LODOWIEC JAKO RZEŹBIARZ I BUDOWNICZY cz.2

Transkrypt

1 LODOWIEC JAKO RZEŹBIARZ I BUDOWNICZY cz.2 Dnia r. tj. sobota, wraz z naszym nauczycielem geografii Panią Małgorzatą Szelą, po raz kolejny wybraliśmy się do Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego na ostatni już wykład z cyklu Tajemnice ziemi i wszechświata. Nasza grupę stanowiło dziewięciu uczniów naszej szkoły wraz z dwoma absolwentkami. Spotkaliśmy się pod szkołą o godz po czym skierowaliśmy się w kierunku przystanku autobusowego na ul. Borowskiej. Na miejsce dojechaliśmy linią pospieszną K, więc nasza podróż nie trwała dłużej niż 15 min. Wykład zaczynał się o godz.10:00 więc musieliśmy jeszcze dobre pół godziny spokojnie poczekać. Wykład był kontynuacją wykładu z 16 lutego 2013 r. I jak można się domyślać został on przygotowany przez tą samą Panią - dr Annę Kowalską, która na początek przypomniała nam kilka ważnych zagadnień z po przedniego wykładu, czyli co już było: 1. Typy zlodowaceń: Kontynentalne (lądolód) np. Grenlandia Podziemne (może sięgać do 600 m głębokości) np. północna część Rosji Morskie np. biegun północny Jeszcze może przypomnę krótko, czym jest lodowiec: Lodowiec - wolno płynąca masa lodu powstałego z przekształcenia pokładów wiecznego śniegu. 1. Środowisko glacjalne lodowcowe Doliny U kształtne

2 Cyrki lodowcowe Jeziora morenowe Głazy narzutowe Moreny czołowe

3 Pradoliny Rynny i rzeki polodowcowe Kemy, ozy Czego dowiedzieliśmy się nowego? Motywem przewodnim wykładu był wpływ różnych czynników fizycznych na skały. Woda najdrastyczniej działa na skały. Kiedy zamarza i odmarza zwiększa i zmniejsza swoją objętość, co powoduje ich pękanie na bloki, bryły i drobne okruchy skalne tworząc: Kaszę granitową czy gołoborza (poniżej)

4 Zjawisko to jest rodzajem wietrzenia fizycznego zwanym zamrozem Pokazane zostały również inne efekty działalności wody śniegu i lodu: Osuwiska skalne Obrywy skalne Jednym z procesów wpływających na ukształtowanie stoków jest: Soliflukcja powolny ruch zwietrzeliny w dół stoku pod wpływem grawitacji i wody gruntowej podlegającej zamarzaniu i odmarzaniu. Prościej ujmując jest to jakby spełzywanie

5 Później sortowanie zwietrzeliny sprzyja powstawaniu poligonów. (gruntów poligonalnych) Ciekawe iż wieczna zmarzlina może powodować niszczenie dróg i wiele innych deformacji mrozowych! Kolejnym procesem, o którym Pani mówiła było topnienie lodu gruntowego i związanym z tym termo-krasem, który zostaje utworzony na skutek właśnie tego topnienia. Na początku jest PINGO czyli pagór lodowy powstały z zamarzających wód gruntowych w formie kopuł, po czym wytapiające wody tworzą POPINGO (jeziorko)

6 Istnieje również coś takiego jak TUFURY czyli pagóry darniowe, które są efektem pęcznienia mrozowego gleby. Na koniec Pani dr A. Kowalska nawiązała do jeszcze jednego ważnego czynnika kształtującego wiatru. Tutaj przykłady dzieł wyrzeźbionych przez wiatr : Korazja Grzyby skalne Stoły lodowe

7 Żłobki skalne Wydmy Lecz nie był to jeszcze koniec. Wykład sam w sobie trwał tylko 20 min. Drugą częścią prezentacji był krótki film ukazujący pory roku na Spitsbergenie polskiej polarnej stacji badawczej, a właściwie dzień i noc polarną. Film niesamowity. Niezwykłe ujęcia zorzy polarnej, wiatru słonecznego (koloru zielonego:) czy pomarańczowego nieba wiosną. I to wszystko ukazane w płynnym ruchu (oczywiście przyśpieszonym) wraz z podkładem dźwiękowym wprowadzającym w wyjątkowy nastrój. Nagrodziliśmy oczywiście Panią gorącymi oklaskami, podziękowaliśmy i wyszliśmy kierując się prosto na przystanek. Podsumowując cały cykl, myślę, że żadna godzina poświęcona na te wykłady nie była godziną straconą tego jestem pewna. Cieszę się, że zamiast robić coś nieużytecznego mogłam nabyć tyle wiedzy, która mam nadzieję przyda mi się kiedyś w przyszłości. Wiktoria Pszczolińska 3a