Poradnik dla NGO i konsumentów dotyczący sprawdzania poziomu spełnienia wymagań prawnych odnośnie etykietowania energetycznego urządzeń i ekoprojektu

Transkrypt

1 Poradnik dla NGO i konsumentów dotyczący sprawdzania poziomu spełnienia wymagań prawnych odnośnie etykietowania energetycznego urządzeń i ekoprojektu

2 SPIS TREŚCI Spis treści... 2 Sprawdzanie przepisów prawnych w zakresie zużycia energii... 3 Lodówki i zamrażarki: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii... 6 Pralki: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii... 8 Zmywarki: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Suszarki do ubrań: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Odkurzacze: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Piekarniki: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Telewizory: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Źródła światła i oprawy oświetleniowe: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Klimatyzatory: Wymagania prawne dotyczące zużycia energii Autorzy: Edouard Toulouse, Francja i Juraj Krivošík, SEVEn, The Energy Efficiency Center, Czechy wraz z konsorcjum MarketWatch, Juraj.Krivosik@svn.cz Projekt koordynowany jest przez Energy Saving Trust, Wielka Brytania Wsparcie Intelligent Energy Europe Odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponoszą jej autorzy. Nie odzwierciedla ona oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej. EACI oraz Komisja Europejska nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie informacji na niej zawartych. 2

3 SPRAWDZANIE PRZEPISÓW PRAWNYCH W ZAKRESIE ZUŻYCIA ENERGII Niniejszy dokument jest wprowadzeniem do unijnych przepisów prawnych w zakresie zużycia energii przez urządzenia. Organizacje i osoby prywatne mogą przyczynić się do wskazywania nieprawidłowości i zwiększenia presji na lepsze przestrzeganie zapisów prawa w tym zakresie, np. poprzez przeprowadzenie własnej weryfikacji w sklepach. Poradnik ten został przygotowany w 2015 r. w ramach projektu MarketWatch, finansowanego ze środków Unii Europejskiej ( Zużycie energii Kupując energooszczędne urządzenia, konsumenci mogą mieć ogromny wpływ na obniżenie rachunków za energię, zmniejszenie emisji dwutlenku węgla i importu energii. Unia Europejska prowadzi politykę mającą na celu zapewnienie konsumentom informacji o efektywności energetycznej kupowanych urządzeń. Z kolei producenci są zachęcani i ukierunkowywani na projektowanie coraz bardziej ekologicznych i energooszczędnych urządzeń (Dyrektywa ecodesign oraz Dyrektywa dot. etykietowania energetycznego). Aby to wszystko było możliwe, przepisy muszą być sprawnie wdrażane na wszystkich poziomach. Dlatego producenci powinni dostarczać urządzenia efektywne energetycznie, a detaliści udostępniać etykiety energetyczne w punktach sprzedaży. 3

