Zasady reprezentacji w obrocie gospodarczym

Transkrypt

1

2 Rafał Mroczkowski Zasady reprezentacji w obrocie gospodarczym kto, kiedy i jak powinien podpisać dokumenty skutki wadliwej reprezentacji pełnomocnictwo i prokura wzory Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012

3 Spis treści Wstęp Zagadnienia ogólne Dokonywanie czynności prawnych przez osobę fizyczną Reprezentacja spółki cywilnej Reprezentacja spółki jawnej Reprezentacja spółki partnerskiej Reprezentacja spółki komandytowej Reprezentacja spółki komandytowo-akcyjnej Reprezentacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Reprezentacja spółki akcyjnej Reprezentacja spółdzielni Reprezentacja przez osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa Reprezentacja przedsiębiorcy przez prokurenta Reprezentacja przez pełnomocnika Informacja o sposobie i osobach umocowanych do reprezentacji Copyright by Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. 3

4 Wstęp Niniejszy e-book to unikatowe narzędzie niezbędne dla osób zarządzających oraz działów finansowo-księgowych, sprzedaży i marketingu, które pozwoli uniknąć wad prawnych dokumentów, wynikających z błędów w reprezentacji. W publikacji zostały przedstawione zagadnienia dotyczące zasad prawidłowej reprezentacji osób fizycznych i prawnych w obrocie gospodarczym. Walor publikacji stanowi szerokie ujęcie tematu od podstawowych zasad udzielania upoważnień do podpisywania dokumentów i umów, tak by były one ważne i chroniły interesy firmy, po tematy trudne i istotne, jakimi są skutki wadliwej reprezentacji powodujące bezwzględną nieważność podjętej czynności. Czytelnik znajdzie interesujące wyjaśnienia, jak radzić sobie w kłopotliwej sytuacji. Omówienie uzupełniają wzory poprawnie udzielanych pełnomocnictw i prokury. E-book zawiera obszerne fragmenty książki: R. Mroczkowska, R. Mroczkowski, Kto, kiedy i jak powinien podpisać dokumenty. Instrukcja reprezentacji w obrocie gospodarczym, Gdańsk Copyright by Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. 4

5 3. Reprezentacja spółki cywilnej Przypadek Zasady reprezentacji Skutki wadliwej reprezentacji Zasada ogólna Zasady reprezentacji wynikaj¹ce z umowy spó³ki lub uchwa³y wspólników Spó³ka cywilna nie jest przedsiêbiorc¹; za przedsiêbiorców uznaje siê wspólników spó³ki cywilnej, w zakresie wykonywanej przez nich dzia³alnoœci gospodarczej. Ka dy ze wspólników jest umocowany do reprezentowania spó³ki w zakresie zwyk³ych czynnoœci spó³ki 4 (art k.c. w zw. z art. 866 k.c.) oraz je eli dokonuje czynnoœci nag³ej, której zaniechanie mog³oby naraziæ spó³kê na niepowetowane straty (art k.c. w zw. z art. 866 k.c.). W przypadku dokonywania czynnoœci, które: przekraczaj¹ zakres zwyk³ych czynnoœci spó³ki albo mieszcz¹ siê w zakresie zwyk³ego zarz¹du, ale któryœ ze wspólników zg³osi³ wobec nich sprzeciw, wymagana jest uchwa³a wspólników zezwalaj¹ca na dokonanie takiej czynnoœci lub wspó³dzia³anie wszystkich wspólników (reprezentacja ³¹czna przez wszystkich wspólników) art i3k.c. w zw. z art. 866 k.c. Wskazaæ nale y, i umowa spó³ki lub uchwa³a wspólników mo e w inny sposób regulowaæ zasady reprezentacji spó³ki, np. przyznawaæ prawo reprezentacji w zakresie wszelkich czynnoœci: wszystkim wspólnikom dzia³aj¹cym ³¹cznie (do z³o enia oœwiadczenia w imieniu spó³ki wymagane jest wspó³dzia³anie wszystkich wspólników) lub niektórym wspólnikom dzia³aj¹cym ³¹cznie, np. dwóm wspólnikom, ka demu ze wspólników samodzielnie. W dwóch ostatnich przypadkach wspólnik lub wspólnicy reprezentuj¹cy spó³kê przy czynnoœci przekraczaj¹cej zakres zwyk³ego zarz¹du powinni okazaæ umowê spó³ki b¹dÿ te poœwiadczony za zgodnoœæ z orygina³em przez wszystkich wspólników wyci¹g z umowy. Czynnoœæ prawna dokonana: w imieniu wspólników spó³ki cywilnej bez umocowania lub przez jednego ze wspólników, podczas gdy Kodeks cywilny, umowa spó³ki albo uchwa³a wymaga³a wspó³dzia³ania wszystkich lub niektórych wspólników, jest bezwzglêdnie niewa na (art. 58 k.c. lub art k.c. a cont.), a osoba dokonuj¹ca czynnoœci odpowiada na zasadach ogólnych za szkodê wyrz¹dzon¹ drugiej stronie (art. 415 k.c.). 4 Pojęcie zwykłych czynności spółki należy do grupy klauzul ocennych są to czynności związane z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania spółki np. umowy dostawy komponentów do produkcji. Copyright by Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. 11

