Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)"

Transkrypt

1 7 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) jest przewekłą, zapaną, immunoogicznie zaeżną układową chorobą tkanki łącznej, charakteryzującą się nieswoistym, symetrycznym zapaeniem stawów, występowaniem zmian pozastawowych i powikłań układowych, prowadzącą do niepełnosprawności, kaectwa i przedwczesnej śmierci. Definicje i kryteria diagnostyczne Choroba występuje w różnym wieku, częściej u kobiet niż u mężczyzn. U większości pacjentów początek choroby charakteryzuje się zapaeniem stawów śródręczno-paiczkowych i międzypaiczkowych biższych rąk oraz śródstopno-paiczkowych stóp. Skóra rąk staje się ścieńczała i nadmiernie potiwa, pojawiają się zaniki mięśni międzykostnych i gistowatych. W miarę postępu choroby proces zapany obejmuje coraz większą iczbę stawów w kierunku od obwodu do inii środkowej ciała. RZS może także rozpocząć się nietypowo zmianami zapanymi jednego dużego stawu, zapaeniem pochewek ścięgnistych i ścięgien ub ostrym zapaeniem wieostawowym. Spełnienie 4 z 7 kryteriów ustaa rozpoznanie. Kryteria 1 4 muszą występować co najmniej przez 6 tygodni. Kiniczne cechy zajęcia stawów: bó, obrzmienie, ograniczenie ruchów, sztywność, różne cechy zapaenia (rumień, zapaenie błony maziowej). Tab Kryteria diagnostyczne RZS (wg ACR, 1987) Kryteria Definicja Sztywność poranna stawów Sztywność poranna w stawach i wokół stawów, utrzymująca się co najmniej 1 godzinę do wystąpienia znacznej poprawy Zapaenie trzech ub więcej stawów Zapaenie stawów ręki Symetryczne zapaenie stawów Guzki reumatoidane Obecność czynnika reumatoidanego Zmiany radiograficzne Jednoczesny obrzęk ub wysięk z trzech stawów, obecność tyko kostnego pogrubienia stawu nie spełnia kryterium Zapaenie co najmniej jednego stawu (dotyczy stawu nadgarstkowego, MCP i PIP) Jednoczasowość i jednoimienność obustronnych zmian zapanych. Obustronne zapaenie MCP, PIP, MTP spełnia kryterium bez zachowania absoutnej symetryczności Stwierdzone przez ekarza nad wyniosłościami kostnymi po stronie wyprostnej ub w okoicach stawów Stosując metody, w których odsetek wyników nie przekracza 5% czynnika reumatoidanego Dotyczą obecności nadżerek i osteoporozy okołostawowej zajętych stawów w przednio-tynym radiogramie ręki ub nadgarstka 77

2 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu Sztywność poranna jest wynikiem: biernego przekrwienia błony maziowej, zgrubienia torebki stawowej, zwiększenia iości płynu stawowego (Garisson, 1997). W późniejszym okresie choroby widoczne jest zatarcie zarysów spowodowane przerostem błony maziowej, dochodzi do destrukcji kostnej oraz trwałych zniekształceń. Obraz zmian stawowych Przykurcz zgięciowy w stawach nadgarstkowych; odchyenie łokciowe paców II-V w stawach śródręczno-paiczkowych; podwichnięcia dłoniowe w tych stawach; zniekształcenia typu łabędziej szyi przeprost w stawie międzypaiczkowym biższym, a zgięcie w stawie międzypaiczkowym daszym; zniekształcenie typu pace butonierkowate zgięcie w stawie międzypaiczkowym biższym, przeprost w stawie międzypaiczkowym daszym; kciuk butonierkowaty zwany także szewskim, zgięcie w stawie śródręczno-paiczkowym, przeprost w stawie międzypaiczkowym; usztywnienie stawu promieniowo-nadgarstkowego; przykurcz zgięciowy w stawie łokciowym; w stawie barkowym przykurcz w przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej; zniekształcenia stóp (płaskostopie, kośawość paucha, pace młoteczkowate, modzee); staw koanowy: przykurcz, podwichnięcia tyno-boczne z rotacją zewnętrzną podudzia, rzekoma kośawość koan; stawy biodrowe: zmiany zwyrodnieniowe, zgięcie, przywiedzenie uda; zmiany w części szyjnej kręgosłupa: erozja zęba kręgu obrotowego, podwichnięcia kręgów C1 C2. Zmiany pozastawowe Zmiany skórne głównie rąk i stóp, skóra chłodna, wigotna, czasem zaczerwienienie ub ciemnobrunatne przebarwienie; zaniki mięśniowe następstwo zapaenia śródmiąższowego, dotyczy głównie mięśni dystanych, ae także czworogłowego uda; guzki reumatoidane, podskórne najczęściej w okoicy wyprostnej stawów łokciowych i przedramion, twarde, nieboesne, zrośnięte z podłożem, czasem wzdłuż ścięgna Achiesa, na potyicy i w okoicy pośadków; zapaenia ścięgien i pochewek ścięgnistych oraz kaetek maziowych; torbiee kaetek maziowych łączą się z jamą stawu, najczęściej w doe podkoanowym, tzw. cysta Backera oraz gangiony, zwłaszcza po stronie grzbietowej dłoni; węzły chłonne uogónione powiększenie, głównie w okoicy łokcia i dołu pachowego; uszkodzenia nerwów obwodowych zespół kanału nadgarstka z uciskiem na nerw pośrodkowy; zmiany zapane naczyń krwionośnych; zmiany w narządach wewnętrznych: serce zapaenie osierdzia, zapaenie mięśnia sercowego i wsierdzia, zapaenie naczyń wieńcowych, zaburzenia przewodnictwa; narząd wzroku zapaenie twardówki i spojówek; układ oddechowy zapaenie opłucnej, śródmiąższowe włóknienie płuc, zespół Capana; układ moczowy skrobiawica nerek. Okresy choroby Okres choroby według kasyfikacji Steinbrockera przedstawia tab. 7.2 (na podstawie danych kinicznych i radioogicznych, przy czym w obrazie RTG uwzgędnia się stan najbardziej zmienionego stawu). Przebieg RZS jest indywiduany, charakteryzuje się stałym, nieubłaganym postępem zmian chorobowych z okresami zaostrzeń i remisji. 78

3 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Tab Okresy RZS wed³ug Steinbrockera Okres choroby Objawy kiniczne I okres wczesny obrzęk stawu nieznaczny ub wyraźny, bez zniekształceń stawu wyraźny II okres zmiany umiarkowane III okres zmiany zaawansowane IV okres końcowy ograniczenie zakresu ruchów w stawach przy braku zniekształceń stawów, rozpoczynają się zaniki mięśniowe (guzki reumatoidane, przewekłe zapaenie pochewek ścięgnistych i ścięgien) zniekształcenia stawów, podwichnięcia, nieprawidłowe zaburzenia osi kończyny bez wytworzenia zrostów włóknistych ub kostnych zrost włóknisty Obraz RTG deikatna osteoporoza okołostawowa bez wyraźnych cech zniszczenia stawów nasienie osteoporozy okołostawowej, zwężenie szpary stawowej, objawy niszczenia chrząstki i kości wyraźne objawy niszczenia chrząstki i tkanki kostnej, nadżerki na powierzchniach stawowych, częściowe zesztywnienia kostne z objawami podwichnięć stawowych pełny zrost włóknisty ub kostny, pozostałe zmiany jak w III okresie W okresie pełnego rozwoju RZS zniekształcenia stawów i zaniki mięśniowe są bardzo znaczne. W obrębie kończyny górnej występuje zanik mięśni ręki, mięśni międzykostnych, gistowatych, kłębu i kłębika, przedramienia i obręczy barkowej. W obrębie kończyny donej występuje zanik mięśnia czworogłowego uda, brzuchatego łydki i mięśni stóp. czynności dnia codziennego przy posługiwaniu się odpowiednimi urządzeniami, niemożność przygotowania posiłków i wychodzenia z domu bez opieki osoby drugiej. Stopień IV unieruchomienie w łóżku ub na wózku z niemożnością samoobsługi, niezbędna pomoc osoby drugiej, także przy poruszaniu się na wózku. W zaawansowanym okresie RZS pojawiają się przykurcze, zesztywnienia stawów, jak również zaburzenia ich zwartości. W miarę upływu czasu choroba obejmuje na ogół coraz więcej stawów, prowadząc do ich destrukcji, zniekształceń i upośedzenia ogónej sprawności chorego. Wydoność czynnościową okreśa się w stopniach według Goftona (Sadowska-Wróbewska, 1988). Stopień wydoności czynnościowej nie jest równoznaczny ze stopniem aktywności procesu zapanego, z okresem choroby ani stanem nasienia doegiwości. Leczenie usprawniające ruchem, kinezyterapia, może znacznie poprawić wydoność chorego, ae nie ma wpływu na ustępowanie zniekształceń anatomicznych w narządzie ruchu. Leczenie RZS Stopień I pełna wydoność czynnościowa z możiwością wykonywania codziennych zajęć bez przeszkód. Stopień II wydoność wystarczająca do wykonywania zwykłych czynności, pomimo bóu bądź ograniczonej ruchomości jednego ub kiku stawów. Stopień III wydoność wystarczająca do wykonywania tyko niektórych eementarnych Leczenie RZS musi być kompeksowe i składa się z równie ważnych eementów, jak: farmakoterapia, rehabiitacja, eczenie zabiegowe (ortopedyczne), psychoterapia. Leczenie farmakoogiczne poega na podawaniu eków naeżących do trzech grup: 79

