Wniosek DECYZJA RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2016) 108 final 2016/0061 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca do podjęcia wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich PL PL

2 1. WPROWADZENIE UZASADNIENIE 1. Dnia 16 marca 2011 r. Komisja przyjęła wniosek 1 dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych oraz wniosek 2 dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w zakresie skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich Podstawą prawną objętych wnioskami rozporządzeń Rady jest art. 81 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Wnioski dotyczą współpracy sądowej w sprawach cywilnych obejmującej aspekty dotyczące prawa rodzinnego. Wspomniana podstawa prawna stanowi, że środki przyjmowane są przez Radę jednomyślnie po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego. 3. Począwszy od grudnia 2012 r. wnioski Komisji były przedmiotem dyskusji w Grupie Roboczej ds. Prawa Cywilnego (małżeńskie ustroje majątkowe i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich). W grudniu 2012 r. wnioski były przedmiotem obrad na posiedzeniu Rady i ministrowie uzgodnili wytyczne mające usprawnić prowadzenie negocjacji w sprawie przedmiotowych dwóch wniosków. 4. Dnia 10 września 2013 r. Parlament Europejski wydał w ich sprawie pozytywną opinię i uwagi 4. Uwagi Parlamentu Europejskiego zostały uwzględnione, szczególnie w odniesieniu do utrzymania postępowania w sprawie exequatur w obydwu wnioskach i zawarcia przepisów dotyczących wykonalności, odpowiadających przepisom określonym w rozporządzeniu w sprawie spadków 5, a także zawarcia przepisów w sprawie jurysdykcji opartej na wdaniu się pozwanego w spór. Na wniosek Parlamentu Europejskiego we wniosku w sprawie skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich ujęto przepisy dotyczące wyboru prawa właściwego i sądu. 5. Do grudnia 2014 r. uregulowano większość kwestii technicznych i możliwe było rozpoczęcie etapu porozumienia politycznego. Zdecydowana większość państw członkowskich bardzo przychylnie ustosunkowała się na tym etapie do przyjęcia wniosków. Niektóre państwa członkowskie miały jednak trudności z uwagi na politycznie drażliwy charakter wniosków. Włoska prezydencja przedstawiła sprawę na forum Rady ds. WSiSW, która zdecydowała o daniu państwom członkowskim mającym trudności czas na refleksję do grudnia 2015 r. Trudności te wynikały głównie z faktu, że instytucje małżeństw osób tej samej płci lub zarejestrowanych związków partnerskich nie są znane w wielu państwach członkowskich. Niektóre z 1 COM(2011) COM(2011) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatów, Dania nie uczestniczyła w przyjęciu objętego wnioskiem rozporządzenia i nie była nim związana ani go nie stosowała. Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, załączonego do Traktatów, Irlandia i Zjednoczone Królestwo nie zgłosiły zamiaru uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu objętych wnioskami rozporządzeń. 4 4 A7-0253/2013 i A7-0254/ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. PL 2 PL

3 tych państw członkowskich uważały, że teksty kompromisowe w formie zaprezentowanej Radzie dawały dostateczne gwarancje, że ich sądy nie będą musiały mieć do czynienia z zagranicznymi instytucjami małżeństw/związków, które nie istnieją w ich własnym systemie prawnym. Pozostałe państwa członkowskie wyraziły jednak obawy, że nawet jeśli przyszłe instrumenty nie wiązałyby się z koniecznością wprowadzenia do ich prawa krajowego nieznanych instytucji, uznanie przez te państwa skutków majątkowych istnienia takich zagranicznych instytucji małżeństw/związków miałoby pośredni wpływ na ich prawo rodzinne i politykę w tej dziedzinie. Dla większości państw członkowskich kluczowe znaczenie miało przyjęcie obydwu wniosków w formie pakietu, tak by zapewnić równe traktowanie par w całej Unii. 6. W 2015 r., zwłaszcza za prezydencji luksemburskiej, odbywały się intensywne konsultacje. Wprowadzono odpowiednie zmiany do wniosków, tak by mogły je zaaprobować wszystkie państwa członkowskie. Niemniej jednak po rozważeniu zmienionych tekstów kompromisowych Rada uznała na posiedzeniu dnia 3 grudnia 2015 r., że osiągnięcie ogólnounijnego porozumienia w sprawie przyjęcia obu rozporządzeń w rozsądnym terminie nie będzie możliwe 6. Wiele delegacji wyraziło jednak wolę ustanowienia wzmocnionej współpracy w kwestiach wchodzących w zakres rozporządzeń. 7. W okresie od grudnia 2015 do lutego 2016 r. siedemnaście państw członkowskich (Szwecja, Belgia, Grecja, Chorwacja, Słowenia, Hiszpania, Francja, Portugalia, Włochy, Malta, Luksemburg, Niemcy, Republika Czeska, Niderlandy, Austria, Bułgaria i Finlandia) zwróciły się do Komisji z postulatem, w którym wyraziły chęć ustanowienia między sobą wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych oraz jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w zakresie skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich i stwierdziły, że w tym celu Komisja powinna przedłożyć w tym celu wniosek do Rady. 8. Przedmiotowy wniosek jest odpowiedzią Komisji na powyższe postulaty. 2. PODSTAWA PRAWNA WZMOCNIONEJ WSPÓŁPRACY 9. Wzmocniona współpraca została przewidziana w art. 20 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( TFUE ). 10. Podstawą prawną wniosku Komisji w sprawie decyzji Rady upoważniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich jest art. 329 ust. 1 TFUE. 3. ŚRODKI WPROWADZAJĄCE WZMOCNIONĄ WSPÓŁPRACĘ 11. Wniosek Komisji w sprawie decyzji Rady dotyczy upoważnienia do podjęcia wzmocnionej współpracy w jednolitym obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i 6 CS-PRES/2015/14937 PL 3 PL