6 4. Reprezentacja spółki jawnej Przypadek Zasady reprezentacji Skutki wadliwej reprezentacji Zasada ogólna Zasady reprezentacji wynikaj¹ce z umowy spó³ki Zasady reprezentacji wynikaj¹ce z orzeczenia s¹dowego Ustanowienie prokury Odwo³anie prokury Ka dy ze wspólników ma prawo reprezentowaæ spó³kê w zakresie wszystkich czynnoœci s¹dowych 5 i pozas¹dowych 6 (art. 29 1i2k.s.h.). W umowie spó³ki wspólnik mo e zostaæ wy³¹czony od prawa reprezentowania spó³ki lub uprawniony do jej reprezentowania tylko ³¹cznie z innym wspólnikiem lub prokurentem (art k.s.h.). Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spó³ki na mocy orzeczenia s¹du mo e nast¹piæ wy³¹cznie z wa nych powodów, np. prowadzenie dzia³alnoœci konkurencyjnej, malwersacje itp. (art k.s.h.). Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników, maj¹cych prawo do prowadzenia spraw spó³ki art k.s.h. (umowa lub uchwa³a wspólników mo e powierzyæ prowadzenie spraw spó³ki jednemu lub kilku wspólnikom, z wy³¹czeniem pozosta³ych wspólników art k.s.h.). Odwo³aæ prokurê mo e ka dy wspólnik maj¹cy prawo do prowadzenia spraw spó³ki (art k.s.h.). Czynnoœæ prawna dokonana w imieniu spó³ki jawnej bez umocowania lub ponad umocowanie jest bezwzglêdnie niewa na, a osoba dokonuj¹ca czynnoœci odpowiada na zasadach ogólnych za szkodê wyrz¹dzon¹ drugiej stronie (art. 415 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h.). Jednak e, gdy zawieraj¹cy umowê w imieniu spó³ki dzia³a³ jako jej wspólnik, nie bêd¹c wspólnikiem albo przekraczaj¹c zakres umocowania wspólnika czynnoœæ jest bezwzglêdnie niewa na, a osoba dzia³aj¹ca jako wspólnik obowi¹zana jest do zwrotu tego, co otrzyma³a od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, któr¹ druga strona ponios³a przez to, e zawar³a umowê, nie wiedz¹c o braku umocowania (art. 39 k.c. w zw. z art k.c.) 7. Wskazane obok zasady dotycz¹ prowadzenia spraw spó³ki (stosunki wewnêtrzne) uchybienie im rodzi jedynie odpowiedzialnoœæ odszkodowawcz¹ wspólnika dzia³aj¹cego z ich naruszeniem. W stosunkach zewnêtrznych ka dy wspólnik maj¹cy prawo do reprezentacji mo e ustanowiæ i odwo³aæ prokurê (art k.s.h.). 5 Np. wnoszenie pozwu i składanie innych pism procesowych oraz zeznań itp. 6 Np. zawieranie i wypowiadanie umów, składanie i przyjmowanie ofert itp. 7 Odpowiedzialność za szkodę ograniczona jest do tzw. interesu ujemnego (szkoda poniesiona na skutek zawarcia bezskutecznej umowy, np. koszty transakcyjne), nie obejmuje natomiast tzw. interesu pozytywnego (utraconych korzyści związanych z brakiem wykonania umowy). Copyright by Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. 12