Transkrypt

1 PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA UOKIK W GDAŃSKU RGD.61-25/11/MLM Gdańsk, dnia 13 grudnia 2011r. DECYZJA NR RGD.27/2011 I. Na podstawie art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zmianami) oraz stosownie do art. 33 ust. 6 tej ustawy, w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, PO UPRAWDOPO- DOBNIENIU, w toku postępowania wszczętego z urzędu, stosowania przez przedsiębiorcę KREDYT BANK SA z siedzibą w Warszawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów polegającej na stosowaniu we wzorcach umownych: Umowa kredytu na zakup towarów i/lub usług, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KR/2009/01/03; Wniosek Nr o udzielenie kredytu na zakup towarów i/lub usług; Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KG/2009/01/03; Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej zawarta na odległość KGO/2010/01/02 postanowienia, o treści: W przypadku braku wpłaty raty zgodnie z ( ) podejmowane są działania upominawcze, których koszt każdorazowo ponosi Kredytobiorca w następującej wysokości: koszty upomnienia SMS 2 zł, koszty upomnienia telefonicznego 9 zł, koszty przygotowania i wysyłki korespondencji upominawczej 20 zł, koszty wizyty windykatora w miejscu zamieszkania/pracy 70 zł, a opłata za przekazanie sprawy do windykacji do zewnętrznej firmy windykacyjnej 40 zł. Miesięcznie Bank jest uprawniony do wysłania do Kredytobiorcy dwóch wiadomości SMS, czterech upomnień telefonicznych, dwóch korespondencji upominawczych oraz zlecenia przeprowadzenia dwóch wizyt windykatora i jednego przekazania sprawy do zewnętrznej firmy windykacyjnej na koszt Kredytobiorcy. Za czynności ponad ustalone limity opłaty nie będą pobierane., uznanego za postanowienie niedozwolone i wpisanego, na podstawie art. 479 [45] ustawy z dnia 17 listopada 1964r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 zm.), do rejestru postanowień wzorców uznanych za niedozwolone oraz PO ZOBOWIĄZANIU SIĘ przez przedsiębiorcę KREDYT BANK SA z siedzibą w Warszawie do podjęcia działań zmierzających do zaniechania naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, poprzez: a) usunięcie ze stosowanych wzorców umownych kwestionowanego przez Prezesa UOKiK postanowienia, b) przedstawienie konsumentom, których umowy są w trakcie realizacji, wyczerpującej informacji o obowiązujących w KREDYT BANK SA zasadach windykacji, GDAŃSK, UL. PODWALE PRZEDMIEJSKIE 30 TEL./FAX (58) , GDANSK@UOKIK.GOV.PL

2 nakłada się na przedsiębiorcę obowiązek wykonania zobowiązań, o których mowa: - w punkcie a) w terminie do dnia 18 grudnia 2011r., - w punkcie b) w terminie trzech miesięcy, od daty uprawomocnia się niniejszej decyzji. II. Na podstawie art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zmianami), stosownie do art. 33 ust. 6 ww. ustawy i 5 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009r. w sprawie właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. Nr 107, poz. 887), działając w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nakłada się na przedsiębiorcę KREDYT BANK SA z siedzibą w Warszawie obowiązek przekazania, w terminie czterech miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji, informacji potwierdzających wykonanie zobowiązań, o których mowa w punkcie I sentencji decyzji, tj: 1) nowych wzorców umownych nie zawierających zakwestionowanych przez Prezesa Urzędu postanowień wraz ze wskazaniem daty od której zaczęły one obowiązywać w obrocie, 2) dokumentów świadczących o przedstawieniu konsumentom wyczerpującej informacji o obowiązujących w KREDYT BANK SA zasadach windykacji poprzez przekazanie wyciągu z procedur wewnętrznych z dodatkowym wyjaśnieniem ze strony Banku. UZASADNIENIE W trakcie przeprowadzonego, od dnia 2 czerwca do dnia 26 lipca 2011r., pod sygnaturą RGD /11/MLM, postępowania wyjaśniającego Prezes Urzędu Ochrony konkurencji i Konsumentów (zwany dalej Prezesem Urzędu lub Prezesem UOKiK) uzyskał