pl. Grunwaldzki 24, Wrocław

Transkrypt

1 Aca Agrophysica, 2009, 14(1), PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARÓW ELEMENTÓW METEOROLOGICZNYCH UZYSKANYCH METODĄ KLASYCZNĄ I ZA POMOCĄ STACJI AUTOMATYCZNEJ WYKORZYSTYWANYCH DO OBLICZANIA SKŁADOWYCH BILANSU CIEPLNEGO PSZENICY JAREJ Edward Gąsiorek 1, Joanna Kamińska 1, ElŜbiea Musiał 1, Marian Rojek 2 1 Kaedra Maemayki, Uniwersye Przyrodniczy we Wrocławiu ul.grunwaldzka 53, Wrocław elzbiea.musial@up.wroc.pl 2 Insyu Kszałowania i Ochrony Środowiska, Uniwersye Przyrodniczy we Wrocławiu pl. Grunwaldzki 24, Wrocław S r e s z c z e n i e. Wprowadzenie nowej, zauomayzowanej meody uzyskiwania danych meeorologicznych swarza wiele problemów. Do isniejących, częso kilkudziesięciolenich ciągów pomiarowych, uzyskanych przyrządami klasycznymi, zosają dołączone pomiary wykonane za pomocą sacji auomaycznej. Powsaje pyanie, czy ak uworzone nowe ciągi pomiarowe są jednorodne. Innym problemem jes modelowanie róŝnych procesów z wykorzysaniem pomiarów wykonanych przyrządami klasycznymi (sandardowymi) i według sacji auomaycznej. Aby rozwiązać wskazane problemy, auorzy pracy analizują róŝnice pomiędzy warościami dekadowymi rzech wybranych elemenów meeorologicznych: emperaury powierza, ciśnienia pary wodnej oraz niedosyu wilgoności powierza orzymanych meodą klasyczną i ze sacji auomaycznej. Badania przeprowadzono wykorzysując warości dekadowe wyników pomiarów w Obserwaorium Agroi Hydromeeorologii Wrocław-Swojec w okresie Wyniki wykazały saysycznie isone róŝnice pomiędzy danymi pochodzącymi ze sacji klasycznej i auomaycznej. Praca zawiera równieŝ analizę warości składowych bilansu cieplnego wyznaczonych na podsawie danych mierzonych przyrządami klasycznymi i za pomocą sacji auomaycznej. S ł o wa kluczowe: emperaura powierza, ciśnienie pary wodnej, składowe bilansu cieplnego WSTĘP Modelowanie składowych bilansu cieplnego wymaga wprowadzenia do modelu, oprócz danych ablicowanych, czerech elemenów meeorologicznych: emperaury powierza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiaru i usłonecznienia. Trzy pierwsze

