INSTYTUT WYDAWNICZY P Ł O C K I. Spis tre ści. Wstęp... 7

Transkrypt

1 Spis tre ści Wstęp... 7 Rozdział I Powstanie i rozwój Kościoła Jezusa Chrystusa Świę tych w Dniach Ostat nich Oj co wie za ło ży cie le Świę te Pi sma Pi sma na tchnio ne Biblia Księga Mormona Nauki i Przymierza Perła Wielkiej Wartości Pi sma dok try nal ne Bri gha ma Youn ga Komentarze do pism natchnionych, pro kla ma cje Pre zy den tów Ko ścio ła We wnętrz na struk tu ra Ko ścio ła Za ło że nia or ga ni za cyj ne Pre zy dent i Pro rok Ra da Pre zy den ta Ko ścio ła Ra da Dwu na stu Apo sto łów Pierw sze i Dru gie Kwo rum Sie dem dzie się ciu Pre zy dium Bi skup stwa Po dzia ły w Ko ście le mor mo nów Mor mo ni w Pol sce Rozdział II Instytucja małżeństwa w doktrynie Mormonów Cha rak ter praw ny mał żeń stwa Ro la i zna cze nie świą tyń w za wie ra niu mał żeń stwa Ce re mo nia za war cia mał żeń stwa Po li ga mia... 65

2 6 Wspólnota Mormonów a prawo Kościoła Katolickiego 5. Małżeństwa międzywyznaniowe w dok try nie mor mo nów Ro la i miej sce ko bie ty w mał żeń stwie i w Ko ście le Pro ble ma ty ka roz wo dów Rozdział III Status prawny mormona i jego konsekwencje w przypadku zawierania małżeństwa z katolikiem Chrzest w Kościele Jezusa Chrystusa Świę tych w Dniach Ostat nich Dok try na ge ne ral na Chrzest za zmar łych Kon tro wer sje wo kół for mu ły try ni tar nej Bóg Oj ciec Syn Bo ży Duch Świę ty Stosunek Kościoła katolickiego do chrztu mor mo nów Chrzest w Kościele katolickim Odpowiedź Kongregacji Nauki Wiary z dnia 5 czerw ca 2001 r. i wiążące się z nią konsekwencje Za wie ra nie mał żeń stwa ka to li ka z mor mo nem Pro blem sta nu wol ne go mor mo na Mał żeń stwo mie sza ne Założenia generalne co do małżeństwa mieszanego Forma kanoniczna i forma liturgiczna Roz wią za nie wę zła mał żeń skie go Moż li wość za sto so wa nia uważ nie nia w za wiąz ku Za koń cze nie Bi blio gra fia Recenzje wydawnicze

3 Wstęp Kim są Mormoni? Czy stanowią część chrześcijaństwa, czy też są zu peł nie no wą re li gią, a mo że są sek tą? Czy moż li we jest pod względem prawnym małżeństwo katolika z członkiem Kościoła Mormonów? A jeśli tak, to jakie należy spełnić warunki do jego ważności? Jak wygląda ceremonia zawarcia małżeństwa? Jakie jest życie we wspólnocie mormońskiej i czy nadal praktykowana jest poligamia? Na te i wiele innych pytań staram się odpowiedzieć w swojej pracy. Zdaję sobie jednak sprawę, że jeszcze wiele nowych pytań zrodzi się w trakcie czytania tego studia i być może pozostanie bez odpowiedzi. Mormoni przekształcili będący pustynią stan Utah w miejsce do spokojnego i szczęśliwego życia, gdzie jak podają statystyki, sto pa bez ro bo cia jest w po rów na niu do in nych sta nów USA na najniższym poziomie. To tutaj znajduje się Software Valley, gdzie działa niemal 1,5 tys. firm wytwarzających oprogramowanie komputerowe 1. Na temat tej wspólnoty pisał Melchior Wańkowicz stwierdza jąc, że to wła śnie spo śród mor mo nów wy wo dzi się wie lu amerykańskich intelektualistów, finansistów i polityków 2. Przy - kła dem na to jest fakt, że obec nie po raz pierw szy w hi sto rii czło - nek Ko ścio ła Je zu sa Chry stu sa Świę tych w Dniach Ostat - nich Mitt Romney, były gubernator stanu Massahussets, biznesmen i milioner ma szansę na partyjną nominację w wyborach prezydenckich w USA 3. Tym samym mormoni udowad- 1 M. Kołłątaj, Igrzyska Mormonów, WPROST 998 (2002)/ 2, 10 listopada 2011r. 2 Por. M. Wańkowicz, W ślady Kolumba. W pępku Ameryki, t. 3, Warszawa Informacja ze strony internetowej TVN24, Brak autora, Mormon zagrozi Obamie?, stan faktyczny na dzień 7 listopada 2011 r.

