BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK

Transkrypt

1 BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK program działań edukacyjnych Opracowały: Dagmara Chraplewska, Bożena Iwaszko, Janina Krasowska - Szwarc Barczewo 2009

2 Spis treści 1. Założenia ogólne programu 2. Cele ogólne programu 3. Treści programowe 3.1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych 3.2. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia 3.3. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych 3.4. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych 3.5. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń 3.6. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i robotnicze 4. Adresaci programu 5. Formy pracy 6. Podstawowe zagadnienia, zadania edukacyjne i cele operacyjne 7. Procedury osiągania celów 8. Ewaluacja 9. Literatura 10.Propozycje realizacji 11. Załączniki

3 1. Założenia ogólne programu Rodzina i przedszkole są najważniejszymi środowiskami wychowawczymi małego dziecka. Właśnie te środowiska odpowiedzialne są za wprowadzenie go w świat ludzi dorosłych i uczenie sztuki życia. Każde działanie świadomie lub nie, uwarunkowane jest przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa zarówno w domu jak i w przedszkolu. Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności musimy kształtować umiejętności przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją radzenia sobie z trudną sytuacją. Wiek przedszkolny charakteryzuje się u dzieci małą sprawnością w wyobrażaniu sobie możliwych skutków podejmowanych działań, silną koncentracją na zachowaniu tu i teraz, słabą kontrolą własnych emocji i dużym uzależnieniem od presji grup rówieśniczych. Dziecko w wieku przedszkolnym ma niski poziom myślenia przyczynowo skutkowego, słabą orientację przestrzenno czasową, skłonność do ryzykownych, nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji. Wszystkie te cechy wskazują na kierunek oddziaływań wychowawczo dydaktycznych, na konieczność wyrobienia określonych umiejętności i sprawności niezbędnych w przygotowaniu do bezpiecznego życia, pracy, nauki, zabawy. W naszym przedszkolu dążymy do tego, aby dziecko czuło się akceptowane i bezpieczne. Ponieważ dzieci mają niewielkie doświadczenia życiowe i nie radzą sobie z różnego rodzaju problemami, należy wyposażyć je w nawyki unikania, zapobiegania i możliwie sprawnego pokonywania niebezpieczeństw.

4 2. Cele ogólne programu Poznawanie zasad warunkujących bezpieczeństwo w przedszkolu i poza terenem placówki Poznanie możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu, np.: pożar Kształtowanie umiejętności świadomego przestrzegania zasad ruchu drogowego dla pieszych Wdrażanie zasad ograniczonego zaufania w stosunku do osób nieznanych Kształtowanie umiejętności przewidywania skutków niewłaściwych zachowań 3. Treści programowe 3.1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań 2) umie się przedstawić: podaje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje 3.2. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć

5 3.3. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić 2) orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu 3) zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich 4) wie, że nie może samodzielnie spożywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości) 5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie 3.4. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) interesuje się urządzeniami technicznymi (np. używanymi w gospodarstwie domowym), próbuje rozumieć, jak one działają, i zachowuje ostrożność przy korzystaniu z nich 3.5. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę 3.6. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i robotnicze. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

6 1) zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjanta, strażak 4. Adresaci programu Dzieci ze wszystkich grup wiekowych z Przedszkola Miejskiego w Barczewie. 5. Formy pracy Spotkania dzieci z przedstawicielami zawodów takich jak strażak, policjant, pielęgniarka w ramach bloków tematycznych Konkursy, quizy dotyczące bezpieczeństwa organizowane przez przedszkole oraz inne instytucje współpracujące z placówką Prowadzenie zajęć w formie zabawy, inscenizacji Nauka wierszy i piosenek tematycznych Wycieczki do Komendy Ochotniczej Straży Pożarnej, Komendy Policji, Supermarketu w Barczewie Spacery po ulicach Barczewa zgodnie z zasadami ruchu drogowego dla pieszych połączone z obserwacją znaków drogowych Stawianie zadań, problemów tematycznych dzieciom do rozwiązywania indywidualnie, zespołowo lub grupowo Filmy edukacyjne

