Wojciech Dyląg. BHP w biu rze

Transkrypt

1 Wojciech Dyląg BHP w biu rze Warszawa 2013

2 Projekt okładki Do ro ta Za jąc Zdję cia na okład ce i wewnątrz broszury Andrzej Jaworski Zdjęcia na s. 14, 16 i 19 Maciej Biernacki Opracowanie redakcyjne Iza bel la Dobrzańska Redakcja techniczna i łamanie Barbara Charewicz Co py ri ght Państwowa Inspekcja Pracy 12060/02/00 Stan praw ny: listopad 2013 PAŃ STWO WA IN SPEK CJA PRA CY GŁÓWNY INSPEKTO RAT PRA CY WARSZAWA

3 Obo wiąz ki pra co daw cy Obowiązek zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy pracownikowi jest jedną z podstawowych zasad prawa pracy. Za bezpieczną uznaje się taką pracę, której wykonywanie nie spowoduje zagrożenia zdrowia lub życia pracownika lub innej osoby. Z kolei praca higieniczna to praca pozbawiona wpływu negatywnych czynników na zdrowie pracownika. Pracodawca jest zobowiązany chronić życie i zdrowie pracowników przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W tym celu: or ga ni zu je pra cę w spo sób za pew nia ją cy bez piecz ne i hi gie nicz ne wa run ki pracy, dba o prze strze ga nie prze pi sów oraz za sad bez pie czeń stwa i hi gie ny pra cy, a w razie potrzeby wydaje polecenia usunięcia nieprawidłowości i uchybień, po dej mu je od po wied nie środ ki w ce lu do sko na le nia ist nie ją ce go po zio mu ochrony zdrowia i życia pracowników w miejscu pracy, przestrzega 4-godzinnej normy czasu pracy w ciągu doby dla kobiet w ciąży przy monitorze ekranowym, ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą, in for mu je pra cow ni ków o ry zy ku za wo do wym wią żą cym się z wy ko ny wa ną pracą oraz o sposobach i zasadach ochrony przed zagrożeniami, zapoznaje pracowników z zakresem ich obowiązków i sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz z podstawowymi uprawnieniami, przekazuje pracownikom informacje o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy, wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, za pew nia środ ki nie zbęd ne do udzie le nia pierw szej po mo cy w na głych wy - padkach, do zwalczania pożarów i do ewakuacji pracowników, zapewnia pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników, systematycznie kieruje pracowników na profilaktyczne badania lekarskie, refunduje pracownikowi okulary lecznicze zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wy ni ki ba dań oku li stycz nych prze pro wa dzo nych w ra mach pro fi lak tycz nej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy komputerze, zapewnia pracownikom przeszkolenie w zakresie bhp. Szkolenia bhp odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Podlegają im wszyscy zatrudnieni bez względu na rodzaj wykonywanej pracy, w tym również osoby za trud nio ne na pod sta wie umów cy wil no praw nych, prak ty kan ci i pra co daw cy. BHP w biurze 3

4 Pra co daw ca po wi nien być świa do - my swo ich obo wiąz ków wy ni ka ją - cych z pra wa pra cy. Ma ją one na ce lu za zna jo mie nie pra cow ni ka z czyn ni ka mi śro do - wi ska pra cy mo gą cy mi po wo do - wać za gro że nia dla bez pie czeństwa i zdrowia pracowników oraz prze pi sa mi i za sa da mi bez pie - czeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w zakładzie pracy i na określonym stanowisku. Szkolenia dostar cza ją rów nież in for ma cji nt. obo wiąz ków i od po wie dzial no ści w dziedzinie bhp. Przepisy prawa pra cy prze wi du ją dwa ro dza je szkoleń: szkolenia wstępne organizowane przed dopuszczeniem pracownika do pracy oraz szkolenia okresowe. Szko le nie okre so we dla pra cow ni ków ad mi ni stra cyj no -biu ro wych po win no być przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rza dziej niż raz na 6 lat. Uczest nic two w szko le niach bhp jest obo wiąz kiem ka żde go pra cow ni ka. 4 BHP w biurze

5 Wy ma ga nia dla bu dyn ków pracy Budynki, w których zorganizowano pomieszczenia pracy biurowej powinny być utrzymywane w sposób spełniający wymagania bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Nie mo gą sta no wić za gro że nia dla hi gie ny i zdro wia użyt kow ni ków oraz mu szą zapewniać odpowiednie warunki użytkowe i uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych. W czasie ich użytkowania właściciel lub zarządca zobowiązany jest poddawać je kontroli okresowej: co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego elementów budynku, instalacji narażonych na wpływy atmosferyczne, instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, instalacji gazowych i przewodów ko mi no wych. Co naj mniej raz na 5 lat, po wi nien spraw dzić stan tech nicz ny i przy - datność do użytkowania obiektu budowlanego, jego estetyki i otoczenia. Budynek, w którym znajdują się pomieszczenia pracy biurowej, powinien m.in.: być zaopatrzony w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz do celów higieniczno-sanitarnych i przeciwpożarowych, być wyposażony w instalacje (urządzenia) do ogrzewania pomieszczeń w okresie obniżonych temperatur, mieć zapewnioną wentylację lub klimatyzację, być wy po sa żo ny w we wnętrz ną in sta la cję elek trycz ną, wy ko na ną zgod nie z obowiązującymi przepisami. Położenie drzwi wejściowych do budynków, ich kształt i wymiary powinny umożliwiać swobodne wchodzenie i wychodzenie. Drzwi wejściowe oraz drzwi do ogólnodo- Drzwi wej ścio we mu szą być od po wied niej sze ro ko ści oraz wy so ko ści. BHP w biurze 5

