SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

Transkrypt

1 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT FARMA WIATROWA WICKO 10 MW Budowa infrastruktury elektroenergetycznej i teletransmisyjnej. w m. Wicko gmina Wicko. Powiat Lębork SPECYFIKACJA TECHNICZNA ELEKTRYCZNA - STE LINIA KABLOWA WN-110 kv z kanalizacją teletechniczną LINIE KABLOWE SN-15kV z kanalizacją teletechniczną i pomiarami,,zielonej energii, STACJA ELEKTROENERGETYCZNA 110/15 kv, Opracował: mgr inż. Grzegorz Gola mgr inż. Józef Błaż elektroenergetyczną 110/15 kv GPZ Szelf Wicko w m. Wicko gm. Widcko. Powiat Lębork

2 STE l Wymagania ogólne... 4 STE 1.1 Wstęp... 5 STE 1.2 Przedmiot ST... 5 STE 1.3 Zakres stosowania ST... 6 STE 1.4 Zakres robót objętych ST... 6 STE 1.5 Określenia podstawowe STE 2 Materiały STE 2.1 Rozdzielnice STE Obudowy STE Wyposażenie wewnętrzne rozdzielnic STE 2.2 Ochrona odgromowa STE Zwody STE Osprzęt urządzeń piorunochronnych STE Wewnętrzny osprzęt ochronny STE 2.3 Materiały wykorzystywane do wykonania robót STE Budowa linii kablowej WN 110 kv: STE Budowa linii kablowej SN 15 kv: STE Światłowodowe linie kablowe: STE Układ pomiarowy szarej energii: STE Rozdzielnia SN 15 kv z polem pomiarowym: STE Szafa zabezpieczeń 110 kv: STE Szafa potrzeb własnych prądu przemiennego 230/400 V AC: STE Szafa potrzeb własnych prądu stałego 24/220 V DC : STE Stacja elektroenergetyczna 110/15 kv GPZ Szelf Wicko: STE Telemechanika: STE Materiały pomocnicze STE 2.4 Składowanie materiałów STE 2.5 Warunki dostawy STE 3 Sprzęt STE 3.1 Sprzęt wykorzystywany do wykonania Robót Budowlanych STE 4 Transport i składowanie STE 4.1 Transport Materiałów STE 5 Wykonanie Robót Budowlanych STE 5.1 Ogólne wymagania dotyczące Robót Budowlanych STE 5.2 Przekazanie Robót Budowlanych STE 5.3 Nadzór autorski STE 5.4 Linie kablowe WN roboty przygotowawcze STE 5.5 Linie kablowe SN roboty przygotowawcze STE 5.6 Roboty ziemne STE 5.7 Roboty instalacyjno montażowe STE 5.8 Montaż kabli w ziemi STE Montaż kabli w rurach umieszczonych w ziemi STE 6 Kontrola jakości Robót Budowlanych STE 6.6 Dobór przewodów do obciążalności prądowej i spadku napięcia oraz dobór i nastawienie urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych STE 6.8 Dobór urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych STE 6.9 Oznaczenia przewodów neutralnych i ochronnych oraz ochronno-neutralnych STE 6.10 Umieszczenie schematów, tablic ostrzegawczych lub innych podobnych informacji oraz oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp

3 STE 6.11 Połączenie przewodów STE 6.12 Badania przy wykonywaniu i przy odbiorze STE 6.13 Rozdzielnice STE 6.14 Kontrola Materiałów STE 6.15 Certyfikaty i deklaracje STE 6.16 BHP i ochrona środowiska STE 7 Obmiar Robót Budowlanych STE 7.1 Ogólne zasady odbioru Robót Budowlanych STE 7.2 Czas przeprowadzania obmiaru STE 8. Odbiór Robót Budowlanych STE 8.1. Ogólne zasady odbioru robót STE 8.2. Warunki odbioru instalacji energetycznych i urządzeń STE Odbiór materiałów na placu budowy STE Odbiór robót zanikających STE Odbiór etapów robót STE Odbiór końcowy zadania STE Końcowy odbiór robót budowlanych z przekazaniem do eksploatacji farmy wiatrowej Szelf-Wicko 10 MW STE 8.4. Odbiór pogwarancyjny STE 9 Podstawa płatności STE 9.1. Etapy rozliczeń STE 10 Przepisy związane

4 STE l Wymagania ogólne Wymagania ogólne opisane zostały w ST i są obowiązujące dla wszystkich branż. Dostawca systemów elektrycznych musi ściśle się dostosować do wszystkich wytycznych zawartych w specyfikacjach; a wszelkie odstępstwa wymagają zgody Zamawiającego i jeżeli to możliwe, potwierdzenia w kontrakcie. Instalacje elektryczne nie zainstalowane zgodnie ze specyfikacjami muszą być zdemontowane i zrobione od nowa. Jeżeli zaistnieją niezgodności w dokumentach przetargowych, t.j. w specyfikacjach, rysunkach lub zestawieniach materiałowych, wtedy ostrzejsze wymagania winny przeważać. Wykonawca do chwili odbioru końcowego odpowiada za : wszystkie uzgodnienia poczynione z OSD i OSP oraz pozostałymi stronami procesu budowlanego. Wszelkie roszczenia osób trzecich, bądź opóźnienia spowodowane brakiem stosownych uzgodnień obciążają Wykonawcę. zabezpieczenie terenu budowy, wszelkie materiały, urządzenia i instalacje wbudowane w trakcie realizacji budowy. Zadaniem Wykonawcy będzie spełnienie (w imieniu Zamawiającego) wszystkich zapisów jakie wynikają z umowy przyłączeniowej dla skutecznej realizacji projektu. Wykonawca odpowiada materialnie i finansowo, za wszystkie wybudowane instalacje i urządzenia elektroenergetyczne w ramach niniejszego przedmiotu zamówienia, do czasu ich przekazania Zamawiającemu, które nastąpi po odbiorze końcowym całego kompletnego przedmiotu zamówienia bez wad, przez Zamawiającego, pod warunkiem dokonania odbiorów wszystkich elementów przedmiotu zamówienia, przez właściwe urzędy instytucje, Energia Operator, PSE-Pólnoc, PSE S.A., Inspektora Nadzoru inwestycyjnego,kierownika Budowy, oraz wykonania przez Wykonawcę rozruchu próbnego instalacji i urządzeń elektroenergetycznych oraz telekomunikacyjnych stanowiących przedmiot zamówienia, trwającego 200 godzin podczas, którego wyprodukowana energia elektryczna przez pięć turbin wiatrowych zostanie wytransferowana przez instalacje i urzadzenia stanowiące przedmiot zamówienia do sieci OSD Energia Operator, oraz rozruch nie wykaże żadnych usterek. Wymagania określone powyżej muszą zostać spełnione wraz z wymaganiami określonymi w niniejszej specyfikacji. Z uwagi na cenę ryczałtową, za jaką Wykonawca ma wykonać przedmiot zamówienia, w zakres przedmiotu zamówienia, niezależnie od ustaleń niniejszej specyfikacji technicznej oraz zawartości dokumentacji projektowych budowlano-wykonawczych, wchodzi wykonanie kompletnego i sprawnego przyłącza elektroenergetycznego dla wyprowadzenia z farmy wiatrowej Szelf o mocy instalowanej 10 MW wyprodukowanej energii w ilości 10MW/h do sieci przesyłowej OSD Energa Operator oraz wykonanie i uruchomienie edycji i transmisji danych (telemechaniki) do Energa Operator, PSE-Pólnoc, PSE SA z wszystkich turbin wiatrowych oraz stacji abonenckiej GPZ 110/15 Szelf, zgodnie z wymaganiami warunków energetycznych oraz IRiESD,wydanych dla farmy wiatrowej Szelf o mocy 10 MW przez Energa Operator oraz warunków technicznych transmisji 4

