CENTRA LOGISTYCZNO-DYSTRYBUCYJNE A ROZWÓJ REGIONALNY W POLSCE. Marcin Foltyński, Instytut Logistyki i Magazynowania

Transkrypt

1 CENTRA LOGISTYCZNO-DYSTRYBUCYJNE A ROZWÓJ REGIONALNY W POLSCE Marcin Foltyński, Instytut Logistyki i Magazynowania

2 Plan prezentacji 1. Centra logistyczne, czy centra magazynowe? Nazewnictwo. 2. Centra logistyczne jako element infrastruktury logistycznej. 3. Centra logistyczne w Europie i Polsce podobieństwa i róŝnice rozwoju. 4. Rynek powierzchni magazynowych w Polsce i jego wpływ na rozwój centrów logistycznych w poszczególnych regionach Polski. 5. Podsumowanie

3 Centrum logistyczne - definicja Centrum logistyczne to obiekt przestrzennie funkcjonalny wraz infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi towarzyszące, świadczone przez niezaleŝne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze. Źródło: Ireneusz Fechner, ILiM

4 Budynek magazynowy Infrastruktura jako wyróŝnik podziału Platforma przeładunkowa Intermodalny terminal przeładunkowy Pomieszczenie biurowe Centrum logistyczne Obiekt biurowy Posterunek celny Centrum magazynowe Stacja tankowania pojazdów Punkt technicznej obsługi pojazdów Myjnia samochodowa Obiekt magazynowy Obiekt gastronomiczny Motel Źródło: Ireneusz Fechner, ILiM

5 Magazynowanie Przeładunek kompletacyjny Zakres usług jako wyróŝnik podziału Sortowanie paczek Przeładunek intermodalny Spedycja Centrum logistyczne Obsługa celna Usługi telekomunikaycjne Usługi finansowe Centrum magazynowe Wynajem opakowań Czyszczenie i naprawa opakowań Sprzedaż paliw Obiekt magazynowy Serwisowanie pojazdów Usługi gastronomiczne Usługi hotelarskie Źródło: Ireneusz Fechner, ILiM

6 SprzedaŜ paliw, olejów i akcesoriów. Techniczna obsługa pojazdów. Parking. Naprawa kontenerów i innych opakowań transportowych. Usługi hotelarskie. Usługi gastronomiczne. Usługi bankowe. Usługi dodatkowe przykład centrum logistycznego w Bremie Usługi księgowo-rachunkowe. Usługi telekomunikacyjne. Centrum logistyczne w Bremie

7 Centra logistyczne: Jest wielu inwestorów. Jeszcze jedna róŝnica architektura! Poszczególne obiekty budowane są według indywidualnych projektów - wyjątek Cargo Center Graz. Poza obiektami magazynowymi występują inne budynki i budowle. Centra magazynowe: Jest jeden inwestor developer. Budynki magazynowe budowane sąwedług standardowych projektów inwestora - developera. Z reguły brak innych budynków i budowli.

8 Werona - Interporto Quadrante Europa S.p.A. Centrum logistyczne Źródło: materiały Consorzio ZAI 2005

9 Panattoni Park Poznań 1 Centrum magazynowe Źródło: Panattoni Europe

10 W czym tkwi wartość CL dla uŝytkowników? Bardzo dobra dostępność do liniowej infrastruktury transportu (dróg lądowych, wodnych i linii kolejowych). Dostęp do usług i wyposaŝenia, których obecność w innym przypadku byłaby ekonomicznie nieuzasadniona (potencjał zbiorowości uŝytkowników). Wzrost elastyczności transportowej i bezpieczeństwa inwestycji dzięki obecności czynnika intermodalnego (inwestycja w przyszłość). Redukcja kosztów eksploatacyjnych dzięki kooperacji i wspólnym uŝytkowaniu niektórych zasobów. Lepsze wykorzystanie potencjału (operacje całodobowe, usługi wzajemne, kooperacja). DuŜy obszar inwestycyjny i natychmiastowa dostępność terenów pod inwestycje bez konieczności inwestowania w media energetyczne i infrastrukturę dojazdową. RóŜne formy pomocy oferowane przez zarząd inwestorom i uŝytkownikom.

11 Podobieństwa i róŝnice w rozwoju CL w Polce i Europie Europa Zachodnia Polska ~1970 ~1970 Powstająpierwsze centra logistyczne Rządowe programy budowy centrów logistycznych Koncepcje projektowe nawiązują do światowych trendów Brak zainteresowania administracji centralnej budową centrów logistycznych ~1980 Intensywny rozwój centrów logistycznych Rządowe programy budowy centrów logistycznych Deweloperzy budują centra magazynowe ~ Rynek powierzchni magazynowych o charakterze mieszanym Powstająpierwsze centra logistyczne. Brak kontynuacji. Deweloperzy budują centra magazynowe ~1990 ~ Lokalne inicjatywy sektora publicznego Rynek powierzchni magazynowych zdominowany przez inwestycje deweloperskie (centra magazynowe) Źródło: Ireneusz Fechner, ILiM

12 Przyczyny róŝnic i problemy towarzyszące realizacji krajowych CL Brak kompleksowej strategii wobec rozwoju infrastruktury logistycznej. Brak Rządowych programów wspierających budowę centrów logistycznych i terminali kontenerowych. Trudności w pozyskiwaniu duŝych nieruchomości na cele logistyczne. ZróŜnicowana dostępność i jakość lokalnej infrastruktury transportu w rozwaŝanych lokalizacjach. Bariery planistyczne. Długotrwałe procedury administracyjne dotyczące prawnego przygotowania inwestycji do realizacji.