4 8 Wspólnota Mormonów a prawo Kościoła Katolickiego nia ją, że na le ży li czyć się z ich zda niem i co raz więk szy mi wpły - wami na świat biznesu i polityki. Istnienie wyznawców tego Kościoła sprawia, iż zawierają oni związki małżeńskie nie tylko z członkami tejże wspólnoty, lecz również z wiernymi innych Kościołów, w tym również Kościoła katolickiego. Występowanie tego zjawiska stało się inspiracją do podjęcia niniejszego studium. Należy nań spojrzeć z aspektu rozwiązań dyscyplinarnych Kościoła katolickiego, zawartych przede wszystkim w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. W tym kontekście podstawowym pytaniem, które stanie się zarazem celem badawczym tego opracowania, będzie pytanie: czy z punktu widzenia doktryny Kościoła katolickiego jest możliwe zawarcie związku mieszanego? A jeżeli tak, to pod jakimi warunkami? Podjęcie takiego zamierzenia badawczego domagało się zarysowania szerszego kontekstu. Stąd też monografia ta będzie składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich dotyczy genezy i kształtowania się Kościoła mormonów od XIX w. do czasów nam współczesnych. W rozdziale tym dość szczegółowo opisano założycieli i przyczyny powstania kościoła, a także sposób w jaki ko ściół zdo był tak wie lu wy znaw ców. Za war tość tej czę ści pracy jest podyktowana przekonaniem, że bez znajomości historii i motywów działań przywódców Kościoła trudno będzie zrozumieć podstawy mormońskiej doktryny wiary. Przed miot za in te re so wa nia roz dzia łu dru gie go sta no wi za - gadnienie małżeństwa u mormonów. Zawarto w nim zarówno informacje o samej instytucji małżeństwa, jak i o dopuszczalności rozwodów, kluczowej roli świątyń i roli kobiet w mormonizmie, a także o zagadnieniu poligamii, często będącej synonimem mormonizmu. W rozdziale tym opisano także ceremonie ślubne w Kościele mormonów oraz zajęto się problemem dopuszczalności małżeństw międzywyznaniowych z punktu widzenia doktryny mormonizmu. Motywem uzasadniającym podjęcie w tym rozdziale tak wielu aspektów jest przekonanie, że mormonizmu nie można analizować bez zrozumienia tego, że Kościół i wspólnota mormonów

