Publikacja przedstawiająca stan rozwoju projektu Dawny Sopot w latach Opracowanie przygotowane przez twórców projektu w grudniu 2007 r.

Transkrypt

1

2 Publikacja przedstawiająca stan rozwoju projektu w latach Opracowanie przygotowane przez twórców projektu w grudniu 2007 r. Patronat: Urząd Miasta Sopotu; Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sekcja Historyczno Eksploracyjna Główne prace nad projektem: Daniel Szmytkowski Współpraca w tworzeniu projektu: Sekcja Historyczno Eksploracyjna Towarzystwa Przyjaciół Sopotu (TPS) Pracownia Archiwalno Historyczna, Biblioteka Miejska w Sopocie (PAH) Urząd Miasta Sopotu (UM Sopot) Przedstawiony katalog fotografii pochodzi ze zbiorów: zdjęcia i pocztówki zbiory prywatne; zbiory Towarzystwa Przyjaciół Sopotu (TPS); zbiory Pracowni Archiwalno Historycznej w Sopocie (PAH); Bblioteka Główna Polskiej Akademii Nauk (BG PAN); Tygodnik Ilustrowany; Forum Dawny Gdańsk (FDG) Autorzy projektu chcieliby wyrazić szczególne podziękowania dla: Pani Józefy Ogrodnik za pomoc w gromadzeniu materiałów naukowych dotyczących tematyki Sopotu; Pana Wojciecha Wąsowskiego za pomoc w opracowywaniu zbiorów ikonograficznych, korekty i opowiadania; Pana Pawła Górskiego za szczegółowe informacje dot. ul. Władysława IV w Sopocie; Pana Franciszka Głowackiego za opisy, zdjęcie oraz informacje na temat willi Halina w Sopocie; Pana Mikołaja Wierzbickiego za publikacje i udostępnienie artykułów historyczno naukowych o Sopocie; Antykwariatu Naukowego w Gdańsku im. Aleksandra Krawczyńskiego za udostępnienie rzadkich pocztówek Sopockich; Wirtualnego Muzeum Miasta Warszawa warszawa1939.pl za udostępnienie egzemplarza Tygodnika Ilustrowanego 1884 r. oraz inne materiały ikonograficzne i historyczne info@dawnysopot.pl

3 Projekt 2007 Projekt rozpoczął działalność w 2006 roku jako niezależne przedsięwzięcie mające na celu zachowanie dziedzictwa kulturowego miasta a także archiwizację materiałów historycznych związanych z regionem. Obecnie projekt rozwija się pod patronatem Miasta Sopotu oraz Towarzystwa Przyjaciół Sopotu. Niekomercyjny charakter projektu pozwolił przyciągnąć znaczną rzeszę pasjonatów, historyków umożliwiając jego jeszcze prężniejszy rozwój. Sukcesem projektu może być regularnie powiększany zakres działalności oraz relatywnie dynamiczny rozwój (regularne aktualizacje) pomimo braku wsparcia finansowego. Pod koniec 2007 roku projekt zawierał 360 skatalogowanych fotografii przedstawiających dawny obraz miasta; 216 opisów obiektów historycznych; 81 eksponatów muzealnych skatalogowanych w 12 kategoriach. Poniższa alfabetyczna lista fotografii zapewne pomoże Państwu ze zaznajomieniem się z zasobami projektu, który pragnie promować niezwykle interesującą i bogatą historię naszego miasta. Autor projektu Daniel Szmytkowski

4 Fotografie Dawnego Sopotu ul. 1 Maja ul. 1 Maja SkrzyŜowanie Al. Niepodległości i ul. 1 Maja, widok na Al. Niepodległości w kierunku Gdańska, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. 1 Maja ul. 1 Maja po lewej w głębi budynek Uniwersytetu Gdańskiego (dawniej Gimnazjum Realne), remiza straŝacka oraz po prawej stronie budynek sądu rejonowego, zdjęcie ok r. ul. 23 Marca Widok ogólny w stronę morza, na pierwszym planie ul. 1 Maja i Gimnazjum Realne, zdjęcie ok r. ul. 23 Marca Panorama miasta z góry Stiewego, u dołu dom przy ul. 23 Marca 14, zdjęcie z 1906 r. (TPS) ul. 23 Marca Widok na Dolinę Cesarską. Obecnie doliną przebiega ulica 23 Marca, dawniej droga Gołębiewska, zdjęcie ok r. (TPS) SkrzyŜowanie dzisiejszych ul. 23 Marca i Armii Krajowej, w rogu widoczny tramwaj konny, zdjęcie ok r. (TPS)

5 ul. 23 Marca ul. 23 Marca Droga w kierunku Wielkiej Gwiazdy, obecnie ul. 23 Marca, zdjęcie ok r. (TPS) ul. 23 Marca Restauracja Wielka Gwiazda znajdująca się na skrzyŝowaniu dróg leśnych - przedłuŝeniu ul. 23 Marca (obecnie nie istnieje, widoczny jest jeszcze nasyp tramwaju konnego oraz fundamenty restauracji), zdjęcie 1898 r. (TPS) ul. Abrahama Obecna ul. 23 Marca w Dolinie Gołębiewskiej, widoczne Królewskie Wzgórze (Stiewego), oraz obecna ul. Armii Krajowej, zdjęcie 1898 r. (TPS) ul. Abrahama Obecna ul. Abrahama w dolnym jej biegu gdzie łączy się z ul. Armii Krajowej. Widoczne Gimnazjum Realne oraz droga wspinająca się na Wzgórze Olimpijskie, zdjęcie z ok r. ul. Abrahama Widok ze wzgórza na górną część ul. Abrahama, w tle Willa Forsthaus, 1913 r. (FDG) Panorama Sopotu z poziomkowego wzgórza. Na pierwszym planie widoczna Dolina Siedlisko i obecna ul. Abrahama, zdjęcie ok r. (TPS) 5

6 ul. Abrahama ul. Andersa Widok na Dolinę Siedlisko ze Wzgórza Olimpijskiego, na pierwszym planie obecna ul. Abrahama, w tle zabudowania willowe, zdjęcie 1912 r. (TPS) Apteka pod Orłem Al. Niepodległości 791 Widok na obecną ulicę Andersa z Cesarskiego Wzgórza, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Armii Krajowej Zdjęcie przedstawiające dawny domek Apteki pod Orłem, a obecnie Apteki Zdrojowej, zdjęcie 1903 r. (TPS) ul. Bitwy Pod Płowcami Gimnazjum miejskie przy obecnej ul. Armii Krajowej, dawniej ul. Królewskiej, zdjęcie ok r. ul. Bohaterów Monte Cassino Okolice obecnej ul. Bitwy pod Płowcami, gdzie pierwotnie filtrowano i oczyszczano wodę pitną (Rieselfeld), 1940 r. Dawna ulica Morska (ul. Bohaterów Monte Casino) na początku XX w., zdjęcie z ok r. (TPS) 6

7 ul. Bohaterów Monte Cassino ul. Bohaterów Monte Cassino Ulica Bohaterów Monte Cassino po prawej budynek obecnego teatru i kina Polonia, zdjęcie z 1940 r. (TPS) ul. Bohaterów Monte Cassino Górna część dawnej ul. Morskiej (ul. Bohaterów Monte Cassino), widok w kierunku zatoki na przejazd kolejowy oraz zabudowania dawnego głównego rynku, zdjęcie 1904 r. (TPS) ul. Bohaterów Monte Cassino Obecna ul. Bohaterów Monte Cassino w latach przedwojennych, widok na zabudowania dolnej części ulicy, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Bohaterów Monte Cassino Dolna część ulicy Montecassino w miejscu przecięcia z obecną z ulicą Haffnera, widok w kierunku kościoła Św. Jerzego, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Bohaterów Monte Cassino Targowisko miejskie istniejące przy Głównym Rynku i ul. Morskiej do końca XIX w., widok na dawną ul. Morską w kierunku morza, zdjęcie z 1898 r. (TPS) Dolna część obecnej ul. Bohaterów Monte Cassino, zdjęcie ok r. (TPS) 7