4 skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich. Do przedmiotowego wniosku załączone są wnioski w sprawie środków szczególnych wdrażających wzmocnioną współpracę. Poniżej omówiono kluczowe elementy tych środków. 12. Mając na uwadze konkluzje Rady z dnia 3 grudnia 2015 r. i wnioski przedstawione przez państwa członkowskie, w których wyraziły one swoje zainteresowanie ustanowieniem między sobą wzmocnionej współpracy w tym obszarze, środki wprowadzające ściślejszą współpracę powinny obejmować następujące elementy: a) wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych. Przedmiotowy wniosek powinien opierać się na tekście kompromisowym przedstawionym na forum Rady ds. WSiSW dnia 3 grudnia 2015 r. 7 ; b) wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich. Przedmiotowy wniosek powinien opierać się na tekście kompromisowym przedstawionym na forum Rady ds. WSiSW dnia 3 grudnia 2015 r. 8 ; 13. Wnioskom w sprawie małżeńskich ustrojów majątkowych i skutków materialnych zarejestrowanych związków partnerskich przyświecają te same cele. Nie można jednak identycznie sformułować tych wniosków zważywszy na specyfikę każdej z tych instytucji, a zwłaszcza na fakt, że zarejestrowane związki partnerskie nie są uznawane we wszystkich państwach członkowskich. W związku z powyższym w ocenie skutków dołączonej do wniosków Komisji z 2011 r. 9 stwierdzono, że transgraniczne pary żyjące w zarejestrowanych związkach partnerskich borykają się ze szczególnymi trudnościami, gdyż tego typu związek partnerski nie jest znany we wszystkich państwach członkowskich. Należy zatem ustanowić dostosowane do konkretnych potrzeb zasady dotyczące małżeństw i zarejestrowanych związków partnerskich, co sprawia, że trudno jest uregulować obydwie instytucje w jednym instrumencie prawnym. By ułatwić organom państw członkowskich interpretację i stosowanie rozporządzeń, omawiane dwie instytucje są przedmiotem dwóch wniosków wdrażających wzmocnioną współpracę w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującą zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich. Takie podejście nawiązuje również do postulatu państw członkowskich, by wzmocniona współpraca odnosiła się zasadniczo do dwóch tekstów kompromisowych przedstawionych Radzie dnia 3 grudnia 2015 r., tak aby zapewnić udział możliwie jak największej liczby państw członkowskich. 14. Już w komunikacie towarzyszącym wnioskom Komisji z 2011 r. podkreślono, że w zakres rozważanego obszaru współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych wchodziły ustroje majątkowe par międzynarodowych. Rada i Parlament Europejski również rozpatrywały dwa oryginalne wnioski Komisji w formie pakietu. Zgodnie z art. 329 ust. 1 TFUE, który stanowi, że państwa członkowskie pragnące ustanowić między sobą wzmocnioną współpracę muszą sprecyzować zakres takiej wzmocnionej współpracy, wnioskujące państwa Dokument Rady 14651/15 + COR1 REV1 Dokument Rady 14652/15 SEC(2011) 327 final PL 4 PL

5 członkowskie podkreśliły, że pragną ustanowić wzmocnioną współpracę w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie zarówno małżeńskich ustrojów majątkowych, jak i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich. 15. W związku z powyższym objęte wnioskami rozporządzenia wdrażają wzmocnioną współpracę w jednolitym obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującą zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich. By zagwarantować niedyskryminację obywateli, objęte wnioskami rozporządzenia powinny zatem zostać przyjęte równocześnie i być traktowane jako pakiet dla celów ustanowienia i przyszłego uczestniczenia we wzmocnionej współpracy. 4. OCENA WARUNKÓW PRAWNYCH WZMOCNIONEJ WSPÓŁPRACY 4.1. Przyjęcie decyzji upoważniającej w ostateczności i udział co najmniej dziewięciu państw członkowskich 16. Artykuł 20 ust. 2 TUE stanowi, że decyzje upoważniające do wzmocnionej współpracy Rada może przyjąć tylko w ostateczności, jeśli ustali, że cele takiej współpracy nie mogą zostać osiągnięte w rozsądnym terminie przez Unię jako całość i pod warunkiem, że uczestniczy w niej co najmniej dziewięć państw członkowskich. 17. Jak wspomniano powyżej, Rada uznała na posiedzeniu dnia 3 grudnia 2015 r., że nie będzie możliwe osiągnięcie ogólnounijnego porozumienia w sprawie przyjęcia obu rozporządzeń w rozsądnym terminie 10. W związku z tym Rada zwróciła uwagę, że nie można znaleźć innego rozwiązania dla Unii jako całości i że można zastosować, jako ostateczność, wzmocnioną współpracę. 18. Dotychczas Komisja otrzymała wnioski od siedemnastu państw członkowskich (Szwecji, Belgii, Grecji, Chorwacji, Słowenii, Hiszpanii, Francji, Portugalii, Włoch, Malty, Luksemburga, Niemiec, Republiki Czeskiej, Niderlandów, Austrii, Bułgarii i Finlandii), w których wyraziły one chęć ustanowienia między sobą wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie zarówno małżeńskich ustrojów majątkowych, jak i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich Obszary wchodzące w zakres Traktatów 19. Artykuł 20 ust. 1 TUE stanowi, że wzmocnioną współpracę można ustanowić tylko w ramach kompetencji niewyłącznych Unii, z kolei art. 329 ust. 1 TFUE stanowi, że wzmocnioną współpracę można ustanowić w jednej z dziedzin, o których mowa w Traktatach, z wyjątkiem dziedzin kompetencji wyłącznej. 20. Siedemnaście państw członkowskich wnioskowało o zezwolenie na ustanowienie między nimi wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich, ustanawiając tym samym przepisy kolizyjne w tym obszarze. Przepisy kolizyjne nie są uwzględnione w wykazie wyłącznych kompetencji określonych w art. 3 ust. 1 TFUE. Są one wymienione jako konkretna pozycja w wykazie środków w art. 81 ust. 10 CS-PRES/2015/14937 PL 5 PL