5 danych wydanych przez PSE-Pólnoc, Zamawiajacy uznaje, że przedmiot zamówienia, zostaje zakończony jeśli Wykonawca wybuduje w ramach przedmiotu zamówienia wszystkie niezbędne kompletne instalacje i urządzenia elektroenergetyczne oraz telekomunikacyjne, dla celu jakiemu mają służyć tj. wyprowadzanie wyprodukowanej przez pięć turbin wiatrowych energii elektrycznej o mocy całkowitej 10MW/h oraz uruchomi instalacje, urządzenia elektroenergetyczne i otrzyma zgodę od właściciela sieci przesyłowej OSD Energa Operator zgody na ich włączenie do sieci przesyłowej OSD Energa Operator, oraz Wykonawca wykona w porozumieniu z dostawcą turbin wiatrowych oraz Energa Operator, 200 godzinny transfer wyprodukowanej przez wszystkie pięć turbin wiatrowych energii, poprzez wybudowane instalacje i urządzenia do sieci OSD Energa Operator i ten transfer nie wykaże żadnych usterek. Odbiór końcowy całego przedmiotu zamówienia i jego bezusterkowe przekazanie Zamawiajacemu, może nastapić, po spełnieniu przez Wykonawcę wymagań niniejszej specyfikacji. Wykonawca odpowiada za wykonanie przedmiotu zamówienia i go wykona, dla celu jakiemu ma służyć tj. wyprowadzeniu mocy 10MW/h wyprodukowanej energii przez pięć turbin wiatrowych o mocy 10MW do sieci przesyłowej elektroenergetycznej właściciela OSD Energa Operator zgodnie z warunkami energetycznymi oraz umową przyłaczeniową z Energa Operator a także wymaganiami IRiESD obowiązującymi w Energa Operator oraz PSE-Północ i PSE S.A., a także wymaganiami w zakresie przesyłu danych łączami telekomunikacyjnymi wydanymi przez Energa Operator oraz PSE-Północ i PSE S.A. Wykonawca poniesie wszystkie koszty związane z wykonaniem przedmiotu zamówienia i niezbędne do jego właściwego wykonania, dla celu jakim ma służyć Zamawiającemu. STE 1.1 Wstęp STE 1.2 Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji są wymagania dotyczące wykonania i odbioru Robót Budowlanych, montażowych oraz rozruchowych, związanych z wykonaniem pod tzw. klucz instalacji i urządzeń odbiorczych elektroenergetycznych, teletransmisyjnych, telemetrycznych i telekomunikacyjnych niezbędnych do wyprowadzenia mocy z projektowanej farmy wiatrowej Szelf o mocy 10 MW zlokalizowanej w m. Wicko gm. Wicko. Powiat Lębork, do sieci dystrybucyjnej należącej do Energa Operator sp. z o.o., w skład której wchodzą wzajemnie powiązane elementy budowlane i instalacyjne, służące do przesyłu wyprodukowanej energii z farmy wiatrowej, takie jak: projektowany GPZ 110/15 kv, linia kablowa 110 kv, linie kablowe 15 kv, kanalizacje teletechniczne, pomiary,,zielonej energii oraz urządzenia niezbędne do obsługi wszystkich w/w elementów, Adres inwestycji: Przedmiot prac należy wykonać na działkach nr 437/4 i 431/6, 441, 493, 432 obręb Wicko, 32, 37 obręb Białogarda, stanowiących plac budowy, zlokalizowanych w gminie Wicko powiat Lębork. Wszędzie tam, gdzie w niniejszym dokumencie powołane są normy, aprobaty, specyfikacje techniczne i systemy odniesienia, bądź wskazane są znaki towarowe, patenty lub źródło pochodzenia (nazwy producentów lub urządzeń), postanowienia te należy odczytywać jako przykładowe, a wykonawca ma każdorazowo prawo zastosowania rozwiązania równoważnego. 5

6 STE 1.3 Zakres stosowania ST Specyfikacja jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót w/w wymienionych oraz stanowi załącznik do umowy na podstawie którego wspólnie z dokumentacją projektową budowlano-wykonawczą oraz dokumentacją opracowaną przez Wykonawcę wykona on przedmiot zamówienia. STE 1.4 Zakres robót objętych ST Niniejsza specyfikacja nie obejmuje wykonania systemu teletransmisyjnego do operatorów OSD i OSP z liniami światłowodowymi i miedzianymi poza terenem farmy co jest przedmiotem odrębnej specyfikacji (STWiOR SYSTEM TELETRANSMISYJNY). W zakres wykonawcy wchodzi wykonanie, uruchomienie i edycja sygnałów telemechaniki (przy wykorzystaniu ww. systemu teletransmisyjnego) zgodnie z wymogami operatorów OSD i OSP. Niniejsza Specyfikacja techniczna jest zgodna z projektami budowlano-wykonawczymi jak niżej, na podstawie których wykonawca ma wykonać przedmiot zamówienia i ponieść wszystkie koszty z tym związane i należy ją rozpatrywać wspólnie z tymi projektami : 1.4.a.. Projekt Budowlany Farmy Siłowni Wiatrowych Szelf typu Enercon E82/BF/107/23/01 2MW 5szt. w miejscowości Wicko Gmina Wicko Stacja elektroenergetyczna 110/15KV [ GPZ Szelf Wicko] branża elektryczna 1.4.b. Projekt Budowlany Farmy Siłowni Wiatrowych Szelf typu Enercon E82/BF/107/23/01 2MW 5szt. w miejscowości Wicko Gmina Wicko Stacja elektroenergetyczna 110/15KV [ GPZ Szelf Wicko] branża konstrukcja 1.4.c.. Projekt Budowlany Farmy Siłowni Wiatrowych Szelf typu Enercon E82/BF/107/23/01 2MW 5szt. w miejscowości Wicko Gmina Wicko Stacja elektroenergetyczna 110/15KV [ GPZ Szelf Wicko] branża sanitarna 1.4.d. Projekt budowlano-wykonawczy linie elektroenergetyczne kablowe 110 KV z kanalizacją światłowodową 1.4.e. Projekt budowlano-wykonawczy linie elektroenergetyczne kablowe 15 KV z kanalizacją światłowodową 1.4.f. Projekt Budowlany Farmy Siłowni Wiatrowych Szelf typu Enercon E82/BF/107/23/01 2MW 5szt. w miejscowości Wicko Gmina Wicko Zagospodarowanie terenu głównego punktu zasilania [GPZ] do celów ZUD 6

