujemy dowolny produkt w sklepie, powiedzmy telewizor wiemy ile on kosztuje, wiemy jakie ma parametry. Dokładnie tak samo powinno być z pożyczkami. Między innymi ta potrzeba spowodowała, że powstał Związek Firm Pożyczkowych (ZFP). Rynek chce regulacji Związek został powołany w przełomowym momencie, w którym weszły na rynek firmy, które obecnie odgrywają wiodąca na nim rolę. Firmy w nim zrzeszone, w tym NetCredit, dążą właśnie do uregulowania rynku poprzez postulaty i rozwiązania systemowe takie jak m.in.: wyodrębnienie definicji instytucji pożyczkowej. Proponowane przez rząd i wprowadzane obecnie ustalenie całkowitego kosztu kredytu oraz limitu jego pozaodsetkowych kosztów będzie jedynie pozornym zabezpieczeniem interesów klientów. Według szacunku ZFP efektem wprowadzenia wspomnianego limitu kosztów w formule zawartej obecnie w Druku 3460, poziom zadłużenia polskich konsumentów w tym sektorze może wzrosnąć w 2016 r. nawet do 6 mld zł*. Warto przypomnieć, że Związek Firm Pożyczkowych proponuje, aby za instytucję finansową uznać przedsiębiorcę, którego przedmiot działalności gospodarczej polega na udzielaniu kredytów konsumenckich z własnych środków (w przeciwieństwie do parabanków) i podlegający wpisowi do publicznego rejestru instytucji pożyczkowych. Stworzenie takiego rejestru leży zarówno w interesie klientów, jak i firm pożyczkowych. Pozwoliłoby to na wyeliminowanie z rynku nieuczciwych graczy oraz dostarczyło konsumentom precyzyjnej informacji o podmiotach działających w sposób cywilizowany i bezpieczny dla domowego portfela. Tylko tak można wprowadzić zwiększenie ochrony konsumentów przed oszustami. Ustawa idzie w złym kierunku Obecna nowelizacja Ustawy o nadzorze nad rynkami finansowymi i proponowane w niej rozwiązania, zdaniem środowiska związanego ze ZFP nie zrealizują oczekiwanych celów. Nowe zapisy nie chronią konsumenta, bo klientem firm pożyczkowych nie jest dziś osoba, która ma kłopoty finansowe. Obecnie osoba posiadająca nieuregulowane płatności, opóźnienia w spłacie kredytów czy nieterminowe spłaty innego rodzaju zadłużeń nie otrzyma pożyczki w żadnej firmie zrzeszonej w ZFP. Klient firm pożyczkowych oczekuje, że firma pożyczkowa dostarczy mu dodatkowych środków (często niewielkich) tu i teraz szybko i natychmiast. Innymi słowy kupuje czas nie pieniądze. Uczciwie działające i rzetelne firmy pożyczkowe właśnie taką usługę realizują dla każdego, kto nie ma problemów ze spłatą swoich zobowiązań. Planowane zmiany mają wprowadzić regulację cenową, która nie jest odpowiedzią na potrzeby klientów. Ustawa ma sprawić, że zostanie uregulowana cena. Jednak jest ona już regulowana dzięki wysokiej konkurencyjności na tym rynku. Co więc się stanie po wejściu ustawy w życie? Otóż uczciwe firmy, zrewidują koszty, starając się dostosować do ustaleń cenowych, jednak będzie to podyktowane koniecznością bardziej konserwatywnego podejścia do portfela potencjalnego klienta. Owszem, firmy będą pożyczać, ale rzadziej i bardziej wybiórczo. Usługa dla wybranych? W efekcie będą pożyczać wyłącznie klientom ze świetnym standingiem finansowym. Będzie to usługa dla wybranych. A co się stanie z klientem, który nie otrzyma pożyczki? Jego potrzeby przecież nie znikną. Będzie poszukiwał nowych źródeł finansowania, co może wpłynąć na rozwój tzw. szarej strefy. Rozwiązanie podsunie mu rynek paraprzedsiębiorstw, oferujący łatwiej dostępną pożyczkę, nie zawsze bezpieczną. Nierzetelnie działające firmy nie dadzą klientowi ani ochrony prawnej, ani możliwości jakiegokolwiek odwołania się. Należy zauważyć, że wszyscy przedsiębiorcy, zrzeszeni w ZFP udzielają pożyczek zgodnie z Ustawą o Kredycie Konsumenckim tak samo jak każdy bank. Jest to wyznacznik bezpieczeństwa dla klienta. Prawo powinno działać tak, aby jak najwięcej klientów mogło właśnie z takich usług korzystać (usług zgodnych z ustawą o kredycie konsumenckim), a nie być ich pozbawianych. Obawiam się, że obecna ustawa uderzy nie w lipne firmy które, zawyżają prowizje, a paradoksalnie w klienta ograniczając jego swobodny dostęp do usług. Nowelizacja sprawi także, że rynek się skurczy na wielu płaszczyznach. Widzę dwa poziomy jego redukcji: raz na poziomie przedsiębiorstw i dwa na poziomie klientów, czyli zmniejszonej dostępności do legalnego produktu. Tak zwany price cap spowoduje, że firmy pożyczkowe będą musiały optymalizować swoją działalność, co zapewne spowoduje, że część firm będzie musiała się zamknąć, a część dokonać redukcji personalnych. Mowa jest tutaj nawet o 1000 pracowników w skali kraju. Z drugiej strony ostrzejsze restrykcje znacznie ograniczą dostępność takich usług i sprawią, że realnie zwiększy się grupa społeczeństwa bez dostępu do legalnych usług. Konsument nie będzie bardziej chroniony, bo w razie potrzeby będzie zmuszony do poszukiwania pożyczek we wspomnianej szarej strefie, a legalny produkt stanie się produktem dla wybranych. Czy w takiej sytuacji klient pójdzie do banku? Tylko część. Dlaczego? Ponieważ klient nie potrzebuje tych środków jutro, tylko teraz. to czas i zaufanie Szacowana wartość rynku szybkich pożyczek to około 4 mld złotych. Z przeprowadzonych przez nas badań wynika, że zainteresowanie za

2 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH 19 ZANIM PODEJMIESZ DECYZJĘ Sylvie Pruchniewska Przed złożeniem wniosku pożyczkowego konieczne jest zapoznanie się z warunkami umowy. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości odnośnie zapisów umowy lub gdy jej treść jest niezrozumiała, warto skontaktować się z działem obsługi klienta danej firmy. Zazwyczaj na stronach internetowych firm udzielających pożyczek znajduje się wiele cennych informacji oraz odpowiedzi na nurtujące pytania dotyczące danej oferty. Kolejną, niezwykle istotną kwestią, z którą klient powinien się szczegółowo zapoznać, są koszty związane z uzyskaniem danego kredytu. Większość firm pożyczkowych udostępnia na swoich stronach tabele opłat, czy też tzw. formularze informacyjne, w których znajdują się wszystkie informacje na temat kosztów związanych z zaciągnięciem pożyczki. Szczególną uwagę należy zwrócić na całkowity koszt pożyczki ponieważ właśnie on określa ile tak naprawdę będziemy mu ciągnięciem krótkoterminowej pożyczki jest uzależnione od kilku czynników: szybkości jej uzyskania, przyjaznej i intuicyjnej strony internetowej, zaufania do pożyczkodawcy oraz pomocnej obsługi klienta, która w przystępny sposób wyjaśni mechanizm i proces przyznawania gotówki. Zebrane doświadczenie pozwala z pełnym przekonaniem twierdzić, że Polacy zawsze chcieli mieć dostęp do legalnego i sprawdzonego, jednym