Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za II kwartał 2016 r.

Transkrypt

1 Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za II kwartał 2016 r.

2 Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za II kwartał 2016 r. Warszawa, 2016

3 Wydał: Narodowy Bank Polski Warszawa ul. Świętokrzyska 11/21 tel.: Copyright Narodowy Bank Polski, 2016

4 Spis treści Synteza 5 1. Rachunek bieżący i kapitałowy 6 2. Rachunek finansowy i zadłużenie zagraniczne 7 Rozdział 1. Rachunek bieżący i kapitałowy Międzynarodowy handel towarami i usługami Dochody pierwotne Dochody wtórne Transfery z Unią Europejską 21 Rozdział 2. Rachunek finansowy Rachunek finansowy pasywa Rachunek finansowy aktywa Pochodne instrumenty finansowe 32 Rozdział 3. Zadłużenie zagraniczne Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów (wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo) Zadłużenie zagraniczne z tytułu instrumentów dłużnych wykazywanych w inwestycjach bezpośrednich (wobec podmiotów powiązanych kapitałowo z wyłączeniem sektora bankowego) Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego Zadłużenie zagraniczne NBP Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego Wybrane wskaźniki zadłużenia zagranicznego 41 Aneks statystyczny 43

5

6 Synteza

7 Synteza 1. Rachunek bieżący i kapitałowy W II kwartale 2016 r. łączne saldo obrotów na rachunku bieżącym i kapitałowym było dodatnie i wyniosło 4,5 mld PLN, co stanowiło 1,0% PKB. Na wynik ten złożyło się dodatnie saldo na rachunku bieżącym bilansu płatniczego (4,3 mld PLN) oraz bardzo niewielkie, dodatnie saldo rachunku kapitałowego. Relacja salda rachunku bieżącego do PKB była nieznacznie niższa od 1,0%. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2015 r., saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w II kwartale 2016 r. pogorszyło się o 2,7 mld PLN. O zmianie salda w stosunku do poprzedniego roku zdecydowało pogorszenie się salda rachunku kapitałowego o 4,7 mld PLN, przy jednoczesnej poprawie salda rachunku bieżącego. Głównym powodem tych zmian był niższy napływ środków z Unii Europejskiej. Środki te są ujmowane zarówno w rachunku bieżącym (głównie z tytułu Wspólnej Polityki Rolnej), jak i w rachunku kapitałowym (głównie programy infrastrukturalne). Łącznie środki pozyskane z UE były w II kwartale 2016 r. niższe o 8,8 mld PLN niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Ten spadek jest związany z okresem przejściowym między perspektywami finansowymi Unii Europejskiej na lata oraz W przeciwną stronę oddziaływał odnotowany w II kwartale 2016 r. wzrost dodatniego salda towarów (o 5,0 mld PLN) oraz usług (wzrost o 2,8 mld PLN). Saldo obrotów towarowych ukształtowało się na wysokim historycznie poziomie i wyniosło 6,3 mld PLN. Wzrost eksportu (o 10,4% w stosunku rocznym) miał swoje źródło głównie w wyższym popycie importowym w krajach Unii Europejskiej, w szczególności w Niemczech. Wzrost eksportu dotyczył głównie żywności, samochodów i części samochodowych oraz produktów przemysłu meblarskiego. W II kwartale 2016 r. import towarów zwiększył się o 7,7%. Głównym czynnikiem wzrostu importu był zwiększony popyt na towary przemysłu motoryzacyjnego i elektronicznego. Jednocześnie był to kolejny kwartał, w którym zaobserwowano spadek wartości zakupionych za granicą paliw i surowców, na skutek spadku cen ropy naftowej, jak również zmniejszenia się wolumenu jej importu. Tradycyjnie saldo usług było dodatnie i wyniosło 15,5 mld PLN i, w porównaniu z analogicznym kwartałem 2015 r., zwiększyło się o 2,8 mld PLN. Największy wpływ na poprawę salda usług miał wzrost przychodów z pozostałych usług, głównie telekomunikacyjnych, informatycznych i informacyjnych, oraz usług biznesowych, a także transportu. Saldo dochodów pierwotnych, wtórnych oraz saldo transferów kapitałowych uległo pogorszeniu. Było to związane ze wspomnianym wcześniej obniżeniem się napływu transferów z Unii Europejskiej (o 8,8 mld PLN). Jednocześnie największą składową salda dochodów pozostawały ujemne dochody z inwestycji, wynoszące 23,2 mld PLN. Największym składnikiem tego salda były, wypłacane tradycyjnie w II kwartale danego roku dywidendy, których wartość osiągnęła 18,0 mld PLN. 6 Narodowy Bank Polski

8 Synteza 2. Rachunek finansowy i zadłużenie zagraniczne W II kwartale 2016 r. saldo rachunku finansowego było dodatnie i wyniosło 7,2 mld PLN, co było efektem zwiększenia aktywów zagranicznych o 58,8 mld PLN oraz wzrostu zobowiązań w stosunku do nierezydentów o 51,6 mld PLN. W II kwartale 2016 r. zarejestrowano napływ netto kapitału zagranicznego do Polski. Saldo to zostało ukształtowane przede wszystkim przez napływ kapitału w ramach inwestycji portfelowych w wysokości 25,0 mld PLN i pozostałych inwestycji w kwocie 19,3 mld PLN. Saldo pasywnych inwestycji bezpośrednich w II kwartale 2016 r. wyniosło 7,3 mld PLN i było o 2,4 mld PLN wyższe niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. W II kwartale 2016 r. zarejestrowano wysoki napływ kapitału zagranicznego na rynek polskich papierów wartościowych. Wyniósł on 25,0 mld PLN i niemal zniwelował wysoki odpływ kapitału, jaki miał miejsce w I kwartale 2016 r. Był to najwyższy kwartalny napływ inwestycji portfelowych w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce w II kwartale 2016 r. było dodatnie i wyniosło 19,3 mld PLN. Na wielkość tego salda, w głównej mierze, wpłynął wzrost zobowiązań NBP z tytułu pasywnych transakcji repo. Saldo polskich inwestycji za granicą (aktywa) było dodatnie i wyniosło 58,8 mld PLN. O wysokości salda tej pozycji zadecydowały przede wszystkim transakcje zarejestrowane w aktywach rezerwowych oraz w pozostałych inwestycjach. Saldo transakcji zarejestrowanych w oficjalnych aktywach rezerwowych wyniosło 41,9 mld PLN i było głównie związane z przeprowadzanymi przez NBP operacjami reverse repo. Saldo pozostałych inwestycji wyniosło 9,2 mld PLN i zostało ukształtowane głównie przez wzrost lokat sektora bankowego w bankach zagranicznych oraz poprzez udzielone nierezydentom kredyty handlowe. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec czerwca 2016 r. wyniósł 438,9 mld PLN. W II kwartale 2016 r. zadłużenie zagraniczne Polski wyniosło 1 368,5 mld PLN i w stosunku do marca 2016 r. zwiększyło się o 84,8 mld PLN. Wzrost ten to wynik napływu netto kapitału w kwocie 50,0 mld PLN oraz dodatnich różnic kursowych i innych zmian 1 w wysokości 34,8 mld PLN. Zadłużenie sektora rządowego zwiększyło się o 31,4 mld PLN (nierezydenci nabyli obligacje SP zarówno emitowane na rynek krajowy, jak i na rynki zagraniczne). Wzrosło również zadłużenie NBP o 28,4 mld PLN (głównie z tytułu operacji repo). Zadłużenie sektora przedsiębiorstw (łącznie z instrumentami dłużnymi wykazywanymi w inwestycjach bezpośrednich) zwiększyło się o 26,7 mld PLN przede wszystkim z tytułu otrzymanych od nierezydentów kredytów i pożyczek oraz kredytów handlowych. Jedynym sektorem, który zmniejszył swoje zadłużenie były banki, których zadłużenie zagraniczne zmniejszyło się o 1,7 mld PLN. 1 Inne zmiany obejmują przede wszystkim różnice z wyceny, reklasyfikacje i storna. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

9

10 Rozdział 1 Rachunek bieżący i kapitałowy

11 Rozdział 1 Rachunek bieżący i kapitałowy Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w II kwartale 2016 r. było dodatnie i wyniosło 4,5 mld PLN. Na tę kwotę złożyło się dodatnie saldo rachunku bieżącego wynoszące 4,3 mld PLN oraz bliskie zeru saldo rachunku kapitałowego. W II kwartale 2016 r. saldo rachunku bieżącego i kapitałowego pogorszyło się w porównaniu z analogicznym okresem 2015 r. o 2,7 mld PLN. O zmianie tej zdecydował silny wzrost salda towarów (zwiększenie salda o 5,0 mld PLN) oraz przyrost salda usług o 2,8 mld PLN. Wzrosty te kompensowane były przez pogorszenie się salda rachunku kapitałowego o 4,7 mld PLN oraz salda dochodów pierwotnych o 3,7 mld PLN. Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w ujęciu kwartalnym * mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Saldo obrotów towarowych Saldo usług Saldo dochodów pierwotnych Saldo dochodów wtórnych Rachunek kapitałowy Rachunek bieżący Rachunek bieżący i kapitałowy * Szeregi czasowe prezentujące składniki bilansu płatniczego oraz zadłużenia zagranicznego zostały zaprezentowane w Aneksie statystycznym. Wykres 2. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w ujęciu kwartalnym 6 % PKB I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Rachunek kapitałowy Rachunek bieżący Rachunek bieżący i kapitałowy 10 Narodowy Bank Polski

12 Rachunek bieżący i kapitałowy Relacja salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB była dodatnia i w II kwartale 2016 r. wyniosła 1,0%. Wskaźnik ten pogorszył się w porównaniu z II kwartałem 2015 r. o 0,5 pkt proc. Zaobserwowana nadwyżka salda rachunku bieżącego i kapitałowego wskazuje na brak potrzeb pożyczkowych polskiej gospodarki w analizowanym okresie. Relacja salda rachunku bieżącego do PKB wyniosła w omawianym kwartale plus 1,0% wobec plus 0,4% w analogicznym kwartale 2015 r Międzynarodowy handel towarami i usługami Łączne saldo towarów i usług (eksport netto) było w II kwartale 2016 r. dodatnie i ukształtowało się na poziomie 21,8 mld PLN. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2015 r. saldo to zwiększyło się o 7,7 mld PLN. Jednocześnie zaobserwowano silną poprawę salda towarów (o 5,0 mld PLN) oraz usług (wzrost o 2,8 mld PLN). Łączne saldo towarów i usług w stosunku do I kwartału 2016 r. także uległo poprawie (wzrost o 4,8 mld PLN). W porównaniu z I kwartałem bieżącego roku wzrosło zarówno saldo usług (o 2,8 mld PLN), jak i towarów (wzrost o 2,0 mld PLN). Wykres 3. Towary i usługi mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Eksport Import Saldo obrotów towarowych i usługowych (prawa oś) mln PLN Eksport towarów W II kwartale 2016 r. eksport towarów ogółem wyniósł 193,9 mld PLN i był wyższy w stosunku do analogicznego okresu 2015 r. o 18,3 mld PLN, tj. o 10,4%. Z analizy struktury geograficznej wynika, że wzrost eksportu miał miejsce głównie w handlu z krajami członkowskimi Unii Europejskiej (wzrost o 14,3 mld PLN, tj. o 10,0%). Tradycyjnie, największym kontrahentem Polski były Niemcy, gdzie wzrost eksportu w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku wyniósł 5,0 mld PLN, tj. 10,8%. W przypadku pozostałych państw Unii Europejskiej, najsilniejszy wzrost eksportu z Polski odnotowano do Czech, Hiszpanii i Włoch (łącznie o 3,8 mld PLN, tj. o 14,7%). Powyższe dane potwierdzają zwiększenie popytu w krajach Unii Europejskiej, w szczególności na produkty przemysłu motoryzacyjnego, spożywczego oraz meblarskiego. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