4 Kładzenie nacisku na spełnienie wymagań prawnych Wszystkie oceny mają na celu zwrócenie uwagi na problem niewystarczającego obecnie poziomu kontroli i egzekwowania przepisów. Znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz We wszystkich krajach unijnych potrzebny jest większy nacisk na producentów i sprzedawców. Niektóre wymogi prawa są bardziej złożone i można je sprawdzić jedynie poprzez testy laboratoryjne. Są jednak też takie, które w bardzo prosty sposób mogą być zweryfikowane przez każdego z nas w sklepie, bądź w internecie. Im więcej głosów docierać będzie do uczestników rynku, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będą postępować oni zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Organizacje oraz osoby prywatne mogą przyczynić się do uświadomienia, że konsumenci są zainteresowani uzyskaniem pełnych informacji odnośnie zużycia energii. Kto odpowiada za nadzór rynku i sankcje? We wszystkich państwach członkowskich UE to krajowe organy nadzoru rynku są odpowiedzialne zarówno za kontrolę i weryfikację prawidłowego prezentowania etykiet energetycznych, jak również za ich zgodność z innymi wymogami prawa. Jak zwykle mają one ograniczone środki, dlatego też zgłoszenia i nacisk ze strony innych organizacji i osób prywatnych ma znaczenie. Więcej informacji: Co mogą zrobić konsumenci lub organizacje pozarządowe? Konsumenci indywidualni mogą domagać się w punkcie sprzedaży udostępnienia etykiety energetycznej dla urządzeń, które zostały objęte przepisami o etykietowaniu urządzeń. W przypadku braku etykiety lub jej nieprawidłowej prezentacji, mogą zwrócić sprzedawcy uwagę, że udostępnianie etykiet energetycznych i karty produktu jest obowiązkiem. Konsumenci mogą również poinformować organy nadzoru rynku o zauważonych nieprawidłowościach. Organizacje pozarządowe, których obszarem działań są prawa konsumentów lub ochrona środowiska, mogą prowadzić działania sprawdzające poprawność prezentowania etykiet w bardziej systematyczny sposób: Przykładowo: Wytypowanie sklepów: losowo / wg regionu / wysokie obroty / wysoki stopień podejrzenia Zebranie dowodów: zdjęcia, tabele monitorowania, itp. Informowanie przedstawicieli sklepów: listownie lub poprzez kontakt bezpośredni o wykrytych nieprawidłowościach odnośnie etykietowania urządzeń czy innych brakach informacyjnych Informowanie odpowiednich służb w przypadku braku reakcji ze strony sprzedawców Zastanowienie się nad możliwością opublikowania nazw sklepów niespełniających wymagań wraz z krótkim uzasadnieniem. 4

5 Wymagania dot. etykietowania energetycznego Dla wszystkich grup produktów objętych ustawodawstwem unijnym w sprawie etykiety energetycznej, producenci są zobowiązani do dostarczenia etykiety dla każdego modelu urządzenia, a sprzedawcy są zobowiązani do jej prezentacji w sposób widoczny zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych: Są to: lodówki do użytku domowego, profesjonalne urządzenia chłodnicze, zamrażarki, chłodziarki do wina, pralki, zmywarki, suszarki do ubrań, odkurzacze, lampy, oprawy oświetleniowe, kotły, ogrzewacze pomieszczeń i wody, klimatyzatory, telewizory, piekarniki, okapy kuchenne, systemy wentylacyjne przeznaczone do budynków mieszkalnych, miejscowe ogrzewacze pomieszczeń. Etykiety muszą być widoczne z zewnątrz urządzenia, z przodu lub z góry, nawet w przypadku urządzeń zabudowanych i produktów sprzedawanych w opakowaniach. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, niewidoczne dla kupującego (np. włożone do bębna pralki). W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące produkt wraz z jego ceną lub cechami powinny zawierać również informację o jego klasie energetycznej. Dla głodnych wiedzy Więcej szczegółów dot. etykietowania energetycznego oraz wymagań ekoprojektu (ekodesign) dostępnych jest dla następujących grup produktów: Lodówki i zamrażarki Pralki Zmywarki Suszarki do ubrań Telewizory Klimatyzatory Oświetlenie Odkurzacze Piekarniki 5

6 LODÓWKI I ZAMRAŻARKI: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 1060/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla urządzeń chłodniczych dla gospodarstw domowych Dla wszystkich nowych lodówek lub zamrażarek wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, niewidoczne dla kupującego (np. włożone do szuflady urządzenia). Uwaga: dla wszystkich lodówek absorpcyjnych skala efektywności energetycznej zaczyna się od G, zamiast D. Również urządzenia do przechowywania wina mają inną etykietę. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące lodówki wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 6