8 Browar Górski Zameczek ul. Armii Krajowej 6 Browar Górski Zameczek ul. Armii Krajowej 6 Widok z Królewskiego Wzgórza, w dolnej części widoczna polana na której będą się znajdowały budynki browaru, zdjęcie 1897 r. (TPS) Browar Górski Zameczek ul. Armii Krajowej 6 Widok na Królewskie Wzgórze od strony obecnej ul. Obrońców Westerplatte, w tle browar Górski Zameczek, zdjęcie ok r. (TPS) Cegielnia ul. Strzelecka Widok na wzgórze Królewskie i StróŜa (Kaiserstuhl), w tle browar Górski Zameczek, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Ceynowy Komin i hala główna cegielni widoczna ze Strzeleckiego Wzgórza. Na zdjęciu widoczna takŝe obecna ul. Armii Krajowej, a na drugim planie budynek sądu rejonowego, elektrownia sopocka oraz Dwór Wegnera, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Ceynowy Ul. Ceynowy widziana od tyłu klubu tenisowego, zdjęcie ok r. (FDG) Budynek klubu tenisowego i korty tenisowe przy obecnej ul. Ceynowy, zdjęcie z ok r. (TPS) 8

9 ul. Ceynowy ul. Chrobrego Budynek klubu tenisowego, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Conrada Willa Miramare mieszcząca się w okolicy łazienek południowych, przy ul. Chorbrego 47,widok od nadmorskiej promenady, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Conrada Restauracja i Hotel Powietrzne Sanatorium na Cesarskim Wzgórzu przy ul. Conrada 5, zdjęcie z ok r. ul. Dąbrowskiego Cesarskie Wzgórze, Restauracja i Hotel Powietrzne Sanatorium (Luftkurort Kaiserhoehe) znajdujące się niegdyś przy obecnej ul. Conrada, zdjęcie z ok r. (TPS) Delikatesy Kalinowskiego ul. Haffnera 31 Synagoga w Sopocie przy obecnej ul. Dąbrowskiego, zdjęcie ok r. (TPS) Budynek mieszczący dawniej delikatesy Kalinowskiego, zdjęcie z ok r. (TSP) 9

10 Delikatesy Kubasiaka ul. Bohaterów Monte Cassino 41 Dom Doktora Wagnera ul. Bohaterów Monte Cassino 49 Kamienica wybudowana w 1892 r. na rogu ul. Monte Cassino i ul. Chmielewskiego, zdjęcie ok r. (TSP) Dom Doktora Wagnera ul. Bohaterów Monte Cassino 49 Kamienica Doktora Wagnera, znajdująca się na skrzyŝowaniu obecnej ul. Bohaterów Monte Cassino i Haffnera, zdjęcie ok r. Dom Gminy Ewangelickiej ul. Marii Curie Skłodowskiej Kamienica Doktora Wagnera, na skrzyŝowaniu ulic Bomaterów Monte Cassino i Haffnera, zdjęcie 1920 r. Dom Gościnny Skwer Kuracyjny 10 Dom Gminy Ewangelickiej, zdjęcie z początku XX w. (FDG) Dom Gościnny Skwer Kuracyjny 10 Widok na północną elewację Domu Zdrojowego - Dom Gościnny, zdjęcie ok r. (TPS) Widok na Dom Gościnny z Parku Zdrojowego, zdjęcie ok r. (TPS) 10

11 Dom Gościnny Skwer Kuracyjny 10 Dom Towarowy Edelsteina ul. Bohaterów Monte Cassino 61 Widok na Dom Gościnny od strony wschodniej z plaŝy, zdjęcie ok r. Dom Towarowy Fastów Plac Konstytucji 3 Maja 3 Dom Towarowy Edelsteina, zdjęcie z ok r. (TPS) Dom Towarowy Fastów Plac Konstytucji 3 Maja 3 Dom Towarowy Fastów z widoczną frontową fasadą i naroŝnym wejściem ozdobionym kariatydami, zdjęcie ok r. (TPS) Dom Towarowy Fastów Plac Konstytucji 3 Maja 3 Centrum towarowe Fastów, budynek przy ulicy Konstytucji 3 Maja, w tle widoczna obecna ul. Podjazd oraz Gimnazjum Realne, zdjęcie z ok r. (TPS) Dom Towarowy Fastów Plac Konstytucji 3 Maja 3 Dom Towarowy Fastów, widok od strony rynku miejskiego w kierunku ul. Monte Cassino, zdjęcie ok r. (TPS) Towarowy Fastów widziany od strony rynku miejskiego, zdjęcie 1905 r. (TPS) 11

12 Dom Towarowy Hohenzollern ul. Bohaterów Monte Cassino 3 Dom Zdrojowy Skwer Kuracyjny 2 Dom towarowy na fotografii ukazującej panoramę Sopotu z ok r. (TPS) Dom Zdrojowy Skwer Kuracyjny 2 Pierwszy Dom Zdrojowy na początku ery dr. Haffnera, litografia 1820 r. (UM Sopot) Dom Zdrojowy Skwer Kuracyjny 2 Dawny budynek Domu Zdrojowego w Sopocie z 1900 r. Drewniana konstrukcja, przebudowana w 1910 r. (US Library of Congress) Dom Zdrojowy Skwer Kuracyjny 2 Dom Zdrojowy lub Dworzec Zdrojowy, widok na plac oddzielający Dom od plaŝy i mola nazywany Parkiem Zdrojowym, zdjęcie 1912 r. (TPS) Dom Zdrojowy Skwer Kuracyjny 2 Dom Zdrojowy w latach 1930, widok na rotundę winiarni z ogrodu w Parku Zdrojowym, zdjęcie ok r. (TPS) Widok na budynek kasyna w Domu Zdrojowym widoczny z ul. Północnej (ul. Powstańców Warszawy), zdjęcie ok r. (TPS) 12

13 Dom Zdrojowy Skwer Kuracyjny 2 ul. Dworcowa Zdjęcie z latarni morskiej przy zakładzie balneologicznym. Widoczne tarasy domu zdrojowego, winiarnia oraz dach głównej sali teatralnej, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Dworcowa Ulica dworcowa i stary dworzec w Sopocie, zdjęcie z ok r. (TPS) Dworek Sierakowskich ul. CzyŜewskiego 12 SkrzyŜowanie ul. Dworcowej i ul. Podjazd, na zdjęciu widoczny Hotel Dworcowy wybudowany w 1871 r., zdjęcie ok r. (TPS) Dwór w Karlikowie ul. Władysława IV 21 Jedno z najstarszych zdjęć Dworku Sierakowskich autorstwa Johna Faltina, zdjęcie 1903 r. (TPS) Dwór w Karlikowie ul. Władysława IV 21 Nie istniejący prawdopodobnie od 1912 r. drugi budynek Dworu w Karlikowie zdjęcie ok r., zbior F. Mamuszki (TPS) Dwór w Karlikowie widoczny od strony stawu na potoku Karlikowskim, zdjęcie ok r. (TPS) 13

14 Dwór w Karlikowie ul. Władysława IV 21 Dwór Szwedzki (XI) Plac Konstytucji 3 Maja 3/ ul. Kościuszki 1 Dwór w Karlikowie, ilustracja pochodzi z publikacji wydanej w Sopocie w 1909 r. (Niektóre wiadomości o Gdańsku i Sopotach i Kwestya Kaszubska) Dwór Szwedzki (XI) Plac Konstytucji 3 Maja 3/ ul. Kościuszki 1 Dwór Szwedzki widziany od bramy wjazdowej, zdjęcie 1920 r. Dwór Szwedzki (XI) Plac Konstytucji 3 Maja 3/ ul. Kościuszki 1 Dworek wraz z przedsionkiem i mostkiem nad groblą w parku, zdjęcie 1885 r. Dwór Szwedzki (XI) Plac Konstytucji 3 Maja 3/ ul. Kościuszki 1 Dworek Szwedzki, widok od frontu, zdjęcie 1885 r. Dwór Wegnera (VIII) ul. 1 Maja 3-3a Park dworku Szwedzkiego wraz z groblą i fosą otaczającą dawny ogród 1885 r. Dwór Wegnera widziany ze Wzgórza Strzeleckiego, zdjęcie 1898 r. (TPS) 14