wzorce umowne stosowane przez przedsiębiorcę KREDYT BANK SA z siedzibą w Warszawie (zwany dalej KREDYT BANK lub Spółką). Wyniki analizy treści warunków umownych, zawartych w tych wzorcach wskazały, że przedsiębiorca stosuje postanowienie tożsame z postanowieniem wzorców umownych, które zostało wpisane do Rejestru postanowień wzorców umów uznanych za niedozwolone, o których mowa w art kodeksu postępowania cywilnego (zwanego dalej Rejestrem). W związku z powyższym, postanowieniem nr 244 z dnia 7 września 2011r. wszczęte zostało - z urzędu - postępowanie w sprawie podejrzenia stosowania przez przedsiębiorcę: KREDYT BANK SA praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, zdefiniowanej w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.), zwanej dalej także ustawą o ochronie [ ], polegającej na stosowaniu we wzorcach umownych: Umowa kredytu na zakup towarów i/lub usług, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KR/2009/01/03; Wniosek Nr o udzielenie kredytu na zakup towarów i/lub usług; Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KG/2009/01/03; Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej zawarta na odległość KGO/2010/01/02, postanowienia, które zostało wpisane do Rejestru. 2

3 Prezes Urzędu w poczet dowodów zaliczył również, postanowieniem nr RGD. 255 z dnia 7 września 2011r., cześć dowodów uzyskanych od przedsiębiorcy w trakcie przeprowadzonego wcześniej postępowania wyjaśniającego. Odnosząc się do zarzutów postawionych w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania, przedsiębiorca, pismem z dnia 26 września 2011, wskazując na przepis art. 28 ustawy o ochronie [ ] oświadczył m.in., że zobowiązuje się do podjęcia działań zmierzających do zaniechania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów poprzez zmianę następujących wzorców umów: - Umowa Kredytu na zakup towarów i/lub usług, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KR/2009/01/03,\ - Wniosek Nr o udzielenie kredytu na zakup towarów i/lub usług, - Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KG/2009/01/03, - Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej zawarta na odległość KGO/2010/01/02 w zakresie w jakim zawierają one postanowienie umowne kwestionowane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i nadać tym postanowieniem nowe brzmienie. Jednocześnie Spółka pismem z dnia 4 listopada 2011r. m.in. zobowiązała się do wykonania tego zobowiązania w terminie do dnia 18 grudnia 2011r. Ponadto przedsiębiorca zobowiązał się również, iż w odniesieniu do umów, które zostały podpisane i są w trakcie realizacji, Kredyt Bank SA specjalnym pismem niezwłocznie (nie później niż w terminie trzech miesięcy od daty wydania decyzji przez Prezesa UOKiK) poinformuje konsumentów o zasadach windykacji obowiązujących w Banku od lipca 2011r., w formie wyciągu z procedur wewnętrznych z dodatkowym wyjaśnieniem ze strony Banku. Zgodnie z wyjaśnieniami Spółki termin 3 miesięcy od daty uprawomocnień się decyzji jest niezbędny z uwagi na dużą liczbę podpisanych umów z konsumentami ponad 600 tys., umów, na terenie całego kraju. Prezes Urzędu ustalił następujący stan faktyczny: 1. Spółka KREDYT BANK SA zarejestrowana jest w KRS pod nr Przedmiotem działania przedsiębiorcy jest m.in. udzielanie kredytów konsumenckich, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2001r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 100, poz ze zm.). W kontaktach z klientami Spółką posługuje się projektami umów, które następnie konsumenci podpisują chcąc skorzystać z usług/oferty przedsiębiorcy. Projekty umów przedstawiane konsumentom, przygotowane z góry przed zawarciem umowy, zawierają gotowe jednolite postanowienia stanowiąc tym samym wzorzec umowy w rozumieniu art k.c. Stosowane przez przedsiębiorcę, projekty wzorców umownych: Umowa kredytu na zakup towarów i/lub usług, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KR/2009/01/03; Wniosek Nr o udzielenie kredytu na zakup towarów i/lub usług; Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KG/2009/01/03; Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej zawarta na odległość KGO/2010/01/02 zawierają postanowienie, o treści: 3