7 Wykonawca ma obowiązek zapoznania się z w/w dokumentacjami oraz rozpatrywania ich w powiązaniu z niniejszą specyfikacją oraz własną wiedzą i doświadczeniem, lecz z uwagi na cenę ryczałtową, Wykonawca musi wykonać przedmiot zamówienia, biorąc pod uwagę wszelkie koszty niezbędne do wykonania celu dla jakiego wykonywany jest przemiot zamówienia, a który został określony powyżej. Linię kablową elektroenergetyczna 110 kv z kanalizacją światłowodową wraz z głowicami kablowymi i ochroną przeciwprzepięciową dł. ok. 480 m; na podstawie projektu budowlano wykonawczego Pt. Linia Kablowa Elektroenergetyczna 110 kv z kanalizacją światłowodową Farmy Siłowni Wiatrowych Szelf ; Linie kablowe elektroenergetyczne 15 kv z kanalizacją światłowodową o łącznej długości ok m ; na podstawie projektu budowlano wykonawczego Pt. Linie Kablowe Elektroenergetyczne 15 kv z kanalizacją światłowodową Farmy Siłowni Wiatrowych Szelf ; Budowę kompletnej stacji elektroenergetycznej 110/15 kv GPZ Szelf Wicko; na podstawie Projektu Wykonawczego Farmy Siłowni Wiatrowych,,SZELF typu ENERCON E-82/BF/107/23/01, 2.0 MW 5 SZT Stacja Elektroenergetyczna 110/15 kv,,gpz Szelf - Wicko opracowanie wielotomowe zawiera: obwody pierwotne, obwody wtórne, potrzeby własne, telemechanika, pomiar rozliczeniowy energii szarej; Wykona projekt i zabudowę układów pomiaru zielonej energii na zaciskach generatorów lub innym możliwym najbliższym miejscu sąsiedztwie generatora w przypadku niemożliwości wykonania na zaciskach generatora, wewnątrz siłowni wiatrowych ENERCON lub równoważnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z dnia 29 maja 2007 r.); i obejmuje wykonanie przez wykonawcę : 1. Wykonanie analizy mocy biernej farmy wiatrowej, w przypadku gdy wyniki analizy wykażą, że będzie konieczne zainstalowanie dodatkowych urządzeń do kompensacji, należy je zaprojektować i zainstalować na farmie, 2. aktualizację i uzupełnienie projektów wykonawczych do bieżących wymagań operatorów OSD i OSP z uwzględnieniem zmian w wykonawstwie, 3. budowę linii kablowej 110 kv z kanalizacją światłowodową, 4. budowę linii kablowych 15 kv z kanalizacją światłowodową; [ podłączenie kabli 15 kv wewnątrz turbi wiatrowych wykona dostawca turbin wiatrowych, Wykonawca wprowadzi kable 15 kv o uzgodnionej długości do turbin wiatrowych przez przepusty przygotowane przez wykonawcę fundamentów turbin wiatrowych oraz je uszczlniić] 5. wstrzelenie kabli światłowodowych w wykonaną uprzednio kanalizację teletechniczną na terenie farmy z wprowadzeniem ich (oraz uszczelnieniem przejść) do EW (turbin) w miejsce uzgodnione z ich producentem/dostawcą, typ kabli określi dostawca/producent turbin; 6. wstrzelenie kabla światłowodowego w wykonaną uprzednio kanalizację teletechniczną przy ułożeniu kablu 110 kv i wprowadzenie światłowodu na słup nr 66, 7. budowę kompletnej stacji elektroenergetycznej 110/15 kv wraz z konstrukcjami wsporczymi i fundamentami; 8. zabudowę układów pomiaru energii szarej po stronie górnego napięcia transformatora w stacji 110/15 kv GPZ Szelf Wicko); 7

8 9. projekt i zabudowę układów pomiaru zielonej energii na zaciskach generatorów siłowni wiatrowych ENERCON lub równoważnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z dnia 29 maja 2007 r.); [ montaż przekładników wysokiego napiecia do wszystkich układów pomiaru zielonej wykona dostawca turbin wiatrowych, pozostałe elementy dostarcza i wykona i zamontuje Wykonawca niniejszego przedmiotu zamówienia w uzgodnieniu z dostawcą turbin wiatrowych oraz Energa Operator ] 10. wykonanie uziemienia stacji elektroenergetycznej 110/15 kv; 11. wykonanie instalacji ochrony odgromowej; 12. wykonanie obliczeń i nastaw zabezpieczeń oraz wykonanie zmian w istniejących zabezpieczeniach, bądź rozbudowę istniejących zabezpieczeń w stacjach 110 kv powiązanych, w których po włączeniu odczepu zasilającego stację GPZ Szelf Wicko będzie to konieczne; 13. zabudowę rejestratora zakłóceń klasy A w stacji, zgodnie z pkt zał. Nr 3 do IRiESD 14. zabudowę sterownika/koncentratora stacyjnego dla potrzeb telemechaniki stacyjnej; 15. wykonanie systemu telemechaniki stacji z możliwością sterowania i ograniczania mocy czynnej, biernej, cosφ i napięcia przez operatora OSD zgodnie z wymogami IRiESD oraz Właściciela farmy. 16. dostawę stanowiska dyspozytorskiego SCADA lub równoważnego telemechaniki stacji zapewniającego sterowanie i odwzorowanie wszystkich urządzeń, pomiarów w stacji GPZ oraz wymaganych wielkości i zdarzeń wraz z licencjami, drukarką atramentową i UPS (komputer typu NOTEBOOK klasy PC umożliwiający miejscowy i zdalny nadzór nad urządzeniami stacji przez firmę eksploatująca farmę), 17. sprawdzenie, rekonfiguracja kanałów podstawowych i rezerwowych transmisji z testami (protokołu transmisji danych) do systemów nadrzędnych OSD i OSP, wykonanie modyfikacji systemów (edycji sygnałów telemechaniki stacji) w ośrodkach nadrzędnych OSD, udział w testach i uruchomienie współpracy systemu stacyjnego z systemem nadrzędnym OSD, 18. wykonanie modyfikacji systemów (edycji sygnałów telemechaniki stacji) w ośrodkach nadrzędnych OSP (w systemach Dyster i Ex w ODM Bydgoszcz), udział w testach i uruchomienie współpracy systemu stacyjnego z systemem nadrzędnym OSP, 19. zestawienie kanału komunikacyjnego do systemu nadzoru SCADA producenta turbin, 20. zestawienie kanału komunikacyjnego do systemu nadzoru SCADA właściciela farmy wraz z edycją (odwzorowaniem) pomiarów i stanów urządzeń stacji, 21. zapewnienie odczytu produkcji,,szarej i,,zielonej energii przez Właściciela farmy, Energa Operator, PSE-Północ, PSE S.A., zgodnie z ich wymaganiami, 22. wykonanie sygnalizacji centralnej stacji 110/15 kv, 23. wyposażenie rozdzielnicy potrzeb własnych 400/230V AC w układ automatyki SZR (doposażenie rozdzielnicy FA1 w układ SZR). 24. wykonanie ogrodzenia stacji zapewniającej bezpieczeństwo osób postronnych; 25. wykonanie kompletu badań i sprawdzeń stacji, włącznie z pomiarem napięć krokowych i napięć rażenia; 26. wykonanie instalacji sygnalizacji włamania i napadu, z możliwością powiadamiania służb i Centrum Nadzoru Farmy; 27. wykonanie instalacji sanitarnej (odolejania mis transformatorów) stacji wraz z instalacją sygnalizacji stanów alarmowych, 28. wykonanie wszelkich instrukcji wymaganych przepisami, a w szczególności Instrukcję Współpracy Ruchowej, Programu Testów Odbiorczych, Instrukcji Eksploatacji itp. 8