15 Dwór Wegnera (VIII) ul. 1 Maja 3-3a Dworzec Kolejowy ul. Dworcowa 7-9 Dwór Wegnera widziany z Królewskiego Wzgórza, zdjęcie 1900 r. (TPS) Dworzec Kolejowy ul. Dworcowa 7-9 Stacja Kolejowa Sopot Główny w latach 30 XX w. (TPS) Dworzec Kolejowy ul. Dworcowa 7-9 Dworzec kolejowy w Sopocie wybudowany w 1870r., zdjęcie 1930 r. (TPS) Dworzec Kolejowy ul. Dworcowa 7-9 Dworzec kolejowy w Sopocie, zdjęcie II połowa XIX w. Elektrownia Miejska ul. Grottgera 7 Fotografia wykonana od strony ul. Podjazd przez Johna Faltina. Na zdjęciu widoczny budynek starego dworca oraz bagaŝownia, ok r. (FDG, Gargi) Widok na elektrownię ze Wzgórza Strzeleckiego, zdjęcie 1898 r. (TPS) 15

16 Gazownia Miejska ul. Bitwy pod Płowcami 23,25,27,31,31a Gazownia Miejska ul. Bitwy pod Płowcami 23,25,27,31,31a Główna brama i główny budynek gazowni, zdjęcie 1928 r. (TPS) Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Zbiorniki gazowni rozebrane w latach dziewięćdziesiątych XX w., zdjęcie 1928 r. (TPS) Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Nowo wybudowane Gimnazjum Realne, zdjęcie 1910 r. (Muzeum Sopotu) Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Budynek Gimnazjum wraz z przyległym od frontu parkiem, dawna ul. Królewskiej, zdjęcie ok r. (TPS) Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Widok na dawną ul. Królewską i Gimnazjum Realne, zdjęcie ok r. (TPS) Budynek Gimnazjum widziany od frontu dawnej ul. Królewskiej (ul. Armii Krajowej), zdjęcie ok r. (TPS) 16

17 Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Sala gimnastyczna - część kompleksu budynków Gimnazjum, zdjęcie ok r. Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Wygląd auli głównej gimnazjum na drugim piętrze budynku, zdjęcie 1925 r. (TPS) Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Panorama Sopotu w stronę Zatoki Gdańskiej, na pierwszym planie Gimnazjum Realne, zdjęcie ok r. (TPS) Gimnazjum Realne ul. Armii Krajowej 99,101,101a,103 Gimnazjum widziane od strony ul. 3 Maja i dawnej cegielni, zdjęcie 1935 r. (TPS) ul. Goyki Gimnazjum Realne widziane od strony przyległego parku, zdjęcie 1930 r. Widok na łąki Sopockie i dolną część obecnej ul. Goyki łączącej się z dawną ul. Łąkową (ul. Haffnera). Na zdjęciu widoczna obecna ul. Goyki wspinająca się na Skarpę Sopocką na wysokości zabudowań, 1895 r. (TPS) 17

18 Grand Hotel ul. Powstańców Warszawy Grand Hotel ul. Powstańców Warszawy Widok na Grand Hotel (Cassino Hotel) od strony plaŝy, zdjęcie z ok r. (TPS) Grand Hotel ul. Powstańców Warszawy Grand Hotel widok od Alejek Północnych, zdjęcie z ok r. (TPS) Grand Hotel ul. Powstańców Warszawy Fotografia lotnicza z widokiem na Grand Hotel, zdjęcie ok r. (TPS) Grand Hotel ul. Powstańców Warszawy Główny wjazd do Grand Hotelu, zdjęcie ok r. (TPS) Grand Hotel ul. Powstańców Warszawy Wielka sala ruletki w Grand Hotelu, zdjęcie z ok r. (TPS) Widok na Grand Hotel od strony łazienek północnych, zdjęcie 1936 r. (TPS) 18

19 Grodzisko ul. Haffnera 63 Grodzisko ul. Haffnera 63 Stoliki kawiarniane restauracji Górski Zamek znajdującej się niegdyś na terenie grodziska, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Grunwaldzka Grodzisko wczesnośredniowieczne przed uporządkowaniem i urządzeniem skansenu archeologicznego, zdjęcie z ok r. ul. Grunwaldzka Ul. Grunwaldzka, widok na nie istniejący pensjonaty Dom Polski Wiktora Kulerskiego, zdjęcie ok r. (Sopot Kronika XX w.) ul. Grunwaldzka Hotel Werminghoff na rogu ul. Bohaterów Monte Cassino i Grunwaldzkiej, zdjęcie ok 1910 r. (TPS) ul. Grunwaldzka Widok z latarni morskiej w kierunku Górnego Sopotu, na pierwszym planie skrzyŝowanie dawnej ul. Morskiej z ul. Południową, zdjęcie z ok r. (TPS) Ul. Grunwaldzka, widok w kierunku południowym, z lewej strony widoczny budynek hotelu Werminghoff, zdjęcie 1903 r. (BG PAN) 19

20 ul. Haffnera ul. Haffnera Widok na łąki dolnego Sopotu i drogę prowadzącą do willi Stolzenfels, zdjęcie zrobione z góry Browarniczej w ok r. (TPS) ul. Haffnera Willa Stolzenfels przy ulicy obecnej ul. Haffnera (Łąkowej), zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Carlton ul. Parkowa 25/27 Widok na obecną ul. Haffnera ze skarpy Sopockiej, tarasu restauracji Dolinny Młyn, zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Carlton ul. Parkowa 25/27 Willa Viktoria przemianowana na Willę Boetcher a później Hotel Carlton, widoczna na zdjęciu z ok r. (TPS) Hotel Carlton ul. Parkowa 25/27 Ogród Holenderski połoŝony na tyłach Hotelu Carlton, w tle widoczna tylna fasada willi nr. 27, zdjęcie ok r. (TPS) Ogród Holenderski połoŝony na tyłach Hotelu Carlton, zdjęcie ok r. (TPS) 20

21 Hotel Carlton ul. Parkowa 25/27 Hotel de Zopot (Kreissa) ul. Bohaterów Monte Cassino 37 Widok z Ogrodu Holenderskiego w kierunku morza i Nadmorskiej Promenady, zdjęcie ok r. (TPS) Hotel de Zopot (Kreissa) ul. Bohaterów Monte Cassino 37 Hotel Kreissa wybudowany w latach , zdjęcie II połowa XIX w. Hotel Dworcowy ul. Dworcowa 8-10 Widok na ul. Morską ze skarpy sopockiej na Hotel Kreissa, litografia 1835 r. (UM Sopot) Hotel Dworcowy ul. Dworcowa 8-10 Hotel Dworcowy przemianowany na Wiener Cafe, widziany z głównego rynku, zdjęcie z ok r. Hotel Eden ul. Kordeckiego 4/6 Hotel Dworcowy widziany od strony głównego rynku, zdjęcie ok r. (TPS) Budynek Hotelu Eden przy obecnej ul. Kordeckiego, zdjęcie z ok r. 21

22 Hotel Hortensja ul. Powstańców Warszawy 1-3 Hotel Hortensja ul. Powstańców Warszawy 1-3 Hotel Hortensja widziany od strony dawnej ul. Północnej (ul. Powstańców Warszawy), zdjęcie ok r. (FDG) Hotel Hortensja ul. Powstańców Warszawy 1-3 Dolny odcinek obecnej ul. Monte Cassino (dawniej ul. Morska). Po prawej stronie widoczne sklepy i werandy budynku Hotelu Hortensja, zdjęcie ok r. (PAH) Hotel Hortensja ul. Powstańców Warszawy 1-3 Dolny odcinek obecnej ul. Monte Cassino. Po prawej stronie widoczne sklepy i werandy budynku Hotelu Hortensja, zdjęcie 1935 r. (TPS) Hotel Hortensja ul. Powstańców Warszawy 1-3 Widok z latarni morskiej na dolną część obecnej ul. Bohaterów Monte Cassino. Po prawej stronie widoczny Hotel Werminghoff a po prawej budynek hotelu Hortensja, zdjęcie ok r. (PAH) Hotel Hortensja ul. Powstańców Warszawy 1-3 Widok na wschodnią fasadę Hotelu Hortensja od strony dawnej ul. Północnej, zdjęcie z ok r. (FDG Gargi) Zdjęcie zrobione na werandzie pierwszego piętra Hotelu Hortensja. Na zdjęciu widoczna Hrabina von Crockov wraz z letnikami, zdjęcie ok r. (TPS) 22