7 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna Z uwagi na przepisy w sprawie ekoprojektu, które określają minimalne wymagania urządzeń, producenci nie mogą wprowadzać do obrotu nowych modeli, które są poniżej klasy energetycznej A+. Jeżeli modele z niższej klasy (A, B, C, D, E, F, G) są nadal dostępne w sprzedaży, to są to albo bardzo stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed lipcem 2012 r. i będące nadal na stanie magazynowym, albo jest to lodówka absorpcyjna (specyficzna technologia mająca zaledwie 5% udziału w rynku). Instrukcja obsługi Instrukcja obsługi musi stanowić swego rodzaju podręcznik użytkownika. Kupujący musi otrzymać w nim informacje nt. możliwości zminimalizowania zużycia energii przez urządzenie chłodnicze w warunkach domowego użytkowania, np. poprzez kombinację należytego ustawienia szuflad, koszy i półek. Automatyczne wyłączanie Bardzo małe lodówki oraz mini-barki (poniżej 10 litrów) wyłączają się automatycznie, gdy pozostają puste przez ponad 1 godzinę. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 7

8 PRALKI: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 1061/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla pralek dla gospodarstw domowych Dla wszystkich nowych pralek wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, niewidoczne dla kupującego (np. włożone do bębna pralki). Uwaga: etykieta energetyczna dla pralko-suszarek od wielu lat nie była aktualizowana. Jej skala jest przedstawiana od A do G. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące pralki wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 8

9 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna Producenci nie mogą wprowadzać do obrotu nowych modeli, które są poniżej klasy energetycznej A+. Jeżeli modele z niższej klasy (A, B, C, D, E, F, G) są nadal dostępne w sprzedaży, to są to albo bardzo stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed grudniem 2013 r. i będące nadal na stanie magazynowym, albo są to modele o bardzo małej pojemności bębna (poniżej 4 kg). Identyfikacja najbardziej energooszczędnego standardowego programu prania Programy standardowe, które czyszczą normalnie zabrudzone ubrania bawełniane i są stosowane do oceny efektywności zużycia energii / wody muszą być wyraźnie widoczne na panelu sterowania urządzenia w postaci strzałki lub strzałki z tekstem: Możliwość prania w zimnej wodzie Wszystkie nowe modele wprowadzane na rynek powinny oferować możliwość wyboru programu prania w 20 C. Informacja ta musi być wyraźnie widoczna na panelu sterowania urządzenia. Instrukcja obsługi W instrukcji powinien zostać zidentyfikowany najbardziej energooszczędny program prania. Powinny być też dostępne informacje o czasie trwania programów, pozostałej zawartości wilgoci w praniu, zużyciu energii / wody (w trybie włączenia i wyłączenia), a także zalecenia w sprawie wyboru detergentów. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 9

10 ZMYWARKI: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 1059/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych Dla wszystkich nowych zmywarek wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, niewidoczne dla kupującego (np. włożone do środka zmywarki). W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące zmywarki wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 10

11 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna Producenci nie mogą wprowadzać do obrotu nowych modeli, które są poniżej klasy energetycznej A+. Jeżeli modele z niższej klasy (poniżej A) są nadal dostępne w sprzedaży, to są to albo bardzo stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed grudniem 2013 r. i będące nadal na stanie magazynowym, albo sprawa dotyczy opisanego dalej wyjątku. Obecnie, w klasie energetycznej A, mogą być sprzedawane mniejsze zmywarki na 8 lub 9 kompletów naczyń, i o szerokości 45 cm lub poniżej. Jednak po 1 grudnia 2016 r. również one muszą osiągnąć efektywność energetyczną w klasie A+. Dodatkowo, wszystkie nowe modele muszą mieć klasę efektywności suszenia A (drugi piktogram u dołu etykiety energetycznej). Identyfikacja najbardziej energooszczędnego standardowego programu zmywania Programy standardowe, które czyszczą normalnie zabrudzone naczynia i są stosowane do oceny efektywności zużycia energii / wody muszą być wyraźnie widoczne na panelu sterowania urządzenia, jako standardowy program lub piktogram ECO. Instrukcja obsługi W instrukcji obsługi powinien zostać zidentyfikowany najbardziej energooszczędny program zmywania. Powinny być też dostępne informacje o czasie trwania programów, a także zużyciu energii i wody (w trybie włączenia i wyłączenia). Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 11

