Arkusz kalkulacyjny w klasie. Dodatek INTEL NAUCZANIE KU PRZYSZ OŒCI

Transkrypt

1 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek 11 wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

2

3 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek 11.1 Zadanie 1 Ocena wartoœci arkusza kalkulacyjnego (15 minut) Zastanów siê: jak obowi¹zki i wymogi administracyjne wp³ywaj¹ na Twoj¹ pracê nauczycielsk¹. Okreœl: jakie zastosowanie TI mo e pomóc uporaæ siê z tymi problemami. Zadanie 2 Zrozumienie arkusza kalkulacyjnego (45 minut) Utwórz: prosty arkusz kalkulacyjny z tekstem i liczbami oraz przedstaw na wykresie zawarte w nim dane. Naucz siê: wprowadzaæ dane, organizowaæ je i tworzyæ na ich podstawie wykresy. Zadanie 3 Praca z danymi (1 godzina 45 minut) Przegl¹d Przeæwicz: operowanie danymi i zbadaj elementy programu Excel. wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

4 Dodatek 11.2 Arkusz kalkulacyjny w klasie Zadanie 4 Opracowywanie pomys³ów na zastosowanie arkusza kalkulacyjnego (15 minut) Rozwa : sposoby zastosowania arkusza kalkulacyjnego w administrowaniu. PRACA SAMODZIELNA Utwórz: arkusz kalkulacyjny przeznaczony do analizy w³asnych danych Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft

5 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek 11.3 Zadanie 1 Ocena wartoœci arkusza kalkulacyjnego (15 minut) W dzisiejszych czasach nauczyciele musz¹ podejmowaæ o wiele bardziej z³o one zadania dotycz¹ce rejestracji danych i ich analizy ni kilka lat temu. TIK mo e dostarczyæ w tym zakresie daleko id¹cej pomocy. Nastêpuj¹ce sugestie pomog¹ dostrzec niektóre z tych rozwi¹zañ. 1. Rozwa czêœæ zadañ administracyjnych, które podejmujesz w swojej pracy. 2. Rozwa, jak przez automatyzacjê u³atwiæ pracê i jak w praktyce zrealizowaæ te zadania. wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

6 Dodatek 11.4 Arkusz kalkulacyjny w klasie Zadanie 2 Zrozumienie arkusza kalkulacyjnego (45 minut) Co to jest Excel? Excel jest programem komputerowym, który zalicza siê do kategorii arkuszy kalkulacyjnych. Arkusz kalkulacyjny jest interaktywnym programem komputerowym, który sk³ada siê z zestawu wierszy i kolumn wyœwietlanych na ekranie w przewijanym oknie. Miejsce przeciêcia kolumn i wierszy nazywane jest komórk¹. Komórki mog¹ zawieraæ miêdzy innymi: tekst, wartoœci liczbowe i wzory realizuj¹ce obliczenia na podstawie danych z jednej lub wielu komórek. Ka da komórka ma unikatowy adres, który sk³ada siê z litery kolumny i numeru wiersza. Excel po uruchomieniu automatycznie startuje z komórki A1. Podstawowe elementy okna programu Microsoft Excel Nag³ówek kolumny Adres komórki Komórka Kolumna Wiersz Nag³ówek wiersza Dodaj lub usuñ pozycjê dziesiêtn¹ Kreator wykresów Rysunek 11.1 Paski przewijania 2002 Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft

7 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek 11.5 Etap 1 Zapoznanie siê z podstawami 1. Uruchom program Microsoft Excel. 2. WprowadŸ siedem nazwisk do bazy. Zauwa, e przyk³ad pokazany na rysunku 11.2 przedstawia nazwisko w kolumnie A i imiê w kolumnie B. a. Aby wprowadziæ nazwisko, kliknij komórkê A1 i wpisz je. b. Naciœnij klawisz [Strza³ka w prawo], eby przejœæ do komórki B1 i wpisaæ imiê. c. Naciœnij klawisze [Strza³ka w dó³] i [Strza³ka w lewo], eby przesun¹æ siê do komórki A2, albo kliknij komórkê A2. d. Mo esz tak e nacisn¹æ klawisz [Enter] lub [Tab], aby przesuwaæ siê do nastêpnych komórek (klawisze [Shift+Enter] i [Shift+ Tab] przesuwaj¹ do poprzednich komórek). Rysunek 11.2 Przyk³adowe dane wpisane do komórek tabeli 3. Zapisz plik w swoim folderze. W tym przyk³adzie za³o ymy, e wymienieni uczniowie napisali jakiœ test, w którym mo na by³o uzyskaæ do 40 punktów. 4. Wpisz wyniki ka dego z uczniów w kolumnie C (rysunek 11.3). Uzupe³nione dane 5. Nazwij ka d¹ z kolumn. a. Przesuñ wskaÿnik nad wiersz 1 i kliknij go prawym przyciskiem myszy. Pojawi siê menu podrêczne (rysunek 11.4). Kliknij polecenie Wstaw. b. Spowoduje to dodanie nowego wiersza. Tak samo mo esz postêpowaæ z kolumnami. Mo esz tak e usuwaæ wiersze i kolumny, wybieraj¹c z menu podrêcznego polecenie Usuñ. Rysunek 11.3 Menu podrêczne, pojawiaj¹ce siê po klikniêciu wiersza prawym przyciskiem myszy Rysunek 11.4 wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