13 Rozdział 1 Wykres 4. Dynamika eksportu ogółem r/r (dane niewyrównane sezonowo) w podziale geograficznym udział we wzroście wartości głównych krajów i grup krajów % I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Strefa euro Pozostałe kraje UE Rosja Pozostałe Razem W handlu z rynkami wschodnimi czyli z Rosją, Ukrainą i Białorusią zarejestrowano wzrost eksportu (łącznie o 1,0 mld PLN, tj. o 11,5%). Po raz pierwszy od IV kwartału 2013 r. zaobserwowano ożywienie w wymianie handlowej z Rosją. Sprzedaż towarów do tego kraju, w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, wzrosła o 0,4 mld PLN, tj. o 7,5%. Dominującym czynnikiem, skutkującym zwiększeniem eksportu do Rosji w II kwartale 2016 r., był wzrost sprzedaży sprzętu transportowego, w tym głównie wagonów kolejowych oraz części i akcesoriów samochodowych, a także odzieży i produktów przemysłu chemicznego, w szczególności leków. W przypadku Ukrainy i Białorusi już w I kwartale 2016 r. odnotowano wzrosty eksportu (odpowiednio o 12,0% i 9,2%), co stanowiło wyraźne ożywienie po długim okresie spadków. W II kwartale 2016 r. w wymianie handlowej z Ukrainą zarejestrowano wzrost eksportu o 0,5 mld PLN (tj. o 18,4%), który dotyczył w szczególności maszyn i urządzeń oraz sprzętu elektrycznego i elektrotechnicznego. W przypadku Białorusi natomiast odnotowano wzrost eksportu o 0,2 mld PLN (tj. o 12,3%), do którego w największym stopniu przyczyniło się zwiększenie sprzedaży żywności z Polski. W II kwartale 2016 r., w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, odnotowano nieznaczny spadek udziału krajów Unii Europejskiej w polskim eksporcie (o 0,3 pkt proc.) oraz wzrost udziału rynków wschodnich (o 0,1 pkt proc.). Obserwowane zmiany w strukturze geograficznej polskiego eksportu w dłuższym okresie wskazują jednak na tendencję odwrotną. W 2013 r. udział krajów Unii Europejskiej w polskim eksporcie ogółem wynosił 76,6%, by w II kwartale 2016 r. wzrosnąć do 80,8%. Natomiast udział rynków wschodnich, z uwagi na ograniczenia w eksporcie do Rosji, spadł z 9,5% w 2013 r. do 5,0% w II kwartale 2016 r. Analiza struktury towarowej polskiego eksportu w II kwartale 2016 r. wykazała, w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, znaczne przyrosty wartości dóbr zaopatrzeniowych (o 9,9 mld PLN, tj. o 12,6%) i dóbr konsumpcyjnych (o 8,2 mld PLN, tj. o 13,1%), mniejszy wzrost zaobserwowano w eksporcie dóbr inwestycyjnych (o 0,9 mld PLN, tj. o 3,9%). Wzrost eksportu dóbr zaopatrzeniowych objął w największym stopniu sprzedaż części i akcesoriów samochodowych (o 2,4 mld PLN, tj. o 25,7%). Głównym czynnikiem wzrostu eksportu towarów konsumpcyjnych był wzrost sprzedaży żywności (o 1,9 mld PLN, tj. o 10,4%) oraz samochodów osobowych (o 1,6 mld PLN, tj. o 24,5%). Wzrost sprzedaży dóbr inwestycyjnych objął przede wszystkim samochody ciężarowe (o 0,4 mld PLN, tj. o 33,3%) oraz sprzęt kom- 12 Narodowy Bank Polski

14 Rachunek bieżący i kapitałowy puterowy (o 0,3 mld PLN, tj. o 9,9%). Przyrost eksportu ogółem osłabiła natomiast mniejsza sprzedaż za granicę paliw i surowców (o 1,2 mld PLN, tj. o 11,3%) Import towarów Wartość importu towarów do Polski w II kwartale 2016 r. wyniosła 187,6 mld PLN i, w porównaniu z II kwartałem 2015 r., wzrosła o 13,3 mld PLN, tj. o 7,7%. Analiza zmian w strukturze geograficznej importu wskazuje, że jego wzrost spowodowany został w głównej mierze zwiększoną wartością towarów zakupionych w krajach Unii Europejskiej (wzrost o 11,2 mld PLN, tj. o 10,5%). Największy przyrost wartości importowanych towarów odnotowano w handlu z Niemcami (o 5,6 mld PLN, tj. o 14,1%). Ponadto w dużym stopniu zwiększył się import z Francji, Belgii i Słowacji (łącznie o 2,6 mld PLN, tj. o 16,8%). W handlu towarowym z krajami spoza Unii Europejskiej największy przyrost wartości zarejestrowano w imporcie z Chin (o 2,9 mld PLN, tj. o 15,5%). Największy spadek wartości importu Polska w dalszym ciągu odnotowuje w wymianie handlowej z Rosją. Wartość towarów sprowadzonych z tego kraju w II kwartale 2016 r. zmniejszyła się o 3,9 mld PLN, tj. o 26,4%, co było w znacznej mierze spowodowane spadkiem wartości importowanej z Rosji ropy naftowej. Wykres 5. Dynamika importu ogółem r/r (dane niewyrównane sezonowo) w podziale geograficznym udział we wzroście wartości importu głównych krajów i grup krajów) % I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Strefa euro Pozostałe kraje EU Rosja Chiny Pozostałe Razem Obserwowany w ostatnich latach wzrost udziału importu z Chin oraz z krajów Unii Europejskiej jest najważniejszą zmianą w strukturze geograficznej importu towarów do Polski. W II kwartale 2016 r. udział Chin w imporcie ogółem wyniósł 11,3%, wobec 9,0% w 2012 r. W tym samym czasie udział krajów Unii Europejskiej wzrósł z 58,2% do 63,1%. Jednocześnie na skutek zmian cen paliw zmniejszył się wyraźnie udział importu z Rosji. Jego wartość spadła w analogicznym okresie z 14,1% do 5,7%. Analizując zmiany w polskim imporcie przez pryzmat poszczególnych grup towarów, w II kwartale 2016 r. zarejestrowano przyrost wartości importu dóbr konsumpcyjnych (o 7,8 mld PLN, tj. o 20,4%), zaopatrzeniowych (o 6,6 mld PLN, tj. o 7,7%) oraz inwestycyjnych (o 1,1 mld PLN, tj. o 4,2%). Bilans Płatniczy RP za II kwartał

15 Rozdział 1 Wzrost wartości importowanych towarów konsumpcyjnych objął przede wszystkim import samochodów osobowych (o 2,1 mld PLN, tj. o 40,8%), żywności (o 1,4 mld PLN, tj. o 13,7%) oraz odzieży (o 1,2 mld PLN, tj. o 29,5%). Kategorią dominującą w imporcie dóbr zaopatrzeniowych były części i akcesoria samochodowe (wzrost o 0,9 mld PLN, tj. o 16,4%). Wzrost importu dóbr inwestycyjnych dotyczył głównie samolotów i śmigłowców (o 0,7 mld PLN, tj. o 303,7%), samochodów ciężarowych (o 0,3 mld PLN, tj. o 19,5%) oraz ciągników (o 0,2 mld PLN, tj. o 9,7%). Silnym impulsem osłabiającym przyrost importu ogółem był spadek wartości zakupionych za granicą paliw i surowców (o 5,1 mld PLN, tj. o 22,3%), głównie nieprzetworzonych. Zmniejszenie wartości importu tych towarów wynikało przede wszystkim ze spadku cen ropy naftowej o 30,9%, przy jednoczesnym spadku wolumenu jej importu o 12,4%. W wyniku oddziaływania tych dwóch czynników zarejestrowano spadek wartości importowanej ropy o 4,2 mld PLN, tj. 39,5% Międzynarodowy handel usługami Saldo usług w II kwartale 2016 r. było dodatnie i wyniosło 15,5 mld PLN. W porównaniu z analogicznym okresem 2015 r. zwiększyło się ono o 2,8 mln PLN. Największy wpływ na zmianę wielkości salda miały pozostałe usługi (wzrost salda o 1,3 mld PLN) oraz podróże zagraniczne (wzrost salda o 0,6 mld PLN). Przychody z tytułu świadczenia usług przez polskie podmioty na rzecz zagranicy wyniosły w analizowanym okresie 47,3 mld PLN, a rozchody z tytułu zakupu usług od nierezydentów 31,8 mld PLN. W porównaniu z II kwartałem 2015 r. przychody wzrosły o 4,8 mld PLN (tj. 11,3%), z czego 2,6 mld PLN dotyczyło wzrostu w kategorii pozostałe usługi. Rozchody zwięk- Tabela 1. Usługi (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Przychody Transport Podróże zagraniczne Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe Rozchody Transport Podróże zagraniczne Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe Saldo Transport Podróże zagraniczne Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe Narodowy Bank Polski

16 Rachunek bieżący i kapitałowy szyły się ogółem o 2,0 mld PLN (tj. 6,8%), z czego największy wzrost o 1,4 mld PLN również dotyczył pozostałych usług. Wykres 6. Saldo międzynarodowego handlu usługami mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Transport Podróże zagraniczne Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe Saldo usług Saldo międzynarodowego handlu usługami charakteryzowało się trendem rosnącym. Głównymi pozycjami wpływającymi na saldo usług ogółem były usługi transportowe (5,4 mld PLN) oraz podróże zagraniczne (3,9 mld PLN). Nie bez znaczenia był również wpływ salda pozostałych usług (saldo wynosiło 2,5 mld PLN). W II kwartale 2016 r. tradycyjnie saldo usług transportowych było dodatnie i wyniosło 5,4 mld PLN. W stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku wartość ta wzrosła o 0,5 mld PLN. Przychody z tytułu usług transportowych wyniosły 12,2 mld PLN, a rozchody 6,8 mld PLN. W porównaniu z II kwartałem 2015 r. przychody wzrosły o 1,0 mld PLN, zaś rozchody o 0,5 mld PLN. Zarówno przychody, jak i rozchody z tytułu usług transportowych ogółem kształtowane były w największym stopniu przez towarowy transport samochodowy (usługi tego rodzaju były głównie sprzedawane naszym zachodnim sąsiadom). Była to kategoria, która w opisywanym okresie znalazła się w czołówce odnotowanych wzrostów wśród komponentów usługowych (zmiana wartości wyniosła 0,4 mld PLN). Po stronie rozchodów omawiana kategoria usług transportowych odnotowała podobny wzrost (tj. o 0,3 mld PLN). W kategorii podróże zagraniczne w II kwartale 2016 r. zanotowano wydatki Polaków w wysokości 7,3 mld PLN. W tym samym czasie cudzoziemcy przyjeżdżający do Polski wydali 11,2 mld PLN 2. W porównaniu z poprzednim rokiem wydatki cudzoziemców wzrosły o 0,8 mln PLN, zaś wydatki Polaków z tytułu podróży zagranicznych zwiększyły się tylko o 0,2 mld PLN. Saldo podróży zagranicznych wyniosło w omawianym okresie 3,9 mld PLN i w stosunku do 2015 r. wzrosło o 0,6 mld PLN. Wartość przychodów z uszlachetniania wynosiła w II kwartale 2016 r. 3,4 mld PLN. Tak jak w poprzednich okresach po stronie rozchodów wartość tego rodzaju usług osiągnęła nie- 2 We wrześniu 2016 r. zostały zrewidowane dane dotyczące przychodów z tytułu podróży zagranicznych. Zostało uwzględnione nowe źródło danych w zakresie wydatków pracowników sezonowych i przygranicznych w Polsce. Zmiana jest szerzej omówiona w rozdziale dotyczącym wynagrodzeń pracowników. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

