Redukcja kosztów magazynowania, zaopatrywania oraz eksploatacji potencjału ratowniczego

Transkrypt

1 Redukcja kosztów magazynowania, zaopatrywania oraz eksploatacji potencjału ratowniczego prof. PO dr hab. inż. Andrzej Szymonik Opole 2012/2013

2 1. Koszty logistyczne

3 W systemach bezpieczeństwa koszty nie mogą jednak decydować o wszystkim w okresie czasu od 13 do 20 minut trwania pożaru z każdą minutą szanse na uratowanie zagrożonych maleją o 3,6%; opóźnienie udzielenia pierwszej pomocy ratowniczej o 5 minut, zmniejsza szanse na uratowanie zagrożonych ludzi o 50%; ofiary wypadku powinny zostać w ciągu godziny (tzw. złotej godziny ) poddane podstawowej hospitalizacji szpitalnej, aby nie pogarszać rokowań na ich wyleczenie.

4 Koszty logistyki to: wyrażone w jednostkach pieniężnych celowe zużycie zasobów systemu gospodarczego oraz wydatki finansowe wynikające z przepływu dóbr materialnych, utrzymywania zapasów oraz przetwarzania informacji związanych z działaniami logistycznymi systemu gospodarczego i jego łańcucha dostaw.

5 Koszty logistyki sensu stricte pracy i zużycia czynników wytwórczych zdarzeń nadzwyczajnych wydatki finansowe utracone potencjalne przychody (korzyści)

6 Koszty logistyki sensu stricte: stanowią główny ciężar w strukturze kosztów i związane są bezpośrednio z: realizacją określonych procesów logistycznych (zakupy materiałowe, transport, magazynowanie, opakowanie), utrzymaniem niezbędnych standardów obsługi klienta.

7 Koszty zdarzeń nadzwyczajnych: strat i ubytku majątku i środków gospodarczych z tytułu prowadzenia działalności logistycznej spowodowane są nieodpowiednimi standardami i jakością surowców jak i wyrobów, karami oraz czynnikami losowymi sytuacjami kryzysowymi.

8 Koszty (materialne i niematerialne) utraconych korzyści: są najczęściej wynikiem braków zapasów magazynowych, na które nastąpiło zapotrzebowanie w wyniku nieprzewidzianych sytuacji np. kryzysowych.

9 W logistyce bezpieczeństwa podział kosztów logistycznych: fizycznego przepływu materiałów (I); zapasów (II); procesów informacyjnych (III).

10 Koszty fizycznego przepływu materiałów (I)

11 Koszty fizycznego przepływu materiałów: koszty amortyzacji majątku trwałego zaangażowanego w procesach logistycznych (K A ), wyznacza je iloczyn wartości początkowej majątku trwałego w procesach logistycznych (MT) i przeciętnej stopy amortyzacji tego majątku (SA): K A =MT SA

12 cd. Koszty fizycznego przepływu materiałów: koszty pracy (K P ), określa je iloczyn wielkości zatrudnienia (L) w procesie logistycznym i przeciętnych wynagrodzeń wraz z narzutami (p): K P =L p

13 cd. Koszty fizycznego przepływu materiałów: koszty zużycia materiałów, paliw i energii (K MPE ), są one sumą kosztów zużycia poszczególnych rodzajów tych czynników rzeczowych;

14 cd. Koszty fizycznego przepływu materiałów: koszty transportu (K T ) inne koszty przepływu (K IN ), należą do nich np. koszty z tytułu podatku od nieruchomości, podatku od środków transportu.

15 Koszty transportu można wyrazić wzorem: K T =K AS +K PTS +K MTS +K B +K U +K NO +K D +K TR +K UT amortyzacji samochodów i budynków (K AS ); pracy kierowców i obsługi transportowej (K PTS ), zużycia materiałów, paliw i energii związanych z eksploatacją samochodów (K MTS ), biurowe (K B ), ubezpieczenia środków transportu (K U ), naprawy i obsługi sprzętu (K NO ), dzierżawy (K D ), bazy transportowo-remontowej (K TR ), zewnętrznych usług transportowych (K UT ).