6 2 TFUE, przy czym art. 81 ust. 3 TFUE rozróżnia przepisy kolizyjne ogólnie w sprawach cywilnych i handlowych i przepisy kolizyjne dotyczące prawa rodzinnego. 21. Przepisy kolizyjne w prawie rodzinnym stanowią zatem dobrze zdefiniowany obszar niewchodzący w zakres wyłącznych kompetencji Unii w rozumieniu Traktatów, w którym można ustanowić wzmocnioną współpracę Osiąganie celów Unii, ochrona jej interesów i pogłębianie procesu integracji Kontekst ogólny 22. Biorąc pod uwagę ocenę skutków i uzasadnienie dołączone do wniosków Komisji z 2011 r., celem wzmocnionej współpracy jest zapewnienie jasnych i kompleksowych ram prawnych obejmujących jurysdykcję, prawo właściwe oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich. Wnioski mają na celu przede wszystkim zgodnie z obecnymi tendencjami w prawie rodzinnym przyznanie stronom pewnej autonomii przy wyborze prawa właściwego. 23. W 2003 r. Komisja zleciła badanie na temat małżeńskich ustrojów majątkowych i majątku par żyjących w konkubinacie według prawa prywatnego międzynarodowego i prawa wewnętrznego państw członkowskich 11, w którym podkreśliła istnienie problemów w tym obszarze. Problemy te powstają przede wszystkim wówczas, gdy obywatele korzystają z przysługującego im prawa do swobodnego przemieszczania się w Unii Europejskiej, przez co ich ustroje majątkowe są narażone na potencjalnie kolidujące z sobą przepisy prawa. W 2006 r. Komisja przyjęła zieloną księgę 12 w sprawie kolizji przepisów w sprawach dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych, w której była mowa o właściwości i wzajemnym uznawaniu, co pozwoliło stwierdzić niedociągnięcia w obecnej sytuacji. 24. Komisja powołała ponadto grupę składającą się z ekspertów działających niezależnie od państw członkowskich, która będzie pomagać jej w pracach nad przyszłymi wnioskami ustawodawczymi. Dnia 28 września 2009 r. zorganizowano otwarte posiedzenie z udziałem 99 przedstawicieli państw członkowskich. Uczestniczyła w nim wspomniana grupa ekspertów wraz z przedstawicielami środowisk akademickich, prawnikami, notariuszami i członkami społeczeństwa obywatelskiego, by omówić konieczność instrumentu unijnego dotyczącego ustrojów majątkowych par międzynarodowych. 25. W programie sztokholmskim 13 postulowano o to, by zasadę wzajemnego uznawania rozszerzyć na dziedziny jeszcze nią nieobjęte, a będące podstawowymi dziedzinami dotyczącymi życia codziennego, takimi jak prawa związane z majątkiem małżeńskim i skutki majątkowe separacji osób pozostających w związkach. 26. Wnioski Komisji z 2011 r. uznano zasadniczo za konieczne, by zapewnić spójne traktowanie ustrojów majątkowych par w ramach jednolitego prawa właściwego i przez jeden organ; umożliwić międzynarodowym parom małżeńskim wybór prawa, Badanie kwestii małżeńskiego ustroju majątkowego oraz majątku par pozostających w związkach niemałżeńskich według prawa prywatnego międzynarodowego i prawa wewnętrznego państw członkowskich Unii, wykonane przez Consortium ASSER-UCL (ang. Study in comparative law on the rules governing conflicts of jurisdiction and laws on matrimonial property regimes and the implementation for property issues of the separation of unmarried couples in the Member States). Zob.: Zob. COM(2006) 400 final. Dz. U. C 115 z PL 6 PL