17 Rozdział 1 wielką wartość 0,3 mld PLN. Wartości przychodów i rozchodów złożyły się na dodatnie saldo handlowe wynoszące 3,1 mld PLN. Saldo uszlachetniania wzrosło tylko o 0,3 mld PLN w stosunku do wartości z roku poprzedniego. Naprawy i konserwacja dóbr ruchomych miały bardzo mały wpływ na saldo międzynarodowego handlu usługami. W II kwartale 2016 r. wyniosło ono zaledwie 0,5 mld PLN. Wartość nabytych przez nierezydentów usług z omawianej kategorii była równa 1,1 mld PLN. Po stronie rozchodów wartość ta była równa 0,7 mld PLN. Najbardziej zróżnicowaną kategorią w polskim międzynarodowym handlu usługami są pozostałe usługi. W II kwartale 2016 r. saldo tej kategorii było dodatnie i wyniosło 2,6 mld PLN. W porównaniu z II kwartałem 2015 r. poprawiło się ono o 1,3 mld PLN. W omawianym okresie wielkość przychodów z tytułu pozostałych usług osiągnęła wartość 19,2 mld PLN. Kwota rozchodów natomiast ukształtowała się na poziomie 16,7 mld PLN. W badanym okresie przychody wzrosły o 15,7%, zaś rozchody o 8,9%. W przychodach największy wzrost odnotowano wśród pozostałych usług biznesowych wzrost o 1,3 mld PLN (były to głównie usługi świadczone przez profesjonalistów, takie jak usługi prawne, księgowe, doradcze, w zakresie zarządzania, których eksport wzrósł o 0,9 mld PLN) oraz usług telekomunikacyjnych, informatycznych i informacyjnych (wzrost o 0,8 mld PLN). Po stronie rozchodów największy wzrost odnotowała ta sama kategoria pozostałe usługi biznesowe (wzrost o 0,7 mld PLN, w tym usługi świadczone przez profesjonalistów 0,5 mld PLN) oraz opłaty z tytułu franszyzy i praw własności (przyrost o 0,5 mld PLN). W II kwartale 2016 r. w usługach ogółem największy wzrost obrotów eksportowych skierowany był do Niemiec (łącznie było to 10,6 mld PLN wzrost o 0,8 mld PLN). Mocno wzrósł również eksport usług do Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii (wzrost o 0,6 mld PLN). Nasi zachodni sąsiedzi byli również kierunkiem, z którego zanotowano największy przyrost zakupów usługowych (łącznie było to 6,9 mld PLN wzrost o 0,9 mld PLN). Pozostałe kierunki geograficzne, z których importowano usługi do Polski, charakteryzowały się dużą stabilnością Dochody pierwotne W II kwartale 2016 r. saldo dochodów pierwotnych tradycyjnie było ujemne i wyniosło 17,6 mld PLN. W porównaniu z II kwartałem 2015 r. pogorszyło się o 3,7 mld PLN. Główną przyczyną ujemnego salda dochodów pierwotnych były znaczne kwoty dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polską gospodarkę Wynagrodzenia pracowników W II kwartale 2016 r. przychody z tytuły wynagrodzeń pracowników przekazywane przez Polaków krótkookresowo pracujących za granicą wyniosły 3,4 mld PLN i wzrosły o 15,4% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Jednocześnie wynagrodzenia krótkookresowo pracujących w Polsce cudzoziemców wyniosły także 3,4 mld PLN, przy wzroście o 55% w porównaniu z II kwartałem 2015 r. Na ten silny wzrost rozchodów w tej pozycji wpłynął szybki wzrost liczby imigrantów zarobkowych w Polsce (głównie Ukraińców). Saldo przepływów związane z wynagrodzeniami pracowników było zbilansowane i wyniosło 40 mln PLN. 16 Narodowy Bank Polski

18 Rachunek bieżący i kapitałowy Ramka 1. Środki przekazywane za granicę z tytułu pracy cudzoziemców w Polsce W II kwartale 2016 r. środki przekazane z Polski do kraju pochodzenia imigrantów wyniosły 2,2 mld PLN i były 57,4% wyższe niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Na powyższą kwotę złożyły się przede wszystkim wynagrodzenia pracowników, czyli dochody imigrantów przebywających w Polsce do roku oraz przekazy zarobków, czyli środki jakie transferują do kraju pochodzenia cudzoziemcy przebywający w Polsce powyżej roku. Wynagrodzenia pracowników zostały pomniejszone o podatki i składki płacone w Polsce przez pracowników krótkoterminowych oraz wydatki, które tu ponoszą na co dzień (dochód z punktu widzenia Polski). Łączna kwota przekazana przez imigrantów za granicę była ciągle znacząco niższa niż wartość środków przekazanych przez polskich emigrantów zza granicy (4,0 mld PLN). Tabela 2. Środki przekazywane za granicę z tytułu pracy cudzoziemców w Polsce (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Wynagrodzenia pracowników Podatki i składki Wydatki pracowników sezonowych i przygranicznych Przekazy zarobków Środki przekazywane z Polski Na silny wzrost środków przekazanych z Polski wpływ mieli przed wszystkim krótkookresowi migranci, których liczba, a co za tym idzie wynagrodzenia i środki przekazywane za granicę są dużo wyższe niż w przypadku długookresowych migrantów. Znaczna liczba krótkookresowych migrantów wynika z faktu że zdecydowana większość cudzoziemców przyjechała do Polski wykonywać prace sezonowe, na przykład w sektorze rolniczym. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na długość pobytu imigrantów w Polsce był fakt, że dla zdecydowanej większości z nich podstawą pobytu jest oświadczenie wydane przez pracodawcę, które może być wydane maksymalnie na pół roku. W opisywanym okresie wynagrodzenia krótkookresowych pracowników wzrosły o 55% w porównaniu z II kwartałem 2015 r. Wzrost ten wynikał głównie ze wzrostu liczby pracujących (wysokość dochodów na osobę utrzymywała się na stabilnym poziomie). Wzrost przekazów zarobków (o 30%) również wynikał ze wzrostu liczby długookresowo pracujących w Polsce cudzoziemców. W strukturze geograficznej przekazywanych środków dominowała Ukraina. Średnio 88,5% wynagrodzeń pracowników w kwartale dotyczyło obywateli Ukrainy. Kolejne kraje pod względem wartości wynagrodzeń to Białoruś, Mołdawia i Rosja, czyli również kraje Europy Wschodniej o podobnym modelu imigracji. Przekazy zarobków charakteryzowały Bilans Płatniczy RP za II kwartał

19 Rozdział 1 się bardziej rozproszonym podziałem geograficznym, jednak ponownie największą część stanowili Ukraińcy (21,4%). Pozostałe kraje ze znaczącym udziałem to Białoruś czy Rosja, ale także kraje Europy Zachodniej, takie jak Francja, Wielka Brytania czy Niemcy. Rewizja danych W drugiej połowie 2015 r. na zlecenie NBP przeprowadzono badanie ankietowe Ukraińców przyjeżdżających do Polski. Pozwoliło to lepiej poznać, a co za tym idzie dokładniej skwantyfikować zjawisko imigracji zarobkowej cudzoziemców z Ukrainy oraz innych krajów Europy Wschodniej o podobnym modelu migracyjnym. Wyniki badania wskazały na wyższą niż wcześniej zakładano skalę imigracji Ukraińców po 2014 r., czyli po wybuchu konfliktu w tym kraju. Po uwzględnieniu uzyskanych informacji, zrewidowano szacunki związane z krótkookresową imigracją w Polsce: wynagrodzenia pracowników, ich wydatki na utrzymanie w Polsce i płacone składki oraz podatki. Zrewidowano także dane dotyczące przekazów zarobków dokonywanych przez długookresowych imigrantów. Dane zostały zrewidowane od roku Dochody z inwestycji Saldo dochodów z inwestycji w II kwartale 2016 r. było ujemne i wyniosło 23,2 mld PLN, co oznacza praktyczny brak zmian w porównaniu z tym samym kwartałem poprzedniego roku. Saldo kształtują przede wszystkich dochody od inwestycji bezpośrednich i portfelowych. Przy praktycznym braku zmian ujemnego salda poprawiło się saldo dochodów od inwestycji portfelowych, natomiast pogłębiło się ujemne saldo dochodów od inwestycji bezpośrednich. Saldo dochodów od inwestycji bezpośrednich w II kwartale 2016 r. wynosiło -19,2 mld PLN i było na poziomie niższym o 1,2 mld PLN niż w II kwartale 2015 r. Wzrosły zarówno przychody, jak i rozchody, jednak wzrost rozchodów był większy. Przychody wyniosły 2,1 mld PLN i wzrosły w porównaniu z poprzednim rokiem o 1,4 mld PLN. Wzrost przychodów wynikał z wyższych niż przed rokiem zysków zagranicznych podmiotów bezpośredniego inwestowania. Rezydenci otrzymywali dywidendy głównie od podmiotów z Niemiec, Republiki Czeskiej, Belgii i Litwy. Istotniejsze reinwestycje zysków w II kwartale miały miejsce na Cyprze, w Luksemburgu, Belgii i Republice Czeskiej. Odsetki pochodziły głównie od powiązanych podmiotów z Luksemburga i Francji. Rozchody, czyli dochody inwestorów bezpośrednich z tytułu ich inwestycji w Polsce, wyniosły 21,3 mld PLN i były wyższe niż w II kwartale 2015 r., gdy wyniosły 18,8 mld PLN. Wzrost ten wynikał przede wszystkim ze wzrostu dochodów od udziałów, przy mniejszym wzroście dochodów odsetkowych. Dywidendy deklarowane w II kwartale 2016 r. były większe o 1,0 mld PLN w porównaniu z poprzednim rokiem. Deklarowały je przede wszystkim firmy zajmujące się pośrednictwem finansowym (spółki holdingowe) i podmioty związane z przetwórstwem przemysłowym oraz handlem. Dywidendy te trafiły przede wszystkim do inwestorów z Holandii, Niemiec i Luksemburga. Największymi płatnikami odsetek były firmy związane z budownictwem i obsługą nieruchomości, a odsetki trafiały przede wszystkim do Francji i Luksemburga. 18 Narodowy Bank Polski