6 stępnych pomieszczeń powinny mieć w świetle ościeżnicy szerokość co najmniej 0,9 m i wysokość 2 m. W przypadku zastosowania drzwi zewnętrznych dwuskrzydłowych szerokość skrzydła głównego nie może być mniejsza niż 0,9 m. Wejście do budynku i do każdej klatki schodowej powinno mieć elektryczne oświetlenie zewnętrzne. Po miesz cze nia pra cy ad mi ni stra cyj no -biu ro wej Pomieszczenia, w których wykonywana jest praca, dzielą się na: a) pomieszczenia stałej pracy tj. takie, w których łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa dłużej niż 4 godziny, b) pomieszczenia czasowej pracy tj. takie, w których łączny czas przebywania te go sa me go pra cow ni ka w po miesz cze niu w cią gu jed nej do by trwa od 2 do 4 go dzin. Po miesz cze nia sta łej pra cy biu ro wej nie mo gą znaj do wać się po ni żej po zio mu otaczającego terenu. Dopuszcza się jednak zlokalizowanie pomieszczeń pracy biurowej po ni żej po zio mu ota cza ją ce go te re nu pod wa run kiem za cho wa nia wy ma gań określonych przepisami techniczno-budowlanymi i, po uzyskaniu zgody właściwego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy. W wie lo sta no wi sko wym po miesz cze niu pra cy po win no być za cho wa ne co naj mniej 2 m 2 wol nej po wierzch ni pod ło gi. 6 BHP w biurze

7 Na każdego z pracowników wykonujących jednocześnie pracę w pomieszczeniu biu ro wym po win no przy pa dać co naj mniej 13 m 3 wol nej ob ję to ści po miesz cze nia oraz co naj mniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia lub inne wyposażenie. Wysokość pomieszczenia biurowego, w którym pracownik wykonu je pra cę dłu żej niż 4 go dzi ny na do bę, nie mo że być mniej sza niż 3 m w świe tle. Wy - sokość ta może być zmniejszona do 2,5 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu zatrudnio nych jest nie wię cej niż 4 pra cow ni ków, a na ka żde go z nich przy pa da co naj mniej po 15 m 3 wolnej objętości pomieszczenia. Tem pe ra tu ra, oświe tle nie i drzwi Tem pe ra tu ra po wie trza w po miesz cze niach pra cy biu ro wej nie mo że być ni ż- sza niż 18 C. Pra co daw ca ma obo wią zek za pew nienia w po miesz cze niu pra cy oświe tle nia dzien ne go, chy - ba, że na sto so wa nie oświe - tlenia sztucznego pracodawca uzyskał zgodę wojewódzkie go in spek to ra sa ni tar ne - go w po ro zu mie niu z okrę - gowym inspektorem pracy. Instalacje oświetleniowe w pomieszczeniach, gdzie znajdują się stanowiska pracy biurowej oraz w korytarzach muszą być dobrane i wykonane tak, aby pracownik nie był Drzwi nie po win ny mieć pro gów, a na ko ry ta rzach przed wej ścia mi do po miesz czeń oraz przed drzwia mi ewa ku acyj ny mi nie po win no być wy cie ra czek. narażony na wypadek. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1: 8, natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względu na przeznaczenie co najmniej 1:12. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi oraz do pomieszczenia kuchennego powinny mieć szerokość co najmniej 0,8 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy. Drzwi wewnętrzne, z wyjątkiem drzwi do pomieszczeń technicznych i gospodarczych, powinny mieć szerokość co najmniej 0,9 m i wy so kość 2 m. BHP w biurze 7

8 Po miesz cze nia hi gie nicz no -sa ni tar ne Jed nym z po miesz czeń hi gie nicz no -sa ni tar nych jest ja dal nia. Zgod nie z art. 233 Ko dek su pra cy pra co daw ca jest obo wią za ny za pew nić pra - cow ni kom od po wied nie urzą dze nia hi gie nicz no -sa ni tar ne oraz do star czyć nie zbęd - ne środ ki hi gie ny oso bi stej. Ich ro dzaj, licz ba i wiel kość po win ny być do sto so wa ne do licz by za trud nio nych pra cow ni ków ro dza ju pra cy oraz wa run ków, w ja kich ta pra - ca jest wy ko ny wa na. Pra co daw ca nie mo że tłu ma czyć bra ku po miesz czeń hi gie nicz - no -sa ni tar nych trud no ścia mi eko no micz no -fi nan so wy mi (wy rok NSA we Wro cła wiu z r. SA/Wr 1133/96). Po miesz cze nia hi gie nicz no -sa ni tar ne po win ny znaj do wać się w bu dyn ku, w któ - rym odbywa się praca albo w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń powinno być również ogrze wa ne. Po win ny być oświe tlo ne i wen ty lo wa ne. Wy so kość ta kich po miesz czeń nie powinna być mniejsza niż 2,5 m. Jeżeli usytuowane są w suterenach, piwnicy lub na pod da szu, ich wy so kość mo że być ob ni żo na do 2,2 m. Po miesz cze nia hi gie nicz - no-sanitarne i znajdujące się w nich urządzenia powinny być utrzymane w stanie zapewniającym bezpieczne korzystanie z nich. Konieczne jest, aby: pod ło ga oraz ścia ny po miesz czeń hi gie nicz no -sa ni tar nych by ły wy ko na ne w sposób pozwalający na łatwe utrzymanie czystości w pomieszczeniach; ścia ny do wy so ko ści co naj mniej 2 m po kry te by ły ma te ria ła mi gład ki mi, nie - nasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci. W budynkach, w których wykonywana jest praca biurowa należy urządzić ustępy ogólnodostępne. Toalety powinny być zlokalizowane na każdej kondygnacji w odległości nie większej niż 75 m od stanowiska pracy. Jeżeli na kondygnacji pracuje mniej 8 BHP w biurze