4 W przypadku braku wpłaty raty zgodnie z ( ) podejmowane są działania upominawcze, których koszt każdorazowo ponosi Kredytobiorca w następującej wysokości: koszty upomnienia SMS 2 zł, koszty upomnienia telefonicznego 9 zł, koszty przygotowania i wysyłki korespondencji upominawczej 20 zł, koszty wizyty windykatora w miejscu zamieszkania/pracy 70 zł, a opłata za przekazanie sprawy do windykacji do zewnętrznej firmy windykacyjnej 40 zł. Miesięcznie Bank jest uprawniony do wysłania do Kredytobiorcy dwóch wiadomości SMS, czterech upomnień telefonicznych, dwóch korespondencji upominawczych oraz zlecenia przeprowadzenia dwóch wizyt windykatora i jednego przekazania sprawy do zewnętrznej firmy windykacyjnej na koszt Kredytobiorcy. Za czynności ponad ustalone limity opłaty nie będą pobierane. Natomiast w prowadzonym przez Prezesa Urzędu rejestrze postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone pod nr 1796 wpisana została następująca klauzula: W przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z niniejszej umowy Kredytobiorca poniesie koszty związane z monitorowaniem Kredytobiorcy: 1) telefoniczne upomnienie Kredytobiorcy związane z nieterminową spłatą kredytu - 13 PLN; 2) korespondencja kierowana do Kredytobiorcy związana z nieterminową spłatą kredytu (zawiadomienie, upomnienie, prośba o dopłatę, wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego), za każde pismo. Opłata za korespondencję kierowaną do poręczycieli Bank obciąża dodatkowo Kredytobiorców według tych samych stawek - 15 PLN; 3. wyjazd interwencyjny do Kredytobiorcy - 50 PLN. 2. Wzorce umowne będące przedmiotem prowadzonego przez Prezesa Urzędu postępowania zostały wprowadzone przez KREDYT BANK w następujących terminach: Umowa kredytu na zakup towarów i/lub usług, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KR/2009/01/03, od dnia 7 czerwca 2010r., Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej KG/2009/01/03, od dnia 7 czerwca 2010r., Umowa kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej zawarta na odległość KGO/2010/01/02, od dnia 7 czerwca 2010r., Wniosek Nr o udzielenie kredytu na zakup towarów i/lub usług, od dnia 5 kwietnia 2011r. W dniu 12 lipca 2011r. weszły w życie, według wyjaśnień przedsiębiorcy (pismo z dnia 4 listopada 2011r.), przepisy wewnętrzne, które zostały opublikowane w dniu 9 września 2011r. w dokumencie Baza Wiedzy Obciążanie kosztami windykacji klientów Biura Operacji i Windykacji Consumer Finance, określającym zasady i częstotliwość obciążania klientów kosztami windykacji, w celu wyeliminowania takich zjawiska jak: nękanie za pośrednictwem narzędzi teleinformatycznych, uporczywe dla klienta kontakty z Bankiem i podmiotami współpracującymi z Bankiem, nadmiernie częste kontakty za pośrednictwem korespondencji. Zgodnie z tymi przepisami wewnętrznymi koszty windykacyjne są ograniczone, nie tylko co do limitu ilościowego w danym miesiącu, ale również czasowo tj.: obciążanie kosztami windykacji telefonicznej i SMS może nastąpić nie częściej niż co 3 dni, natomiast obciążanie kosztami pozostałych działań, nie częściej niż co 5 dni. Ponadto konsument nie może zostać obciążony jednocześnie kilkoma opłatami, bowiem system przyjmuje tylko jedną opłatę. 4