2 62 E. GĄSIOREK i in. elemeny są wykorzysywane bezpośrednio do wyznaczania srumienia ciepła uajonego, naomias na podsawie usłonecznienia rzeczywisego i moŝliwego obliczano saldo promieniowania (Kędziora 1999). Temperaura powierza i ciśnienie pary wodnej były mierzone dwiema meodami: przyrządami klasycznymi (ermomery) i sacją auomayczną. Wprowadzenie nowych meod pomiarowych z wykorzysaniem auomaycznych sacji pomiarowych i dołączanie ak orzymanych danych do isniejących, wykonanych meodą klasyczną (sandardową) budzi wąpliwości co do jednorodności ciągów (częso kilkudziesięciolenich) uzyskanych róŝnymi meodami. Problem en był poruszany w wielu pracach (Łabędzki i in. 2001, Łabędzki i Kasperska-Wołowicz 2002, Łomoowski, Rojek 2001, Roguski i in. 2000/2001, Rojek i Rojek 2000, Rojek i in. 2001). Proponowane przez auorów podejście do przedsawionego problemu polega na weryfikacji hipoezy o isoności róŝnic pomiędzy pomiarami ego samego elemenu meeorologicznego uzyskanego róŝnymi meodami pomiarowymi. Ponado w pracy zosały wyznaczone oddzielnie składowe bilansu cieplnego przy pomocy danych z przyrządów klasycznych i sacji auomaycznej. Porównanie składowych bilansu cieplnego wyznaczonych z uŝyciem obu rodzajów danych zosanie przeprowadzone poprzez weryfikację hipoezy o isoności róŝnic pomiędzy uzyskanymi wynikami. Kolejnym celem pracy jes próba wyznaczenia równania, kóre pozwoli dane uzyskane meodą auomayczną dołączyć do danych mierzonych w sposób klasyczny ak, aby uworzone ciągi pomiarowe były jednorodne. MATERIAŁ I METODY Prawo zachowania energii pozwala na przedsawienie składników bilansu cieplnego powierzchni czynnej przy pomocy nasępującego równania (Kędziora 1999, Kędziora i in. 1989, Olejnik, Kędziora 1991, Olejnik 1996): Rn + LE+ H + G = 0 (1) gdzie: Rn saldo promieniowania (W m -2 ), LE gęsość srumienia ciepła uajonego (W m -2 ), H gęsość srumienia ciepła jawnego (W m -2 ), G gęsość srumienia ciepła glebowego (W m -2 ). Przyjmuje się, Ŝe srumienie ciepła dochodzące do powierzchni czynnej mają znak dodani (najczęściej nocą), a odchodzące od niej znak ujemny (najczęściej podczas dnia). Saldo promieniowania wyznaczono na podsawie pracy Kędziory (1999). Srumień ciepła glebowego wyznaczono nasępująco (Kędziora 1999): π G = 0,2Rn(1 0,75 f )[sin( ( i 2)] 6 gdzie: f wskaźnik fazy rozwojowej, i numer miesiąca w roku. (2)

3 PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARÓW METEOROLOGICZNYCH 63 Jednym ze sposobów liczbowego ujęcia zaleŝności między srumieniem ciepła jawnego H i uajonego LE jes współczynnik Bowena, kóry jes ilorazem ych srumieni. β = Kędziora i Olejnik (Kędziora 1999, Kędziora i in. 1989, Olejnik, Kędziora 1991, Olejnik 1996) określili związek między warością ilorazu Bowena, a niekórymi elemenami meeorologicznymi i fazą rozwojową roślin: 12,75 β = ( 100( d v) ( u + 0,4) H LE arcg π f ) 2 + 3,7 0,02 gdzie: d niedosy wilgoności powierza (hpa), v prędkość wiaru na wysokości 2 m nad powierzchnią grunu (m s -1 ), emperaura powierza na wysokości pomiarowej ( C), u usłonecznienie względne, f współczynnik fazy rozwojowej rośliny. Znając warość współczynnika Bowena oraz gęsość srumienia ciepła glebowego obliczono warość srumienia ciepła uajonego LE ze wzoru: Rn + G LE = ( 1+ β ) (5) Srumień ciepła jawnego H wyznaczono nasępująco: (4) (3) H = ( Rn + LE + G). (6) Weryfikację hipoezy saysycznej o isoności róŝnic dla zmiennych połączonych w pary za pomocą esu -Sudena (Aczel 2000) przeprowadzono dla kaŝdej warości uzyskanej przyrządami klasycznymi i za pomocą sacji auomaycznej. W hipoezie zerowej zakłada się, Ŝe warości elemenów meeorologicznych uzyskanych przyrządami klasycznymi nie róŝnią się od warości elemenów meeorologicznych uzyskanych za pomocą sacji auomaycznej. Weryfikację przeprowadzono dla nasępujących elemenów meeorologicznych: emperaury powierza, ciśnienia pary wodnej oraz niedosyu wilgoności powierza. Przy weryfikacji uwzględniono dekadowe warości wymienionych paramerów w okresie Ten sam es zasosowano do weryfikacji hipoezy o isoności róŝnic składowych bilansu cieplnego obliczonych na podsawie danych meeorologicznych uzyskanych meodą klasyczną i według sacji auomaycznej.