9 Wej ścia do to a let po win ny być od po wied nio oznako wa ne. Po miesz cze nie izo lu ją ce, wy po sa żo ne w umy wal ki z cie płą i zim ną wo dą. niż 10 osób, mo gą one znaj do - wać się nie da lej niż na są sied - niej kon dy gna cji. Wej ścia do toalet powinny być oznakowane i pro wa dzić bez po śred nio z korytarzy lub dróg służących do komunikacji ogólnej. Toaleta po win na mieć wej ścio we po miesz cze nie izo lu ją ce, wy - posażone w umywalki z ciepłą i zim ną wo dą. Za in sta lo wa ne w ustę pach mi ski ustę po we i pi su ary po win ny być spłu ki - wane bieżącą wodą oraz podłą czo ne do ka na li za cji. W ustępach ogólnodostępnych powin na przy padać co naj mniej jed na umy wal ka na 20 osób, co najmniej jedna miska ustępowa i jeden pisuar na 30 mężczyzn oraz jedna miska ustępowa na 20 kobiet. W przypadku, gdy w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi liczba pracowników jest mniejsza niż 10, dopuszcza się umiesz cze nie wspól ne go ustę pu dla ko biet i męż czyzn. BHP w biurze 9

10 Pa lar nie i czynniki szkodliwe Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych obecnie zabronione jest palenie tytoniu w pomieszczeniach zakła du pra cy. Pra co daw ca nie jest obo wią za ny więc do two rze nia pa lar ni, nie mniej jednak, właściciel lub zarządca budynku w którym znajdują się pomieszczenia pracy mo że wy zna czyć ta kie miej sce. Pa lar nia jest wy od ręb nio nym miej scem, od po wied - nio oznaczonym, służącym wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych. Powinna być za opa trzo na w wy wiew ną wen ty la cję me cha nicz ną lub sys tem fil tra cyj ny, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń. Każdej pracy, a więc i pracy biurowej mogą towarzyszyć procesy, czynności, narzędzia oraz urządzenia, które mogą stwarzać zagrożenie dla pracownika. Prawdopodobieństwo występowania czynników szkodliwych w biurze jest znikome, nie mniej jednak w niektórych sytuacjach mogą one występować. W większości przypadków, nie mają one niekorzystnego wpływu na zdrowie pracownika z racji nieprzekraczania dopuszczalnych stężeń i natężeń. Przykładowymi czynnikami szkodliwymi, które sporadycznie oraz krótkotrwale mogą wystąpić na stanowiskach pracy biurowej są: substancje chemiczne ich źródłem mogą być: materiały budowlane i wykończeniowe, którymi wykonano pomieszczenia pracy (farby, lakiery) w przypadku gdy stanowiska pracy zostały zlokalizowane w pomieszczeniach nowo wybudowanych lub wyremontowanych, lub pomieszczeniach sąsiadujących z obiektami, na których odbywa się remont; zanieczyszczone powietrze wydobywające się z urządzeń utrzymujących właściwą temperaturę (grzejniki, piecyki, klimatyzacja) np. w przypadku niewłaściwej konserwacji tychże urządzeń; pyły mogą mieć m.in. właściwości alergiczne lub drażniące, np. kurz, pył z kartek w pomieszczeniach archiwum; drgania wywołane np. pracą komputera, drukarek lub innych urządzeń, przenoszone przez konstrukcję budynku z zewnątrz, najczęściej występujące jednak w stopniu znikomym; Kse ro ko piar ki mo gą emi to wać pro mie - nio wa nie, a wy ko rzy sty wa ne w nich to - ne ry w sytuacji awarii sub stan cje che - micz ne i py ły. 10 BHP w biurze

11 zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura w pomieszczeniu pracy, promieniowanie wydzielane przez stare monitory, skanery, kserokopiarki, niewłaściwe oświetlenie. Pracodawca organizując stanowisko pracy biurowej powinien wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia czynników szkodliwych i zadbać m.in. o właściwe usytuowanie urządzeń użytkowanych przez pracowników podczas pracy, np. kserokopiarek i drukarek. Czyn ni ki ucią żli we Czynniki uciążliwe występujące w środowisku pracy mają negatywny wpływ na pracownika gdyż wywołują: zmęczenie, osłabienie, senność, złe samopoczucie, apatię, przygnębienie. W dłuższej perspektywie mogą one prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia, obniżenia efektywności, rozkojarzenia, czasami zdenerwowania, które to mogą prowadzić do wypadku przy pracy. W pracy biurowej mogą wystąpić następujące czynniki uciążliwe: hałas najczęściej wywoływany lub emitowany przez komputery lub stosowane narzędzia i urządzenia, np. wentylatory, serwery, drukarki, niszczarki. Wywoływany bywa także przez samego pracownika, rozmowy współpracowników, klientów lub głośne słuchanie muzyki albo dochodzi z zewnątrz, Wymuszona pozycja cia ła pod czas pra cy mo że być źró dłem bó lu. BHP w biurze 11

12 wymuszona pozycja ciała podczas pracy, w dłuższej perspektywie powoduje obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego z racji nieprawidłowo zorganizowanego, wyposażonego stanowiska pracy, nieergonomicznego fotela, biurka, zbyt dużej ilości przenoszonych dokumentów, monotonia pracy powoduje znużenie, wyłącza skupienie i uwagę, niewłaściwe oświetlenie zbyt słabe może skutkować znużeniem, sennością, stres wywołuje nadpobudliwość, bywa przyczyną błędów, frustracji, napięć. Sta no wi sko pra cy Sta no wi skiem pra cy ad mi ni stra cyj no -biu ro wej jest prze strzeń pra cy wraz z wy - posażeniem w środki i przedmioty pracy, obejmującym: wyposażenie podstawowe: monitor ekranowy, klawiaturę lub inne urządzenia wejściowe, jednostkę centralną, notebooka, wyposażenie dodatkowe: drukarkę, skaner, mysz, trackball, wy po sa że nie po moc ni cze: stół lub biur ko, krze sło, uchwyt na do ku ment, podnóżek, Bezpieczne miejsce pracy, to miejsce, w którym zapewniono: optymalne metody pracy zapewniające bezpieczeństwo i higienę pracy, naj do god niej szą or ga ni za cję cza su pra cy wraz z wła ści wą prze mien no ścią wy sił ku i od po czyn ku, odpowiednie warunki środowiska materialnego pracy. Do opra co wa nia wła - ściwych metod i sposobów pra cy nie zbęd na jest wie - dza, dzię ki któ rej mo żna okre ślić mo żli wie do kład - nie czyn ność, ja ką na le ży wykonać na danym stanowi sku pra cy. Pod czas two - rzenia optymalnej metody pracy pracodawca musi pamiętać, że: Kom pu ter jest pod sta wo - wym wy po sa że niem sta no - wiska pracy biurowej. 12 BHP w biurze