4 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu Grupa I niesteroidowe eki przeciwzapane, koksyby. Grupa II eki modyfikujące przebieg choroby: soe złota, sufasaazyna, metotreksat, penicyamina i eki przeciwmaaryczne. Grupa III cytostatyki (azatiopryna, cykofosfamid). Dodatkową formą terapii są gikokortykosteroidy. Nowoczesne metody: cykosporyna A, przeciwciała monokonane da TNF-α z antagonistą intereukiny IL-1 (Brucee, 2000). Rehabiitacja pacjenta z RZS Rehabiitacja pacjenta z RZS jest działaniem wieokierunkowym. Ma szczegóne znaczenie we wczesnych okresach choroby, kiedy nie doszło jeszcze do utrwaonych zmian w narządzie ruchu. W RZS występuje zjawisko błędnego koła: bó pochodzenia stawowego zwiększa napięcie mięśni, a ono z koei zwiera uszkodzone powierzchnie stawowe i jeszcze bardziej nasia bó. Zasadą właściwego eczenia usprawniającego jest przerwanie tego błędnego koła jednocześnie w trzech punktach, czyi działanie przeciwbóowe, rozuźniające i odciążające, niezaeżnie od podstawowego eczenia farmakoogicznego. Podstawową metodą eczenia usprawniającego chorych na RZS jest eczenie ruchem (kinezyterapia). Fizykoterapia i objawowa farmakoterapia mają działanie ułatwiające eczenie i utrwaające jego wynik. Ceem eczenia usprawniającego jest: opanowanie doegiwości bóowych, wzmocnienie zespołów dynamicznych mięśniowych, dbałość o zachowanie jak największej ruchomości stawów, zapobieganie deformacjom we wszystkich odcinkach narządu ruchu, korekcja powstałych zniekształceń, wyrobienie prawidłowych mechanizmów adaptacyjnych i kompensacyjnych, kontroa masy ciała i utrzymanie naeżytego odżywiania. Zabiegi usprawniające naeży stosować zarówno w okresie ostrym, jak i w okresie poprawy, czyi remisji choroby, a ich zakres i dozowanie powinny być uzaeżnione od stopnia uszkodzenia stawu i umiejscowienia zmian w narządzie ruchu. Leczenie usprawniające musi być na bieżąco weryfikowane w zaeżności od: stopnia niepełnosprawności, poziomu doegiwości bóowych, potrzeb chorego, aktuanej wiedzy medycznej. Chory z przewekłym procesem reumatoidanym i dysfunkcją narządu ruchu wymaga stałej opieki ekarskiej oraz systematycznego usprawniania. Na wieoetnią terapię składają się eczenie szpitane, sanatoryjne i ambuatoryjne. Leczenie usprawniające w domu jest kontynuacją tej terapii i powinno być prowadzone w ramach rehabiitacji środowiskowej. Istotne jest nauczenie chorego prawidłowego wykonywania czynności dnia codziennego, a w razie potrzeby korzystania z przedmiotów ułatwiających samoobsługę. Rodzina ub osoby opiekujące się chorym powinny pomagać, ae nie wyręczać w czynnościach dnia codziennego. Osoby te muszą być sukcesywnie instruowane, jakie ćwiczenia chory ma wykonywać, z jakiego sprzętu korzystać oraz jak zaadaptować mieszkanie do nowych warunków. Eementy wpływające na specyfikę usprawniania pacjentów z RZS: stae postępujący proces choroby, wieoogniskowość zmian, bó jako objaw schorzenia, trudności w akceptacji własnej niepełnosprawności przez pacjentów na skutek ciągłej zmiany formy kaectwa, trudności w integracji społecznej, domowej i zawodowej. 80

5 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Waka z bóem to eczenie farmakoogiczne i zabiegi fizykane, ae także psychoterapia. Metody fizykane stosowane u chorych z RZS obejmują: eektroterapię, termoterapię, magnetoterapię, aseroterapię, wodoecznictwo. Zabiegi powyższe stosowane są najczęściej przed ćwiczeniami. Fizykoterapia charakteryzuje się wieorakością czynników oddziaływania. Główne cee zabiegów to: zmniejszenie boesności stawów i sąsiednich tkanek, zmniejszenie stanu zapanego i działanie resorpcyjne, poprawa krążenia w kończynach, ograniczenie ub okresowe zmniejszenie sztywności porannej stawów, przeciwdziałanie powstawaniu przykurczów w stawach, wpływ odżywczy na skórę i mięśnie, działanie w kierunku zmniejszenia objawów niedokrwistości wtórnej, poprawa ogónego stanu chorego. Kinezyterapia odgrywa zasadniczą roę zarówno jako czynnik profiaktyczny, jak i eczniczy. Koncepcja eczenia i zapobiegania winna uwzgędnić ochronę stawów i tkanek okołostawowych. Datego bardzo ważna jest znajomość funkcjonana stawów oraz właściwy dobór ćwiczeń. Stan powierzchni stawowych i uszkodzeń chrząstki można okreśić na podstawie 4-stopniowego testu Seyfrieda. I uszkodzenia stawu jeżei badana osoba wykona płynnie ruch z obciążeniem kończyny (w pełnym zakresie da danego stawu, z zastosowaniem oporu submaksymanego). II uszkodzenia stawu osoba badana wykonuje ruch w pełnym zakresie bez obciążenia, niewiekie obciążenie kończyny ogranicza zakres ruchu wbadanym stawie ipowoduje bó. III uszkodzenia stawu osoba badana wykonuje ruch powoi, skokami (podobnie jak przeskakujące wskazówki zegarka eektronicznego), stworzenie warunków odciążenia da kończyny powoduje płynność ruchu w pełnym zakresie da badanego stawu. IV uszkodzenia stawu osoba badana nie może wykonać ruchu, a stworzenie warunków odciążenia da badanej kończyny powoduje, że ruch odbywa się w niewiekim zakresie i jest mniejszy od biernego zakresu w badanym stawie. Przy stwierdzeniu uszkodzenia stawu I można zastosować u chorego ćwiczenia oporowe, z 1/2 maksymanego obciążenia, w setach po 10 powtórzeń, w pełnym zakresie ruchu da danego stawu. W ciągu koejnych dni zwiększa się iczbę setów o 1, w szóstym dniu treningu ocenia się siłę maksymaną i ustaa obciążenie na następny tydzień. Chory z I uszkodzenia stawu może odbywać daekie spacery po płaskim i równym terenie. Jeżei pojawia się bó w stawie, naeży odciążyć staw przez zastosowanie aski ub ku. Przy uszkodzeniu stawu II pacjent wykonuje ćwiczenia wone i ćwiczenia w odciążeniu z dawkowanym oporem. Podczas chodu występuje skrócenie fazy obciążenia chorej kończyny, chód z zastosowaniem ku łokciowych ub asek zbiżony jest do normanego. Pacjenci z uszkodzeniem stawu III wykonują ćwiczenia w odciążeniu; da poprawy siły mięśniowej można stosować ćwiczenia w odciążeniu z niewiekim oporem do 1 kg. W czasie chodzenia pacjent powinien używać ku łokciowych (ceem odciążenia) i stabiizatora na staw koanowy. U pacjentów z uszkodzeniem stawu IV nie zawsze można zastosować ćwiczenia w odciążeniu, wskazane są ćwiczenia wspomagane i ćwiczenia bierno-czynne oraz eczenie operacyjne. 81

6 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu U pacjentów z uszkodzeniem I i II stosujemy ćwiczenia wone w ceu zapobiegania zniekształceniom kończyn donych. Zapobieganie deformacjom jest podstawowym punktem programu eczenia usprawniającego. Metodą na to są ćwiczenia mające na ceu utrzymanie siły mięśniowej i pełnego zakresu ruchu w każdym stawie. Warunkiem prawidłowego wykonywania ćwiczeń jest nauczenie pacjenta świadomego, kontroowanego rozuźniania mięśni. Ćwiczenia rozuźniające mają szczegóne znaczenie u pacjentów z chorobami reumatycznymi, ponieważ chorzy przed rozpoczęciem ćwiczeń odruchowo napinają mięśnie jest to spowodowane ękiem przed wykonaniem ruchów w boesnych stawach. Ogóne zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśni uzyskujemy przez: wygodne pozycje złożeniowe chorego, np. w całkowitym podwieszeniu, cichą muzykę, unikanie pośpiechu, uspokajającą atmosferę, spokojne i wyraźne wydawanie poeceń, ćwiczenia oddechowe. Miejscowe rozuźnienie mięśni uzyskujemy przez: napięcie, a następnie rozuźnienie mięśni, podwieszenie kończyny i rytmiczne wykonywanie ruchów czynnych ub biernych. Rozuźnieniu mięśni sprzyjają zabiegi ciepne, masaż oraz, przy braku przeciwwskazań, hydroterapia. Okres zaostrzenia RZS W tym okresie obowiązują podane poniżej zasady. Prawidłowe ułożenie chorego w łóżku pozycje ułożeniowe, łóżko wygodne z twardym podłożem, prosty materac bez poduszek, wyjątkowo mała poduszka pod głowę, niewieki wałek pod koana (10 ) zapobiegający przeprostowi, stopy w pozycji 0, kończyny górne nieznacznie odwiedzione i wyprostowane w rotacji na zewnątrz. Co pewien czas naeży zmieniać ułożenie kończyn górnych, układając je w przywiedzeniu i rotacji do wewnątrz ze zgiętymi przedramionami. Kika razy dziennie powinny być wykonywane ruchy bierne w zajętych stawach, w możiwie pełnym zakresie, ćwiczenia izometryczne mięśni po napięć powtarzać trzeba co 3 godziny. Rytmiczne napinanie mięśni zapobiega dużym zanikom mięśniowym i zwiera staw, a rytmiczny ucisk na powierzchnie stawowe poprawia odżywienie chrząstki stawowej. Naeży stosować eżenie na brzuchu 2 3 razy dziennie po 30 minut z odwiedzionymi udami i stopami poza brzegiem łóżka, w ceu uniknięcia ustawienia stóp w zgięciu podeszwowym. Leżenie na brzuchu ma zapobiegać przykurczom w stawach biodrowych, a w razie ich istnienia działa korekcyjnie. Przy eżeniu na boku naeży wkładać koc między kończyny done. Ćwiczenia oddechowe powtarza się kika razy w ciągu dnia. Nie ćwiczymy rano, bo chory ma trudności związane ze sztywnością poranną. Przy dużym zaostrzeniu pacjentowi nie wono chodzić, ze wzgędu na nadmierne przeciążenie stawów kończyn donych, objętych procesem zapanym. Chód powoduje szybkie występowanie zniekształceń (przykurcze w stawach, zniekształcenia stóp). Próby chodzenia rozpoczynamy po ustąpieniu objawów ostrego zapaenia. W czasie chodu pacjent używa ku ub asek, porusza się małymi krokami z jednoczasowym obciążaniem całych stóp. Ostre zapaenie stawów stanowi wskazanie do krótkotrwałego unieruchomienia (2 3 dni). Zaetą unieruchomienia jest szybkie ustępowanie procesu zapanego i bóu. Wadą możiwość zesztywnienia stawu. W czasie unieruchomienia chory wykonuje ćwiczenia izometryczne mięśni i ruchy w stawach nieobjętych unieruchomieniem oraz ćwiczenia kontraterane drugiej koń- 82