słowem, dobrego produktu finansowego, który jest dostarczany znacznie szybciej niż oferują to banki. Ponadto kredyt nie jest tym samym, co pożyczka dostępna w rzetelnej firmie pożyczkowej. Dlaczego? Firmy pożyczkowe dostarczają przede wszystkim czas. Nasz klient potrzebuje pieniędzy tu i teraz. Oferujemy gotówkę w około 12,5 minuty, a dążymy do skrócenia tego czasu nawet do 10 minut. Warto to porównać do innych usług i oczekiwań współczesnych konsumentów. Na czym polega sukces aplikacji w telefonie jest ona szybka, prosta i czytelna w obsłudze. Współcześnie nikt nie chce czekać, klienci firm pożyczkowych tym bardziej. Firmy pożyczkowe nie chcą konkurować ceną, chcemy konkurować jakością. Tym, czym można klienta zaskoczyć jakością, prostotą i funkcjonalnością. Nasz klient nie musi wychodzić z domu, aby dostać szybką pożyczkę. I to jest zasadnicza różnica pomiędzy firmami pożyczkowymi a bankami. Odpowiedzialność firm pożyczkowych Odpowiedzialność i bezpieczeństwo w przypadku usług finansowych są najważniejsze. Zawsze pytamy klienta: o to jak zamierza pożyczkę spłacić? Klienta trzeba traktować poważnie, po partnersku. On też tego oczekuje. Chcemy, żeby ta branża stała się branżą kojarzoną z produktem jakościowym, solidnym. Z produktem, który ma swojego klienta, z produktem, który nie jest absolutnie żadną usługą dla osób z wykluczenia tu nie powinno być mowy o jakiejkolwiek stygmatyzacji, a planowane regulacje raczej chyba mogą w tym względzie bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Autor jest dyrektorem operacyjnym w firmie NetCredit * Uwagi do Projektu regulacji sektora kredytu pozabankowego, (dostęp: ) sieli zapłacić za skorzystanie z danej oferty pożyczkowej. Można również zasięgnąć opinii wśród znajomych lub członków rodziny, którzy mają doświadczenie w korzystaniu z ofert pożyczek krótkoterminowych i będą w stanie pomóc nam w wyborze oferty najbardziej dostosowanej do naszych potrzeb. W przypadku gdy pojawiają się jakieś wątpliwości co do uczciwości firmy, można również Karolina Łuczak Sektor pożyczkowy dynamicznie rośnie. W ujęciu wartościowym są to nawet kilkunastoprocentowe wzrosty. 15 proc. taka jest średnioroczna dynamika zmian, szacowana na podstawie wartości portfeli pożyczkowych, liczonej na koniec kolejnych lat. Saldo wartości portfela na koniec 2008 roku wyniosło ok. 1,5 mld złotych, na koniec 2013 roku było to już 2-krotnie więcej, bo ok. 3,1 mld złotych, a na koniec ubiegłego roku suma ta sięgnęła właśnie 4 mld. W podobnym tempie jak wartość udzielanych pożyczek, rosła liczba klientów, obsługiwanych przez sektor pożyczkowy średnioroczna dynamika wyniosła około 7 proc., osiągając liczbę ok. 1,4 mln osób. Część ekspertów przewiduje, że nadal ten rynek będzie rósł. Z firm pożyczkowych korzystają głównie klienci, którzy nie mają szans na kredyt bankowy. Nie tylko ci o niskich dochodach, ale też np. tacy którzy są dla banków niewiarygodni, bo nie mają stałej umowy o pracę, pracują na podstawie umów cywilnoprawnych albo są zarabiają za pośrednictwem agencji zatrudnienia. Według raportu firmy doradczej PwC średnia rynkowa kwota pożyczki wynosi około 1 tysiąca zł. Pożyczający przeznaczają uzyskane pieniądze głównie na remonty (53 proc.), bieżące wydatki (39 proc.), spłatę długów (31 proc.), a także na stałe opłaty (29 proc.) i dobra trwałego użytku (27 proc.). Problem rynku pożyczki za darmo, za 0 zł, za 0 proc. Według badań Federacji Konsumentów, aż 70 proc. klientów potrzebuje około trzech miesięcy, aby zebrać kwotę ponad 1 tys. zł. Oznacza to, że biorąc pożyczkę na miesiąc, przeciętny klient prawdopodobnie będzie musiał wydłużyć okres spłaty, co spowoduje wzrost kosztu takiej pożyczki. Zdaniem wielu ekspertów i publicystów oferowane na rynku pożyczki za zero są chwytem marketingowym, który może spowodować poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa finansowego klientów. Mogą odnieść oni błędne wrażenie, że taka pożyczka jest darmowa. W rzeczywistości firma oczekuje na potknięcie klienta z terminową spłatą i zarabia na opłatach windykacyjnych. Często proponuje się mu kolejną pożyczkę na pokrycie długu, co może prowadzić do spirali zadłużenia. W efekcie pożyczka za zero może stać się pożyczką za kilkadziesiąt lub kilkaset procent w skali roku. Według raportu Federacji Konsumentów Polacy pytani o to, co uważają za istotnym kryterium wyboru produktu finansowego uznali, że to niski całkowity koszt pożyczki bądź kredytu (51,50 proc.). Prawie tyle samo osób wskazało na niskie oprocentowanie (48,50 proc.). Z kolei dla 41,90 proc. respondentów istotnych kryterium wyboru jest niska rata. Na kolejnych pozycjach znalazły się niska prowizja (22,44 proc.), niskie RRSO (15,46 proc.) oraz niskie opłaty wstępne (13,22 proc.). Grupa około 4 proc. ankietowanych nie stosuje żadnych kryteriów wyboru pożyczki. sprawdzić, czy jest ona członkiem Związku Firm Pożyczkowych oraz czy jest wpisana do Rejestru Firm Pożyczkowych. Konsumenci są coraz bardziej świadomi, co przekłada się na większą rozwagę przy planowaniu wydatków. Z doświadczenia wiemy, że ogólna wiedza na temat zobowiązań kredytowych była inna dwa lata temu, a zupełnie inna jest teraz. Zmieniły się również powody korzystania z pożyczek krótkoterminowych. Początkowo wielu pożyczkobiorców traktowało naszą ofertę jako ostatnią deskę ratunku. Obecnie klienci coraz częściej korzystają z oferty pożyczek, gdyż pomaga im ona w zarządzaniu płynnością finansową, jednakże coraz częściej zależy im również na budowaniu pozytywnej historii kredytowej. Autorka jest dyrektorem zarządzającym PolCredit Sp. z o.o. Rynek pożyczkowy dojrzał do regulacji Dokładnie nie wiadomo ile działa w Polsce firm oferujących pożyczki pozabankowe. Pojawia się nawet liczba 20 tys., ale tak naprawdę liczących się jest około stu. Pożyczanie pieniędzy poza sektorem bankowym nie jest oczywiście żadną polską specyfiką ani zjawiskiem charakterystycznym tylko dla młodych rynków finansowych. Firmy z tego sektora działają w większości krajów europejskich i w USA. Wartość polskiego rynku szacowana jest na około 4 mld zł, dla porównania wartość kredytów bankowych to ponad 600 mld zł. Konieczna regulacja Firmę pożyczającą pieniądze z własnych środków może w Polsce założyć praktycznie każdy. Obecnie nie jest konieczne żadne zezwolenie ani licencja na prowadzenie działalności pożyczkowej. Nie jest to działalność regulowana w taki sposób, w jaki państwo reguluje działalność banków. Nie obowiązują tu wymogi kapitałowe, nie ma obowiązku zabezpieczenia rezerwami finansowymi, nie trzeba prowadzić specjalnej sprawozdawczości. Trzeba jedynie przestrzegać ustawy o kredycie konsumenckim. