Ćwiczenie GAMMA Spektrometr promieniowania gamma z detektorem półprzewodnikowym HPGe
|
|
- Alojzy Sobczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwiczenie GAMMA Sektrometr romieniowania gamma z detektorem ółrzewodnikowym HPGe Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z odstawami metody sektrometrii romieniowania gamma, w szczególności orzez: - rzerowadzanie kalibracji energetycznej i wydajnościowej sektrometru, - omiar aktywności radionuklidów gamma romieniotwórczych w róbce. Przygotowanie teoretyczne: 1. Aktywność, rozady romieniotwórcze, romieniowanie gamma (DzK 1995 rozdz. 1.1, 1.2, tab. 1.2). 2. Sektrometria romieniowania gamma (dodatek oniŝej, Mietelski 2003 str ). 3. Detektory ółrzewodnikowe (DzK 1995 rozdz. 5.5, Mietelski 2003 str ) Program ćwiczenia 1. Uruchomić, w obecności rowadzącego, sektrometr gamma i rogram akwizycji i analizy danych Genie-2000 firmy Canberra. 2. Zaoznać się z działaniem rogramu Genie Przerowadzić kalibrację energetyczną sektrometru dla energii E owyŝej 60 kev. W tym celu naleŝy: a. Wykonać omiar widma źródła wzorcowego (źródło zawierające mieszaninę radionuklidów gamma-romieniotwórczych) or. załączony atest. Czas omiaru 500 s. b. Zaisać widma w formacie analizatora (*.cnf) i wygenerować lik zawierający informacje o widmie w formacie tekstowym (Analyse -> Execute Sequence _> dane kanaly); owstały lik *.rt (lokalizacja C:/Genie1.4/Refiles/..) zawiera zliczenia w oszczególnych kanałach analizatora wielokanałowego. c. Korzystając z rogramu Genie-2000 określić, kanały analizatora odowiadające głównym liniom w widmie, czyli głównym energiom romieniowania gamma, emitowanego rzez źródło wzorcowe, zawierające mieszaninę radionuklidów gamma-romieniotwórczych or. atest w załączniku. NaleŜy zwrócić uwagę, Ŝe niektóre nuklidy obecne we wzorcu juŝ się rozadły, a więc odowiadające im energie nie wystęują w widmie wzorca. d. Przerowadzić kalibrację energetyczną sektrometru, tzn. wyznaczyć graficznie zaleŝność energii romieniowania gamma E od numeru kanału sektrometru ch. Oś OX numer kanału ch, oś OY energia E [kev] (moŝna skorzystać n. z rogramu Excell). Doasować do unktów rostą E = a * ch +b (or. rys w [DzK 1995]). e. Odczytać z rogramu Genie-2000 i zaisać stosowaną aktualnie formułę oisującą zaleŝność E(ch). 4. Przerowadzić kalibrację wydajnościową sektrometru. W tym celu naleŝy: a. Skorzystać z widma źródła wzorcowego wyznaczonego w kt. 3. b. Korzystając z rogramu Genie-2000, określić ola owierzchni netto głównych ików obecnych widmie źródła wzorcowego wraz z ich nieewnością. - zaznaczyć interesujące iki i odczytać wielkość Area w dolnym olu okna sektrometru, 1
2 - bądź rzeszukać widmo korzystając z rogramu Genie (Analyse -> Execute Sequence > analiza widma_od_80ch); owstały lik *.rt (lokalizacja C:/Genie1.4/Refiles/...). 5. Wykonać omiar widma wzorca IAEA-154 o znanej zawartości otasu K-40 i cezu Cs-137. Zaisać widma w formacie analizatora (*.cnf) i wygenerować lik zawierający informacje o widmie w formacie tekstowym (*.rt). Korzystając z rogramu Genie-2000 określić, ola owierzchni analizowanych ików (Cs kev i 1461 kev K-40) obecnych widmie wzorca (or. kt 4b). Aktywność właściwa wsominanych radionuklidów we wzorcu IAEA-154 (mleko w roszku z okresu o awarii w Czarnobylu) wynosi, na r., odowiednio: K (33) Bq/kg; Cs (69) Bq/kg; masa wzorca 85,93g. 6. Wykonać omiar nieznanej róbki ziemi. Odczytać i zaisać masę róbki. Zaisać widmo w obu formatach (*.cnf, *.rt). Korzystając z rogramu Genie-2000, określić ola owierzchni analizowanych ików (Cs kev i 1461 kev K-40), obecnych widmie róbki (or. kt 4b). Oracowanie wyników 1. Przerowadzić kalibrację energetyczną sektrometru - rzedstawić tabelkę z wynikami i wykres E(ch). Porównać formuły E(ch) otrzymane orzez doasowanie rostej do unktów doświadczalnych (unkt 3d) oraz formułę stosowaną aktualnie rze rogram Genie-2000 (unkt 3e), n. orównać, otrzymaną rzy omocy tych formuł, energię odowiadającą kanałom 200, 2000, 4000, a nastęnie wyznaczyć względną róŝnicę (w rocentach) między tymi wartościami. Skorzystać z wzoru: wzgl E E Excell Genie. roznica = 100 *. E 2. a. Wyliczyć wydajność sektrometru gamma ε dla wybranych linii dla źródła wzorcowego: 59,5 kev (Am-241), 122 kev (Co-57), 392 kev (Sn-113), 834 kev (Mn-54), 1116 kev (Zn-65). Skorzystać ze wzoru N( ε ( = C c (1) T A( gdzie: E rozatrywana energia kwantów, emitowanych rzez ten analizowany nuklid, ε( - wydajność sektrometru dla energii E, N - liczba zliczeń netto (o odjęciu tła) w fotoiku odowiadającym energii E, T - czas omiaru, A aktywność analizowanego radionuklidu na dzień omiaru (or. atest Dodatek 1), ( rawdoodobieństwo emisji kwantów gamma o energii E, na jeden rozad tego radionuklidu, C c...- wsółczynnik orawkowy na koincydencyjne sumowanie; naleŝy rzyjąć wartość 1,00 (C c =1.00) b. Do otrzymanych unktów doasować, w skali logarytmiczno-logarytmicznej, zaleŝność liniową ln ε = a ln E + b i wyznaczyć arametry a i b. Doasowanie rzerowadzić dla zakresu energii kev. Genie 2