12 SUSZARKI DO UBRAŃ: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 392/2012 z dnia 1 marca 2012 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego suszarek bębnowych dla gospodarstw domowych Dla wszystkich nowych zmywarek wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, niewidoczne dla kupującego (np. włożone do środka urządzenia). Uwaga: Klasa wydajności skraplania w lewym dolnym rogu pojawia się tylko dla suszarek kondensacyjnych. Gazowe suszarki bębnowe są oznaczone piktogramem gazu zamiast elektryczności. Etykieta energetyczna dla pralko-suszarek od wielu lat nie była aktualizowana. Jej skala jest przedstawiana od A do G. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące suszarki do prania wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 12

13 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna Z uwagi na przepisy w sprawie ekoprojektu, które określają minimalne wymagania urządzeń, producenci nie mogą wprowadzać do obrotu nowych modeli, które są klasy energetycznej C i niższej. Jeżeli modele z klasy energetycznej C i gorszej są nadal dostępne w sprzedaży, to są to stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed listopadem 2015 r., będące nadal na stanie magazynowym. Identyfikacja najbardziej energooszczędnego standardowego programu suszenia Standardowy program suszenia tkanin bawełnianych, który jest stosowany do oceny efektywności suszenia musi być wyraźnie zidentyfikowany na panelu sterowania urządzenia - słownie lub za pomocą strzałki: Instrukcja obsługi W instrukcji obsługi powinna zostać podana informacja o najbardziej efektywnym standardowym programie suszenia tkanin bawełnianych, jak również o zużyciu energii (w trybie włączenia i wyłączenia), czasie trwania poszczególnych programów dla pełnego i częściowego załadunku. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 13

14 ODKURZACZE: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 665/2013 z dnia 3 maja 2013 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego odkurzaczy Dla wszystkich nowych odkurzaczy wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, umieszczone w miejscu niewidocznym dla kupującego. Uwaga: modele, które są przeznaczone do odkurzania tylko podłóg twardych lub tylko dywanów mają nieco inną etykietę (z czerwonym przekreśleniem, które oznacza, że odkurzacz nie jest przeznaczony do ). Również nie wszystkie rodzaje odkurzaczy zostały objęte obowiązkiem etykietowania. Od września 2017 r. etykieta będzie wymagana również dla odkurzaczy z filtrem wodnym. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące odkurzacze wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 14

15 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna Producenci nie mogą wprowadzać do obrotu nowych modeli, które mają moc powyżej 1600 W. Jeżeli modele o mocy wyższej mocy niż 1600 W są nadal dostępne w sprzedaży, to są to stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed wrześniem 2014 r., będące nadal na stanie magazynowym. Od września 2017 r. przepisy będą jeszcze bardziej zaostrzone i zabronione będzie wprowadzanie do obrotu modeli o mocy wyższej niż 900 W. Informacje dla konsumentów W instrukcji obsługi oraz na stronie internetowej, producent / importer powinien przedstawić informacje, które pomogą konsumentom porównać modele dostępne na rynku. W szczególności dotyczy to danych prezentowanych na etykiecie energetycznej. Wskazane są też dane dotyczące bezpiecznego demontażu urządzenia. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 15

16 PIEKARNIKI: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 65/2014 z dnia 1 października 2013 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla domowych piekarników i okapów nadkuchennych Dla wszystkich nowych piekarników wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, umieszczone w miejscu niewidocznym dla kupującego. Uwaga: ze względu na to, że etykieta ta została wprowadzona w 2015 r., niektóre, starsze modele, będące wciąż na stanie, mogą mieć starszą etykietę, z innym układem danych. Piktogram w górnej lewej części zawiera albo wtyczkę (kuchenki elektryczne) albo płomień gazu (kuchenki gazowe). Piece gazowe zawierają również informacje na temat zużycia energii w MJ / cykl. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące piekarniki wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 16