9 29. Wykonanie projektu wykonawczego dla zaprojektowanych kanalizacji światłowodowych w celu wprowadzenia linii światłowodowej i miedzianej telekomunikacyjnej do kanalizacji światłowodowej 30. Wykonanie i uruchomienie linii światłowodowej i miedzianej telekomunikacyjnej we wszystkich zaprojektowanych kanalizacjach światłowodowych z wprowadzeniem ich do wnętrza turbin wiatrowych oraz podłączenie ich z projektowaną instalacją światłowodową odbiorczą wyprowadzającą połączenia światłowodowe na zewnątrz farmy wiatrowej oraz dostarczeniem i rozruchem wszystkich urządzeń teletransmisyjnych niezbędnych do obsługi połączeń pomiędzy farmą wiatrową, a Energia Operator i PSE-Północ [podłączenie instalacji światłowodowych we wnętrzu wszystkich turbin wiatrowych wykona dostawca turbin wiatrowych]. 31. Wykonawca zabezpieczy tj. powoła Kierownika robót branży elektroenergetycznej zgodnie z polskim prawem budowlanym; 32. Wykonawca wykona wytyczenie przez geodetę uprawnionego, w terenie wszystkich elementów budowlanych; 33. Wykonawca wykona inwentaryzację powykonawczą wszystkich wykonanych urządzeń i instalacji; 34. W przypadku, gdy rezystancje naturalnych uziemień fundamentów siłowni wiatrowych przekroczy 2 Ω, Wykonawca rozbuduje system uziemień fundamentów taki sposób aby spełnione było wymaganie R uz 2 Ω. 35. Wszystkie koszty związane z wykonaniem powyższych czynności oraz robót, jak w pkt od 1 do 34 ponosi w całości Wykonawca i musi uwzględnić je w ofercie. Wykonawca jest zobowiązany również do: 1. Zabezpieczenia należytego wykonania robót wykonania umowy: Zamawiający wymaga wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy: Na okres realizacji umowy w wysokości 10 % wartości umowy netto; Na okres rękojmi i gwarancji w wysokości 5 % wartości umowy netto : Zabezpieczenie może być wniesione: w pieniądzu przelewem na rachunek bankowy wskazany przez Zamawiającego w poręczeniach lub gwarancjach bakowych na tak zwane pierwsze ządanie Zamawiającego bez żadnych warunków ; 2. zawarcia stosownych umów z właścicielami terenów, na których będą prowadzone roboty budowlane. Wykonawca z własnych środków pokryje odszkodowania za zajęte tereny, oraz za szkody wyrządzone w trakcie robót. Wykonawca pokryje również koszty zajęcia dróg należne ich zarządcom za prowadzenie robót w pasach drogowych. 3. odbudowy uszkodzonych dróg oraz infrastruktury drogowej uszkodzonej przez transport technologiczny lub roboty budowlane na wszystkich drogach na których były prowadzone prace; 9

10 4. pokrycia wszystkich opłat o charakterze publicznoprawnym związanych z wykonaniem umowy, w szczególności podatków i ceł, bez względu na to czy będą one płacone w Polsce czy na terytorium państwa obcego, 5. pokrycia wszystkich kosztów związanych z odszkodowaniami dla osób trzecich za szkody wynikłe z prowadzenia robót budowlanych w terenach prywatnych bądź publicznych, w tym odszkodowania rolnicze; 6. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo, ochronę środowiska, od momentu przejęcia placu budowy, aż do jego przekazania Zamawiającemu 7. Wykonawca zobowiązany jest do posiadania OC deliktowego przez cały okres obowiązywania umowy. W przypadku przedłużenia terminu wykonywania umowy Wykonawca zobowiązany jest do przedłużenia okresu ubezpieczenia lub zawarcia nowej umowy; 8. Wykonawca zobowiązany jest do posiadania Polisy - ubezpieczenia robót budowlano montażowych objętych przedmiotową umową na kwotę minimum wartości umowy brutto przez cały okres obowiązywania umowy, aż do podpisania Protokołu odbioru końcowego przedmiotu Umowy. W przypadku przedłużenia terminu wykonywania Umowy Wykonawca zobowiązany jest do przedłużenia okresu ubezpieczenia lub zawarcia nowej umowy ubezpieczenia w przypadku nie wykonania tego obowiązku Zamawiający uprawniony jest do zawarcia umowy ubezpieczenia na koszt Wykonawcy; 9. Wykonawca zobowiązany jest do przedstawienia Zamawiającemu umów, które zawarł z podwykonawcami, a zakres robót powierzonych podwykonawcom musi być tożsamy z oświadczeniem, którą część zamówienia Wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcom; 10 Wykonawca przeszkoli min. 2 pracowników wytypowanych przez Zamawiającego w obsłudze wybudowanych i uruchomionych urządzeń w zakresie niezbędnym do ich obsługi zdalnej i ręcznej; 11. Wykonawca ponosi wszystkie koszty organizacyjne budowy z uwzględnieniem kosztów energii, wody, wywozu i utylizacji odpadów powstałych w trakcie realizacji umowy o przedmiotowe zamówienie publiczne i śmieci bytowych; 12. Wykonawca ponosi wszystkie koszty związane z zapewnieniem warunków socjalno-bytowych i sanitarnych zatrudnionym przez siebie pracownikom na terenie budowy. 13. Wykonawca będzie prowadził i przygotuje dokumentację odbiorową na przedmiot zamówienia. Wykonawca poniesie wszystkie koszty związane z wykonaniem ustaleń określonych wszystkich pkt jak wyżej oraz ujmie je wszystkich oferowanej cenie za przedmiot zamówienia. 10

11 We wszystkich rozdziałach Specyfikacji Technicznej czynione są odniesienia do norm krajowych lub równoważnych norm europejskich. Normy te winny być uważane za integralną część tychże i odczytywane w powiązaniu z rysunkami i ST jak gdyby były w nich powielone. W przypadku braku norm krajowych dopuszcza się stosowania norm europejskich. Uważa się Wykonawcę za w pełni zaznajomionego z ich treścią i wymaganiami. Przedmiotową Specyfikację Techniczną sporządzono zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia r. Dz.U. Nr 202 poz Szczegółowy zakres Robót Budowlanych został wymieniony w Dokumentacji Projektowej oraz przedmiarze Robót Budowlanych. Wykonawca własnym staraniem ponosząc z tym związane koszty, sprawdzi i uruchomi telemechanikę w zakresie transmisji do OSD i OSP zgodnie z warunkami technicznymi przyłączenia oraz z IRiESP. Oznacza to, że ewentualne doposażenie istniejącej infrastruktury teletechnicznej operatorów (w szczególności porty, multipleksery serwery portów, zasilacze i inne ) nie wyszczególnione zawarte są w całości u Wykonawcy. STE 1.5 Określenia podstawowe Określenia podstawowe w niniejszej ST są zgodne z odpowiednimi normami, a w szczególności z: PN - IEC , lub równoważną PN 84/E 02033, lub równoważną PN 87/E 05110, lub równoważną PN IEC , lub równoważną PN IEC , lub równoważną PN IEC , lub równoważną PN IEC , lub równoważną PN IEC , lub równoważną PN 76/E 05125, lub równoważną Określenia podstawowe w niniejszej ST należy czytać łącznie z określeniami ujętymi w ST wymagania ogólne Aprobata Techniczna dokument stwierdzający przydatność dane wyrobu do określonego obszaru zastosowania. Zawiera ustalenia techniczne co do wymagań podstawowych wyrobu oraz metodykę badan dla potwierdzenia tych wymagań. Certyfikat Zgodności dokument wydany przez upoważnioną jednostkę badającą (certyfikującą), stwierdzający zgodność z kryteriami określonymi odpowiednimi aktami prawnymi, normami, przepisami, wymogami lub specyfikacja techniczna dla badanego materiału lub wyrobu. Deklaracja Zgodności dokument w formie oświadczenia wydany przez producenta, stwierdzający zgodność z kryteriami określonymi odpowiednimi aktami prawnymi, normami, przepisami, wymogami lub specyfikacja techniczna dla danego materiału lub wyrobu. Dodatkowa Ochrona Przeciwporażeniowa - ochrona części przewodzących, dostępnych w wypadku pojawienia się na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych. Pozostałe określenia są zgodne z normą PN - 61/ E 1002 lub równoważną. Dokumentacja Budowy oznacza łącznie: 11