13 sta no wi sko pra cy mu si za pew niać wy god ny i bez piecz ny do stęp pra cownikom, na le ży usta lić sta łe miej sce na ma te ria ły i na rzę dzia, materiały i narzędzia powinny być umieszczone w polu działania pracownika, przedmioty ciężkie oraz najczęściej używane w polu optymalnym i na wysokości powierzchni roboczej, ma te ria ły i na rzę dzia mu szą być roz miesz czo ne w ta ki spo sób, aby za pew nia - ły ustaloną kolejność ruchów, od le gło ści mię dzy przed mio ta mi na sta no wi sku ro bo czym po win ny być jak najmniejsze, ułożenie przedmiotów powinno pozwalać szybko i łatwo je uchwycić. Pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie: 1) organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia, w sposób zapewniający spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, 2) stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, 3) ob cią że nia na rzą du wzro ku oraz ukła du mię śnio wo -szkie le to we go pra cow - ni ków, 4) obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem, Szcze gó ły sta no wi ska pra cy po win ny być nie wi docz ne dla in te re san tów. BHP w biurze 13

14 5) obciążenia psychicznego pracowników, wynikającego ze sposobu organizacji pracy. Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wypo sa że nia nie mo że po wo do wać pod czas pra cy nad mier ne go ob cią że nia ukła du mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika. Jeśli istnieje konieczność korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokument, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochyle nia oraz od le gło ści od pra cow ni ka. Po wi nien znaj do wać się przed pra cow ni kiem między ekranem monitora i klawiaturą lub w innym miejscu w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu. Podczas pracy światło powinno być rozproszone. Należy wyeliminować nadmierne kontrasty oraz odblaski światła. W tym celu zalecane jest stosowanie żaluzji lub rolet oraz odpowiednie usytuowanie stanowiska pracy, przede wszystkim monitora (odległość minimum 100 cm od okna, ustawiony prostopadle do okna). Konstrukcja biur ka Konstrukcja biurka (stołu) powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury. Sze ro kość i głę bo kość sto łu po win na za pew niać wy star cza ją cą po wierzch nię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska i wykony wa nia czyn no ści zwią za nych z ro - dza jem pra cy. Kla wia tu ra po win - na być ustawiona z zachowaniem odle gło ści nie mniej szej niż 100 mm od przedniej krawędzi stołu. Pozostałe ele men ty wy po sa że nia na le ży umieścić w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego rąk, bez ko niecz no ści przyj mo wa nia wymuszonej pozycji. Wysokość biurka powinna być dostosowana do wzrostu pracownika. 14 BHP w biurze

15 Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała: na tu ral ne po ło że nie koń czyn gór nych przy ob słu dze kla wia tu ry, z za cho wa - niem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem, od po wied ni kąt ob ser wa cji ekra nu mo ni to ra w za kre sie w dół (li cząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środ ka ekra nu), przy czym gór na kra wędź ekra nu mo ni to ra nie po - winna znajdować się powyżej oczu pracownika, odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu. Optymalna wysokość biurka to ok. 70 cm, a przestrzeń dla nóg powinna wynosić co najmniej cm głębokości i cm szerokości. Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej. Stół powinien być podzielony na dwie części: pod monitor oraz niżej umieszczony blat pod klawiaturę. Stanowisko pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnio ną do sta tecz ną prze strzeń pra cy, po zwa la ją cą na umiesz cze nie wszyst kich ele - mentów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych. Dodatkowym wyposażeniem jest wspornik nadgarstkowy, którego celem jest odciążenie mięśni nadgarstka, a tym samym poprawa komfortu pracy. Dobór kom pu tera Komputer jest obecnie nieodzownym urządzeniem w pracy biurowej. W związku z postępem technicznym jego szkodliwe, uciążliwe oddziaływanie jest praktycznie marginalne. Niebezpieczne może być jednak niewłaściwe rozmieszczenie poszczególnych jego urządzeń stanowiących wyposażenie. Klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Klawiatura powinna mieć w szczególności: możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 0-15, odpowiednią wysokość przy spełnieniu warunku, aby wysokość środkowego rzędu klawiszy alfanumerycznych z literami A, S..., licząc od płaszczyzny stołu, nie przekraczała 30 mm dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury. Jej po wierzch nia po win na być czy sta, ma to wa, a zna ki na kla wia tu rze kon tra - stowe i czytelne. Szczególną uwagę pracodawca musi zachować przy projektowaniu, doborze i modernizacji oprogramowania, a także przy planowaniu wykonywania zadań z użyciem ekranu monitora: oprogramowanie powinno być łatwe w użyciu oraz dostosowane do poziomu wiedzy i (lub) doświadczenia pracownika, BHP w biurze 15

16 Roz miesz cze nie wy po sa że nia kom - pu te ra, za rów no sta cjo nar ne go, jak i prze no śne go, po win no za pew nić komfort pracy. 16 BHP w biurze

17 opro gra mo wa nie po win no od po wia dać za da niu prze wi dzia ne mu do wy ko - nania, systemy komputerowe muszą zapewniać przekazywanie pracownikom informacji zwrotnej o ich działaniu, systemy komputerowe muszą gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiednich dla pracownika, bez wiedzy pracownika nie można dokonywać kontroli jakościowej i ilościowej je go pra cy, przy tworzeniu oprogramowania i przetwarzaniu danych powinny być stosowane zasady ergonomii. Parametry monitora Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania: ekran powinien być utrzymywany w czystości, aby obraz był wyraźny i czytelny, obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności, ja skra wość i kon trast zna ku na ekra nie po win ny być ła twe do re gu lo wa nia w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy, regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20 do ty łu i 5 do przo du oraz ob rót wo kół wła snej osi co naj mniej o 120 po 60 w obu kie run kach, ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr. Mo ni tor mu si mieć mo żli wość re gu la cji wy so ko ści i ką ta po chy le nia ekra nu. BHP w biurze 17