7 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) czyny, pod warunkiem, że jej stawy są zdrowe. Po zdjęciu unieruchomienia, w miarę ustępowania objawów ostrego zapaenia, rozpoczynamy ćwiczenia czynne w odciążeniu, ćwiczenia czynne w odciążeniu z dawkowanym oporem, a następnie czynne wone. Okres remisji w RZS 1. Przygotowanie do opuszczenia łóżka i rozpoczęcia chodzenia. 2. Chód z dwiema osobami chory wyzbywa się ęku przed upadkiem; pomocny bakonik, kue. 3. Zapobieganie przykurczom. 4. Chorzy ze słabą siłą mięśniową wykonują ćwiczenia w odciążeniu z oporem, następnie ćwiczenia wone. 5. Przykurcze usuwamy przez ćwiczenia czynne, wykonywane w odpowiednio dobranych pozycjach wyjściowych (autoredresja). 6. Ćwiczenia samowspomagane umożiwiają samodziene reguowanie siły działającej na ćwiczony staw i mają działanie rozciągające przy ograniczeniu zakresu ruchu w stawie. Ćwiczenia te mogą być przygotowaniem do redresji wykonywanych przez fizjoterapeutę oraz do ćwiczeń wonych. Liczba powtórzeń każdego ćwiczenia wynosi Ćwiczenia czynne wone mają duże znaczenie da profiaktyki i usuwania przykurczów w stawach. Powodują przyrost siły mięśniowej, ogónej wydoności i sprawności fizycznej chorego. Rodzaj i nasienie ćwiczeń muszą być tak dobrane, żeby nie powodowały zaostrzenia procesu zapanego i nadmiernego zmęczenia słabych mięśni. Pacjent może odczuwać niewiekie doegiwości w czasie ćwiczeń ub do 2 godzin po ich zakończeniu. Pacjent musi ćwiczyć w pozycjach izoowanych (eżenia, siad) oraz unikać pozycji stojącej. 8. Ćwiczenia z oporem wzmacniają grupy mięśni działających antagonistycznie do mięśni przykurczonych. W RZS najepszym rodzajem oporu jest opór stawiany ręką terapeuty. Podstawowe zasady ochrony stawów to: unikanie jednorodnego i jednostronnego wysiłku, rozłożenie ciężaru, stosowanie przerw na odpoczynek. Naeży pamiętać o podtrzymywaniu aktywności ruchowej pacjenta przez odpowiednio dobraną terapię zajęciową, która daje choremu zadowoenie z wykonanej pracy. Zaopatrzenie ortopedyczne ma na ceu zapobieganie deformacjom narządu ruchu i korekcję już istniejących. Ze wzgędu na zmiany chorobowe w obrębie kończyn górnych zaopatrzenie ortopedyczne musi być dokładnie dobrane w zaeżności od aktuanego stanu narządu ruchu. Psychoterapia rozpoczyna się z chwią rozpoznania choroby i musi być kontynuowana przez cały czas, ze wzgędu na towarzyszące pacjentowi stany zmęczenia, rozdrażnienia, abiności emocjonanej, utrudniającej prawidłowy przebieg rehabiitacji. Stopy Deformacja stóp powstaje wskutek przewekłych stanów zapanych stawów i ścięgien, co prowadzi do: obniżenia skepienia podłużnego i poprzecznego z nadmiernym obniżeniem głów kości śródstopia i boesnymi modzeami pod nimi, wykształcenia się stopy płasko-kośawej, kośawego ustawienia paucha, odchyenia do boku paców II-V, powstania na głowach II-IV kości śródstopia i na podeszwach stóp grubych, boesnych modzei, powstania paców młoteczkowatych, niszczenia powierzchni stawowych stępu zesztywnienia, ograniczenia ub zniesienia odwracania i nawracania. Rozróżniamy trzy stopnie deformacji stóp: I deformacje można skorygować czynnie, II deformacje można skorygować biernie, III deformacje utrwaone. W deformacji I naeży wykonywać ćwiczenia czynne w pełnym obciążeniu w pozycji stojącej. 83

8 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu W deformacji II naeży wykonywać ćwiczenia w odciążeniu w pozycji siedzącej, stosować do butów wkładki supinujące. W deformacji III pozostaje kompensacja. Nie wono stosować typowych wkładek supinujących, ponieważ sztywna stopa nie dopasuje się do wkładki. Zaeca się obuwie ortopedyczne z wydłużoną i usztywnioną choewką, wkładką ortopedyczną z ficu ub miękkiego tworzywa wymodeowanego do istniejących deformacji, z rozłożeniem masy ciała na całą powierzchnię stopy i odciążeniem miejsc boesnych. Ze wzgędu na charakter choroby nie można sporządzić jednoitego schematu ćwiczeń da stóp. Podstawą programu muszą być ćwiczenia rozciągające ścięgno Achiesa i rozścięgna podeszwowe, czynne ćwiczenia stawów skokowych i skokowo-piętowych, zginanie i prostowanie paców. Chory musi je wykonywać codziennie. Ponadto wskazana jest kąpie wirowa stóp, łagodząca bó, łatwa do wykonania w warunkach domowych. Ręka Zaburzenia funkcji kończyny górnej w następstwie zniekształcenia stawów, zwłaszcza rąk, są często przyczyną ciężkiego inwaidztwa. Postępujące ograniczenie funkcji kończyny górnej powoduje duży uraz psychiczny z uwagi na narastające trudności w wykonywaniu czynności dnia codziennego i coraz większe uzaeżnienie od innych osób. Ręka anatomicznie naeży do narządu ruchu. Funkcjonanie odgrywa roę narządu chwytnego, czuciowego, niewidomym zastępuje wzrok, a głuchoniemym mowę. Ponieważ ręka jest odkrytą częścią ciała, występujące w niej deformacje dają przykre poczucie odrębności, zwłaszcza u kobiet. W RZS zmiany w rękach występują w 90% przypadków, co prowadzi do ograniczenia ich funkcji. Funkcja chwytna ręki zaeży od: jakości chwytu, wartości chwytu, sterowania zdoności manipuacyjnych. Jakość chwytu to umiejętność dostosowania ręki do trzymanego przedmiotu; zaeży od prawidłowego zakresu ruchów w stawach. Ręka ma 19 swobody, co warunkuje jej doskonałą zdoność chwytną. Wyróżniamy 5 podstawowych chwytów: opuszkowy (dwu- i wieopacowy), szczypcowy, cyindryczny, hakowy, młotowy. Na ryc. 7.1 przedstawiono rodzaje chwytów. Do chwytów precyzyjnych zaiczamy chwyt opuszkowy i szczypcowy. Chwyty siłowe to chwyt cyindryczny, hakowy i młotowy. Wartość chwytu to umiejętność przenoszenia obciążeń zewnętrznych, zaeżna od: siły mięśniowej, sprawnie działającego układu więzadłowego, kierunku działania siły zewnętrznej, wiekości współczynnika tarcia ręka-podłoże. Istnieją trzy kierunki działania siły. Siła zewnętrzna prostopadła do osi poprzecznej ręki: chwyt hakowy niesienie waizki. Tarcie między ręką a przedmiotem jest najmniejsze (ryc. 7.2). Siła zewnętrzna równoegła do osi poprzecznej ręki: chwyt cyindryczny podciąganie się przy poręczy schodów. Tarcie między ręką a przedmiotem jest największe (ryc. 7.3). Siła zewnętrzna przenoszona przez układ dźwigniowy: chwyt młotowy krojenie cheba. Tarcie między ręką a przedmiotem jest nieduże (ryc. 7.4). W chwycie cyindrycznym i młotowym powierzchnie stawowe ręki są dociskane przez siły wewnętrzne ręki, co nawet przy niewiekich obciążeniach zewnętrznych wyzwaa bó, który ogranicza wiekość siły. W chwycie hakowym powierzchnie stawowe są rozciągane przez siły zewnętrzne, a równoważące je siły wewnętrzne przenoszone są przez więzadła, bó nie pojawia się nawet przy większych obciążeniach. Z tego 84