7 jakie ma mieć zastosowanie do ich majątku; zwiększyć pewność prawa w przypadku zarejestrowanych związków partnerskich o wymiarze międzynarodowym w drodze zastosowania, jako zasady ogólnej, prawa państwa członkowskiego, w którym związek został zarejestrowany, do majątku zarejestrowanych par; umożliwić prowadzenie poszczególnych procedur dotyczących obywateli przez ten sam sąd, co pozwoli obywatelom uniknąć równoległych postępowań prowadzonych przez różne sądy i kolidujących ze sobą orzeczeń sądowych; oraz zapewnić parom międzynarodowym większą przewidywalność poprzez uproszczenie procedur uznawania i wykonywania orzeczeń oraz przepływ dokumentów urzędowych w Unii Europejskiej. 27. Wnioski stanowią również kluczowy element rozporządzenia nr 650/2012 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Przyczyną jest fakt, że likwidacja ustrojów majątkowych bardzo często poprzedza likwidację majątku zmarłego. Wydajność europejskiego certyfikatu spadkowego wyraźnie by się poprawiła, gdyby zastosowano jednolite przepisy kolizyjne do ustrojów majątkowych par w całej Unii Europejskiej. 28. Wnioski Komisji z 2011 r. były ważne, gdyż dotyczyły ok. 16 mln międzynarodowych par małżeńskich w UE, które na przykład mieszkają w państwie członkowskim innym niż państwo pochodzenia lub posiadają majątek w innym państwie członkowskim. 29. W 2007 r. zawarto w UE około międzynarodowych związków małżeńskich, a blisko uległo rozwiązaniu (w wyniku rozwodu lub śmierci jednego ze współmałżonków). Każdego roku koszty związane z rozpadem związków międzynarodowych przekraczają 460 mln EUR. W 2007 r. ponad nowo zarejestrowanych związków partnerskich w UE miało wymiar międzynarodowy w odniesieniu do swego majątku. Każdego roku około zarejestrowanych związków partnerskich kończy się separacją lub z powodu śmierci. Ponadto liczba zarejestrowanych związków partnerskich stale rośnie, zwłaszcza że przybywa państw członkowskich, które wprowadzają instytucję zarejestrowanych związków partnerskich: w 2011 r. było to 17, obecnie 20 państw członkowskich. Analogicznie rośnie liczba likwidowanych majątków partnerskich w wyniku rozwiązania zarejestrowanego związku partnerskiego lub śmierci jednego z partnerów Obecna sytuacja w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, w tym małżeńskich ustrojów majątkowych, jak i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich. 30. Obecnie obywatele, którzy żyją w międzynarodowym związku małżeńskim lub partnerskim, borykają się z różnymi praktycznymi problemami związanymi z planowaniem majątku. Coraz więcej obywateli Unii przekracza granice państw i w rezultacie przybywa par międzynarodowych lub par o wymiarze międzynarodowym: współmałżonkowie różnych narodowości, pary mieszkające w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, posiadające majątek w różnych państwach członkowskich lub rozwodzące się lub umierające w kraju innym niż państwo pochodzenia. Problem polega na tym, że bardzo trudno jest się zorientować, które sądy posiadają jurysdykcję i jakie przepisy prawa mają zastosowanie do osobistej sytuacji i majątku danej pary. W rezultacie pary muszą mierzyć się z PL 7 PL

8 niezamierzonymi i niekorzystnymi konsekwencjami nie tylko, jeśli chodzi o bieżące zarządzanie swoim majątkiem, lecz również wtedy gdy dochodzi do separacji lub umiera jeden ze współmałżonków/partnerów. 31. Chociaż Unia posiada zasady dotyczące jurysdykcji i prawa właściwego w sprawach cywilnych lub handlowych i w niektórych obszarach prawa rodzinnego, obecnie nie ma żadnych zasad regulujących zagadnienia takie jak ustroje majątkowe lub pary międzynarodowe. Zagadnienia te są zatem regulowane przez prawo krajowe i do pewnego stopnia porozumienia międzynarodowe między państwami członkowskimi. 32. Obecne problemy, przed jakimi stoją pary w zarejestrowanych związkach partnerskich i pary małżeńskie, mają to samo źródło. Pary w zarejestrowanych związkach partnerskich borykają się jednak z dodatkowymi istotnymi wyzwaniami, gdyż instytucja zarejestrowanego związku partnerskiego istnieje jedynie w 20 państwach członkowskich, nie wszystkie państwa członkowskie mają prawo materialne regulujące kwestię ustroju majątkowego, a jeszcze mniej przyjęło zasady jurysdykcji i przepisy kolizyjne. 33. Objęte wnioskami rozporządzenia dotyczą par, które formalnie stanowią instytucję rodzinną, w szczególności związek małżeński i zarejestrowany związek partnerski. Nie dotyczą one związków de facto. 34. Wzmocniona współpraca ma na celu ustanowienie jasnych ram prawnych w uczestniczących państwach członkowskich, by ustalić jurysdykcję i prawo właściwe w odniesieniu do ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującą zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich. Ponadto wzmocniona współpraca ma z założenia ułatwić przepływ decyzji i dokumentów urzędowych związanych z tymi zagadnieniami między państwami członkowskimi Korzyści płynące ze wzmocnionej współpracy w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich. 35. Siedemnaście państw członkowskich wnioskowało o wzmocnioną współpracę w dziedzinie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującą zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich: Szwecja, Belgia, Grecja, Chorwacja, Słowenia, Hiszpania, Francja, Portugalia, Włochy, Malta, Luksemburg, Niemcy, Republika Czeska, Niderlandy, Austria, Bułgaria i Finlandia. Liczba ludności w tych siedemnastu państwach wynosi łącznie 340 mln, tj. 67 % łącznej populacji Unii 14. Oznacza to, że ze wzmocnionej współpracy skorzysta znaczny odsetek małżeństw międzynarodowych w UE, których liczbę szacuje się na ok. 16 mln 15. Im większa liczba państw członkowskich uczestniczących we wzmocnionej współpracy, tym więcej obywateli będzie czerpać z niej korzyści Informacje Eurostatu na dzień 1 stycznia 2015 r. ( 1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1) Informacje zawarte w niniejszym punkcie oparte są na sprawozdaniu końcowym z oceny skutków wspólnotowych instrumentów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych oraz majątku par żyjących w konkubinacie w przypadkach, w których występuje element międzynarodowy, przeprowadzonej przez EPEC w 2010 r. PL 8 PL