5 Mając na uwadze zebrany materiał dowodowy, Prezes Urzędu zważył, co następuje: I. Możliwość rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów uzależniona jest od uprzedniego stwierdzenia, czy zagrożony został w niej interes publicznoprawny. Jeżeli przesłanka taka nie występuje, Prezes Urzędu nie jest upoważniony do realizacji zasadniczego celu ustawy, którym - zgodnie z zapisem zawartym w art. 1 ust. 1 - jest określenie warunków rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasad podejmowanej w interesie publicznoprawnym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów. W ocenie Prezesa Urzędu rozpatrywana sprawa ma charakter publicznoprawny, albowiem wiąże się i dotyczy ochrony interesu szerszej grupy konsumentów, którzy są lub mogą być klientami skarżonego przedsiębiorcy. Zbiorowe interesy konsumentów podlegają ochronie przed działaniami przedsiębiorców, które są sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. KREDYT BANK jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zgodnie z którym, pod pojęciem tym rozumie się m.in. przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r. Nr 220, poz. 1447) w art. 4 stanowi, że: 1) Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. 2) Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Skarżonemu przedsiębiorcy postawiono zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Przepis art. 24 ust. 1 stanowi, że Zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności: 1) stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego [ ]. Aby działania przedsiębiorcy mogły zostać uznane za sprzeczne z powołanym wyżej przepisem art. 24 ustawy antymonopolowej, należy wykazać, że spełniają one łącznie następujące przesłanki: ujawniają się w obrocie konsumenckim, a więc dotyczą relacji przedsiębiorcakonsument, stanowią działanie bezprawne, naruszają zbiorowe interesy konsumentów. Zgodnie z art. 4 pkt 12 ustawy antymonopolowej i art Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej nie związanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. W niniejszej sprawie fakt zawierania umów sprzedaży kredytowych z konsumentami pozostaje poza sporem, co przesądza o uznaniu, iż pierwsza z ww. przesłanek jest spełniona. Co do drugiej przesłanki, tj. bezprawności, rozumianej jako działania sprzecznego z przepisami prawa podnieść należy, iż przedsiębiorcy postawiony został zarzut naruszenia art. 5

6 24 ust 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegający na stosowaniu w umowach zawieranych z konsumentami postanowień wzorca umowy, które zostały wpisane do Rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art Kodeksu postępowania cywilnego. Zakaz stosowania postanowień wpisanych do Rejestru dotyczy nie tylko tego przedsiębiorcy, przeciwko któremu zapadł wyrok w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, lecz również innych przedsiębiorców. Art K.p.c. rozszerza prawomocność wyroku wydanego w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone na osoby trzecie, tj. innych przedsiębiorców. Skutek tzw. prawomocności rozszerzonej następuje od chwili wpisania wzorca umowy do Rejestru, prowadzonego przez Prezesa Urzędu. Konsekwencją umieszczenia postanowienia umownego w Rejestrze jest to, że posłużenie się nim będzie miało skutek wprowadzenia do umowy elementu bezwzględnie przez prawo zakazanego. Wpis do Rejestru niedozwolonych postanowień umownych oznacza, że od tego momentu stosowanie takiej klauzuli jest zakazane we wszystkich wzorcach umownych. Powyższe stanowisko Prezesa Urzędu zgodne jest z orzecznictwem Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 13 lipca 2006 r. (sygn. akt III SZP 3/06) stwierdził, iż stosowanie postanowień wzorców umów o treści tożsamej z treścią postanowień uznanych za niedozwolone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wpisanych do rejestru, o którym mowa w art k.p.c., może być uznane w stosunku do innego przedsiębiorcy za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów ( ). W uzasadnieniu do powyższej uchwały Sąd uznał m.in., że ( ) praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów art. 23a u.o.k.ik. obejmuje również przypadki wprowadzania jedynie zmian kosmetycznych polegających na przestawieniu wyrazów lub zastąpieniu jednych wyrazów innymi, jeżeli tylko wykładnia postanowienia pozwoli stwierdzić, że jego treść mieści się w hipotezie zakazanej klauzuli. Stosowanie klauzuli o zbliżonej