Reprezentacje danych przestrzennych i SIP
|
|
- Maksymilian Wojciechowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Reprezentacje danych przestrzennych i SIP Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1
2 Systemy Informacji Przestrzennej Geneza SIP Zadania systemu SIP Zastosowania: Handel Demografia Transport Administracja Nieruchomoci Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(2) Rozwój technologii komputerowej w ostatnich dziesicioleciach umoliwił powstanie nowych systemów informatycznych, zdolnych do analizowania bardzo duej liczby danych, których analiza metodami tradycyjnymi była niemoliwa. Do takich systemów nale Systemy Informacji Przestrzennej. Systemy te zostały zbudowane w celu gromadzenia, przechowywania, przetwarzania i analizy danych geograficznych, to jest danych zawierajcych dwa typy informacji: informacj przestrzenn - lokalizujc obiekty geograficzne na powierzchni ziemi poprzez współrzdne (x,y,z) i towarzyszce jej dane opisowe. Trudno wyobrazi sobie obecnie sprawnie funkcjonujcy urzd administracji publicznej czy firmy komercyjne, bez informatyzacji zarzdzania, automatyzacji projektowania czy dostpu do baz danych przestrzennych i tekstowych oraz przetwarzania dowolnej informacji w czasie rzeczywistym. Na przykład SIP, umoliwiaj wykorzystanie danych demograficznych i statystycznych, prowadzenie analiz, badanie trendów rozwojowych, wspomaganie działalnoci sektora bankowego i finansowego poprzez dostarczanie aktualnych informacji o zjawiskach zachodzcych na wybranych obszarach. W telekomunikacji, informacje o istniejcych i planowanych zasobach sieci telekomunikacyjnych, a take dane o abonentach usług, maj swoje odniesienia lokalizacyjne w terenie. SIP umoliwia zarzdzanie zasobami, projektowanie rozwoju sieci i analizowanie wszelkich danych potrzebnych do obsługi abonentów usług. 2
3 Podstawowe czci SIP Na kady system SIP składaj si trzy podstawowe czci: Dane dotyczce lokalizacji (połczone relacjami z atrybutami przestrzennymi-mapa) Dane zwizane z cechami obiektów geograficznych (atrybuty nieprzestrzenne) System komend zarzdzajcy prac systemu Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(3) Zarówno w najprostszej, jak i w najbardziej rozbudowanej wersji, SIP pozwala usprawni zarzdzanie informacj przestrzenn i podnosi efektywno działania. Proces zwany geokodowaniem umoliwia lokalizacj rekordów bazy danych według adresu, kodu pocztowego, gminy, województwa. W skład systemu SIP wchodz podsystemy sprztu, obsługi danych i programów pozwalajce na integracj, przetwarzanie oraz prezentacj danych tabelarycznych i graficznych. Najbardziej charakterystyczn cech SIP jako systemu informacyjnego, jest fakt, e dotyczy on cyfrowej reprezentacji obiektów wiata rzeczywistego, bytów realnych, jak: rzeki, lasy, drogi, budynki etc., podczas gdy klasyczne systemy informacyjne bazuj na bytach abstrakcyjnych, np. imiona, numery PESEL czy kont bankowych. komputerowa baza danych w systemach SIP wyrónia si tym, e łczy dane opisowe z obiektami graficznymi na mapach. 3
4 Moduły SIP Procedury wprowadzania i weryfikacji danych wejciowych, Procedury zarzdzania i przetwarzania w obrbie bazy danych( system zarzdzania baz danych), Procedury transformacji i analizy danych przestrzennych, Procedury wizualizacji i wyprowadzania danych, Procedury komunikacji z uytkownikiem. Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(4) System informacji przestrzennej składa si z kilku grup programów (modułów), realizujcych odrbne funkcje. Kada z wymienionych funkcji jest jednakowo wana. Kolejno ich przedstawienia, jak zastosowano powyej nie uwzgldnia hierarchii wanoci, a jedynie pewn chronologi ich wykorzystania w trakcie tworzenia bazy danych i w póniejszym działaniu. 4
5 Wprowadzenie i weryfikacja danych przestrzennych Pomiary terenowe, Digitalizacja map, Skanowanie i wektoryzacja istniejcych map, Metody fotogrametrii i teledetekcji, Transfer danych z innych systemów. Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(5) Wybór metody wprowadzania danych powinien by uzaleniony od przyszłych potrzeb w zakresie przetwarzania danych. Naley bardzo precyzyjnie zdefiniowa pod wzgldem przestrzennym obiekty, o których informacje bd przechowywane w systemie. Zakres zastosowania wymienionych metod zaley od wielu czynników, w tym od wymaga jakociowych oraz uwarunkowa technicznych i ekonomicznych. Inne metody bd zastosowane do pozyskiwania danych wektorowych a inne do pozyskiwania danych rastrowych. 5
6 Budowanie obrazu 3D terenu Nowoczesne techniki laserowe LIDAR Moliwo zastosowania na rodkach bezpilotowych Całkowita automatyzacja procesu Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(6) Nowoczesna technologia pozwala równie na szybkie i zautomatyzowane tworzenie mapy 3D terenu. Słuy do tego midzy innymi LIDAR. Zasada działania tego urzdzenia jest nastpujca: laser wysyła krótki i dokładnie sparametryzowany impuls wiatła, wiatło ulega dyspersji i innym zjawiskom falowym, zmiany te s obserwowane za pomoc specjalnego teleskopu oraz kamery CCD lub fotoelementu, a nastpnie analizowane przez wydajny mikrokomputer. Poza zastosowaniem do budowy mapy 3D lidar doskonale sprawdza si w w rónorakich badaniach atmosfery. 6
7 Przetwarzanie danych przestrzennych Modelowanie danych Zapewnienie cigłoci danych przestrzennych Jako danych Wyszukiwanie danych Dostp z poziomu aplikacji Ochrona przed nieuzasadnionym dostpem Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(7) Jedn z podstawowych grup funkcjonalnych, we wszystkich systemach informacyjnych, jest zarzdzanie baz danych. Wród funkcji zarzdzania baz danych mona wymieni: definiowanie modelu danych przez okrelenie obiektów, relacji midzy nimi i ich atrybutów, umoliwianie korzystania z bazy danych jako cigłej reprezentacji terenu (np. bez niedogodnego w pracy podziału na arkusze), uwzgldnianie informacji o jakoci danych (dokładno, aktualno, kompletno itp.), funkcje ogólne, wyszukiwanie danych z zastosowaniem warunków przestrzennych, opisowych i mieszanych, dostp do danych za pomoc jzyka programowania i jzyka zapyta, stosowanie ochrony danych przed nieuzasadnionym dostpem lub utrat. 7
8 Analiza i transformacje danych Analizy dokonywane na danych w formacie rastrowym Analizy dokonywane na danych w formacie rastrowym i wektorowym (mieszanych) Analizy dokonywane na danych w formacie wektorowym Udostpnianie i analizy danych przestrzennych Udostpnianie i analizy danych opisowych - integracja danych przestrzennych i opisowych Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(8) Najogólniej kierujc si kryterium rodzaju danych, które s poddawane analizie geograficznej, funkcje analityczne systemów informacji przestrzennej mona ze wzgldu na: - Format danych (rastrowy, wektorowy i rastrowo-wektorowy (mieszany) - Rodzaj danych (przestrzenne, atrybutowe) Obie klasyfikacje nie s rozłczne i wyodrbnione w nich grupy funkcji czciowo si uzupełniaj. 8