20 Rachunek bieżący i kapitałowy Tabela 3. Dochody pierwotne (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Przychody Wynagrodzenia pracowników Dochody z inwestycji Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Pozostałe dochody pierwotne Rozchody Wynagrodzenia pracowników Dochody z inwestycji Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Pozostałe dochody pierwotne Saldo Wynagrodzenia pracowników Dochody z inwestycji Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Pozostałe dochody pierwotne Saldo dochodów z inwestycji portfelowych było ujemne i wyniosło 3,5 mld PLN. Wielkość tego salda została ukształtowana głównie przez odsetki od dłużnych papierów wartościowych, będących w posiadaniu zagranicznych inwestorów Dochody wtórne W II kwartale 2016 r. przychody w ramach dochodów wtórnych wyniosły 5,9 mld PLN, co oznacza spadek o 2,2 mld PLN w porównaniu z analogicznym okresem 2015 r. Rozchody w analizowanym okresie wyniosły 5,7 mld PLN i spadły o 0,9 mld PLN. Na wzrost przychodów złożyło się zmniejszenie przychodów sektora rządowego (o 2,4 mld PLN) przy jednoczesnym wzroście przychodów pozostałych sektorów o 0,3 mld PLN. Przekazy zarobków do Polski (klasyfikowane w pozostałych sektorach) wyniosły 2,8 mld PLN i spadły o 2,8% w porównaniu z analogicznym okresem 2015 r. W rozchodach w ramach salda dochodów wtórnych zaobserwowano spadek wypłat. Znacząco zmniejszyły się transfery sektora rządowego (o 1,2 mld PLN), zaś rozchody pozostałych sektorów wzrosły (o 0,4 mld PLN). Transakcje sektora rządowego klasyfikowane w dochodach wtórnych wynikały głównie z tytułu rozliczeń z Unią Europejską i zostały szczegółowo omówione w punkcie 1.4. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

21 Rozdział 1 Tabela 4. Dochody wtórne (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Saldo dochodów wtórnych Przychody Sektor rządowy Pozostałe sektory w tym: przekazy zarobków Rozchody Sektor rządowy Pozostałe sektory w tym: przekazy zarobków Ramka 2. Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą W II kwartale 2016 r. z tytułu pracy Polaków za granicą do kraju trafiło 4,0 mld PLN, z czego 2,8 mld PLN stanowiły środki od migrantów długookresowych, a pozostałe 1,2 mld PLN to pieniądze od osób pracujących za granicą krótkookresowo. Mimo że w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku zanotowano istotny wzrost wynagrodzeń pracowników krótkookresowych (o 15,4%) to symetrycznie wzrosły także ponoszone przez nich wydatki i ostatecznie kwota środków, które trafiły do Polski w omawianym kwartale jest na takim samym poziomie jak przed rokiem. Zanotowany wzrost wynagrodzeń wynikał z większych zarobków osiągniętych przez polskich pracowników w Niemczech, Holandii i Norwegii. W przypadku pracowników długookresowych ogólna kwota transferów nie uległa zmianie w porównaniu z II kwartałem 2015 r., w ujęciu geograficznym jednak zanotowano nieznaczny spadek transferów od Polaków mieszkających w Niemczech, który został zrównoważony wyższymi przekazami z Wielkiej Brytanii. Łącznie transfery migrantów (krótko- i długookresowych) z tych dwóch krajów stanowiły 62,0% całej kwoty. Fakt ten tłumaczą najnowsze szacunki Głównego Urzędu Statystycznego, według których na koniec 2015 r. w krajach tych przebywało 57,4% wszystkich migrantów. Tabela 5. Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Wynagrodzenia pracowników Podatki i składki Wydatki pracowników sezonowych i przygranicznych Przekazy zarobków Środki przekazywane do Polski Narodowy Bank Polski

22 Rachunek bieżący i kapitałowy W statystyce bilansu płatniczego informacje o dochodach uzyskiwanych z tytułu pracy w innym kraju ujmowane są w dwóch pozycjach: wynagrodzenia pracowników (ujmowane w pozycji dochody pierwotne ) i przekazy zarobków (ujmowane w pozycji dochody wtórne ). Pierwszą z tych kategorii, czyli wynagrodzenia pracowników, stanowią w całości wynagrodzenia z tytułu pracy osiągane przez Polaków pracujących za granicą krócej niż rok. Przekazy zarobków to część wynagrodzeń przekazywana do rodzin w kraju przez osoby pracujące za granicą dłużej niż rok, które swoje centrum zainteresowania ekonomicznego mają w kraju będącym miejscem ich pracy Transfery z Unią Europejską W II kwartale 2016 r. Polska otrzymała z budżetu Unii Europejskiej ogółem 7,2 mld PLN, z czego 6,7 mld PLN zasiliło rachunek bieżący, a 0,5 mld PLN rachunek kapitałowy. Przychody z tego tytułu były o 9,9 mld PLN niższe niż w II kwartale 2015 r. Spadek odnotowano zarówno w rachunku bieżącym (5,4 mld PLN), jak i w rachunku kapitałowym (4,5 mld PLN). Składka członkowska do budżetu Komisji Europejskiej w II kwartale 2016 r. wyniosła 3,2 mld PLN i była o 25,9% mniejsza niż składka w analogicznym okresie 2015 r. W efekcie powyższych zmian, saldo przepływów finansowych pomiędzy Unią Europejską a Polską zmniejszyło się w ujęciu rok do roku o 8,7 mld (68,0%) i wyniosło 4,1 mld PLN. Tabela 6. Transfery z Unią Europejską (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Saldo transferów z UE Przychody Dochody pierwotne w tym: Wspólna Polityka Rolna Dochody wtórne w tym: Europejski Fundusz Społeczny Transfery kapitałowe w tym: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Fundusz Spójności Rozchody Składki na rzecz Unii Europejskiej Do spadku przychodów na rachunku bieżącym w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku przyczyniły się w podobnym stopniu mniejsze przychody z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz mniejszy napływ środków z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Pieniądze z obu funduszy były w omawianym Bilans Płatniczy RP za II kwartał

23 Rozdział 1 okresie wyjątkowo niskie z EFRROW Polska otrzymała 83 mln PLN, czyli o 2,9 mld PLN mniej niż w II kwartale 2015 r., a z EFS 0,4 mld PLN (spadek o 2,6 mld PLN). Jedyną pozycją w rachunku bieżącym, która była na poziomie zbliżonym do poziomu sprzed roku (wzrost o 0,5%) były transfery z Europejskiego Funduszu Rolnego Gwarancji (EFRG) głównie dopłaty bezpośrednie dla rolników (6,1 mld PLN). Na rachunku kapitałowym zarejestrowano zaledwie 0,6 mld PLN przychodów. Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) napłynęło 0,3 mld PLN, z Funduszu Spójności (FS) 0,2 mld PLN, a z należącego jeszcze do poprzedniej perspektywy Europejskiego Funduszu Rybackiego 0,1 mld PLN. W porównaniu z rokiem poprzednim transfery na rachunku kapitałowym zmniejszyły się o 4,5 mld PLN. Największą kwotę z EFRR Polska otrzymała w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (135,0 mln PLN). Pozostałe krajowe i regionalne Programy Operacyjne zasilone były kwotami zdecydowanie poniżej 100 mln PLN, przy czym najwięcej otrzymało województwo łódzkie (65,0 mln PLN). Niskie przychody na rachunku kapitałowym oraz częściowo na rachunku bieżącym są związane z okresem przejściowym między perspektywami finansowymi i Środki w ramach starej perspektywy już prawie nie napływają, a proces wdrażania nowej perspektywy wciąż nie nabrał jeszcze odpowiedniego tempa. 22 Narodowy Bank Polski

24 Rozdział 2 Rachunek finansowy

25 Rozdział 2 Rachunek finansowy Saldo rachunku finansowego w II kwartale 2016 r. było dodatnie i wyniosło 7,2 mld PLN. Saldo to było wynikiem zwiększenia się aktywów zagranicznych o 58,8 mld PLN przy wzroście zobowiązań o 51,6 mld PLN Rachunek finansowy pasywa W II kwartale 2016 r. w rachunku finansowym po stronie pasywów odnotowano napływ kapitału zagranicznego. Był on o 21,4 mld PLN wyższy niż w analogicznym okresie 2015 r. Dodatnie saldo tej pozycji zostało ukształtowane przede wszystkim przez napływ kapitału w ramach inwestycji portfelowych w wysokości 25,0 mld PLN i pozostałych inwestycji w kwocie 19,3 mld PLN. Tabela 7. Rachunek finansowy pasywa (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Rachunek finansowy pasywa Inwestycje bezpośrednie Inwestycje portfelowe Pozostałe inwestycje Inwestycje bezpośrednie pasywa Saldo transakcji pasywnych inwestycji bezpośrednich w II kwartale 2016 r. wyniosło 7,3 mld PLN i było o 2,4 mld PLN wyższe niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. W przeciwieństwie do tego samego kwartału poprzedniego roku nastąpił wzrost napływu w postaci instrumentów dłużnych i poprawa tradycyjnie ujemnego w tym kwartale salda reinwestycji zysków, przy jednoczesnym odpływie kapitału w formie akcji i innych instrumentów udziałowych. Dodatnie saldo wynikało przede wszystkim z dodatniego salda transakcji na instrumentach dłużnych o wartości 10,1 mld PLN. Saldo do obniżały ujemne reinwestycje zysków w kwocie 0,1 mld PLN oraz ujemne transakcje na akcjach i innych formach udziałów kapitałowych na kwotę 2,9 mld PLN. Z perspektywy płynnego roku, w roku kończącym się II kwartałem 2016 r. wartość napływu kapitału do Polski nieznacznie wzrosła i wyniosła 55,4 mld PLN Wpływ na saldo transakcji w pasywach w II kwartale 2016 r. miała pojedyncza transakcja. Dotyczyła ona sprzedaży przez UniCredit SpA (inwestora bezpośredniego) 10% akcji Banku Pekao SA (podmiotu bezpośredniego inwestowania) notowanego na GPW w Warszawie. Wartość tej transakcji spowodowała odpływ inwestycji bezpośrednich na kwotę 3,3 mld PLN 3. 3 Raporty bieżące Pekao SA nr 16/2016 z dnia r. i 17/2016 z dnia r. 24 Narodowy Bank Polski

26 Rachunek finansowy Tabela 8. Inwestycje bezpośrednie pasywa (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Inwestycje bezpośrednie pasywa Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i udziały Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne Kapitał udziałowy odpływał z Polski przede wszystkim do Włoch i Luksemburga przy jednoczesnych napływach z Holandii i Szwajcarii. Nowe zobowiązania rezydenci zaciągali przede wszystkim od inwestorów z Luksemburga, Hiszpanii i Szwecji, natomiast spłacali zadłużenie względem podmiotów z Irlandii i Belgii. Wykres 7. Inwestycje bezpośrednie pasywa mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Akcje i udziały Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie pasywa Większość transakcji na pasywach inwestycji bezpośrednich dotyczyła podmiotów już istniejących i działających od dłuższego czasu. Były to przede wszystkim reinwestycje zysków, ale także transakcje związane z reorganizacją sposobu finansowania w ramach grup kapitałowych. Rezydenci w ramach inwestycji bezpośrednich zaciągali zobowiązania przede wszystkim w PLN i EUR, natomiast spłacali zobowiązania w USD Zagraniczne inwestycje portfelowe W II kwartale 2016 r. zarejestrowano wysoki napływ kapitału zagranicznego na rynek polskich papierów wartościowych. Wyniósł on 25,0 mld PLN i niemal zniwelował wysoki odpływ kapitału, jaki miał miejsce w I kwartale 2016 r. Był to najwyższy kwartalny napływ inwestycji portfelowych w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Dodatnie saldo było przede wszystkim rezul- Bilans Płatniczy RP za II kwartał