4 64 E. GĄSIOREK i in. WYNIKI Średnia dobowa emperaura powierza według danych ze sacji auomaycznej jes obliczana jako średnia z 24 godzin (sandardowe oprogramowanie, kóre moŝna zmieniać). Wprowadzony w roku 1994 nowy wzór do obliczania średniej dobowej emperaury powierza na sieci sacji i poserunków IMGW, po raz kolejny spowodował problemy z jednorodnością doychczasowych, długich ciągów pomiarowych. Dlaego w ej pracy, w celu moŝliwości porównania z wynikami wcześniejszymi, średnią dobową obliczano według poprzedniego wzoru, j. jako średnią z godzin 1, 7, 13 i 19 czasu środkowoeuropejskiego. Wzór w ej formie jes zreszą do dzisiaj sosowany w sacjach synopycznych i klimaycznych wykonujących pomiary co godzinę przez całą dobę. Średnia emperaura w okresie IV-IX mierzona meodą klasyczną była wyŝsza od wyników uzyskanych ze sacji auomaycznej w kaŝdym z badanych la (rys. 1 i ab. 1). 25,0 sacja sandardowa, classic saion sacja auomayczna, auomaic saion 20,0 Temperaura powierza, Air emperaure ( 0 C) 15,0 10,0 5,0 0, Dekada - Ten-days Rys. 1. Przebieg średnich dekadowych warości emperaury powierza w okresie kwiecień-wrzesień we Wrocławiu-Swojcu ( ) Fig. 1. The course of mean en-day value of air emperaure during he April-Sepember period in Wrocław-Swojec ( ) Tabela 1. Średnie warości emperaury powierza ( o C) dla okresu kwiecień-wrzesień wyznaczone na podsawie pomiarów meodą klasyczną i za pomocą sacji auomaycznej we Wrocławiu-Swojcu Table 1. Mean values of air emperaure ( o C) during he April-Sepember period on he basis of he measuremens wih auomaic and classical saion in Wrocław-Swojec Rok Year Auomayczna Auomaic 15,2 14,2 15,9 15,7 14,6 14,8 14,8 Klasyczna Classical 15,9 15,0 16,8 16,5 15,5 15,6 15,6

5 PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARÓW METEOROLOGICZNYCH 65 Ciśnienie pary wodnej mierzone w półroczu ciepłym (IV-IX) przyrządami klasycznymi ma warości wyŝsze, niŝ mierzone za pomocą sacji auomaycznej (rys. 2 i ab. 2). Średnie roczne z okresu mierzone w sposób radycyjny są wyŝsze niemal o 1 hpa sacja sandardowa, classic saion sacja auomayczna, auomaic saion 16 Ciśnienie pary wodnej, Vapour pressure( hpa) Dekada - Ten-days Rys. 2. Przebieg średnich dekadowych warości ciśnienia pary wodnej w okresie kwiecień-wrzesień we Wrocławiu-Swojcu ( ) Fig. 2. The course of mean en-day value of acual vapour pressure during he April-Sepember period in Wrocław-Swojec ( ) Tabela 2. Średnie warości ciśnienia pary wodnej (hpa) w okresie kwiecień-wrzesień wyznaczone na podsawie pomiarów meodą klasyczną i za pomocą sacji auomaycznej we Wrocławiu-Swojcu ( ) Table 2. Mean values of acual vapour pressure (hpa) during he April-Sepember period on he basis of he measuremens wih auomaic and classical saion in Wrocław-Swojec ( ) Rok Year Auomayczna Auomaic Klasyczna Classical 12,3 12,7 13,2 12,0 11,8 12,6 12,6 13,2 13,3 14,3 12,8 12,6 13,6 13,6 Niedosy wilgoności powierza wykazuje największe róŝnice (spośród rozparywanych elemenów meeorologicznych) między danymi uzyskanymi za pomocą sacji auomaycznej i klasycznej (rys. 3 i ab. 3).

