Kryzys finansowy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej

Transkrypt

1 Kryzys finansowy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej Grzegorz Gorzelak, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), Uniwersytet Warszawski w: Tucholska Anna (red.) (2010) Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. ISBN Preferowany sposób cytowania: Gorzelak Grzegorz (2010) Kryzys finansowy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej [w:] Tucholska Anna (red.): Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, ss

2

3 Kryzys finansowy roku. 1

4 30 Grzegorz Gorzelak 1. poziomu (Ukraina). 1 9

5 Kraj Zmiana PKB, 2009 * Eksport 2008 ** ** Ukraina Litwa Estonia Rosja Rumunia Polska 17,8 17,0 15,8 12,3 8,0 7,3 7,0 6,7 5,5 4,3 4,3 4,2 +1, Kryzys finansowy...

6 32 Grzegorz Gorzelak Kraj Estonia Litwa Polska Rumunia 5,7 4,3 4,1 7,6 5,7 4,3 7,3 6,0 4,2 10,5 6,8 6,3 17,0 10,3 17,2 15,8 8,2 6,2 6,1 11,7 1,1 2,0 12,9 2,7 11,5 11,5 0,9 0,2 1,9 1,2

7 Kryzys finansowy... 33

8 34 Grzegorz Gorzelak niesprawny system instytucjonalny, który powinien tak w teorii, jak w prak Rumunia

9 Kryzys finansowy (Muravska 2010). kryzysu specjalizacja kredytowa/ mieszkaniowa nadmierny wzrost wynagro przesza cowanie waluty deficyt finansów publicz instytucje spadek eksportu Litwa Ukraina Rosja Ukraina zagraniczne banki Estonia Estonia Estonia Litwa spadek BIZ Rumunia Polska Rumunia Polska

10 36 Grzegorz Gorzelak 1 wzrost gospodarczy w 2009 roku. W zestawieniu faktycznego i potencjalnego PKB, 30 lipca 2009). 1

11 Kryzys finansowy Za dane statystyczne. 1

12 38 Grzegorz Gorzelak ne interwencje typu Keynesowskiego, dobrze znane z czasów Wielkiego Kryzysu 1 b. Jednym z instrumentów stosowanym w tej strategii jest przyspieszanie pro gwarancje kredytowe w Rumunii, Estonii, Polsce w tym ostatnim przypadku nie

13 Kryzys finansowy nia w celu poprawy sytuacji na rynku pracy poprzez dodatkowe finansowanie szkoryzyka. reagowania na skutki recesji.

14 40 Grzegorz Gorzelak w 2010 roku). Kraj Strategie stosowane podczas kryzysu Fundusze 3. Inwestycje zorientowane Zmiany instytucjonalne Utworzenie Wsparcie finansowe skierowane miejsc pracy dla inwestorów Wsparcie finansowe i szkolenia dla pracowników ze zmniejszonym czasem pracy Projekty infrastrukturalne wydatków Banku Rozwo Przyspieszenie Ograniczenie zjawiska korupcji przy korzystaniu z funduszy unij (2010) Wzrost podatków socjalne dla rodzin Redukcja na ubezpieczenie Przyspieszona deprecjacja Narodowa Rada Ekonomiczna (eksperci) pracodawców Ograniczenie w administracji

15 Kryzys finansowy mln euro przepisów Estonia Gwarancje dla kredytów, i eksportu nansowanie projektów UE Aktywne wykorzystanie funduszy impulsów antycykza pierwsze trzy na ubezpieczenie emerytalne Uproszczenie procedur przepisów antykryzyso Programy miejsca pracy Otwarcie warunkowej linii kredytowej MFW Mniej korzystne programy emerytalne Zracjonalizowanie PIT Zmniejszenie dotacji Rada Finansowa oraz ustawa o odpowie w administracji 7,7 mld euro wsparcia z UE, krajów skandy Wzrost podatków, ograniczenie Program Odbudowy Zaufania i Stabilizacji Gospodarki Litwa (planowane) podatków w sektorze publicznym (2010) Redukcja Kilka projektów biurokratycz wana) ców (planowane)

16 42 Grzegorz Gorzelak Gwarancje dla banków komer Polska Wsparcie dla firm utrzymu nienie Wsparcie dla osób bezrobot absorpcja fun Otwarcie linii kredytowej w MFW (20 mld USD) w administracji deficytu z powodu Wsparcie dla programów Gwarancje dla depozytów Ograniczenie praw pracowników Rumunia Pomoc spo Gwarancje kredytowe absorpcja fundo 1 mld euro Wsparcie dla banków Restrykcyjna po cowa wydatków absorpcja fun Wzrost podatków ków dla bezro Programy do Wzrost liczby projektów UE torze publicznym (2010) Wsparcie dla przed Grupa Antykryzysowa Inwestycje dla instytucji Zmniejszenie podatków biorstw Gwarancje kredytowe i subwencje dla absorpcja funduszy UE finansowania go ryzyka Dotacje na inwestycje nologie, dotacje na inwestycje w B+R wsparcie dla uniwersytetów, szerokopasmowy Internet Grupa ds.

17 Kryzys finansowy... 43

18 44 Grzegorz Gorzelak (

19 Kryzys finansowy Aslund A., 2009, F, f,, Bokros, L., 2009,, January 23, 2009, Budapest. / Singapore/Sydney., maszynopis niepublikowany., Wydawnictwo Naukowe (red.), (red.),, Routledge., Wydawnic Warsaw. owanieppt.pdf,