23 Hotel Metropol ul. Bohaterów Monte Cassino 63 Hotel Metropol ul. Bohaterów Monte Cassino 63 Hotel Metropol, widziany od strony obecnej ul. Bohaterów Monte Cassino, zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Metropol ul. Bohaterów Monte Cassino 63 Hotel Metropol, ul. Bohaterów Monte Cassino i Królowej Jadwigi, zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Metropol ul. Bohaterów Monte Cassino 63 Hotel Metropol, widziany od strony obecnej ul. Bohaterów Monte Cassino ku Zatoce Gdańskiej, zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Metropol ul. Bohaterów Monte Cassino 63 Hotel PlaŜowy, Zur Traube stojący dawniej na miejscu Hotelu Metropol, zdjęcie z ok r. Hotel Parkowy ul. Grunwaldzka 1-3 Hotel PlaŜowy, stojący dawniej na miejscu Hotelu Metropol, zdjęcie z ok r. Hotel Parkowy, widziany od strony ul. Grunwaldzkiej, zdjęcie z ok r. 23

24 Hotel Parkowy ul. Grunwaldzka 1-3 Hotel Parkowy ul. Grunwaldzka 1-3 Hotel Parkowy podczas parady jeźdźców rozpoczynającej sopocki tydzień sportu, zdjęcie 1936 r. (TPS) Hotel PlaŜowy ul. Emilii Plater 7-9 Hotel Parkowy widziany od strony ul. Grunwaldzkiej, zdjęcie 1930r. (FDG) Hotel Pod Starym Bardem ul. Morska 14-16, ul. Powstańców Warszawy 7-9 Hotel PlaŜowy, widziany od strony Północnej Promenady, zdjęcie z ok r. Hotel Pod Starym Bardem ul. Morska 14-16, ul. Powstańców Warszawy 7-9 Dawny przebudowany lokal Kakadu, później Hotel Pod Starym Bardem, zdjęcie ok r. (TPS) Hotel Pod Starym Bardem ul. Morska 14-16, ul. Powstańców Warszawy 7-9 Widok ul. Północnej od strony parku Grand Hoelu (Hotelu Kasyno). W tle widoczny nie przebudowany jeszcze budynek Kawiarni Cesarskiej (później Kakadu), zdjęcie z początku XX w. (FDG, Gargi) Kawiarnia Cesarska, dawny budynek kawiarni (później Kakadu) znajdujący się na przeciwko domu zdrojowego, zdjęcie z ok r. 24

25 Hotel Pod Starym Bardem ul. Morska 14-16, ul. Powstańców Warszawy 7-9 Hotel Pomorski Dwór ul. Kościuszki 12 Wnętrze Keiser Cafe (Bes. Richard Steinbeiss), zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Pomorski Dwór ul. Kościuszki 12 Frontowa fasada hotelu Pomorski Dwór na fotografii pochodzącej z końca XIX w. Hotel Victoria ul. Chopina 12 Hotel Pomorski Dwór na fotografii przedstawiającej panoramę Sopotu. W dolnej części fotografii widoczna obecna ul. Kościuszki i ul. Chopina oraz budynek Hotelu, zdjęcie z ok r. (TPS) Hotel Victoria ul. Chopina 12 Hotel Victoria na początku XX w. (repr. A. Klejna) Hotel Werminghoff ul. Bohaterów Monte Cassino 60 Odbudowany Hotel Victoria, zdjęcie druga połowa XX przed rozbiórką w 1971 r. (F. Mamuszka) Hotel znajdujący się na rogu ul. Grunwaldzkiej i Monte Cassino, dawniej Nordstrasse i Seestrasse, zdjęcie ok r. (TPS) 25

26 Hotel Werminghoff ul. Bohaterów Monte Cassino 60 Hotel Werminghoff ul. Bohaterów Monte Cassino 60 Hotel Werminghoff, widziany od strony parku zdrojowego i obecnej ul. Grunwaldzkiej, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Jagiełły Hotel Werminghoff, widok od strony obecnej ul. Grunwaldzkiej na ul. Montecassino, zdjęcie z 1901 r. (TPS) ul. Jagiełły Widok na obecną ulicę Władysława Jagiełły, zdjęcie z ok r. (TPS) Kamienica Bankowa Plac Konstytucji 3 Maja 1 Dawna ul. Dworu Szwedzkiego, zdjęcie z ok r. (TPS) Kamienica Bankowa Plac Konstytucji 3 Maja 1 Kamienica Bankowa Viktora Lietzaua właściciela zakładu optycznego w Gdańsku, widok na rynek główny, zdjęcie z ok r. (TPS) Kamienica Bankowa widoczna na fotografii przedstawiającej rynek główny oraz kościół św. Jerzego, zdjęcie z ok r. (TPS) 26

27 Kamienica Braci Wetzel ul. Bohaterów Monte Cassino 19 Kamienica Mendelsohna ul. Bohaterów Monte Cassino 21 Kamienica Braci Wetzel na zdjęciu przedstawiającym Rynek oraz Dom Towarowy Fastów, zdjęcie z ok r. (TPS) Kaplica Polska ul. Powstańców Warszawy 15 Pierwotny wygląd budynku, na miejscu którego powstała Kamienica Mendelsohna, zdjęcie z ok r. (TPS) Kapliczka Stella Maris ul. Malczewskiego 1a Widok na dawną ul. Północną, wejście do Parku Północnego. Po lewej stronie między zabudowaniami widoczna Kaplica Polska, zdjęcie ok r. Karczma Sopocka (XV) Al. Niepodległości 111 Kapliczka u zbiegu ul. Malczewskiego i Al. Niepodległości powstała w 1928 r. Karczma Sopocka (XV) Al. Niepodległości 111 Litografia przedstawiająca Sopot oraz panoramę na Zatokę Gdańską. Na pierwszym planie widoczne zabudowania Karczmy Sopockiej (UM Sopot) Widok na obecną Al. Niepodległości i wozownię Karczmy Sopockiej przed jej rozbiórką, zdjęcie ok r. (TPS) 27

28 Karczma Sopocka (XV) Al. Niepodległości 111 ul. Kasprowicza Rozbiórka wozowni Karczmy Sopockiej i kładzenie bruku na obecnej Al. Niepodległości, zdjęcie 1901 r. (TPS) Kasyno Plac Zdrojowy 1 Widok na Cesarskie wzgórze, Restauracja i Hotel Powietrzne Sanatorium. W dole widoczna obecna ul. Reymonta i ul. Kasprowicza, zdjęcie ok r. (TPS) Kasyno Plac Zdrojowy 1 Kasyno Sopockie w budynku Domu Zdrojowego widziane od strony głównego wejścia, zdjęcie ok r. (TPS) Kasyno Plac Zdrojowy 1 Widok na budynki domu zdrojowego oraz kasyno z latarni morskiej w Sopocie, zdjęcie z ok r. (TPS) Kasyno Plac Zdrojowy 1 Widok na budynki trzeciego domu zdrojowego i plac zdrojowy, po lewej stronie widoczny gmach kasyna, zdjęcie ok r. (TPS) Ulica Północna (obecnie Powstańców Warszawy) i przylegający do niej gmach Domu Zdrojowego wraz z kasynem, zdjęcie ok r. 28

29 Klub Tenisowy ul. Ceynowy 5-7 Klub Tenisowy ul. Ceynowy 5-7 Kort tenisowy wybudowany w 1897 r. na terenie Parku Północnego, zdjęcie 1904 r. (TPS) Klub Tenisowy ul. Ceynowy 5-7 Kort wraz klubem tenisowym, przy obecnej ul. Ceynowy 5, zdjęcie z ok r. (TPS) Klub Tenisowy ul. Ceynowy 5-7 Budynek klubu tenisowego przy kortach, zdjęcie 1913 r. (TPS) Kościół Gwiazdy Morza ul. Kościuszki Kort tenisowy i korty podczas turnieju tenisowego, zdjęcie z ok r. (TPS) Kościół Gwiazdy Morza ul. Kościuszki Kościół Gwiazdy Morza, zdjęcie z ok r. (TPS) Niezrealizowany projekt kościoła Gwiazdy Morza, który miał powstać na kościelnej posesji bliŝej obecnej ul. Kościuszki (repr. F. Mamuszka) 29