27 Rozdział 2 tatem wynoszącego 20,6 mld PLN napływu kapitału inwestowanego w polskie dłużne papiery wartościowe. W przypadku papierów udziałowych napływ inwestycji wyniósł 4,4 mld PLN. Tabela 9. Inwestycje portfelowe pasywa (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Papiery dłużne długoterminowe Instrumenty rynku pieniężnego W kategorii dłużnych papierów wartościowych głównym przedmiotem transakcji dokonywanych przez zagranicznych inwestorów były obligacje emitowane przez Skarb Państwa. W omawianym okresie miał miejsce duży napływ kapitału inwestowanego w te papiery, który wyniósł 19,0 mld PLN. Kwota ta jest wynikiem zarówno napływu inwestycji na krajowy rynek obligacji nominowanych w złotych, jak i zakupów obligacji emitowanych na rynkach zagranicznych. Na krajowym rynku obligacji skarbowych miał miejsce napływ kapitału, który wyniósł 9,8 mld PLN. Na tę kwotę złożyły się: wartość nabytych obligacji skarbowych nominowanych w złotych (8,9 mld PLN), narosłe odsetki, które powiększyły wartość inwestycji nierezydentów (1,8 mld PLN) i odpływ kapitału z tytułu odsetek wypłaconych nierezydentom (0,9 mld PLN). W efekcie tych operacji udział portfela nierezydentów w całkowitej wartości obligacji skarbowych nominowanych w polskich złotych osiągnął na koniec II kwartału 2016 r. poziom 34,8%, podczas gdy na koniec I kwartału 2015 r. wyniósł 34,7%. Niewielka zmiana udziału nierezydentów w rynku obligacji złotowych, pomimo powiększenia portfela, jest wynikiem wzrostu ogólnej wartości obligacji skarbowych znajdujących się na rynku, czyli wzrostu podaży ze strony Skarbu Państwa. Nierezydenci odpowiadali pozytywnie na tę podaż, saldo ich transakcji w każdym kolejnym miesiącu omawianego kwartału było dodatnie. Istotny był zwłaszcza napływ kapitału w maju; wyniósł on 6,0 mld PLN. Poprawa nastrojów zagranicznych inwestorów była rezultatem znacznego spowolnienia przez Fed procesu zacieśniania polityki pieniężnej. Amerykański bank centralny zrezygnował z zapowiadanej na kwiecień podwyżki stóp procentowych, co miało wpływ również na wielkość napływu kapitału na rynek polskich obligacji w maju. Zmniejszeniu awersji do ryzyka sprzyjało również dalsze luzowanie polityki pieniężnej przez EBC, który rozszerzył program skupu aktywów, obejmując nim również obligacje korporacyjne. Zwraca uwagę niewielki wpływ brytyjskiego referendum w sprawie opuszczenia UE i jego wyniku ogłoszonego w czerwcu. Saldo transakcji nierezydentów również w tym miesiącu było dodatnie. Dodatkowym czynnikiem, sprzyjającym inwestycjom w polskie obligacje skarbowe, były decyzje agencji ratingowych, które w przeciwieństwie do Standard and Poor s nie zdecydowały się na obniżenie ratingu polskiego długu. Według danych Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, największymi nabywcami obligacji skarbowych nominowanych w złotych były banki centralne krajów Dalekiego Wschodu oraz fundusze inwestycyjne zarejestrowane w Luksemburgu i na Kajmanach. Wśród sprzedających dominowały natomiast austriackie i francuskie banki komercyjne. 26 Narodowy Bank Polski

28 Rachunek finansowy W omawianym okresie również w przypadku obligacji skarbowych emitowanych na rynkach międzynarodowych zanotowano napływ kapitału netto, który wyniósł 9,2 mld PLN. Na tę kwotę złożyły się: wartość nabytych obligacji skarbowych nominowanych w walutach obcych (9,1 mld PLN), narosłe odsetki, które powiększyły wartość inwestycji nierezydentów (1,9 mld PLN) i odpływ kapitału z tytułu odsetek wypłaconych nierezydentom (1,8 mld PLN). W II kwartale 2016 r. Skarb Państwa wyemitował na rynkach zagranicznych obligacje nominowane w dolarach, o wartości nominalnej 1,8 mld USD (6,5 mld PLN) i obligacje nominowane w euro o wartości nominalnej 0,8 mld USD (3,2 mld PLN). W omawianym okresie nie dokonano żadnego wykupu obligacji emitowanych na rynkach zagranicznych. Popyt ze strony polskich podmiotów, przede wszystkim banków, wyniósł 0,5 mld PLN, co powodowało zmniejszenie salda zagranicznych inwestycji w polskie obligacje skarbowe. Wykres 8. Inwestycje portfelowe pasywa mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Dłużne papiery wartościowe Udziałowe papiery wartościowe W II kwartale 2016 r. obserwowano napływ kapitału inwestowanego przez nierezydentów w polskie papiery udziałowe. Wyniósł on 4,4 mld PLN. Największy udział w tej kwocie, wynoszący 5,2 mld PLN, miały tytuły uczestnictwa w polskich funduszach inwestycyjnych, przede wszystkim funduszach typu zamkniętego. Zmniejszeniu uległy natomiast inwestycje w akcje polskich spółek. Wartość wycofanego kapitału wyniosła 0,8 mld PLN. Zagraniczni inwestorzy sprzedawali przede wszystkim akcje spółek sektora surowcowego i sektora usług, natomiast nabywali akcje wybranych banków. W omawianym okresie indeks WIG20 spadł o 12,5%, a w ujęciu dolarowym zmniejszył swoją wartość o 16,3%. Dla cen wyrażonych w euro odnotowano spadek tego indeksu wynoszący 14,5% Pozostałe inwestycje pasywa Saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce w II kwartale 2016 r. było dodatnie i wyniosło 19,3 mld PLN. Dodatnie salda transakcji NBP i sektora przedsiębiorstw, wynoszące w sumie 30,2 mld PLN, przewyższały odpływ kapitału zarejestrowany w sektorze bankowym i rządowym w wysokości 10,9 mld PLN. Zobowiązania NBP zwiększyły się o 26,8 mld PLN, głównie z tytułu przeprowadzonych krótkoterminowych transakcji repo. Wzrostowi temu towarzyszył również wzrost oficjalnych aktywów rezerwowych z tytułu krótkoterminowych transakcji reverse repo. Przeprowadzane Bilans Płatniczy RP za II kwartał

29 Rozdział 2 w taki sposób transakcje reverse repo i repo służyły bieżącemu zarządzaniu płynnością aktywów rezerwowych, a także zwiększeniu dochodowości rezerw. Wykres 9. Pozostałe inwestycje pasywa mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Monetarne instytucje finansowe Pozostałe sektory Sektor rządowy Narodowy Bank Polski Pozostałe sektory odnotowały napływ kapitału z tytułu pozostałych inwestycji w wysokości 3,4 mld PLN. Wzrost zobowiązań zarejestrowały podmioty finansowe o 2,4 mld PLN, głównie z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych (niepowiązanych). Podmioty niefinansowe zwiększyły swoje zobowiązania z tytułu kredytów handlowych o 2,1 mld PLN przy jednoczesnym zmniejszeniu zobowiązań z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych o 1,6 mld PLN. Wartość salda z tytułu otrzymanych kredytów handlowych była dodatnia (tzn. wartość otrzymanych kredytów była większa od spłat kredytów) i wyniosła 2,0 mld PLN. Największe dodatnie saldo z tytułu otrzymanych kredytów handlowych dotyczyło Japonii, a następnie Rosji, Belgii i Szwajcarii (we wszystkich wymienionych krajach kwota otrzymanych kredytów oscylowała wokół 0,4 mld PLN). Największe ujemne saldo z tytułu otrzymanych kredytów handlowych zarejestrowano dla Niemiec i Chin (po 0,2 mld PLN). Polskie podmioty otrzymywały od nierezydentów kredyty handlowe głównie w EUR, USD i JPY, natomiast spłacały nierezydentom otrzymane kredyty handlowe przede wszystkim w GBP i CHF. Tabela 10. Pozostałe inwestycje pasywa (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Pozostałe inwestycje pasywa Narodowy Bank Polski Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe Narodowy Bank Polski

30 Rachunek finansowy Zobowiązania sektora bankowego w II kwartale 2016 r. zmniejszyły się o 10,5 mld PLN. W głównej mierze było to spowodowane spadkiem lokowanych przez nierezydentów środków na rachunkach bieżących i depozytach. Zobowiązania sektora bankowego z tytułu depozytów zmniejszyły się głównie wobec nierezydentów z Wielkiej Brytanii (o 4,5 mld PLN), USA (o 3,4 mld PLN) i Niemiec (o 1,2 mld PLN). W tym samym czasie zobowiązania banków z tytułu depozytów zwiększyły się wobec nierezydentów z Finlandii (o 0,6 mld PLN), Luksemburga, Republiki Czech, Danii i Chin (po 0,2 mld PLN). Biorąc pod uwagę strukturę walutową, w omawianym okresie zarejestrowano spadek depozytów nierezydentów w polskich bankach przede wszystkim w PLN, USD i EUR. Wzrost depozytów odnotowano głównie w GBP. W II kwartale 2016 r. pozostałe zobowiązania sektora rządowego zmniejszyły się o 0,4 mld PLN. Było to przede wszystkim wynikiem spłat kredytów w EUR zaciągniętych od organizacji międzynarodowych Rachunek finansowy aktywa W II kwartale 2016 r. saldo polskich inwestycji za granicą było dodatnie i wyniosło 58,8 mld PLN. Było ono o 27,4 mld PLN wyższe niż w analogicznym okresie 2015 r. O wysokości salda tej pozycji zadecydował przede wszystkim wzrost oficjalnych aktywów rezerwowych oraz pozostałych inwestycji. Tabela 11. Rachunek finansowy aktywa (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Rachunek finansowy aktywa Inwestycje bezpośrednie Inwestycje portfelowe Pozostałe inwestycje Pochodne instrumenty finansowe netto Oficjalne aktywa rezerwowe Inwestycje bezpośrednie aktywa Saldo transakcji na aktywach inwestycji bezpośrednich w II kwartale 2016 r. wyniosło 2,8 mld PLN. Złożyły się na nie dodatnie salda transakcji na instrumentach dłużnych (4,0 mld PLN) oraz reinwestycje zysków w wysokości 0,9 mld PLN. Ujemne saldo na akcjach i innych formach udziałów kapitałowych (2,1 mld PLN) obniżyło saldo transakcji na aktywach inwestycji bezpośrednich ogółem. Saldo transakcji na aktywach inwestycji bezpośrednich było niższe o 2,1 mld PLN od odnotowanego przed rokiem. Dodatnie saldo opierało się na transakcjach na instrumentach dłużnych, których wartość była o 2,1 mld PLN wyższa niż w II kwartale 2015 r. Zmniejszenie salda wynikało z ujemnego salda transakcji na akcjach i innych formach udziałów, które w tym Bilans Płatniczy RP za II kwartał