9 Analizy przestrzenne Zapytania generowane przez uytkownika Rodzaje operacji analitycznych Wprowadzanie danych Wizualizacja wyników Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(9) Analiza geograficzna ma pomóc w uzyskaniu odpowiedzi na zapytania zadane przez uytkownika. Do najwaniejszych z tych zapyta nale: Co znajduje si na danym obszarze? Gdzie s obiekty o okrelonych atrybutach? Co zmieniło si w okresie od... do...? Od jakich cech przestrzennych zaley wystpowanie danego zjawiska? Co bdzie si działo z danym obiektem (zjawiskiem), jeli...? Główne rodzaje operacji analitycznych pomocne w rozwizywaniu tych problemów mona podzieli na: - nakładanie obiektów przestrzennych - przeklasyfikowanie obiektów - analizy ssiedztwa, odległoci, powiza obiektów przestrzennych midzy sob i z atrybutami nie przestrzennymi Zespół funkcji wizualizacji i wyprowadzania danych obejmuje procedury: - wydruku map i obrazów na monitorach graficznych, ploterach i drukarkach - wykonywanie kopii obrazu wywietlonego na monitorze - ogólne funkcje obrazowania danych - generowanie zestawie i wykresów - okrelenie znaków umownych, kolorów, czcionki Produktem wyjciowym nie zawsze musi by mapa. Moe by nim take tabela z charakterystyk atrybutów opisowych obiektów przestrzennych lub wykres bdcy wynikiem analizy statystycznej danych ilociowych. 9
10 Warstwy tematyczne Podział na warstwy tematyczne Róne modele danych przestrzennych na rónych warstwach Przejrzysto i łatwo analizy Zestawy znaków umownych Róne reprezentacje graficzne Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(10) W celu ułatwienia opisu rzeczywistoci zawarto bazy danych dzielona jest na warstwy informacyjne tylko o jednym typie obiektów wiata rzeczywistego lub kilku typach powizanych ze sob tematycznie. Wprowadzenie podziału treci sprawia, e moemy dla kadej z warstw stosowa optymalny dla jej treci model danych przestrzennych. Zgromadzone dane mog by prezentowane w rónej postaci, rónymi zestawami znaków umownych. W wyniku zastosowania do tej samej bazy danych rónych zestawów znaków umownych otrzymujemy róne prezentacje graficzne. 10
11 Modele danych przestrzennych Definicja i znaczenie modelu danych przestrzennych Dyskretne dane przestrzenne Cigłe dane przestrzenne Znaczenie skali i przeznaczenia Obiekty złoone (kompleksowe) Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(11) Model danych przestrzennych okrela sposób reprezentacji obiektów wiata rzeczywistego w aspekcie ich połoenia przestrzennego, kształtu oraz istniejcych midzy nimi relacji przestrzennych. Od przyjtego modelu zaley zakres i forma reprezentowanych informacji przestrzennych, a co za tym idzie równie moliwoci i efektywno ich przetwarzania. Podstaw kadego modelu danych przestrzennych jest wybór podstawowych (okrelonych przestrzennie) elementów geometrycznych wykorzystywanych do obiektów wiata rzeczywistego, czyli do budowania ich numerycznego przestrzennego modelu w systemie. Niektóre elementy przestrzeni geograficznej maj charakter dyskretny, np. dom, drzewo, rzeka, teren powiatu. Inne s cigłe i zmieniaj si w zalenoci od miejsca na powierzchni ziemi, np. temperatura, cinienie, rzeba terenu. Dane dyskretne s reprezentowane przez tzw. obiekty proste: punkty - zapisywane jako pary współrzdnych X,Y linie - uporzdkowane serie par współrzdnych wieloboki - to uporzdkowane serie par współrzdnych X,Y gdzie punkt pocztkowy i kocowy to ten sam punkt. Dane cigłe s reprezentowane przez: sie nieregularnych trójktów opartych na punktach pomiarowych regularna siatka punktów izolinie Podstawowy wpływ na wybór elementu geometrycznego słucego do reprezentacji obiektu wiata rzeczywistego maj skala i przeznaczenie tworzonego opracowania. Tak, wic te same obiekty wiata rzeczywistego (np. budynki) w opracowaniach wielkoskalowych bd obiektami powierzchniowymi, natomiast w opracowaniach małoskalowych obiektami punktowymi Poniewa jednak nie wszystkie, wyodrbniane na potrzeby systemu informacji przestrzennej, obiekty wiata rzeczywistego daj si przedstawi w sensie przestrzennym za pomoc jednego z tak zdefiniowanych obiektów prostych, wprowadza si pojcie obiektu złoonego (kompleksowego) bdcego kombinacj obiektów prostych. Przykładem obiektu złoonego moe by obiekt reprezentujcy budynek, w którym dokonano połczenia obiektu powierzchniowego stanowicego jego obrys z innymi obiektami towarzyszcymi jak np. schodami, tarasami itp. Innymi przykładami obiektów złoonych s: obiekt powierzchniowy złoony z kilku rozłcznych obszarów oraz obiekt powierzchniowy zawierajcy w sobie inny obiekt powierzchniowy, przy czym granice tych obiektów si nie przecinaj. 11
12 Podstawowe atrybuty Lokalizacja obiektu Atrybuty opisowe, opisane miar: Nominaln Porzdkow Interwałow Proporcjonaln Zmienno dynamika Uwzgldnienie własnoci topologicznych danych Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(12) Dane geograficzne, czyli odniesione do powierzchni Ziemi, posiadaj trzy podstawowe atrybuty: a) lokalizacja obiektu (atrybut przestrzenny) charakteryzowana jest poprzez: - odniesienie do dowolnego układu współrzdnych płaskich (x,y) - dodatkowo podanie współrzdnej wysokoci z dla danego obiektu - relacje topologiczne, okrelajce zwizki obiektu z innymi obiektami przestrzennymi b) atrybuty opisowe (atrybut opisowy) mog mie charakter jakociowy lub ilociowy W literaturze podaje si cztery skale pomiaru tych atrybutów: - nominaln, o charakterze jakociowym, która dopuszcza tylko zgodno cechy obiektu z załoon charakterystyk, np. "teren leny", "teren zabudowany", itp. - porzdkow, take jakociow, która wprowadza uporzdkowanie (kolejno) i daje moliwo porównania obiektów o okrelonych cechach, np. gdy cechy obiektu porównuje si z przyjtym opisem: "dobra gleba", "rednia gleba", "słaba gleba" - interwałow, wymagajc danych ilociowych, która umoliwia sumowanie i odejmowanie cech wyraonych za jej pomoc, np. wielkoci temperatury w danym punkcie mierzonej, w rónym czasie - proporcjonaln, take o charakterze ilociowym, dajc moliwo mnoenia i dzielenia wartoci poszczególnych obiektów c) zmienno - dynamik w czasie (atrybut czasowy), brany jest pod uwag przy posiadaniu danych o cechach tych samych obiektów lub lokalizacji obiektów, pochodzcych co najmniej z dwóch momentów czasu. Uwzgldniajc dodatkowo własnoci topologiczne danych oraz stopie złoonoci ich póniejszej analizy, wród obiektów liniowych mona dodatkowo wyróni: - sieci, czyli n obiektów liniowych przecinajcych si wzajemnie, na których przeciciach powstaj tzw. wzły, np. systemy drogowe - drzewa, np. wikszo systemów rzecznych a wród obszarowych: - wyspy, czyli obiekty całkowicie otoczone przez inny obiekt 12
13 Rastrowy model danych przestrzennych Zastosowania modelu rastrowego Podstawowy element-piksel Obraz złoony z pikseli raster Wielko piksela i rastra Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(13) Rastrowy model danych wykorzystywany jest dla gromadzenia i przetwarzania danych pochodzcych ze skanowania istniejcych materiałów mapowych, zdj lotniczych i satelitarnych oraz obiektów teledetekcyjnych. W najprostszej wersji składa si z siatki kwadratów lub prostoktów, której pojedyncze pola (elementy) nazywane s pikselami (ang. pixel - picture element). Niekiedy stosowane te s angielskie okrelenia grid, cell, poligon. Pojedynczy piksel jest najmniejsz jednostk powierzchni, której przypisywane s atrybuty przestrzenne i opisowe. W praktyce piksel przyjmuje bardzo małe rozmiary, np. 0,1 mm x 0,1 mm powierzchni obrazu analogowego. Obraz tworzony przez piksele nazywamy rastrem. Z natury rzeczy raster jest prostoktem, którego wymiary okrelone s w pikselach. W przypadku korzystania z takich ródeł danych, jak obrazy lotnicze i satelitarne dogodne jest przyjcie powierzchni piksela zgodnej z rozdzielczoci przestrzenn urzdzenia teledetekcyjnego rejestrujcego obraz. Dla przykładu, jeli urzdzenie teledetekcyjne rejestruje piksel o minimalnej powierzchni 25m x 25m (w terenie), a mniejsz skal, w jakiej chce si prezentowa dany obraz w formacie rastrowym jest 1: , wtedy wielko piksela powinna wynosi 0,25 mm x 0,25 mm. Oczywicie, naley take bra pod uwag rozdzielczo monitora i jeli zamierza si tworzy wydruki, take urzdze wyjciowych (drukarki, plotera). 13