6 66 E. GĄSIOREK i in. Niedosy wilgoności, Sauraion defici (hpa) sacja sandardowa, classic saion sacja auomayczna, auomaic saion Dekada - Ten-days Rys. 3. Przebieg średnich dekadowych warości niedosyu wilgoności powierza w okresie kwiecień-wrzesień we Wrocławiu-Swojcu ( ) Fig. 3. The course of mean en-day values of sauraion defici during he April-Sepember period in Wrocław-Swojec ( ) Tabela 3. Średnie warości niedosyu wilgoności powierza (hpa) w okresie kwiecień-wrzesień wyznaczone na podsawie pomiarów meodą klasyczną i za pomocą sacji auomaycznej we Wrocławiu-Swojcu ( ) Table 3. Mean values of sauraion defici (hpa) during he April-Sepember period on he basis of he measuremens wih auomaic and classical saion in Wrocław-Swojec ( ) Rok Year Auomayczna Auomaic 5,5 4,2 5,6 6,6 5,4 5,2 Klasyczna Classical 7,7 6,2 8,1 9,3 7,8 7,6 RóŜnice warości emperaury powierza oraz ciśnienia pary wodnej i niedosyu wilgoności powierza uzyskanych obiema meodami pomiarowymi, sugerują konieczność zweryfikowania hipoezy o isoności róŝnic pomiędzy warościami orzymanymi na podsawie pomiarów auomaycznych i klasycznych. Weryfikacja hipoezy saysycznej o isoności róŝnic dla zmiennych połączonych w pary za pomocą esu -Sudena przeprowadzono dla kaŝdej warości uzyskanej w sposób klasyczny i auomayczny. Ten sam es zasosowano do weryfikacji hipoezy o isoności róŝnic składowych bilansu cieplnego z wykorzysaniem danych meeorologicznych uzyskanych meodą klasyczną i według sacji auomaycznej.

7 PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARÓW METEOROLOGICZNYCH 67 Weryfikacja hipoezy o isoności róŝnic w pomiarach klasycznych i auomaycznych dla rzech elemenów meeorologicznych (emperaury powierza, pręŝności pary wodnej oraz niedosyu wilgoności powierza) wykazała saysycznie isone róŝnice pomiędzy średnimi dekadowymi warościami według pomiarów klasycznych i auomaycznych. Wyniki weryfikacji zamieszczono w abeli 4. Tabela 4. Weryfikacja hipoezy o isoności róŝnic między warościami orzymanymi na podsawie pomiarów wykonanych meodą klasyczną i za pomocą sacji auomaycznej (α = 0,05, ν = 106) Table 4. Verificaion of he hypohesis on he significance of differences beween he values obained from auomaic and classical meeorological saion (α = 0.05, ν = 106) Elemen Elemen obl cal p Temperaura powierza Air emperaure Ciśnienie pary wodnej Vapour pressure Niedosy wilgoności powierza Sauraion defici ,8 0,000 13,2 0,000 26,6 0,000 obl obliczona warość saysyki, p najniŝszy poziom isoności α, przy kórym hipoeza zerowa mogłaby być odrzucona przy orzymanej warości saysyki, ν liczba sopni swobody. T cal calculaed value of saisics, p-he lowes significance level α, a which he H 0 hypohesis can be rejeced by calculaed value of saisics, ν he number of degrees of freedom. Wyznaczono równania regresji liniowej dla emperaury oraz ciśnienia pary wodnej (ab. 5) przekszałcające dane orzymane w sposób auomayczny ak, aby dołączone do danych klasycznych worzyły ciąg jednorodny. Tabela 5. Równania regresji liniowej dla emperaury powierza i ciśnienia pary wodnej (Y warości przekszałcone, X warości z pomiarów auomaycznych) w wieloleciu w okresie kwiecień-wrzesień. Table 5. Linear regression equaion for air emperaure and vapour pressure (Y modified values, X values from auomaic measuremens) in years during he April-Sepember period Elemen Elemen Równanie regresji Regression equaion Współczynnik regresji Coefficien regression Temperaura powierza Air emperaure Ciśnienie pary wodnej Vapour pressure Y=1,011X + 0,622 1,011* Y=1,104X 0,466 1,104* *saysycznie isone dla α = 0,05 saisically significan for α = 0.05.