3 3. Narysować widma wzorca IAEA-154 i róbki ziemi. Zaznaczyć analizowane iki. Skorzystać z wygenerowanych w czasie ćwiczeń lików w formacie tekstowym (*.rt). 4. Korzystając z otrzymanej krzywej kalibracji wydajnościowej, wyznaczyć aktywność całkowitą [Bq], a nastęnie stęŝenie aktywności [Bq/kg] otasu K-40 i cezu Cs-137, obecnych w badanej róbce (or. kt 2b Dodatku 2). Korzystać ze wzoru (1) z Dodatku 2; rzyjąć orawki C s, C c, C r równe 1,0. Wartości ε wyznaczyć z otrzymanej zaleŝności ln ε = a ln E + b. Nieewność oszacować z rawa rzenoszenia nieewności; rzyjąć, Ŝe wartości u(t), u(m), u(c s ) są omijalne, a u(ε) = 5%. Najwygodniej jest korzystać z wzoru na nieewność względną: u( y) = y u( x ) ( x n 2 ) ( )... ( ) 1 + u( x x 2 ) + + u( x x n ) 5. Wyznaczyć zawartość (stęŝenie aktywności) otasu K-40 i cezu Cs-137 w badanej róbce ziemi i jej nieewność korzystając z metody względnej - orzez orównanie widm wzorca i róbki (or. kt 2c dodatku 2) Skorzystać ze wzoru: A N = N w ( t ( t w m m w A C w s gdzie: A aktywność róbki (indeks ) i wzorca (indeks w) [Bq/kg], N owierzchnia od ikiem netto ( area ) o energii E dla róbki () i wzorca (w), t czas omiaru róbki () i wzorca (w) [s], m masa róbki () i wzorca (w) [g], C s orawka na samoabsorcję romieniowania w róbce względem wzorca rzyjąć wartość 1,0. Nieewność oszacować z rawa rzenoszenia nieewności; rzyjąć, Ŝe wartości u(t ), u(t w ), u(m ), u(m w ), u(c s ) są omijalne, a u(a w ) = 3%. Najwygodniej jest korzystać z wzoru na nieewność względną. Literatura: DzK 1995 Dziunikowski B., Kalita S.J., Ćwiczenia laboratoryjne z jądrowych metod omiarowych, Wydawnictwa AGH, Kraków dostęne na htt://winntbg.bg.agh.edu.l/skryty3/0364/dziunikowski-kalita.df Mietelski 2003 W. J. Mietelski, Sektrometria jądrowa w badaniu biodostęności radionuklidów z "gorących cząsteczek tyu aliwowego" w środowisku leśnym, Praca habilitacyjna, Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków 2003 (str ) dostęne na htt:// 3
4 Dodatek 1 4
5 5
6 Dodatek 2 1. Sektrometria romieniowania gamma [Jodłowski 2005] 1.1 Układ sektrometryczny Sektrometria romieniowania gamma jest metodą omiaru, umoŝliwiającą wyznaczenie widma energetycznego romieniowania gamma, czyli rozkładu częstości wystęowania fotonów o danej energii. Znajomość tego rozkładu daje moŝliwość badania róŝnych substancji romieniotwórczych i zjawisk fizycznych. Rys. 1 rzedstawia schemat ideowy układu sektrometrycznego (sektrometru) romieniowania gamma. Składa się on z detektora oraz towarzyszącej mu elektroniki. Podstawowe moduły elektroniki wystęujące standardowo to: zasilacz wysokiego naięcia, rzedwzmacniacz, wzmacniacz oraz analizator, zwykle wielokanałowy. zasilacz wysokiego naięcia detektor ółrzewodnikowy rzedwzmacniacz wzmacniacz analizator wielokanałowy komuter PC PUR Rys. 1. Schemat ideowy sektrometru gamma z detektorem ółrzewodnikowym (na odstawie materiałów EG&G Ortec) Sektrometry romieniowania gamma są uŝywane w róŝnych dziedzinach nauki i techniki. Przedstawiona oniŝej charakterystyka odnosić się będzie rzede wszystkim do układów rzeznaczonych do omiarów aktywności substancji romieniotwórczych. W sektrometrach romieniowania gamma stosowane są najczęściej, z owodu bardzo dobrej zdolności rozdzielczej, detektory ółrzewodnikowe. Kryształ ółrzewodnika umieszczony jest w kriostacie zaewniającym róŝnię i niezbędne dla rawidłowej racy detektora chłodzenie, zwykle ciekłym azotem (LN2), znajdującym się w naczyniu Dewara. Zakres energii romieniowania gamma, mierzonych rzez detektory ółrzewodnikowe zaleŝy od tyu detektora. NajniŜsze energie romieniowania fotonowego, mierzone ze znaczącą wydajnością, wynoszą kilkaset ev (secjalne konstrukcje do omiaru niskich energii), zaś najwyŝsze to kilkanaście MeV (duŝe detektory cylindryczne). Zdolność rozdzielcza detektorów cylindrycznych, wyraŝona jako szerokość ołówkowa iku w kev (FWHM- full width half maximum), rośnie z rozmiarami detektora. Jej tyowe wartości minimalne wynoszą: dla energii 5,9 kev - 0,15 kev, dla 122 kev - 0,5 kev, zaś dla 1332 kev - 1,8 kev. Rys. 2 rzedstawia zaleŝność wydajności od energii dla najbardziej rozowszechnionych detektorów ółrzewodnikowych (wydajność definiowana jest w tym rzyadku, jako stosunek liczby fotonów gamma rejestrowanych rzez detektor w tzw. fotoiku do liczby fotonów o tej energii emitowanych rzez źródło). 6
7 energia [kev] Rys. 2. Tyowe krzywe zaleŝności wydajności od energii dla detektorów: (1) Si(Li), (2) HPGe lanarny, (3) HPGe cylindryczny z grubą warstwą martwą na rzedniej owierzchni kryształu, (4) HPGe cylindryczny z cienką warstwą martwą na rzedniej owierzchni kryształu (Debertin i Helmer 1988) Rodzaj i rozmiary stosowanego detektora, kształt kriostatu oraz materiał i grubość okienka dobiera się w zaleŝności od charakteru lanowanego ekserymentu. W szczególności bierze się od uwagę geometrię ekserymentu oraz oczekiwane wartości: zakresu mierzonych energii, wydajności detektora dla mierzonych energii i jego zdolności rozdzielczej. Charakter lanowanego ekserymentu determinuje równieŝ geometrię róbki. Na rzykład rzy omiarze aktywności materiałów środowiskowych, stosuje się zwykle róbki cylindryczne, usytuowane bezośrednio na detektorze lub róbki w tzw. geometrii Marinelli. Czynnikiem mającym znaczący wływ na dokładność omiarów jest oziom tła romieniowania. Jego wielokrotną redukcję zaewnia stosowanie róŝnego rodzaju osłon, w tym osłon biernych (ścianki z ołowiu) lub czynnych (detektory omocnicze i elektroniczna eliminacja tła). Wynikiem omiaru sektrometrycznego jest rozkład liczby imulsów w oszczególnych rzedziałach ich amlitudy ( kanałach ), czyli tzw. widmo romieniowania. Charakterystycznym elementem widma są tzw. iki, czyli maksima zliczeń, a zwłaszcza fotoiki, czyli maksima, odowiadające całkowitej absorcji romieniowania gamma w detektorze w efekcie fotoelektrycznym. Do analizy widma romieniowania słuŝą rogramy komuterowe, które identyfikują iki, a nastęnie określają ich arametry (ołoŝenie, ole od ikiem, szerokość ołówkowa, wielkości oisujące jego kształt it.). Parametry te moŝna wyznaczyć bądź rzez bezośrednią analizę liczby zliczeń w oszczególnych kanałach bądź rzez doasowanie do iku funkcji analitycznej, zwykle funkcji Gaussa. Obecnie dostęne są akiety rogramów zaewniających ełną obsługę ekserymentu sektrometrycznego. Dostęne są komercyjne wersje takich rogramów; najbardziej rozowszechnione to Genie 2000 firmy Canberra i Gamma Vision firmy EG&G Ortec. 2. Kalibracja energetyczna i wydajnościowa sektrometru gamma, wyznaczanie aktywności a. Kalibracja energetyczna sektrometru Identyfikacja nuklidów obecnych w róbce wymaga rzerowadzenia kalibracji energetycznej sektrometru. Bazuje ona na omiarze widma jednego lub kilku nuklidów o 7
8 dobrze określonych energiach romieniowania gamma. Na odstawie analizy tych widm otrzymuje się, dla kaŝdego z wybranych ików, jego ołoŝenie, określone rzez numer kanału analizatora x, oraz odowiadającą mu energię romieniowania E. Do tych danych doasowuje się ciągłą zaleŝność E(x). Mimo, Ŝe jest to w raktyce zaleŝność liniowa - dla wsółczesnych sektrometrów odchylenia od liniowości nie rzekraczają 0,1% - zwykle, dla osiągnięcia jeszcze większej dokładności kalibracji, oisuje się E(x) funkcją kwadratową. b. Kalibracja wydajnościowa sektrometru, wyznaczanie aktywności na odstawie wydajności sektrometru W metodzie sektrometrii gamma, aktywność nuklidu w róbce wyznacza się korzystając ze wzoru: N( A = CsCcCr... (1) Tε( ( gdzie: E rozatrywana energia kwantów, emitowanych rzez ten nuklid, N - liczba zliczeń netto (o odjęciu tła) w fotoiku odowiadającym energii E, T - czas omiaru, ε( - wydajność sektrometru dla energii E, ( rawdoodobieństwo emisji kwantów gamma o energii E, na jeden rozad tego radionuklidu, C s, C c, C r...- wsółczynniki orawkowe, m.in.: C s - na samoabsorcję romieniowania w róbce, C c - na koincydencyjne sumowanie, C r - na efekty związane z wysoką częstością zliczeń. Jak wynika ze wzoru 1, głównym arametrem sektrometru, koniecznym do wyznaczenia aktywności jest zaleŝność wydajności układu od energii ε(. Wyznaczanie tej wielkości, zwane kalibracją wydajnościową sektrometru umoŝliwia więc omiar aktywności raktycznie kaŝdego radionuklidu emitującego romieniowanie gamma. Wydajność ε sektrometru w iku fotoelektrycznym (fotoiku) full-energy-eak efficiency, zwana często skrótowo wydajnością sektrometru lub wydajnością definiuje się jako stosunek liczby fotonów rejestrowanych rzez sektrometr w fotoiku odowiadającym danej energii do liczby fotonów o tej energii, emitowanych rzez róbkę. n ( ) ( n( ε E = = (2) R( A ( gdzie: n( - częstość zliczeń w fotoiku odowiadającym energii E, R( - częstość emisji fotonów o energii E z badanej róbki, A aktywność, obecnego w róbce radionuklidu, emitującego fotony o energii E, ( rawdoodobieństwo emisji, na rozad, fotonów gamma o energii E, dla tego radionuklidu. Tak zdefiniowana wielkość uwzględnia wszystkie arametry mające wływ na wydajność sektrometru: wydajność wewnętrzną detektora, geometrię omiaru (kąt bryłowy), samoabsorcję w róbce, absorcję w obudowie detektora etc. Wielkością charakteryzującą dany sektrometr dla danej geometrii omiarowej jest zaleŝność jego wydajności od energii ε(. Standardowo kalibracja sektrometru (wyznaczenie zaleŝności wydajności od energii) dla danej geometrii omiaru rzebiega w nastęujących etaach: 8
9 - omiar widma źródła kalibracyjnego; geometria omiaru owinna odowiadać geometrii omiaru róbki, zaś źródło owinno mieć znaną aktywność i emitować romieniowanie gamma z interesującego nas rzedziału energii, - określenie, dla widma źródła kalibracyjnego, ola od interesującym nas ikiem, a nastęnie odowiadającej mu częstości zliczeń n(, - określenie, ze wzoru 1, na odstawie znajomości aktywności A źródła kalibracyjnego oraz rawdoodobieństwa emisji ( dla rozatrywanych fotonów, częstości emisji fotonów R(, a nastęnie wydajności ε( dla rozatrywanej energii E, - owtórzenie wymienionych czynności dla innych energii fotonów, uŝywając innych linii tego samego źródła kalibracyjnego lub innych źródeł kalibracyjnych, - doasowanie, do otrzymanych w ten sosób kilku lub kilkunastu (niekiedy kilkudziesięciu) unktów doświadczalnych, odowiedniej funkcji; tym samym otrzymuje się ciągłą zaleŝność wydajności od energii fotonów. Rys. 3 rzedstawia, w skali logarytmicznej, rzykładową krzywą zaleŝności wydajności od energii ε( (zwaną teŝ krzywą kalibracji). Została