14 Reprezentacja rastra i szacowanie rozmiaru Reprezentacja za pomoc macierzy Macierze dwu- i trój- wymiarowe Wpływ atrybutów opisowych Warto atrybutu przekłada si na kolor Szacowanie wielkoci zasobu pamici Czarno-biały Kolorowy Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(14) Raster moe by reprezentowany przez dwuwymiarow macierz (tablica), której wskaniki x i y okrelaj połoeniem danego piksela w stosunku do wybranego układu współrzdnych (axy). Kolejne wymiary tej macierzy tworz atrybuty opisowe z kreujce macierz trój- lub wielowymiarow (axyz). Wyjtkowym przypadkiem jest sytuacja, gdy atrybut z oznacza wysoko (terenu), czyli jest atrybutem przestrzennym. Mamy wtedy do czynienia z trójwymiarowym modelem powierzchni terenowej. Zasób pamici potrzebny do zapisu całej tablicy rastra zaley od dopuszczalnych wartoci atrybutu piksela. Najczciej warto atrybutu przekłada si na kolor, jakim dany piksel bdzie rysowany podczas prezentacji graficznej. Zakładajc, e do zapisu atrybutu piksela wykorzystamy jeden bit (dwa stany wartoci: zero lub jeden) w obrazach monochromatycznych (czarno-białych) w jednym bajcie pamici zapisujemy kolory omiu kolejnych pikseli. W rastrach, w których wyrónia si wicej kolorów trzeba przeznaczy odpowiednio wicej pamici dla przechowywania wartoci atrybutu piksela. Wielko pamici potrzebnej do zapisu rastra moemy okreli na podstawie nastpujcego wzoru: N=H*W*(B/8) N- wielko rastra wyraona w bajtach H - wysoko rastra w pikselach W - szeroko rastra w pikselach B - liczba bitów do zapisu jednego piksela 14
15 Powstanie obrazu rastrowego Bezporednie zobrazowanie rzeczywistoci Zasady przypisywania atrybutów opisowych Wymaga duych zasobów (pami) Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(15) Obraz rastrowy powstaje jako bezporednie zobrazowanie rzeczywistoci np. w wyniku wykonania zdj lotniczych lub satelitarnych gdzie kademu pikselowi obrazu przyporzdkowany jest odpowiedni fragment terenu. Atrybuty opisowe przypisuje si danemu rastrowi, stosujc jedn z poniej wymienionych zasad: - raster jest w wikszej ni połowa czci pokryty przez dane zjawisko (obiekt) - dowolna cz rastra pokryta jest przez dane zjawisko (obiekt) - zjawisko zlokalizowane jest w geometrycznym centrum rastra - raster przecity jest przez granic danego obiektu lub zjawiska (lub obiekt liniowy przecina raster) Zazwyczaj stosowana jest pierwsza i ostatnia z wymienionych zasad. Istotne jest, e jednoznaczne zidentyfikowanie lokalizacji i atrybutów opisowych w rastrowym modelu danych wymaga przypisania kademu rastrowi co najmniej trzech atrybutów (x,y,z), co przy zazwyczaj duych obszarach prezentowanych na obrazach rastrowych wymaga zastosowania komputerów o duej pamici. 15
16 Model wektorowy Podstawowy format cyfrowej reprezentacji danych Sposób zapisu Wane jest uporzdkowanie punktów Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(16) Model wektorowy jest podstawowym formatem cyfrowego kodowania danych przestrzennych, nie uwzgldniajcym jednak relacji topologicznych midzy obiektami. W modelu tym połoenie punktów koduje si par współrzdnych, a połoenie linii lub obiektu powierzchniowego cigiem par współrzdnych Obiekty przedstawione na rysunku mona opisa w nastpujcy sposób: a) A(W1) b) B(W1,W2,...,Wn) c) C(W1, W2,...,Wn,W1) Tworz one odpowiednio kodowan list, która jest przetwarzana przez programy komputerowe do postaci rysunku na monitorze lub urzdzeniu zewntrznym. Istotne jest uporzdkowanie punktów okrelajcych kształt obiektu. Majc bowiem jedynie grup punktów bez informacji o ich uporzdkowaniu nie jest si w stanie jednoznacznie okreli kształtu obiektu. 16
17 Złoone obiekty powierzchniowe Obiekt złoony- morze z wyspami Modelowanie obiektu złoonego Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(17) Przy okrelaniu kształtu obiektu jednym cigiem punktów, pewne problemy pojawiaj si przy opisie obiektu powierzchniowego złoonego, czyli takiego, który zawiera w sobie inne obiekty powierzchniowe. Klasycznym przykładem takiej sytuacji jest przypadek akwenu morskiego z wyspami. Opisujc obiekt A przedstawiony na rysunku naley uwzgldni wyłczenie z niego obszaru B i C. Najprostszym najczciej stosowanym sposobem opisu tego rodzaju obiektów powierzchniowych jest dodanie fikcyjnych połcze midzy obrysem zewntrznym obiektu A i obrysami zewntrznymi obiektów B i C. Dodatkowe połczenia umoliwi opisanie obiektu A jednym cigiem wzłów. Np. przy opisie obiektu powierzchniowego złoonego A (szary obszar) przedstawionego na rysunku dodano fikcyjnie połczenie midzy wzłem 1-9 (pokazane jako linia przerywana). Okrelenie cigu wzłów rozpoczto od wzła 1 i posuwano si po granicy obszaru w ten sposób, aby opisywany obszar znajdował si po prawej stronie. W drugim kroku dochodzi si do wzła z fikcyjnym połczeniem i wchodzi na obszar zewntrzny obszaru B (wzeł 9). Dalej przesuwa si po granicy tak, aby definiowany obszar znajdował si po prawej stronie. Po dojciu do wzła 9 nastpuje powrót dodanym połczeniem na granic zewntrzn obiektu A i przejcie przez wzły 3,4,5. Koczy si na punkcie 1, gdzie nastpiło rozpoczcie przetwarzania. Obiekt A mona opisa w nastpujcy sposób: A(W1,W2,W6,W7,W8,W9,W6,W2,W3,W4,W5,W1). 17
18 Wady i zalety modelu wektorowego Zalety Prostota Łatwo modelowania Powszechne wykorzystanie Wady Trudno w znalezieniu punktów wspólnych dla rónych obiektów Trudno w okreleniu zwizków przestrzennych midzy obiektami Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(18) Główn zalet tego modelu jest jego prostota i bezporednie obrazowanie obiektów terenowych przez przypisany cig punktów. Wykorzystywany jest powszechnie w programach graficznych typu CAD (komputerowego wspomagania projektowania). Model ten cechuje si jednak licznymi wadami, z których najwaniejsze to: - trudnoci w zapewnieniu identycznoci współrzdnych punktów wspólnych obiektów ssiadujcych lub nakładajcych si, gdy współrzdne kadego obiektu musz by wprowadzane niezalenie - zwizki przestrzenne midzy obiektami, łatwo obserwowane na mapie analogowej, w tym modelu mog by wykrywane tylko złoonymi narzdziami geometrii analitycznej 18