5 Wstęp 9 odgrywają kluczową rolę w życiu każdego jej członka. Kościół mormonów ma zasadniczy wpływ na podejmowane decyzje i światopogląd swoich członków. Należy zrozumieć, że mormonizm jest obec ny nie tyl ko w nie dzie le i dni świą tecz ne, ale tak że w codziennym życiu, poprzez np.: nauczanie dzieci przez rodziców podstaw wiary w każdy poniedziałek tygodnia, prace na misjach (obowiązkowe dla każdego członka Kościoła w wieku 19 lat męż czyź ni, 21 lat ko bie ty), czy też udzie la nie się ko biet w spe - cjalnej organizacji. W tym przypadku nie można oddzielać codzienności od Kościoła, bo to on wyznacza kierunek, w jakim mają iść jego członkowie. W tym miejscu należy z całą stanowczością zaznaczyć, że mormonizm determinuje postawy, zachowania i światopogląd. Czło wiek nie mo że być tyl ko po ło wicz nie mor mo nem, nie ma tu alternatywy w postaci mormon ale niepraktykujący, bowiem albo wierny oddaje się Kościołowi w całości i podporządkowuje się obowiązującym zasadom, albo podlega wykluczeniu ze społeczności mormonów. Człowiek Mormon i Kościół w sensie teologicznym, religijnym, doktrynalnym, wspólnotowym i systemowym to integralna całość nie istnieją równolegle obok siebie sta no wią jed ność. W rozdziale trzecim skupiono uwagę na zagadnieniu statusu prawnego mormona i jego wpływu na małżeństwo z katolikiem. W rozdziale tym znajdziemy informacje o stosunku Kościoła katolickiego wobec chrztu mormonów. Ponadto zawarto w nim opis cha rak te ry stycz ne go dla wspól no ty mor mo nów chrztu za zmarłych oraz informacje o koncepcji trynitarnej w ujęciu mormonów, która zasadniczo różni się od katolickiego pojmowania Trójcy Świętej. W końcowej części tego rozdziału zajęto się zagadnieniem charakteru prawnego małżeństwa katolika z nieochrzczonym, a także problemami jakie mogą się z tego powodu pojawić w przypadku formy kanonicznej i liturgicznej, czy też chęci rozwiązania takiego małżeństwa. Problematyka dotycząca Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (zwanych potocznie mormonami) jest

6 10 Wspólnota Mormonów a prawo Kościoła Katolickiego ciekawa i złożona. Niestety na polskim rynku wydawniczym dostępnych jest tylko kilka publikacji z nią związanych. Duży wpływ na ta ką sy tu ację ma fakt, że Ko ściół mor mo nów nie chęt - nie udziela informacji na swój temat i ostrożnie dobiera partnerów do rozmowy. Poza informacjami, które są dostępne w oficjalnych broszurkach i na stronach internetowych Kościoła, można się spotkać z szeregiem publikacji sygnowanych przez Bri gham Young Uni ver si ty, ale też i przez au to rów nie zwią za - nych ze śro do wi skiem mor moń skim. Z te go też wzglę du w prze - wa ża ją cej więk szo ści sko rzy sta no z prac an glo ję zycz nych oraz in for ma cji za war tych na stro nach in ter ne to wych za rów no Ko - ścio ła Mor mo nów, jak i tych zwią za nych ze śro do wi ska mi ka to - lic ki mi oraz stron z pu bli ka cja mi osób, któ re zaj mu ją się ba da - nia mi nad mor mo ni zmem. Na le ży pod kre ślić, że li te ra tu ra do ty czą ca mor mo ni zmu jest ob szer na. Wśród źró deł dok try ny mor moń skiej na le ży w pierw - szej ko lej no ści wska zać Świę te Pi sma, w tym na uki i pro kla ma - cje ko lej nych Pro ro ków Ko ścio ła. Na ryn ku do stęp ne są tak że opra co wa nia au tor stwa osób, któ re ze wzglę du na swo je pu bli - ka cje na uko we do ty czą ce dok try ny mor mo nów zo sta ły wy klu - czo ne ze spo łecz no ści Ko ścio ła. Po nad to w pra cy tej ko rzy sta - łam tak że z ma te ria łów fil mo wych i re por ta ży po świę co nych m. in. te ma ty ce po li ga mii w mor moń skich wspól no tach ży ją cych na po gra ni czu Sta nów Zjed no czo nych i Ka na dy. W za kre sie pra wa ka no nicz ne go ko rzy sta no z opra co wań li - te ra tu ry ka no ni stycz nej za war tych w mo no gra fiach i w ar ty ku - łach, a tak że z naj now szych do ku men tów Ko ścio ła Ka to lic kie go za wie ra ją cych od po wie dzi na py ta nia dok try nal ne, a umiesz czo - nych na stro nie in ter ne to wej Wa ty ka nu. Tak spre cy zo wa ne za mie rze nie ba daw cze do ma ga ło się za sto - so wa nia od po wied nich me tod. W opra co wa niu tym wy ko rzy sta - no me to dę hi sto rycz ną, me to dę kom pa ra ty stycz ną oraz me to dę do gma tycz no -praw ną.