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że przepisy wprowadzające nadzór i ograniczenia sektora pozabankowych pożyczek istnieją w wielu krajach europejskich i pozaeuropejskich. Dlatego wielu ekspertów, także większość samych firm pożyczkowych zgadza się że także u nas konieczne są regulacje porządkujące ten rynek, czyli prowadzące do wyeliminowania nieuczciwych pożyczkodawców i nierzetelnych praktyk. Takie rozwiązania proponuje przyjęta przez Sejm (procedowana obecnie w Senacie) nowelizacja Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz Prawa bankowego. Jak oceniła niedawno Krajowa Izba Gospodarcza: w porównaniu z regulacjami w innych krajach Europy, jest rozsądnym kompromisem nie jest nadmiernie restrykcyjna dla firm z tej branży, jednocześnie dba o bezpieczeństwo konsumentów. Według propozycji resortu finansów m.in. wprowadzony ma być limit dotyczący maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu. Spowoduje to, że nie będzie można, tak jak obecnie, wprowadzać praktycznie nieograniczonych opłat czy prowizji. Chodzi tu na przykład o wysokość opłaty przygotowawczej albo ubezpieczenia pożyczki. Mają też być zablokowane ewentualne próby obchodzenia projektowanych przepisów poprzez zawieranie kilku umów pożyczki na krótki okres. Zapisano rozwiązanie, zgodnie z którym gdy pożyczkodawca udzieli danemu konsumentowi kolejnych kredytów w okresie 120 dni od daty wypłaty tego pierwszego, wtedy całkowitą kwotą kredytu jest właśnie całkowita kwota tego pierwszego zobowiązania. Natomiast całkowitym kosztem kredytu, z wyłączeniem odsetek, jest suma całkowitych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym czasie. W praktyce ten przepis ma zapobiec tzw. rolowaniu pożyczek i wpędzaniu klienta w pętlę zadłużenia. Powinno to też ograniczyć formułę pożyczek za zero. Regulacja rynku pożyczek ch idzie w dobrym kierunku, porządkuje go z korzyścią dla konsumentów. Klient ma być chroniony przed wpadnięciem w pętlę zadłużenia, nadmiernymi odsetkami i wysokimi kosztami windykacji. Autorka jest kierownikiem ds. komunikacji w firmie Provident Polska SA

3 20 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH Obsługa domowa pożyczek fakty i mity Obsługa domowa wykorzystywana jest ostatnio do walki konkurencyjnej i przedstawiana jako sztuczny twór służący wyłącznie do uzasadniania kosztów i budowania marży. Walka o udział w rynku części firm pożyczkowych, sprzedających swój produkt za pomocą internetu z tradycyjnymi firmami pożyczkowymi jest tym samym oderwana od genezy powstania tej usługi. Ma budzić żywe zainteresowanie i przykuwać uwagę poprzez wywoływanie emocji ale całkowicie pomija fakty i istniejące na rynku uzasadnione potrzeby. Zbyszko Pawlak Produkty firm pożyczkowych są komplementarne w stosunku do oferty sektora bankowego. Według informacji podawanych przez Związek Banków Polskich poziom ubankowienia w Polsce w roku 2014 osiągnął 81 proc. Nie każdy szukający produktu finansowego ma zatem dostęp do produktów bankowych. Faktem jest że pomimo istnienia rozbudowanego systemu bankowego co piąty Polak nie posiada konta. Nie ma w konsekwencji dostępu nie tylko do kredytów bankowych ale także do oferty firm udzielających pożyczek zdalnie (poprzez internet). Firmy pożyczkowe z segmentu Home Credit swoją ofertą ograniczają tym samym wykluczenie finansowe. Bez dostępu do legalnie działających podmiotów, część społeczeństwa zmuszona byłaby do korzystania z nienormowanych prawnie form pożyczkowych. W konsekwencji klienci pozbawieni zostaliby jakiejkolwiek ochrony prawnej wynikającej z istnienia regulacji tej części rynku dzisiaj zresztą bardzo rozbudowanej. Potencjalne konsekwencje rozrostu szarej strefy, szkodowość. Ciekawe jest porównanie kosztów pożyczek oferowanych przez liderów dwóch segmentów sektora pozabankowego. Koszty pożyczki porównanie kosztów rocznego kredytowania z oferty Providenta są o 24 proc. niższe niż pożyczki Vivusa. I to pomimo wzięcia do porównania (w przypadku Providenta) pożyczki z opcją obsługi Ranking najlepszych ofert pożyczek bankowych (wg RRSO) Kwota kredytu: 10 tys. zł., okres kredytu: 10 mies. Lp. Nazwa instytucji 1 T-Mobile Usługi Bankowe Nazwa kredytu/ pożyczki RRSO (w proc.) Rata (w zł.) Oprocentowanie Prowizja (w proc.) Ubezpieczenie 10, ,99 0 nie 2 mbank Promocja 0 proc. 16, tak 3 Getin Bank Kredyt 17, ,99 nie 4 Bank SMART Kredyt 20, nie 5 Raiffeisen Kredyt bez 20, nie Polbank odsetek 6 Bank BGŻ igotówka 22, ,99 tak BNP Paribas 8 Meritum Bank Kredyt on-line 23, ,9 5 nie 10 ING Bank Śląski 23, nie 11 PlusBank Kredyt korzystny 25, nie 12 eurobank Tani kredyt 27, ,5 10,2 nie z kontem 13 BOŚ Bank EKOpożyczka 28, nie 15 BZ WBK Kredyt 29, ,99 nie 16 Deutsche Bank Polska db kredyt 30, nie 17 Crédit Agricole 18 Citi Handlowy 19 PKO Bank Polski 20 Bank Millennium Kredyt 31, nie 31, ,99 9 nie Mini Ratka 33, ,99 8,99 nie 23 Bank BPH Kredyt 40, ,99 8,99 tak 66, ,8 19,9 nie Źródło: kalkulator Bankier.pl a w szczególności pojawienie się związanych z tym brutalnych technik windykacyjnych powinno być wystarczającą przestrogą przed zbytnim ograniczaniem legalnej podaży. Zdolność kredytowa Akceptacja obsługi domowej przez potencjalnego klienta, umożliwia zastosowanie uproszczonych procedur oceny zdolności kredytowej. W trakcie rozpatrywania wniosku jak i również w całym okresie trwania pożyczki, bezpośredni kontakt z klientem pozwala wykorzystać w ocenie ryzyka informacje w innym przypadku niedostępne oraz wypracować relacje zmniejszające ryzyko utraty spłaty pożyczki i powstania konieczności uruchomienia procedur windykacji prawnej. Właśnie dlatego sektor Home Credit charakteryzuje się najmniejszym odsetkiem pożyczek niespłacanych w sektorze pozabankowm. To właśnie możliwość bezpośredniego kontaktu z klientem i stosowanie dodatkowo pozadokumentacyjnych metod oceny zdolności kredytowej pozwala budować portfele kredytowe o jakości porównywalnej z bankowymi. Mitem jest często stawiana teza że firmy oferujące produkt finansowy z opcją obsługi domowej wpędzają swoich klientów w pętlę zadłużenia. Koszty produktów Koszty dodatkowej, opcjonalnej usługi obsługi domowej stanowią oczywiście istotną część kosztów obsługiwanych przez klienta przy spłacie pożyczki. Należy je jednak analizować w kontekście ogólnych kosztów budowy produktu finansowego. Niewątpliwie segment klientów generujących popyt na pożyczki o niskich wartościach, nie posiadający zdolności kredytowej w rozumieniu bankowym, jest potencjalnie bardziej ryzykowny. Jakość