Podstawą wykorzystania unijnych środków spójności i rozwoju regionalnego w latach będzie Narodowa Strategia Spójności i wchodzące w jej
|
|
- Dawid Wojciechowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, OCHRONA PRZYRODY w projektach Regionalnych Programów Operacyjnych województw Polski czerwiec 2006
2 1. Wstęp Podstawą wykorzystania unijnych środków spójności i rozwoju regionalnego w latach będzie Narodowa Strategia Spójności i wchodzące w jej skład Sektorowe Programy Operacyjne (w tym Sektorowy Program Operacyjny "Infrastruktura i Środowisko" SPO IiS) oraz Regionalne Programy Operacyjne (RPO) dla poszczególnych województw. Urzędy marszałkowskie poszczególnych województw przygotowały obecnie projekty RPO. Istotnym elementem polityki UE jest ochrona środowiska i przyrody, w tym wdrażanie Dyrektywy Ptasiej i Dyrektywy Siedliskowej wymagające działań na rzecz wdrożenia sieci Natura 2000, skutecznej ochrony tej sieci oraz skutecznej ochrony krajowych zasobów siedlisk przyrodniczych i gatunków (zarówno w sieci obszarów chronionych, jak i poza nią). Działania te wymagają odpowiedniego finansowania. Unia Europejska przyjęła założenie, że poza niewielkim instrumentem finansowym LIFE+ (przeznaczonym dla finansowania działań innowacyjnych), finansowanie potrzebnych działań na rzecz ochrony przyrody ma być realizowane według "modelu zintegrowanego", tj. ma być wplecione w priorytety wszystkich innych funduszy UE. W Polsce, w projektowanym Sektorowym Programie Operacyjnym 'Infrastruktura i Środowisko" stosunkowo szeroko ujęto działania, które miałyby służyć ochronie różnorodności biologicznej. W priorytecie V SPO IiS przewidziano działania na rzecz: (a) ochrony i renaturyzacji ekosystemów i siedlisk przyrodniczych; (b) odtwarzania drożności korytarzy ekologicznych; (c) ochrony gatunków. Założono przy tym że przedmiotem krajowego SPO IiS będą duże projekty (>0,1 mln Euro) w tym zakresie, a projekty małe, o znaczeniu regionalnym (<0,1 mln Euro) będą przedmiotem regionalnych programów operacyjnych. Klub Przyrodników dokonał przeglądu projektów RPO poszczególnych województw, analizując, czy to założenie komplementarności zostało w nich rzeczywiście zrealizowane. Wyniki tej analizy przedstawiamy w rozdziale 2, a uwagi i wnioski, jakie w wyniku analizy przesłaliśmy marszałkom województw, zestawiamy w rozdziale 4. Przy okazji przeanalizowaliśmy wstępnie główne zagrożenia, jakie w naszej opinii realizacja SPO IiS oraz RPO będzie stwarzać dla różnorodności biologicznej Polski. Uwagi na ten temat są przedmiotem rozdziału 3.
3 2. Ujęcie ochrony przyrody w Regionalnych Programach Operacyjnych W poszczególnych województwach przyjęte są dwa modele ujęcia w RPO działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej: a) Ujęcie w ramach priorytetu "środowisko" obok działań na rzecz tworzenia infrastruktury ochrony środowiska, ochrony wody, powietrza, bezpieczeństwa ekologicznego itp. Jest to model częściej spotykany, bardziej intuicyjny oraz zgodny z ujęciem w SPOiIS. Akcentuje on żywe zasoby przyrody jako komponent środowiska przyrodniczego. Najlepszy przykład takiego ujęcia stanowi projekt RPO woj. dolnośląskiego; b) Ujęcie w ramach priorytetu "turystyka" oparte na założeniu, że różnorodność biologiczna i ekosystemy są składnikiem dziedzictwa przyrodniczego województwa, a to z kolei stanowi podstawę jego atrakcyjności turystycznej. To ujęcie, mimo że nietypowe, zasługuje na uwagę akcentuje ono bezpośrednią użyteczność różnorodności biologicznej dla rozwoju województwa. Ujęcie to może w praktyce być nie mniej skuteczne od poprzedniego, jednak pod warunkiem zrozumienia, że atrakcyjność krajobrazowa i turystyczna jest funkcją zachowania przyrody na całym terenie województwa i we wszystkich jej aspektach (kwietne łąki, stare lasy, rozległe wrzosowiska, tętniące żabim kumkaniem bagna, różnorodne przyrodniczo czyste jeziora...), ta nie tylko punktowego zachowania atrakcyjnych turystycznie obiektów i obszarów przyrodniczych. Dobry przykład takiego ujęcia stanowi RPO województwa pomorskiego. Podobne, lecz mniej wypracowane ujęcie zastosowano w województwie małopolskim. W województwie podkarpackim działania z zakresu ochrony przyrody ujęto, lecz umieszczono je w ramach priorytetu "rewitalizacja obszarów zdegradowanych". Takie rozwiązanie nie wydaje się logiczne, choć być może nie będzie mieć negatywnego wpływu na rzeczywistą realizację tych działań w momencie wdrażania RPO. W siedmiu spośród 16 województw Polski zagadnień ochrony przyrody nie ujęto jednak w projekcie RPO w ogóle, łamiąc tym samym ideę komplementarności projektów RPO z Priorytetem V SPO IiS. Są to województwa: Zachodniopomorskie Lubuskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubelskie Świętokrzyskie Łódzkie