18 W ra zie po trze by wy ni ka ją cej z in dy wi du al nych cech an tro po me trycz nych pra - cownika, należy użyć oddzielnej podstawy monitora lub regulowanego stołu. Ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła. Od le głość mię dzy są sied ni mi mo ni to ra mi powinna wy no sić co naj mniej 0,6 m. Sta no wi sko pra cy wy po sa żo ne w mo ni tor ekra no wy po win no być tak usy tu owa - ne, aby do stęp do nie go był swo bod ny. Od le gło ści mię dzy są sied ni mi mo ni to ra mi po win ny wy no sić co naj mniej 0,6 m, a mię dzy pra cow ni kiem i ty łem są sied nie go mo ni to ra co naj mniej 0,8 m. Od le głość oczu pra cow ni ka od ekra nu mo ni to ra po - win na wy no sić cm. Parametry fotela biurowego Fotel, stanowiący wyposażenie stanowiska pracy, powinien posiadać: do sta tecz ną sta bil ność, przez wy po sa że nie w pod sta wę co naj mniej pię cio - podporową z kółkami jezdnymi, wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, regulację wysokości siedziska w zakresie mm, licząc od podłogi, 18 BHP w biurze

19 regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5 do przo du i 30 do ty łu, wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia, odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360, podłokietniki. Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo do stęp ne i pro ste w ob słu dze oraz tak usy tu owa ne, aby re gu la cję mo żna by ło wykonywać w pozycji siedzącej. Na życzenie pracownika, a także gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi pła skie, spo czyn ko we usta wie nie stóp na pod ło dze, sta no wi sko pra cy na le ży wy po sa żyć w pod nó żek. Podnóżek powinien mieć kąt po chy le nia w za kre - sie 0-15, a je go wy so - kość po win na być do - sto so wa na do wzro stu pra cow ni ka. Po wierzch - nia podnóżka nie powinna być śli ska, a sam podnóżek nie powinien przesu wać się po pod ło dze podczas używania go. Ergonomiczny fotel do pracy biurowej. BHP w biurze 19

20 Do dat ko we urzą dze nia Sta no wi sko pra cy po win no być tak za pro jek to wa ne, aby pra cow nik miał za - pew nio ną do sta tecz ną prze strzeń pra cy, po zwa la ją cą na umiesz cze nie wszyst kich ele men tów ob słu gi wa nych ręcz nie w za się gu koń czyn gór nych. W spo sób szcze - gól ny do ty czy to usta wie nia w po miesz cze niu do dat ko wych urzą dzeń, któ rych uży - wa nie wią że się z wy ko ny wa niem pra cy biu ro wej. Urzą dze nia mi ty mi mo gą być: kse ro ko piar ki, nisz czar ki, ma szy ny do pi sa nia, bin dow ni ce, zgrze war ki, ma szy ny ko re spon den cyj ne (do fran ko wa nia, skła da nia do ku men tów, ko per to wa nia), dru - kar ki, ska ne ry. Kse ro ko piar ki, dru kar ki i nisz czar ki po win ny znaj do wać się w od dziel nym po miesz cze niu lub wydzielonym fragmencie korytarza. W miarę możliwości urządzenia mogące emitować czynniki szkodliwe lub uciążliwe (kserokopiarki, niszczarki, zgrzewarki, drukarki) nie powinny znajdować się w bezpośrednim otoczeniu pracownika. Optymalne jest, aby te urządzenia znajdowały się w od dziel nym po miesz cze niu lub wy dzie lo nym frag men cie ko ry ta rza lub w ho lu. 20 BHP w biurze

21 Dzięki temu, pracownik nie będzie narażony na niekorzystne oddziaływanie tych urządzeń. W sytuacji, gdy nie ma możliwości usytuowania urządzeń w innym pomieszczeniu niż to, w którym znajduje się stanowisko pracy, wszystkie urządzenia, w szczególności stanowiące części składowe komputera, powinny znajdować w zasięgu pracowni ka na sta bil nej po wierzch ni, z mo żli wo ścią swo bod ne go doj ścia, nie za sta wio ne przez inne wyposażenie. Urządzenia o zasilaniu elektrycznym nie powinny być ustawione w pobliżu źródeł ciepła i w miejscu przechowywania wody lub w miejscu, gdzie są ro śli ny. Usy tu owa nie urzą dzeń po win no umo żli wiać swo bod ne prze miesz cza nie się pracownika po pomieszczeniu z zachowaniem minimalnych wymagań dotyczących przejść oraz wol nej po wierzch ni. Pra wi dło we wy ko ny wa nie pra cy Prze strze ga nie prze pi sów i za sad bez pie czeń stwa i hi gie ny pra cy jest pod sta - wo wym obo wiąz kiem pra cow ni ka. Pra cow nik obo wią za ny jest wy ko ny wać pra cę w spo sób zgod ny z prze pi sa mi i za sa da mi bez pie czeń stwa i hi gie ny pra cy oraz Podczas niszczenia dokumentów należy zachować szczególną ostrożność! Luźne elementy ubrania należy trzymać z dala od otworu wejściowego niszczarki. BHP w biurze 21