16 Koszty zapasów (II)

17 Utrzymywanie zapasów zapewniających bezpieczeństwo oceniane jest poprzez: kryteria racjonalnego gospodarowania; realizację celu, czyli zaspokojenie takich potrzeb ludzi (społeczeństwa) jak: istnienie, przetrwanie, całość, tożsamość, niezależność, spokój i pewność rozwoju.

18 Koszty zapasów Koszty tworzenia zapasów (A) Koszty utrzymania zapasów (B) Koszty wyczerpania zapasów (C)

19 Tworzenie zapasów (A) obejmuje koszty: fizycznego tworzenia zapasów; procesów informacyjnych związanych z zakupami materiałów.

20 Wybór dostawcy Prowadzenie negocjacji Koszty informacyjne tworzenia zapasów Przygotowanie zamówień Otwarcie zleceń Realizacja zlecenia

21 Koszty utrzymania zapasów (B) kapitałowe; magazynowania; obsługi zapasów; ryzyka.

22 statycznego składowania zapasów obsługi manipulacyjnej zapasów Koszty magazynowania zapasów zajęcia kubatury magazynowej spełnienia wymogów magazynowania ochrony i zabezpieczenia zapasów różnych czynności obsługowych

23 Koszty obsługi zapasów: obejmują wydatki związane z ubezpieczeniem (od ognia, powodzi, kradzieży itp.) oraz podatki od wartości utrzymywanych zapasów.

24 Koszty ryzyka: powstają w wyniku spadku wartości zapasów z przyczyn pozostających poza kontrolą systemu gospodarczego (np. gwałtowana zmiana mody, sytuacje kryzysowe); koszty starzenia się i psucia zapasów.

25 Koszty procesów informacyjnych (III)

26 udoskonalanie konserwacja doskonaląca (40%) Koszty stworzenia SIT (30%) projektowania (25%) sprzętu (5%) SIT użytkowania SIT (70%) poprawianie błędów konserwacja naprawcza (15%) adaptacja konserwacja (15%)

27 Koszty stworzenia systemu: całego procesu projektowania (od strategii po wdrożenie), w tym przede wszystkim koszty osobowe (płace projektantów, programistów, osób przygotowujące dane, koszty szkolenia); sprzętu komputerowego i urządzeń pomocniczych wraz z dostawą i instalacją. użytkowania systemu obejmują głównie: poprawy błędów; nakłady pracy na adaptację systemu; udoskonalania programów.

28 2. Proces pozyskiwania potencjału ratowniczego

29 Źródła pozyskania potencjału ratowniczego: przemysł krajowy (produkcja krajowa nowego sprzętu może być realizowana na podstawie własnych opracowań, wspólnych z firmami i placówkami naukowo-badawczymi, zagranicznymi, licencji lub kooperacji produkcyjnej); przemysł zagraniczny.

30 Proces pozyskania sprzętu: projektowanie i rozwój definiowanie potrzeb; produkcja / realizacja nabywania sprzętu ratunkowego; wprowadzenie na wyposażenie eksploatacja.

31 Badania kwalifikacyjne: skuteczność działania sprzętu określająca stopień możliwości wykonywania zadań dla niego przewidzianych; bezawaryjność działania, określająca stopień jego zdatności do wykonywania zadań; trwałość (żywotność) działania, określająca stopień przydatności do wykonywania zadań pod kątem stanu zużywania się sprzętu.

32 Proces przygotowania produkcji sprzętu: analizy techniczno-ekonomicznej; przygotowania technicznoorganizacyjnego; rozruchu i opanowania wytwarzania; rozwoju i doskonalenia produkcji; analizy i modernizacji wyrobu.

33 Sprzęt ratowniczy podlega tzw. ocenie zgodności: polega ona na zbadaniu, czy wyrób nie stwarza zagrożenia dla życia i zdrowia użytkowników oraz dla środowiska; przez ocenę zgodności należy rozumieć działanie dostawcy oraz jednostki badawczej lub jednostki certyfikującej mające na celu stwierdzenie, czy wyrób - sprzęt spełnia wymagania określone w specyfikacjach technicznych.