treści do klauzuli wpisanej do rejestru godzi przecież tak samo w interesy konsumentów, jak stosowanie klauzuli identycznej, co wpisana do rejestru ( ). Przyjęta powyżej rozszerzająca wykładnia art. 23a u.o.k.ik. znajduje również uzasadnienie w dyrektywach 93/13 oraz 98/27 a także orzecznictwie ETS dotyczącym zasady efektywności ( ). Nie jest zatem konieczna dokładna oraz literalna identyczność klauzuli wpisanej do Rejestru i klauzuli z nią porównywanej. Stąd też niedozwolone będą również postanowienia umów, mieszczące się w hipotezie klauzuli wpisanej do Rejestru, której treść zostanie ustalona w oparciu o dokonaną jej wykładnię. Stosowanie klauzuli o zbliżonej treści tak samo godzi w interesy konsumentów, jak stosowanie klauzuli identycznej, co wpisana do Rejestru. W ocenie Prezesa Urzędu zakwestionowane w niniejszym postępowaniu, postanowienie o treści: W przypadku braku wpłaty raty zgodnie z ( ) podejmowane są działania upominawcze, których koszt każdorazowo ponosi Kredytobiorca w następującej wysokości: koszty upomnienia SMS 2 zł, koszty upomnienia telefonicznego 9 zł, koszty przygotowania i wysyłki korespondencji upominawczej 20 zł, koszty wizyty windykatora w miejscu zamieszkania/pracy 70 zł, a opłata za przekazanie sprawy do windykacji do zewnętrznej firmy windykacyjnej 40 zł. Miesięcznie Bank jest uprawniony do wysłania do Kredytobiorcy dwóch wiadomości SMS, czterech upomnień telefonicznych, dwóch korespondencji upominawczych oraz zlecenia przeprowadzenia dwóch wizyt windykatora i jednego przekazania sprawy do zewnętrznej firmy windykacyjnej na koszt Kredytobiorcy. Za czynności ponad ustalone limity opłaty nie będą pobierane, jest tożsame z treścią postanowienia 6

7 uznanego za niedozwolone prawomocnym wyrokiem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wpisanym do Rejestru, o którym mowa w art Kodeksu postępowania cywilnego, pod pozycją Wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2009r., (sygn. akt XVII AmC 624/09) Sąd uznał za niedozwolone postanowienie umowne, o treści: W przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z niniejszej umowy Kredytobiorca poniesie koszty związane z monitorowaniem Kredytobiorcy: 1) telefoniczne upomnienie Kredytobiorcy związane z nieterminową spłatą kredytu - 13 PLN; 2) korespondencja kierowana do Kredytobiorcy związana z nieterminową spłatą kredytu (zawiadomienie, upomnienie, prośba o dopłatę, wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego), za każde pismo. Opłata za korespondencję kierowaną do poręczycieli Bank obciąża dodatkowo Kredytobiorców według tych samych stawek - 15 PLN; 3. wyjazd interwencyjny do Kredytobiorcy - 50 PLN. W uzasadnieniu wyroku Sąd podniósł m.in., że postanowienie to z uwagi na brak regulacji w zakresie zasad, terminów czy częstotliwości korzystania z tych środków może prowadzić do naliczania opłat według własnego uznania banku bez zachowania kolejności i jakichkolwiek terminów. W świetle kwestionowanego postanowienia możliwa jest bowiem sytuacja, w której bank podejmując czynności związane z dochodzeniem należności wyśle zawiadomienie o nieterminowej spłacie po upływie 2 dni od daty wymagalności raty, po czym ponowi wezwanie do zapłaty po kolejnych 2 dniach, nie czekając na dotarcie poprzednio wysłanej korespondencji do kredytobiorcy i tym samym, nie dając konsumentowi możliwości podjęcia stosowanych działań w związku z otrzymanym zawiadomieniem. Przy czym zakwestionowane postanowienie nie wyłącza możliwości równoległego podejmowania również innych działań związanych z windykacją należności jak np. telefoniczne upomnienie, za które pozwany również nalicza konsumentowi stosowne opłaty. Konsekwencją zatem zakwestionowanego postanowienia może być konieczność ponoszenia przez konsumenta dodatkowych, znaczących i niczym nieuzasadnionych kosztów. W ocenie Sądu treść zakwestionowanego wzorca umowy może wywoływać u konsumenta błędne przekonanie co do praw i obowiązków wynikających