9 36. Wzmocniona współpraca w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich przyniosłaby obywatelom następujące korzyści: a) spójne traktowanie ustrojów majątkowych par w ramach jednolitego prawa właściwego i przez jeden organ; b) umożliwienie międzynarodowym parom małżeńskim wyboru prawa, jakie ma mieć zastosowanie do ich majątku; c) większa pewność prawa dla par międzynarodowych dzięki stosowaniu zasadniczo prawa kraju, z którym dana para jest najbliżej związana; d) umożliwienie prowadzenia poszczególnych procedur dotyczących obywateli przez ten sam sąd, co pozwoli obywatelom uniknąć równoległych postępowań prowadzonych przez różne sądy i kolidujących z sobą orzeczeń sądowych; oraz e) zapewnienie parom międzynarodowym większej przewidywalności poprzez uproszczenie procedur uznawania i wykonywania orzeczeń oraz przepływ dokumentów urzędowych w Unii Europejskiej Spełnienie wymogów art. 20 ust. 1 TUE 37. Artykuł 20 ust. 1 TUE stanowi, że celem wzmocnionej współpracy jest sprzyjanie realizacji celów Unii, ochrona jej interesów oraz wzmocnienie procesu jej integracji. 38. Jednym z zadań Unii jest zapewnienie jej obywatelom przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, w których zapewniony jest swobodny przepływ osób (art. 3 ust. 2 TUE). Obszar sprawiedliwości obejmuje rozwój współpracy sądowej w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne, w oparciu o zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń (art. 81 ust. 1 TFUE). W tym celu Unia może przyjąć środki mające na celu zapewnienie wzajemnego uznawania i wykonywania przez państwa członkowskie orzeczeń, a po drugie zgodności norm mających zastosowanie w państwach członkowskich w przypadku kolizji przepisów i sporów o właściwość (art. 81 ust. 2 lit. a) TFUE). 39. Harmonizacja norm odnośnie do kolizji przepisów i właściwości ułatwia wzajemne uznawanie orzeczeń. Fakt, że sądy różnych państw członkowskich stosują te same normy w odniesieniu do konfliktu jurysdykcji i kolizji przepisów, by ustalić sąd właściwy do prowadzenia sprawy i przepisy prawne mające zastosowanie do tej sprawy wzmacnia wzajemne zaufanie do orzeczeń wydanych w innym państwie członkowskim Wzmocniona współpraca w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, między wnioskującymi państwami członkowskimi sprzyjałaby realizacji celu unijnego, jakim jest zapewnienie zgodności norm mających zastosowanie w państwach członkowskich w przypadku kolizji przepisów i konfliktów jurysdykcji. Wzmocniona współpraca w tym obszarze poprawiłaby poziom zgodności obowiązujących w państwach członkowskich zasad, które określają sąd właściwy do rozpatrywania spraw dotyczących ustrojów 16 Program w zakresie środków wdrażania zasady wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, przyjęty dnia 30 listopada 2000 r. (Dz. U. 12 z , s.1). PL 9 PL

10 majątkowych par międzynarodowych i prawo, które taki sąd powinien stosować, a także w zakresie uznawania i wykonywania w jednym państwie członkowskim orzeczeń wydanych w tej sprawie w innym państwie członkowskim, w porównaniu z bieżącą sytuacją, w której nie istnieją żadne zharmonizowane przepisy kolizyjne i przepisy jurysdykcji, a także zharmonizowane przepisy dotyczące uznawania i wykonywania orzeczeń w obszarze ustrojów majątkowych par międzynarodowych Zgodność z Traktatami i prawem Unii 41. Zgodnie z art. 326 TFUE wzmocniona współpraca musi być zgodna z Traktatami i prawem Unii. 42. Wzmocniona współpraca nie miałaby wpływu na istniejący dorobek prawny UE. Zostałaby ustanowiona w obszarze, który wchodzi w zakres kompetencji dzielonych Unii, lecz w którym dotychczas nie istniały żadne wspólne zasady Unii. Pierwszy akt unijny przyjęty w obszarze prawa rodzinnego, rozporządzenie Rady (WE) nr 1347/ , określa zasady jurysdykcji, uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małżeńskich, a także w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej za dzieci obojga małżonków wydawanych w ramach postępowania w sprawach małżeńskich. Nie zawierał on jednak zasad dotyczących prawa właściwego dotyczącego rozwodów ani skutków majątkowych par. Przyjęcie rozporządzenia (WE) nr 2201/ , które zniosło i zastąpiło rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 z dnia 1 marca 2005 r., nie pociągało z sobą żadnej zmiany w tym względzie. Szesnaście państw członkowskich przyjęło przepisy kolizyjne dotyczące rozwodów i separacji prawnej w ramach wzmocnionej współpracy przewidzianej w rozporządzeniu (WE) nr 1259/ Przepisy kolizyjne dotyczące testamentów i dziedziczenia zostały przyjęte w rozporządzeniu (WE) nr 650/ Kwestia przepisów kolizyjnych w dziedzinie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmujących zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, powinna uzupełniać ramy prawne mające zastosowanie do par międzynarodowych w Unii. 43. Wzmocniona współpraca w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, nie spowodowałaby dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, zakazanej w art. 18 TFUE, ponieważ objęte wnioskami przepisy kolizyjne miałyby charakter uniwersalny i zastosowanie do wszystkich postępowań sądowych w uczestniczących państwach członkowskich niezależnie od przynależności państwowej czy miejsca pobytu stron. Z drugiej strony sądy w nieuczestniczących państwach członkowskich będą w dalszym ciągu Rozporządzenie Rady (WE) 1347/2000 w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej za dzieci obojga małżonków (Dz. U. 160 z , s. 19). Rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000. Rozporządzenie Rady (UE) nr 1259/2010 z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie wprowadzenia w życie wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. PL 10 PL