34 Badania eksploatacyjne mają na celu: określenie przydatności sprzętu ratowniczego (tylko dla sprzętu powszechnego użytku); opracowanie zaleceń dotyczących bojowego wykorzystania sprzętu; zweryfikowanie norm eksploatacyjnych i materiałowych ustalonych przez producenta oraz ocenę dokumentacji eksploatacyjnej; określenie warunków właściwej eksploatacji sprzętu, w tym przygotowanie istniejącej bazy obsługowo-naprawczej i metrologicznej do wymagań wprowadzanego sprzętu;

35 Badania eksploatacyjne mają na celu: dostosowanie programów szkolenia załóg (obsług) i personelu technicznego; weryfikacje wyspecjalizowanych przez producenta materiałów eksploatacyjnych oraz części zamiennych gwarantujących ciągłość użytkowania, obsługiwania oraz napraw; ustalenie wymaganych warunków przechowywania; określenie potrzeb dotyczących przygotowania bazy szkoleniowej.

36 3. Modelowanie logistyki w procesie pozyskiwania sprzętu ratowniczego

37 Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne. planowania eksploatacji np.: określenie planu eksploatacji w całym cyklu życia systemu: co może źle działać? kto to naprawi? gdzie można to naprawić? jak to będzie naprawiane? kiedy to zostanie naprawione? jakie poziomy eksploatacji? naprawa czy wymiana?

38 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne określenie możliwości i sposobu pozyskania personelu: struktura kadrowa; zakresy umiejętności; uzyskiwanie certyfikatów; liczba personelu, itp;

39 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne projektowanie systemu zaopatrywania: pozyskiwanie, przechowywanie, przemieszczanie, rozdział i rozmieszczenie zapasów i części zamiennych; metody sterowania zapasami; normowanie części zamiennych; długość łańcuchów zaopatrzeniowych, itp;

40 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne określenie dostępności i projektowanie urządzeń obsługowych: typ urządzeń - mobilne czy stałe ulokowane w obiektach; urządzenia do środków materiałowych; ogólne i specjalne narzędzia (przyrządy pomiarowe, ); kalibrowanie urządzeń; automatyczna czy ręczna obsługa urządzeń, itp;

41 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne tworzenie i planowanie wykorzystywania bazy danych: forma elektroniczna czy forma papierowa? format danych - w formie opisowej, tabelarycznej, rysunki (schematy) itp.; sposób przechowywania danych np. na nośnikach elektronicznych; różne wymagania w stosunku do danych;

42 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne organizacja szkoleń i treningów: programy i techniki szkoleniowe; sale szkoleniowe; uczestnicy szkoleń i treningów - logistycy i operatorzy; formy szkoleń - indywidualne i grupowe; szkolenia z każdego poziomu eksploatacji; środki treningowe, itp.;

43 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne informatyzacja system logistyczny powinien wykorzystywać sprzęt i oprogramowanie komputerowe w każdej sferze swojej działalności; określenie dostępności i projektowanie infrastruktury logistycznej: magazyny, warsztaty, hangary itp.; rozmieszczenie i wyposażenie infrastruktury polowej, itp.;

44 cd. Analizy możliwości spełnienia potrzeb i przekształcenia ich w parametry techniczne określenie możliwości i projektowanie urządzeń transportowych: kontenery, palety itp. jednostki ładunkowe; ochrona jednostek transportowych; wymagania sprzętowe (podnośniki, żurawie, wózki widłowe itp.); rozmiar i waga przemieszczanych środków itp.

45 4. Nowoczesne sposoby zaopatrywania

46 Nowoczesne zaopatrywanie to: e-logistyka; zakupy drogą elektroniczną za pomocą katalogów elektronicznych i giełd; aukcja elektroniczna.

47 Katalogi elektroniczne produktów obejmują pliki: katalogowe, zawierające ofertę towarów lub usług dostawcy, cenowe, zawierające cennik produktów oraz istotne informacje dotyczące sposobu składania i realizacji zamówień (ceny bazowe, jednostki waluty), uzupełniające, zawierające zdjęcia i rysunki, certyfikaty bezpieczeństwa, pliki audio lub video, specyfikacje techniczne, informacje producenta.