ona wyznaczona dla detektora Ge o objętości 114 cm 3, dla źródła unktowego oddalonego od detektora o 16 cm. Dla niskich energii wydajność rośnie z energią, aŝ do osiągnięcia wartości maksymalnej, której ołoŝenie zaleŝy od arametrów detektora i źródła i zwykle odowiada energii z rzedziału kev. PowyŜej tej energii wydajność sektrometru szybko sada ze wzrostem energii. Dla rozatrywanego sektrometru wydajność: dla energii fotonów 60 kev wynosi 0,13%, dla 130 kev - 0,38% (wartość maksymalna wydajności), zaś dla 2600 kev - 0,038% (10 razy mniej niŝ wartość maksymalna). W uroszczeniu moŝna stwierdzić, Ŝe dla niskich energii wartość wydajności determinują rzede wszystkim samoabsorcja w róbce oraz absorcja w obudowie i warstwie martwej detektora, natomiast dla wysokich energii samoabsorcja w róbce i droga swobodna fotonu w detektorze. Istnieje kilka sosobów graficznej rezentacji zaleŝności wydajności od energii. Pierwszy, to rzedstawienie jej w skali liniowej. Ze względu na szeroki zakres zmienności zarówno ε jak i E jest on mało rzejrzysty i nie jest stosowany. Najczęściej omawianą zaleŝność rezentuje się w skali logarytmiczno-logarytmicznej (rys. 1) W tej skali rysunek jest rzejrzysty, a dla energii omiędzy 200 a 2000 kev zaleŝność jest zbliŝona do liniowej, logε = a0 a1 log( E / E0 ), niemniej bardzo trudno ocenić róŝnice między krzywą a unktami doświadczalnymi wydajność energia [kev] Rys. 3. ZaleŜność ε( wydajności w fotoiku od energii dla detektora Ge o objętości 114 cm 3, dla źródła unktowego oddalonego od detektora o 16 cm (Wickham 1991) - skala logarytmiczno-logarytmiczna. 9
10 c. Wyznaczanie aktywności rzez orównanie widm wzorca i róbki (tzw. metoda względna) W rzyadku, gdy dysonujemy wzorcem zawierającym radionuklid, będący rzedmiotem omiaru (n. Cs-137), aktywność tego nuklidu w róbce wyznacza się orównując wielkość ików (ochodzących od badanego nuklidu) dla wzorca N w i róbki N. Korzysta się ze wzoru: N ( tw mw A = Aw Cs N ( t m w gdzie: A aktywność róbki (indeks ), wzorca (indeks w) [Bq/kg], N owierzchnia od ikiem ( area ) o energii E róbki (), wzorca (w), t czas omiaru róbki (), wzorca (w) [s], m masa róbki (), wzorca (w) [g], C s orawka na samoabsorcję romieniowania w róbce względem wzorca. Literatura: Jodłowski 2005 Jodłowski Paweł, Sektrometria romieniowania gamma rób środowiskowych; nuklidy romieniotwórcze w środowisku rzyrodniczym Gorców, Praca doktorska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mietelski 2003 W. J. Mietelski, Sektrometria jądrowa w badaniu biodostęności radionuklidów z "gorących cząsteczek tyu aliwowego" w środowisku leśnym, Praca habilitacyjna, Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków 2003 (str ) dostęne na htt:// 10
Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa
Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się - z metodyką pomiaru aktywności
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3+ Spektrometr promieniowania gamma z detektorem półprzewodnikowym HPGe (wersja B 2013)
Ćiczenie 3+ Sektrometr romienioania gamma z detektorem ółrzeodnikoym HPGe (ersja B 2013) Cel ćiczenia Celem ćiczenia jest zaoznanie się z odstaami metody sektrometrii romienioania gamma, szczególności
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie ALFA Spektrometr promieniowania alfa z detektorem PIPS HPGe
Ćwiczenie ALFA Spektrometr promieniowania alfa z detektorem PIPS HPGe Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami metody spektrometrii promieniowania alfa, w szczególności poprzez: -
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu
nstrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w omieszczeniu 1 1.Wrowadzenie. 1.1. Energia fali akustycznej. Podstawowym ojęciem jest moc akustyczna źródła, która jest miarą
Bardziej szczegółowoI. Pomiary charakterystyk głośników
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu
J1 Pomiar energii wiązania deuteronu Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu Przygotowanie: 1) Model deuteronu. Własności deuteronu jako źródło informacji o siłach jądrowych [4] ) Oddziaływanie
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. adanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego
Ćwiczenie 4. Wyznaczanie oziomów dźwięku na odstawie omiaru skorygowanego oziomu A ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Zaoznanie z metodą omiaru oziomów ciśnienia akustycznego, ocena orawności uzyskiwanych
Bardziej szczegółowoPOMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ
INSTYTUT KONSTRUKCJI MASZYN ABORATORIUM POMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ Measurment of soun ower 9 8 ;7 ;6 ;5 4 h l c l Zakres ćwiczenia. Zaoznanie się z normami otyczącymi omiaru mocy akustycznej.. Zaoznanie się
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PROMIENIOWANIE w MEDYCYNIE
LABORATORIUM PROMIEIOWAIE w MEDYCYIE Ćw nr STATYSTYKA ZLICZEŃ PROMIEIOWAIA JOIZUJACEGO azwisko i Imię: data: ocena (teoria) Grupa Zespół ocena końcowa Cel ćwiczenia Rozpad izotopu promieniotwórczego wysyłającego
Bardziej szczegółowoJak określić stopień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej?