portfeli tych firm pokazuje jednak że można osiągać bardzo niską w domu a w przypadku Vivusa uwzględnienia stosowanej przez tą firmę promocji w postaci pierwszej pożyczki miesięcznej bez kosztów!!! Wygląda na to, że rezygnując z kosztu bezpośredniej obsługi klienta Vivus musi wliczać do kosztu pożyczki większe ryzyko braku spłaty. Obsługa domowa nie podnosi zatem faktycznie kosztu pożyczki. Wygoda Klienta Trudno nie postawić po stronie korzyści klienta wygody wynikającej z przyjaznej formy obsługi i przerzucenie na firmę pożyczkową kosztów organizacji spłaty. Trzeba pamiętać że klient nie posiadający konta bankowego musi alternatywnie uwzględnić koszty np. przekazu pocztowego i dojazdów do urzędu pocztowego. Obsługa taka wymaga zbudowania odpowiedniej sieci doradców. Doradca ten jest jednak dodatkowym nośnikiem korzyści dla klienta porada i wyjaśnienia realizowane w bezpośrednim kontakcie to niewątpliwie forma lepiej w tym segmencie odbierana. W Raporcie o Sytuacji Banków, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego wyraża opinię iż segment pozabankowych instytucji pożyczkowych uzupełnia ofertę banków o pożyczki udzielane na niskie kwoty, krótkie okresy, przy maksymalnie uproszczonych procedurach często udzielanych w mniejszych miejscowościach i na terenach wiejskich. Podkreśla jednocześnie że segment ten jest trwałym elementem gospodarki i występuje we wszystkich gospodarkach wolnorynkowych. Wymienione w tym opisie cechy zdecydowanie bardziej pasują do produktu z opcją obsługi domowej. Co więcej, niższe koszty ryzyka kredytowego pozwalają oferować produkt finansowy z tą opcją taniej niż przy produktach udzielanych zdalnie. Autor jest dyrektorem generalnym EVEREST FINANSE Spółka z o.o. Sp.k.

4 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH 21 Biznes poszukuje technologii Pożyczki gotówkowe to innowacja formująca trwałe miejsce w usługach finansowych. Świadczą o tym nie tylko gorączkowe starania polityków, zmierzające do uregulowania działalności instytucji pożyczkowych, ale przede wszystkim kilkudziesięcioprocentowy wzrost udzielanych kredytów pozabankowych, czy też coraz częściej pojawiające się w ofertach banków pożyczki na małe kwoty i krótkie okresy spłaty. Dariusz Szafrański Do efektywnego prowadzenia każdej działalności, w szczególności ukierunkowanej na obsługę klienta masowego, nieodzowne jest odpowiednie wsparcie technologiczne. Z udzielaniem pożyczek oczywiście inaczej nie jest, a innowacyjny biznes wymaga innowacyjnych aplikacji. Wyzwania technologiczne możemy podzielić na podstawowe w stosunku do których istnieje już spektrum gotowych rozwiązań oraz wyzwania szczególne, związane z nowatorskim charakterem działalności pożyczkowej. W tym drugim zakresie systemy powinny wspomagać instytucje pożyczkowe w rozwiązywaniu poniższych problemów: Jak potwierdzać tożsamość klientów, wnioskujących w szczególności przez internet? Jak rzetelnie oceniać zdolność kredytową, by chronić klientów przed spiralą zadłużenia? Jak wykrywać próby wyłudzeń, które Reklama oznaczają bezpowrotną stratę? Oprogramowanie musi zapewniać wysoki stopień automatyzacji procesu weryfikacji wniosków pożyczkowych. W szczególności kluczowy jest dostęp do pełnych i aktualnych danych charakteryzujących sytuację pożyczkobiorców oraz ich właściwa interpretacja. Podstawowymi źródłami informacji, niestety obarczonymi istotnymi ograniczeniami są: biura informacji gospodarczej, instytucje utworzone na podstawie art. 105 ust. 4 Prawa Bankowego, dane przedstawiane przez wnioskodawców, zbiory własne pożyczkodawców. Przykład z życia Zasadniczym kryterium integracji danych jest numer PESEL, które nie jest wystarczające do rzetelnej oceny wniosków. Dlaczego? Przeanalizujmy hipotetyczny wniosek o pożyczkę 1500 zł na miesiąc. Wnioskodawca: Jan Kowalski, wiek: 21 lat, wykształcenie średnie, nieregularne miesięczne dochody na średnim poziomie 5000 zł, adres zamieszkania: ul. Przykładowa 5, Miasteczko, PESEL: XXXXX, konto bankowe: PLXXXXXXX Czy dane są prawdziwe? Odpytanie wszystkich dostępnych zbiorów nie zwróciło żadnych danych, co często traktowane będzie jako informacja pozytywna, gdyż teoretycznie mamy do czynienia z młodą osobą wchodzącą w życie gospodarcze. A więc, czy to szansa na pozyskanie nowego dobrego klienta, czy realne zagrożenie wyłudzeniem? W rzeczywistości może okazać się, iż prawdziwe jest tylko imię i nazwisko wnioskodawcy. Planując wyłudzenie zafałszował dane o swoim statusie, użył wygenerowanego w sieci numeru PESEL i podał numer konta, który uprzednio otworzył przelewem, zmieniając w tym celu dane adresowe na fikcyjne (notabene stoimy w przededniu zniesienia obowiązku meldunkowego, a od marca br. wydawanych jest miesięcznie ponad 300 tysięcy dowodów osobistych bez adresu). Pozytywne rozpatrzenie tego wniosku skończyłoby się stratą całej kwoty 1500 zł oraz kosztami bezskutecznego dochodzenia należności Jak się chronić? Łatwo powiedzieć, jednak jak bronić się przed falą wyłudzeń, która rośnie wraz ze wzrostem rynku pożyczkowego? Na szczęście pojawiają się pierwsze, zasługujące na uwagę rozwiązania systemowe. Integrują one wszystkie istotne źródła danych w czasie rzeczywistym, a nawet umożliwiają poufną wymianę między pożyczkodawcami. Przede wszystkim jednak dzięki zaawansowanym modułom statystycznym ostrzegają przed próbami fraudu, oceniając poprawność danych osobowych, prawdopodobieństwo wygenerowania nr PESEL, czy nr dowodu osobistego itp. Potrafią konsolidować dane nie tylko poprzez identyfikatory, lecz także na podstawie adresów. Analizują również spływające wnioski pod kątem nietypowych powtórzeń pewnych ich atrybutów w krótkich przedziałach czasu. Zastosowanie takiej aplikacji w omawianym przypadku skutkowałoby alarmem antyfraudowym oraz np. informacją, że w ostatnim tygodniu zostało złożonych już pięć wniosków pożyczkowych przez osoby, które deklarowały bardzo podobny adres zamieszkania (modyfikując nieznacznie nazwę ulicy, niektóre cyfry kodu pocztowego, czy podając różne numery mieszkań). Technologia przeciw e-oszustom Pożyczki pozabankowe to ciekawa innowacja w wachlarzu usług finansowych. Ich popularność wynika nie tylko z potrzeby rynku, lecz jest konsekwencją dynamicznego rozwoju internetu. Niestety jak każda nowość przyciąga przestępców, którzy kreatywnie testują nowe sposoby wyłudzania pieniędzy. Na szczęście pionierzy rynku pożyczkowego mogą liczyć na coraz pełniejsze wsparcie innowacyjnych dostawców oprogramowania. Autor jest prezesem zarządu Krajowego Biura Informacji Gospodarczej SA oraz Deltavista Services Sp. z o.o.