22 sto so wać się do wy da wa nych w tym za kre sie po le ceń i wska zó wek prze ło żo nych. W trak cie pra cy mu si dbać o na le ży ty stan ma szyn, urzą dzeń, na rzę dzi i sprzę tu, a w ra zie wy pad ku nie zwłocz nie za wia da miać o nim prze ło żo ne go. Po wie rzo ny pra cow ni ko wi sprzęt mu si być wy ko rzy sty wa ny zgod nie z prze zna cze niem i wy tycz - ny mi za war ty mi w in struk cji ob słu gi, a ta kże pod da wa ny sys te ma tycz ne mu prze - glą do wi i kon ser wa cji. Przed roz po czę ciem pra cy, pra cow nik po wi nien za po znać się ze sta no wi skiem, narzędziami, urządzeniami oraz instrukcją ich obsługi. Należy również sprawdzić stan techniczny wyposażenia stanowiska oraz dostosować je do własnych potrzeb (regulacja fotela, monitora, klawiatury). W trakcie pracy pracownik powinien zachowywać ład i porządek oraz ostrożność podczas użytkowania urządzeń elektrycznych. Jeżeli urządzenia będą pracowały nieprawidłowo, stanowiąc potencjalne źródło zagrożenia, należy przerwać pracę i zgłosić ten fakt pra co daw cy. Pod czas pra cy przy kom pu te rze lub in nych urzą dze niach elektrycznych nie wolno spożywać posiłków oraz napojów. Zabronione jest stawanie na krzesłach, biurkach, meblach w celu sięgnięcia po doku men ty lub na rzę dzia. Pod czas prze miesz cza nia się po po miesz cze niu lub bu dyn - ku, w szczególności po schodach, nie należy biegać. Należy zachować ostrożność podczas nisz cze nia do ku men tów: nie na le ży wkła dać pal ców lub in nych przed mio tów do podajnika. Wszelkie luźne elementy ubrania oraz biżuterię i włosy należy trzymać z dala od otworu wejściowego niszczarki. Za gro że nia Pra co daw ca po wi nien zor ga ni zo wać sta no wi sko pra cy biu ro wej, aby zmi ni ma - li zo wać czyn ni ki po wo du ją ce za gro że nie ży cia lub zdro wia pra cow ni ka. Licz nie wy - stę pu ją ce do le gli wo ści mię śnio wo -szkie le to we wy ni ka ją głów nie z po zy cji sie dzą - cej. Mo gą one pro wa dzić do ró żne go ro dza ju scho rzeń, np. zwy rod nień czy nad we - rę że nia mię śnio we go. W wy ni ku zbyt dłu giej pra cy przy mo ni to rze ekra no wym, a tym sa mym dłu go trwa łej eks po zy cji na pro mie nio wa nie, ist nie je mo żli wość uszko - dze nia wzro ku. Pracownicy często narażeni są na uszkodzenia kręgosłupa, bóle szyi, karku, wskutek m.in. skrzywionej pozycji ciała podczas siedzenia, niewłaściwego ustawienia moni to ra, nie wła ści we go pod no sze nia i prze no sze nia zbyt cię żkich do ku men tów. Po - wszechnym zjawiskiem jest cierpnięcie nóg spowodowane brakiem ruchu oraz bóle oczu i gło wy wy wo ła ne nie wła ści wym oświe tle niem lub wysoką temperaturą. Nie - obo jęt ny dla zdro wia by wa rów nież kon takt z ozo nem, któ ry mo że być emi to wa ny przez kopiarki i drukarki laserowe. 22 BHP w biurze

23 Pra wi dło wo zor ga ni zo wa ne sta no wi sko do ob słu gi pe ten tów nie po wo du je za kłó ceń w pracy innych osób. Wy ko ny wa nie wie lu obo wiąz ków jed no cze śnie mo że zwiększyć prawdopodobieństwo zagrożenia. BHP w biurze 23

24 Wy pad ki przy pra cy Praca biurowa zaliczana jest do kategorii prac lekkich o niskim prawdopodobieństwie skutków zagrożeń. Z racji tego, iż dominuje siedząca pozycja ciała, możliwość zdarzenia powodującego uraz jest stosunkowo mała, nie mniej jed nak zda rza ją się wy - padki. W pracy biurowej bezpieczeństwo pracownika w znacznej części zależy od niego samego. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Przez uraz na le ży ro zu mieć uszko dze nie tka nek cia ła lub na rzą dów czło wie ka wsku tek czyn ni ka ze wnętrz ne go. Naj czę ściej w po miesz cze niach biu ro wych do cho - dzi do po śli zgnięć i upad ków pod czas po ru sza nia się na płasz czyź nie lub scho dach. Uraz od ró żnia wy pa dek przy pracy od innych zdarzeń losowych, w tym np. uszko dze nia rze czy pra cow ni ków. Nie jest więc wy pad kiem przy pra cy zniszczenie ubrania znajdujące go się w szat ni, na przykład wsku tek po ża ru. Wśród wypadków przy pracy wy ró żnia się wypadki śmiertelne, ciężkie i zbiorowe. Pod czas prze no sze nia do ku - mentów należy zachować szczegól ną ostro żność na scho dach. Dokumenty należy trzymać tak, aby nie ogra ni czać so bie wi - docz no ści. 24 BHP w biurze

25 Zgodnie z art. 234 Kodeksu pracy, w razie wypadku przy pracy, pracodawca jest obo wią za ny pod jąć nie zbęd ne dzia ła nia eli mi nu ją ce lub ogra ni cza ją ce za gro że nie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Pracodawca zgodnie z przepisami niezwłocznie zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Prowadzi również rejestr wypadków przy pracy oraz przechowuje protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez okres 10 lat. Ponosi także koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Jako wypadek przy pracy może zostać zakwalifikowany zawał serca. Jednak w tym przy pad ku ważne bę dzie usta le nie, czy za wał był skut kiem przy czy ny ze wnętrz nej, czy też doszło do niego na skutek choroby. Kwalifikacja prawna zawału serca jako wypadku przy pracy wymaga wykazania, że przyczyna zewnętrzna tego zdarzenia pozostawała w związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych wyrok SN z 2 paź dzier ni ka 1997 r. (II UKN 281/97; OSNP z 1998 r., Nr 15, poz. 456). Prze rwa w związ ku z pra cą przy mo ni to rze ekra no wym Prze pi sy gwa ran tu ją pra cow ni ko wi pra wo do od po czyn ku w pra cy w po sta ci przerw. Pod sta wo wa ma 15 mi nut i jest wli cza na do cza su pra cy. Przy słu gu je, gdy w cią gu do by wy miar cza su pra cy pra cow ni ka wy no si co naj mniej 6 go dzin. Prze - rwa ta (art. 134 kp) jest nie za le żna od in nych, np. prze rwy przy słu gu ją cej pra cow - ni ko wi nie peł no spraw ne mu. Pra wo do 15 mi nut prze rwy uza le żnio ne jest od fak - tycz ne go cza su wy ko ny wa nia pra cy, a nie obo wią zu ją ce go do bo we go wy mia ru. Pra cow ni ko wi nie peł no spraw ne mu, oprócz prze rwy wy ni ka ją cej z Ko dek su pra cy, przy słu gu je pra wo do do dat ko wej prze rwy w pra cy na gim na sty kę uspraw nia ją cą lub wy po czy nek. Do dodatkowej, co najmniej 5-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy, pracownik ma prawo po każdej godzinie pracy przy komputerze. W trakcie przerwy pracownik nie powinien wykonywać innych prac związanych z używaniem monitora. Zabronione jest kumulowanie kilku przerw i wcześniejsze wychodzenie z pracy. Byłoby to dzia ła nie sprzecz ne z ce lem tej prze rwy, tj. umo żli wie niem oczom od po czyn ku od monitora. BHP w biurze 25