9 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Chwyt szczypcowy Chwyt opuszkowy Chwyt hakowy Chwyt cyindryczny Chwyt m³otowy Ryc Rodzaje chwytów rêki 85

10 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu Ryc Si³a zewnêtrzna prostopad³a do osi rêki Czterostopniowy podział deformacji (wg Instytutu Reumatoogicznego w Warszawie): I deformacja może być skorygowana czynnie przez pacjenta, II deformacja może być skorygowana biernie, a korekcja utrzymana czynnie, III deformacja może być skorygowana biernie, a korekcja nie może być utrzymana czynnie, IV deformacja nie może być skorygowana biernie. W I i II deformacji pracę ręki można poprawić, stosując funkcjonane ortezy ręki. W III i IV deformacji konieczne jest eczenie operacyjne ub dostosowanie uchwytu narzędzi pracy. Ręka reumatoidana trzy zasadnicze deformacje: odwiedzenie łokciowe paców, deformacja typu łabędzia szyja, pace butonierkowate. Ryc Si³a zewnêtrzna równoeg³a do osi rêki Ryc Si³a zewnêtrzna dzia³a rozwieraj¹co na rêkê powodu pacjent z RZS podnosi ciężkie wiadro (chwyt hakowy), a ma kłopoty z podniesieniem szkanki z wodą (chwyt cyindryczny). Zdoność manipuacyjna ręki zaeży do prawidłowej funkcji układu nerwowego i struktury układu dynamicznego ręki. Deformacje ręki w RZS powstają wskutek rozuźnienia ub uszkodzenia układu więzadłowego, zmieniającego kierunek działania siły mięśni ręki. Odchyenie łokciowe paców dewiacja łokciowa w stawach śródręczno-paiczkowych II-V. Jest ono początkowo kompensowane przez promieniowe odwiedzenie nadgarstka tzw. ręka bagnetowata (ryc. 7.5). Prawidłowe czynniki anatomiczne nasiające dewiację łokciową: dołokciowa komponenta długich zginaczy paców podczas uchwytu, kształt główek kości śródręcza (IV i V są skierowane łokciowo w warunkach prawidłowych, kłykieć promieniowy ma bardziej wystający brzeg), promieniowe więzadło poboczne jest dłuższe i cieńsze niż łokciowe, uega zatem łatwiejszemu rozciągnięciu, czynniki związane z mięśniami wewnętrznymi, a zwłaszcza przyczepy łokciowe tych mięśni, które są siniejsze niż promieniowe; również odwodzicie paca V pociąga go w kierunku łokciowym, czynności dnia codziennego, w rodzaju otwierania drzwiczek samochodowych, ruchy odkręcania, ruchy związane z uchwytem sprzyjają wywieraniu na pace siły w kierunku łokciowym. 86

11 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Orteza dłoniowo-przedramienna obejmuje przedramię i rękę do wysokości stawów śródręczno-paiczkowych (MCP). Odtwarza skepienie poprzeczne (ryc. 7.6). Kiedy nie występuje kompensacyjne odchyenie promieniowe nadgarstka, stosowana jest orteza obrączkowa typu Lesiak, odtwarzająca skepienie poprzeczne (ryc. 7.7). Ryc Orteza koryguj¹ca odchyenie poprzeczne nadgarstka i unaryzacjê paców Ryc Rêka bagnetowata Ryc Orteza typu Lesiak Zapobieganie i eczenie deformacji odchyenia łokciowego paców W okresie I ćwiczenia czynne mające na ceu odtworzenie prawidłowego stereotypu pozycji ręki. W okresie II ćwiczenia jak w I, korekcje deformacji odchyenia łokciowego paców pacjent wykonuje biernie za pomocą drugiej ręki, a skorygowaną pozycję utrzymuje czynnie. W deformacji odchyenia łokciowego połączonego z promieniowym odchyeniem nadgarstka wykorzystywane są ortezy (eastyczne, ekkie, funkcjonane, wcześnie stosowane). Deformacja typu łabędzia szyja powstaje wskutek przesunięcia ścięgien z bocznych powierzchni paców; dochodzi do przeprostu w stawach międzypaiczkowych biższych (PIP) i zgięcia w stawach międzypaiczkowych daszych (ryc. 7.8). Rozerwanie pasma centranego Podwichniêcie pasma bocznego Ryc Zniekszta³cenie typu ³abêdzia szyja 87

12 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu Deformacja ta ogranicza zdoność chwytu. Paiczek środkowy i biższy nie biorą udziału w chwycie. Jakość chwytu i siła chwytu są ograniczone. Ryc Orteza stosowana w deformacji typu ³abêdzia szyja Ryc Poe pracy rêki z deformacj¹ typu ³abêdzia szyja Ćwiczenia w I deformacji typu łabędzia szyja 1. Przedramiona położone na stoe, ręce na przedmiotach półkoistych, o dużej średnicy, umożiwiającej podparcie skepienia poprzecznego ręki. Pacjent wykonuje ruchy zgięcia i wyprostu w stawach międzypaiczkowych biższych (PIP). 2. Stopniowe zmniejszanie średnicy kuistego przedmiotu. 3. Ćwiczenia wone. Ćwiczenia w II deformacji łabędzia szyja Ćwiczenia jak w I deformacji. Pacjent koryguje deformację biernie drugą ręką, a czynnie utrzymuje poprawne ustawienie. Orteza w I i II deformacji obejmuje przedramię i dłoń, paiczki biższe paców II V do wysokości stawów międzypaiczkowych biższych (PIP). Zgięcie w stawach śródręczno-paiczkowych (MCP) wynosi Po stronie dłoniowej orteza domodeowana odtwarza skepienie poprzeczne ręki. Orteza ta zabezpiecza przed odchyeniem łokciowym paców, umożiwia udział paiczków środkowych i daszych w chwycie. Ponadto ogranicza ruch w stawach śródręczno-paiczkowych i powierzchnię czuciową dłoni. Ryc przedstawia ortezę stosowaną w deformacji typu łabędzia szyja. W tej deformacji można stosować ortezę typu Swansona. Deformacja typu pace butonierkowate powstaje w skutek pęknięcia podłużnego taśmy prostownika paca i zsunięcia się jej na bok stawu międzypaiczkowego biższego (PIP), poniżej osi obrotu. Dochodzi do przykurczu w stawie międzypaiczkowym z biższym przeprostem w stawie międzypaiczkowym daszym. Podwichniêcie pasma bocznego Ryc Deformacja typu pace butonierkowate Rozerwanie pasma centranego Ryc Przemieszczenie taœmy wyprostnej aparatu wyprostnego w przypadku deformacji typu pace butonierkowate 88

13 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Leczenie zachowawcze tej deformacji ma na ceu: zapobieganie przykurczowi zgięciowemu w stawie międzypaiczkowym biższym (PIP), zapobieganie przeprostowi w stawach śródręczno-paiczkowych (MCP) i międzypaiczkowych daszych (DIP). W tej deformacji można stosować ortezę statyczną na noc, zabezpieczającą przed przykurczem zgięciowym, przedstawioną na ryc wspomaganie czynności przed zabiegiem chirurgicznym, jak i po nim. Ortezy powinny być dobierane indywiduanie da każdego chorego. Zasady ich konstrukcji wynikają z patomechanizmu deformacji. Muszą być eastyczne, ekkie, funkcjonane oraz wcześnie stosowane. Dzieimy je na unieruchamiające, czynnościowe i dynamiczne. Stosowanie ortez musi zostać zaakceptowane przez pacjenta. Leczenie operacyjne Ryc Orteza statyczna na pace butonierkowate Ortezę dynamiczną dzienną, zbudowaną z dwóch pierścieni, zakłada się na paiczek biższy i środkowy, ze sprężyną redresującą przykurcz. Leczeniem zachowawczym możemy usunąć jedynie nieutrwaone zmiany w zakresie narządu ruchu, spowodowane przykurczem tkanek miękkich. Leczenie operacyjne odgrywa więc ważną roę w usprawnianiu chorych na RZS. Do bezwzgędnych wskazań do eczenia operacyjnego zaicza się: grożące ub dokonane przerwanie ścięgna, ucisk na nerw, grożące złamanie kości w przypadku dużej torbiei kości zokaizowanej w pobiżu stawu, duże guzki reumatoidane. Wskazania wzgędne stanowią: długotrwałe, utrzymujące się bóe stawu, nieustępujące mimo eczenia zapaenia błony maziowej, ścięgna, kaetki maziowej. Nie operuje się chorych dobrze przystosowanych do istniejących zmian w narządzie ruchu. Ryc Orteza dynamiczna na pace butonierkowate Ortezy są stosowane zarówno w profiaktyce, jak i eczeniu deformacji. Główne cee ortezowania to: zmniejszenie bóu, zachowanie funkcjonanego ustawienia, niedopuszczenie do przeciążenia zajętych stawów, Zabiegi operacyjne można podzieić na trzy grupy. Operacje zapobiegawcze synowektomie (wycięcie zapanie zmienionej błony maziowej stawu), tenosynowektomie (wycięcie błony maziowej pochewek ścięgnistych). Operacje te zapobiegają powstawaniu wtórnych zniekształceń. Operacje korekcyjne i rekonstrukcyjne, których ceem jest usunięcie istniejących znie- 89