5 22 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH Ranking najlepszych pożyczek pozabankowych (wg RRSO) LP. Pierwsza pożyczka na 1 tys. zł na 30 dni Firma Łącznie do RRSO pożyczkowa oddania 1 Alfa Kredyt 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Ekspres Kasa 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Extraportfel.pl 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Ferratum 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Filarum 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 InCredit 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Łatwy Kredyt 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Lendon 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Net Credit 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Ofin 1 000,00 zł 0,00 proc. 1 Vivus 1 000,00 zł 0,00 proc. 2 PandaMoney 1 100,00 zł 219,00 proc. 3 Cashper 1 250,00 zł 1410,30 proc. 4 Pożyczkomat 1 265,00 zł 1646,40 proc. 5 Szybka Gotówka 1 288,00 zł 2074,00 proc. 6 Kredito ,00 zł 2334,00 proc. 7 Optima ( Mini) 1 320,00 zł 2830,78 proc. źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl Lp. Kolejna pożyczka na 1 tys. zł na 30 dni Firma Łącznie do RRSO pożyczkowa oddania 1 PandaMoney 1 100,00 zł 219,00 proc. 2 Vivus 1 140,00 zł 392,40 proc. 3 Alfa Kredyt 1 195,00 zł 774,00 proc. 3 Mini Credit 1 195,00 zł 774,00 proc. 4 viasms 1 213,00 zł 948,00 proc. 5 Łatwy Kredyt 1 220,00 zł 1023,86 proc. 6 Cashper 1 250,00 zł 1410,30 proc. 7 Pożyczkomat 1 265,00 zł 1646,40 proc. 8 Visset 1 270,00 zł 1732,00 proc. 9 Filarum 1 281,08 zł 1936,51 proc. 10 Ferratum 1 285,00 zł 2031,00 proc. 11 Szybka Gotówka 1 288,00 zł 2074,00 proc. 12 Smart 1 289,00 zł 2095,00 proc. 13 Kredito ,00 zł 2334,00 proc. 14 Optima ( 1 320,00 zł 2830,78 proc. Mini) źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl Lp. na 5 tys. zł na rok Firma pożyczkowa Łącznie do oddania RRSO 1 Bocian Pożyczki 6 668,66 zł 81,39 proc. 2 Provident 6 764,71 zł 85,00 proc. 3 Hapi Pożyczki 7 939,80 zł 148,87 proc. 4 InCredit 9 000,00 zł 229,53 proc. 5 TAKTO 9 288,00 zł 254,05 proc. 6 Optima 9 750,00 zł 297,38 proc. źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl Komentarz do rankingu Jak wynika z danych porównywarka finansowej Comperia.pl, w bardzo wielu firmach pożyczkowych pierwsza pożyczka (na miesiąc, na 1 tys. zł) może być naprawdę zupełnie darmowa. Tak jest w 11 z 17 przeanalizowanych przez Comperia.pl firm, w których można zaciągnąć pożyczkę na analizowany Chwilówkowy limit tylko na chwilę Uchwalona przez Sejm na początku lipca ustawa wcale nie kończy długiego procesu regulacji sektora instytucji pożyczkowych. Na pewno w niedalekiej przyszłości będzie zmieniana. Jarosław Ryba Polska pozostawała do niedawna jednym z ostatnich tak rozwiniętych i dużych rynków finansowych na świecie, który nie posiadał specjalnej regulacji dla firm pożyczkowych. Powoli to się zmienia. Regulator przygotował nowelizację przepisów o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy o kredycie konsumenckim i prawa bankowego, która po raz pierwszy wprowadza do polskiego porządku prawnego nazwę instytucje pożyczkowe oraz szereg uregulowań projektowanych specjalnie pod tę część rynku consumer finance. Maksymalne koszty Jednym z kluczowych przepisów, który wywoływał przy tym najwięcej kontrowersji, jest pułap maksymalnych możliwych kosztów kredytu konsumenckiego w obszarze opłat pozaodsetkowych. Są to przepisy, które najmocniej absorbowały uwagę interesariuszy, ponieważ potencjalnie mogły na lata przesądzić o tym, kto, ile i w jakim modelu sprzedaży będzie mógł zarobić oraz czyja konkurencja i jak bardzo zostanie ograniczona. Limit tylko na chwilę? Nie wchodząc w rozważania na temat tego, kto ostatecznie wygrał i czy wzór limitujący koszty jest sprawiedliwy, warto zadać sobie pytanie, czy zdążymy się do niego przyzwyczaić zanim zostanie zmieniony. W moim przekonaniu istnieją co najmniej cztery wiarygodne przesłanki do tego, aby uznać że wchodzący w życie w styczniu-lutym 2016 r. limit kosztów, w kształcie takimi jak obecnie zaproponowano, działać będzie tylko przez chwilę. okres i kwotę. Z drugiej strony są i pożyczki, które w miesiącu będą kosztowały po zł. Niekonstytucyjne przepisy Po pierwsze, niektóre przepisy nowelizacji, szczególnie te dotyczące limitów opłat windykacyjnych oraz maksymalnych kosztów pozaodsetkowych są niekonstytucyjne. To wniosek z czterech niezależnych opinii profesorów prawa, które są w naszej dyspozycji. Przekazaliśmy je do klubów sejmowych, co jednak zostało zignorowane. Nawet jeżeli Senat i Prezydent postąpią podobnie, to dokładnie zbada je Trybunał Konstytucyjny. Oznacza to ryzyko uchylenia przepisów sprzecznych z ustawą zasadniczą, przez co cała regulacja traci sens. Nowa ustawa zaostrzająca limity Po drugie, Polska jest zobowiązana do wdrożenia dyrektywy hipotecznej do marca 2016 r. Pierwotnie w tym celu planowano napisanie ustawy o kredycie hipotecznym, działającej obok ustawy o kredycie konsumenckim. Ostatecznie postanowiono jednak, że zamiast dwóch ustaw, stworzona zostanie jedna, kompleksowa ustawa o kredycie. Oznacza to konieczność przepisania od podstaw ustawy o kredycie konsumenckim, gdzie w większości zaimplementowana została regulacja branży pożyczkowej. Będzie to doskonała okazja, aby poprawić (czyt. zaostrzyć) wszelkie limity kosztów. Ceny nie spadną Po trzecie, doświadczenia zagraniczne pokazują, że nie ma takiego limitu cen kredytu, którego rządzący nie chcieliby obniżać. Jest to tani i populistyczny sposób na zyskanie głosów, ponieważ można pochwalić się przed wyborcami walką z lichwą i dostarczeniem tańszego kredytu. W praktyce ceny kredytu nie spadną lub nawet wzrosną przez spadek konkurencji i równanie średniej do górnej granicy limitów, a społecznym skutkiem będzie wzrost wykluczenia finansowego i szarej strefy, z którą bohatersko będzie można walczyć. Mikołaj Fidziński Ogólnie Comperia.pl analizie poddała niemal dwukrotnie więcej firm pożyczkowych, ale