13 Budowa CL jest przedsięwzięciem długoterminowym Konsekwencje: Ryzyko zmiany popytu na powierzchnię magazynową i usługi logistyczne w fazie planowania i realizacji. WydłuŜony w czasie zwrot nakładów inwestycyjnych. Problemy z finansowaniem inwestycji niesprzyjająca zamiarom inwestora ocena banków dotycząca ryzyka finansowego. Ryzyko zaspokojenia potrzeb uŝytkowników na infrastrukturę logistyczną w inny (szybszy) sposób.

14 Centrum logistyczne w Bolonii 250 ha 14,5 ha Źródło: Materiały Interporto di Bologna S.p.A.

15 Rzeczywisty czas realizacji CL historia realizacji Interporto Bologna SpA Studia i badania 1982 Początek realizacji 1986 Pierwsze usługi transportowe 1990 Pierwsi operatorzy logistyczni. Powierzchnia magazynów: 60 tys.m Powierzchnia centrum logistycznego: 200 ha Źródło: Ireneusz Fechner, ILiM na podstawie informacji Interporto Bologna S.p.A.

16 Dotychczasowe inicjatywy w zakresie budowy CL w Polsce Centra logistyczne W Polsce funkcjonują cztery centra logistyczne odpowiadające standardom zachodnioeuropejskim. Ich lokalizacja jest wynikiem wyłącznie inicjatyw lokalnych, a budowa pozbawiona systemowego wsparcia ze strony państwa. Dlatego ich kształt organizacyjny oraz stan realizacji i wyposaŝenia w podstawowe elementy infrastruktury logistycznej jest mocno zróŝnicowany. Wielkopolskie Centrum Logistyczne Konin Stare Miasto S.A. Śląskie Centrum Logistyki S.A. w Gliwicach Euroterminal Sławków Sp. z o.o. Centrum Logistyczno Inwestycyjne Poznań (CLIP Logistics Sp. z o.o.) Istniejące centra logistyczne nie współpracują ze sobą i nie podejmują inicjatyw na rzecz tworzenia krajowej intermodalnej sieci logistycznej.

17 Dotychczasowe inicjatywy w zakresie budowy CL w Polsce Międzynarodowe Centrum Logistyczne Euroterminal Sławków Sp. z o.o. Źródło: opracowanie własne mapa:

18 Krajowe terminale kontenerowe W porównaniu z liczbą centrów logistycznych Polska dysponuje duŝą liczbą terminali kontenerowych, a ich lokalizacja obejmuje obszar całego kraju. Wielkość krajowych terminali kontenerowych jest znacznie mniejsza od większości terminali podobnego typu w państwach Europy Zachodniej, a stan techniczny większości z nich jest znacznie gorszy od zachodnioeuropejskich. Z aktualnie istniejących terminali największym potencjałem rozwoju dysponują terminale w portach morskich, Małaszewiczach i Sławkowie. Większość krajowych terminali kontenerowych wymaga modernizacji (place manewrowe, tory do przeładunku kontenerów) oraz poprawy jakości dróg dojazdowych i modernizacji urządzeń dźwignicowych. Wyjątek stanowią terminale kontenerowe w portach morskich, które dysponują nowoczesną infrastrukturą (nabrzeŝa, place składowe, magazyny, bocznice kolejowe) i suprastrukturą (urządzenia przeładunkowe) oraz nowoczesnymi systemami informacyjnymi.

19 Krajowe terminale kontenerowe Gdynia Gdańsk Świnoujście Szczecin Mława Frankfurt Kobylnica Rzepin Rok Krzewie Swarzędz Poznań- Garbary Gądki Pruszków Łódź Brzeg Dolny Warszawa 2010 Małaszewicze 30 Wrocław Piotrków Trybunalski Liczba terminali kontenerowych Kąty Wrocławskie Sosnowiec Gliwice Sławków Medyka Źródło: Opracowanie własne ILiM Kraków

20 Średnia powierzchnia: 2,5 ha największa powierzchnia: 8,4 ha najmniejsza: 0,6 ha Krajowe terminale kontenerowe Szacowana łączna roczna zdolnośćprzeładunkowa: ok TEU. Terminal CL w Bremie CL w Dreźnie CL w Lipsku CL w Grazu CL w Weronie CL w Budapeszcie Powierzchnia 20,0 ha 6,5 ha 11,0 ha 2,5 ha 16,3 ha 22,0 ha Średnia powierzchnia: 13,1 ha