12 - Dziennik Budowy, - Plan Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia, - Program Zapewnienia Jakości, - Dokumentację powykonawczą, Dokumentacja Projektowa oznacza łącznie: - Specyfikacje Techniczne ( ST ), - Pozwolenia zgodnie z definicją w umowie o Roboty Budowlane, - Projekt Wykonawczy obiektów, - Przedmiary Robót, - Informacje BIOZ, Dziennik Budowy - zeszyt z ponumerowanymi stronami, opatrzony pieczęcią organu wydającego, wydany zgodnie zobowiązującymi przepisami, stanowiący urzędowy dokument przebiegu Robót Budowlanych, służący do notowania zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót, rejestrowania dokonywanych odbiorów robót, przekazywania poleceń i innej korespondencji technicznej pomiędzy Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego, Wykonawcą i Projektantem. Dyrektor Realizacji - osoba wymieniona w danych kontraktowych (wyznaczona przez Zamawiającego, o której wyznaczeniu poinformowany jest Wykonawca), odpowiedzialna za nadzorowanie Robót Budowlanych i administrowanie umową i Roboty Budowlane. Harmonogram oznacza opracowany przez Wykonawcę szczegółowy harmonogram rzeczowo-finansowy, z którego wynikają m.in. szczegółowe terminy realizacji poszczególnych etapów Robót Budowlanych; Kierownik Budowy - osoba wyznaczona przez Wykonawcę, upoważniona do kierowania robotami i do występowania w jego imieniu w sprawach realizacji umowy o Roboty Budowlane. Książka Obmiarów - akceptowany przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego zeszyt z ponumerowanymi stronami, służący do wpisywania przez Wykonawcę obmiaru dokonywanych robót w formie wyliczeń, szkiców i ew. dodatkowych załączników. Wpisy w książce obmiarów podlegają potwierdzeniu przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Kabel elektroenergetyczny odmiana przewodu, służąca do przesyłania energii elektrycznej. Kabel sygnalizacyjny przewód wykorzystywany w obwodach sygnalizacyjnych, sterowniczych, kontrolno-pomiarowych, zabezpieczających. Linia kablowa kabel wielożyłowy lub wiązka kabli jednożyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli połączonych równolegle, które wraz z osprzętem ułożone są na wspólnej trasie, łącząc zaciski dwóch urządzeń elektroenergetycznych. Trasa kablowa pas terenu lub przestrzeń, w której osi symetrii ułożono jedną lub więcej linii kablowych. Skrzyżowanie miejsce na trasie kabla, w którym rzuty poziome różnych linii kablowych pokrywają się lub przecinają. Zbliżenie miejsce na trasie kabla, w którym odległość pomiędzy różnymi liniami kablowymi, urządzeniem podziemnym lub drogą komunikacyjną jest mniejsza niż odległość dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczających i nie występuje skrzyżowanie. Studzienka kablowa przestrzeń podziemna przeznaczona do instalowania muf kablowych, ułatwiająca przeciąganie i łączenie kabli prowadzonych pod ziemią oraz w kanałach, rurach, blokach betonowych itp.). Blok kablowy osłona otaczająca kabel; posiada otwory przeznaczone do wciągania kabli. Napięcie znamionowe kabla Uo/U napięcie na jakie zbudowano i oznaczono kabel; 12

13 przy czym Uo napięcie pomiędzy żyłą a ziemią lub ekranem kabla, natomiast U napięcie międzyprzewodowe kabla. W kraju produkuje się kable elektroenergetyczne na napięcia znamionowe: 0,6/1 kv, 3,6/6 kv, 6/10 kv, 8,7/15 kv, 12/20 kv, 18/30 kv, 23/40 kv; dla napięcia 64/110 kv stosuje się kable olejowe, gazowe lub o izolacji polietylenowej. Ilość żył tych kabli może wynosić od 1 do 5, natomiast przekroje znamionowe wg oferty producenta od 1 do 1000 mm2 (praktycznie od 4 mm2). Kable sygnalizacyjne produkowane są na napięcia znamionowe: 0,6/1 kv ilość żył od 2 do 75, przekroje znamionowe od (0,64) 0,75 do 10 mm2. Żyła robocza izolowana żyła wykonana z miedzi lub aluminium: w kablu elektroenergetycznym, służy do przesyłania energii elektrycznej; w kablu sygnalizacyjnym służy do przesyłania lub odcinania sygnału, impulsu itp. Jako część przewodząca może występować drut o przekroju kołowym, owalnym lub wycinek koła (sektorowe) lub linka, złożona z wielu drutów o mniejszym przekroju. Ze względu na duże natężenie pola elektrycznego na ostrych krawędziach ogranicza się stosowanie kabli z żyłami sektorowymi do napięć znamionowych 0,6/1 kv i 3,6/6 kv i przekrojach powyżej 16 mm2. Żyły wielodrutowe zapewniają większą elastyczność kabla, są jednak droższe. Sploty poszczególnych wiązek, zawierających po kilka żył splatane są we współosiowe warstwy w kierunkach przemiennych. Kable sygnalizacyjne posiadają w swej budowie dodatkowo żyłę licznikową (brązową) i kierunkową (niebieską) dla ułatwienia rozpoznawania i liczenia kolejnych warstw kabla. Żyła ochronna żo izolowana żyła w kablu elektroenergetycznym, oznaczona barwą zielono-żółtą izolacji, bezwzględnie wymagana przez określone środki ochrony przeciwporażeniowej. Łączy metalowe części przewodzące dostępnego urządzenia elektrycznego (które mogą przypadkowo znaleźć się pod napięciem), części przewodzące obcych instalacji elektrycznych, główną szynę (zacisk) uziemiający i uziemiony punkt neutralny. Stosowana w kablach na napięcie od 0,6/1 kv, przy czym dla napięć znamionowych do 12/20 kv przekrój żyły nie musi być identyczny z przekrojem roboczym kabla (np. dla żyły roboczej do 50 mm2 przekrój żyły ochronnej minimum 16 mm2, natomiast powyżej 95 mm2 minimum 50 mm2). Żyła powrotna (stara nazwa ochronna ) wymagana bezwzględnie dla kabli elektroenergetycznych o izolacji z tworzyw sztucznych na napięcia znamionowe 3,6/6 kv i wyższe. Wykonana zwykle jako warstwa metaliczna (druty lub taśmy miedziane), współosiowa z przewodzącego ekranu niemetalicznego, znajdującego się na izolacji żyły lub w środku kabla. Służy przewodzeniu prądów zwarciowych i wyrównawczych (prądów zakłóceniowych) w układzie wielofazowym. Żyła probiercza żp izolowana żyła w kablu elektroenergetycznym, zwykle umieszczona w wielodrutowej żyle roboczej; służy do pomiarów, sygnalizacji, obsługi urządzenia elektrycznego. Stosowana głównie dla kabli jednożyłowych, aluminiowych o przekrojach znamionowych ponad 400 mm2, w formie 1-2 żył o przekroju 1,5 lub 2,5 mm2. Żyła neutralna izolowana żyła robocza, oznaczona kolorem niebieskim, w kablach czterożyłowych pełni rolę przewodu ochronno-neutralnego PEN. Przekrój uzależniony od przekroju roboczego kabla, zwykle mniejszy np. dla przekrojów roboczych powyżej 35 mm2 może wynosić 50% tego przekroju. Mufa kablowa osprzęt kablowy służący połączeniu odcinków kabla lub kabli. Głowica kablowa osprzęt kablowy służący wykonaniu zakończeń kabli, ułatwiających ich podłączenie do innego elementu instalacji elektrycznej. Stacja transformatorowa kontenerowa węzłowy punkt sieci elektroenergetycznej, w którym odbywa się zmiana parametrów użytkowych sieci (napięcie) oraz usytuowane są urządzenia rozdzielcze energii elektrycznej, a całość urządzeń zamontowanych jest w 13