31 Rozdział 2 samym kwartale ubiegłego roku było dodatnie. W ujęciu płynnego roku wartość transakcji na aktywach inwestycji bezpośrednich zmniejszyła się o 2,1 mld PLN do 11,7 mld PLN. Transakcje na akcjach i innych formach udziałów kapitałowych dotyczyły przede wszystkim dezinwestycji inwestorów bezpośrednich z podmiotów bezpośredniego inwestowania. W przypadku obrotów na instrumentach dłużnych odnotowano natomiast przede wszystkim rozliczenia pomiędzy spółkami siostrami. Wzrost aktywów inwestycji bezpośrednich dotyczył krajów takich jak Republika Czeska i Holandia, natomiast zmniejszenie aktywów, wynikające z transakcji, odnotowano przede wszystkim na Cyprze, w Szwecji i Korei Płd. Rezydenci w ramach inwestycji bezpośrednich w II kwartale 2016 r. nowych pożyczek i innych należności udzielali głównie w EUR i PLN Inwestycje portfelowe aktywa W II kwartale 2016 r. polskie inwestycje portfelowe za granicą powiększyły się o 5,5 mld PLN. Przedmiotem inwestycji rezydentów były w niemal równym stopniu papiery udziałowe (2,6 mld PLN), jak i papiery dłużne (2,9 mld PLN). Wśród polskich inwestorów nabywających zagraniczne papiery wartościowe dominowały fundusze inwestycyjne (4,2 mld PLN). Istotnych zakupów dokonały również firmy ubezpieczeniowe (0,7 mld PLN), otwarte fundusze emerytalne (0,4 mld PLN) oraz pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego (0,4 mld PLN). Natomiast polskie banki zredukowały swój portfel o 0,2 mld PLN. Fundusze inwestycyjne w omawianym okresie inwestowały w papiery udziałowe (dodatnie saldo wynoszące 4,4 mld PLN). Były to przede wszystkim akcje spółek niemieckich (3,5 mld PLN) i luksemburskich (1,7 mld PLN). Jednocześnie polskie fundusze inwestycyjne wyprzedawały tytuły uczestnictwa (jednostki uczestnictwa i certyfikaty) funduszy inwestycyjnych zarejestrowanych w Luksemburgu (-0,8 mld PLN). Polskie firmy ubezpieczeniowe kupowały głównie papiery dłużne (0,9 mld PLN), przede wszystkim obligacje amerykańskie i niemieckie, natomiast redukowały portfel papierów udziałowych (-0,2 mld PLN). Otwarte fundusze emerytalne nabyły zagraniczne papiery wartościowe o wartości 0,4 mld PLN. Polskie banki zakupiły obligacje o łącznej wartości 1,4 mld PLN, przede wszystkim wyemitowane przez instytucje międzynarodowe (0,8 mld PLN) oraz przez podmioty z siedzibą w Szwecji (0,4 mld PLN). Jednocześnie sprzedały akcje o łącznej wartości 1,6 mld PLN, głównie akcje wyemitowane w Wielkiej Brytanii (2,1 mld PLN), nabywając z kolei akcje spółek amerykańskich (0,5 mld PLN). Te transakcje związane z akcjami były wynikiem zmian w strukturze grupy Visa, której udziałowcami są wszystkie banki oferujące karty płatnicze i kredytowe. 30 Narodowy Bank Polski

32 Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje aktywa W II kwartale 2016 r. pozostałe inwestycje zagraniczne zwiększyły się o 9,2 mld PLN. W kierunku zwiększenia tej pozycji przede wszystkim oddziaływały transakcje zrealizowane przez sektor bankowy. Aktywa sektora bankowego w II kwartale 2016 r. zwiększyły się o 6,9 mld PLN. Zarejestrowany wzrost odnosił się głównie do środków ulokowanych na rachunkach bieżących i depozytach. W omawianym okresie nastąpiło zwiększenie się aktywów banków z tytułu środków na rachunkach bieżących i depozytach przede wszystkim w takich krajach jak: Francja (o 1,8 mld PLN), Wielka Brytania (o 1,4 mld PLN), Belgia Austria i Szwajcaria (po 0,6 mld PLN). Zmniejszenie aktywów wynikające ze spadku środków ulokowanych na rachunkach bieżących i depozytach odnotowano przede wszystkim dla organizacji międzynarodowych (o 0,2 mld PLN). Banki zwiększały swoje lokaty w bankach za granicą głównie w EUR, PLN i USD. W II kwartale 2016 r. pozostałe inwestycje polskich przedsiębiorstw zwiększyły się o 1,6 mld PLN. Znacząco na wzrost salda tej pozycji wpłynęła wartość udzielonych nierezydentom kredytów handlowych przez przedsiębiorstwa niefinansowe. Łączna wartość salda z tytułu udzielonych kredytów handlowych (niepowiązanych) w II kwartale 2016 r. była dodatnia (tzn. wartość udzielanych kredytów była większa od ich spłat) i wyniosła 2,0 mld PLN. Największe dodatnie saldo z tytułu udzielonych kredytów handlowych zarejestrowano z Japonią (0,4 mld PLN), Republiką Czeską, Litwą, Hiszpanią i Grecją (po 0,2 mld PLN). Największe ujemne saldo z tytułu udzielonych kredytów handlowych (spłaty większe od udzielanych kredytów) odnotowano z Niemcami i Holandią (po 0,2 mld PLN). Polskie podmioty udzielały nierezydentom kredytów handlowych przede wszystkim w EUR, JPY i USD Oficjalne aktywa rezerwowe Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec czerwca 2016 r. ukształtował się na poziomie 438,9 mld PLN i, w porównaniu ze stanem na koniec marca 2016 r., zwiększył się o 61,0 mld PLN. Tabela 12. Oficjalne aktywa rezerwowe stany (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Oficjalne aktywa rezerwowe Złoto monetarne SDR Pozycja rezerwowa w MFW Należności w walutach wymienialnych Bilans Płatniczy RP za II kwartał

33 Rozdział 2 Na wzrost rezerw złożyło się dodatnie saldo transakcji w kwocie 41,9 mld PLN, dodatnie różnice kursowe w wysokości 18,1 mld PLN oraz zmiany wyceny papierów wartościowych w kwocie 1,0 mld PLN. Na dodatnie saldo transakcji istotnie wpłynęły transakcje własne NBP (reverse repo) oraz zrealizowane na zlecenie klientów NBP głównie Ministerstwa Finansów. Wykres 10. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Złoto monetarne SDR Pozycja rezerwowa w MFW Należności w walutach wymienialnych Oficjalne aktywa rezerwowe 2.3. Pochodne instrumenty finansowe W II kwartale 2016 r. saldo rozliczeń transakcji związanych z pochodnymi instrumentami finansowymi, zawartych pomiędzy rezydentami a nierezydentami, było ujemne i wyniosło 0,5 mld PLN. Oznaczało to napływ środków do rezydentów. W analogicznym okresie 2015 r. saldo to było również ujemne i wyniosło 0,7 mld PLN. Tabela 12. Pochodne instrumenty finansowe netto (mln PLN) I II III IV I II III IV I II Pochodne instrumenty finansowe netto Saldo transakcji na pochodnych instrumentach finansowych stanowiło łączny rezultat rozliczenia pozycji w tych instrumentach, których termin wygaśnięcia przypadał na II kwartał 2016 r. oraz przepływów wynikających z otwarcia i rozliczania pozycji w instrumentach pochodnych o terminach zamknięcia w przyszłych okresach. Wśród instrumentów pochodnych największy udział (65,0%), mierzony wartością nominalną otwartych przez polskie podmioty pozycji, miały instrumenty pochodne stóp procentowych, przede wszystkim FRA oraz IRS. Instrumenty te używane były głównie przez banki dla zabezpieczania aktywów i pasywów przed ryzykiem stóp procentowych. Wśród instrumentów stóp procentowych zdecydowanie przeważały instrumenty na stopy związane z polską walutą, stanowiły one 78,8% wartości nominalnej instrumentów stóp procentowych. W strukturze 32 Narodowy Bank Polski

34 Rachunek finansowy geograficznej nierezydentów, z którymi zawierane są transakcje, dominowały podmioty z Wielkiej Brytanii (66,3% wartości nominalnej instrumentów stóp procentowych). Pod względem wartości nominalnej otwartych pozycji następną istotną kategorią (31,9%) były walutowe instrumenty pochodne: swapy walutowe, dwuwalutowe swapy stóp procentowych oraz pozostałe instrumenty walutowe. Instrumenty walutowe były używane zarówno przez banki, inne podmioty sektora finansowego, jak i przez przedsiębiorstwa niefinansowe do zabezpieczania się przed ryzykiem kursowym. Głównymi parami walutowymi, na które opiewają zawarte kontrakty były pary: EUR/PLN, USD/PLN i CHF/PLN. Swapy walutowe są instrumentami o krótkim terminie, co w konsekwencji generuje duże obroty na tego rodzaju instrumentach. Również w przypadku walutowych instrumentów pochodnych nierezydenci, z którymi zawierane są transakcje, mieli najczęściej siedzibę w Wielkiej Brytanii (35,6% wartości nominalnej instrumentów walutowych). Następną istotną lokalizacją była Francja, z udziałem 19,7%. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

35 Zadłużenie zagraniczne

36 Rozdział 3 Zadłużenie zagraniczne

37 Rozdział 3 Zadłużenie zagraniczne Zadłużenie zagraniczne Polski (brutto) na koniec II kwartału 2016 r. wyniosło 1 368,5 mld PLN. W porównaniu z I kwartałem 2016 r. było ono wyższe o 84,8 mld PLN, tj. o 6,6%. Istotny wpływ na zmianę poziomu zadłużenia zagranicznego miały dodatnie transakcje bilansu płatniczego powodując wzrost jego wartości o 50,0 mld PLN. Natomiast dodatnie różnice kursowe i inne zmiany 4 spowodowały dalszy jego wzrost o 34,8 mld PLN. Wykres 11. Zadłużenie zagraniczne mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Sektor rządowy Narodowy Bank Polski MIF z wyłączeniem NBP Pozostałe sektory Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Zadłużenie zagraniczne brutto Struktura zadłużenia zagranicznego, według terminów pierwotnych, łącznie z instrumentami dłużnymi inwestycji bezpośrednich na koniec czerwca 2016 r. przedstawiała się następująco: długoterminowe zadłużenie stanowiło 78,5% zadłużenia zagranicznego ogółem, tj ,7 mld PLN, krótkoterminowe zadłużenie wyniosło 21,5% zadłużenia zagranicznego ogółem, tj. 294,8 mld PLN. Wartość zadłużenia długoterminowego w II kwartale 2016 r. zwiększyła się o 49,1 mld PLN, tj. o 4,8%, natomiast krótkoterminowe zadłużenie zagraniczne zwiększyło się o 35,7 mld PLN, tj. o 13,8% Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego na koniec II kwartału 2016 r. wyniosło 532,3 mld PLN i stanowiło 38,9% ogólnej kwoty zadłużenia zagranicznego Polski. 4 Inne zmiany obejmują przede wszystkim różnice z wyceny, reklasyfikacje i storna. 36 Narodowy Bank Polski

38 Zadłużenie zagraniczne W tej kwocie zadłużenie sektora rządowego stanowiło 97,2% i wyniosło 517,6 mld PLN. Zdecydowana większość tego zadłużenia to zadłużenie długoterminowe. Wykres 12. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Dłużne papiery wartościowe wyemitowane na rynku krajowym Dłużne papiery wartościowe wyemitowane na rynkach zagranicznych Kredyty i pożyczki Zadłużenie sektora rządowego Największą pozycją w strukturze zadłużenia zagranicznego sektora rządowego i samorządowego były dłużne papiery wartościowe, których udział stanowił 83,0% całości zadłużenia zagranicznego tego sektora. Na koniec czerwca 2016 r. wartość zadłużenia z tego tytułu wyniosła 442,1 mld PLN. Nierezydenci posiadali w swoim portfelu obligacje wyemitowane na rynki zagraniczne o wartości 202,0 mld PLN oraz dłużne papiery wartościowe wyemitowane na rynek krajowy o wartości 240,1 mld PLN. Pozostałą część zadłużenia zagranicznego tego sektora stanowiły przede wszystkim kredyty (16,8%) zaciągnięte od organizacji międzynarodowych. Zadłużenie sektora rządowego i samorządowego w II kwartale 2016 r. zwiększyło się o 31,4 mld PLN, tj. o 6,3%. Transakcje bilansu płatniczego spowodowały wzrost zadłużenia sektora rządowego o 18,6 mld PLN, natomiast wpływ różnic kursowych i zmian wyceny spowodował dalszy jego wzrost o 12,8 mld PLN. Istotnie na wzrost zadłużenia zagranicznego wpłynęło zwiększenie się wartości dłużnych papierów wartościowych w portfelach nierezydentów o 29,1 mld PLN. Wzrost ten wynikał przede wszystkim z napływu kapitału zarejestrowanego na rynku obligacji krajowych w wysokości 9,8 mld PLN. Ponadto w II kwartale 2016 r. nierezydenci nabyli obligacje nominowane w USD i EUR o łącznej wartości 9,2 mld PLN wyemitowane przez rząd na rynki zagraniczne. Różnice kursowe i zmiany wyceny papierów wartościowych spowodowały wzrost tego sektora o 10,1 mld PLN. Ponadto rząd spłacił należne raty z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych od organizacji międzynarodowych w wysokości 0,9 mld PLN. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem wymagalności do 1 roku włącznie wyniosło 26,4 mld PLN i na koniec czerwca 2016 r. stanowiło 6,0% wartości oficjalnych aktywów rezerwowych. Na koniec marca 2016 r. relacja ta wyniosła 8,0%. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