7 6. Podstawowe zagadnienia, zadania edukacyjne i cele operacyjne Zagadnienia Zadania edukacyjne Osiągnięcia dzieci cele operacyjne Bezpieczeństwo - ustalenie zasad warunkujących - zna zasady poruszania się po budynku przedszkola (uważne chodzenie po w przedszkolu bezpieczeństwo na terenie przedszkola schodach, ostrożne zamykanie i otwieranie drzwi) - przestrzega ustalonych wspólnie zasad, reguł zabawy - nie odchodzi samowolnie od grupy i miejsc przeznaczonych do zabawy - reaguje na polecenia nauczycielki - zgłasza nauczycielce uszkodzenia zabawek, narzędzi, sprzętów mogących grozić skaleczeniem - właściwie korzysta z urządzeń sanitarnych - w prawidłowy sposób korzysta z zabawek i przyborów - właściwie zachowuje się na placu przedszkolnym - potrafi szybko ustawić się gęsiego, w szyku na polecenie - informuje dorosłych o swoich dolegliwościach lub złym samopoczuciu Ochrona przeciwpożarowa Bezpieczeństwo na drodze - poznanie niektórych wybranych możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu: bezzwłoczne opuszczenie miejsca zagrażającego bezpieczeństwu (np.: pożar mieszkania) i poinformowanie o tym osoby dorosłej - poznawanie podstawowych zasad poruszania się po drodze innych osób - zna przyczyny powstawania pożarów - potrafi określić zasady zachowania się w sytuacji zagrożenia (ogień w przedszkolu, we własnym mieszkaniu, w mieszkaniu sąsiednim, zadymienia korytarz i klatki schodowej) - zna numery telefonów alarmowych - potrafi odczytać znaki informacyjne dotyczące ochrony p/poż - zna sprzęt p/poż znajdujący się w przedszkolu (gaśnica, wąż strażacki, piasek) - zna własne imię i nazwisko, adres - wie, w jakiej sytuacji i komu można przekazać informacje dotyczące nazwiska, adresu zamieszkania - będąc świadkiem wypadku komunikacyjnego potrafi wezwać pomoc - zna numer alarmowy (112) - zna znaki drogowe znajdujące się w pobliżu przedszkola (przejście dla pieszych, Agatka) - przestrzega zasad ruchu drogowego dla pieszych, znaków ostrzegawczych,

8 Kontakty z obcymi Bezpieczeństwo podczas zabawy poza terenem przedszkola - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach zgodnie z zasadą ograniczonego zaufania wobec osób nieznanych - zaznajomienie dzieci z rodzajami niebezpieczeństw: zły dotyk przemoc, agresja niebezpieczeństwo związane z oddalaniem się od miejsca zamieszkani - kształtowanie właściwych postaw wobec obcych: umiejętność odmawiania ograniczonego zaufania do obcych podczas nieobecności dorosłych w domu umiejętności proszenia o pomoc określania miejsca aktualnego pobytu oceny sytuacji jako zagrażającej łamania zasad i tajemnic w sytuacji zagrożenia - wdrażanie do unikania zabaw: w miejscach niedozwolonych (np.: w pobliżu jezdni, na placu budowy, zbiorników wodnych) sygnalizacji świetlnej, itp. - wie, że należy siedzieć w foteliku i zapiętych pasach podczas jazdy samochodem - zna i przestrzega zasadę: Nie mów nikomu, co masz u siebie w domu - zna rodzaje niebezpieczeństw, które mogą wystąpić w kontaktach z innymi osobami - rozróżnia zły i dobry dotyk - potrafi opowiedzieć o zaistniałym problemie - podczas zagubienia się w tłumie potrafi zwrócić się o pomoc do odpowiedniej osoby (policjant, strażak, ekspedientka, itp.) - potrafi grzecznie odmówić nieznajomej osobie - wykazuje asertywną postawę wobec osób jemu nieznanych - wie, że nie wolno otwierać drzwi obcym pod nieobecność dorosłych w domu - potrafi w sytuacjach zagrożenia poprosić o pomoc - potrafi opisać miejsce, w którym się znajduje - zwraca uwagę na charakterystyczne elementy krajobrazu, obiekty (budynki, park, las, itp.) - przestrzega zakazu brania do rąk rzeczy znalezionych lub otrzymanych od osób nieznajomych - wie, że nie wszystkie tajemnice są dobre i czasem można je złamać (nawiązanie kontaktu z obcymi, molestowanie) - rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku - podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo

9 Sytuacje nietypowe zimowych na zamarzniętych jeziorach, stawach czy rzekach - wdrażanie do odpowiedniej postawy w kontaktach z: nieznanymi owocami, roślinami, grzybami urządzeniami elektrycznymi podłączonymi do sieci wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę - poda przykłady bezpiecznych zabaw w zależności od pory roku - unika niebezpiecznych zabaw i zachowań - nie bierze do rąk, ust nieznanych owoców, roślin i grzybów - korzysta z zabawek, przyborów zgodnie z ich przeznaczeniem i zasadami bezpieczeństwa - potrafi wymienić urządzenia elektryczne dostępne w swoim otoczeniu - wie, że nie wolno bawić się urządzeniami elektrycznymi podłączonymi do sieci lekarstwami lub innymi środkami chemicznymi - wie, że nie należy brać lekarstw bez wiedzy i zgody dorosłych - wie, czym są środki chemiczne stosowne w gospodarstwie domowym nieznanymi zwierzętami - nie zbliża się do nieznanych zwierząt - wie, że nie należy drażnić psów zamkniętych w ogrodzeniach - poda przykłady zachowań podczas ataku groźnego psa

10 7. Procedury osiągania celów Zapewnienie bezpieczeństwa dziecku jest bardzo ważną sprawą, ale równie ważną jest nauczenie go rozpoznawania zagrożeń i sposobów zachowania się podczas różnych sytuacji życiowych oraz unikania sytuacji zagrażających bezpieczeństwu, zdrowiu lub życiu człowieka. W pracy z dziećmi przedszkolnymi przekazujemy treści w formie zabaw. Od nas samych zależy, aby dobrać taką metodę, formę pracy z dziećmi, by osiągnąć założony cel. Dzięki zaprezentowanym treściom o bezpieczeństwie dzieci nauczą się podstawowych zasad warunkujących ich bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu, domu i poza domem. Podczas zabaw, zajęć nauczą się wielu umiejętności rozwijających osobowość, postawę wobec innych ludzi, sytuacji. Propozycje realizacji zawarte w programie uczą dzieci, jak współpracować z innymi oraz jak szanować uczucia i potrzeby innych. Działanie w grupie uczy relacji zachodzących między ludźmi, których doświadczenie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania dziecka. Dziecko niejednokrotnie ma możliwość poruszania nurtujących go problemów, nabywa umiejętność identyfikowania emocji własnych i innych ludzi, uczy się otwartości w pewnych sytuacjach. Dziecko rozwija się w aspekcie społeczno-moralnym, w zakresie mowy i myślenia, a także ma możliwość zaprezentowania swoich wiadomości, umiejętności podczas aktywnego działania, pogadanek, plakatu, prac plastycznych. Dobór środków dydaktycznych jest uzależniony od aktualnie realizowanego przedsięwzięcia. Najczęściej są to pacynki, kukiełki, ilustracje i obrazki tematyczne Dzieci mają możliwość poznania treści, działania poza przedszkolem, np. wycieczka ulicami miasta, wycieczka do pobliskiego marketu.

11 8. Ewaluacja prace plastyczne, inscenizacje, wiersze, piosenki tematyczne zdjęcia w antyramach i kronice przedszkolnej quiz wiedzy o bezpieczeństwie ankieta dla rodziców 9. Literatura B. Kalmanowicz, B. Lauba, B. Papierz, A. Sowińska, Kamyczkowe rady. Program wychowawczy dla dzieci od 3 do 10 roku życia w oparciu o serię książek Kamyczek, Warszawa 2005 D. Klus Stańska, M. Nowracka, Scenariusze zajęć dla rodziców i nauczycieli, Kraków Propozycje realizacji Jestem bezpieczny na drodze - plan pracy dydaktyczno wychowawczej dla dzieci 5 letnich Bezpieczna droga do przedszkola - plan pracy dydaktyczno wychowawczej dla dzieci 6 letnich Baw się bezpiecznie - scenariusz zajęcia dla dzieci 6 letnich Obcy scenariusz zajęcia dla dzieci 6 letnich Powiedz: NIE! - scenariusz zajęcia dla dzieci 6 letnich