30 Kościół Św. Jerzego ul. Plac Konstytucji 3 Maja 2 Kościół Św. Jerzego ul. Plac Konstytucji 3 Maja 2 Kościół św. Jerzego i Kapliczka św. Wojciecha, widziany od strony kamienicy przy Rynku (obecnie Plac Konstytucji 3 Maja), zdjęcie z połowy XX w. Kościół Św. Jerzego ul. Plac Konstytucji 3 Maja 2 Plac Konstytucji 3 Maja z Kościołem św. Jerzego i dawny rynek, zdjęcie z ok r. (TPS) Kościół Św. Jerzego ul. Plac Konstytucji 3 Maja 2 Kościół św. Jerzego w budowie w latach , zdjęcie z ok r. (TPS) Kościół Św. Jerzego ul. Plac Konstytucji 3 Maja 2 Kościół widziany z Placu Konstytucji 3 Maja i ul. Dworcowej, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Kościuszki Kościół garnizonowy św. Jerzego widziany od strony poczty sopockiej, zdjęcie z ok r. (TPS) Widok od dworca w stronę ul. Kościuszki i kościoła św. Jerzego, dawniej Kościół Odkupiciela, Po lewej stronie widoczny hotel dworcowy z 1871 r. oraz Dom Towarowy Fastów, zdjęcie z ok r. (TPS) 30

31 ul. Kościuszki ul. Kraszewskiego SkrzyŜowanie dzisiejszej ul. Chopina i ul. Kosciuszki, zdjęcie z 1935 r. (zbiór M. Konoblaucha, TPS) ul. Królowej Jadwigi Kamienny Potok - Restauracja Hermann Doerks, mieszcząca się w budynku przy Broombeeertalweg 21/23 w latach r. ul. Królowej Jadwigi Widok na obecną ul. Królowej Jadwigi, zdjęcie ok r. ul. KsiąŜąt Pomorskich SkrzyŜowanie ul. Królowej Kadwigi i Monte Cassino, widok na Hotel Metropol i obecną ul. Królowej Jadwigi, zdjęcie ok r. (TPS) Księgarnia Muzyczna ul. Bohaterów Monte Cassino 31 Zdjęcie od strony ul. Sobieskiego. Po lewej stronie widoczne wzniesione w latach wyŝsze liceum, zdjęcie 1928 r. (TPS) Kamienica Księgarni Muzycznej Constantina Ziemssena, po prawej stronie widoczny urząd gminy na obecnym Placu 3 Maja, zdjęcie ok r. (FDG, Gargi) 31

32 Księgarnia Muzyczna ul. Bohaterów Monte Cassino 31 Księgarnia Muzyczna ul. Bohaterów Monte Cassino 31 Księgarnia Muzyczna i rynek miejski na obecnym Placu 3 Maja, zdjęcie z ok r. ul. KsięŜycowa Budynek Księgarni Muzycznej widok od strony głównego rynku, zdjęcie ok r. (TPS) Latarnia Morska ul. Plac Kuracyjny 3 Widok na ul. KsięŜycową i ul. OkręŜną, oraz osiedle kombatantów wojennych, zdjęcie z ok r. (zdjęcie zrobiono z części wzgórza Keiser Sthul, powstałego w skutek wydobycia gliny - potocznie zwanego Limber. Na foto planie z 1933 r. ulice oraz osiedle nie istnieje) (DS) Latarnia Morska ul. Plac Kuracyjny 3 Latarnia, widok z Placu Kuracyjnego, zdjęcie z ok r. (TPS) Latarnia Morska ul. Plac Kuracyjny 3 Latarnia morska i zakład balneologiczny z okresu drewnianego domu zdrojowego, zdjęcie z ok r. (TPS) Komin zakładu balneologicznego zabudowany później latarnią, zdjęcie 1890 r. (TPS) 32

33 Latarnia Morska ul. Plac Kuracyjny 3 Łazienki Północne Al. Mamuszki 30 Latarnia morska w okresie dwudziestolecia międzywojennego, zdjęcie podpisano "Sopoty, Łazienki", ok r. (FDG Gargi) Łazienki Północne Al. Mamuszki 30 Łazienki Północne w budowie, zdjęcie autorstwa Johna Faltina, 1903 r. (DS) Łazienki Północne Al. Mamuszki 30 Łazienki Północne, zdjęcie od strony parku, zdjęcie ok r. (TPS) Łazienki Północne Al. Mamuszki 30 Łazienki Północne, wybudowane w 1903 roku, zdjęcie ok r. (TPS) Łazienki Północne Al. Mamuszki 30 Łazienki Północne, widziane od strony zatoki, zdjęcie z 1920 r. (TPS) Łazienki Północne widziane od strony zatoki, zdjęcie ok r. (TPS) 33

34 Łazienki Północne Al. Mamuszki 30 Łazienki Południowe Al. Wojska Polskiego 1 Łazienki Północne widziane od strony alejek Parku Północnego, zdjęcie z ok r. Łazienki Południowe Al. Wojska Polskiego 1 Łazienki Południowe widok od strony alejek Parku Południowego, zdjęcie z ok r. (TPS) Łazienki Południowe Al. Wojska Polskiego 1 Łazienki Południowe widok z nadmorskiej promenady, zdjęcie z ok r. (TPS) Łazienki Południowe Al. Wojska Polskiego 1 Drewniane Łazienki Południowe, drewniana fasada, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. ŁuŜycka Łazienki Południowe widziane od strony plaŝy i zatoki, zdjęcie ok r. Kamień dziękczynny na skrzyŝowaniu ul. ŁuŜyckiej i Wejcherowskiej, upamiętniający wybudowane w latach osiedla w Kamiennym Potoku, zdjęcie 1938 r. Skuty obecnie napis głosi: "To osiedle zostało poświęcone niemieckim robotnikom w pięciolecie pracy narodowosocjalistycznej. Sopot 1938 r." (kurki.de) 34

35 ul. Malczewskiego ul. Malczewskiego Dolny odcinek ul. Malczewskiego i Kościół pod wezwaniem NSPN - dawniej kaplica cmentarna, 1947 r. Al. Mamuszki Przejście graniczne na Drodze Wielkokackiej (górny odcinek ul. Malczewskiego, ul. Sopocka) z posterunkiem polskim, zdjęcie 1937 r. (kurki.de) Al. Mamuszki Promenada w Parku Północnym i galerią sztuki znajdująca się nieopodal plaŝy, zdjęcie ok r. (TPS) Al. Mamuszki Łazienki Północne znajdujące się na szlaku północnej promenady, zdjęcie ok r. (TPS) Al. Mamuszki Północny kraniec Północnej Promenady biegnącej w kamiennym potoku w kierunku Gdyni, zdjęcie 1941 r. (TPS) Łazienki Północne tuŝ po wybudowaniu w 1903 r. znajdujące się przy Północnej Promenadzie, zdjęcie ok r. (TPS) 35

36 ul. Mickiewicza ul. Mickiewicza Panorama miasta, na pierwszym planie ul. Mickiewicza, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Mickiewicza Panorama na Dolinę siedlisko, na pierwszym planie obecne ul. Mickiewicza, zdjęcie 1915 r. (TPS) Młyn w Kamiennym Potoku ul. Młyńska 11 Promenada spacerowa przy zbiegu ulic Orzeszkowej i Mickiewicza, zdjęcie ok r. (TPS) Molo ul. Plac Kuracyjny Młyn na Kamiennym Potoku z widocznym stawem młyńskim, zdjęcie 1904 r. (TPS BG PAN) Molo ul. Plac Kuracyjny Drewniane molo po wydłuŝeniu, fotografia zrobiona pod koniec XIX w. w ok r. (US Library of Congress) Widok z mola w kierunku II Domu Zdrojowego, fotografia zrobiona pod koniec XIX w. w ok r. (US Library of Congress) 36

37 Molo ul. Plac Kuracyjny Molo ul. Plac Kuracyjny Molo w latach czterdziestych XX w., zdjęcie z przybudówki kończącej konstrukcję mola, zdjęcie z ok r. (TPS) Molo ul. Plac Kuracyjny Foto montaŝ ukazujący zeppelin unoszący się nad molem w Sopocie, w tle widoczny Cassino Hotel (Gdand Hotel), zdjęcie z ok r. Molo ul. Plac Kuracyjny Zdjęcie wykonane z okna pokoju hotelowego Hotelu Cassino (obecnie Grand Hotel) w kierunku mola i plaŝy, zdjęcie ok 1940 r. (TPS) ul. Moniuszki Molo w latach trzydziestych XX w. na kolorowym zdjęciu ukazującym w tle III Dom Zdrojowy, zdjęcie ok r. (PAH) ul. Moniuszki Widok na obecną ul. Moniuszki, w tle widoczna strzelnica miejska, zdjęcie z ok r. (TPS) Strzelnica miejska przy obecnej ul. Moniuszki, zdjęcie zrobione przez Johna Faltina w ok r. (TPS) 37