14 Fizjoterapia w chorobach układu ruchu kształceń i możiwie najepsze odtworzenie funkcji narządu ruchu. Usztywnienie stawu znoszące bó, nieprawidłowe ustawienie kości w stawie i poprawiające funkcję kończyny. Wynik zabiegu operacyjnego zaeży w dużej mierze od prawidłowego usprawniania w okresie przed- i pooperacyjnym. W okresie przedoperacyjnym: zwiększenie siły mięśni, ze szczegónym uwzgędnieniem mięśni działających na staw, który ma być operowany, zwiększenie zakresu ruchów w stawie, ćwiczenia ogónie usprawniające, ćwiczenia oddechowe, nauka dokładnego wykonywania ćwiczeń, które będą zaecone po operacji. Do zabiegów operacyjnych najczęściej wykonywanych u pacjentów z RZS naeżą: usztywnienie 1. i 2. kręgu szyjnego, synowektomie ścięgna prostownika grzbietu ręki, artropastyka resektywna śródstopia, całkowita endoprotezopastyka stawu biodrowego i koanowego, artrodeza kciuka (Brucee, 2000). Zmiany psychiczne Stae pogłębiające się inwaidztwo wywołuje zmiany w psychice, będące reakcją osobowości chorego na przewekłą, postępującą chorobę, której towarzyszy bó prowadzący do widocznych zniekształceń narządu ruchu, często niweczący ambicje i pany życiowe. Najiczniejsze są zespoły neurasteniczne. U chorych dominuje wówczas: uczucie zmęczenia, niechęć do aktywności fizycznej, niechęć do pracy umysłowej, obniżenie nastroju, duże poczucie choroby, natrętne zaeganie wyobrażeń o nieuchronnym inwaidztwie. Chorzy ci niechętnie odnoszą się do eczenia usprawniającego, uzasadniając to nasieniem się bóów. Rzadziej u chorych na RZS występują zespoły nerwicowo-depresyjne. Pacjenci są przygnębieni i płacziwi, skarżą się na utratę energii życiowej, zmniejszenie łaknienia i zaburzenia snu. Niezaeżnie od reakcji nerwicowych u większości chorych występują zmiany osobowości. Są one następstwem: zmniejszania się aktywności społecznej, powonego wycofywania się zajęć zawodowych, jednostajnego życia i długich okresów bezczynności. Chorzy stają się mniej towarzyscy, maeje krąg ich zainteresowań, osłabiają się ich kontakty międzyudzkie, ograniczające się coraz bardziej tyko do rodziny. Często osoby uprzednio energiczne przyjmują postawę rezygnacyjną, u wieu chorych rozwija się poczucie zaeżności od otoczenia. Zmiany psychiczne mają wyraźny wpływ na RZS i postępowanie usprawniające. Trzeba uwzgędnić nie tyko chorobę podstawową, ae także bogatą i różnorodną nadbudowę nerwicową. W reaizowaniu zadań psychoterapii bierze udział każdy członek zespołu rehabiitacyjnego, ae przede wszystkim psychoog, który, badając reakcje psychiczne pacjenta na chorobę i zaistniałą w związku z nią sytuację życiową, stara się ułatwić mu akceptację inwaidztwa (Rosławski, 1998). Rehabiitacja ecznicza musi przebiegać w ścisłym powiązaniu z rehabiitacją społeczną i zawodową. Ważne jest poinformowanie rodziny o istocie choroby i sposobach udzieania choremu pomocy w jego wace o zdrowie fizyczne i psychiczne. Poczucie pewności i bezpieczeństwa oraz utrzymanie stałego kontaktu z grupą społeczną stanowi istotny czynnik ułatwiający akceptację inwaidztwa i czynną współpracę w procesie usprawniania. 90

15 Reumatoidane zapaenie stawów (RZS) Ograniczenie funkcji narządu ruchu wymaga często zaopatrzenia chorych w sprzęt ułatwiający im samoobsługę i wykonywanie prac domowych. Pacjenci z przykurczami w stawach barkowych czy łokciowych mają do dyspozycji specjane grzebienie i szczotki do mycia zębów oraz sztućce z długimi trzonkami, o pogrubionych uchwytach. Chorzy ze sztywnym stawem biodrowym posługują się kijkami zakończonymi haczykami, łyżką do butów z długą rączką, szczypcami do podnoszenia przedmiotów z podłogi. Bardzo ważne jest nauczenie chorego pewnych modyfikacji chwytów przy wykonywaniu codziennych czynności. Podsumowanie Rehabiitacja pacjentów chorych na RZS jest działaniem wieokierunkowym, ponieważ choroba dotyczy całego ustroju. Ceem rehabiitacji jest: wygaszenie procesu zapanego, zwaczanie bóu i odruchowego napięcia mięśni, zapobieganie powstawaniu zniekształceń narządu ruchu i usuwanie już istniejących deformacji, jak najszybsze przywrócenie możiwie jak najepszej sprawności fizycznej i psychicznej, wytyczenie drogi do rehabiitacji społecznej i zawodowej. W postępowaniu rehabiitacyjnym naeży uwzgędnić eczenie ruchem, farmakoterapię, fizykoterapię, eczenie operacyjne, zaopatrzenie ortopedyczne, psychoterapię. Kinezyterapia odgrywa zasadniczą roę w usprawnianiu chorych na RZS jako czynnik profiaktyczny i eczniczy. 91

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) Reumatoidalne zapalenie stawów () Reumatoidalne zapalenie stawów () jest przewlekłą, zapalną, immunologicznie zależną układową chorobą tkanki łącznej, charakteryzującą się nieswoistym, symetrycznym zapaleniem

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja w chorobach reumatologicznych. Beata Tarnacka

Rehabilitacja w chorobach reumatologicznych. Beata Tarnacka Rehabilitacja w chorobach reumatologicznych Beata Tarnacka Zasady ogólne Specyfika tych chorób polega na nasileniu objawów w początkowej fazie rehabilitacji Bóle wielostawowe Rehabilitacja nie może prowadzić

Bardziej szczegółowo

www.pandm.prv.pl REHABILITACJA RĘKI

www.pandm.prv.pl REHABILITACJA RĘKI REHABILITACJA RĘKI Funkcjonalność ręki to: 1. jakość chwytu zdolność dostosowania ręki do trzymanego przedmiotu, zależy od ruchomości stawów, 2. wartość chwytu zdolność do pokonywania obciążeń, ciężarów

Bardziej szczegółowo

Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów 9 Reumatoidalne zapalenie stawów W praktyce reumatologicznej uznaje się reumatoidalne zapalenie stawów za pospolite schorzenie. Jest to symetryczna artropatia kośćca obwodowego bez uszkodzenia kośćca osiowego

Bardziej szczegółowo

INŻYNIERIA REHABILITACYJNA Materiały dydaktyczne 3

INŻYNIERIA REHABILITACYJNA Materiały dydaktyczne 3 INŻYNIERIA REHABILITACYJNA Materiały dydaktyczne 3 ZAOPATRZENIE ORTOTYCZNE Ortozą nazywamy każde urządzenie kompensujące dysfunkcję układu senso-motorycznego (Wooldrige 1972) Ortoza jest urządzeniem techniczny,

Bardziej szczegółowo

Zaopatrzenie ortopedyczne

Zaopatrzenie ortopedyczne Zaopatrzenie ortopedyczne ZAOPATRZENIE KOŃCZYNY GÓRNEJ Sprężynowa szyna odwodząca staw ramienny (szyna podpiera staw ramienny wraz z ramieniem i ręką) Wskazania W ostrych zespołach bólowych i urazach barku.

Bardziej szczegółowo

Zestaw ćwiczeń dedykowanych Pacjentom Kliniki ArtroCenter po rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego (PCL)

Zestaw ćwiczeń dedykowanych Pacjentom Kliniki ArtroCenter po rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego (PCL) Zestaw ćwiczeń dedykowanych Pacjentom Kliniki ArtroCenter po rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego (PCL) Opracowanie: Zespół Kliniki ArtroCenter http: www.artrocenter.pl e-mail: kontakt@artrocenter.pl

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TERAPEUTA ZAJĘCIOWY

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TERAPEUTA ZAJĘCIOWY Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TERAPEUTA ZAJĘCIOWY przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III.

Bardziej szczegółowo

WYPROST staw biodrowy

WYPROST staw biodrowy www.pandm.org ZGIĘCIE staw biodrowy Suplinacyjna Stabilizacja miednicy Krętarz większy kości udowej Głowa strzałki Wzdłuż tułowia, równolegle do podłoża, skierowane do dołu pachowego Zgięcie Norma Między

Bardziej szczegółowo

Poniżej prezentujemy przykładowe pozycje ręki w czasie odpoczynku i do ćwiczeń.