11 stosować swoje krajowe przepisy kolizyjne na mocy prawa prywatnego międzynarodowego Brak naruszeń rynku wewnętrznego lub spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej; brak przeszkód lub dyskryminacji w handlu; brak zakłócenia konkurencji 44. Artykuł 326 TFUE stanowi, że wzmocniona współpraca nie może naruszać rynku wewnętrznego ani spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej i stanowić przeszkody ani dyskryminacji w handlu między państwami członkowskimi ani prowadzić do zakłócenia konkurencji między nimi. 45. Wzmocniona współpraca w obszarze ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, nie rodzi problemów, jeśli chodzi o wspomniane warunki prawne. Wnioski wdrażające wzmocnioną współpracę w tym obszarze będą wręcz sprzyjać sprawnemu funkcjonowaniu rynku wewnętrznego przez usunięcie przeszkód w swobodnym przepływie osób, które obecnie mają problemy z powodu różnic między krajowymi przepisami prawa dotyczącymi skutków majątkowych par. Pewność prawa, którą zapewniają zharmonizowane przepisy kolizyjne w tym obszarze, miałaby zatem pozytywne skutki dla par, które korzystają z prawa swobodnego przepływu między uczestniczącymi państwami członkowskimi. 46. Zważywszy na charakter objętych wnioskami rozporządzeń, które dotyczą tylko związków między dwiema osobami, wzmocniona współpraca nie miałaby wpływu na przedsiębiorstwa lub na stosunki prawne na rynku, ani na handel bądź konkurencję w Unii. Wreszcie wzmocniona współpraca nie wpływałaby na spójność terytorialną między regionami w Unii. 47. Wnioski, przewidując harmonizację przepisów kolizyjnych, w znacznym stopniu ułatwiłyby życie obywatelom (i przedstawicielom zawodu prawniczego), gdyż w uczestniczących państwach członkowskich mieliby oni możliwość określenia jurysdykcji i prawa właściwego dla swojego ustroju majątkowego i mogliby korzystać z uproszczonego przepływu odnośnych decyzji i dokumentów urzędowych. 48. Choć nie wszystkie pary międzynarodowe w Unii skorzystają z pewności prawa i uproszczenia, jakie zapewni wzmocniona współpraca, położenie par międzynarodowych w sądach w nieuczestniczących państwach członkowskich nie pogorszy się w porównaniu z obecną sytuacją. Nieuczestniczące państwa członkowskie utrzymają swój status quo w miarę dalszego stosowania swojego prawa krajowego (w tym krajowych przepisów prawa prywatnego międzynarodowego) do sytuacji transgranicznych dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych oraz skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich w celu ustalenia, który sąd jest właściwy do prowadzenia sprawy dotyczącej tych kwestii i jakie prawo dany sąd powinien stosować. Nieuczestniczące państwa członkowskie będą także w dalszym ciągu stosować, jak to ma miejsce obecnie, swoje prawo krajowe (w tym krajowe przepisy prawa prywatnego międzynarodowego) do uznawania i wykonywania orzeczeń wydanych w jednym z uczestniczących państw członkowskich. Uczestniczące państwa członkowskie będą natomiast w dalszym ciągu stosować, jak to czynią obecnie, swoje prawo krajowe (w tym krajowe przepisy prawa prywatnego międzynarodowego) do uznawania i wykonywania orzeczeń wydanych w jednym z nieuczestniczących państw PL 11 PL

