Wolność myśli, sumienia, wyznania

Transkrypt

1 Wolność myśli, sumienia, wyznania

2 Art.. 9 EKPCz 1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje wolność zmiany wyznania lub przekonań oraz wolność uzewnętrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego wyznania lub przekonań przez uprawianie kultu, nauczanie, praktykowanie i czynności rytualne. 2. Wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku publicznego, zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób.

3 Art. 10 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej 1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii. Prawo to obejmuje wolność zmiany religii lub przekonań oraz wolność uzewnętrzniania, indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swej religii lub przekonań poprzez uprawianie kultu, nauczanie, praktykowanie i uczestniczenie w obrzędach. 2. Uznaje się prawo do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem, zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tego prawa.

4 Art.. 9 ust. 1 EKPCz: Forum internum wolność wewnętrzna; charakter absolutny, niedopuszczalne są ograniczenia. ust.2 wolność zewnętrzna; możliwe ograniczenia I. Dopuszczalność ograniczenia: 1/ legalność formalna; 2/ legalność materialna; 3/ niezbędność ograniczenia. II. Władze krajowe mają margines oceny potrzeby ograniczenia. III. Obowiązki negatywne i pozytywne władz krajowych.

5 Elementy treściowe: 1/ wolność myśli i sumienia jest jednym z fundamentów społeczeństwa demokratycznego; 2/ realizacja tej wolności jest elementem określającym tożsamość wiernych i ich życie; 3/ wolność ta jest wartością dla ateistów, agnostyków, sceptyków i osób niezaangażowanych. Wolność myśli, sumienia i wyznania (art.9) jest związana z art. 8, art. 10 i art. 11 (swoboda zrzeszeń i zgromadzeń).

6 Zakres ochrony: trzy sfery autonomii wewnętrznej jednostki (art. 9 ust.1): 1/ swoboda myśli łączy się ze swobodą posiadania poglądów art.10; 2/ swoboda sumienia; 3/ wolność przekonań : przekonania religijne, filozoficzne. Stanowią koherentny pogląd na problem o fundamentalnym charakterze. Odnosi się do: - do poglądów pacyfistycznych; ateistycznych, weganistycznych. Poza treścią: poglądy w sprawach szczegółowych eutanazji; faktów związanych z Holocaustem; poczuciem przynależności do określonej grupy językowej.

7 Podstawowa treść: swoboda wyznania brak definicji religii ; problem scjentologów, sekt, ruchów religijnych rekomendacje Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy 1992 i 1999: monitorowanie nielegalnej lub zakazanej działalności sekt; prawo państwa do interwencji prewencyjnej swoboda wyznawania i swoboda niewyznawania obowiązek neutralności władz publicznych: 1/ zakaz państwowego dekretowania wierzeń obywateli; 2/ zakaz nakładania publicznych sankcji za przynależność; 3/zakaz indoktrynacji. 4/ zakaz zmuszania do działań wyrażających akceptację dla innych religii.

8 Obowiązki pozytywne państwa: 1/ państwo może ścigać bluźnierstwo bądź inne naruszenia uczuć religijnych; 2/ nikt nie może oczekiwać, że jego religia nie stanie się przedmiotem krytyki(1994 Otto Preminger Institute p. Austrii. SWOBODA UZEWNĘTRZNIANIA: I. aspekt indywidualny i kolektywny; II. Cztery formy: 1/ uprawianie kultu: swoboda uczestnictwa wiernych w zbiorowych modlitwach w świątyniach, ich wznoszenie i utrzymywanie; naruszeniem wolności jest karanie członków grupy za wspólną modlitwę na terenie prywatnym; Umożliwienie spokojnego odbywania zgromadzeń religijnych i zapewnienie im ochrony przed przemocą;

9 2/ nauczanie; 3/ praktykowanie i czynności rytualne: procesje, pielgrzymki, formy pamięci o umarłych, bicie w dzwony, ubój rytualny. Dopuszczalna ingerencja państwa: konieczność wyważenia innych wartości prawa zwierząt. Ograniczenia: szczególne sfery życia społecznego: 1/ osoby uwięzione; 2/ symbole religijne, ubiór religijny: sprawa Lautsi, Włochy 2009: krucyfiks w salach szkolnych narusza art. 2 Protokołu Nr 1; zmiana wyroku przez Wielką Izbę ETPCz; - zdejmowanie turbanów przez Sikhów: sprawa Phull p. Francja 2005 lub chusty islamskiej 2008 El Moursi p. Francji; - - ograniczenia w publicznych instytucjach edukacyjnych: nauczyciele zakaz noszenia oczywistych środków identyfikacji wyznaniowej w czasie wykonywania obowiązków zawodowych 2001 Dahlab p. Szwajcarii; szkoły wyższe, publiczne uniwersytety 2006 Turcja uczniowie/studenci zakaz noszenia chusty 2005 Sahin p. Turcji

10 Wolność wyrażania opinii art. 10 EKPCz 1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe.. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych. 2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej. Art. 11 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej; art. 54 Konstytucji RP.

11 Zakres treściowy: 1/ wolność posiadania poglądów; 2/ wolność przekazywania informacji i idei; 3/ wolność ich otrzymywania. Ust.1 zawiera treść tej wolności; ust. 2 przesłanki ograniczenia Handyside p. Zjednoczonemu Królestwu: jest to jeden z istotnych fundamentów demokratycznych społeczeństw; podstawowych przesłanek jego rozwoju i samorealizacji; 1991 Observer and Guardian p. Zj. Król. prasa/media są publicznym strażnikiem demokracji. Art.. 10 ma związek z art. 9; naruszenie art. 9 stanowi jednoczesne naruszenie art. 10

12 Obowiązki władz państwowych: 1/zakaz zmuszania do ujawniania poglądów, opinii; 2/ zakaz nakładania sankcji za posiadanie określonych poglądów; 3/ zakaz państwowej indoktrynacji; 4/ zakaz niedopuszczania publikacji prasowych. Niedopuszczalne: 1/ szerzenie doktryny nazistowskiej 2000 Schimanek p. Austrii; 2/ negowanie ustaleń historii w sprawie Holocaustu; 3/ szerzenie poglądów rasistowskich nawołujących do dyskryminacji, ataków na Żydów jako grupę narodową czy muzułmanów jako grupę religijną.

13 Ingerencja władzy państwowej: 1/ uprzednia kontrola: trudne do wykazania jako konieczne; 2/ kontrola następcza; 3/ tworzenie i egzekwowanie porządku wykonywania wolności wypowiedzi.