Poniżej prezentujemy przykładowe pozycje ręki w czasie odpoczynku i do ćwiczeń. dr n. o zdr. Teresa Sadura-Sieklucka, specjalista fizjoterapii. Pracuje w Klinice Rehabilitacji w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. W reumatoidalnym zapaleniu stawów

Bardziej szczegółowo

Dr hab. med. Paweł Hrycaj

Dr hab. med. Paweł Hrycaj Dr hab. med. Paweł Hrycaj Chory z dolegliwościami reumatycznymi Zakład Reumatologii i Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Mała

Bardziej szczegółowo

Operacja drogą brzuszną

Operacja drogą brzuszną Operacja drogą brzuszną Pierwsze dwa tygodnie ĆWICZENIA PRZECIWOBRZĘKOWE I PRZECIWZAKRZEPOWE Pozycja wyjściowa (PW): leżenie na plecach na łóżku RUCH: naprzemienne zginanie (zaciskanie) i prostowanie palców

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet

Bardziej szczegółowo

Kończyny Górne. Wzmocniona orteza nadgarstka ProFit EB-N-01. Zastosowanie: Producent: Usztywniona orteza na dłoń i przedramię

Kończyny Górne. Wzmocniona orteza nadgarstka ProFit EB-N-01. Zastosowanie:  Producent: Usztywniona orteza na dłoń i przedramię Kończyny Górne Wzmocniona orteza nadgarstka ProFit EB-N-01 po przebytych urazach stawu promieniowo nadgarstkowego, po przebytych złamaniach kości przedramienia, w przewlekłych zespołach bólowych na tle

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kończyna górna jest połączona z kośćcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 017 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

Program usprawniania dzieci z porodowym uszkodzeniem splotu ramiennego

Program usprawniania dzieci z porodowym uszkodzeniem splotu ramiennego Program usprawniania dzieci z porodowym uszkodzeniem splotu ramiennego 0-5 dzień po porodzie - badanie pediatryczne badanie radiologiczne (jeżeli konieczne dot. złamania obojczyka lub ramienia niekiedy

Bardziej szczegółowo

Rys. 1: Kanał nadgarstka

Rys. 1: Kanał nadgarstka ZESPÓŁ CIEŚNI NADGARSTKA Zespół cieśni nadgarstka (CTS ang. carpal tunel syndrome) to schorzenie powstałe w wyniku ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Dotyczy 1-5% ogólnej populacji, ze szczególnym

Bardziej szczegółowo

www.pandm.prv.pl PNF służy do :

www.pandm.prv.pl PNF służy do : PNF Wyróżniamy IV podstawowe techniki PNF : 1) powtarzane skurcze 2) rytmiczne zapoczątkowanie ruchu (wprowadzenie) 3) zmiana kierunku ruchu na przeciwny 4) rozluźniająca 1) Powtarzane skurcze jest techniką

Bardziej szczegółowo

Zespół rowka nerwu. i leczenie

Zespół rowka nerwu. i leczenie Zespół rowka nerwu łokciowego - diagnostyka i leczenie Zespół rowka nerwu łokciowego( zrnł) jest drugą pod względem częstości występowania opisywaną neuropatią uciskową kończyny górnej. Historia leczenia

Bardziej szczegółowo

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kooczyna górna jest połączona z kośdcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się 3 stawy: 1. mostkowo obojczykowy,

Bardziej szczegółowo

Rysunek 1: Pochewka ścięgnista pierwszego przedziału prostowników

Rysunek 1: Pochewka ścięgnista pierwszego przedziału prostowników ZESPÓŁ DE QUERVAINA Zespół do Quervaina jest jednostką chorobową z grupy entezopatii, opisaną po raz pierwszy w 1895 roku. Obejmuje zapalenie pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału prostowników ścięgna

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI KINEZYTERAPEUTYCZNE STOSOWANE W REHABILITACJI

TECHNIKI KINEZYTERAPEUTYCZNE STOSOWANE W REHABILITACJI 6 TECHNIKI KINEZYTERAPEUTYCZNE STOSOWANE W REHABILITACJI Wojciech Chydziński Kinezyterapia (kinesis ruch, therapeia leczenie) jest podstawą rehabilitacji medycznej i obejmuje całość zagadnień związanych

Bardziej szczegółowo

Cel: Czas: Ilo Obci enie: Przyrz dy: Inne:

Cel: Czas: Ilo Obci enie: Przyrz dy: Inne: WYCIĄGI Pętla Glissona wyciąg szyjny ( cervicales) grawitacyjny Cel: zmniejszenie zespołów bólowych w odcinku szyjnym Czas: 10-30min. ( pierwsze wyciągi czas krótszy) Ilość: 10-25zabiegów (w seriach) Obciążenie:

Bardziej szczegółowo

Zestaw ćwiczeń dedykowanych Pacjentom Kliniki ArtroCenter po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL)

Zestaw ćwiczeń dedykowanych Pacjentom Kliniki ArtroCenter po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) Zestaw ćwiczeń dedykowanych Pacjentom Kliniki ArtroCenter po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) Opracowanie: Zespół Kliniki ArtroCenter http: www.artrocenter.pl e-mail: kontakt@artrocenter.pl

Bardziej szczegółowo

plastyka ścięgna achillesa

plastyka ścięgna achillesa plastyka ścięgna achillesa rehabilitacja 2 rehabilitacja Ścięgno achillesa (ścięgno piętowe) to ściegno mięśnia brzuchatego łydki i mięśnia płaszczkowatego. plastyka ścięgna achillesa 3 Głowy mięśnia brzuchatego

Bardziej szczegółowo

Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera?

Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Dr n. med. Marek Walusiak specjalista fizjoterapii Ruch jest bardzo ważnym elementem leczenia. Niewielki, systematyczny wysiłek może dać bardzo dużo. 30-45 minut

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ Kończyna górna jest połączona ze szkieletem tułowia za pomocą obręczy. W tym połączeniu znajdują się trzy

Bardziej szczegółowo

SKOLIOZY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 RODZAJ SKOLIOZY. BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA (scoliosis)

SKOLIOZY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 RODZAJ SKOLIOZY. BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA (scoliosis) Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SKOLIOZY BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA (scoliosis) Jest to odchylenie osi anatomicznej kręgosłupa od mechanicznej w trzech płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Skolioza

Bardziej szczegółowo

Physiotherpy&Medicine www.pandm.org. Skale i testy stosowane w spastyczności. Załącznik nr.1 Skala Ashwortha

Physiotherpy&Medicine www.pandm.org. Skale i testy stosowane w spastyczności. Załącznik nr.1 Skala Ashwortha Skale i testy stosowane w spastyczności. Physiotherpy&Medicine Załącznik nr.1 Skala Ashwortha 0 Bez zwiększonego napięcia mięśniowego 1 Niewielkie zwiększenie napięcia powodujące przytrzymanie podczas

Bardziej szczegółowo

ORTEZY STAWU BARKOWEGO

ORTEZY STAWU BARKOWEGO ORTEZY STAWU BARKOWEGO to grupa ortez stabilizujących i odciążających staw ramienny i barkowo-obojczykowy, a w części modeli także staw łokciowy, ramię i przedramię. Ortezy A-KOB, A-SOB-02 i A-SOB-03 utrzymują

Bardziej szczegółowo

Spis Tabel i rycin. Spis tabel

Spis Tabel i rycin. Spis tabel Spis Tabel i rycin Spis tabel 1. Podział stawów ze względu na ilość osi ruchów i ukształtowanie powierzchni stawowych. 20 2. Nazwy ruchów w stawach człowieka w pozycji anatomicznej..... 21 3. Zestawienie

Bardziej szczegółowo

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie Spis treści! Spis treści... l Od Autorów...5 Wstęp... 6 Taping Rehabilitacyjny...8 Filozofia plastra... 13 Ogólne zasady plastrowania...14 Wskazania... 15 Cele i możliwości tapingu... 16 Przeciwwskazania...17

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług w zakresie masażu Oznaczenie kwalifikacji: Z.01 Numer zadania:

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja w stanach zapalnych w obrębie nadgarstka i ręki Rozdział 4/9

Rehabilitacja w stanach zapalnych w obrębie nadgarstka i ręki Rozdział 4/9 4/9 REHABILITACJA W STANACH ZAPALNYCH W OBRĘBIE NADGARSTKA I RĘKI Głównym zadaniem ścięgien jest przenoszenie siły wyzwolonej w brzuścu mięśnia, co umożliwia wykonywanie ruchów w stawach. O ich prawidłowej

Bardziej szczegółowo

www.pandm.org Testy napięciowe nerwów : -sprawdzamy czy uzyskana reakcja jest podobna do objawów opisywanych przez pacjenta NERW POŚRODKOWY

www.pandm.org Testy napięciowe nerwów : -sprawdzamy czy uzyskana reakcja jest podobna do objawów opisywanych przez pacjenta NERW POŚRODKOWY NEUROMOBILIZACJA Metoda Butlera Cechy : - bada oraz likwiduje zaburzenia przesuwalności tk.nerwowej w stosunku do innych tkanek - jest to metoda leczenia zaburzeń poślizgowych struktur uk.nerwowego - stosowanie

Bardziej szczegółowo

Physiotherapy & Medicine www.pandm.org Zestaw ćwiczeń po mastektomii

Physiotherapy & Medicine www.pandm.org Zestaw ćwiczeń po mastektomii Zestaw ćwiczeń po mastektomii Ćwiczenie 1 Pozycja wyjściowa: siedzenie na krześle z oparciem, łopatki wraz z tułowiem przylegają do oparcia, ręce oparte na kolanach, trzymają laskę nachwytem (ryc. 4).

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 08 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 08 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1.