12 członkowskich. Sytuacja dotycząca małżeńskich ustrojów majątkowych i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich będzie zatem odpowiadać sytuacji dotyczącej innych instrumentów prawa cywilnego, w których nie uczestniczą wszystkie państwa członkowskie, takich jak rozporządzenie nr 1259/2010 w sprawie wprowadzenia w życie wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej i rozporządzenia nr 650/2012 w sprawie dziedziczenia i poświadczeń spadkowych. 49. Ponadto stosowanie rozporządzeń w sprawie małżeńskich ustrojów majątkowych i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich, wprowadzających w życie wzmocnioną współpracę nie będzie zależało od przynależności państwowej współmałżonków/partnerów, tj. od tego, czy są oni obywatelami uczestniczącego państwa członkowskiego. Organy uczestniczących państw członkowskich (np. notariusz lub sąd), które zobowiązane są stosować wspomniane rozporządzenia, będą je stosować wobec wszystkich obywateli, którzy wnoszą do tych organów sprawę dotyczącą małżeńskiego ustroju majątkowego lub skutków majątkowych swojego zarejestrowanego związku partnerskiego, niezależnie od przynależności państwowej tych obywateli. Analogicznie, w przypadku gdy para składająca się z jednego lub dwóch obywateli uczestniczącego państwa członkowskiego wniesie sprawę do organu nieuczestniczącego państwa członkowskiego, organy takiego nieuczestniczącego państwa członkowskiego nie będą stosować przepisów wspomnianych rozporządzeń, lecz przepisy prawa krajowego (w tym krajowe przepisy prawa prywatnego międzynarodowego) w celu rozpatrzenia międzynarodowych aspektów proceduralnych małżeńskiego ustroju majątkowego lub skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego. 50. Wzmocniona współpraca nie doprowadzi zatem do nieuzasadnionych różnic w traktowaniu obywateli Przestrzeganie praw, kompetencji i obowiązków państw członkowskich nieuczestniczących we wzmocnionej współpracy 51. Artykuł 327 TFUE wymaga, by wzmocniona współpraca nie naruszała kompetencji, praw i obowiązków państw członkowskich, które w niej nie uczestniczą. 52. Przyjęcie wspólnych przepisów kolizyjnych przez siedemnaście wnioskujących państw członkowskich nie będzie miało wpływu na przepisy nieuczestniczących państw członkowskich. Nieuczestniczące państwa członkowskie będą w dalszym ciągu stosować krajowe przepisy prawa prywatnego międzynarodowego odnośnie do jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych. 53. Na poziomie prawa międzynarodowego publicznego nie ma międzynarodowych porozumień w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych (obejmujących małżeńskie ustroje majątkowe i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich) między uczestniczącymi i nieuczestniczącymi państwami członkowskimi, na które wzmocniona współpraca miałaby wpływ Konkluzja dotycząca spełnienia warunków prawnych 54. W związku z powyższym Komisja stwierdza, że wszystkie warunki prawne określone w Traktatach dotyczące upoważnienia do podjęcia wzmocnionej współpracy są spełnione. PL 12 PL

13 4.8. Poszanowanie praw podstawowych 55. Wzmocniona współpraca w dziedzinie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, odbywa się z poszanowaniem praw podstawowych określonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w art. 9 dotyczącym prawa do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny zgodnie z prawem krajowym i art. 21 dotyczącym prawa do niedyskryminacji. Przepisy kolizyjne zaproponowane w rozporządzeniach wprowadzających w życie wzmocnioną współpracę będą stosowane wobec wszystkich par międzynarodowych, których związek jest sformalizowany, takich jak małżeństwo i zarejestrowany związek partnerski, w uczestniczących państwach członkowskich bez dyskryminacji z jakichkolwiek względów Konkluzja w sprawie wzmocnionej współpracy 56. Komisja uważa, że korzyści płynące z ustanowienia wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, są wielorakie w porównaniu z wariantem zakładającym utrzymanie obecnego status quo i przeważają nad wszelkimi wadami tego rozwiązania. 57. Wspólne przepisy kolizyjne w dziedzinie ustrojów majątkowych par międzynarodowych znacznie ułatwią życie wielu parom w uczestniczących państwach członkowskich. Jest to zgodne z programem sztokholmskim, w którym Rada Europejska uznała, że proces harmonizacji przepisów kolizyjnych na poziomie Unii należy kontynuować w obszarach, gdzie jest to konieczne, takich jak...małżeński ustrój majątkowy i majątkowe następstwa separacji par W związku z powyższym Komisja wnioskuje o upoważnienie do ustanowienia wzmocnionej współpracy między wnioskującymi państwami członkowskimi. Komisja podkreśla, że wzmocniona współpraca w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich pozostaje otwarta dla wszystkich państw członkowskich zgodnie z art. 328 TFUE i zachęca do tego te państwa członkowskie, które jeszcze nie wnioskowały o udział we wzmocnionej współpracy, co tym samym zwiększy korzyści z uczestnictwa. Wniosek DECYZJA RADY 2016/0061 (NLE) upoważniająca do podjęcia wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich 21 Dz. U. C 115 z PL 13 PL

14 RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 329 ust. 1, uwzględniając wnioski złożone przez Belgię, Bułgarię, Republikę Czeską, Niemcy, Grecję, Hiszpanię, Francję, Chorwację, Włochy, Luksemburg, Maltę, Niderlandy, Austrię, Portugalię, Słowenię, Finlandię i Szwecję, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego 22, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Unia postawiła sobie za cel utrzymanie i rozwój obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w którym zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu sukcesywnego tworzenia takiego obszaru Unia ma przyjąć środki odnoszące się do współpracy sądowej w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne. (2) Zgodnie z art. 81 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej środki te mają obejmować zapewnienie zgodności norm mających zastosowanie w państwach członkowskich w przypadku kolizji przepisów, w tym również środki dotyczące prawa rodzinnego mające skutki transgraniczne. (3) Dnia 16 marca 2011 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych oraz wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w zakresie skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich. (4) Na posiedzeniu dnia 3 grudnia 2015 r. Rada stwierdziła, że Unia jako całość nie zdoła osiągnąć porozumienia w sprawie przyjęcia wspomnianych rozporządzeń w rozsądnym terminie. (5) W tych okolicznościach z wnioskiem do Komisji zwróciły się Malta, Chorwacja i Belgia w pismach odpowiednio z dnia 14 grudnia 2015 r., 15 grudnia 2015 r. i 17 grudnia 2015 r. oraz Szwecja, Grecja, Słowenia, Hiszpania, Francja, Portugalia, Włochy, Luksemburg i Niemcy w pismach z dnia 18 grudnia 2015 r., w których to pismach państwa te zgłosiły wolę podjęcia wzmocnionej współpracy między sobą w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie małżeńskich ustrojów majątkowych i skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich i stwierdziły, że Komisja powinna przedłożyć Radzie wniosek w tym celu. Republika Czeska, Niderlandy, Bułgaria, Austria i Finlandia zwróciły się do Komisji z tym samym wnioskiem odpowiednio w pismach z dnia 28 stycznia 2016 r., 2 lutego 2016 r., 9 lutego 2016 r., 16 lutego 2016 r. i 26 lutego 2016 r. O wzmocnioną współpracę wnioskowało łącznie 16 państw członkowskich. (6) Wzmocniona współpraca powinna zagwarantować jasne i kompleksowe ramy prawne w obszarze ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmujące zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich w uczestniczących państwach członkowskich. Ponadto wzmocniona 22 Dz.U. C [ ] z [ ], s. [ ]. PL 14 PL