Jak określić stoień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej? Autorzy: rof. dr hab. inŝ. Stanisław Gumuła, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, mgr Agnieszka Woźniak, Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2. BADANIE CHARAKTERYSTYK SOND PROMIENIOWANIA γ
ĆWICZENIE 2 BADANIE CHARAKTERYSTYK SOND PROMIENIOWANIA γ CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wyznaczenie następujących charakterystyk sond promieniowania γ: wydajności detektora w funkcji odległości detektora
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 10. Spektrometria promieniowania γ z wykorzystaniem detektora scyntylacyjnego
Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZNI 10 Spektrometria promieniowania z wykorzystaniem detektora scyntylacyjnego Łódź 2017 I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X
Ćwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X Oskar Gawlik, Jacek Grela 16 lutego 2009 1 Podstawy teoretyczne 1.1 Liczniki proporcjonalne Wydajność detekcji promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoPorównanie nacisków obudowy Glinik 14/35-POz na spąg obliczonych metodą analityczną i metodą Jacksona
dr inż. JAN TAK Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie inż. RYSZARD ŚLUSARZ Zakład Maszyn Górniczych GLINIK w Gorlicach orównanie nacisków obudowy Glinik 14/35-Oz na sąg obliczonych metodą
Bardziej szczegółowoBadanie schematu rozpadu jodu 128 J
J8A Badanie schematu rozpadu jodu 128 J Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 J Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią (1,3) a/ efekt fotoelektryczny b/ efekt Comptona
Bardziej szczegółowoĆw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej
Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości gazu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki
Bardziej szczegółowoTemat: Oscyloskop elektroniczny Ćwiczenie 2
PLANOWANIE I TECHNIKA EKSPERYMENTU Program ćwiczenia Temat: Oscylosko elektroniczny Ćwiczenie 2 Sis rzyrządów omiarowych Program ćwiczenia 1. Pomiar naięcia i częstotliwości 1.1. Przygotować oscylosko
Bardziej szczegółowoTermodynamika techniczna
Termodynamika techniczna Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Ekologiczne Źródła Energii II rok Pomiar wilgotności owietrza Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń
Bardziej szczegółowoBadanie schematu rozpadu jodu 128 I
J8 Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 I Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią [1,3] a) efekt fotoelektryczny b) efekt Comptona
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2. Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji
Ćwiczenie nr (wersja_05) Pomiar energii gamma metodą absorpcji Student winien wykazać się znajomością następujących zagadnień:. Promieniowanie gamma i jego własności.. Absorpcja gamma. 3. Oddziaływanie
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 4. Badanie rozkładu gęstości strumienia kwantów γ oraz mocy dawki w funkcji odległości od źródła punktowego
Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 4 Badanie rozkładu gęstości strumienia kwantów γ oraz mocy dawki w funkcji odległości od źródła punktowego Łódź 017 I.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 9 SPEKTROMETRIA PROMIENIOWANIA GAMMA W ZASTOSOWANIU DO ŹRÓDEŁ O DUŻEJ OBJĘTOŚCI
ĆWICZENIE 9 SPEKTROMETRIA PROMIENIOWANIA GAMMA W ZASTOSOWANIU DO ŹRÓDEŁ O DUŻEJ OBJĘTOŚCI Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z metodą spektrometrii promieniowania gamma
Bardziej szczegółowoKatedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych
Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar cieła salania aliw gazowych Wstę teoretyczny. Salanie olega na gwałtownym chemicznym łączeniu się składników aliwa z tlenem, czemu
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 : Spektrometr promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li)
Ćwiczenie 3 : Spektrometr promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) Oskar Gawlik, Jacek Grela 3 listopada 28 1 Wstęp 1.1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się i nacechowanie
Bardziej szczegółowoDoświadczenie nr 6 Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji elektronów komptonowskich.
Doświadczenie nr 6 Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji elektronów komptonowskich.. 1. 3. 4. 1. Pojemnik z licznikami cylindrycznymi pracującymi w koincydencji oraz z uchwytem na warstwy
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ
AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Secjalność Transort morski Semestr II Ćw. 3 Badanie rzebiegów imulsowych Wersja oracowania Marzec 2005 Oracowanie:
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z podstawami dozymetrii promieniowania jonizującego. Porównanie własności absorpcyjnych promieniowania
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE BADANIE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWEGO SILOSÓW WIEŻOWYCH
ĆWICZENIE BADANIE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWEGO SILOSÓW WIEŻOWYCH 1. Cel ćwiczenia Celem bezośrednim ćwiczenia jest omiar narężeń ionowych i oziomych w ścianie zbiornika - silosu wieżowego, który jest wyełniony
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Wyznaczanie mocy akustycznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Wyznaczanie mocy akustycznej Cel ćwiczenia Pomiary poziomu natęŝenia dźwięku źródła hałasu. Wyznaczanie mocy akustycznej źródła hałasu. Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoC2: WYKORZYSTANIE DETEKTORA PÓŁPRZEWODNIKOWEGO W POMIARACH PROMIENIOWANIA
C2: WYKORZYSTANIE DETEKTORA PÓŁPRZEWODNIKOWEGO W POMIARACH PROMIENIOWANIA Wykonanie ćwiczenia Ćwiczenie będzie odbywało się z użyciem detektora germanowego technologii HPGe (high purity germanium lub hyperpure
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 33. Kondensatory
Ćwiczenie 33 Kondensatory Cel ćwiczenia Pomiar ojemności kondensatorów owietrznych i z warstwą dielektryka w celu wyznaczenia stałej elektrycznej ε i rzenikalności względnych ε r różnych materiałów. Wrowadzenie
Bardziej szczegółowoŚrodowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytet Warszawski
Warszawa, 24.09.2015 r OGŁOSZENIE O WSZCZĘCIU POSTĘPOWANIA ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO O WARTOŚCI PONIŻEJ 30 000 EURO Nr ŚLCJ UW 008/2015/IM, zwane dalej Ogłoszeniem 1. Nazwa i adres zamawiającego Zamawiający:
Bardziej szczegółowoOddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoAnaliza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali.