19 Topologiczny model wektorowy Kodowanie współrzdnych Wzajemne, wzgldne rozmieszczenie obiektów Wystpujce elementy Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(19) Topologiczny model wektorowy, oprócz kodowania współrzdnych kartezjaskich, jak w modelu wektorowym, zawiera take topologi wyraajc wzajemne wzgldne rozmieszczenie punktów, linii i wieloboków. Scharakteryzowano typowe i najczciej wystpujce w SIP elementy modelu wektorowego: 1. punkt kontrolny - para współrzdnych (x,y), wica map cyfrow z map analogow, a co za tym idzie z powierzchni Ziemi; stanowi go najczciej wzły siatki kilometrowej, punkty sieci geodezyjnej, czy pary współrzdnych geograficznych (topologicznie jest to wzeł) 2. oznaczenie punkt przecicia siatki kartograficznej z ramk mapy czsto wykorzystywany jako punkt kontrolny (topologicznie jest to wzeł) 3. punkt pomiarowy - wykorzystywany przy tworzeniu mapy cyfrowej za pomoc digitizera do sprawdzania, czy mapa nie jest przesunita (topologicznie jest to wzeł) 4. punkt - obiekt geograficzny okrelony par współrzdnych (x,y) lub współrzdnymi (x,y,z), np. studnia, słup, wie na mapach w małej skali (topologicznie jest to wzeł) 5. linia - obiekt geograficzny opisany zbiorem par współrzdnych (droga, rzeka, linia kolejowa) - posiada identyfikator i moe by opisana wieloma atrybutami z (topologicznie jest to wzeł) 6. obszar, poligon -obiekt geograficzny (powierzchniowy) opisany przez zbiór par współrzdnych, posiadajcych identyfikator, topologicznie zbudowany z łacucha wzłów i krawdzi; mog by mu przypisane etykiety 7. wzeł - obiekt topologiczny posiadajcy lokalizacj geograficzn, lokalizujcy miejsca przecicia i łczenia linii (krawdzi) lub ich przecicia z brzegiem arkusza mapy; posiada identyfikator 8. krawd - obiekt topologiczny łczcy dwa wzły, okrelony zbiorem par współrzdnych (moe nim by np. linia); posiada identyfikator 9. wyspa - obiekt geograficzny otoczony całkowicie przez inny obiekt, nie posiadajcy adnych krawdzi łczcych go z innymi obszarami; mona jej przypisywa identyfikator i etykiety 10. atrybut - cz informacji o obiekcie geograficznym dodana do jego współrzdnych; obiekt moe mie wiele atrybutów 11. identyfikator - atrybut kluczowy - numer wewntrzny obiektu geograficznego, zapisywany automatycznie, unikatowy dla kadego obiektu 12. etykieta - jeden z atrybutów istotny z punktu widzenia uytkownika, najczciej nazwa obiektu geograficznego; etykieta moe by identyfikatorem. 19
20 Elementy topologiczne i relacje Rodzaje elementów topologicznych Relacje midzy obiekatami Hierarchia elementów Definicja kierunku linii Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(20) W modelu tym wyodrbnia si trzy rodzaje elementów topologicznych: - zerowymiarowe - punkty (wzły) - jednowymiarowe - linie (krawdzie) - dwuwymiarowe - obszary dla których mona zapisa wszystki wzajemne relacje. Elementy klasy wyszej budowane s zawsze z elementów klasy niszej. Punkty (wzły) połczone w sposób uporzdkowany tworz odcinki linii, te za z kolei mog okrela jednostki powierzchniowe. Tak wic cała płaszczyzna podzielona jest krawdziami K1,K2,...,Km na obszary P1,P2,...,Pn oraz obszar P0 bdcy obszarem zewntrznym w stosunku do pozostałych obszarów. Krawdzie maj okrelone swoje kierunki i łcz punkty W1,W2,...,Wq zwane punktami wzłowymi lub wzłami. W modelu topologicznym definiowany jest kierunek linii Ki. Zmiana kierunku oznaczana jako -Ki, powoduje konieczno zmiany definicji obszarów połoonych po jej lewej Pl i prawej stronie Pp. Kierunki linii granicznych okrelone s przez podanie dla kadej z nich wzła pocztkowego (Wp) oraz wzła kocowego (Wk). Poszczególne linie łczce wzły mog by liniami prostymi (prostoliniowy model wektorowy) lub zawiera w sobie dodatkowe punkty porednie okrelajce kształt danej linii (krzywoliniowy model wektorowy). Relacje midzy elementami topologicznymi mog by zapisane w trzech równowanych postaciach. Posta zapisu zaley od tego, któremu elementowi (zero-, jedno-, czy dwuwymiarowemu) przypisuje si zalenoci topologiczne z elementami pozostałymi. 20
21 Reprezentacja złoonej struktury sieciowej Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(21) Zalenoci topologiczne w powyszej strukturze mona opisa tabelk. Zaprezentowany powyej sposób opisu przestrzennego obiektów, przy uyciu topologicznego modelu wektorowego jest sposobem ogólnym, okrelajcym relacje midzy wzłami, krawdziami oraz obszarami. W modelu topologicznym nie wystpuje redundancja danych geometrycznych, gdy zapisywane s one tylko jeden raz. Opisane relacje topologiczne, pozwalaj w prosty sposób okreli np.: - linie i punkty wzłowe tworzce granice danego obszaru - linie rozpoczynajce si lub koczce w danym punkcie wzłowym - obszary graniczce z obszarem danym co w modelu wektorowym (nie zawierajcym informacji topologicznej) wymaga duego nakładu oblicze. 21
22 Reprezentacje danych przestrzennych Rozwizanie hybrydowe Zasada Wystpujce problemy Binary Large Objects - problem z interpretacj Oracle Spatial Data Option Udoskonalenia w stosunku do modelu tradycyjnego Zwikszenie funkcjonalnoci jzyka SQL Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(22) Jak pokazano systemy informacji geograficznej słu do przechowywania i przetwarzania danych przestrzennych. Podstawowym kryterium jest lokalizacja. Systemy SIP s zdolne do przyjmowania danych z rónych ródeł, w rónych formatach i zbieranych w rónym czasie. Model relacyjny dla powyszych zastosowa okazał si niewystarczajcy. Zaproponowano nastpujce podejcia: 1) rozwizanie hybrydowe - dane przestrzenne pamitane s w osobnych plikach, a pozostałe w tradycyjnych systemach baz danych. Wady takiego podejcia s nastpujce: - trudno jest zachowa integralno pomidzy bazami przestrzennymi i atrybutowymi (dopisywanie, usuwanie, modyfikacja) - wystpuje dua zaleno od struktur danych - nie mona stosowa wszelkich technik SZBD (zrównoleglenie, przenaszalno itp.) 2) BLOB (ang. Binary Large Objects) - obiekty te nie mog by interpretowane wewntrz bazy danych 3) Oracle Spatial Data Option (1995) - rozszerzenie Oracle o moliwoci zarzdzania przestrzenn baz danych. W produkcie tym zwikszono funkcjonalno tradycyjnego systemu bazodanowego o nastpujce udoskonalenia: - dodano nowy typ danych, zaistniała moliwo przechowywania danych przestrzennych i atrybutowych w jednej bazie - rozszerzono funkcjonalno jzyka SQL - dostarczono metodologi operowania na danych przestrzennych - opracowano mechanizmy zarzdzania duymi wolumenami danych 22
23 Helikalny typ danych przestrzennych Podstawowe cechy standardu Tworzenie danych przestrzennych w formacie HHCODE Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(23) Oracle opracował nowy typ danych HHCODE (ang. Helical Hyperspatial Code) - jako jednostk organizacji danych wielowymiarowych Podstawowe cechy standardu HHCODE to: - kodowanie i kompresja zdefiniowanych wymiarów w jedn kolumn w tablicy - pojedyncza warto reprezentuje n wymiarów - nie ma problemów ze zwikszeniem iloci wymiarów - w celu "wydobycia" danych na temat poszczególnych wymiarów naley uy specjalnych funkcji, o które rozszerzono SQL - znakomicie poprawia si efektywno wykonywania zapyta (przeszukiwanie tylko jednej kolumny) Tworzenie danych przestrzennych, uywajc HHCODE, dokonuje si poprzez rekursywn dekompozycj przestrzeni W podejciu tym wyrónia si nastpujce kroki: 1. okrela si poziom dekompozycji interesujcego obszaru - im wikszy poziom dekompozycji tym wicej kwadrantów. Poziom 0 to cały region, poziom 1 reprezentuje pierwszy poziom dekompozycji 2. kolejne poziomy uzyskujemy przez dodanie kolejnej cyfry (liczba poziomów to rezolucja danych) Uwagi: - wszystkie obiekty lece w danym regionie posiadaj t sam warto HHCODE - zwikszajc liczb poziomów odwzorowuje si coraz mniejsze powierzchnie - wystpuje bardzo dua łatwo generalizacji, z danych szczegółowych wyodrbnia si region, dokonujc agregacji w kolumnie HHCODE 23