38 Al. Niepodległości Al. Niepodległości Al. Niepodległości, widok w stronę Gdańska, historycznie główne skrzyŝowanie Sopotu, zdjęcie 1904 r. (TPS) Al. Niepodległości Al. Niepodległości, widok z jednego z głównych skrzyŝowań w centrum miasta, zdjęcie z 1910 r. Al. Niepodległości Al. Niepodległości, widok w kierunku gdańska, zdjęcie ok r. (TPS BG PAN) Al. Niepodległości Al. Niepodległości, skrzyŝowanie z obecną ul. Malczewskiego, przebudowa ulicy w latach 30 XX w. (Sopot Kronika XX w.) ul. Obodrzyców Al. Niepodległości, skrzyŝowanie z obecną ul. Goyki, zdjęcie ok r. (Sopot Kronika XX w.) Ulica Obodrzyców oraz kamień ustawiony obok ówczesnego Domu MłodzieŜy (obecnie przedszkole) upamiętniający wybudowane w latach przez Narodowosocjalistyczne Towarzystwo Opiekuńcze (NS-Siedlugsverein Zoppot) osiedla w Kamiennym Potoku. 38

39 ul. Obodrzyców ul. Obrońców Westerplatte Ulica Obodrzyców widziana ze wzgórza przy ul. Kraszewskiego, zdjęcie z ok r. ul. Obrońców Westerplatte Most wiszący nad parkiem w wąwozie, nad nim biegnie obecna ul. Obrońców Westerplatte, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Obrońców Westerplatte ul. Powstańców Westerplatte, domy nr 8 i 9, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Ogrodowa ul. Powstańców Westerplatte, domy nr 8 i 9, zdjęcie z ok r. (TPS) Opera Leśna ul. Moniuszki 12 Willa przy ul. Ogrodowej 12, stanowiąca przykład nowej architektury zastępującej stojące tu niegdyś domy rybackie, zdjęcie ok r. Przebudowa sceny Opery Leśnej w Sopocie, zdjęcie 1966 r. (TPS) 39

40 Opera Leśna ul. Moniuszki 12 Opera Leśna ul. Moniuszki 12 Opera Leśna, zdjęcie z Czerwca/ Lipca 1929 r. podczas przedstawień opery Wagnera, zdjęcie 1929 r. (TPS) Opera Leśna ul. Moniuszki 12 Opera Leśna zbudowana w 1909r, zdjęcie z ok r. (TPS) Pawilon Sztuki Al Mamuszki 1 Scena Opery Leśnej z widoczną scenografią, zdjęcie z ok r. (TPS) Pawilon Sztuki Al Mamuszki 1 Pawilon Sztuki z roku 1912 w Parku Północnym, zdjęcie z ok r. (TPS) Pensjonat Dom Polski ul. Grunwaldzka 11 Pawilon Sztuki w Parku Północnym, zdjęcie z ok r. Widok na nie istniejące budynki pensjonatu Dom Polski Wiktora Kulerskiego przy dawnej ul. Południowej, zdjęcie z ok r. (Sopot Kronika XX w.) 40

41 Pensjonat Quo Vadis ul. Powstańców Warszawy 5 Poczta ul. Kościuszki 2 Willa i pensjonat Quo Vadis Alfonsa Chmielewskiego, znajdujący się przy dawnej ul. Północnej 5 na przeciwko Domu Zdrojowego, zdjęcie 1909 r. (Niektóre informacje o Sopotach oraz Kwestya Kaszubska) Poczta ul. Kościuszki 2 Nie przebudowany jeszcze budynek poczty przy dawnej ul. Szkolnej, zdjęcie z ok r. ul. Podjazd Wnętrze budynku poczty, zdjęcie ok r. ul. Podjazd Nie istniejący w całości budynek przy placu Konstytucji 3 Maja i ul. Podjazd, ze sklepami na parterze i mieszkaniami na wyŝszych kondygnacjach, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Podjazd Ulica Podjazd zbudowana w 1907 r., kamienice wybudowane przez architekta Josefa Moschalla, zdjęcie zima 1907 r.(tps) Ulica podjazd w czasie powodzi, zdjęcie ok r. (TPS) 41

42 ul. Poniatowskiego ul. Powstańców Warszawy Willa Claaszena przy obecnej ul. Poniatowskiego 8, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Powstańców Warszawy Widok na nieistniejący Trzeci Dom kuracyjny i Kasyno przy dawnej ul. Północnej. Z lewej strony widoczna nieistniejąca przedwojenna zabudowa ul. Montecassino i Hotel Werminghoff, zdjęcie z ok r. ul. Powstańców Warszawy Widok na obecną ul. Powstańców Warszawy oraz przylegające tereny Parku Północnego w 1899 r. ul. Powstańców Warszawy Ul. Północna (obecnie Powstańców Warszawy) na początku wieku, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Powstańców Warszawy Ul. Północna na wysokości terenów Parku Północnego, zdjęcie 1920 r. (TPS) Widok ze Wzgórza Piwowara (później Stolzenfels) w kierunku ul. Morskiej i Zatoki Gdańskiej. Na pierwszym planie widoczne załoŝenia Parku Północnego oraz obecna ul. Winieckiego, ul. Haffnera i ul. Powstańców Warszawy, zdjęcie koniec XIX w. (TPS) 42

43 ul. Powstańców Warszawy Ratusz Miejski ul. Kościuszki Późniejsze zdjęcie ze wzgórza Stolzenfels lub Piwowara w kierunku Parku Północnego. Widoczny Plac Mancowy oraz Łazienki Północne, oraz zabudowa willowa przy obecnej ul. Haffnera, zdjęcie z 1908 r. Ratusz Miejski ul. Kościuszki Willa Fewsona spełniająca funkcję ratusza w latach , zdjęcie z ok r. (TPS) Ratusz Miejski ul. Kościuszki Budynek ratusza miejskiego, zdjęcie z 1925 r. (TPS) ul. Reja Budynek ratusza miejskiego widziany od frontu, zdjęcie z 1925 r. (TPS) Remiza StraŜacka ul. Armii Krajowej 105,109 Pętla autobusowa i tramwajowa na ul. Reja i Al. Niepodległości, zdjęcie ok r. (FDG) Remiza straŝacka przy ul. Armii Krajowej, dawnej ul. Królewskiej, zdjęcie ok r. (TPS) 43

44 Restauracja Brauershoehe ul. Zamkowa Góra 3-5 Restauracja Brauershoehe ul. Zamkowa Góra 3-5 Zdjęcie wykonane 20 stycznia 1903 r. przez Johna Faltina, ruiny restauracji na Wzgórzu Piwowara, 1903 r. (FDG, Gargi) Restauracja Brauershoehe ul. Zamkowa Góra 3-5 Widok na wzgórze piwowarskie i restauracje, z charakterystycznymi schodkami prowadzącymi z alejek nadmorskich na wzgórze, zdjęcie koniec XIX w. (TPS) Restauracja Brauershoehe ul. Zamkowa Góra 3-5 Widok z alejek nadmorskich na wzgórze piwowarskie, zdjęcie z końca XIX w. (TPS) Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Zdjęcia przedstawiające Górę Piwowarską, oraz znajdujący się na niej pawilon kawiarniany, zdjęcie z końca XIX w. Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Zajazd i restauracja Dolinny Młyn na litografii pochodzącej z 1903 r. (UM Sopot) Budynek młyna oraz zajazdu Dolinny Młyn, zdjęcie z ok r. (TPS) 44

45 Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Restauracja Dolinny Młyn widziana od strony skarpy sopockiej, zdjęcie z 1904 r. (TPS) Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Widok z restauracji Dolinny Młyn w kierunku obecnej ul. Winieckiego, ul. Haffnera (dawniej Łąkowej) oraz Zatoki Gdańskiej, zdjęcie z ok r. (TPS) Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Kawiarnia popołudniowa Młyn Dolinny widziana od strony parku, zdjęcie z ok r. (TPS) Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Frontowy taras kawiarni i restauracji Młyn Dolinny, zdjęcie z 1916 r. Restauracja Dolinny Młyn ul. Winieckiego 49 Stoliki kawiarniane znajdujące się niegdyś przed budynkiem restauracji Młyn Dolinny, zdjecie z ok r. Frontowy taras kawiarni i restauracji Młyn Dolinny, zdjęcie z 1916 r. 45