4 Uderzające jest, że wśród wymienionych tu województw są między innymi województwa zawierające jedne z najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo terenów Polski, a w dodatku są to województwa deklarujące swój rozwój w kierunku "turystyki opartej na zasobach przyrodniczych" (np. podlaskie, warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie!). Nawet w województwach w których ujęto w RPO działania na rzecz ochrony przyrody, ich zakres przedmiotowy jest często zawęzony w stosunku do potrzeb. Zawężenie takie może powodować niepełną komplementarność poszczególnych RPO z Priorytetem V SPO IiS. Występują dwie podstawowe negatywne tendencje zawężające: a) Ograniczanie projektowanych działań z zakresu ochrony przyrody do "obiektów i obszarów chronionych" podczas gdy dla zachowania różnorodności przyrodniczej województw zwykle są potrzebne także działania poza tymi obszarami (realizacja programów ochrony zagrożonych gatunków i udrażnianie korytarzy ekologicznych); b) Ograniczanie projektowanych działań tylko do udostępniania cennych obszarów przyrodniczych do turystyki i rekreacji bez zrozumienia że potrzebna jest najpierw skuteczna ich ochrona, by w ogóle było co udostępniać (na tym tle pozytywnie wyróżnia się RPO województwa pomorskiego, w którym wyraźnie zaznacza się świadomość, że dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe województwa musi być aktywnie chronione w calu zachowania atrakcyjności turystycznej. Zakres potencjalnych podmiotów, które mogłyby być beneficjentami poszczególnych działań RPO, służących ochronie przyrody obejmuje we wszystkich województwach organizacje pozarządowe nonprofit, parki narodowe i jednostki Lasów Państwowych. W niektórych województwach dotkliwy jest brak wymienionych tu: parków krajobrazowych oraz innych podmiotów działających na rzecz ochrony przyrody województwa (np. gospodarstwo pomocnicze przy wojewódzkim konserwatorze przyrody, inni niż Lasy Państwowe sprawujący nadzór nad obszarami chronionymi, zarządcy gruntów w parkach krajobrazowych i obszarach Natura 2000). Należy dodatkowo zwrócić uwagę na powtarzający się brak jednostek ochrony przyrody wśród potencjalnych beneficjentów w priorytecie "społeczeństwo oparte na wiedzy" a np. parki krajobrazowe i narodowe są często ważnymi regionalnymi animatorami edukacji przyrodniczej i środowiskowej, a także edukacji regionalnej. Jednostki takie powinny więc móc korzystać ze środków przeznaczonych na tworzenie odpowiedniej infrastruktury dydaktycznej i edukacyjnej. W żadnym z województw nie zaproponowano w projekcie RPO wskaźników monitorowania, które odnosiłyby się do różnorodności biologicznej (nawet, jeżeli przewidziano działania dla ochrony tej różnorodności). Tymczasem wskaźnikami takimi powinny być np.: - powierzchnia (ha) ochronionych lub zrenaturyzowanych ekosystemów; - liczba gatunków roślin, grzybów i zwierząt wyprowadzonych ze stanu regionalnego zagrożenia wyginięciem;
5 - liczba osób korzystających z infrastruktury umożliwiającej poznawanie przyrody. Trzeba tez zwrócić uwagę, że samo ujęcie działań na rzecz ochrony przyrody w RPO nie oznacza automatycznie, że działania takie zostaną zrealizowane. Bardzo poważnym problemem jest zdolność podmiotów działających na rzecz ochrony przyrody do przygotowania projektów i absorbcji dostępnych środków. Obecny stan służb polskiej ochrony przyrody może sprawić, że środki udostępnione na ochronę przyrody w ramach RPO pozostaną w całości lub w większości niewykorzystane, ponieważ jednostki ochrony przyrody ani organizacje pozarządowe nie będą w stanie przygotować ani poprowadzić odpowiednich projektów. Rozwiązanie tego problemu wymaga reform strukturalnych służb ochrony przyrody i stworzenia mechanizmów wspierających pozyskiwanie środków unijnych na ochronę przyrody. Zagadnienie to wykracza jednak poza analizę projektów RPO i musi zostać rozwiązane przez resort środowiska.