niektóre celują w wyższe kwoty i dłuższe okresy spłaty, albo wręcz odwrotnie nowym klientom pożyczają mniej pieniędzy. W kontekście pożyczek za 0 zł należy pamiętać o dwóch kwestiach. Po pierwsze, darmowość pierwszej pożyczki kończy się w momencie jej rolowania, czyli przedłużania czasu na spłatę. Dodatkowy tydzień na zwrot długu kosztuje już regularnie ok. 100 zł, a miesiąc nawet 300 zł. Po wtóre, za kolejne pożyczki trzeba już zapłacić, nie ma wyproś. Po miesiącu Brak narzędzi do walki z patologiami Po czwarte, to co przeforsowało Ministerstwo Finansów to para regulacja. W nowej ustawie prawnie nie ma żadnych skutecznych narzędzi do walki z patologiami (pozytywnie oceniamy jedynie zapis o konieczności zwrotu opłat w przypadku odmowy udzielania kredytu). Dlatego przewidujemy, że reputacja tego sektora nie ulegnie poprawie, co z kolei wywoła reakcję mediów, które w oburzeniu będą krzyczeć, że regulacja nie działa lub jest obchodzona (o czym Związek alarmował już na etapie założeń). W efekcie właściwy Minister, chcąc nie chcąc, podejmie nowelizację niedawno wprowadzonych przepisów. Początek drogi Jeżeli ktoś sądzi, że jesteśmy na końcu procesu regulacji sektora pożyczkowego, to w mojej ocenie myli się. Jesteśmy dopiero na jego początku. Niestety przyjęta przez Sejm ustawa krytycznie oceniania jest nawet przez jej autorów, którzy sugerują że przepisy rzeczywiście mogą nie być w pełni szczelne. To prędzej czy później wymusi nowelizację. Nie można jednak pozytywnie ocenić faktu, że prawo zmieniane jest tak często, bo generuje to ogromne koszty dostosowawcze po stronie biznesu oraz niepewność i zdezorientowanie po stronie konsumentów. Związek Firm Pożyczkowych od początku apelował o stworzenie kompleksowej, sprawiedliwej i skutecznej regulacji, która na lata rozsądnie wyważy interesy firmy pożyczkowych i ich klientów. Czasu na to było dość. Autor jest prezesem Związku Firm Pożyczkowych oprócz pożyczonego 1 tys. zł trzeba zapłacić dodatkowo jeszcze zwykle zł. Firmy pożyczkowe rzadziej celują w pożyczki długoterminowe na kilka miesięcy czy nawet na rok czy dłużej. Wśród przeanalizowanych firm udało znaleźć się 6, które pożyczyłyby 5 tys. zł na 12 miesięcy. Autor jest analitykiem Comperia.pl

6 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH 23 Jak cię widzą, tak cię piszą wizerunek firm pożyczkowych Firmy pożyczkowe działają na bardzo wrażliwym wizerunkowo rynku usług finansowych. Sektor przestał się kojarzyć z lichwą, Polacy pożyczają coraz chętniej i choć postrzeganie firm pożyczkowych uległo znaczącej poprawie, nadal wiele z nich jest mylonych z parabankami. Dlatego też wskazana jest pełna transparentność obranej linii komunikacyjnej. Michał Szewczyk Także z czysto biznesowego punktu widzenia warto dbać o dobry wizerunek firmy pożyczkowej. Polacy pożyczają bowiem coraz więcej. Z raportu Millward Brown wynika, że 46 proc. z nas w wieku lat zaciąga kredyty. Rynek pożyczek szacowany jest na ponad 4,5 mld zł. Usługi finansowe są jednak związane z dużym ryzykiem reputacyjnym. Branża, jak każda inna, nie jest wolna od przedsiębiorców, których nieuczciwe praktyki naruszają wizerunek pozostałych. Tak się stało po aferze Amber Gold, kiedy firmy inne niż banki, zostały opatrzone łatką parabank. Środowisko pożyczkowe podjęło szereg inicjatyw m.in. powołano Związek Firm Pożyczkowych, postawiono na edukację, przez co Polacy coraz lepiej potrafią wybrać uczciwego pożyczkodawcę. Jednak mimo, że działalność firm pożyczkowych jest zupełnie inna, niż parabanków, odbudowa wizerunku trwa do dziś. A to właśnie on ma kluczowy wpływ na poziom zainteresowania ofertą na rynku. E-wizerunek Aby umiejętnie zarządzać wizerunkiem, należy wiedzieć nie tylko jak jesteśmy, ale też jak chcemy być postrzegani, jakie są główne skojarzenia, które chcemy budzić u naszych klientów, pracowników czy konkurencji. Wizerunek powinien być pozytywny i powszechny. Jego budowa to nie tylko komunikaty prasowe czy szeroko zakrojone kampanie reklamowe. Wyjątkowo ważne są opinie klientów, a w przypadku firm działających w internecie to właśnie internauci mogą przesądzić o ich dalszych losach. Konsument zainteresowany pożyczką poszukuje informacji właśnie w sieci. Czyta nie tylko ofertę firmy, ale także bierze pod uwagę opinie innych pożyczkobiorców na temat danej marki. Gdy po wpisaniu w wyszukiwarkę opinie Zaimo widzi pozytywne wypowiedzi wskazujące: szybko, bez ukrytych kosztów, dyskretnie, to otrzymuje pozytywny przekaz, że warto wybrać tę firmę. Gdyby pod tym samym hasłem znalazły się negatywne wypowiedzi, klient skorzystałby z oferty konkurencji lub być może zniechęcił do całej branży. Najczęstsze błędy Zagrożeniem dla reputacji firmy może być niekonsekwencja. Gdy firma decyduje się na uruchomienie profili w social media czy prowadzenie bloga należy dbać, aby były tam aktualne informacje a wiadomości od klientów nie pozostawały bez odpowiedzi. Należy także mieć swój styl i wizję. Obserwacja konkurencji i reakcja na jej działania oczywiście jest właściwa jednak z rozsądkiem. Niespójne, zmienne, tworzone ad hoc rozbieżne koncepcje nie budują zaufania. Firmy pożyczkowe powinny mieć to na uwadze planując swoje strategie komunikacyjne. Wizerunkiem bowiem należy zarządzać. Zły wizerunek przekłada się na niską efektywność działań marketingowych, obniża lojalność klientów, demotywuje też pracowników i zniechęca inwestorów. Warto postawić na stałe działania długofalowe, które osadzają firmę w świadomości mediów, klientów, a przede wszystkim kształtują markę, renomę i pozycję na tle konkurencji. Stworzone w ten sposób zaufanie to nieoceniony kapitał. Silna marka, oparta na odpowiednio zbudowanym wizerunku, przekłada się na wyniki wspiera sprzedaż, pomaga w budowie rentowności i dotarciu do nowych klientów. Autor jest PR Managerem w firmie Alvero Klik i są pieniądze Przywiązanie Polaków do smartfonów i innych urządzeń mobilnych wciąż rośnie. Instytucje finansowe nie pozostają obojętne na ten