24 Wpływ liczby wymiarów Zapis danych HHCODE w zalenoci od liczby wymiarów Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(24) Uywajc typu HHCODE, róne typy danych przestrzennych zapisuje si w jednej kolumnie Dla przykładu: - Dane typu punkt- lokalizacj okrela si za pomoc pojedynczej wartoci znajdujcej si w jednej kolumnie. Rozmiar punktu zaley od obszaru i poziomu rezolucji - regiony (boisko, plac), które pamitane s zwykle jako wielokt bdcy zbiorem punktów, uywajc HHCODE tworzy si agregujc punkty na odpowiednim poziomie rezolucji - prosto tworzy si te elementy trójwymiarowe, dla n=3. Przy pierwszej dekompozycji tworzy si osiem podprzestrzeni, a kada podprzestrze tworzy szecian o wymiarach malejcych wraz ze wzrostem poziomu rezolucji - w sposób naturalny tworzy si te obiekty n-wymiarowe, np. opis pogody 24
25 Udostpnianie danych przestrzennych Dedykowane oprogramowanie Własna aplikacja Dostp przez WWW Urzdzenia przenone Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(25) Dostp do danych przestrzennych moe odbywa si na wiele sposobów: Dedykowane oprogramowanie dostarczone wraz z danymi przestrzennymi Własna aplikacj, korzystajc z danych przestrzennych (ODBC, JDBC, Web Services) Dostp przez stron WWW za pomoc aplikacji internetowej, pobierajcej dane przestrzenne i wizualizujce je (moliwe proste analizy, wyszukiwanie najkrótszych cieek itp.) Urzdzenie przenone z lokalnie zapisan map (pliki binarne lub baza danych) lub pobierajce dane poprzez bezprzewodowe łcze wprost z serwera 25
26 Dzikuj za uwag Reprezentacje danych przestrzennych i SIP(26) 26
Modele (graficznej reprezentacji) danych przestrzennych postać danych przestrzennych
Modele (graficznej reprezentacji) danych przestrzennych postać danych przestrzennych Jest to sposób graficznej reprezentacji połoŝenia przestrzennego, kształtu oraz relacji przestrzennych obiektów SIP
Bardziej szczegółowoWojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ
Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Systemem Informacji Geograficznej (Systemem Informacji Przestrzennej, GIS, SIP) nazywamy skomputeryzowany system pozyskiwania, przechowywania, przetwarzania,
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)
Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)
Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:
Bardziej szczegółowoZakład Systemów Informacji Przestrzennej i Geodezji Leśnej. Katedra Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa SGGW w Warszawie
Podstawy GIS Zakład Systemów Informacji Przestrzennej i Geodezji Leśnej Katedra Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa SGGW w Warszawie http://witch.sggw.waw.pl/ System Informacji Geograficznej
Bardziej szczegółowoWykład 13. Systemy Informacji Przestrzennej. Systemy Informacji Przestrzennej 1
Wykład 13 Systemy Informacji Przestrzennej Systemy Informacji Przestrzennej 1 Mapa jako element Systemu Informacji Geograficznej Systemy Informacyjne Systemy Informacji przestrzennej Systemy Informacji
Bardziej szczegółowo2. Modele danych przestrzennych
aldemar Izdebski - ykłady z przedmiotu SIT 9. Modele danych przestrzennych Model danych przestrzennych określa sposób reprezentacji obiektów świata rzeczywistego w aspekcie ich położenia przestrzennego,
Bardziej szczegółowoBazy danych Podstawy teoretyczne
Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym
Bardziej szczegółowoZaklad Systemów Informacji Przestrzennej i Geodezji Lesnej. Katedra Urzadzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Lesnictwa SGGW w Warszawie
Podstawy GIS Zaklad Systemów Informacji Przestrzennej i Geodezji Lesnej Katedra Urzadzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Lesnictwa SGGW w Warszawie System Informacji Geograficznej System: grupa powiazanych
Bardziej szczegółowoProgramowanie Obiektowe
Programowanie Obiektowe dr in. Piotr Zabawa IBM/Rational Certified Consultant pzabawa@pk.edu.pl WYKŁAD 1 Wstp, jzyki, obiektowo Cele wykładu Zaznajomienie słuchaczy z głównymi cechami obiektowoci Przedstawienie
Bardziej szczegółowoZamiana reprezentacji wektorowej na rastrową - rasteryzacja
MODEL RASTROWY Siatka kwadratów lub prostokątów stanowi elementy rastra. Piksel - pojedynczy element jest najmniejszą rozróŝnialną jednostką powierzchniową, której własności są opisane atrybutami. Model
Bardziej szczegółowostopie szaro ci piksela ( x, y)
I. Wstp. Jednym z podstawowych zada analizy obrazu jest segmentacja. Jest to podział obrazu na obszary spełniajce pewne kryterium jednorodnoci. Jedn z najprostszych metod segmentacji obrazu jest progowanie.
Bardziej szczegółowoWaldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 30
Waldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 30 2.3. Model rastrowy Rastrowy model danych wykorzystywany jest dla gromadzenia i przetwarzania danych pochodzących ze skanowania istniejących
Bardziej szczegółowoVPN Virtual Private Network. Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN. wersja 1.1 UNIZETO TECHNOLOGIES SA
VPN Virtual Private Network Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN wersja 1.1 Spis treci 1. CO TO JEST VPN I DO CZEGO SŁUY... 3 2. RODZAJE SIECI VPN... 3 3. ZALETY STOSOWANIA SIECI IPSEC
Bardziej szczegółowoProgram do konwersji obrazu na cig zero-jedynkowy
Łukasz Wany Program do konwersji obrazu na cig zero-jedynkowy Wstp Budujc sie neuronow do kompresji znaków, na samym pocztku zmierzylimy si z problemem przygotowywania danych do nauki sieci. Przyjlimy,
Bardziej szczegółowoTypy bazy danych Textract
Typy bazy danych Typy bazy danych bazy tekstowe, Textract, http://www.textract.com - bazy tekstowe, np. archiwum gazety, dla setek gigabajtów, szybkie wyszukiwanie i indeksacja informacji bazy danych bez
Bardziej szczegółowoPlanowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.
Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli
Bardziej szczegółowoz dnia... 2015 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej
ROZPORZĄDZENIE Projekt z dnia 18.06.15 r. MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI 1) z dnia... 2015 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej Na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 7
Bardziej szczegółowoPoradnik korzystania z serwisu UNET: Dostp do poczty elektronicznej ze strony WWW
Poradnik korzystania z serwisu UNET: Dostp do poczty elektronicznej ze strony WWW W przypadku braku stosownego oprogramowania słucego do komunikacji z systemem pocztowym UNET uytkownik ma moliwo skorzystania
Bardziej szczegółowoSystemy Informacji Geograficznej ich rola i zastosowanie
Systemy Informacji Geograficznej ich rola i zastosowanie Iwona Nakonieczna Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wydział Geodezji i Kartografii Wrocław, ul. Dobrzyńska 21/23 Wydział Geodezji i
Bardziej szczegółowoTemat: Programowanie zdarzeniowe. Zdarzenia: delegacje, wykorzystywanie zdarze. Elementy Windows Application (WPF Windows Presentation Foundation).
Temat: Programowanie zdarzeniowe. Zdarzenia: delegacje, wykorzystywanie zdarze. Elementy Windows Application (WPF Windows Presentation Foundation). 1. Programowanie zdarzeniowe Programowanie zdarzeniowe
Bardziej szczegółowoProjektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.
Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania
Bardziej szczegółowo2. Modele danych przestrzennych
2. Modele danych przestrzennych Model danych przestrzennych określa sposób reprezentacji obiektów świata rzeczywistego w aspekcie ich położenia przestrzennego, kształtu oraz istniejących między nimi relacji
Bardziej szczegółowoDyskretyzacja sygnałów cigłych.
POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM METROLOGII Dyskretyzacja sygnałów cigłych. (M 15) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował:
Bardziej szczegółowoElementy pneumatyczne
POLITECHNIKA LSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZDZE ENERGETYCZNYCH Elementy pneumatyczne Laboratorium automatyki (A 3) Opracował: dr in. Jacek Łyczko Sprawdził:
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi programu DIALux 2.6
Instrukcja obsługi programu DIALux 2.6 Marcin Kuliski Politechnika Wrocławska Program DIALux słuy do projektowania sztucznego owietlenia pomieszcze zamknitych, terenów otwartych oraz dróg. Jego najnowsze,
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do kompilatorów
Wprowadzenie do kompilatorów Czy ja kiedykolwiek napisz jaki kompilator? Jakie zadania ma do wykonania kompilator? Czy jzyk formalny to rodzaj jzyka programowania? Co to jest UML?, Czy ja kiedykolwiek
Bardziej szczegółowoTemat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne.
Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne. 1. Definicja problemu Wejcie: Graf spójny niezorientowany G =
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Podzapytania - wskazówki. Podzapytania po FROM. Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych.
Plan wykładu azy danych Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych. Dokoczenie SQL Zalenoci wielowartociowe zwarta posta normalna Dekompozycja do 4NF Przykład sprowadzanie do
Bardziej szczegółowoProgram SMS4 Monitor
Program SMS4 Monitor INSTRUKCJA OBSŁUGI Wersja 1.0 Spis treci 1. Opis ogólny... 2 2. Instalacja i wymagania programu... 2 3. Ustawienia programu... 2 4. Opis wskaników w oknie aplikacji... 3 5. Opcje uruchomienia
Bardziej szczegółowoGramatyki regularne i automaty skoczone
Gramatyki regularne i automaty skoczone Alfabet, jzyk, gramatyka - podstawowe pojcia Co to jest gramatyka regularna, co to jest automat skoczony? Gramatyka regularna Gramatyka bezkontekstowa Translacja
Bardziej szczegółowo1. Charakterystyka systemu informacji przestrzennej
Waldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 4 1. Charakterystyka systemu informacji przestrzennej Systemy informacji przestrzennej na tle innych systemów informacyjnych charakteryzują
Bardziej szczegółowoSystemy mobilne wykład 5. Systemy komórkowe. Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak
Systemy komórkowe Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1 Rozwizanie klasyczne Rozwizanie klasyczne - nadajnik o duej mocy pokrywajcy swym zasigiem znaczny obszar Dua emitowana moc Due terminale kocowe Powane
Bardziej szczegółowoKlonowanie MAC adresu oraz TTL
1. Co to jest MAC adres? Klonowanie MAC adresu oraz TTL Adres MAC (Media Access Control) to unikalny adres (numer seryjny) kadego urzdzenia sieciowego (jak np. karta sieciowa). Kady MAC adres ma długo
Bardziej szczegółowogeometry a w przypadku istnienia notki na marginesie: 1 z 5
1 z 5 geometry Pakiet słuy do okrelenia parametrów strony, podobnie jak vmargin.sty, ale w sposób bardziej intuicyjny. Parametry moemy okrela na dwa sposoby: okrelc je w polu opcji przy wywołaniu pakiety:
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Zalenoci funkcyjne. Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania A B
Plan wykładu Bazy danych Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania Definicja zalenoci funkcyjnych Klucze relacji Reguły dotyczce zalenoci funkcyjnych Domknicie zbioru atrybutów
Bardziej szczegółowoKażdy system GIS składa się z: - danych - sprzętu komputerowego - oprogramowania - twórców i użytkowników
System Informacji Geograficznej (GIS: ang. Geographic Information System) system informacyjny służący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania oraz wizualizacji danych geograficznych. Najbardziej oczywistą
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU C-STATION
soft line 53-608 Wrocław, ul. Robotnicza 72, tel/fax 071 7827161, tel. 071 7889287, kom. 0509 896026, e-mail: softline@geo.pl, www.softline.geo.pl INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU C-STATION Spis treci 1. Instalacja
Bardziej szczegółowoBazy danych. Zaliczenie. Literatura. Strony WWW. Wykład 1: Wprowadzenie do baz danych. Semestr 1
Zaliczenie Bazy Wykład 1: Wprowadzenie do baz Semestr 1 Wykład: Podstawowe informacje z zakresu baz - relacyjne bazy, DDL, SQL, indeksy, architektura baz Pracownia specjalistyczna: projekt bazy, SQL, Access
Bardziej szczegółowoSposoby przekazywania parametrów w metodach.
Temat: Definiowanie i wywoływanie metod. Zmienne lokalne w metodach. Sposoby przekazywania parametrów w metodach. Pojcia klasy i obiektu wprowadzenie. 1. Definiowanie i wywoływanie metod W dotychczas omawianych
Bardziej szczegółowoProgram Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe
Autor: Jacek Bielecki Ostatnia zmiana: 14 marca 2011 Wersja: 2011 Spis treci Program Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe PROGRAM SPRZEDA WERSJA 2011 KOREKTY RABATOWE... 1 Spis treci... 1 Aktywacja funkcjonalnoci...
Bardziej szczegółowoPrzegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora.
I. Temat wiczenia Podstawy tworzenia stron WAP II. Wymagania Podstawowe wiadomoci z technologii Internetowych. III. wiczenie 1. Wprowadzenie WAP (ang. Wireless Application Protocol) - to protokół umoliwiajcy
Bardziej szczegółowo7. Metody pozyskiwania danych
7. Metody pozyskiwania danych Jedną z podstawowych funkcji systemu informacji przestrzennej jest pozyskiwanie danych. Od jakości pozyskanych danych i ich kompletności będą zależały przyszłe możliwości
Bardziej szczegółowoTechnologie numeryczne w kartografii. Paweł J. Kowalski
Technologie numeryczne w kartografii Paweł J. Kowalski Tematyka mapy numeryczne bazy danych przestrzennych systemy informacji geograficznej Mapa = obraz powierzchni Ziemi płaski matematycznie określony
Bardziej szczegółowoPrzestrzenne bazy danych. Definicja i cechy przestrzennych baz danych
Przestrzenne bazy danych Definicja i cechy przestrzennych baz danych Zakres wykładów Wstęp do przestrzennych baz danych Typy geometryczne Funkcje geometryczne Modelowanie danych Metody rozwiązywania problemów
Bardziej szczegółowoElementy baz danych w edytorze tekstu. Elementy baz danych w arkuszu kalkulacyjnym. Jednorodna tabela jako ródło danych:
1 / 9 PODSTAWY BAZ DANYCH 2 / 9 PODSTAWY BAZ DANYCH Elementy baz danych w edytorze tekstu. Elementy baz danych w arkuszu kalkulacyjnym. Jednorodna tabela jako ródło danych: Jednorodna tabela jako ródło
Bardziej szczegółowoReprezentacje danych multimedialnych - grafika. 1. Terminologia 2. Obrazy czarno-białe 3. Obrazy kolorowe 4. Paleta 5.
Reprezentacje danych multimedialnych - grafika 1. Terminologia 2. Obrazy czarno-białe 3. Obrazy kolorowe. Paleta 5. Formaty graficzne Grafika - terminologia Wywietlanie monitor rastrowy Piksel najmniejszy
Bardziej szczegółowoobsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego,
Wstp GeForms to program przeznaczony na telefony komórkowe (tzw. midlet) z obsług Javy (J2ME) umoliwiajcy wprowadzanie danych według rónorodnych wzorców. Wzory formularzy s pobierane z serwera centralnego
Bardziej szczegółowoTechnologia tworzenia. metody i parametry obliczeń. Dr inż. Artur KUBOSZEK INSTYTUT INŻYNIERII PRODUKCJI
Technologia tworzenia strategicznej mapy hałasu: metody i parametry obliczeń Dr inż. Strategiczna mapa hałasu, służy do ogólnej diagnozy stanu istniejącego hałasu z różnych źródeł na danym obszarze i opracowania
Bardziej szczegółowoAUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY
AUTOMATECH AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY W roku 2006 Gmina Kampinos dokonała modernizacji swojej stacji uzdatniania wody (SUW). Obok zmian typu budowlanego (nowe zbiorniki wody,
Bardziej szczegółowoZAWARTO PROJEKTU OPIS TECHNICZNY ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW KARTY KATALOGOWE CZ GRAFICZNA. Klauzula sprawdzenia
!"#$#%%&'(#(('' REMONT I PRZEBUDOWA BUDYNKÓW URZDU MIEJSKIEGO ŁAZISKA GÓRNE INWESTOR: GMINA MIEJSKA ŁAZISKA GÓRNE ul. Plac Ratuszowy 1 SYSTEM BUDYNEK URZEDU MIEJSKIEGO UL. RATUSZOWEJ AUTORZY OPRACOWANIA:
Bardziej szczegółowoPodstawowe obiekty AutoCAD-a
LINIA Podstawowe obiekty AutoCAD-a Zad1: Narysowa lini o pocztku w punkcie o współrzdnych (100, 50) i kocu w punkcie (200, 150) 1. Wybierz polecenie rysowania linii, np. poprzez kilknicie ikony. W wierszu
Bardziej szczegółowoTemat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków.
Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków. 1. Para najmniej odległych punktów WP: Dany jest n - elementowy zbiór punktów
Bardziej szczegółowoWykład II. Reprezentacja danych w technice cyfrowej. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Podstawy Informatyki
Studia Podyplomowe INFORMATYKA Podstawy Informatyki Wykład II Reprezentacja danych w technice cyfrowej 1 III. Reprezentacja danych w komputerze Rodzaje danych w technice cyfrowej 010010101010 001010111010
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE PROCESÓW EKSPLOATACJI MASZYN
Akademia Techniczno Rolnicza w Bydgoszczy Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej MODELOWANIE PROCESÓW EKSPLOATACJI MASZYN BYDGOSZCZ SULEJÓWEK, 2002. 2 Akademia Techniczno Rolnicza w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoDla ułatwienia pracy wydrukuj poni sz instrukcj
Dla ułatwienia pracy wydrukuj ponisz instrukcj Do pracy z formularzami mona uywa przegldarek Internet Explorer 7, 8, 9, Firefox, Opera i Chrome w najnowszych wersjach. UWAGA! nie mona zakłada 2 lub wicej
Bardziej szczegółowoRozwizania Océ dla Geodezji. Jarosław Zub, Jarosław Pasławski Wisła 11-12 wrzenia 2008r
Rozwizania Océ dla Geodezji Jarosław Zub, Jarosław Pasławski Wisła 11-12 wrzenia 2008r Program prezentacji 1. Informacje o firmie Océ 2. Poligrafia dla Geodezji. 3. Najnowsze propozycje Océ w kolorze 2
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Metody organizacji pliku rekordów. Pojcie indeksu. Wykład 11: Indeksy. Pojcie indeksu - rodzaje indeksów
Plan wykładu Bazy Wykład 11: Indeksy Pojcie indeksu - rodzaje indeksów Metody implementacji indeksów struktury statyczne struktury dynamiczne Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail: mmac@ii.pb.bialystok.pl
Bardziej szczegółowop r o j e k t ROZPORZĄDZENIA MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
08.12.2009 r. p r o j e k t ROZPORZĄDZENIA MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI w sprawie sposobu i trybu tworzenia, aktualizacji i udostępniania bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych
Bardziej szczegółowodla opracowania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Konina:
Załącznik nr 1 do umowy nr. /UA/2019 z dnia 2019 r. PROBLEMATYKA OPRACOWANIA dla opracowania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Konina: I. Dane podstawowe. 1. Podstawa
Bardziej szczegółowoTeraz bajty. Informatyka dla szkół ponadpodstawowych. Zakres rozszerzony. Część 1.
Teraz bajty. Informatyka dla szkół ponadpodstawowych. Zakres rozszerzony. Część 1. Grażyna Koba MIGRA 2019 Spis treści (propozycja na 2*32 = 64 godziny lekcyjne) Moduł A. Wokół komputera i sieci komputerowych
Bardziej szczegółowoRobert Olszewski, Paweł Kowalski, Andrzej Głażewski
Robert Olszewski, Paweł Kowalski, Andrzej Głażewski Pojęcie modelu rzeczywistości geograficznej obejmuje każdą współcześnie funkcjonującą postać opisu tej rzeczywistości, która jest zwięzła, czytelna dla
Bardziej szczegółowoWzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B
Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B Wersja draft 2.1 Na podstawie: Europejskiej Modelowej Umowy o EDI (w skrócie: EMUoE). 1. Standardy
Bardziej szczegółowoProjekt okablowania strukturalnego dla I semestru Akademii CISCO we WSIZ Copernicus we Wrocławiu
Przygotował: mgr in. Jarosław Szybiski Projekt okablowania strukturalnego dla I semestru Akademii CISCO we WSIZ Copernicus we Wrocławiu 1. Wstp Okablowanie strukturalne to pojcie, którym okrela si specyficzne
Bardziej szczegółowoGRAFIKA. Rodzaje grafiki i odpowiadające im edytory
GRAFIKA Rodzaje grafiki i odpowiadające im edytory Obraz graficzny w komputerze Może być: utworzony automatycznie przez wybrany program (np. jako wykres w arkuszu kalkulacyjnym) lub urządzenie (np. zdjęcie
Bardziej szczegółowoRodzaje analiz w SIT/GIS
Rodzaje analiz w SIT/GIS Analizy przestrzenne to zbiór działań na jednej bądź kilku warstwach informacyjnych GIS, w celu uzyskania nowej informacji w postaci graficznej lub tabelarycznej Rodzaje analiz
Bardziej szczegółowoBazy danych. Zaliczenie. Literatura. Strony WWW. Wykáad 1: Wprowadzenie do baz danych
Zaliczenie Bazy danych Wykáad 1: Wprowadzenie do baz danych Wykáad: Podstawowe informacje z zakresu baz danych - relacyjne bazy danych, SQL, indeksy, architektura baz danych Pracownia specjalistyczna:
Bardziej szczegółowoSTANDARDY TECHNICZNE
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 22/2011 z dnia 25.07.2011 roku STAROSTWO POWIATOWE W OSTRÓDZIE Wydział Geodezji i Kartografii STANDARDY TECHNICZNE numerycznego przekazywania wyników wykonanych prac geodezyjnych
Bardziej szczegółowoELEMENT SYSTEMU BIBI.NET. Instrukcja Obsługi
ELEMENT SYSTEMU BIBI.NET Instrukcja Obsługi Copyright 2005 by All rights reserved Wszelkie prawa zastrzeone!"# $%%%&%'(%)* +(+%'(%)* Wszystkie nazwy i znaki towarowe uyte w niniejszej publikacji s własnoci
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA DZIAŁANIA KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO
Piotr Borowiec PREZENTACJA DZIAŁANIA KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO Sporód wielu metod sztucznej inteligencji obliczeniowej algorytmy genetyczne doczekały si wielu implementacji. Mona je wykorzystywa
Bardziej szczegółowoBadanie ankietowe dotyczące funkcjonalności aplikacji geoportalowej
Badanie ankietowe dotyczące funkcjonalności aplikacji geoportalowej Daniel Starczewski Centrum UNEP/GRID-Warszawa 1. Cel ankiety 2. Grupa ankietowanych - charakterystyka 3. Zakres opracowania ankiety 4.
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0
Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Katarzyna Jach Marcin Kuliski Politechnika Wrocławska Program CalcuLuX jest narzdziem wspomagajcym proces projektowania owietlenia, opracowanym przez Philips Lighting.