21 Centra magazynowe są podstawowym elementem punktowej infrastruktury logistycznej, najczęściej z dostępem wyłącznie do transportu samochodowego. Występują duŝe dysproporcje pomiędzy województwami w zakresie liczebności centrów magazynowych i wielkością dysponowanej powierzchni magazynowej. Lokalizacja centrów magazynowych jest funkcją popytu na powierzchnię magazynową i dostępności do infrastruktury transportu samochodowego. Praktycznie jedynym realnym ograniczeniem rozwoju centrów magazynowych jest popyt na powierzchnię magazynową i rosnące ceny nieruchomości w regionach. Centra magazynowe mają duŝy potencjał rozwoju. Zdolność deweloperów dysponujących rezerwą własnych nieruchomości do szybkiego zaspokojenia popytu na nową powierzchnię magazynową stwarza powaŝną konkurencję dla istniejących centrów logistycznych, a dla nowych koncepcji są praktycznie bezkonkurencyjne. Gdzie w Polsce znajdują się nowoczesne centra magazynowe?

22 ynym Polska ogółem m 2 Gdzie w Polsce znajdują się nowoczesne obiekty magazynowe? yny m m 2 93,1 % yny m ynym Źródło: Badania własne ILiM Na koniec czerwca 2009

23 Przyrost powierzchni magazynowej /m 2 / Województwo Ogółem /m 2 / Udział /%/ Województwo Ogółem /m 2 / Udział /%/ Różnica Województwo Ogółem /m 2 / Mazowieckie ,75 Wielkopolskie ,09 Łódzkie ,34 Śląskie ,11 Dolnośląskie ,04 Małopolskie ,83 Pomorskie ,47 Zachodnio-pomorskie ,77 Kujawsko-pomorskie ,71 Podkarpackie ,44 Lubuskie ,22 Podkarpackie ,10 Lubelskie ,07 Warmińsko-mazurskie ,04 Ogółem ,00 Mazowieckie ,81 Wielkopolskie ,79 Śląskie ,85 Łódzkie ,88 Dolnośląskie ,81 Zachodniopomorskie ,78 Pomorskie ,56 Małopolskie ,32 Kujawsko-pomorskie ,47 Podkarpackie ,29 Świętokrzyskie ,22 Lubuskie ,15 Lubelskie ,04 Warmińsko-mazurskie ,03 Ogółem ,00 Mazowieckie Wielkopolskie Śląskie Łódzkie Dolnośląskie Zachodniopomorskie Pomorskie Małopolskie Kujawsko-pomorskie 0 Podkarpackie Świętokrzyskie Lubuskie 0 Lubelskie 0 Warmińsko-mazurskie 0 Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ILiM

24 Różnica powierzchni Zmiany w wielkości powierzchni magazynowej Względny przyrost powierzchni Województwo /m 2 / Mazowieckie Wielkopolskie Śląskie Łódzkie Dolnośląskie Zachodniopomorskie Pomorskie Małopolskie 8200 Kujawsko-pomorskie 0 Podkarpackie Świętokrzyskie Lubuskie 0 Lubelskie 0 Warmińsko-mazurskie 0 Ogółem Województwo /%/ Mazowieckie 18,7 Wielkopolskie 26,6 Śląskie 25,6 Łódzkie 8,2 Dolnośląskie 11,1 Zachodniopomorskie 6,5 Pomorskie 1,7 Małopolskie 0,3 Kujawsko-pomorskie 0,0 Podkarpackie 0,6 Świętokrzyskie 0,6 Lubuskie 0,0 Lubelskie 0,0 Warmińsko-mazurskie 0,0 Ogółem 100,0 Źródło: Ireneusz Fechner, ILiM Przyrost względny obliczony jako róŝnica powierzchni w czerwcu 2009 i 2008 do całkowitej powierzchni magazynowej w czerwcu 2009 r.

25 Podsumowanie co naleŝy zrobić? Ułatwić dostęp do portów morskich od strony lądu poprzez rozbudowę wielogałęziowej infrastruktury transportu. Zachować część terenów przykolejowych pod przyszłe inwestycje produkcyjne i logistyczne. Przewidzieć miejsca pod pełnowymiarowe intermodalne terminale przeładunkowe w strefach koncentracji obiektów magazynowych, w których aktualnie nie korzysta się z transportu kolejowego. W planach rozbudowy lotnisk i lokalizacji nowych uwzględnić specyficzne potrzeby przewozów cargo i działalności logistycznej w strefie portu lotniczego lub jego bliskim zapleczu. Podjąć strategiczną decyzję o roli transportu wodnego śródlądowego w polskim systemie transportowym. WyposaŜyć planistów i samorządy regionalne oraz lokalne w wiedzę dotyczącą wpływu decyzji lokalizacyjnych na działalność transportowo-logistyczną, która ułatwi im ich podejmowanie.

26 Dziękuję za uwagę Marcin Foltyński