trend. Wychodzą naprzeciw oczekiwaniom konsumentów i zapewniają im dostęp do aplikacji umożliwiających wykonywanie operacji finansowych wszędzie tam, gdzie mają na to ochotę. Ewa Wernerowicz Konsument oczekuje dzisiaj dostępu do banku za pośrednictwem zaawansowanych technologii, podobnie jak oczekuje możliwości korzystania z bankomatów lub odwiedzania oddziałów. Taka jest konieczność. Nie mamy wyboru. Jeśli nie inwestujesz w nowe technologie, przestajesz spełniać oczekiwania klientów i wypadasz z obiegu. Tak ostrzegał instytucje finansowe Brett King w przełomowym Banku 3.0. Rady się przydały, bo dziś z bankowości mobilnej mogą korzystać klienci większości banków w Polsce. Aplikacje umożliwiają im za pomocą kilku kliknięć m.in. szybkie sprawdzenie salda na smartfonie, wykonanie przelewu, czy zlokalizowanie najbliższej placówki banku lub bankomatu, bez konieczności dostępu do komputera. W tyle nie chcą pozostawać firmy pożyczkowe, których oferty stają się równie popularne co usługi bankowe. Vivus lider usług pożyczek krótkoterminowych w Polsce wprowadził w tym roku dla swoich klientów aplikację mobilną, za pomocą której można w szybki sposób pobrać pożyczkę. Cały proces od wnioskowania, po otrzymanie pieniędzy na konto odbywa się za pomocą telefonu komórkowego. Aplikacja Vivus to kompaktowe centrum finansowe, w którym możemy wziąć pożyczkę, sprawdzić dostępne kwoty oraz ile dni mamy na spłatę. Nowe narzędzie Vivusa można zainstalować bezpłatnie zarówno na telefonach z Androidem jak i na urządzeniach z systemem IOS. Podobną aplikację wprowadził też inny pożyczkodawca on-line, Kredito24.pl Telefon komórkowy jest dziś nieodłącznym elementem naszego codziennego funkcjonowania. Większość ludzi wychodząc z domu wolałaby zapomnieć portfela niż komórki potwierdzają to badania. Różne prognozy mówią o tym, że w ciągu najbliższych dziesięciu lat komórka stanie się również podstawowym sposobem dokonywania transakcji finansowych. Znając te fakty oraz trendy jakie następują, a do tego mając możliwości technologiczne, dajemy klientom to, czego potrzebują. Najnowsze trendy zmierzają w kierunku tzw. smartfonizacji. Wygoda, potrzeba szybkości oraz coraz większa mobilność społeczeństwa powodują, że odchodzimy od użytkowania internetu w komputerach na rzecz urządzeń mobilnych. Pokazują to aktualne badania i analizy grup fokusowych sektora on-line. Według badania Vivus Finance na grupie obecnych i potencjalnych klientów firmy, w ciągu Przejrzysty formularz rejestracyjny dwóch ostatnich lat o 10 proc. zmalało ich korzystanie z internetu za pośrednictwem komputerów, a wzrosło użytkowanie sieci na urządzeniach mobilnych, szczególnie na smartfonach. Z kolei badane użytkowanie bankowości on-line przez tę grupę pokazało, że korzysta ona z bankowości mobilnej równie Intuicyjny interfejs często, co z poczty elektronicznej. Najnowsze badania AdTRENDS na grupie wszystkich internautów wskazują na 41 proc. użytkowników bankowych aplikacji mobilnych. Jak prognozują eksperci liczby te będą rosnąć. Autorka jest dyrektorem ds. operacyjnych w Vivus Finance

7 24 RYNEK POŻYCZEK GOTÓWKOWYCH Fakty i mity co musisz wiedzieć zanim podejmiesz decyzję? Statystyki pokazują, że Polacy coraz liczniej sięgają po pożyczki pozabankowe (łącznie 4,1 mld zł w 2014 roku), a branża jest już ustabilizowana i ucywilizowana. Mimo to nadal żywe są liczne mity na temat szybkich pożyczek. Postaramy się obalić najpopularniejsze z nich. Firmy pożyczkowe nie podlegają Prawu bankowemu To prawda. Podmioty udzielające szybkich pożyczek online lub z obsługą domową, nie są zobligowane do postępowania zgodnie z przepisami Prawa bankowego, ponieważ nie są bankami. Firmy tego typu nie przyjmują depozytów, a pożyczki udzielane są ze źródeł własnych. Nie oznacza to jednak, że działają one w sposób nieskrępowany żadnymi przepisami. Podlegają pod Kodeks cywilny oraz Ustawę o kredycie konsumenckim, zgodnie z którą odsetki od udzielonej pożyczki nie mogą przekroczyć czterokrotności stopy lombardowej NBP (od marca 2015 roku to 10 proc.) Jak widać, firmy pożyczkowe nie funkcjonują w prawnej próżni. Firmy pożyczkowe to parabanki Ta powszechna opinia nie ma pokrycia w rzeczywistości. Jak wspomnieliśmy, parabank to instytucja, która udziela pożyczek, ale przede wszystkim przyjmuje środki na wysokooprocentowane depozyty, z których finansowana jest akcja kredytowa. Parabank działa więc jak typowy bank, ale nie podlega regulacjom Prawa bankowego depozyty nie są chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Firmy pożyczkowe zajmują się wyłącznie udzielaniem pożyczek krótkoterminowych ze środków własnych. Zatem odnosząc się do szerokiej definicji parabanku (każda instytucja finansowa inna niż bank) to owszem, firmy pożyczkowe można zakwalifikować do tej kategorii. Zawężenie perspektywy (parabank to Monika Nita Na rynku mamy więc już nie tylko mikropożyczki niskich kwot na krótki okres czasu ale i oferty pożyczek nawet 15 tys. zł na 36 miesięcy. Różnice między ofertami bankowymi a firm pożyczkowych stopniowo się zacierają. Sektor przestał być kojarzony z lichwą, pożyczki online stały się propozycją dla tych, dla których liczy się szybkość i prostota dostępu do pieniędzy. Ważnym czynnikiem wpływającym na popularność pożyczek internetowych jest tu też zmiana pokoleniowa. Korzystają z nich w dużej mierze osoby przyzwyczajone do smartfonów i tabletów, które oczekują usług podmiot prowadzący działalność bankową, nie objęty regulacjami Prawa bankowego) pokazuje, że firma pożyczkowa nie jest parabankiem. Internet a możliwości finansowania potrzeb Możliwość bezpiecznego i dyskretnego uzyskania środków online, bez konieczności osobistego stawiennictwa w banku, dla wielu osób jest czynnikiem decydującym. W internecie pożycza coraz bardziej świadomy konsument, często posiadający już inne zobowiązania kredytowe, który potrafi rozsądnie planować finanse. To wyraźny segment klientów firm pożyczkowych, które prześcigają się w propozycjach rozwiązań