48 Aukcja elektroniczna (odwrócona) to: proces odbywający się za pomocą urządzeń elektronicznych, polegający na proponowaniu przez oferentów nowych cen, korygowanych w dół podczas aukcji, oraz innych wartości odnoszących się do istotnych elementów przetargu, które mogą być oceniane automatycznie.

49 5. Eksploatacja potencjału ratowniczego

50 Potencjał ratowniczy to: możliwości ludzi, technicznych urządzeń, zasobów materialnych oraz niematerialnych w zakresie udzielania pomocy w sytuacjach wystąpienia zagrożenia, zarówno od sił natury jak i niezamierzonych, a także zamierzonych skutków działalności człowieka.

51 System eksploatacyjny potencjału ratowniczego definiujemy: jako wzajemne współdziałanie podsystemów użytkowania i obsługiwania (naprawa i obsługiwanie techniczne) oraz podsystemy pomocnicze gwarantujące (ułatwiające) współdziałanie tych podsystemów.

52 System użytkowania: wspierany jest podsystemem pomocniczym w składzie: szkolenia kadr, zaopatrzenia, utylizacji.

53 System eksploatacji Podsystem użytkownika Diagnostyka Podsystem pomocniczy Podsystem obsługiwania

54 Podsystem obsługiwania obsługiwanie techniczne: bieżące przed użytkowaniem, w trakcie i po; okresowe wg stanu technicznego, wg resursów; metrologiczne w trakcie użytkowania przyrządów kontrolnych; w trakcie przygotowania przed wykonywaniem zabiegów konserwacyjnych, w trakcie przechowywania, przy rozkonserwowaniu; organizacyjne obsługiwanie w trakcie wycofywania z eksploatacji (użytkowania), obsługiwanie specjalne;

55 cd. Podsystem obsługiwania naprawa sprzętu: bieżąca: mała < 16 rbh (roboczogodzina), średnia < 40 rbh, duża < 60 rbh; średnia < 150 rbh; główna > 150 rbh; konserwacyjna.

56 Podsystem obsługiwania Naprawa sprzętu: Obsługiwania techniki: 1. Bieżąca 2. Średnia 3. Główna 4. Konserwacyjna 1. Bieżące 2. Okresowe 3. Metrologiczne 4 W trakcie przechowywania 5. Organizacyjne

57 Czynności obsługiwania techniki zawierają przedsięwzięcia: kierownicze (planowanie, organizowanie, normowanie, kontrolowanie); wykonawcze takie jak: minimalizujące intensywność zużycia, podtrzymujące gotowość do użycia, zapewniających niezawodność między innym diagnozowanie, regulacje i inne.

58 Proces remontowy obejmuje: czynności kierownicze (planowanie, organizowanie, normowanie, kontrolowanie); czynności wykonawcze obejmujące : przygotowanie obiektu do technicznego remontu, lokalizację uszkodzeń, usuwanie uszkodzeń, przywracanie zdatności częściom i zespołom, przygotowanie obiektu technicznego do użytkowania.

59 Czynności remontu techniki Kierownicze Wykonawcze Przygotowanie obiektu technicznego do remontu Usuwanie uszkodzeń obiektu technicznego Przygotowanie obiektu technicznego do użytkowania Lokalizacja uszkodzeń obiektu technicznego (defektacja) Przywracanie zdatności częściom i zespołom

60 Ocena procesów eksploatacji mierniki: wielkości zużywanego resursu technicznego (w przypadku pojazdów wartość przebytej przez pojazd drogi S wyrażonej w km, a dla maszyn roboczych - liczba przepracowanych motogodzin mth); czas przebywania urządzenia technicznego (pojazdu) w danym stanie użytkowania T u ;

61 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: masa przemieszczanego przez urządzenie techniczne (np. ładowarka) ładunku Q wyrażona w kg (lub tonach); wskaźnik gotowości pojazdu Kg(t), opisany zależnością:

62 K ( t) g T u t T u t T o t T u (t) czas przebywania pojazdu w stanie użytkowania, T o (t) czas przebywania pojazdu w stanie obsługiwania.