17 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna Producenci nie mogą wprowadzać do obrotu nowych modeli, które są poniżej klasy energetycznej C. Jeżeli modele z klasy niższej (D, E, F, G) są nadal dostępne w sprzedaży, to są to stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed 2015 r., będące nadal na stanie magazynowym. Inne informacje dla konsumentów Dostawcy pieców domowych powinni zapewnić w instrukcji obsługi oraz na ogólnodostępnych stronach internetowych informacje istotne dla użytkowników na temat zużycia energii w różnych trybach, a także zalecenia dotyczące ograniczenia całkowitego wpływu na środowisko procesu gotowania. Informacje dla specjalistów odnośnie utylizacji W dokumentacji technicznej oraz na stronach internetowych dostawcy, w części dla specjalistów, powinien zostać zapewniony bezpłatny dostęp do informacji odnośnie bezpiecznego demontażu urządzenia do celów obsługi technicznej (w szczególności w odniesieniu do silnika, jeśli dotyczy) oraz wszelkie informacje nt. recyklingu i odzysku substancji po zakończeniu eksploatacji. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 17

18 TELEWIZORY: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 1062/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla telewizorów Dla wszystkich nowych telewizorów wprowadzanych do obrotu musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie. Sprzedawcy powinni udostępniać również kartę produktu. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu urządzenia. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, umieszczone w miejscu niewidocznym dla kupującego. Uwaga: Modele z klasą energetyczną wyższą niż A+ mają etykietę ze skalą A++ do E lub A+++ do D. Piktogram z włącznikiem (po lewej stronie) może być prezentowany wyłącznie w przypadku, gdy urządzenie ma przycisk włącz/wyłącz, który pozwala na całkowite wyłączenie urządzenia. Jeżeli takiej możliwości nie ma, piktogram ten powinien być całkowicie usunięty. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące telewizory wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej. 18

19 Inne wymagania Automatyczne wyłączanie Nowe modele telewizorów wprowadzane na rynek powinny dawać możliwość automatycznego wyłączenia zasilania. Funkcja ta jest ustawiona domyślnie maksymalnie na 4 godziny. Tryb domowy Przy pierwszym włączeniu, telewizory mają ustawiony domyślnie "tryb domowy" (domyślne ustawienia widoku w środowisku domowym), który będzie proponowany jako wybór przy pierwszej aktywacji. Informacje dla konsumentów dostępne on-line Producenci dostarczają na ogólnodostępnych stronach internetowych informacje, które pomogą konsumentom w porównaniu modeli, zwłaszcza dane dot. zużycia energii w trybie gotowości / wyłączenia, a także dane dot. potencjalnej zawartości rtęci i obecności ołowiu. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 19

20 ŹRÓDŁA ŚWIATŁA I OPRAWY OŚWIETLENIOWE: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 874/2012 z dnia 12 lipca 2012 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego lamp elektrycznych i opraw oświetleniowych Wszystkie nowe źródła światła wprowadzane do obrotu muszą być opatrzone etykietą energetyczną najczęściej nadrukowaną na opakowaniu. Etykieta musi być też widoczna w sklepie internetowym. Może być ona kolorowa lub czarno-biała. Etykieta nie może być niekompletna, ani zmieniana. Dodatkowo, na opakowaniu umieszczane są dane dotyczące strumienia świetlnego (w lumenach), mocy, trwałości, liczby cykli przełączeń, barwy światła, czasu nagrzewania, systemów ściemnialnych, zawartości rtęci. A ++ A + A B C D E This luminaire is compatib l e wi th bul b s of the energy classes: This luminaire is sold with a bulb of the energy class: B Dla wszystkich nowych modeli opraw oświetleniowych wprowadzanych na rynek musi być widoczna etykieta energetyczna, zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i on-line. Informuje ona o efektywności źródeł światła sprzedawanych wraz z produktem, a także kompatybilności z nimi np. na prezentowanej etykiecie oprawa nie jest kompatybilna z oświetleniem LED. Treść etykiety musi być dostępna w języku ojczystym poszczególnych krajów. Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu na każdym modelu. Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, umieszczone w miejscu niewidocznym dla kupującego. 874/2012 W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące oświetlenie wraz z ceną lub cechami powinny zawierać również informację o jego klasie energetycznej 20