46 Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Restauracja Górski Zamek przy obecnej ul. Zamkowa Góra, zdjęcie z ok r. (TPS) Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Budynek restauracji Górski Zamek widziany od strony północnej znad potoku Swelinii, zdjęcie z ok r. (TPS) Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Restauracja Górski Zamek widziana z wydm plaŝy sopockiej, zdjęcie z 1922 r. Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Widok na restaurację z plaŝy w rejonie Kamiennego Potoku oraz ujścia rzeczki Swelini, zdjęcie z ok r. (TPS) Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Widok z tarasu restauracji Górski Zamek, na którym niegdyś znajdowały się stoliki kawiarniane i rozciągał widok na Zatokę Gdańską, zdjęcie z ok r. (TPS) Widok z wnętrza restauracji z głównego salonu restauracyjnego na Zatokę Gdańską, zdjęcie z ok r. (TPS) 46

47 Restauracja Górski Zamek ul. Zamkowa Góra Restauracja Powietrzne Sanatorium ul. Conrada 5 Wnętrze restauracji Górski Zamek w czasach jej świetności, zdjęcie z 1919 r. (TPS) Restauracja Powietrzne Sanatorium ul. Conrada 5 Restauracja na Wzgórzu Cesarskim przy dzisiejszej ul. Conrada, zdjęcie z ok r. Restauracja Stiewego ul. 23 Marca 16 Cesarskie Wzgórze i Restauracja Powietrzne Sanatorium Maxa Gundlacha, zdjęcie z 1906 r. Restauracja Stiewego ul. 23 Marca 16 Widok z Krolewskiego Wzgorza (wzgórza Stiewego), widoczne pawilon kawiarnii oraz punkt widokowy, zdjęcie z końca XIX w. (UM Sopot) Restauracja Stiewego ul. 23 Marca 16 Fotografia restauracji i pawilonu kawiarnianego na Królewskim Wzgórzu (wzgórzu Stiewego), zdjęcie z 1914 r. (TPS) Miejsce widokowe na Królewskim Wzgórzu (wzgórzu Stiewego) oraz stoliki restauracji, zdjęcie ok r. 47

48 Restauracja Stiewego ul. 23 Marca 16 Restauracja Wielka Gwiazda Droga Starokacka Budynek schroniska młodzieŝowego wybudowany na miejscu restauracja na Górze Stiewego, zdjęcie ok r. Restauracja Wielka Gwiazda Droga Starokacka Leśna Restauracja Wielka Gwiazda, zdjęcie z ok r. (TPS) Restauracja Wielka Gwiazda Droga Starokacka Restauracja Wielka Gwiazda, widok na pawilon kawiarniany, zdjęcie koniec XIX w. (PAH) Restauracja Wielka Gwiazda Droga Starokacka Restauracja Wielka Gwiazda, stoliki kawiarniane na leśnym skrzyŝowaniu, zdjęcie koniec XIX w. (PAH) ul. Reymonta Restauracja Wielka Gwiazda, zdjęcie lata czterdzieste XX w. (TPS) Widok na Cesarskie Wzgórze, Restauracja i sanatorium Kaiserhöhe z obecnej ul. Reymonta, zdjęcie z ok r. 48

49 ul. Reymonta ul. Reymonta Widok na Cesarskie Wzgórze od strony ul. Reymonta i ul. Kopernika, 1907 r. (TPS) Sanatorium Bałtyckie ul. Sobieskiego 35 Widok na Cesarskie Wzgorze oraz widok z Cesarskiego wzgórza w kierunku Kościoła św. Jerzego. Na pierwszym planie dolnej widokówki obecna ul. Reymonta r. (TPS) Sanatorium Bałtyckie ul. Sobieskiego 35 Sanatorium Bałtyckie (Ostseesanatorium Reservelazarett), zdjęcie 1916 r. (TPS) Sanatorium Dziecięce ul. Parkowa Sanatorium Bałtyckie znajdujące się przy obecnej ul. Soibeskiego, zdjęcie ok r. (TPS) Sanatorium Dziecięce ul. Parkowa Sanatorium Dziecięce, przy obecnej ul. Kilińskiego, zdjęcie zrobione przez Johna Faltina w ok r. (TPS) Sanatorium Dziecięce widziane od frontu, zdjęcie ok r. (TPS) 49

50 Sanatorium Dziecięce ul. Parkowa ul. Sępia Przebudowany gmach Sanatorium Dziecięcego, zdjęcie ok r. ul. Sępia Widok z alejek nadmorskich na Restaurację i kawiarnię Brauershöhe, zdjęcie ok r. (TPS) ul. Sobieskiego Widok z wydm na Wzgórze Piwowara (Brauershöhe) wraz z restauracją przy ulicy Sępiej. Po prawej stronie fotografii widoczne alejki nadmorskie w kierunku Kolibek. Zdjęcie z ok r. (TPS) Stadion Sportowy ul. Wybickiego 48/50 ul. Sobieskiego 35 - dawne Sanatorium Bałtyckie wzniesione w 1894 r. w neorenesansowych stylu, obecnie dom mieszkalny. Zdjęcie z 1916 r. (TPS) Stadion Sportowy ul. Wybickiego 48/50 Stadion Stulecia widoczny z pobliskiego wzgórza, zdjęcie 1926 r. (TPS) Stadion sportowy wybudowany na stulecie powstania kąpieliska, zdjęcie 1926 r. (TPS) 50

51 ul. Struga ul. Struga Willa Forsthaus, budynek leśniczówki (Leśny Dom) przy dawnej ul. Myśliwskiej (ul. Struga), ok r. (TPS) ul. Struga Strzelnica w pobliŝu dawnej ul. Myśliwskiej, zdjęcie 1915 r. (TPS) ul. Strzelecka Widok na strzelnicę do rzutek znajdującą się w pobliŝu dawnej ul. Myśliwskiej, zdjęcie 1915 r. (TPS) ul. Strzelecka Panorama ze wzgórza przy starej cegielni, na pierwszym planie ul. Strzelecka, zdjęcie z ok r. (TPS) Strzelnica Miejska ul. Moniuszki 10 Widok ze wzgórza Strzeleckiego na ul. Strzelecką i zabudowania cegielni. W tle widoczny budynek Gimnazjum Realnego zburzonego częściowo w 1945 r. Niskie zabudowania widoczne na 2 planie to obóz pracy dla jeńców wojennych, zdjęcie z ok r. (TPS) Strzelnica miejska, oraz droga spacerowa do Opery Leśnej po południowej stronie doliny, zdjęcie ok r. (TPS) 51

52 Strzelnica Miejska ul. Moniuszki 10 Synagoga ul. Dąbrowskiego 25,27 Strzelnica miejska, po południowej stronie doliny Prątki, zdjęcie z ok r. (TPS) Synagoga ul. Dąbrowskiego 25,27 Synagoga stojąca przy obecnej ul. Dąbrowskiego, zdjęcie z 1916 r. (TPS) Synagoga ul. Dąbrowskiego 25,27 Synagoga w Sopocie przy ul. Dąbrowskiego, zdjęcie przed poŝarem synagogi, zdjęcie z ok r. Szkoła Gimnastyczna ul. Powstańców Warszawy 80 Synagoga po poŝarze w czasie nocy kryształowej 1938 r., zdjęcie z ok r. Szkoła Gimnastyczna ul. Powstańców Warszawy 80 Dawny budynek szkoły gimnastycznej w Sopocie przy ul. Północnej, zdjęcie ok r. Widok na Plac Manclowy oraz budynek dawnej szkoły gimnastycznej, zdjęcie z ok r. 52

53 Szkoła Gimnastyczna ul. Powstańców Warszawy 80 Szkoła Gminna Elementarna ul. Kościuszki 18/20 Impreza sportowa na dawnym Placu Manclowym, zdjęcie z 1914 r. Tor Wyścigów Konnych ul. Polna 1,1a,3,5,9,11 Budynek Szkoły Gminnej przy dawnej ul. Szkolnej, zdjęcie ok 1920 r. (Sopot Kronika XX w.) ul. Traugutta Trybuny wyścigów konnych w Sopocie, zdjęcie z ok r. (TPS) UjeŜdŜalnia Koni ul. 23 Marca 7-9 Widok na plaŝę w kierunku Orłowa. Na pierwszym planie obecna ul. Traugutta, Drzymały i Pensjonat Miramar przy ul. Chrobrego, zdjęcie z ok r. Willa Basnera ul. Wojska Polskiego 48 Widok z Królewskiego Wzgórza (Wzgórze Stiewego) na dolny odcinek obecnej ul 23 Marca i ujeŝdŝalnię Koni, zdjęcie z 1920 r. (TPS) PlaŜa i neogotycka willa kolekcjonera dziel sztuki kupca Friedricha Basnera, zdjęcie z ok r. (TPS) 53