8 Dodatek 11.6 Arkusz kalkulacyjny w klasie c. Teraz wpisz odpowiednie nag³ówki w komórkach A1, B1, C1. d. Umieœæ kursor miêdzy nag³ówkami kolumn C i D. Gdy zamieni siê w dwukierunkow¹ strza³kê, kliknij dwukrotnie. Spowoduje to poszerzenie kolumny C tak, aby widoczny by³ ca³y wpisany tekst (rysunek 11.5). Dodane nag³ówki i poszerzona kolumna C Rysunek W komórce D1 wpisz nag³ówek Procenty. Zastosujemy teraz wzór obliczania procentowego wyniku testu dla ka dego z uczniów. 7. W komórce D2 wpisz nastêpuj¹cy wzór: =C2/40*100 (to jest adres komórki z wynikiem testu podzielonym przez maksymaln¹ liczbê punktów i pomno onym przez 100). Wpisywanie wzoru Rysunek 11.6 a. W wierszach dotycz¹cych pozosta³ych uczniów ³atwo powtórzyæ to dzia³anie. Umieœæ kursor w prawym dolnym rogu komórki D2. W tym miejscu kursor zmieni siê w krzy yk. Kliknij i przeci¹gnij nim w dó³, a do komórki D8. W ka dej komórce kolumny D automatycznie pojawi¹ siê wyniki dzia³ania. b. A eby zwiêkszyæ lub zmniejszyæ liczbê miejsc po przecinku, kliknij odpowiednio przyciski Zwiêksz dziesiêtne lub Zmniejsz dziesiêtne, maj¹c zaznaczone komórki, których ta zmiana ma dotyczyæ Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft

9 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek W komórce C9 wpisz =ŒREDNIA(C2:C8) i naciœnij klawisz [Enter]. Wypróbuj nastêpuj¹ce wzory: ca³kowita mediana modalna minimum =MIN(C2:C8) =SUMA(C2:C8) =MEDIANA(C2:C8) =WYST.NAJCZÊŒCIEJ(C2:C8) maksimum =MAX(C2:C8) 9. Mo na uporz¹dkowaæ nazwiska uczniów nie tylko alfabetycznie, ale na przyk³ad wed³ug wyników testu. Okno dialogowe Sortowanie a. Zaznacz kolumny nazwisk i imion uczniów oraz ich wyników testu. Jest to bardzo istotne. Jeœli podœwietlisz tylko jedn¹ kolumnê, tylko ona bêdzie posortowana. b. Z menu Dane wybierz polecenie Sortuj. Pojawi siê okno dialogowe Sortowanie (rysunek 11.7). Na liœcie Sortuj wed³ug zaznacz, któr¹ kolumnê sortowaæ, oraz wska porz¹dek sortowania: Rosn¹co lub Malej¹co. Kliknij przycisk OK. Rysunek Aby dodaæ kolor do komórki, zaznacz j¹ i na pasku narzêdzi Formatowanie kliknij przycisk Kolor wype³nienia. 11. Aby dodaæ ramki wokó³ komórki, zaznacz j¹ i na pasku narzêdzi Formatowanie kliknij przycisk Obramowanie. 12. Aby zmieniæ u³o enie tekstu, zaznacz kolumnê, klikaj¹c jej nag³ówek (np. A), i z menu Format wybierz opcjê Komórki. a. Pojawi siê okno dialogowe Formatuj komórki. Kliknij kartê Wyrównanie (rysunek 11.8) i zmodyfikuj opcje tekstu. wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

10 Dodatek 11.8 Arkusz kalkulacyjny w klasie Karta Wyrównanie okna dialogowego Formatuj komórki Rysunek 11.8 b. W oknie tym mo esz tak e zmieniæ sposób prezentowania wartoœci liczbowej (karta Liczby), rodzaj, styl i rozmiar czcionki (karta Czcionka), obramowanie i kolor komórki (karta Obramowanie oraz Desenie) oraz w³¹czyæ blokadê komórki (karta Ochrona). 13. Aby sprawdziæ, jak arkusz bêdzie wygl¹da³ po wydrukowaniu, kliknij przycisk Podgl¹d wydruku. a. Pojawi siê okno podgl¹du wydruku z paskiem przycisków, za pomoc¹ których mo esz zmodyfikowaæ parametry drukowania. b. Kliknij przycisk. Pojawi siê okno dialogowe Ustawienia strony (rysunek 11.9). Zmieñ ustawienia opcji wydruku na kartach: Strona, Marginesy, Nag³ówek/stopka i Arkusz. Kliknij przycisk OK. c. Kliknij przycisk Zamknij, aby powróciæ do widoku normalnego. Okno dialogowe Ustawienia strony Rysunek Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft

11 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek Pamiêtaj o zapisywaniu. 15. Aby utworzyæ wykres, zaznacz informacjê, któr¹ chcesz zaprezentowaæ wizualnie. Zaznaczone dane Rysunek Kliknij przycisk Kreator wykresów. Pojawi siê okno dialogowe Kreator wykresów (rysunek 11.11). Postêpuj wed³ug instrukcji kreatora. Okno dialogowe Kreator wykresów Rysunek Wybierz typ wykresu, nadaj mu tytu³, dodaj opis osi X i Y i usuñ legendê. Kliknij przycisk Zakoñcz, aby utworzyæ wykres. wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

12 Dodatek Arkusz kalkulacyjny w klasie Rysunek Wykres s³upkowy przyk³adowych danych 18. Mo esz zmieniæ po³o enie lub wymiary wykresu oraz jego elementów, przeci¹gaj¹c uchwyty. Jeœli chcesz zmodyfikowaæ którykolwiek z elementów wykresu, kliknij go dwukrotnie, a pojawi siê odpowiednie okno dialogowe Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft

13 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek Zadanie 3 Praca z danymi (1 godzina 45 minut) Przyk³adowy plik pokazuje dane dotycz¹ce fikcyjnej grupy uczniów. Z tego materia³u mo liwe jest utworzenie list odpowiednich do zadañ. Zwykle stosowan¹ metod¹ jest porz¹dkowanie wed³ug nazwisk, lecz mo na tak e porz¹dkowaæ wed³ug ocen itd. Wypróbuj sposoby porz¹dkowania, zastosuj wzory, utwórz wykresy, dodaj ramki i zmieniaj kolory. Mo na tak e filtrowaæ te informacje. Filtrowanie 1. Zaznacz dane. 2. Z menu Dane wybierz polecenie Filtr, a nastêpnie opcjê Autofiltr. W pierwszym zaznaczonym wierszu, w ka dej komórce z prawej strony etykiety pojawi³ siê przycisk ze strza³k¹ dla menu z prostymi opcjami filtrowania (rysunek 11.13). Przyciski Autofiltru Rysunek Kliknij przycisk ze strza³k¹ w dó³ i zaznacz wybran¹ wartoœæ, która ma byæ wyœwietlona (rysunek 11.14). Aby ponownie wyœwietliæ wszystkie dane, kliknij przycisk i wybierz opcjê Wszystkie. wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

14 Dodatek Arkusz kalkulacyjny w klasie Opcje Autofiltru Rysunek Blokowanie okienek Pracuj¹c z du ymi dokumentami, mo esz zachowaæ nag³ówki wiersza i kolumny, aby by³y widoczne, gdy przewijasz resztê dokumentu. 1. Zaznacz komórkê C2, a nastêpnie z menu Okno wybierz polecenie Zablokuj okienka. Na lewo od kolumny C oraz nad wierszem 2 pojawi³y siê grubsze linie. 2. Pos³uguj¹c siê suwakami na dole i po lewej stronie okna, przewiñ arkusz w prawo oraz w dó³. Dane zosta³y przewiniête, a pierwszy wiersz i dwie lewe kolumny nadal s¹ widoczne (rysunek 11.15). Efekt dzia³ania polecenia Zablokuj okienka Rysunek Uwaga. Przed drukowaniem z menu Okno wybierz polecenie Odblokuj okienka Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft

15 Arkusz kalkulacyjny w klasie Dodatek Ukryj Innym sposobem pracy z du ¹ liczb¹ danych jest ukrywanie czêœci z nich. 1. Zaznacz kolumny (lub wiersze), które chcesz ukryæ. W tym celu kliknij nag³ówek pierwszej kolumny (np. C), a nastêpnie, trzymaj¹c naciœniêty klawisz [Ctrl], klikaj nag³ówki pozosta³ych kolumn (np. do K). 2. Zaznaczony obszar kliknij prawym przyciskiem myszy, aby wyœwietliæ menu podrêczne. 3. W menu podrêcznym kliknij polecenie Ukryj. Rysunek Wybieranie polecenia Ukryj 4. Teraz pomiêdzy kolumnami B i L linia jest grubsza (rysunek 11.17). Efekt dzia³ania polecenia Ukryj Rysunek Aby wyœwietliæ ukryte kolumny, zaznacz kolumny z ka dej strony grubszej linii (w tym przypadku B i L), a nastêpnie z menu Format wybierz opcjê Kolumna oraz polecenie Odkryj. wspierane przez Microsoft 2002 Intel Corporation. All rights reserved.

16 Dodatek Arkusz kalkulacyjny w klasie Zadanie 4 Opracowywanie pomys³ów na zastosowanie arkusza kalkulacyjnego (15 minut) W Twojej grupie przejrzyj zagadnienia dotycz¹ce administracji, które zosta³y wypunktowane w zadaniu 1 i okreœl sposoby zastosowania arkusza kalkulacyjnego w realizacji zadañ administracyjnych. PRACA SAMODZIELNA Wybierz dane z w³asnych materia³ów nauczycielskich. Wpisz je do arkusza w programie Excel i przeæwicz operowanie na danych, realizuj¹c cele okreœlone w zadaniu Intel Corporation. All rights reserved. wspierane przez Microsoft