21 Inne wymagania Dozwolone oświetlenie Nowe modele źródeł światła wprowadzane na rynek nie mogą być zwykłymi żarówkami (z wolframowym żarnikiem). Jeśli tradycyjne żarówki są nadal dostępne w sprzedaży, to pochodzą one ze starych zasobów, jeszcze sprzed 2012 r. Nie są one odpowiednie do użytku ogólnego, powinny być także specjalnie oznaczone (jako dekoracja lub model specjalnego zastosowania). Ponadto, lampy halogenowe powinny mieć żywotność co najmniej 2000 h, a liczbę cykli przełączania co najmniej 4 razy większą od ich żywotności. Lampy LED powinny mieć ilość cykli przełączania wynoszącą conajmniej ½ żywotności, a współczynnik oddawania barw wynoszący 80. Świetlówki kompaktowe powinny mieć ilość cykli przełączania wyższą niż ich żywotność, czas nagrzewania poniżej 1 sekundy i współczynnik oddawania barw wynoszący 80. Większość świetlówek kompaktowych zawiera również nie więcej niż 2,5 mg rtęci. Dane te są dostępne na opakowaniu produktu. Informacje dla konsumentów dostępne on-line Producenci powinni zapewnić bezpłatny dostęp do informacji (na przykład na ich stronie internetowej), które pomogą konsumentom porównać modele - strumień świetlny, moc, trwałość nominalna, ilość cykli przełączania, temperatura kolorów, współczynnik oddawania barw, czas nagrzewania, zawartość rtęci. Powinna być również informacja o postępowaniu w razie przypadkowego uszkodzenia. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 21

22 KLIMATYZATORY: WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 626/2011 z dnia 4 maja 2011 r. uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów Dla wszystkich nowych klimatyzatorów typu split i multi-split wprowadzanych do obrotu, musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie (z lewej etykieta dla urządzeń wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia, z prawej dla modelu mającego funkcję grzania i chłodzenia). Sprzedawcy muszą umieścić etykietę w widocznym miejscu, na każdym modelu. Dla wszystkich nowych klimatyzatorów jednoi dwukanałowych wprowadzanych do obrotu, musi być widoczna etykieta energetyczna w sklepie i w internecie (z lewej etykieta dla urządzeń wyposażonych wyłącznie w funkcję chłodzenia, z prawej dla modelu mającego funkcję grzania i chłodzenia). Etykiety nie mogą być niekompletne, zmieniane, umieszczone w miejscu niewidocznym dla kupującego. W sklepach internetowych pełna etykieta musi być dostępna wraz z kartą produktu w okolicach ceny lub po kliknięciu na kolorową strzałkę odpowiadającą klasie energetycznej. Wszelkie reklamy, katalogi promocyjne pokazujące klimatyzatory wraz z ich ceną lub cechami powinny zawierać również informację o ich klasie energetycznej 22