54 Willa Bergera ul. Obrońców Westerplatte 24 Willa Bergera ul. Obrońców Westerplatte 24 Fasada willi Bergera, oraz ogród na zdjęciu z 1903 r. (TPS) Willa Bergera ul. Obrońców Westerplatte 24 Willa Bergera widziana od frontu, zdjęcie z 1913 r. Willa Claaszena ul. Poniatowskiego 8 Ogród przylegający do willi Bergera, zdjęcie z 1913 r. Willa Eo ul. Władysława IV 9 Willa Claaszena widoczna od strony morza, zdjęcie z 1910 r. (Muzeum Sopotu) Willa Forsthaus ul. Struga 6 Willa Eo lub trzecia willa Johannesa Icka na zdjęciu wykonanym przez Johna Faltina w ok r. Na zdjęciu widoczny prawdopodobnie właściciel z Ŝoną Martą. (DS.) Willa Forsthaus, budynek leśniczówki przy dawnej ul. Myśliwskiej (ul. Struga), zdjęcie z ok r. (TPS) 54

55 Willa Forsthaus ul. Struga 6 Willa Guttjahr ul. Bohaterów Monte Cassino Willa Forsthaus, widziana przeciwległego wzgórza nieopodal dawnej ścieŝki Herberta, zdjęcie z ok r. (FDG) Willa Guttjahr ul. Bohaterów Monte Cassino Willa Guttjahr na dawnej pocztówce, zdjęcie 1907 r. Willa Halina ul. Powstańców Warszawy 73 Wewnętrzne podwórze Willi Guttjahr w którym znajdował się bawarski ogród herbaciany, zdjęcie 1906 r. Willa Halina ul. Powstańców Warszawy 73 Willa Halina na przedwojennej pocztówce, zdjęcie 1925 r. (TPS) Willa Helena ul. Małopolska 5-7 Willa Halina widok od obecnej ulicy Powstańców Warszawy, zdjęcie z ok r. Willa Helena, zdjęcie od zabudowanej obecnie ul. Wejherowskiej, zdjęcie z ok r. (TPS) 55

56 Willa Herbstów ul. Kościuszki 29 Willa Herbstów ul. Kościuszki 29 Willa rodziny Herbstów, wraz z ogrodem, widok frontu, zdjęcie ok r. (TPS) Willa Johannesa Icka ul. Władysława IV 3/5 Willa rodziny Herbstów widziana od strony obecnej ul. Władysława IV. Na fotografi widoczny podpis willa Johannesa Icka, zdjęcie koniec XIX w. (FDG) Willa Jünckego ul. Goyki 1-3 Druga rezydencja armatora Johannesa Icka na zdjęciu z ok r. (TPS) Willa Kafemana ul. Obrońców Westerplatte 21 Willa i rezydencja Wilhelma Juencke, zdjęcie z 1903 r. (PAH, UM Sopot) Willa Kafemana ul. Obrońców Westerplatte 21 Neorenesansowa willa gdańskiego wydawcy Kafemanna pochodząca z II połowy XIX, zdjęcie z ok r. (TPS) Widok od obecnej ul. Obrońców Westerplatte na willę Kafemana. W tle widoczne Królewskie Wzgórze oraz sopocki browar. Zdjęcie z końca XIX wieku. (TPS) 56

57 Willa Kafemana ul. Obrońców Westerplatte 21 Willa Karlikowski Dom ul. 3 Maja 45 Widok z Królewskiego Wzgórza w kierunku Zatoki Gdańskiej. Na pierwszym planie widoczny charakterystyczny dach willi. Zdjęcie z końca XIX wieku. (TPS) Willa Karpińskiego ul. Haffnera 66/68 Willa Karlikowski Dom zwana willą rodziny Rickertów, na pierwszym planie widoczny Staw Karlikowski. Widok od obecnej szkoły podstawowej nr 8 w Sopocie (Sopot Kronika XX w.) Willa Maria Al. Niepodległości 765A, 765B Willa Karpińskiego na pocztówce przedstawiającej panoramę Sopotu, zdjęcie ok r. (TPS) Willa Martha ul. Haffnera 72 Willa Maria, zdjęcie zrobione przez sopockiego fotografika Johna Faltina w ok r. (FDG, Gargi) Willa Martha ul. Haffnera 72 Willa Martha widziana z retauracji Dolinny Młyn, zdjęcie ok r. (TPS) Widok na willę z restauracji Dolinny Młyn, zdjęcie ok r. (TPS) 57

58 Willa Miramare ul. Chrobrego 47 Willa Miramare ul. Chrobrego 47 Willa i pensjonat Miramare widziana z strony plaŝy, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Parkowa ul. Powstańców Warszawy 29 Willa Miramare w latach drugiej wojny światowej, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Piotrowskiego ul. Kościuszki 41 Willa Parkowa widziana od strony dawnej ul. Północnej, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Rosa ul. Poniatowskiego 4-6 Willa Władysława Piortowskiego widoczna od frontu, dawnej ulicy Szkolnej, zdjęcie 1912 r. (TPS) Willa Seehaus ul. Haffnera 100 Frontowa fasada budynku Willa Rosa na fotografii z ok r. Willa Seehaus - Morski Dom jako willa następcy tronu, zwana takŝe willą z widokiem na Hel, stojąca obecnie przy ul. Sępiej, zdjęcie z ok r. (TPS) 58

59 Willa Seehaus ul. Haffnera 100 Willa Seehaus ul. Haffnera 100 Willa Seehaus - Morski Dom, wraz z kompleksem gościnnym, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Seehaus ul. Haffnera 100 Willa Seehaus - Morski Do, wraz z kompleksem gościnnym, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Seehaus ul. Haffnera 100 Willa Seehaus widziana od strony skarpy sopockiej, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Stawowie Al. Niepodległości Willa Seehaus widziana od strony obecnej ul. Sępiej, zdjęcie z ok r. Willa Stawowie Al. Niepodległości Dwór na Stawowiu według litografii C. G. Ludwiga, litografia z 1840 r. (UM Sopot) Staw wraz z ogrodem na tyłach willi w Stawowiu, zdjęcie z 1925 r. (TPS) 59

60 Willa Stawowie Al. Niepodległości Willa Stawowie Al. Niepodległości Willa Stawowie nazwana za czasów administracji pruskiej Willą Hochwasser od fontanny znajdującej się we frontowej części ogrodu, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Stolzenfels Al. Haffnera 86 Willa w posiadłości Stawowie w okresie siedziby XVII pułku Huzarów, zdjęcie z ok r. Willa Stolzenfels Al. Haffnera 86 Willa Stolzenfels, z nieistniejącym obecnie wejściem do restauracji, zdjęcie 1929 r. (TPS) Willa Stolzenfels Al. Haffnera 86 Willa i pensjonat Stolzenfels zdjęcie z ok r. (TPS) Willa Stolzenfels Al. Haffnera 86 Willa i restauracja Stolzenfels widziana od strony obecnej ul. Haffnera i Parku Północnego, zdjęcie z ok r. (TPS) Willa i restauracja Stolzenfels widziana od strony plaŝy i Parku Północnego, zdjęcie z ok r. (TPS) 60

61 Willa Wanda ul. Poniatowskiego 7 Willa Wanfried ul. Władysława IV 1 Pensjonat Willa Wanda na fotografii z ok r. ul. Winieckiego Willa Otto Wanfrieda lub Leonarda Baedekera, pierwsza willa wzniesiona przy obecnej ul. Władysława IV, zdjęcie z ok r. ul. Winieckiego Restauracja Dolinny Młyn przy ulicy Winieckiego 49, zdjęcie z ok r. (TPS) ul. Władysława IV Potok Młyński przy ul. Winieckiego i restauracji Dolinny Młyn, zdjęcie ok r. (TPS) Al. Wojska Polskiego Zdjęcie zrobione z dolarowca, lata 70. Przedstawia wille nr 4 i 8 źródło: arch. rodzinne, Paweł Górski, Bardzo dziwna ulica Władysława IV, wydanie III, Sopot 2006 Alejka przy plaŝy w okolicy łazienek południowych, widok na promenadę w kierunku mola, zdjęcie ok r. (TPS) 61