39 Rozdział Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów (wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo) Zadłużenie zagraniczne sektora przedsiębiorstw wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo na koniec II kwartału 2016 r. wyniosło 217,1 mld PLN, co stanowiło 15,9% całości polskiego zadłużenia zagranicznego. Zadłużenie tego sektora zwiększyło się o 8,7 mld PLN, tj. o 4,2% w porównaniu z I kwartałem 2016 r. W analizowanym kwartale dodatnie różnice kursowe i zmiany wyceny spowodowały wzrost zadłużenia tego sektora o 5,8 mld PLN, natomiast napływ kapitału netto z tytułu instrumentów dłużnych zwiększył je o 2,9 mld PLN. Udział zadłużenia długoterminowego w zadłużeniu ogółem sektora przedsiębiorstw na koniec czerwca 2016 r. wyniósł 66,0%. Wykres 13. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Pozostałe pasywa dłużne Kredyty handlowe Rezerwa techniczno-ubezpieczeniowa Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów Największą część zadłużenia zagranicznego pozostałych sektorów stanowiły pozostałe kredyty i pożyczki. Ich wartość wyniosła 149,3 mld PLN, co stanowiło 68,8% całości zadłużenia tego sektora. Udział kredytów handlowych wyniósł 26,8%, tj. 58,1 mld PLN. Zadłużenie zagraniczne polskich przedsiębiorstw z tytułu wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych będących w posiadaniu nierezydentów portfelowych na koniec czerwca 2016 r. wyniosło 4,2 mld PLN Zadłużenie zagraniczne z tytułu instrumentów dłużnych wykazywanych w inwestycjach bezpośrednich (wobec podmiotów powiązanych kapitałowo z wyłączeniem sektora bankowego) Wartość zadłużenia zagranicznego w ramach inwestycji bezpośrednich wyniosła 337,1 mld PLN, co stanowiło 24,6% zadłużenia zagranicznego ogółem. W II kwartale 2016 r. wśród instrumentów dłużnych zaliczanych do inwestycji bezpośrednich największą część 69,8% stanowiły kredyty i pożyczki otrzymane w ramach grup kapitałowych. Udział pozostałych instrumentów dłużnych otrzymanych od inwestorów bezpośrednich przedstawiał się następująco: kredyty handlowe 16,4%, pozostałe pasywa zagraniczne 8,9% oraz dłużne papiery wartościowe 4,7%. 38 Narodowy Bank Polski

40 Zadłużenie zagraniczne Wykres 14. Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Otrzymane kredyty handlowe Pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe pasywa zagraniczne Dłużne papiery wartościowe Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Zadłużenie z tytułu instrumentów dłużnych wobec podmiotów powiązanych kapitałowo zwiększyło się w omawianym kwartale o 18,1 mld PLN, tj. o 5,7%. Transakcje bilansu płatniczego zwiększały zadłużenie wykazywane w inwestycjach bezpośrednich o 10,1 mld PLN, dodatnie różnice kursowe i inne zmiany spowodowały dalszy jego wzrost o 8,0 mld PLN Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego Na koniec II kwartału 2016 r. zadłużenie zagraniczne sektora bankowego (z wyłączeniem NBP) wyniosło 215,8 mld PLN, co stanowiło 15,8% ogólnej kwoty zadłużenia zagranicznego Polski. Warto odnotować, że w zadłużeniu tego sektora 47,7% stanowiło zadłużenie wobec podmiotów powiązanych kapitałowo. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego w porównaniu z I kwartałem 2016 r. zmniejszyło się o 1,7 mld PLN. Transakcje bilansu płatniczego zmniejszyły zadłużenie tego sektora o 8,4 mld PLN, dodatnie różnice kursowe i zmiany wyceny spowodowały jego wzrost o 6,7 mld PLN. Wykres 15. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Kredyty handlowe Pozostałe pasywa dłużne Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego Bilans Płatniczy RP za II kwartał

41 Rozdział 3 Największą część zadłużenia zagranicznego sektora bankowego stanowiły zobowiązania z tytułu otrzymanych kredytów (61,6%) oraz ulokowane przez nierezydentów w polskich bankach depozyty (31,4%). Na koniec II kwartału 2016 r. wartość zadłużenia z tytułu otrzymanych kredytów wyniosła 132,9 mld PLN, a z tytułu depozytów przyjętych przez polskie banki od nierezydentów 67,7 mld PLN Zadłużenie zagraniczne NBP Zobowiązania zagraniczne Narodowego Banku Polskiego na koniec czerwca 2016 r. wyniosły 66,1 mld PLN i stanowiły 4,8% zadłużenia zagranicznego ogółem. Długoterminowe zadłużenie NBP wyniosło 7,2 mld PLN i było wynikiem alokacji SDR. Stan krótkoterminowego zadłużenia zagranicznego NBP ukształtował się na poziomie 58,9 mld PLN. W skład krótkoterminowego zadłużenia NBP wchodziły przede wszystkim zobowiązania wynikające z przeprowadzonych transakcji repo. Transakcje te służyły bieżącemu zarządzaniu płynnością aktywów rezerwowych oraz zwiększeniu dochodowości rezerw NBP. Zobowiązania zagraniczne NBP w II kwartale 2016 r. zwiększyły się o 28,4 mld PLN. Transakcje spowodowały wzrost tego zadłużenia o 26,8 mld PLN, a dodatnie różnice kursowe i inne zmiany zwiększyły je o 1,6 mld PLN Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego W zadłużeniu zagranicznym na koniec II kwartału 2016 r. największy udział miały dwie waluty: EUR 625,0 mld, tj. 45,7%, i PLN 462,0 mld PLN, tj. 33,8%. Łączny udział obu walut w zadłużeniu zagranicznym ogółem wyniósł 79,5%. Wśród pozostałych walut dominowały dwie: USD i CHF. Ich udział wyniósł odpowiednio: 11,4% i 5,7%. Wykres 16. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego Pozostałe waluty 3,5% CHF 5,7% USD 11,4% PLN 33,8% EUR 45,7% Wysoki udział złotego w zadłużeniu zagranicznym wynikał w głównej mierze z zakupionych przez inwestorów zagranicznych obligacji Skarbu Państwa nominowanych w złotych oraz z otrzymanych przez polskie podmioty kredytów w złotych. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego na przestrzeni ostatnich pięciu lat jest stabilna i nie ulega istotnym wahaniom. 40 Narodowy Bank Polski

42 Zadłużenie zagraniczne 3.7. Wybrane wskaźniki zadłużenia zagranicznego Z punktu widzenia oceny płynności międzynarodowej ważnym wskaźnikiem jest relacja krótkoterminowego zadłużenia zagranicznego do oficjalnych aktywów rezerwowych. Na koniec czerwca 2016 r. relacja ta wyniosła 67,2% i w porównaniu z I kwartałem 2016 r. poprawiła się o 1,4 pkt proc. Natomiast relacja krótkoterminowego zadłużenia do zadłużenia ogółem pogorszyła się o 1,3 pkt proc. w stosunku do I kwartału 2016 r. i wyniosła 21,5%. Tabela 14. Zadłużenie zagraniczne Polski wybrane wskaźniki Zadłużenie zagraniczne 1 Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe 2 Zadłużenie zagraniczne ogółem Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe 3 Oficjalne aktywa rezerwowe Zadłużenie zagraniczne netto 4 Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem 5. wymagalności do 1 roku Oficjalne aktywa rezerwowe Miana II kw I kw III kw II kw IV kw III kw I kw IV kw II kw I kw III kw 2015 II kw 2016 % 72,9 74,1 73,9 71,9 71,2 75,3 % 17,8 20,2 19,4 18,2 20,2 21,5 % 60,6 66,6 65,6 63,2 68,6 67,2 % 36,1 36,4 36,8 35,7 34,3 34,0 % 16,5 14,3 14,0 13,8 8,0 6,0 A Zadłużenie zagraniczne ogółem mln PLN B Zadłużenie zagraniczne długoterminowe mln PLN C Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe mln PLN D Produkt krajowy brutto mln PLN E Oficjalne aktywa rezerwowe mln PLN F Zadłużenie zagraniczne netto mln PLN G Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku mln PLN Relacja zadłużenia sektora rządowego przypadającego do spłaty w ciągu roku do oficjalnych aktywów rezerwowych wyniosła 6,0% i w porównaniu ze stanem na koniec marca 2016 r. poprawiła się o 2 pkt proc. Na koniec II kwartału 2016 r. relacja zadłużenia zagranicznego ogółem do PKB wyniosła 75,3% i w stosunku do I kwartału 2016 r. pogorszyła się o 4,1 pkt proc. Podczas gdy relacja zadłużenia zagranicznego netto do PKB ukształtowała się na poziomie 34,0% PKB i poprawiła się o 0,3 pkt proc. w porównaniu z I kwartałem 2016 r. Bilans Płatniczy RP za II kwartał

43

44 Aneks statystyczny

45 Tabela I Bilans płatniczy (mln PLN) I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. Rachunek bieżący Saldo obrotów towarowych Eksport Import Saldo usług Przychody Rozchody Saldo dochodów pierwotnych Przychody Rozchody Saldo dochodów wtórnych Przychody Rozchody Rachunek kapitałowy Przychody Rozchody Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie aktywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie pasywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń Narodowy Bank Polski

46 Aneks statystyczny Tabela II Bilans płatniczy (mln EUR) I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. Rachunek bieżący Saldo obrotów towarowych Eksport Import Saldo usług Przychody Rozchody Saldo dochodów pierwotnych Przychody Rozchody Saldo dochodów wtórnych Przychody Rozchody Rachunek kapitałowy Przychody Rozchody Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie aktywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie pasywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń Bilans Płatniczy RP za II kwartał

47 Tabela III Bilans płatniczy (mln USD) I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. Rachunek bieżący Saldo obrotów towarowych Eksport Import Saldo usług Przychody Rozchody Saldo dochodów pierwotnych Przychody Rozchody Saldo dochodów wtórnych Przychody Rozchody Rachunek kapitałowy Przychody Rozchody Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie aktywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie pasywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń Narodowy Bank Polski

48 Aneks statystyczny Tabela IV Zbiorczy bilans płatniczy (mln PLN) Okres Rachunek bieżący Razem Towary Usługi Dochody pierwotne Dochody wtórne Rachunek kapitałowy Razem Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie Aktywa Pasywa I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe Pozostałe inwestycje Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