Bardziej szczegółowoUstalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego
10.02.2005 r. Optymalizacja lokalizacji i rejonizacji w sieciach dystrybucji. cz. 2. Ustalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego dla wielu uczestników Przyczyn rozwizywania problemu wielu
Bardziej szczegółowoPodstawy Informatyki Wykład V
Nie wytaczaj armaty by zabić komara Podstawy Informatyki Wykład V Grafika rastrowa Paint Copyright by Arkadiusz Rzucidło 1 Wprowadzenie - grafika rastrowa Grafika komputerowa tworzenie i przetwarzanie
Bardziej szczegółowoPodstawy przetwarzania obrazów teledetekcyjnych. Format rastrowy
Podstawy przetwarzania obrazów teledetekcyjnych Format rastrowy Definicja rastrowego modelu danych - podstawowy element obrazu cyfrowego to piksel, uważany w danym momencie za wewnętrznie jednorodny -
Bardziej szczegółowoZastosowanie relacyjnych baz danych w Systemach Informacji Geograficznej
Zastosowanie relacyjnych baz danych w Systemach Informacji Geograficznej Zakres zagadnień Co to jest relacyjna baza danych Obszary zastosowań Przechowywanie informacji geoprzestrzennej (geometrii) Przechowywanie
Bardziej szczegółowoData Mining Wykład 9. Analiza skupień (grupowanie) Grupowanie hierarchiczne O-Cluster. Plan wykładu. Sformułowanie problemu
Data Mining Wykład 9 Analiza skupień (grupowanie) Grupowanie hierarchiczne O-Cluster Plan wykładu Wprowadzanie Definicja problemu Klasyfikacja metod grupowania Grupowanie hierarchiczne Sformułowanie problemu
Bardziej szczegółowoWiesław Serewi Anna Owczarek Piotr Pachół WODGiK Katowice
Przegld urzdowych geoportalilskich na tle wybranych geoportali polskich Wiesław Serewi Anna Owczarek Piotr Pachół WODGiK Katowice Geoportal - definicja Geoportal - witryna internetowa, zapewniajca dostp
Bardziej szczegółowoWykorzystanie w edukacji morskiej platformy GIS Systemu Informacji Geograficznej
Wykorzystanie w edukacji morskiej platformy GIS Systemu Informacji Geograficznej dr Dariusz KLOSKOWSKI Modular Consulting darek_klos@op.pl UZASADNIENIE Skąd w społeczeństwie informacyjnym pozyskać aktualne
Bardziej szczegółowoRELACYJNE BAZY DANYCH TEORIA. Bazy danych to uporzdkowany zbiór informacji z okrelonej dziedziny lub tematyki przeznaczony do wyszukiwania
RELACYJNE BAZY DANYCH TEORIA Bazy danych to uporzdkowany zbiór informacji z okrelonej dziedziny lub tematyki przeznaczony do wyszukiwania W kadej bazie danych mona wyodrbni dwa składniki: - model danych,
Bardziej szczegółowoPlanowanie przestrzenne
Planowanie przestrzenne Powszechny, szybki dostęp do pełnej i aktualnej informacji planistycznej jest niezbędny w realizacji wielu zadań administracji publicznej. Digitalizacja zbioru danych planistycznych
Bardziej szczegółowo2017/2018 WGGiOS AGH. LibreOffice Base
1. Baza danych LibreOffice Base Jest to zbiór danych zapisanych zgodnie z określonymi regułami. W węższym znaczeniu obejmuje dane cyfrowe gromadzone zgodnie z zasadami przyjętymi dla danego programu komputerowego,
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 10. Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy
WYKŁAD 10 Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy Behavioral Design Pattern: Command [obj] Kapsułkuje dania w postaci obiektu, co umoliwia parametryzowanie klientów rónymi daniami, kolejkowanie
Bardziej szczegółowoStandardy danych w tagu EPC
Standardy danych w EPC Strona: 1 Standardy danych w tagu EPC W elektronicznym noniku danych, jakim jest tag EPC (Electronic Produkt Code), bdzie zapisany tylko numer identyfikacyjny. Bdzie to jeden z poniszych
Bardziej szczegółowoPrzegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych. Jacek Jania
Przegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych Jacek Jania Plan prezentacji 1. Mapy tematyczne 2. Narzędzia do tworzenia map tematycznych 3. Rodzaje pakietów oprogramowania GIS 4. Rodzaje licencji
Bardziej szczegółowo3. Podaj podstawowe zasady uzgadniania. usytuowania sieci uzbrojenia terenu.
Pytania egzaminacyjne na egzamin pisemny z zakresów 1, 2 i 4 w dniu 27 czerwca 2003 r. Pytania z zakresu pierwszego. 1. Prosz opisa w kolejnoci jakie prace geodezyjne naley wykona, aby inwestor mógł wprowadzi
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE I PROGRAMOWANIE PRACY
Tadeusz MIKULCZYSKI 1, Daniel NOWAK 2, Rafał WICŁAWEK 3 Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1. Streszczenie. Zaprezentowano metod Grafpol modelowania dyskretnych
Bardziej szczegółowoBalticBottomBase. Instytut Morski w Gdańsku Gdańsk,
BalticBottomBase mgr inż. Przemysław Kulesza dr Piotr Piotrowski mgr inż. Michał Wójcik Spójne wyszukiwanie w zbiorze różnorodnych danych geograficznych - metamodel i metoda wyszukiwania Instytut Morski
Bardziej szczegółowoMetody Informatyczne w Budownictwie Metoda Elementów Skoczonych ZADANIE NR 1
Metody Informatyczne w Budownictwie Metoda Elementów Skoczonych ZADANIE NR 1 Wyznaczy wektor sił i przemieszcze wzłowych dla układu elementów przedstawionego na rysunku poniej (rysunek nie jest w skali!).
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 12. Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator
WYKŁAD 12 Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator Behavioral Design Pattern: State [obj] Umoliwia obiektowi zmian zachowania gdy zmienia si jego stan wewntrzny. Dzieki temu obiekt zdaje si zmienia
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Podstawy modeli relacyjnych. Diagramy ER. Wykład 3: Relacyjny model danych. SQL
Plan wykładu Bazy danych Wykład 3: Relacyjny model danych. SQL Diagramy E/R - powtórzenie Relacyjne bazy danych Od diagramów E/R do relacji SQL - podstawy Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 9. Wzorce projektowe czynnociowe Observer Visitor
WYKŁAD 9 Wzorce projektowe czynnociowe Observer Visitor Behavioral Design Pattern: Observer [obj] Okrela relacj jeden-do-wielu midzy obiektami. Gdy jeden z obiektów zmienia stan, wszystkie obiekty zalene
Bardziej szczegółowo1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego
Koncepcja Platformy Bezpieczestwa Wewntrznego do realizacji zada badawczo-rozwojowych w ramach projektu Nowoczesne metody naukowego wsparcia zarzdzania bezpieczestwem publicznym w Unii Europejskiej 1.
Bardziej szczegółowoWaldemar Izdebski ZbigniewMalinowski
Rozwój technologii internetowych wykorzystywanych w Powiatowym Orodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej powiatu warszawskiego zachodniego Waldemar Izdebski ZbigniewMalinowski 2009-09-16 Wisła-Malinka
Bardziej szczegółowoWykład I. Wprowadzenie do baz danych
Wykład I Wprowadzenie do baz danych Trochę historii Pierwsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie w 1963 roku. W latach sześcdziesątych XX wieku został opracowany przez Charles
Bardziej szczegółowoZadania do wykonaj przed przyst!pieniem do pracy:
wiczenie 3 Tworzenie bazy danych Biblioteka tworzenie kwerend, formularzy Cel wiczenia: Zapoznanie si ze sposobami konstruowania formularzy operujcych na danych z tabel oraz metodami tworzenia kwerend
Bardziej szczegółowoANALIZA RÓŻNIC POMIĘDZY MODELAMI DANYCH BDOT10K I TBD
ANALIZA RÓŻNIC POMIĘDZY MODELAMI DANYCH BDOT10K I TBD Akademia Kartografii i Geoinformatyki Wrocław, 13-15 maja 2015 Dr hab. inż. Dariusz Gotlib, prof. PW Zakład Kartografii, WGiK Politechnika Warszawska
Bardziej szczegółowo1. Informacje ogólne.
Polityka prywatności (Pliki Cookies) 1. Informacje ogólne. Lęborskie Centrum Kultury Fregata 1. Operatorem Serwisu www.lck-fregata.pl jest L?borskie Centrum Kultury "Fregata" z siedzib? w L?borku (84-300),
Bardziej szczegółowo(podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów. w odniesieniu do poszczególnych poziomów)
TIER CZTERY POZIOMY NIEZAWODNOCI (podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów klimatyzacji precyzyjnej w odniesieniu do poszczególnych poziomów) 1 Spis treci 1. Definicja
Bardziej szczegółowoRasteryzacja (ang. rasterization or scan-conversion) Grafika rastrowa. Rysowanie linii (1) Rysowanie piksela. Rysowanie linii: Kod programu
Rasteryzacja (ang. rasterization or scan-conversion) Grafika rastrowa Rados!aw Mantiuk Wydzia! Informatyki Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Zamiana ci!g"ej funkcji 2D na funkcj# dyskretn! (np.
Bardziej szczegółowo