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1. 1. Anatomia palpacyjna 1.1 Anatomia palpacyjna kolana, podudzia, stopy Elementy kostne: Rzepka Kość piszczelowa Guzowatość przednia piszczeli Śródlinia

Bardziej szczegółowo

Poród Siłami Natury. 1 6 doba

Poród Siłami Natury. 1 6 doba Poród Siłami Natury 1 6 doba ĆWICZENIA PRZECIWOBRZĘKOWE I PRZECIWZAKRZEPOWE Pozycja wyjściowa (PW): leżenie na plecach na łóżku RUCH: naprzemienne zginanie (zaciskanie) i prostowanie palców stóp (x20)

Bardziej szczegółowo

Metoda Dobosiewicz. Physiotherapy & Medicine www.pandm.org

Metoda Dobosiewicz. Physiotherapy & Medicine www.pandm.org Metoda Dobosiewicz Physiotherapy & Medicine Znajduje zastosowanie w zachowawczym leczeniu dziecięcych i młodzieńczych skolioz idiopatycznych. Według tej metody czynnikiem powstawania i progresji wady są

Bardziej szczegółowo

PIR poizometryczna relaksacja mięśni

PIR poizometryczna relaksacja mięśni PIR poizometryczna relaksacja mięśni Pojęcie PIR może wydawać się nam obce jednak to nic innego jak jedna z najlepszych technik rozciągania mięśni poprzez zastosowanie niewielkiego oporu. Rozciąganie to

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

Autor programu: lek. Jędrzej Kosmowski kierownik kliniki HalluxCenter

Autor programu: lek. Jędrzej Kosmowski kierownik kliniki HalluxCenter Program rehabilitacji dla Pacjentów po operacyjnej korekcji: palucha koślawego (hallux valgus), palucha sztywnego (hallux rigidus), oraz palców młotkowatych Autor programu: lek. Jędrzej Kosmowski kierownik

Bardziej szczegółowo

Cesarskie cięcie. Pierwsze dwa tygodnie

Cesarskie cięcie. Pierwsze dwa tygodnie Cesarskie cięcie Pierwsze dwa tygodnie ĆWICZENIA PRZECIWOBRZĘKOWE I PRZECIWZAKRZEPOWE Pozycja wyjściowa (PW): leżenie na plecach na łóżku RUCH: naprzemienne zginanie (zaciskanie) i prostowanie palców stóp

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. Zalety: Profilaktyka:

WSTĘP. Zalety: Profilaktyka: WSTĘP SaeboFlex jest fabrycznie wykonywaną dynamiczną ortezą pozycjonującą dłoń nadgarstek i palce. Używając ortezy chory samodzielnie wykonuje ruch zaciskania palców a ich wyprost wspomaga specjalny system

Bardziej szczegółowo

PRZEJMIJ KONTROLĘ NAD SPASTYKĄ

PRZEJMIJ KONTROLĘ NAD SPASTYKĄ PRZEJMIJ KONTROLĘ NAD SPASTYKĄ Codzienne ćwiczenia dla ciała i ducha Prezentacja przygotowana w ramach projektu na rehabilitację domową pacjentów chorych na stwardnienie rozsiane pt.: Lepsze jutro Finansowane

Bardziej szczegółowo

Zespół ciasnoty podbarkowej i uszkodzenie pierścienia rotatorów. Małgorzata Chochowska

Zespół ciasnoty podbarkowej i uszkodzenie pierścienia rotatorów. Małgorzata Chochowska Zespół ciasnoty podbarkowej i uszkodzenie pierścienia rotatorów Małgorzata Chochowska Zespół ciasnoty podbarkowej i uszkodzenie pierścienia rotatorów. Pierścień rotatorów stanowią ścięgna 4 mieśni: Podłopatkowego

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

Bierne ćwiczenia kończyn dolnych

Bierne ćwiczenia kończyn dolnych Bierne ćwiczenia kończyn dolnych są to ćwiczenia do wykonania przez opiekuna, mające na celu rozruszanie bioder, nóg i kolan u osób z porażeniami, jeśli nie są one w stanie same wykonywać ćwiczeń. Ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

ZWYRODNIENIE STAWU RAMIENNEGO (RAMIENNO - ŁOPATKOWEGO)

ZWYRODNIENIE STAWU RAMIENNEGO (RAMIENNO - ŁOPATKOWEGO) ZWYRODNIENIE STAWU RAMIENNEGO (RAMIENNO - ŁOPATKOWEGO) Luty 06, 2016 Staw ramienny (ramienno łopatkowy) utworzony jest przez wydrążenie stawowe łopatki i głowę kości ramiennej. Jako staw kulisty posiada

Bardziej szczegółowo

ROLA I ZADANIA REHABILITACJI PO ZABIEGU ALLOPLASTYKI STAWU KOLANOWEGO Anna Słupik

ROLA I ZADANIA REHABILITACJI PO ZABIEGU ALLOPLASTYKI STAWU KOLANOWEGO Anna Słupik ROLA I ZADANIA REHABILITACJI PO ZABIEGU ALLOPLASTYKI STAWU KOLANOWEGO Anna Słupik 1. ChZS i alloplastyka st. kolanowego 2. Rehabilitacja 3. Ocena wyników leczenia Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego

Bardziej szczegółowo

I nforma c j e ogólne. Ergonomia. Nie dotyczy. Wykłady 40 godz. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska

I nforma c j e ogólne. Ergonomia. Nie dotyczy. Wykłady 40 godz. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska S YL AB US MODUŁ U (PRZDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu rgonomia Przedmiot do wyboru

Bardziej szczegółowo

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej Nadgarstek Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy Staw promieniowo- Oporowany wyprost Równoległa do długiej nadgarstkowy, wysięk, test ścięgien osi k. promieniowej, prostopadle

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego Emilia Kurowska Programy różnych placówek Stopień ograniczenia zakresu ruchu Czas rozpoczęcia obciążania kończyny we wczesnej fazie pooperacyjnej

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja u chorych na astmę oskrzelową

Rehabilitacja u chorych na astmę oskrzelową W leczeniu przewlekłym wielu chorób układu oddechowego, w tym astmy, zaleca się rehabilitację oddechową. Program rehabilitacji po odpowiednim przeszkoleniu może być realizowany przez chorego indywidualnie.

Bardziej szczegółowo

I F izjoterapia! OGÓLNA

I F izjoterapia! OGÓLNA PA TR ONA T MER YTOR YCZNY Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN I F izjoterapia! OGÓLNA Wydawnictwo Lekarskie PZWL F izjoterapia ogólna prof. dr hab. med. JERZY E. KIWERSKI

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti)

MIĘŚNIE RĘKI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Ręka (manus) Palce (digiti) Slajd Slajd Slajd MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kończyny górnej jest ręka zakończona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w

Bardziej szczegółowo

ZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań:

ZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań: moduł V foliogram 28 ZŁAMANIA KOŚCI Złamanie kości jest to całkowite lub częściowe przerwanie ciągłości kości. Dochodzi do niego po zadziałaniu sił przekraczających elastyczność i wytrzymałość tkanki kostnej.

Bardziej szczegółowo

KURS ROZWIJAJĄCY DLA TERAPEUTÓW Z I STOPNIEM KOMPETENCJI PROGRAM KURSU

KURS ROZWIJAJĄCY DLA TERAPEUTÓW Z I STOPNIEM KOMPETENCJI PROGRAM KURSU KURS ROZWIJAJĄCY DLA TERAPEUTÓW Z I STOPNIEM KOMPETENCJI PROGRAM KURSU WERSJA 2014 Moduł I TMH w ortopedii Dysfunkcje i deformacje stóp dzieci i dorośli pierwotne wtórne zasady korekcji czynnej korekcja

Bardziej szczegółowo

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia Slajd Slajd Slajd KOŃCZYNA GÓRNA MIĘŚNIE PRZEDRAMIENIA Położenie mm przedramienia Mięśnie przedramienia rozpoczynają się na nadkłykciach kości ramiennej oraz na kościach przedramienia. Należą do nich m.in.

Bardziej szczegółowo

www.pandm.prv.pl Uszkodzenia tkanek miękkich (więzadła, łąkotki) Powstają w wyniku :

www.pandm.prv.pl Uszkodzenia tkanek miękkich (więzadła, łąkotki) Powstają w wyniku : Uszkodzenia tkanek miękkich (więzadła, łąkotki) Powstają w wyniku : - dużego urazu - sumowania mikrourazów - złego leczenia ; zwichnięć, stłuczeń, skręceń - zbyt intensywny trening (przerost uk.dynamicznego

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 9 lipca 2018 r. Poz. 1319

Warszawa, dnia 9 lipca 2018 r. Poz. 1319 Warszawa, dnia 9 lipca 2018 r. Poz. 1319 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowego wykazu czynności zawodowych fizjoterapeuty Na podstawie art. 4 ust. 7 ustawy

Bardziej szczegółowo

WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH

WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH BUDOWA I CZYNNOŚĆ STOPY Jest uwarunkowana jej funkcją: podporową, nośną i amortyzacyjną. Budowa stopy jest dostosowana przede wszystkim do lokomocji.

Bardziej szczegółowo

L ul. Świetej Trójcy 11/ Bydgoszcz Tel

L ul. Świetej Trójcy 11/ Bydgoszcz Tel L.047.00 Actimove Manus Forte L.047.00 Actimove Manus Forte to wykonana z przewiewnego materiału orteza stabilizująca staw nadgarstkowy. Cechy produktu: indywidualnie dopasowuje się poprzez aluminiową

Bardziej szczegółowo

Rheumatoid arthritis

Rheumatoid arthritis REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW Rheumatoid arthritis Inne nazwy tej choroby to: - gościec przewlekle postępujący, - polyarthritis reumatoidea, - r. z. s. Jest to choroba zapalna, nieropna, uogólniona tkanki

Bardziej szczegółowo

STAW BIODROWY 1. Test Thomasa

STAW BIODROWY 1. Test Thomasa 1. Test Thomasa STAW BIODROWY Cel - test przykurczu zginaczy stawu biodrowego Ruch zgięcie kończyny nie testowanej w stawie biodrowym i kolanowym chwytem oburącz poniżej kolana, druga kończyna dolna leży

Bardziej szczegółowo

Kręgozmyk, choroba Bechterowa, reumatyzm stawów, osteoporoza

Kręgozmyk, choroba Bechterowa, reumatyzm stawów, osteoporoza Kręgozmyk, choroba Bechterowa, reumatyzm stawów, osteoporoza Kręgozmyk (spondylolisteza) - jest to zsunięcie się kręgu do przodu (w kierunku brzucha) w stosunku do kręgu położonego poniżej. Dotyczy to

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie do samodzielnej pracy z pacjentem masaż w dyskopatii jako jedna z metod neurorehabilitacji

Przygotowanie do samodzielnej pracy z pacjentem masaż w dyskopatii jako jedna z metod neurorehabilitacji Przygotowanie do samodzielnej pracy z pacjentem masaż w dyskopatii jako jedna z metod neurorehabilitacji Czym jest dyskopatia? Jest to szerokie pojęcie obejmujące schorzenia krążka międzykręgowego. W większości

Bardziej szczegółowo

Czego możemy dowiedzieć się w

Czego możemy dowiedzieć się w Badanie kończyn dolnych u dzieci z MPDz Lek.med. Katarzyna Sakławska-Badziukiewicz Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i MłodzieŜy w Zagórzu k/warszawy Czego możemy dowiedzieć się

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja w nawykowym zwichnięciu rzepki (Dislocating kneecap, luxating patella, loose knee, trick knee)

Rehabilitacja w nawykowym zwichnięciu rzepki (Dislocating kneecap, luxating patella, loose knee, trick knee) Rehabilitacja w nawykowym zwichnięciu rzepki (Dislocating kneecap, luxating patella, loose knee, trick knee) www.pandm.org Zwichnięcie rzepki przemieszczenie rzepki w którym wypada ona z bruzdy międzykłykciowej.