Analiza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali. Projekt ćwiczenia w Laboratorium Fizyki i Techniki Jądrowej na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej. dr Julian Srebrny
Bardziej szczegółowo6 6.1 Projektowanie profili
6 Niwelacja rofilów 6.1 Projektowanie rofili Niwelacja rofilów Niwelacja rofilów olega na określeniu wysokości ikiet niwelacją geometryczną, trygonometryczną lub tachimetryczną usytuowanych wzdłuŝ osi
Bardziej szczegółowoINTERPRETACJA WYNIKÓW BADANIA WSPÓŁCZYNNIKA PARCIA BOCZNEGO W GRUNTACH METODĄ OPARTĄ NA POMIARZE MOMENTÓW OD SIŁ TARCIA
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 3 Zeszyt 008 Janusz aczmarek* INTERPRETACJA WYNIÓW BADANIA WSPÓŁCZYNNIA PARCIA BOCZNEGO W GRUNTACH METODĄ OPARTĄ NA POMIARZE MOMENTÓW OD SIŁ TARCIA 1. Wstę oncecję laboratoryjnego
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: KONWEKCJA SWOBODNA W POWIETRZU OD RURY Konwekcja swobodna od rury
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. Badanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie LP1. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 22 listopada 2009
Ćwiczenie LP1 Jacek Grela, Łukasz Marciniak 22 listopada 2009 1 Wstęp teoretyczny 1.1 Energetyczna zdolność rozdzielcza Energetyczna zdolność rozdzielcza to wielkość opisująca dokładność detekcji energii
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z rzedmiotu METOLOGIA Kod rzedmiotu: ESC 000 TSC 00008 Ćwiczenie t. MOSTEK
Bardziej szczegółowo5/1. Opracował dr inż. Witold Kubiak
Ćwiczenie 5. Wyznaczanie skorygowanego oziomu A mocy akustycznej na odstawie omiaru skorygowanego oziomu A natężenia dźwięku oraz omiarów wąskoasmowych Cel ćwiczenia Zaoznanie z metodą omiaru natężenia
Bardziej szczegółowoW-23 (Jaroszewicz) 20 slajdów Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego
Bangkok, Thailand, March 011 W-3 (Jaroszewicz) 0 slajdów Na odstawie rezentacji rof. J. Rutkowskiego Fizyka kwantowa fale rawdoodobieństwa funkcja falowa aczki falowe materii zasada nieoznaczoności równanie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PROMIENIOWANIE W MEDYCYNIE
LABORATORIUM PROMIENIOWANIE W MEDYCYNIE Ćw nr 3 NATEŻENIE PROMIENIOWANIA γ A ODLEGŁOŚĆ OD ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA Nazwisko i Imię: data: ocena (teoria) Grupa Zespół ocena końcowa 1 Cel ćwiczenia Natężenie
Bardziej szczegółowoγ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego
γ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprezentowanie zasady działania pozytonowego tomografu emisyjnego. W doświadczeniu użyjemy detektory scyntylacyjne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5. Pomiar górnej granicy widma energetycznego Promieniowania beta metodą absorpcji.
Ćwiczenie nr 5 Pomiar górnej granicy widma energetycznego Promieniowania beta metodą absorpcji. 1. 2. 3. 1. Ołowiany domek pomiarowy z licznikiem kielichowym G-M oraz wielopoziomowymi wspornikami. 2. Zasilacz
Bardziej szczegółowoJ7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej
J7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej Celem doświadczenie jest wyznaczenie zawartości manganu w stalowym przedmiocie. Przedmiot ten, razem z próbką zawierającą czysty mangan,
Bardziej szczegółowoĆw. 11 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej
Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości rzeływu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki
Bardziej szczegółowoKalorymetria paliw gazowych
Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cielnych W9/K2 Miernictwo energetyczne laboratorium Kalorymetria aliw gazowych Instrukcja do ćwiczenia nr 7 Oracowała: dr inż. Elżbieta Wróblewska Wrocław,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2: ZaleŜność okresu drgań wahadła od amplitudy
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 2: ZaleŜność okresu
Bardziej szczegółowoPracownia elektryczna i elektroniczna
Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania
Bardziej szczegółowoJ6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ
J6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ Celem ćwiczenia jest pomiar współczynnika osłabienia promieniowania γ w różnych absorbentach przy użyciu detektora scyntylacyjnego. Materiał, który należy opanować
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania γ
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 96: Dozymetria
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R C-5
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII ATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-5 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY ETODĄ KALORYETRYCZNĄ
Bardziej szczegółowoJ8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I
J8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wytworzenie izotopu 128 I poprzez aktywację w źródle neutronów próbki zawierającej 127 I, a następnie badanie schematu rozpadu tego nuklidu
Bardziej szczegółowoANALIZA ZALEśNOŚCI KĄTA PODNIESIENIA LUFY OD WZAJEMNEGO POŁOśENIA CELU I STANOWISKA OGNIOWEGO
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr (148) 8 ISSN 1731-8157 Sławomir KRZYśANOWSKI ANALIZA ZALEśNOŚI KĄTA PODNIESIENIA LUFY OD WZAJEMNEGO POŁOśENIA ELU I STANOWISKA OGNIOWEGO Jednym z ierwszych etaów nauczania rzedmiotu
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki Pomiar skażeń wewnętrznych izotopami promieniotwórczymi metodami in vivo oraz szacowanie pochodzącej od nich dawki obciążającej Instrukcja wykonania ćwiczenia Opracował:
Bardziej szczegółowoBadanie efektu Halla w półprzewodniku typu n
Badaie efektu alla w ółrzewodiku tyu 35.. Zasada ćwiczeia W ćwiczeiu baday jest oór elektryczy i aięcie alla w rostoadłościeej róbce kryształu germau w fukcji atężeia rądu, ola magetyczego i temeratury.