14 prefabrykowanym kontenerze, który posadowiony jest na gotowym lub zbudowanym indywidualnie fundamencie lub konstrukcji. Przygotowanie podłoża zespół czynności wykonywanych przed układaniem kabli mających na celu zapewnienie możliwości ich ułożenia zgodnie z dokumentacją; zalicza się tu następujące grupy czynności: wiercenie i przebijanie otworów przelotowych i nieprzelotowych, osadzanie kołków w podłożu, w tym ich wstrzeliwanie, montaż uchwytów do mocowania i układania kabli oraz montaż powłok z tworzyw sztucznych lub metalowych, montaż konstrukcji wsporczych i tuneli kablowych, odkrywanie i zakrywanie kanałów kablowych. Materiały - wszelkie tworzywa niezbędne do wykonania robót, zgodne z Dokumentacją Projektową i specyfikacjami technicznymi, zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Odpowiednia (Bliska) Zgodność - zgodność wykonywanych Robót Budowlanych z dopuszczonymi tolerancjami, a jeśli przedział tolerancji nie został określony - z przeciętnymi tolerancjami, przyjmowanymi zwyczajowo dla danego rodzaju robót budowlanych. Osłona Kabla - konstrukcja przeznaczona do ochrony kabli przed uszkodzeniem mechanicznym, chemicznym i działaniem łuku elektrycznego. Osprzęt Elektryczny Linii Kablowej - zbiór elementów przeznaczonych do łączenia i zakończenia kabli np. głowice kablowe, mufy, złącza kablowe. Polecenie Inspektora Nadzoru Inwestorskiego - wszelkie polecenia przekazane Wykonawcy przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego, w formie pisemnej, dotyczące sposobu realizacji Robót Budowlanych lub innych spraw związanych z prowadzeniem budowy. Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna będąca autorem Dokumentacji Projektowej. Protokół Odbioru Częściowego - oznacza dokument tożsamy z protokołem stanu i zaawansowania Robót Budowlanych, który będzie podpisywany przez Zamawiającego i Wykonawcę w celu potwierdzenia zaawansowania Robót Budowlanych, Protokół Odbioru Końcowego - oznacza dokument, który będzie podpisany przez Zamawiającego i Wykonawcę w celu potwierdzenia zakończenia inwestycji w ramach procesu odbioru końcowego; Przedmiar Robót - wykaz robót z podaniem ich ilości w kolejności technologicznej ich wykonania. Roboty Budowlane - roboty budowlane (w tym prace instalacyjne i montażowe) oraz potrzebne do ich wykonania dostawy Materiałów oraz urządzeń, a także wszelkie inne czynności i działania bezpośrednio lub pośrednio związane z przygotowaniem, zorganizowaniem oraz wykonaniem procesu budowlanego mającego na celu wzniesienie obiektów oraz ich oddanie do eksploatacji, Teren Budowy - teren udostępniony przez Zamawiającego dla wykonania na nim robót oraz inne miejsca wymienione w kontrakcie jako tworzące część terenu budowy. Trasa Kablowa - pas terenu, w którym ułożone są linie kablowe. Skrzyżowanie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym jakakolwiek część rzutu poziomego linii kablowej przecina lub pokrywa jakąkolwiek część rzutu poziomego innej linii kablowej lub innego urządzenia podziemnego albo naziemnego. Zbliżenie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym odległość między linią kablową, urządzeniem podziemnym lub drogą komunikacyjną itp jest mniejsza niż odległość dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczających i w których nie występuje Skrzyżowanie. 14

15 Rozdzielnica elektryczna (tablica) zespół aparatury odpowiednio dobranej i połączonej w bloki funkcjonalne (pola), służący do zasilania, zabezpieczania urządzeń elektrycznych przed skutkami zwarć i przeciążeń, realizacji wyznaczonych zadań danego pola oraz kontroli linii i obwodów instalacji elektrycznej. Aparatura, stanowiąca wraz z obudową (obudowami) rozdzielnicę, w zależności od potrzeb może spełniać następujące funkcje: zmiany napięcia instalacji, łączeniowe, rozdzielcze, zabezpieczania, pomiarowo-kontrolne, sygnalizacyjne i alarmowe. Klasa ochronności umowne oznaczenie, określające możliwości ochronne urządzenia, ze względu na jego cechy budowy, przy bezpośrednim dotyku. Stopień ochrony obudowy IP określona w PN-EN 60529:2003, umowna miara ochrony przed dotykiem elementów wyposażenia rozdzielnicy oraz przed przedostaniem się ciał stałych, wnikaniem cieczy (szczególnie wody) i gazów, a którą zapewnia odpowiednia obudowa. Wyposażenie rozdzielnicy elektrycznej zespół aparatury i systemów połączeń wewnętrznych potrzebnych do realizacji wszelkich celów wyznaczonych danej rozdzielnicy. Obwód instalacji elektrycznej zespół elementów połączonych pośrednio lub bezpośrednio ze źródłem energii elektrycznej za pomocą chronionego przed przetężeniem wspólnym zabezpieczeniem, kompletu odpowiednio połączonych przewodów elektrycznych. W skład obwodu elektrycznego wchodzą przewody pod napięciem, przewody ochronne oraz wszelkie urządzenia zmieniające parametry elektryczne obwodu, rozdzielcze, sterownicze i sygnalizacyjne, związane danym punktem zasilania w energię (zabezpieczeniem). Deklaracja zgodności oświadczenie producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób budowlany jest zgodny ze zharmonizowaną specyfikacją techniczną, a w przypadku braku takiej z Polską Normą wyrobu, nie mającą statusu normy wycofanej lub aprobatą techniczną. Część dostępna przewodząca część urządzenia elektroenergetycznego lub innego przedmiotu, będąca w zasięgu ręki ze stanowiska dostępnego (tj. takiego, na którym człowiek o przeciętnej sprawności fizycznej może się znaleźć bez korzystania ze środków pomocniczych np. drabiny, słupołazów itp.), która podczas normalnej pracy nie jest pod napięciem, jednak może się pod nim znaleźć w momencie zakłócenia (uszkodzenia lub niezamierzonej zmiany instalacji elektroenergetycznej, parametrów, charakterystyk lub układu pracy urządzenia np. zwarcia, wyniesienia potencjału, uszkodzenia izolacji itp. ). Miejsce wydzielone zamykana przestrzeń lub miejsce eksploatacji instalacji lub urządzeń, do którego dostęp posiadają jedynie osoby upoważnione. Napięcie dotykowe U d (źródłowe przy dotyku) napięcie pojawiające się przy zwarciu doziemnym pomiędzy przewodzącą częścią, która może być (nie jest) dotknięta przez człowieka a miejscem na ziemi, na którym znajdują się stopy. Osłona izolacyjna osłona wykonana w celu uniemożliwienia dotknięcia elementów w części dostępnej, na których może się pojawić niebezpieczne napięcie np. na pancerzu metalowym kabla. Ziemia odniesienia miejsce w którym prąd uziemienia nie powoduje zauważalnej różnicy potencjałów pomiędzy dwoma dowolnymi punktami. Przewód uziemiający przewodnik łączący uziemiany element z uziomem, umieszczony poza ziemią lub izolowany od ziemi i wody, jeśli się w tym środowisku znajduje. Sieć skompensowana sieć elektroenergetyczna posiadająca co najmniej jeden punkt neutralny uziemiany poprzez opór indukcyjny (reaktancję kompensującą składową pojemnościową jednofazowego prądu zwarcia z ziemią). Uziemienie zespół środków i urządzeń służących połączeniu przewodzącej części z ziemią poprzez odpowiednią instalację. Może występować jako uziemienie: 15