finansowych. finansowych online, mobilnie. Dlatego też rozwój internetowych usług finansowych coraz silniej jest związany z obszarem fintech, stanowiącym połączenie finansów i technologii. Zaawansowane platformy pożyczkowe potrafią przetwarzać dane za pomocą automatycznych algorytmów, nie stosując długotrwałych i uciążliwych dla konsumentów metod badania zdolności kredytowej. Fintech to realna przyszłość finansów osobistych a Polska stoi u progu rewolucji. Już dziś banki deklarują pojawienie się trudności w osiągnięciu założonego wzrostu przychodów, a jeszcze nie korzystają tak szeroko z analiz Big Data, jak to robi branża pożyczkowa. Digitalizacja usług bankowych, procedury cyfrowe, globalny dostęp do usług już mamy. Można jednak spodziewać się coraz większej rywalizacji na tym polu, w związku z wyraźną potrzebą klientów w kierunku dostępności do finansów online. Firmy pożyczkowe są nieuczciwe W każdej gałęzi biznesu zdarzają się podmioty działające wbrew zasadom uczciwości i rzetelności. Wystarczy przytoczyć głośne upadki wielkich banków (vide Lehman Brothers) uprawiających tzw. kreatywną księgowość. Ponadto, zwykle media podchwytują informacje o nieuczciwym pożyczkodawcy, ale fakt, że miażdżąca większość sektora postępuje wobec klientów odpowiedzialnie, umyka ich uwadze. Czarne owce kładą się cieniem na całej branży pożyczkowej, stąd też liczne inicjatywy mające uświadamiać potencjalnych klientów, do których podmiotów powinni się zwracać, aby mieć pewność, że nie zostaną oszukani. Certyfikat Odpowiedzialny Pożyczkodawca przyznawany przez portal Loan-Magazine.pl, tytuł Firmy Wiarygodnej Finansowo BIG InfoMonitor czy Certyfikat Etyczny wystawiany przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych to najbardziej znane przykłady. O uczciwości firmy pożyczkowej świadczy też jej członkostwo w Związku Firm Pożyczkowych, organizacji, która prowadzi też internetowy Rejestr Firm Pożyczkowych. To baza danych o pożyczkodawcach działających bez żadnych zastrzeżeń. Firmy pożyczkowe udzielają finansowania każdemu chętnemu Nieprawda. Firmy pożyczkowe zwracają szczególną uwagę na to, czy ich potencjalny klient widnieje w rejestrach dłużników (KRD, BIG InfoMonitor, ERIF) lub czy nie ma zajęcia komorniczego. Nie udzielą też kolejnej pożyczki, jeśli poprzednia nie została spłacona. W ten sposób Fintech puka do drzwi Prognozy przewidują, że do 2017 roku wartość globalna sektora Big Data osiągnie poziom 47 mld USD. To rynek, którego dynamika wzrostu przekracza 40 proc. w skali roku. Najlepsza oferta produktów dla każdego klienta jest budowana z uwzględnieniem Big Data. W Polsce fintech stosują już pionierzy, dostrzegając, że konsumenci oczekują więcej niż tylko internetowego dostępu do konta i możliwości płatności rachunków online. Można powiedzieć, że Big Data to technologiczny kręgosłup nowoczesnych platform finansowych, zdolnych połączyć najlepsze cechy produktów bankowych (np. kart kredytowych) i pożyczkowych. Korzystanie z nowoczesnych Fintech to realna przyszłość finansów osobistych a Polska stoi u progu rewolucji branża chroni klientów przez ryzykiem popadnięcia w spiralę kredytową (zaciąganie kolejnych zobowiązać celem uregulowania poprzednich). Firmy pożyczkowe nie tylko prześwietlają klientelę przed wydaniem decyzji o udzieleniu pożyczki, ale też pomagają dłużnikom wyplątać się z zadłużenia. Stąd liczne apele branży, aby w razie kłopotów nie ukrywać się przed pożyczkodawcą, ale jak najprędzej się z nim skontaktować i wyjaśnić powody opóźnienia w spłacie. Chwilówki są drogie Argument podnoszony przez przeciwników krótkoterminowych pożyczek. Ich orężem jest RRSO (rzeczywista roczna stopa oprocentowania), której wartość dla chwilówek może sięgać nawet kilku tysięcy procent. Jako, że w przypadku bankowego kredytu gotówkowego ten parametr jest wielokrotnie niższy, więc siłą rzeczy musi być one tańszy od chwilówki. Jest inaczej. RRSO dla pożyczek pozabankowych jest wysokie, bowiem dotyczy skali rocznej, a spłata chwilówki zwykle trwa do 30 dni. Stąd też niebotyczna wartość RRSO, która nie przekłada się na rzeczywisty koszt finansowania. Firmy pożyczkowe działają w ramach obowiązującego w Polsce prawa, dlatego nie mogą samowolnie ustalać np. maksymalnego oprocentowania odsetek (wynosi czterokrotność stopy lombardowej), a to również wpływa na kształtowanie kosztów pożyczek. Pożyczkodawcy mogą swobodnie decydować o wysokości opłat dodatkowych, ale część z nich nie będzie się automatycznie przekładać na koszt finansowania, bo np. dotyczą sankcji za opóźnienie w spłacie. Co więcej, wiele firm pożyczkowych oferuje pierwszą pożyczkę za darmo (pożyczkobiorca zwraca dokładnie taką kwotę, którą pożyczył). Zatem pożyczki pozabankowe mogą konkurować z ofertami banków pod względem kosztów, a niekiedy wypadają od nich korzystniej. Autorami są Pogromcy Finansowych Mitów reprezentujący redakcję Banking Magazine technik analizy w zachodnich firmach digital finance to standard. W Polsce ta technologia jest wciąż zjawiskiem nowym, choć jej skuteczność znacznie przewyższa tradycyjne metody analizy, uniezależnia od danych dostępnych w BIK i skraca proces scoringu do kilkudziesięciu sekund. Zaawansowane systemy przetwarzają w tym czasie nawet 20 tysięcy danych, na podstawie których budowany jest model behawioralny pożyczkobiorcy, aby określić zdolność kredytową i możliwości spłacania pożyczki. Stosowanie rozwiązań fintech to realne wyzwanie dla banków, które wciąż nie mają elastycznej oferty dla osób o średnich i niskich notowaniach w BIK. Duży potencjał sektora Korzystamy z tej technologii, sięgają po nią kolejne firmy działające online, zagarniając coraz więcej pożyczkowego tortu. W sektorze poza bankowym drzemie ogromny potencjał, który spowoduje, że banki będą zmuszone do reakcji na zmieniający się trend rosnącej popularności firm pożyczkowych. Dziś wartość tego sektora to ponad 4,5 mld zł. Jest więc o co walczyć. Autorka jest marketing manager ds. zaimo w firmie Kreditech Polska