8 68 E. GĄSIOREK i in. Nasępnie ponownie przeprowadzono weryfikację hipoezy o isoności róŝnic pomiędzy warościami emperaury powierza i ciśnienia pary wodnej, za pomocą esu -Sudena zmierzonymi meodą klasyczną oraz przekszałconymi według równań podanych w abeli 5. Wyniki weryfikacji zawiera abela 6. Inerpreacja abeli 6 skłania do wniosku, Ŝe róŝnice pomiędzy emperaurą powierza i ciśnieniem pary wodnej pomierzonymi przyrządami klasycznymi i przekszałconymi okazały się być saysycznie nieisone. Tabela 6. Weryfikacja hipoezy o isoności róŝnic między warościami orzymanymi na podsawie pomiarów klasycznych oraz warościami emperaury powierza i ciśnienia pary wodnej przekszałconymi za pomocą równań regresji (α = 0,05, ν = 106) Table 6. Verificaion of he hypohesis on he significance of differences beween he values obained from classical measuremens and he values of air emperaure and vapour pressure ransformed by regression equaions (α = 0.05, ν = 106) Elemen Elemen obl p Temperaura powierza Air emperaure Ciśnienie pary wodnej Vapour pressure ,409 0,683 0,103 0,918 Objaśnienia jak w abeli 4 Explanaions as in able 4. Kolejnym eapem badań była weryfikacja wyznaczonych równań regresji przekszałcających dane ze sacji auomaycznej i dososowujące je do danych ze sacji klasycznej na niezaleŝnym maeriale liczbowym pochodzącym z roku Weryfikację poprawności zaproponowanych równań (ab. 5) przeprowadzono z zasosowaniem współczynnika zgodności: gdzie: y warości elemenu meeorologicznego zmierzonego w 2006 roku, ŷ warość elemenu meeorologicznego przekszałconego za pomocą równań regresji (ab. 5.), y średnia warość elemenu meeorologicznego w okresie IV-IX ϕ n 2 = 1 = n = 1 ( y ( y yˆ y ) ) 2 2 (7)

9 PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARÓW METEOROLOGICZNYCH 69 Podane w abeli 7 warości współczynnika zgodności wskazują na bardzo dobrą zgodność warości według pomiarów klasycznych oraz przekszałconych. Tabela 7. Badanie zgodności warości emperaury i pręŝności pary wodnej zmierzonych meodą klasyczną z przekszałconymi paramerami mierzonymi w sacji auomaycznej za pomocą równań regresji na przykładzie okresu kwiecień-wrzesień roku 2006 Table 7. Examinaion of consisency of air emperaure and vapour pressure measured by classical mehod and parameers measured auomaically, ransformed by regression equaions on he example of year 2006 during April-Sepember period Elemen Elemen Równanie regresji Regression equaion Współczynnik zgodności Coefficien of consisency Temperaura powierza Air emperaure Ciśnienie pary wodnej Vapour pressure Y = 1,011 X + 0,622 0,0022 Y = 1,104 X 0,466 0,0596 Dla wielolecia wyznaczono warości składowych bilansu cieplnego pszenicy jarej, wykorzysując rzy wariany danych meeorologicznych: dane z pomiarów klasycznych, dane ze sacji auomaycznej oraz dane ze sacji auomaycznej przekszałcone za pomocą równań zamieszczonych w abeli 5. Nasępnie przeprowadzono weryfikację hipoez o isoności róŝnic między składowymi bilansu cieplnego dla danych klasycznych i ze sacji auomaycznej (ab. 8.). Tabela 8. Weryfikacja hipoezy o isoności róŝnic między warościami składowych bilansu cieplnego orzymanymi na podsawie pomiarów meodą klasyczną oraz auomayczną sacją meeorologiczną (α = 0,05, ν = 106) Table 8. Verificaion of he hypohesis on he significance of differences beween he values of hea balance componens obained from auomaic and classical meeorological saion (α = 0.05, ν = 106) Składowe bilansu cieplnego Hea balance componens obl p Saldo promieniowania Ne radiaion Srumień ciepła jawnego Sensible hea flux Srumień ciepła glebowego Soil hea flux Srumień ciepła uajonego Laen hea flux 10,4 0,000 9,2 0,000 6,3 0,000 1,5 0,130 Objaśnienia jak w abeli 4 Explanaion as in able 4.