23 Inne wymagania Dozwolona klasa energetyczna dla klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych Dla modeli mających potencjał tworzenia efektu cieplarnianego większy niż 150 (GWP > 150) współczynnik efektywności energetycznej w trybie chłodzenia (EER) musi osiągnąć minimum klasę A, a współczynnik efektywności energetycznej w trybie grzania (COP) minimum klasę B. Dla modeli mających potencjał tworzenia efektu cieplarnianego mniejszy lub równy 150 (GWP 150) współczynnik efektywności energetycznej w trybie chłodzenia (EER) musi osiągnąć minimum klasę C, a współczynnik efektywności energetycznej w trybie grzania (COP) minimum klasę D w przypadku klimatyzatorów dwukanałowych i klasę C w przypadku jednokanałowych. Jeżeli modele z klasy niższej są nadal dostępne w sprzedaży, to są to stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed styczniem 2014 r. Dozwolona klasa energetyczna dla klimatyzatorów, z wyłączeniem jedno- i dwukanałowych Sezonowy współczynnik efektywności energetycznej w trybie grzania (SCOP) jest obliczany dla wszystkich modeli (z wyłączeniem jedno- i dwukanałowych) i powinien osiągnąć minimum klasę A. Z kolei sezonowy współczynnik efektywności energetycznej w trybie chłodzenia (SEER) powinien osiągnąć minimalną klasę energetyczną: B dla modeli mających potencjał tworzenia efektu cieplarnianego większy niż 150 (GWP > 150) i moc chłodniczą mniejszą niż 6 kw, C dla modeli mających potencjał tworzenia efektu cieplarnianego większy niż 150 (GWP > 150) i moc chłodniczą pomiędzy 6 a 12 kw, C dla modeli mających potencjał tworzenia efektu cieplarnianego mniejszy lub równy 150 (GWP 150) i moc chłodniczą mniejszą niż 6 kw, D dla modeli mających potencjał tworzenia efektu cieplarnianego większy lub równy 150 (GWP 150) i moc chłodniczą pomiędzy 6 a 12 kw. Jeżeli modele z klasy niższej są nadal dostępne w sprzedaży, to są to stare modele, wprowadzone do sprzedaży przed styczniem 2014 r. Charakterystyka modeli jednokanałowych (przenośne chłodzenie) Na opakowaniu, w dokumentacji oraz materiałach promocyjnych lub reklamowych (on-line, na papierze) modele jednokanałowe są nazywane klimatyzatorami lokalnymi. Poziom hałasu od stycznia 2013 Dla klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych poziom hałasu (zarówno w pomieszczeniu, jak i na zewnątrz) nie może przekraczać 65 db. W przypadku innych typów klimatyzatorów, poziom hałasu nie może przekraczać 60 db w pomieszczeniach i 65 db na zewnątrz dla modeli o mocy poniżej 6 kw. Dla modeli o mocy pomiędzy 6 i 12 kw poziom hałasu w pomieszczeniu nie może przekraczać 65 db, a na zewnątrz 70 db. Jeżeli w sprzedaży dostępny jest model o wyższej emisji hałasu to jest to starszy model wprowadzony na rynek przed styczniem 2013 r. Informacje dla konsumentów dostępne on-line Producenci muszą dostarczyć bezpłatnych informacji, np. na stronach internetowych, które pomogą konsumentom w porównaniu modeli, zwłaszcza pod kątem zużycia energii, poziomu hałasu i GWP. Niektóre kontrole wykazały, że znaczna część etykiet nie jest prezentowana prawidłowo, również inne obowiązki prawno-informacyjne często są pomijane (zobacz 23

24 Co powinienem zrobić jeśli zobaczę coś podejrzanego? Jeżeli w punkcie sprzedaży nie ma etykiety energetycznej lub jest ona błędna lub niewidoczna, można skontaktować się z kierownikiem sklepu lub zostawić komentarz na stronie internetowej sklepu. Twoje działanie może pomóc. Jeżeli w sklepie jest dostępne urządzenie w klasie energetycznej niedopuszczonej do sprzedaży może się okazać, że jest ono sprzedawane wbrew przepisom. Skontaktuj się z organami nadzoru rynku, organizacjami konsumenckimi lub prześlij zgłoszenie do europejskiej sieci MarketWatch ( lub Projekt koordynowany przez Katie Hoy, Energy Saving Trust, Wielka Brytania Katie.Hoy@est.org.uk W razie potrzeby uzyskania większej ilości informacji prosimy o kontakt z partnerami projektu. W Polsce za działania projektowe odpowiada Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Co-funded by the Intelligent Energy Europe Programme of the European Union Odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponoszą jej autorzy. Nie odzwierciedla ona oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej. EACI oraz Komisja Europejska nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie informacji na niej zawartych.. 24