Bardziej szczegółowo

PRZYWRÓCIĆ ZAKRES RUCHU

PRZYWRÓCIĆ ZAKRES RUCHU ADVANCE DYNAMIC ROM - DYNAMICZNE ORTEZY LLPS (Low Load Prolonged Stretch) do likwidowania przykurczy łokcia, nadgarstka, kolana, stawu skokowego PRZYWRÓCIĆ ZAKRES RUCHU W RUCHU TKWI SIŁA Zestaw dynamicznych

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług w zakresie masażu Oznaczenie arkusza: Z.01-01-19.01 Oznaczenie kwalifikacji: Z.01 zadania: 01 Kod ośrodka Kod egzaminatora EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY

Bardziej szczegółowo

Jak żyć na co dzień z osteoporozą

Jak żyć na co dzień z osteoporozą Jak żyć na co dzień z osteoporozą mgr fizjoterapii Izabela Łojko Klinika Ortopedii i Ortopedii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Jak żyć na co dzień z osteoporozą mgr fizjoterapii Izabela Łojko

Bardziej szczegółowo

stawów. to doskonała ażurowa, przestrzenna dzianina wykonana w 85% z poliestru i w 15% z poliamidu. Zastosowanie poliamidów

stawów. to doskonała ażurowa, przestrzenna dzianina wykonana w 85% z poliestru i w 15% z poliamidu. Zastosowanie poliamidów ORTEZY NADGARTKA Ortezy ortopedyczne, to obszerna grupa ortez na dłoń i przedramię, które zostały w zależności od typu wyposażone w anatomicznie wyprofilowane wkładki i stalki stabilizujące staw promieniowo-nadgarstkowy,

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione

Grzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział

Bardziej szczegółowo

Opracowanie grzbietu i kończyn dolnych w ułożeniu na brzuchu

Opracowanie grzbietu i kończyn dolnych w ułożeniu na brzuchu Ponowne przejście do opracowania górnych partii grzbietu stojąc za głową pacjenta. Wykonujemy zwrot dłonią i tak jak na początku masażu, przechodzimy za głowę pacjenta. Większość chwytów jest wykonywana

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

ul. Belgradzka 52, 02-795 Warszawa-Ursynów tel. kom. +48 794 207 077 www.fizjoport.pl

ul. Belgradzka 52, 02-795 Warszawa-Ursynów tel. kom. +48 794 207 077 www.fizjoport.pl Coraz większa liczba pacjentów zgłasza się do fizjoterapeutów z problemami bólowymi w obrębie kręgosłupa. Często postawiona diagnoza dyskopatia, wywołuje niepokój o własne zdrowie i wątpliwości w jaki

Bardziej szczegółowo

Recommendations for rehabilitation of patients with osteoporosis

Recommendations for rehabilitation of patients with osteoporosis Recommendations for rehabilitation of patients with osteoporosis Zalecenia rehabilitacyjne dla pacjentów z osteoporozą Wojciech Roczniak, Magdalena Babuśka-Roczniak, Anna Roczniak, Łukasz Rodak, Piotr

Bardziej szczegółowo

GIMNASTYKA KOMPENSACYJNO -

GIMNASTYKA KOMPENSACYJNO - Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 GIMNASTYKA KOMPENSACYJNO - KOREKCYJNA WPROWADZENIE Zadania gimnastyki Gimnastyka wyrównawcza to zasób i rodzaj ćwiczeń, które mają skompensować pewien niedobór ruchowy zarówno pod

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich PROGRAM KURSU Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich MODUŁ I Koncepcja Terapii Manualnej Holistycznej. Miednica, stawy biodrowe, segmenty ruchowe kręgosłupa lędźwiowego i przejścia piersiowo-lędźwiowego.

Bardziej szczegółowo

Prawidłowa postawa ciała a ergonomia pracy

Prawidłowa postawa ciała a ergonomia pracy Prawidłowa postawa ciała a ergonomia pracy Współczesny człowiek jest szczególnie narażony na wady postawy ciała. Siedzący tryb życia coraz mniejsza aktywność ruchowa, złe nawyki żywieniowe a w konsekwencji

Bardziej szczegółowo

ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM

ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM DR N. MED. MAŁGORZATA RAKOWSKA-MUSKAT ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM AUTOTERAPIA DYSFUNKCJI NARZĄDU RUCHU W KONCEPCJI TERAPII MANUALNEJ HOLISTYCZNEJ ANDRZEJA RAKOWSKIEGO DEDYKUJĘ MOJEJ MAMIE spis treści płyty

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia w chorobie. zwyrodnieniowej. stawów. Rekomendowane przez prof. dr. hab. n. med. Janusza Płomińskiego

Ćwiczenia w chorobie. zwyrodnieniowej. stawów. Rekomendowane przez prof. dr. hab. n. med. Janusza Płomińskiego Ćwiczenia w chorobie zwyrodnieniowej stawów Rekomendowane przez prof. dr. hab. n. med. Janusza Płomińskiego choroby zwyrodnieniowej kolana Ćwiczenia wspomagają utrzymanie w dobrym stanie stawów i mięśni.

Bardziej szczegółowo

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS Załącznik nr do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Edu Plus zatwierdzonych uchwałą 0/04/03/204 Zarządu InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z dnia 04.03.204 r. I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY

Bardziej szczegółowo

Arthritis.

Arthritis. Arthritis Leczenie zapalenia stawów koncentruje się wokół środków: - kontrolujących ból, - poprawiających funkcję stawów, - zwiększających i utrzymujących masę i wytrzymałość mięśniową, - zwiększających

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

Rozwój funkcji chwytnej ręki

Rozwój funkcji chwytnej ręki Rozwój funkcji chwytnej ręki i czynności dwuręcznych Dr n. med. Anna Czernuszenko Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu koło Warszawy www.mcnir.pl Teoria dojrzewania

Bardziej szczegółowo

Uszkodzenie więzadeł stawu skokowego Malleo TriStep 50S8. Orthobionic/ Orthotic

Uszkodzenie więzadeł stawu skokowego Malleo TriStep 50S8. Orthobionic/ Orthotic Uszkodzenie więzadeł stawu skokowego Malleo TriStep 50S8 Orthobionic/ Orthotic Spis treści 1. Prezentacja 3 2. Aspekty medyczne 4-22 Anatomia 4-8 Wskazania 9-10 Leczenie 11-17 3. Orteza Malleo TriStep

Bardziej szczegółowo

PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ

PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ Choroby uk.oddechowego + fizjoterapia mgr Ewa Żak Physiotherapy & Medicine www.pandm.org WYSIĘKOWE ZAPALENIE OPŁUCNEJ Choroba polega na gromadzeniu

Bardziej szczegółowo

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI Uwagi: 1. W prezentowanym zestawieniu czynność mięśni opisana jest w ujęciu klasycznym rozpatrywane są jedynie mięśnie bezpośrednio działające

Bardziej szczegółowo

Konsultacja ortopedyczna Konsultacja ortopedyczna dziecięca Podanie czynników wzrostu PRP

Konsultacja ortopedyczna Konsultacja ortopedyczna dziecięca Podanie czynników wzrostu PRP Konsultacja ortopedyczna Konsultacja ortopedyczna dziecięca Podanie czynników wzrostu PRP Podanie komórek macierzystych Opatrunek unieruchamiający gips syntetyczny cena lub zakres cenowy Od 120 zł Od 120

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 017 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Świadczenie

Bardziej szczegółowo

Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie

Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie fizjologicznej kifozy piersiowej, kompensacyjne patologiczne pogłębienie

Bardziej szczegółowo

FIZJOTERAPIA II stopień

FIZJOTERAPIA II stopień Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu dyplomowego na kierunku FIZJOTERAPIA II stopień ROK AKADEMICKI

Bardziej szczegółowo

Za zgodą autora zamieszczono na naszej stronie Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły

Za zgodą autora zamieszczono na naszej stronie  Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły Neurorozwojowa analiza wad postawy ciała W koncepcji neurorozwojowej rozwój postawy ciała związany jest z jakością napięcia posturalnego. Postawa ciała uwarunkowana

Bardziej szczegółowo

Wskaziciel środkowy obrączkowy mały kłębikiem

Wskaziciel środkowy obrączkowy mały kłębikiem MIĘŚNIE RĘKI Ręka (manus) Częścią dystalną kooczyny górnej jest ręka zakooczona palcami. Na ręce znajdują się małe mięśnie, które mają znaczenie dla precyzyjnych ruchów palców, natomiast najsilniejsze

Bardziej szczegółowo