Bardziej szczegółowoWykład 4 Gaz doskonały, gaz półdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstępstwa gazów
Wykład 4 Gaz doskonały, gaz ółdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstęstwa gazów rzeczywistych od gazu doskonałego: stoień ściśliwości Z
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2030/2031 Kod: STC OS-s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne
Nazwa modułu: Radioaktywność w środowisku Rok akademicki: 2030/2031 Kod: STC-2-212-OS-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Ochrona środowiska w energetyce
Bardziej szczegółowoJanusz Górczyński. Prognozowanie i symulacje w zadaniach
Wykłady ze statystyki i ekonometrii Janusz Górczyński Prognozowanie i symulacje w zadaniach Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu Sochaczew 2009 Publikacja ta jest czwartą ozycją w serii wydawniczej Wykłady
Bardziej szczegółowoPomiar wilgotności względnej powietrza
Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar wilgotności względnej owietrza - 1 - Wstę teoretyczny Skład gazu wilgotnego. Gazem wilgotnym nazywamy mieszaninę gazów, z których
Bardziej szczegółowoPracownia elektryczna i elektroniczna
Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA. WYDZIAŁ ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA. Katedra Podstaw Systemów Technicznych - Podstawy Metrologii - Ćwiczenie 5. Pomiary dźwięku.
POITECHNIKA ŚĄSKA. WYDZIAŁ ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA. Strona:. CE ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z odstawowymi ojęciami z zakresu omiarów dźwięku (hałasu), odstawowymi zależnościami oisującymi
Bardziej szczegółowoMECHANIK NR 3/2015 59
MECHANIK NR 3/2015 59 Bogusław PYTLAK 1 toczenie, owierzchnia mimośrodowa, tablica krzywych, srzężenie osi turning, eccentric surface, curve table, axis couling TOCZENIE POWIERZCHNI MIMOŚRODOWYCH W racy
Bardziej szczegółowoELEMENTY ELEKTRONICZNE
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Katedra Elektroniki ELEMENTY ELEKTRONICZNE dr inż. Piotr Dziurdzia aw. C-3, okój 413; tel.
Bardziej szczegółowoMiernictwo Telekomunikacyjne
kademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki utomatyki Inormatyki i Elektroniki Katedra Metrologii Materiały omocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych z rzedmiotu Miernictwo
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2 Zastosowanie fluorescencji rentgenowskiej wzbudzanej źródłami promieniotwórczymi do pomiarów grubości powłok
Ćwiczenie nr 2 Zastosowanie fluorescencji rentgenowskiej wzbudzanej źródłami promieniotwórczymi do pomiarów grubości powłok Wydział Fizyki, 2009 r. I Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1. Oznaczanie porowatości otwartej, gęstości pozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych
Ćwiczenie nr 1 Oznaczanie orowatości otwartej, gęstości ozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych Cel ćwiczenia: Zaoznanie się z metodyką oznaczania orowatości otwartej, gęstości ozornej
Bardziej szczegółowoRysunek 1 Przykładowy graf stanów procesu z dyskretnymi położeniami.
Procesy Markowa Proces stochastyczny { X } t t nazywamy rocesem markowowskim, jeśli dla każdego momentu t 0 rawdoodobieństwo dowolnego ołożenia systemu w rzyszłości (t>t 0 ) zależy tylko od jego ołożenia
Bardziej szczegółowo3. Zależność energii kwantów γ od kąta rozproszenia w zjawisku Comptona
3. Zależność energii kwantów γ od kąta rozproszenia w zjawisku Comptona I. Przedmiotem zadania zjawisko Comptona. II. Celem zadania jest doświadczalne sprawdzenie zależności energii kwantów γ od kąta rozproszenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych.
Termodynamika II ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczanie wsółczynnika Joule a-tomsona wybranyc gazów rzeczywistyc. Miejsce ćwiczeń: Laboratorium Tecnologii Gazowyc Politecniki Poznańskiej
Bardziej szczegółowoOferowany przedmiot zamówienia
Oferowany przedmiot zamówienia Załącznik Nr 1 do oferty Postępowanie Nr ZP/5/2012 Lp. Opis Nazwa asortymentu, typ, model, nr katalogowy, nazwa producenta *) I. Wielokanałowy analizator promieniowania gamma
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WIADOMOŚCI OGÓLNE 2. ĆWICZENIA
SPIS TEŚCI 1. WIADOMOŚCI OGÓLNE... 6 1.2. Elektryczne rzyrządy omiarowe... 18 1.3. Określanie nieewności omiarów... 45 1.4. Pomiar rezystancji, indukcyjności i ojemności... 53 1.5. Organizacja racy odczas
Bardziej szczegółowoOptyczna spektroskopia oscylacyjna. w badaniach powierzchni
Optyczna spektroskopia oscylacyjna w badaniach powierzchni Zalety oscylacyjnej spektroskopii optycznej uŝycie fotonów jako cząsteczek wzbudzających i rejestrowanych nie wymaga uŝycia próŝni (moŝliwość
Bardziej szczegółowoBeStCAD - Moduł INŻYNIER 1
BeStCAD - Moduł INŻYNIER 1 Ścianki szczelne Oblicza ścianki szczelne Ikona: Polecenie: SCISZ Menu: BstInżynier Ścianki szczelne Polecenie służy do obliczania ścianek szczelnych. Wyniki obliczeń mogą być
Bardziej szczegółowoAnaliza nośności pionowej pojedynczego pala
Poradnik Inżyniera Nr 13 Aktualizacja: 09/2016 Analiza nośności ionowej ojedynczego ala Program: Plik owiązany: Pal Demo_manual_13.gi Celem niniejszego rzewodnika jest rzedstawienie wykorzystania rogramu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 4 LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH. Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników POLITECHNIKA ŁÓDZKA
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH ĆWICZENIE Nr 4 Badanie krawędzi absorpcji podstawowej w kryształach półprzewodników I. Cześć doświadczalna. 1. Uruchomić Spekol
Bardziej szczegółowoZjawisko Comptona opis pół relatywistyczny
FOTON 33, Lato 06 7 Zjawisko Comtona ois ół relatywistyczny Jerzy Ginter Wydział Fizyki UW Zderzenie fotonu ze soczywającym elektronem Przy omawianiu dualizmu koruskularno-falowego jako jeden z ięknych
Bardziej szczegółowoSzkoła z przyszłością. szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Szkoła z przyszłością szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Narodowe Centrum Badań Jądrowych, ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Świerk ĆWICZENIE
Bardziej szczegółowoWyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski
Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co metoda koincydencyjna. Tomasz Winiarski 24 kwietnia 2001 WSTEP TEORETYCZNY Rozpad promieniotwórczy i czas połowicznego zaniku. Rozpad promieniotwórczy polega
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki Pomiar skażeń wewnętrznych izotopami promieniotwórczymi metodami in vivo oraz szacowanie pochodzącej od nich dawki obciążającej Instrukcja wykonania ćwiczenia 1.