15 współpraca powinna zapewnić obywatelom stosowne rozwiązania w odniesieniu do pewności prawa, przewidywalności i elastyczności oraz ułatwić przepływ orzeczeń i dokumentów urzędowych między uczestniczącymi państwami członkowskimi. (7) Zgodnie z wnioskami państw członkowskich w sprawie ustanowienia wzmocnionej współpracy Komisja proponuje dwa istotne akty wykonawcze wdrażające wzmocnioną współpracę: jeden dotyczący małżeńskich ustrojów majątkowych, drugi skutków majątkowych zarejestrowanych związków małżeńskich. By objąć pełen zakres wzmocnionej współpracy w obszarze ustrojów majątkowych par międzynarodowych i zapewnić obywatelom niedyskryminację, wspomniane wyżej dwa istotne akty wykonawcze należy przyjąć równocześnie. (8) Warunki określone w art. 20 Traktatu o Unii Europejskiej i w art Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej są spełnione. (9) Obszar wzmocnionej współpracy, tj. obszar jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, jest określony w art. 81 ust. 2 lit. a) i lit. c) oraz art. 81 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jako jeden z obszarów objętych Traktatami. Nie jest to obszar wyłącznych kompetencji Unii. (10) Wymóg dotyczący podjęcia decyzji w ostateczności, określony w art. 20 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, jest spełniony, gdyż Rada stwierdziła w dniu 3 grudnia 2015 r., że cele wyznaczone w objętych wnioskami rozporządzeniach nie mogą zostać osiągnięte przez Unię jako całość w rozsądnym terminie. (11) Wzmocniona współpraca w obszarze jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich ma na celu rozwinięcie współpracy sądowej w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne, w myśl zasady wzajemnego uznawania orzeczeń, a także zapewnienie zgodności przepisów kolizyjnych obowiązujących w państwach członkowskich. Tym samym wzajemna współpraca sprzyja osiągnięciu celów Unii, chroni jej interesy i umacnia jej proces integracji zgodnie z wymogami art. 20 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej. (12) Wzmocniona współpraca w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich jest zgodna z Traktatami i prawem unijnym i nie narusza zasad rynku wewnętrznego ani spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Nie stanowi ona bariery handlowej ani nie powoduje dyskryminacji w handlu między państwami członkowskimi, a także nie zakłóca konkurencji między nimi. (13) W szczególności wzmocniona współpraca w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich jest zgodna z przepisami prawa unijnego regulującymi współpracę sądową w sprawach cywilnych, gdyż wzmocniona współpraca nie narusza istniejącego dorobku prawnego Unii. PL 15 PL

16 (14) Wzmocniona współpraca w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich nie narusza kompetencji, praw i obowiązków państw członkowskich, które w niej nie uczestniczą. Wspólne przepisy dotyczące jurysdykcji, wspólne przepisy kolizyjne i przepisy dotyczące uznawania i wykonywania orzeczeń w uczestniczących państwach członkowskich nie naruszają przepisów nieuczestniczących państw członkowskich. Sądy w nieuczestniczących państwach członkowskich będą w dalszym ciągu stosować obowiązujące przepisy krajowe w celu ustalenia jurysdykcji i prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmujących zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich. (15) Decyzja nie narusza zasad zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 9 i 21. (16) Wzmocniona współpraca w dziedzinie jurysdykcji, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmująca zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich pozostaje otwarta dla wszystkich państw członkowskich, zgodnie z art. 328 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 Niniejszym upoważnia się Królestwo Belgii, Republikę Bułgarii, Republikę Czeską, Republikę Federalną Niemiec, Republikę Grecką, Królestwo Hiszpanii, Republikę Francuską, Republikę Chorwacji, Republikę Włoską, Wielkie Księstwo Luksemburga, Republikę Malty, Królestwo Niderlandów, Republikę Austrii, Republikę Portugalską, Republikę Słowenii, Republikę Finlandii i Królestwo Szwecji do podjęcia między sobą wzmocnionej współpracy w obszarze jurysdykcji sądów, prawa właściwego oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w zakresie ustrojów majątkowych par międzynarodowych, obejmującej zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich, przy zastosowaniu odnośnych postanowień Traktatów. Artykuł 2 Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia. Sporządzono w Brukseli dnia r. W imieniu Rady Przewodniczący PL 16 PL