10 70 E. GĄSIOREK i in. Uzyskane róŝnice były saysycznie isone, dlaego do wyznaczenia składowych bilansu zasosowano dane przekszałcone i zbadano róŝnice między warościami orzymanymi na podsawie danych klasycznych i przekszałconych danych ze sacji auomaycznej (ab. 9). Weryfikacja hipoezy o isoności róŝnic składowych bilansu cieplnego wykazała skueczność proponowanych przekszałceń dososowujących dane auomayczne do klasycznych. Tabela 9. Weryfikacja hipoezy o isoności róŝnic między warościami składowych bilansu cieplnego orzymanymi na podsawie pomiarów klasyczną sacją meeorologiczną oraz przekszałconych danych auomaycznych (α = 0,05, ν = 106) Table 9. Verificaion of he hypohesis on he significance of differences beween he values of hea balance componens obained from auomaic and classical meeorological saion (α = 0.05, ν = 106) Składowe bilansu cieplnego Hea balance componens Saldo promieniowania Ne radiaion Srumień ciepła jawnego Sensible hea flux Srumień ciepła glebowego Soil hea flux Srumień ciepła uajonego Laen hea flux obl 0,4 0,688 0,2 0,820 0,7 0,508 1,0 0,319 p Objaśnienia jak w abeli 4 Explanaion as in able 4. WNIOSKI 1. Analiza saysyczna dla zmiennych połączonych w pary za pomocą esu - Sudena wykazała, Ŝe badane elemeny meeorologiczne (emperaura powierza, ciśnienie pary wodnej oraz niedosy wilgoności) w miesiącach kwiecień-wrzesień w laach mierzone meodą klasyczną i za pomocą auomaycznej sacji meeorologicznej w sacji Wrocław-Swojec róŝnią się saysycznie isonie. 2. Zasosowanie równań przekszałcających emperaurę powierza i ciśnienie pary wodnej mierzonych auomaycznie wyeliminowało saysycznie isone róŝnice między danymi pochodzącymi z pomiarów auomaycznych i klasycznych. 3. Warości składowych bilansu cieplnego obliczone z wykorzysaniem paramerów meeorologicznych według pomiarów klasycznych i ze sacji auomaycznej róŝnią się saysycznie isonie. Naomias wyznaczone składowe bilansu cieplnego z wykorzysaniem paramerów meeorologicznych zmierzonych auo-