49 Tabela V Rachunek bieżący i kapitałowy (mln PLN) Okres Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Saldo Rachunek bieżący Towary Usługi Saldo Eksport Import Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Rachunek bieżący Dochody pierwotne Dochody wtórne Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Rachunek kapitałowy Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

50 Aneks statystyczny Tabela VI Rachunek bieżący Usługi (mln PLN) Okres Saldo Przychody Rozchody Usługi Transport Podróże zagraniczne Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Usługi Okres Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe usługi Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

51 Tabela VII Rachunek bieżący Pozostałe usługi (mln PLN) Pozostałe usługi Okres Saldo Przychody Rozchody Usługi budowlane Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Pozostałe usługi Okres Usługi ubezpieczeniowe i emerytalne Usługi finansowe Opłaty z tytułu użytkowania własności intelektualnej Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

52 Aneks statystyczny cd. Tabeli VII Pozostałe usługi Okres Usługi telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne Pozostałe usługi biznesowe Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Usługi dla ludności, audiowizualne, kulturalne i rekreacyjne Usługi rządowe Pozostałe usługi niewydzielone gdzie indziej Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

53 Tabela VIII Rachunek bieżący Dochody pierwotne (mln PLN) Dochody pierwotne Okres Saldo Przychody Rozchody Wynagrodzenia pracowników Dochody z inwestycji Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Dochody pierwotne Okres Dochody z inwestycji Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Pozostałe dochody pierwotne Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

54 Aneks statystyczny Tabela IX Rachunek bieżący Dochody z inwestycji (mln PLN) Dochody z inwestycji Okres Saldo Przychody Rozchody Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Tabela X Rachunek bieżący Dochody z inwestycji bezpośrednich (mln PLN) Dochody z inwestycji bezpośrednich Okres Saldo Przychody Rozchody Dywidendy Reinwestowane zyski Odsetki od instrumentów dłużnych Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

55 Tabela XI Rachunek bieżący Dochody z inwestycji portfelowych (mln PLN) Dochody z inwestycji portfelowych Okres Saldo Przychody Rozchody Dochody z papierów udziałowych Dochody z papierów dłużnych Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Tabela XII Rachunek bieżący Dochody wtórne (mln PLN) Dochody wtórne Okres Saldo Przychody Rozchody Sektor rządowy Pozostałe sektory Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

56 Aneks statystyczny Tabela XIII Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie (mln PLN) Okres Ogółem Razem Razem Inwestycje bezpośrednie Inwestycje bezpośrednie aktywa Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Razem Razem Inwestycje bezpośrednie Inwestycje bezpośrednie pasywa Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

57 Tabela XIV Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie (mln PLN) Okres Razem Razem Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Inwestycje bezpośrednie aktywa Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie Reinwestycje zysków Razem Instrumenty dłużne Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Razem Razem Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Inwestycje bezpośrednie pasywa Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie Reinwestycje zysków Razem Instrumenty dłużne Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

58 Aneks statystyczny Tabela XV Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe według instrumentów (mln PLN) Okres Ogółem Ogółem Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Ogółem Inwestycje portfelowe według instrumentów Dłużne papiery wartościowe Długoterminowe papiery dłużne Instrumenty rynku pieniężnego Ogółem Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Ogółem Dłużne papiery wartościowe Długoterminowe papiery dłużne Instrumenty rynku pieniężnego I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Tabela XVI Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe aktywa udziałowe papiery wartościowe (mln PLN) Okres Ogółem Narodowy Bank Polski Inwestycje portfelowe aktywa udziałowe papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

59 Tabela XVII Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe aktywa dłużne papiery wartościowe (mln PLN) Okres Ogółem Ogółem Inwestycje portfelowe aktywa dłużne papiery wartościowe Narodowy Bank Polski Monetarne instytucje finansowe Długoterminowe papiery dłużne Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Ogółem Narodowy Bnak Polski Inwestycje portfelowe aktywa dłużne papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

60 Aneks statystyczny Tabela XVIII Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe pasywa udziałowe papiery wartościowe (mln PLN) Okres Ogółem Narodowy Bank Polski Inwestycje portfelowe pasywa udziałowe papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

61 Tabela XIX Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe pasywa dłużne papiery wartościowe (mln PLN) Okres Ogółem Ogółem Inwestycje portfelowe pasywa dłużne papiery wartościowe Narodowy Bank Polski Monetarne instytucje finansowe Długoterminowe papiery dłużne Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Ogółem Narodowy Bnak Polski Inwestycje portfelowe pasywa dłużne papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

62 Aneks statystyczny Tabela XX Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje według sektorów (mln PLN) Okres Ogółem Ogółem Narodowy Bank Polski Pozostałe inwestycje Monetarne instytucje finansowe Pozostałe inwestycje aktywa Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Ogółem Narodowy Bnak Polski Monetarne instytucje finansowe Pozostałe inwestycje Pozostałe inwestycje pasywa Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

63 Tabela XXI Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje aktywa (mln PLN) Okres Ogółem Pozostałe udziały kapitałowe Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe inwestycje aktywa Kredyty udzielone Rezerwy techniczno- -ubezpieczeniowe Kredyty handlowe Inne należności I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Tabela XXII Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje pasywa (mln PLN) Okres Ogółem Pozostałe udziały kapitałowe Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe inwestycje pasywa Kredyty otrzymane Rezerwy techniczo- ubezpieczeniowe Kredyty handlowe Inne pasywa I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw Alokacja SDR-ów II kw Narodowy Bank Polski

64 Aneks statystyczny Tabela XXIII Rachunek finansowy Oficjalne aktywa rezerwowe aktywa (mln PLN) Okres Netto Złoto monetarne SDR Oficjalne aktywa rezerwowe Pozycja rezerwowa w MFW Razem Pozostałe aktywa rezerwowe Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe Pozostałe należności I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

65 Tabela XXIV Podstawowe wskaźniki bilansu płatniczego Saldo rachunku bieżącego Produkt krajowy brutto Saldo obrotów towarowych i usługowych Produkt krajowy brutto Eksport towarów i usług Import towarów i usług Stan oficjalnych aktywów rezerwowych Import towarów i usług Stan oficjalnych aktywów rezerwowych Import towarów i usług Saldo rachunku bieżącego i rachunku kapitałowego Produkt krajowy brutto 2014 Jednostka I kw. II kw. III kw. IV kw. % -2,6-2,5-2,3-1,1 % 1,4 1,7 1,6 0,9 % 103,0 103,7 103,4 102,1 % 164,0 159,7 168,7 167,9 w mies. 4,9 4,8 5,1 5,0 % -1,1 1,1-0,3 1,5 A Saldo rachunku bieżącego mln PLN B Saldo obrotów towarowych i usługowych mln PLN C Eksport towarów i usług mln PLN D Import towarów i usług mln PLN E Saldo rachunku kapitałowego mln PLN F Saldo inwestycji bezpośrednich mln PLN G Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec okresu mln PLN H Produkt krajowy brutto mln PLN I Kurs średni EUR w okresie PLN 4,1846 4,1668 4,1758 4, Narodowy Bank Polski

66 Aneks statystyczny I kw. II kw. III kw. IVkw. I kw. II kw. 0,4 0,4-2,4-0,8-0,2 1,0 4,1 3,3 1,8 3,1 4,0 4,9 108,6 106,9 103,8 107,2 108,0 109,9 186,1 192,0 180,5 168,2 178,0 172,3 5,6 5,8 5,4 5,0 5,3 5,2 4,1 1,5 2,0-0,2 2,3 1, ,1956 4,0889 4,1879 4,2624 4,3602 4,3725 Bilans Płatniczy RP za II kwartał

67 Tabela XXV Zadłużenie zagraniczne Polski wybrane wskaźniki Zadłużenie zagraniczne Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe Zadłużenie zagraniczne ogółem Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe Oficjalne aktywa rezerwowe Zadłużenie zagraniczne ogółem Wpływy z eksportu towarów i usług Zadłużenie zagraniczne netto Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne z terminem spłaty do 1 roku Oficjalne aktywa rezerwowe Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku Oficjalne aktywa rezerwowe 2014* Jednostka I kw. II kw. III kw. IV kw. % 69,5 70,9 72,2 72,8 % 19,2 18,5 18,9 17,2 % 71,5 71,3 69,3 61,0 % 148,5 150,7 153,6 153,0 % 37,1 37,7 37,6 37,5 % 99,3 100,9 95,6 90,8 % 6,4 9,0 6,3 11,7 A Zadłużenie zagraniczne ogółem mln PLN B Zadłużenie zagraniczne długoterminowe mln PLN C Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe mln PLN D Produkt krajowy brutto mln PLN E Oficjalne aktywa rezerwowe mln PLN F Zadłużenie zagraniczne netto mln PLN G Wpływy z eksportu towarów i usług mln PLN H Zadłużenie zagraniczne z terminem wymagalności do 1 roku mln PLN I Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku mln PLN J Kurs średni EUR w okresie PLN 4,2045 4,1960 4,1780 4,1851 * prezentowane są kwartały w ujęciu płynnego roku, tj.: I kwartał 2014 obejmuje II kw r. + III kw r. + IV kw r. + I kw r. II kwartał 2014 obejmuje III kw r. + IV kw r. + I kw r. + II kw r. III kwartał 2014 obejmuje IV kw r. + I kw r. + II kw r. + III kw r. IV kwartał 2014 obejmuje I kw r. + II kw r. + III kw r. + IV kw r. I kwartał 2015 obejmuje II kw r. + III kw r. + IV kw r. + I kw r. II kwartał 2015 obejmuje III kw r. + IV kw r. + I kw r. + II kw r. III kwartał 2015 obejmuje IV kw r. + I kw r. + II kw r. + III kw r. IV kwartał 2015 obejmuje I kw r. + II kw r. + III kw r. + IV kw r. I kwartał 2016 obejmuje II kw r. + III kw r. + IV kw r. + I kw r. II kwartał 2016 obejmuje III kw r. + IV kw r. + I kw r. + II kw r. 66 Narodowy Bank Polski

68 Aneks statystyczny 2015* 2016* I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. 72,9 74,1 73,9 71,9 71,2 75,3 17,8 20,2 19,4 18,2 20,2 21,5 60,6 66,6 65,6 63,2 68,6 67,2 150,8 151,4 149,6 144,6 142,1 147,7 36,1 36,4 36,8 35,7 34,3 34,0 93,5 95,8 95,0 92,8 93,3 85,8 16,5 14,3 14,0 13,8 8,0 6, ,1879 4,1684 4,1714 4,1837 4,2249 4,2958 Bilans Płatniczy RP za II kwartał

69 Tabela XXVI Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na długoterminowe i krótkoterminowe (mln PLN) Okres Razem Razem Zadłużenie zagraniczne Polski Sektor rządowy Razem Narodowy Bank Polski I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Okres Razem Zadłużenie zagraniczne Polski MIF z wyłączeniem NBP Pozostałe sektory Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Razem Razem Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

70 Aneks statystyczny Tabela XXVII Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (mln PLN) Okres Razem Rachunki bieżące i depozyty Sektor rządowy Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Kredyty handlowe Pozostałe pasywa dłużne Razem SDR alokacja Narodowy Bank Polski Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Pozostałe pasywa dłużne Okres Razem Rachunki bieżące i depozyty MIF z wyłączeniem NBP Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Pozostałe pasywa dłużne Razem Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe Pozostałe sektory Kredyty i pożyczki Kredyty handlowe Pozostałe pasywa dłużne Rezerwy tech- niczno- -ubezpieczeniowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Bilans Płatniczy RP za II kwartał

71 cd. Tabeli XXVII Okres Razem Otrzymane kredyty handlowe Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe pasywa zagraniczne Dłużne papiery wartościowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw Narodowy Bank Polski

72