Bardziej szczegółowoFizyka środowiska. Moduł 5. Hałas i akustyka
Fizyka środowiska Moduł 5 Hałas i akustyka nstytut Fizyki PŁ 8 5 Równanie falowe Rozważmy nieruchomy jednorodny ośrodek o gęstości ρ i ciśnieniu Lokalna fluktuacja ciśnienia + (r t) wywołuje fluktuacje
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych
Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Przeływomierze zwężkowe POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM
Bardziej szczegółowoLaboratorium Metod i Algorytmów Sterowania Cyfrowego
Laboratorium Metod i Algorytmów Sterowania Cyfrowego Ćwiczenie 3 Dobór nastaw cyfrowych regulatorów rzemysłowych PID I. Cel ćwiczenia 1. Poznanie zasad doboru nastaw cyfrowych regulatorów rzemysłowych..
Bardziej szczegółowoBADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY
Ćwiczenie BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY I. Cel ćwiczenia: W ramach zajęć zalanowano: otrzymywanie i analizę termogramów DSC dla Losartanu. interretację danych doświadczalnych
Bardziej szczegółowoRozrusznik gwiazda-trójkąt
nr AB_02 str. 1/6 Sis treści: 1 Rozruch bezosredni str.1 2 Rozruch za omocą rozrusznika stycznikowego / str.2 rzeznaczenie str. 4 Budowa str. 5 Schemat ołączeń str.4 6 asada działania str.4 7 Sosób montaŝu
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE PRZETWORNIKÓW SIŁY I CIŚNIENIA
WZORCOWANIE PRZETWORNIKÓW SIŁY I CIŚNIENIA. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: - oznanie zasady działania i budowy oularnych w raktyce rzemysłowej rzetworników siły i ciśnienia, - oznanie zagadnień związanych
Bardziej szczegółowoInstytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej. Laboratorium Fizyki Cienkich Warstw. Ćwiczenie nr 9
Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej Laboratorium Fizyki Cienkich Warstw Ćwiczenie nr 9 Wyznaczanie stałych otycznych cienkich warstw metali metodą elisometryczną Oracowanie: dr Krystyna Żukowska
Bardziej szczegółowoĆwiczenie LP2. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009
Ćwiczenie LP2 Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009 1 Wstęp teoretyczny 1.1 Energetyczna zdolność rozdzielcza Energetyczna zdolność rozdzielcza to wielkość opisująca dokładność detekcji energii
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO
Ćwiczenie nr 3 ERMODYNAMIKA OGNIWA GALWANICZNEGO I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie zmian funkcji termodynamicznych dla reakcji biegnącej w ogniwie Clarka. II. Zagadnienia wrowadzające 1.
Bardziej szczegółowoRADIOMETR Colibri TTC
RADIOMETR Colibri TTC Radiometr Colibri TTC w podstawowej konfiguracji (bez sond zewnętrznych) służy do pomiaru mocy przestrzennego równoważnika dawki H*(10), oraz zakumulowanego (od momentu włączenia)
Bardziej szczegółowoRys Zmniejszenie poziomu hałasu z odległością od źródła w pomieszczeniu zamkniętym i w przestrzeni otwartej
6.4. HAŁAS W POMIESZCZENIACH ZAMKNIĘTYCH Uzmysłowienie sobie faktu, że większość oeracji rodukcyjnych w rzemyśle elektromaszynowym odbywa się w omieszczeniach zamkniętych, urzytomnia nam waę odjęteo zaadnienia.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Pomiar bezwględnej aktywności źródeł promieniotwórczych.
Ćwiczenie 9 Pomiar bezwględnej aktywności źródeł promieniotwórczych. Stanowisko 9 (preparaty beta promieniotwórcze) Stanowisko 9 (preparaty gamma promieniotwórcze) 1. Student winien wykazać się znajomością:
Bardziej szczegółowoWyznaczanie profilu wiązki promieniowania używanego do cechowania tomografu PET
18 Wyznaczanie profilu wiązki promieniowania używanego do cechowania tomografu PET Ines Moskal Studentka, Instytut Fizyki UJ Na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadzone są badania dotyczące usprawnienia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSYUU ECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI POLIECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSRUKCJA LABORAORYJNA emat ćwiczenia: WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA WNIKANIA CIEPŁA DLA KONWEKCJI WYMUSZONEJ W RURZE
Bardziej szczegółowoOpis techniczny. Strona 1
Ois techniczny Strona 1 1. Założenia dla instalacji solarnej a) lokalizacja inwestycji: b) średnie dobowe zużycie ciełej wody na 1 osobę: 50 [l/d] c) ilość użytkowników: 4 osób d) temeratura z.w.u. z sieci
Bardziej szczegółowoSeria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii
Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii 8.1.21 Zad. 1. Obliczyć ciśnienie potrzebne do przemiany grafitu w diament w temperaturze 25 o C. Objętość właściwa (odwrotność gęstości)
Bardziej szczegółowo