12 11. Załączniki ANKIETA DLA RODZICÓW Drodzy Państwo! Zwracamy się z prośbą o wypełnienie anonimowej ankiety. Celem tej ankiety jest poznanie państwa opinii na temat działań przedszkola w zakresie przekazywania dzieciom treści o bezpieczeństwie oraz zapewnienia go dzieciom. Państwa zdanie jest dla nas ważne, podane informacje pomogą udoskonalić pracę wychowawczo- dydaktyczną i opiekuńczą w naszym przedszkolu. Prosimy o szczere odpowiedzi. Prosimy podkreślić wybrane odpowiedzi lub wpisać swoją opinię. Dziękujemy! 1. Czy został(a) Pan/Pani zapoznany z treściami programu autorskiego Bezpieczny przedszkolak funkcjonującym w przedszkolu? a) tak b) nie 2. Czy Pana/Pani zdaniem przedszkole zapewnia dzieciom warunki bezpieczeństwa podczas zajęć, zabaw w przedszkolu, w ogrodzie przedszkolnym? a) tak b) nie 3. W jakim stopniu treści o bezpieczeństwie przekazywane podczas wycieczek, zabaw w przedszkolu wpłynęły na postawę, zachowanie, wiedzę dziecka? Czy Pana/Pani dziecko zdobyte wiadomości i umiejętności z zakresu bezpieczeństwa prezentuje w domu, poza domem? a) nie b) tak. W jaki sposób?. Dziękujemy!

13 Temat zajęcia: Baw się bezpiecznie Scenariusz zajęcia dla dzieci 6 letnich Cele ogólne: - uwrażliwienie dzieci na możliwość pojawienia się zagrożeń w czasie zabawy, - pobudzanie umiejętności przewidywania skutków swoich działań, - wyposażenie w sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach zagrożenia, - stymulowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo innych. Forma: rozmowa inspirowana prezentowanymi ilustracjami, podsumowaniem powinny być prace plastyczne dzieci przedstawiające możliwe konsekwencje postępowania bohaterów na ilustracji. Pomoce: zestaw ilustracji. Przebieg: 1. Dziecko zagląda do garnka. Gdzie jest ten chłopiec? Co on robi? Co chce zobaczyć? Gdzie może być jego mama? Dlaczego jest mu trudno zobaczyć, co jest w garnku? Co może chcieć zrobić? Co się wtedy stanie? Dom wydaje się bardzo bezpiecznym miejscem, ale czasem nawet w domu nasze zdrowie może być zagrożone. Nie stanie się nic złego, jeśli będziemy ostrożni. Małe dzieci nie powinny same wchodzić do kuchni i nigdy, nawet w obecności dorosłych, nie mogą zbliżać się do kuchenki. Ogień z palnika, gorące płyny lub tłuszcze łatwo mogą zagrozić ich bezpieczeństwu. 2. Dziecko zbliża się do kontaktu. Na co patrzy dziewczynka? Co to jest? Co to jest prąd? Do czego prąd przydaje się człowiekowi? Jak wyglądałoby nasze życie bez elektryczności? Czy prąd zawsze jest bezpieczny? Jak człowiek zabezpiecza się przed prądem? Co się dzieje, kiedy człowieka porazi prąd? Odkrycie elektryczności zmieniło cały świat. Mamy elektryczne lampy, żelazka, odkurzacze, pralki, lodówki, suszarki do włosów, radia, telewizory, komputery i wiele innych użytecznych sprzętów. Ale prąd przydaje się człowiekowi i nie zagraża jego bezpieczeństwu tylko wtedy, jeśli płynie specjalnymi przewodami. Żeby prąd nie wydostawał się z tych przewodów, człowiek otacza je specjalnymi materiałami, przez które prąd nie przechodzi. Mówimy, że te materiały nie przewodzą prądu i są izolatorami. Kontakt tylko częściowo chroni nas przed prądem. Jego plastykowa obudowa to izolator. Ale przez dwa otwory prąd płynie za pomocą wtyczki do wszystkich urządzeń domowych. Dlatego dobrze znany ci z wyglądu kontakt może stać się nagle śmiertelnym zagrożeniem. Nie zbliżaj się do niego. Niech mama podłączy ci video, gdy chcesz oglądać bajkę.