16 ochronne (nie należące do obwodu elektrycznego podczas normalnej pracy) lub robocze (należące do obwodu elektrycznego, zapewniające normalną pracę). Uziemienie robocze można wykonać jako bezpośrednie lub otwarte (przy zastosowaniu bezpiecznika iskiernikowego), nie można jego stosować w obwodzie wtórnym transformatora lub przetwornicy separacyjnej oraz w obwodzie bardzo niskiego napięcia bezpiecznego SELV {prąd przemienny: do 50 V [12 V dla wody] i Hz; prąd stały 120 V [30 V dla wody]}. Uziom przewodnik umieszczony w ziemi lub betonie o odpowiednio dużej powierzchni styku w celu zapewnienia dobrego połączenia elektrycznego. Może występować jako: naturalny (wykonany w innym celu, a używany do uziemienia), sztuczny (wykonany w celu uziemienia), sterujący (wykonany w celu kształtowania zadanego rozkładu potencjałów). Jako podstawę przyjmuje się wykorzystanie uziomów naturalnych, jednak w przypadku braku możliwości lub nieopłacalności ich zastosowania, wykonuje się uziomy sztuczne. Materiały stosowane na uziomy sztuczne: Stal ocynkowana na gorąco oraz pokryta miedzią galwanicznie lub platerowana Miedź goła a także pokryta cyną lub ocynkowana Zwody górna część urządzenia piorunochronnego przeznaczona do przechwytywania uderzenia pioruna. Jako zwody, ze względów ekonomicznych i zgodnie z zaleceniami normy, wykorzystuje się metalowe lub żelbetowe elementy dachu (szczególnie te, które wystają ponad dach). Rodzaje zwodów: Zwody naturalne zewnętrzne lub wewnętrzne metalowe pokrycia i konstrukcje nośne dachów, a ich zastosowanie dotyczy wszystkich rodzajów ochrony obiektów (podstawowej, obostrzonej i specjalnej). Wykorzystanie elementów dachu jako zwody naturalne jest możliwe jeśli spełnione są dodatkowe warunki: 1. grubość blachy elementu musi być większa od 0,5 mm dla stali, cynku i miedzi oraz 1 mm dla aluminium 2. krople metalu wytopione przez piorun nie mogą przedostać się do wnętrza budynku, Zwody sztuczne wykonywane w przypadku braku możliwości zastosowania elementów dachu jako zwody naturalne, ze względu na konstrukcję dachu lub konieczności spełnienia warunków dodatkowych. Zwody montowane bezpośrednio na obiekcie określa się jako nieizolowane, natomiast montowane obok lub nad obiektem nazywa się izolowanym. Rozróżnia się zwody poziome (niskie, podwyższone i wysokie) i pionowe. Ochronę odgromową z zastosowaniem zwodów poziomych niskich lub podwyższonych nazwano ochroną klatkową, natomiast z zastosowaniem zwodów pionowych lub poziomych wysokich nazwano ochroną strefową. Ochrona strefowa wymaga takiego dobrania wysokości montażu zwodów, aby cały chroniony obiekt znalazł się w strefie ochronnej (wyznaczonej przez zwód i jego kąt ochronny). Przygotowanie podłoża zespół czynności wykonywanych przed układaniem zwodów lub elementów instalacji uziemienia, mający na celu zapewnienie możliwości ułożenia instalacji zgodnie z dokumentacją. Zalicza się tu następujące grupy czynności: wiercenie i przebijanie otworów przelotowych i nieprzelotowych, kucie bruzd, osadzanie kołków w podłożu, w tym ich wstrzeliwanie, osadzanie klocków w podłożu lub na powierzchni, w tym ich klejenie, montaż uchwytów i zacisków drutu, taśmy, bednarki a także elementów, które mają być chronione np. części metalowe instalacji wentylacyjnych, odbiorczych, masztów itp. Ochrona wewnętrzna zespół działań i urządzeń zapewniający bezpieczeństwo i ochronę przed skutkami wyładowań piorunowych, ludziom znajdującym się w budynku. 16

17 Realizowana jest poprzez: wykonanie ekwipotencjalizacji wszystkich urządzeń i elementów metalowych, zachowanie odpowiednich odstępów izolacyjnych lub stosowanie dodatkowych środków ochrony. STE 2 Materiały Do wykonania i montażu należy stosować przewody, kable, osprzęt oraz aparaturę i urządzenia posiadające dopuszczenie do stosowania w budownictwie. Za dopuszczone do obrotu i stosowania uznaje się wyroby, dla których producent lub jego upoważniony przedstawiciel: - dokonał oceny zgodności z wymaganiami dokumentu odniesienia według określonego systemu oceny zgodności, - wydał deklaracje zgodności z dokumentami odniesienia, takimi jak: zharmonizowane specyfikacje techniczne, - normy opracowane przez Międzynarodowa Komisje Elektrotechniczna (IEC) i wprowadzone do zbioru Polskich Norm, normy krajowe opracowane z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa Międzynarodowej Komisji ds. Przepisów Dotyczących Zatwierdzenia Sprzętu Elektrycznego (CEE), Aprobaty Techniczne, lub normy równoważne. - oznakował wyroby znakiem CE lub znakiem budowlanym B zgodnie z obowiązującymi przepisami, - wydał deklaracje zgodności z uznanymi regułami sztuki budowlanej, dla wyrobu umieszczonego w określonym przez Komisję Europejską wykazie wyrobów mających niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa, - wydał oświadczenie, że zapewniono zgodność wyrobu budowlanego, dopuszczonego do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym, z indywidualną Dokumentacją Projektową, sporządzona przez projektanta obiektu lub z nim uzgodniona. Zastosowanie innych wyrobów, wyżej nie wymienionych, jest możliwe pod warunkiem posiadania przez nie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i uwzględnienia ich w zatwierdzonym projekcie dotyczącym montażu urządzeń elektroenergetycznych w obiekcie budowlanym. STE 2.1 Rozdzielnice Wszystkie materiały do prefabrykacji i montażu rozdzielnic powinny odpowiadać wymaganiom zawartym w dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych). STE Obudowy Stanowią element pomocniczy przy budowie rozdzielnicy elektrycznej (samodzielnie nie są elementem instalacji elektrycznej); spełniają rolę zabezpieczającą przed dotykiem elementów pod napięciem, są elementem łączącym podzespoły rozdzielnicy, chronią przed przedostawaniem się do wewnątrz ciał obcych (stopień ochrony obudowy IP), poprzez montaż wyposażenia dodatkowego umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie rozdzielnicy w zmieniających się warunkach zewnętrznych i przy różnym obciążeniu, podnoszą estetykę instalacji elektrycznych, umożliwiają prawidłowy montaż. Należy przestrzegać stosowania tylko takich zamienników obudów, które wymieniane są jako marka referencyjna. Wykonujący prefabrykację powinien sprawdzić czy poszczególne elementy obudowy (lub cała obudowa) posiadają certyfikat zgodności lub aprobatę techniczną bądź nadaną przez 17