z zawartej umowy. W szczególności na podstawie wzorca umownego konsument nie jest w stanie ustalić, jakie, w przypadku opóźnień w zapłacie, pozwany podejmie środki, z jaką częstotliwością i w jakiej kolejności a w konsekwencji nie ma pełnej wiedzy o rodzaju i wysokości opłat, Ponadto które na obowiązany podstawie będzie przedmiotowego uiścić na wypadek postanowienia opóźnienia. pozwany może wielokrotnie, w krótkich odstępach czasu podejmować czynności windykacyjne i w związku z tym pobierać opłaty związane z dochodzeniem zaległych rat, co w szczególności, gdy opłaty te nie odzwierciedlają nakładów rzeczywiście poniesionych przez pozwanego, w sposób rażący narusza interesy ekonomiczne konsumenta i może przynosić pozwanemu nieuzasadnione korzyści. Należy również podkreślić, że w ocenie Sądu zakwestionowane postanowienie narusza zasadę lojalnego kontraktowania, równorzędnego traktowanie konsumenta oraz niewykorzystania uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy, co należy zakwalifikować jako sprzeczne z dobrymi obyczajami zwłaszcza z uwagi na fakt, iż pozwany na rynku jest nie tylko profesjonalistą ale także instytucją zaufania publicznego. Wprawdzie Kredyt Bank w stosowanym przez siebie postanowieniu umownym przewidział limit działań podejmowanych w miesiącu, jednak wykonanie w tym czasie 11 różnych dopuszczalnych czynności upominawczych powoduje, że średnio co 3 dni przedsiębiorca inicjuje kolejne czynności windykacyjne na koszt konsumenta, bez przyznania ich adresatowi racjonalnie określonego czasu na wykonanie zobowiązania, co może skutkować powstawaniem nowych zaległości. 7

8 Przykładowo, po upomnieniu telefonicznym konsument podejmuje działania i dokonuje spłaty zadłużenia, nie wiedząc, że w międzyczasie została do niego wysłana korespondencja upominawcza, w związku z czym, pomimo dokonanej spłaty, klient nadal nie wywiązał się ze wszystkich zobowiązań, o czym dowie się dopiero po pewnym czasie. Ponadto, podjęcie przez bank wszystkich, przewidzianych w analizowanym postanowieniu umownym działań może skutkować w konsekwencji obciążeniem konsumenta kosztami w wysokości 256 zł miesięcznie, co w określonych przypadkach może nawet przewyższać pierwotną kwotę jego zaległości. Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów ma miejsce wtedy, gdy działanie przedsiębiorcy godzi w interesy konsumentów jako zbiorowości, to jest, ujawnia się w sytuacji gdy skierowane jest nie tylko do wyodrębnionej indywidualnie grupy konsumentów, lecz szerszego nieograniczonego liczbowo kręgu osób, do których dotarła i dotrzeć może oferta przedsiębiorcy. W rozpatrywanej sprawie wyżej wymienione warunki zostały spełnione. Oferta usług kredytowych, zawierająca niedozwoloną klauzulę, adresowana jest bowiem przez Spółkę, nie do ściśle zindywidualizowanego, konkretnego konsumenta lecz do z góry nieokreślonej, niemożliwej do zidentyfikowania liczby kontrahentów konsumentów, których sytuacja jest identyczna i wspólna. Skoro zatem kwestionowany zapis wzorców umowy jest tożsamy z klauzulą wpisaną do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, to posługiwanie się nim w obrocie konsumenckim zgodnie z treścią art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie [ ] uznać należy za działanie bezprawne, stanowiące praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazać zaniechanie jej stosowania. Stosownie jednak do art. 28 ust. 1 ww. ustawy, jeżeli w toku postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów zostanie uprawdopodobnione na podstawie okoliczności sprawy, informacji zawartych w zawiadomieniu, o którym mowa w art. 100 ust. 1 tejże ustawy, lub innych informacji będących podstawą wszczęcia postępowania że przedsiębiorca stosuje praktykę, o której mowa w art. 24 tejże ustawy, a przedsiębiorca, któremu jest zarzucane naruszenie tego przepisu, zobowiąże się do podjęcia lub zaniechania określonych działań zmierzających do zapobieżenia tym naruszeniom, Prezes