11 PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARÓW METEOROLOGICZNYCH 71 maycznie i uwzględniających równania przekszałcające emperaurę powierza i ciśnienie pary wodnej nie róŝnią się saysycznie od warości uzyskanych meodą klasyczną. 4. Weryfikacja zaproponowanych równań przekszałcających dane wyznaczone auomaycznie i dososowujące je do danych mierzonych meodą klasyczną na niezaleŝnym maeriale z 2006 roku powierdziła skueczność zaproponowanej meody. PIŚMIENNICTWO Aczel A., Saysyka w zarządzaniu. PWN, Warszawa Kędziora A.,1999. Podsawy agromeeorologii. PWRiL, Poznań Kędziora A., Olejnik J., Kapuściński J., Impac of landscape srucure on hea and waer balance, Ecol. Inern. Bull., 17, Łabędzki L., Kasperska-Wołowicz W., Porównanie ewaporanspiracji wskaźnikowej obliczanej na podsawie pomiarów wykonanych na sandardowej i auomaycznej sacji agromeeorologicznej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie,.2,,z.2(5), Łabędzki L., Roguski W., Kasperska-Wołowicz W., Ocena pomiarów meeorologicznych prowadzonych sacją auomayczną. Przegl. Nauk. Wydz. Mel. i InŜ. Środ. SGGW Warszawa, z. 21, Łomoowski J., Rojek M., Wybrane zagadnienia z zakresu pomiarów i meod opracowania danych auomaycznych sacji meeorologicznych. Wyd. AR we Wrocławiu, Monografie XXV, 428. Olejnik J., Kędziora A.,1991. A model for hea and waer balance esimaion and is applicaion o land use and climae variaion, Earh Surface Processes Landforms, vol.16, Olejnik J., Modelowe badania srukury bilansu cieplnego i wodnego zlewni w obecnych i przyszłych warunkach klimaycznych, Rozpr. Nauk. AR w Poznaniu, Zesz Roguski W., Łabędzki L., Kasperska-Wołowicz W., 2000/2001. Analiza niedosyu wilgoności powierza obliczanego z pomiarów ciągłych oraz erminowych w oparciu o wyniki sacji auomaycznych w rejonie Bydgoszczy. Annales UMCS, Lublin, vol. LV/LVI, 36, secio B, Rojek M., Rojek M.S., Porównanie emperaury i wilgoności powierza mierzonych przy wykorzysaniu klasycznej i auomaycznej sacji meeorologicznej. Rocz. Nauk. AR w Poznaniu, Melioracja,. 329, z. 21, Rojek M., Rojek M.S., Łomoowski J., Porównanie danych meeorologicznych uzyskiwanych przy wykorzysaniu klasycznej i auomaycznej sacji meeorologicznej. Annales UMCS, Lublin, vol. LV/LVI,37, secio B,

12 72 E. GĄSIOREK i in. THE COMPARISON OF RESULTS OF MEASUREMENTS OF METEOROLOGICAL ELEMENTS, OBTAINED BY THE CLASSICAL METHOD AND THE AUTOMATIC STATION, USED FOR THE CALCULATION OF THE HEAT BALANCE COMPONENTS FOR SPRING WHEAT Edward Gąsiorek 1, Joanna Kamińska 1, ElŜbiea Musiał 1, Marian Rojek 2 1 Deparmen of Mahemaics, Wrocław Universiy of Environmenal and Life Sciences ul. Grunwaldzka 53, Wrocław elzbiea.musial@up.wroc.pl 2 Insiue for Environmenal Developmen and Proecion, Wrocław Universiy of Environmenal and Life Sciences pl. Grunwaldzki 24, Wrocław Ab s r a c. The inroducion of a novel, auomaed mehod of he meeorological daa collecion, has riggered muliple problems. The measuremens gained from he auomaic saion have been added o he exising long-erm sequence resuls obained by he classical equipmen. The quesion arises wheher hose new measuremen sequences are homogenous. Anoher difficuly is how o model various processes wih he use of measuremens performed by he classical (sandard) equipmen and hose based on he auomaic mehods. To answer hese quesions, he auhors have analyzed he differences beween he en-day values of hree seleced meeorological parameers: air emperaure, acual vapour pressure and vapour pressure defici, gained by he sandard mehod and from he auomaic saion. The invesigaion was based on he en-day values obained from he Agro- and Hydromeeorology Observaory in Wrocław-Swojec in he period The resuls have revealed he saisically significan differences beween he daa coming from he classical and auomaic saion. The sudy conains also he analysis of hea balance componens measured wih he use of classical mehods and by he auomaic saion. K e y wo r d s : air emperaure, vapour pressure, componens of hea balance