14 3. Dziecko wybiega za piłką na ulicę. Co robił ten chłopiec? Czy ty też lubisz grać w piłkę? Gdzie on grał? Co się wydarzyło w czasie gry? Co chłopiec wtedy zrobił? Czy myślał o tym, co mu grozi? Co powinien był zrobić, kiedy piłka potoczyła się na jezdnię? Sport to wspaniałe zajęcie. Każdy, kto chce być zdrowy, powinien uprawiać jakiś sport. To wspaniała zabawa pobiegać na przykład za piłką. Jaka to frajda wygrać mecz? Dlatego każdy, kto gra w piłkę, myśli wtedy tylko o tym. Koncentruje się na grze. Wpatrzony w toczącą się piłkę, biegnie za nią najszybciej jak potrafi. Wtedy może się zdarzyć, że zapomni o innych sprawach. Jeśli zapomni o samochodach pędzących w pobliżu miejsca, gdzie gra, ten mecz skończy się dużo smutniej. Nigdy nie baw się w pobliżu jezdni nawet, jeśli ci się wydaje, że będziesz pamiętał o bezpieczeństwie. Jeśli grasz w piłkę w swoim ogródku, zawsze sprawdź, czy furtka jest dobrze zamknięta. Pamiętaj, że w ciągu kilku sekund twoje życie może się zupełnie zmienić. Może nawet już nigdy więcej nie zagrasz w piłkę. Opowiedz, gdzie bawisz się najczęściej. Co teraz myślisz o tych miejscach? Gdzie bawią się twoi koledzy? Czy chciałbyś im coś powiedzieć? 4. Dziecko zagląda do apteczki. Co robi ta dziewczynka? Co jest w tej szafce? Kiedy ludzie używają lekarstw? Kto im mówi, ile powinni zażywać tabletek? Dlaczego lekarz musi dokładnie im to powiedzieć? Co ta dziewczynka chce zrobić? Co ona myśli o lekarstwach? Jak może skończyć się jej ciekawość? Kiedy człowiek jest zdrowy, większość spraw układa się dobrze. Problemy zaczynają się wtedy, gdy zachorujemy. Wszystko nas boli, nic nam się nie chce robić, trzeba pić różne gorzkie mikstury, dostawać zastrzyki, a czasem nawet iść do szpitala. Po to, żebyśmy mogli przestać chorować, wielu mądrych ludzi prowadzi badania nad lekarstwami, które mogą nam pomóc. Potem lekarze, którzy dobrze znają się na lekarstwach, decydują, kiedy powinniśmy je zażywać i w jakiej ilości. To bardzo ważne, żeby dokładnie stosować się do zaleceń lekarza, bo lekarstwa w odpowiedniej dawce na pewno nam pomogą, ale w zbyt dużej stają się trucizną. Pamiętaj, nigdy sam nie dotykaj lekarstw i nigdy nie próbuj ich łykać, ani nie baw się nimi. Musisz wiedzieć o tym, że ich kolorowe, gładkie powierzchnie są słodkie i przyjemne w smaku tylko dlatego, żeby choremu było je łatwiej przełykać. Jeśli zjesz za dużo kolorowych cukierków, w najgorszym wypadku stracisz na parę godzin apetyt albo będzie bolał cię brzuch. Jeśli zjesz niepotrzebnie kolorowe tabletki, rozpuszczą się w twoim żołądku i zaczną działać jak trucizna. Nie daj się skusić ich kształtem i wyglądem. 5. Dziewczynka wygląda przez okno. Gdzie jest ta dziewczynka? Co może tam widzieć? Komu macha rączką? Dlaczego chce to oglądać? Dlaczego jej mama otworzyła okno? Gdzie są teraz jej rodzice? Co może się stać? Nawet jeśli mama otworzy okno, żeby przewietrzyć pokój, nie wolno tam podchodzić. Mama sprząta i nie może o wszystkim myśleć jednocześnie. Musicie myśleć sami o swoim bezpieczeństwie.