26 Cho ro by za wo do we Choroby zawodowe są spowodowane negatywnym oddziaływaniem na pracownika czynników szkodliwych dla zdrowia, które występują w środowisku pracy lub są wy wo ła ne nie wła ści wym spo so bem wy ko ny wa nia pra cy. Do cho rób za wo do wych, mogących wystąpić u pracowników biurowych, można zaliczyć: alergiczny nieżyt nosa, przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy, przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy (głównie: zespół cieśni nadgarstka, zespół rowka nerwu łokciowego), choroby układu wzrokowego (np. alergiczne zapalenie spojówek). Oprócz chorób zawodowych, pracownicy biurowi mogą odczuwać również liczne dolegliwości, jak: bóle głowy, nóg, kręgosłupa, bóle, łzawienie oczu, syndrom chronicznego zmęczenia, zwyrodnienia stawów, otyłość, stres, nerwice, depresje, poczucie wypalenia zawodowego. 26 BHP w biurze

27 Ćwi cze nia Celem uniknięcia niekorzystnych skutków zdrowotnych (np. bólu karku, kończyn) związanych z wykonywaniem pracy biurowej, podczas przerw, pracownik powinien wykonywać ćwiczenia rozluźniające. Przykładowe ćwiczenia oddziałujące na kończyny i kręgosłup: Krążenia ramion, wymachy rąk Skło ny do bo ku Skrę ty tu ło wia BHP w biurze 27

28 Wy cią gnię cie ra mion do gó ry Skło ny do przo du Przy sia dy Od chy la nie, po chy la nie gło wy Zgię cia nad garst ków i pal ców Zgię cia nad garst ków i pal ców 28 BHP w biurze

29 Od po wie dzial ność pra co daw cy Pra co daw ca po no si od po wie dzial ność za stan bez pie czeń stwa i hi gie ny pra cy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pra cow ni ków w dzie dzi nie bez pie czeń stwa i hi gie ny pra cy oraz po wie rze nie wy - konywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy. Zgodnie z art. 283 Kodeksu pracy: kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od zł do zł. Jeżeli w trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych inspektor pracy stwierdzi nie pra wi dło wo ści, pra co daw ca mo że zo stać uka ra ny man da tem w wy so ko ści od do zł lub może zostać skierowany przeciwko niemu wniosek do sądu o uka ra nie. W sy tu acji, gdy pra co daw ca po now nie po peł nia wy kro cze nie w cią gu 2 lat od uprzed nie go uka ra nia, in spek tor mo że na ło żyć man dat w wy so ko ści do zł. Górna granica odpowiedzialności (tj. do zł) została zastrzeżona dla kar wymierzanych przez sąd. Takiej karze podlega również ten, kto: 1) wbrew obo wiąz ko wi nie za wia da mia w ter mi nie 30 dni wła ści we go okrę go - we go in spek to ra pra cy i wła ści we go pań stwo we go in spek to ra sa ni tar ne go o miejscu, rodzaju, zakresie prowadzonej działalności, jak również o zmianie miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, 2) wbrew obowiązkowi nie zapewnia, aby budowa lub przebudowa obiektu budow la ne go al bo je go czę ści, w któ rych prze wi du je się po miesz cze nia pra c ad mi ni stra cyj no -biu rowych, by ła wy ko ny wa na na pod sta wie pro jek tów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, 3) wbrew obowiązkowi wyposaża stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań gwarantujących bezpieczeństwo i higienę pracy, 4 wbrew obowiązkowi nie zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, pro ku ra to ra lub in ne go wła ści we go or ga nu o śmier tel nym, cię żkim lub zbio ro wym wy pad ku przy pra cy oraz o ka żdym in nym wy pad ku ma ją cym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, nie ujawnia wy pad ku przy pra cy lub cho ro by za wo do wej, al bo przed sta wia nie zgod ne z praw dą in for ma cje, do wo dy lub do ku men ty do ty czą ce ta kich wy pad ków i chorób, 5) nie wykonuje w wyznaczonym terminie podlegającego wykonaniu nakazu organu Państwowej Inspekcji Pracy, BHP w biurze 29

30 6) utrudnia działalność organu Państwowej Inspekcji Pracy, w szczególności uniemożliwia prowadzenie wizytacji zakładu pracy lub nie udziela informacji niezbędnych do wykonywania jej zadań. Jeżeli naruszenie przez pracodawcę przepisów posiada znamiona przestępstwa, in spek tor pra cy po wia da mia pro ku ra to ra o po dej rze niu po peł nie nia prze stęp stwa. W takiej sytuacji, pracodawca może ponieść odpowiedzialność przewidzianą przepisami Kodeksu karnego. Nie prze strze ga nie prze - pi sów ozna cza kon se - kwen cje fi nan so we dla firmy. Zgodnie z art. 220 Kodeksu karnego, kto, będąc odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracow ni ka na bez po śred nie nie bez pie czeń stwo utra ty ży cia al bo cię żkie go uszczerb ku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Prze pis prze wi du je jed na kże pew ne oko licz no ści ła go dzą ce, mia no wi cie je że li sprawca działa nieumyślnie, wówczas podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Zwolnienie z odpowiedzialności jest możliwe, jeżeli sprawca dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo. Szczególną odpowiedzialność ponosi osoba, która nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przed sta wia wy ma ga nej do ku men ta cji, pod le ga wów czas grzyw nie w wy so - kości maksymalnej 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności (art. 221 Kodeksu karnego). 30 BHP w biurze