63 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: wskaźnik wykorzystania Ku(t) urządzenia technicznego (pojazdu technicznie sprawnego) wymagającego obsługi opisany jest zależnością:

64 K u t T T gdzie: T p (t) czas przebywania urządzenia w stanie pracy (np. przejazd pojazdu z ładunkiem lub bez i uczestnictwo w rozładunku lub załadunku); T u (t) czas przebywania pojazdu w stanie użytkowania; p u t t

65 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: wskaźnik wykorzystania K p (t) urządzenia technicznego (pojazdu) wymagającego obsługi opisany jest zależnością:

66 K p t T u gdzie: T p (t) czas przebywania urządzenia w stanie pracy (np. przejazd pojazdu z ładunkiem lub bez i uczestnictwo w rozładunku lub załadunku); T u (t) czas przebywania pojazdu w stanie użytkowania; T o (t) czas przebywania pojazdu w stanie obsługiwania. T t p t T o t

67 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: wskaźnik intensywności użytkowania urządzenia technicznego α u (t) pojazdu technicznego sprawnego wyrażony jest wzorem:

68 S t u t T u t gdzie: S(t) droga - w km przebyta przez pojazd w czasie t, T u (t) czas przebywania pojazdu w stanie użytkowania;

69 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: wskaźnik intensywności użytkowania urządzenia technicznego wymagającego obsługi α e (t) opisany jest zależnością:

70 S t e t T u t T o t gdzie: S(t) droga - w km przebyta przez pojazd w czasie t, T u (t) czas przebywania pojazdu w stanie użytkowania; T o (t) czas przebywania pojazdu w stanie obsługiwania.

71 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: wskaźnik wykonywanej pracy przewozowej urządzenia w czasie t opisany jest zależnością:

72 Q m ( t) L i Q m i S i t Q m i S i t (t) masa ładunku przewożona przez i-ty pojazd w czasie m-dni; dzienna trasa i-tego pojazdu;

73 cd. Ocena procesów eksploatacji mierniki: wskaźnik wykorzystania ładowności pojazdu (pojazdów) K g (t) opisany jest zależnością:

74 Q m q K g t Q Q m L m q ładowność pojazdu. Q m L wskaźnik wykonywanej pracy przewozowej urządzenia

75 6. Koszty eksploatacji

76 Koszty eksploatacji rozumiane są: jako efekty i nakłady finansowe w postaci środków i przedmiotów pracy oraz inne skutki zdarzeń nadzwyczajnych spowodowanych przepływem dóbr materialnych w procesie eksploatacji urządzeń.

77 Koszty eksploatacji na użytkowanie i obsługiwanie: koszty personelu i środków oraz usług obcych; wydatki pieniężne w tym: podatki od nieruchomości i środków transportowych; opłaty z tytułu korzystania z innych dóbr (opłaty za autostrady); oprocentowanie z zaczerpniętego kapitału (obcego);

78 Koszty eksploatacji na użytkowanie i obsługiwanie: nadzwyczajne skutki w tym: kary umowne; straty z tytułów wypadków, kradzieży, niegospodarności; utracone przychody, np. z powodu kryzysu finansowego.

79 W uproszczeniu koszty eksploatacji K e możemy przedstawić jako sumę kosztów użytkowania K u i kosztów obsługiwania K oo, co jest zapisane równaniem: K e K u K oo

80 Koszty użytkowania K u opisane są zależnością: K u L u K uu f T u L u liczba użytkowanych urządzeń technicznych; K uu koszt użytkowania urządzenia technicznego; T u czas użytkowania urządzenia technicznego.

81 Koszty obsługiwania K oo : K OO L o K o L on K on f T o, T on L o - liczba obsługiwanych urządzeń technicznych; K o - koszt obsługiwania urządzenia technicznego; T o czas obsługiwania urządzenia technicznego; L on liczba narzędzi stosowanych do obsługiwania urządzenia technicznego; K on średni koszt jednostkowy narzędzi użytych do obsługi urządzenia; T on czas pracy narzędzi stosowanych w procesach obsługiwania.