15 Dziewczynka widzi wszystko tym lepiej, im bardziej się wychyli. Woła ją koleżanka. Na dworze jest tak ciekawie. Dziewczynka już nie myśli o tym, że nogi odrywają się jej od podłogi. Wychyla się coraz mocniej. Czy ty wychylasz się przez okno? Co może się wtedy stać? Temat zajęcia: Obcy Scenariusz zajęcia dla dzieci 6 letnich Cele ogólne: - wytworzenie w umyśle dziecka pojęcia obcego, - uświadomienie, że osoba zagrażająca może być na pozór miła, przyjaźnie wyglądająca, - wytworzenie w dzieciach obrazu sytuacji, które mogą być dla nich zagrażające, - wyczulenie dzieci na typowe techniki zachowania obcego mające na celu zachęcenie dziecka do odejścia w odludne miejsce, - ukształtowanie nawyku stanowczego odpowiadania nie w sytuacjach budzących w dziecku niepokój. Forma: rozmowa wspierana zdjęciami( np. wyciętymi z czasopism). Pomoce: zdjęcia przedstawiające ludzi o zróżnicowanym wyglądzie, np. Zdjęcie 1.- zamaskowany osobnik Zdjęcie 2.- nieogolony, brutalnie wyglądający mężczyzna, Zdjęcie 3.- miły pan w okularach, Zdjęcie 4.- młoda kobieta z kwiatami, Zdjęcie 5.- grupa młodych ludzi o sportowym wyglądzie. Przebieg: Zajęcia rozpoczynamy rozmową prowadzoną w kręgu, w celu odpowiedniej, pełnej bezpieczeństwa atmosfery: - Czy wszyscy ludzie są dobrzy? - Czy wszyscy ludzie zasługują na zaufanie? - Co to znaczy, że ktoś jest zły? - Czy ktoś zły może nam zagrozić? - Kiedy łatwiej może nam zagrozić, jak jesteśmy sami, czy kiedy jesteśmy z innymi ludźmi? - Jak wygląda zły człowiek? - Po czym poznacie kogoś, z kim na pewno nie powinniście się oddalać? Nauczyciel prezentuje przygotowane zdjęcia i kontynuuje rozmowę: - Które z tych zdjęć przedstawia kogoś obcego, kto mógłby wam zagrozić? - Czy wiecie, że zdarza się czasem, że źli ludzie robią krzywdę dzieciom, które z nimi poszły?

16 - Jak myślicie, dlaczego te dzieci poszły z tymi ludźmi? - Czy dzieci poszłyby z nimi, gdyby wyglądali tak jak na zdjęciu 1 albo 2? - Jak w takim razie mogli wyglądać? - Czy złego człowieka można poznać po samym wyglądzie? - Dlaczego czasami tak trudno jest złapać przestępcę? - Czy macie jakichś sąsiadów albo znajomych, z którymi się przyjaźnicie? Co o nich wiecie? - Czy wiecie, jak się nazywają, Gdzie mieszkają?, Co lubią robić? - A co wiecie o tym panu? ( pokazujemy zdjęcie 3) - A o tej pani? ( zdjęcie 4) - A o tych chłopcach? ( zdjęcie 5 ) - Co to znaczy obcy?

17 Scenariusz zajęcia dla dzieci 6 letnich Temat zajęcia: Powiedz Nie Cele: - wytworzenie w umyśle dziecka pojęcia obcego, - uświadomienie, że osoba zagrażająca może być na pozór miła, przyjaźnie wyglądająca, - wytworzenie w dzieciach obrazu sytuacji, które mogą być dla nich zagrażające, - wyczulenie dzieci na typowe techniki zachowania obcego mające na celu zachęcenie dziecka do odejścia w odludne miejsce, - ukształtowanie nawyku stanowczego odpowiadania nie w sytuacjach budzących w dziecku niepokój. Forma: zbiorowa praca w kręgu. Pomoce: teksty z opisami sytuacji. Przebieg: Prowadzący podaje skrótowe opisy sytuacji, które mogą wiązać się z zagrożeniami przez obcego. Za każdym razem na propozycję obcego dzieci odpowiadają stanowczym Nie!. Opisy sytuacji: - Miły pan w okularach podchodzi do ciebie i mówi: Lubisz cukierki czekoladowe? Poczęstuj się. - Uśmiechnięty pan w dresie wyprowadza na spacer psa. Podchodzi do ciebie. Pewnie lubisz psy? Mam w domu kilka szczeniaczków. Chodź, pobawisz się z nimi. - Elegancki pan w samochodzie zatrzymuje się koło ciebie. Zna twoje imię. Wsiadaj, tato mnie po ciebie przysłał. Idziecie kupić klocki Lego. - Uprzejmy pan z teczką woła cię po imieniu i prosi, żebyś go zaprowadził do swojego domu. Twoja mama zapomniała bardzo ważnych dokumentów w szufladzie i dyrektor na nią krzyczy. Musimy jej pomóc. - Kobieta w sukni w kwiaty podchodzi do ciebie na podwórku. Uśmiecha się. Mówi, że jest koleżanka mamy z pracy i że mama przysłała ją po ciebie. Chodź, musimy się bardzo spieszyć. - Młoda kobieta rozmawia z dziećmi na placu zabaw. Mówi, że ma ładne bajki na video i że w domu czeka na nią chora córeczka. Zaprasza cię, żebyś ją odwiedziła.