31 Przy kła do wa li sta kon tro l na do ty czą ca sta no wisk pra cy ad mi ni stra cyj no -biu ro wej Lp. Pytanie Tak Nie 1. Czy pracownikom przekazano informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia wystę pu ją cych na po szcze gól nych sta no wi skach pra cy i przy wy ko ny wa nych pra - cach? 2. Czy prze ka za no in for ma cję o pra cow ni kach wy zna czo nych do udzie la nia pierw - szej pomocy, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników? 3. Czy spo rzą dzo no oce nę ry zy ka za wo do we go i po in for mo wa no o niej pra cow ni - ków? 4. Czy pracowników zapoznano z zakresem obowiązków i sposobem wykonywania pracy? 5. Czy za pew nio no nie zbęd ne środ ki do udzie la nia pierw szej po mo cy? 6. Czy pracownicy posiadają aktualne orzeczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku? 7. Czy pracownikom refundowane są okulary lecznicze zgodnie z zaleceniami lekarza? 8. Czy pra cow ni cy zo sta li prze szko le ni w za kre sie bhp? 9. Czy bu dy nek, w któ rym świad czo na jest pra ca speł nia pod sta wo we wy ma ga nia dotyczące bezpieczeństwa konstrukcyjnego, pożarowego, użytkowego i ochrony środowiska? 10. Czy budynki, w których świadczona jest praca są poddawane regularnym kontrolom? 11. Czy bu dy nek jest wy po sa żo ny w in sta la cje (urzą dze nia) do ogrze wa nia po miesz - czeń w okresie obniżonych temperatur? 12. Czy budynek, w którym świadczona jest praca ma zapewnioną wentylację lub klimatyzację? 13. Czy budynek pracy biurowej jest wyposażony w wewnętrzną instalację elektryczną, wykonaną zgodnie z obowiązującymi przepisami? 14. Czy drzwi wejściowe do budynku, w którym świadczona jest praca są szerokie na co najmniej 0,9 m i wysokie na 2 m? 15. Czy wejście do budynku ma zapewnione elektryczne oświetlenie zewnętrzne? 16. Czy na każdego pracownika w pomieszczeniu pracy na stanowiskach administracyjno- biurowych przypada co najmniej 13 m 3 wolnej objętości? 17. Czy ka żdy pra cow nik w po miesz cze niu, w któ rym świad czo na jest pra ca, ma za - pewnioną powierzchnię co najmniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi? 18. Czy w pomieszczeniach, w których znajdują się stanowiska pracy biurowej zapewniono temperaturę wynoszącą co najmniej 18 C? 19. Czy pomieszczenia pracy biurowej są wystarczająco często wietrzone lub są klimatyzowane? BHP w biurze 31

32 Lp. Pytanie Tak Nie 20. Czy na sta no wi skach pra cy za pew nio ne jest od po wied nie oświe tle nie dzien ne zgodnie z przepisami bhp? 21. Czy na stanowiskach pracy zapewnione jest odpowiednie oświetlenie elektryczne zgodnie z przepisami bhp? 22. Czy pracownikom zapewniono odpowiednie pomieszczenia higieniczno-sanitarne? 23. Czy po miesz czenia hi gie nicz no -sa ni tar ne posiadają odpowiednią wysokość? 24. Czy pomieszczenia pracy biurowej są we właściwym stanie technicznym? 25. Czy obiekty budowlane, w których znajdują się stanowiska pracy biurowej są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych? 26. Czy podłogi w pomieszczeniach pracy są stabilne, równe, nieśliskie, niepylące, odporne na ścieranie i nacisk oraz łatwe do utrzymania w czystości? 27. Czy zostały opracowane i udostępniono pracownikom do stałego korzystania instrukcje bhp dotyczące obsługi urządzeń biurowych (kserokopiarki, drukarki itp.)? 28. Czy konstrukcja biurka umożliwia dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy? 29. Czy biur ko ma od po wied nią wy so kość? 30. Czy sie dzą ce mu przy biur ku pra cow ni ko wi za pew nio no do sta tecz ną prze strzeń dla nóg? 31. Czy mo ni tor po sia da mo żli wość re gu la cji? 32. Czy wysokość ustawienia monitora odpowiada kierunkowi jego obserwacji pod kątem 15-35? 33. Czy mo ni tor jest usta wio ny w spo sób eli mi nu ją cy olśnie nia? 34. Czy komputer jest ustawiony z dala od źródeł ciepła, np. kaloryfera? 35. Czy klawiatura ma możliwość regulacji kąta pochylenia? 36. Czy pracownik używa wspornika nadgarstkowego przy klawiaturze? 37. Czy fotel użytkowany przez pracownika w pracy biurowej jest wyposażony w podstawę pięciopodporową z kółkami jezdnymi? 38. Czy fo tel po sia da re gu la cję opar cia i wy so ko ści sie dzi ska? 39. Czy fo tel po sia da mo żli wość ob ro tu wo kół wła snej osi? 40. Czy fo tel jest wy po sa żo ny w pod ło kiet ni ki? 41. Czy pra cow ni ko wi udzie la ne są 15-mi nu to we prze rwy w związ ku z 6-godzn nym dniem pra cy? 42. Czy pracownikowi udzielane są 5-minutowe przerwy po godzinie pracy przy monitorze ekranowym? 43. Czy prze strze ga na jest 4-go dzin na nor ma cza su pra cy przy mo ni to rach ekra no - wych dla ko biet w cią ży? 32 BHP w biurze