18 wytwórcę deklarację zgodności. Wymagania ogólne dotyczące pustych obudów rozdzielnic i sterownic niskonapięciowych podane są w PN-EN 50298:2004, PN-EN 62208:2005 (U). Podczas przygotowywania obudowy rozdzielnicy do wyposażania w zaprojektowane urządzenia lub prefabrykaty składowe, muszą zostać zachowane wszelkie uwagi i wytyczne producenta obudowy dotyczące metod łączenia obudów w zestawy, sposobu montowania lub usuwania ścianek bocznych wg potrzeb, zastosowania zalecanych materiałów złącznych i uszczelniających obudowy składowe. Wszelkie zaczepy, ucha oraz wzmocnienia transportowe montować zgodnie z instrukcją producenta obudów. Należy stosować wszelkie zaprojektowane pomocnicze elementy systematyzujące porządek wewnątrz rozdzielnicy (uchwyty, prowadnice i koryta kablowe, maskownice, panele szczotkowe itp.) oraz stosować odpowiednie zabezpieczanie elementów po obróbce mechanicznej (zaprawki). Listwy oraz linki uziemienia powinny wyróżniać się odpowiednimi kolorami, zgodnie z PN- EN 60446:2004. STE Wyposażenie wewnętrzne rozdzielnic Skład zestawu elementów wewnętrznych rozdzielnicy określa projekt, jednocześnie wykonujący prefabrykację powinien sprawdzić czy wszystkie zaprojektowane elementy wyposażenia wewnętrznego posiadają nadany przez wytwórcę certyfikat zgodności lub aprobatę techniczną bądź deklarację zgodności. Należy przestrzegać stosowania tylko takich zamienników elementów wewnętrznych rozdzielnicy, które wymieniane są jako marka referencyjna. Osprzęt ten należy montować do obudowy za pomocą: płyty montażowej lub płyty zabudowy, szyn lub belek nośnych zunifikowanych lub zaprojektowanych, półek i szuflad. Połączenia wewnętrzne elementów należy wykonywać za pomocą: szyn poprzez zaciski szynowe, szyn elastycznych, zacisków przyłączeniowych lub przewodów. Przewody o przekroju żyły do 2,5 (4) mm2 należy pocynować, natomiast na przewody powyżej 4 mm2 należy montować końcówki kablowe wg instrukcji producenta. Dla rozdzielnic teleinformatycznych należy używać elementów przyłączeniowych prefabrykowanych jak kable czteroparowe, krosowe, światłowody krosowe, pigtaile i patchkordy o określonych długościach. STE Elementy mocujące rozdzielnice Wykonujący montaż rozdzielnicy lub każdego z jej segmentów powinien sprawdzić czy wszystkie zaprojektowane elementy mocujące posiadają nadany przez wytwórcę certyfikat zgodności lub aprobatę techniczną bądź deklarację zgodności. Podstawowe sposoby montażu: zabetonowanie w podłożu lub ścianie przygotowanych w obudowie kotew stalowych, osadzenie w podłożu przy użyciu kołków kotwiących lub rozporowych (otwory do mocowania przygotowane w obudowie), przykręcenie za pomocą materiałów złącznych lub przyspawanie do przygotowanej konstrukcji wsporczej. STE Warunki przyjęcia na budowę wyrobów do robót montażowych i prefabrykacji rozdzielnic Wyroby do robót montażowych i prefabrykacji rozdzielnic mogą być przyjęte na budowę, jeśli spełniają następujące warunki: 18

19 są zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyką podaną w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegółowej) SST, są właściwie oznakowane i opakowane, spełniają wymagane właściwości wskazane odpowiednimi dokumentami odniesienia, producent dostarczył dokumenty świadczące o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania, a w odniesieniu do fabrycznie przygotowanych prefabrykatów również karty katalogowe wyrobów lub firmowe wytyczne stosowania wyrobów. Niedopuszczalne jest stosowanie do robót montażowych i prefabrykacji wyrobów i materiałów nieznanego pochodzenia. Przyjęcie materiałów i wyrobów na budowę powinno być potwierdzone wpisem do dziennika budowy. STE Warunki przechowywania wyrobów do montażu i prefabrykacji rozdzielnic Wszystkie materiały i prefabrykaty pakowane powinny być przechowywane i magazynowane zgodnie z instrukcją producenta oraz wymaganiami odpowiednich norm. Pomieszczenie magazynowe do przechowywania wyrobów opakowanych powinno być suche i zabezpieczone przed zawilgoceniem. STE 2.2 Ochrona odgromowa STE Zwody Ochronę odgromową stacji zrealizowano za pomocą zwodów pionowych (masztów) o wysokości H=13m każdy rozmieszczonych zgodnie z planem stacji. Strefę ochrony wyznaczono metodą toczącej się kuli. Przyjęto I poziom ochrony dla urządzeń stacji, promień kuli R = 20m. Dobór i rozmieszczenie zwodów wykonano zgodnie z normą : PN-IEC :2002. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. Przewodnik B. Projektowanie, montaż, konserwacja i sprawdzanie urządzeń piorunochronnych. Zwody przyłączyć bednarką FeZn 40 x 5 do uziomu kratowego stacji. Prace montażowe wykonać zgodnie z ww. normą. STE Osprzęt urządzeń piorunochronnych Iglice odgromowe; Zaciski do przykręcania przewodów naprężanych dwuprzelotowe do przewodu okrągłego Złączki Zaciski probiercze łączą przewody odprowadzające z przewodami uziemiającymi oraz ułatwiają dokonywanie pomiarów rezystancji instalacji lub jej elementów. Należy je wykonać dla instalacji z uziomem sztucznym jako podstawowym lub uziomem dodatkowym, wykonanym dla zmniejszenia rezystancji uziomu naturalnego a mocować na takiej wysokości i w miejscu, aby posiadały łatwy dostęp z poziomu ziemi. Zaciski do uziemienia ekranów kabli. Uziomy 19

20 Naturalne najczęściej wykorzystuje się zbrojone fundamenty budynku lub metalowe rury ułożone pod ziemią. Optymalnym rozwiązaniem jest ułożenie w dolnej części wykopu fundamentowego uziomu otokowego, wykonanego z ocynkowanej taśmy lub pręta stalowego. Uziom otokowy łączy się ze zbrojeniem fundamentowym w odstępach do 20 m poprzez spawanie. Dodatkowe montowane, jeśli rezystancja uziomu naturalnego jest zbyt duża, a odległość do sąsiedniego uziomu naturalnego przekracza 10 m. Rezystancja uziomu dodatkowego musi być mniejsza od dwukrotnej wartości rezystancji wymaganej dla danego typu uziomu i zgodna z wymaganiami zawartymi w poszczególnych arkuszach normy. Sztuczne montowane, jeśli rezystancja uziomu naturalnego jest zbyt duża; wtedy przy jego układaniu należy uwzględnić następujące zasady: 1. Zalecane jest wykonanie uziomu otokowego, 2. Uziomy poziome układać na głębokości nie mniejszej niż 0,6 m, 3. Unikać układania pod warstwą nie przepuszczającą wody np. asfalt, glina, beton, 4. Kąty pomiędzy promieniami uziomu powinny być większe od 60, 5. Miejsce układania powinno być oddalone co najmniej o 1,5 m od wejścia do budynku, przejść dla pieszych oraz metalowych ogrodzeń, 6. Najwyższa część uziomu pionowego powinna znajdować się co najmniej na głębokości 0,5 m przy długości ponad 2,5 m, 7. Maksymalna długość pojedynczego uziomu sztucznego powinna być mniejsza niż 35 m dla gruntów o rezystywności < 500 Ωm i 60 m dla gruntów o rezystywności > 500 Ωm. STE Wewnętrzny osprzęt ochronny Połączenia wyrównawcze najważniejszym elementem jest szyna wyrównawcza, do której dołączone są wszelkie urządzenia i instalacje metalowe. Elementy łączące urządzenia i instalacje z szyną przedstawia Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych (standardowa) Roboty w zakresie instalacji elektrycznych (wewnętrznych) Oznaczenie kodu według Wspólnego Słownika Zamówień. Połączenia wyrównawcze ochronnikowe odgromniki zaworowe, iskierniki separacyjne lub systemy mieszane. Odstępy izolacyjne układanie instalacji piorunochronnej w odpowiedniej odległości od innych instalacji metalowych. Ograniczniki przepięć stanowią ochronę urządzeń końcowych aparatów i instalacji elektrycznych przed niedopuszczalnie wysokimi przepięciami i/lub przeznaczone do wyrównywania potencjałów. Istnieje możliwość ochrony centralnej dla całej instalacji elektrycznej wewnętrznej lub wybranych elementów. STE 2.3 Materiały wykorzystywane do wykonania robót STE Budowa linii kablowej WN 110 kv: - kabel elektroenergetyczny XRUHAKXS 1x150/50 64/110 kv lub równoważny; - głowice kablowe ESS 123-C31 lub równoważne zatwierdzone przez dostawcę kabla - ograniczniki przepięć PEXLIM-R 096-YH123 lub równoważne - piasek zasypowy/betonit; - opaski kablowe typu Oki lub równoważne - płyty chodnikowe o wym. 50x50x7 do zabezpieczenia kabla w ziemi; - folia kablowa czerwona; 20