UOKiK może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek wykonania tych zobowiązań, a stosownie do art. 28 ust. 2 ww. ustawy może też określić termin ich wykonania. Z kolei, odpowiednio do art. 28 ust. 3 ustawy, w decyzji, o której mowa w ust. 1 tego artykułu, Prezes UOKiK nakłada na przedsiębiorcę obowiązek składania w wyznaczonym terminie informacji o stopniu realizacji zobowiązań. Jak wykazano wyżej, w okolicznościach przedmiotowej sprawy zostało uprawdopodobnione, że KREDYT BANK stosuje praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, określoną w art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie [ ]. Jednocześnie przedsiębiorca zobowiązał się do podjęcia działań zmierzających do zapobieżenia tym naruszeniom, poprzez przedstawienie konsumentom, których umowy są w trakcie realizacji, wyczerpującej informacji o obowiązujących w KREDYT BANK SA zasadach windykacji. W nowych wzorcach umownych postanowienie o treści: W przypadku braku wpłaty raty zgodnie z ( ) podejmowane są działania upominawcze, których koszt każdorazowo ponosi Kredytobiorca w następującej wysokości: koszty upomnienia SMS 2 zł, koszty upomnienia telefonicznego 9 zł, koszty przygotowania i wysyłki korespondencji upominawczej 20 zł, koszty wizyty windykatora w miejscu zamieszkania/pracy 70 zł, a opłata za przekazanie sprawy do windykacji do zewnętrznej firmy windykacyjnej 40 zł. Miesięcznie 8

9 Bank jest uprawniony do wysłania do Kredytobiorcy dwóch wiadomości SMS, czterech upomnień telefonicznych, dwóch korespondencji upominawczych oraz zlecenia przeprowadzenia dwóch wizyt windykatora i jednego przekazania sprawy do zewnętrznej firmy windykacyjnej na koszt Kredytobiorcy. Za czynności ponad ustalone limity opłaty nie będą pobierane. otrzyma brzmienie: W przypadku braku wpłaty raty zgodnie z ( ) podejmowane są działania upominawcze zgodnie ze wskazaną niżej kolejnością, których koszt każdorazowo ponosi Kredytobiorca w następującej wysokości: koszty upomnienia SMS ( ) zł, koszty upomnienia telefonicznego ( ) zł, koszty przygotowania i wysyłki korespondencji upominawczej ( ) zł, koszty wizyty windykatora w miejscu zamieszkania/pracy ( ) zł, opłata za przekazanie sprawy do windykacji do zewnętrznej firmy windykacyjnej ( ) zł. Miesięcznie Bank jest uprawniony do wysłania do Kredytobiorcy dwóch wiadomości SMS, czterech upomnień telefonicznych, dwóch korespondencji upominawczych oraz zlecenia przeprowadzenia dwóch wizyt windykatora i jednego przekazania sprawy do zewnętrznej firmy windykacyjnej na koszt Kredytobiorcy, z zastrzeżeniem, że podjęcie kolejnych działań upominawczych następuje w przypadku stwierdzenia bezskuteczności poprzednich działań i dalszego istnienia zadłużenia przeterminowanego. Za czynności ponad ustalone limity opłaty nie będą pobierane. Ponadto przedsiębiorca zobowiązał się do przedstawienia klientom/konsumentom odrębnym pismem i niezwłocznie tj. nie później niż w terminie trzech miesięcy od daty wydania decyzji przez Prezesa UOKiK, informacji o zasadach windykacji obowiązujących w Banku, w formie wyciągu z procedur wewnętrznych z dodatkowym wyjaśnieniem. W ocenie Prezesa Urzędu podjęte zobowiązanie w sposób wystarczający zabezpiecza i chroni interesy konsumentów. Biorąc pod uwagę wymienione okoliczności orzeczono, jak w punkcie I sentencji. Ponadto, organ antymonopolowy, w oparciu o zapis art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie [ ] wyznaczył termin przekazania informacji o wykonaniu zobowiązania w terminie czterech miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji. Mając to na uwadze orzeczono, jak w punkcie II sentencji. Stosownie do treści art. 81 ust 1 ustawy o ochronie [ ], w związku z art k.p.c., od niniejszej decyzji przysługuje stronie odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia jej doręczenia, za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Gdańsku. Otrzymuje: KREDYT BANK SA ul. Kasprzaka nr 2/ WARSZAWA 9