82 Koszty eksploatacji Koszty użytkowania Koszty obsługiwania Koszty bezpośrednie Koszty pośrednie

83 7. Redukcja kosztów

84 Główne linie redukcji kosztów to: ograniczenie kosztów transportu, m.in. poprzez korzystanie z transportu obcego (outsourcing), optymalizacja wyboru środka transportu i dróg transportowych; redukowanie poziomów zapasów poprzez daleko idącą harmonizację procesów zaopatrzenia, zwiększenia tempa przepływu materiałów korzystając z możliwości jakie dają systemy informatyczne np. klasy ERP II;

85 cd. Główne linie redukcji kosztów to: wykorzystywanie nowoczesnej mechanizacji, automatyzacji, robotyzacji w czasie procesów manipulacyjnych i magazynowych ; wykorzystywanie automatycznej identyfikacji wzdłuż całego łańcucha dostaw np. kody kreskowe, technika RFID;

86 cd. Główne linie redukcji kosztów to: wykorzystywanie GPS; upraszczanie struktur, obniżka kosztów administracyjnych; racjonalizacja wydatków na zakupy wyrobów, sprzętu, zaopatrzenia i usług; wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych w łańcuchu dostaw.

87 Zmniejszenie kosztów użytkowania pojazdów obejmuje problemy: użytkowanie pojazdów sprawnych technicznie o parametrach regulacyjnych, zgodnych z dokumentacją techniczną szczególnie układów silnika napędowego i jezdnego; dostosowanie typu użytkowanego pojazdu do rodzaju wykonywanego zadania przewozowego; minimalizacji pustych przebiegów;

88 cd. Zmniejszenie kosztów użytkowania obejmuje problemy: posiadania i użytkowania pojazdów o najwyższej podatności do samozaładowania; unikania użytkowania pojazdów na bardzo krótkich odległościach (gdy możliwe jest użycie np. wózków akumulatorowych itp.); pełnego wykorzystania ładowności pojazdów; wykorzystania przyczep;

89 cd. Zmniejszenie kosztów użytkowania obejmuje problemy: ograniczenia użycia transportu drogowego na korzyść połączeń kolejowych lub wodnych; dostosowania techniki gwarantującej maksymalną ekonomiczność kosztów przejazdów drogi w minimalnym czasie, przy zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków BHP dla kierowcy (kierowców);

90 cd. Zmniejszenie kosztów użytkowania obejmuje problemy: unikania intensywnego wychładzania silnika podczas jazdy i przerw w podróży szczególnie w czasie zimowym (garażowanie, stosowanie ocieplania silnika itp.); użytkowania pojazdów w sprzyjających warunkach pogodowych;

91 cd. Zmniejszenie kosztów użytkowania obejmuje problemy: docierania pojazdów przy niepełnym obciążeniu ładunkiem, doszkalanie kierowców w warunkach korzystnej aury, na krótkich dystansach trasy; stosowania ospojlerowania w celu zmniejszenia aerodynamicznego oporu powietrza (zdjęcie opończy skrzyni ładunkowej).

92 Zmniejszenie kosztów obsługiwania obejmuje problemy: doboru narzędzi do wymagań obowiązującego sprzętu; stosowania metod obsługiwania eliminujących wyczekiwanie sprzętu na obsługę lub naprawę (teoria kolejek); mechanizacji pracochłonnych procesów obsługiwania, stosowania właściwego oprzyrządowania o sprawdzonych parametrach użytkowych;

93 cd. Zmniejszenie kosztów obsługiwania obejmuje problemy: procesy obsługiwania i naprawy powinny być realizowane przez właściwie przygotowany personel; dostępność części zamiennych i materiałów technicznych zabezpieczających proces obsługiwania; dostępność do sieci obsługowo-naprawczej na całym obszarze użytkowania pojazdów i skuteczna pomoc w realizacji nieprzewidywalnych obsług;

94 cd. Zmniejszenie kosztów obsługiwania obejmuje problemy: autoryzacja prac obsługowonaprawczych; właściwe zagospodarowanie odpadów powstałych w wyniku obsługiwania i napraw; wykorzystanie z niektórych wymienionych zespołów części zamiennych, z zachowaniem norm wykonawczych i ochrony środowiska.

95 Dziękuję