6 Syntetyczną ocenę "jakości ujęcia" potrzeb ochrony przyrody w RPO poszczególnych województw (a tym samym zachowania komplementarności między RPO i priorytetem V SPO IiS) przedstawiliśmy na mapie: kolor zielony = dobre ujęcie kolor żółtozielony = ujęto, lecz w sposób zawężony kolor czerwony = całkowity brak (T) = ujęcie oparte na związku ochrony dziedzictwa przyrodniczego z atrakcyjnością dla turystyki
7 3. Potencjalne konflikty między ochroną przyrody a Regionalnymi Programami Operacyjnymi Wszystkie projekty RPO przewidują wsparcie rozwoju infrastruktury transportowej (przede wszystkim remonty i modernizacje dróg oraz budowę obwodnic). Działania te mogą oczywiście lokalnie wchodzić w konflikty z potrzebami ochrony przyrody, zwłaszcza w miejscach gdzie proponowane inwestycje liniowe przecinają cenne przyrodniczo obszary lub korytarze ekologiczne. W naszej opinii na zagadnienie to należy oczywiście zwrócić szczególną uwagę w procedurze oceny projektu RPO na środowisko. Wstępnie wydaje się jednak, że konflikty pomiędzy ochroną przyrody a regionalnymi priorytetami rozbudowy infrastruktury transportowej są w znacznej części możliwe do rozwiązania lub zminimalizowania na drodze rozwiązań projektowych konkretnych inwestycji. Właśnie finansowanie rozbudowy infrastruktury transportu ze środków UE stwarza szanse realizacji jej w taki sposób, by zapewnić zastosowanie nowoczesnych rozwiązań, minimalizujących negatywne oddziaływania na środowisko i przyrodę (np. rozważenie i wybór alternatyw lokalizacyjnych minimalizujących wpływ na przyrodę; odpowiednie projektowanie przecięć z dolinami rzecznymi, przejścia dla zwierząt na przecięciach z korytarzami ekologicznymi). Warunkiem jest zapewnienie rzetelnego rozważania środowiskowych skutków realizacji przedsięwzięć w procedurach OOS. System kwalifikacji projektów do finansowania powinien zwracać szczególną uwagę na zagadnienia środowiskowe, co obecnie w Polsce nie zawsze jest zapewnione. Istotne zagrożenie związane jest tu jednak z faktem, że zgodnie z aktualnym prawem polskim, istotne decyzje co do lokalizacji przedsięwzięć (decyzja lokalizacyjna lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego) mogą być podejmowane przed dokonaniem analizy oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Powoduje to, że w ocenie oddziaływania na środowisko często nie rozpatruje się w ogóle, lub nie rozpatruje wystarczająco rzetelnie, alternatywnych lokalizacji przedsięwzięcia. Jest to istotna wada polskiego prawa, prawdopodobnie uchybiająca obowiązkowi wynikającemu z Art. 6(3) Dyrektywy Siedliskowej. Ta wada może utrudnić unikanie konfliktów między infrastrukturą transportową a ochroną przyrody. Znacznie poważniejsze wydają się potencjalne negatywne oddziaływania na przyrodę niektórych działań planowanych w samym priorytecie "Środowisko" (i to zarówno w RPO, jak i w SPO IiS)! Dotyczy to w szczególności: Regulacji rzek i innych cieków; Budowy zbiorników małej retencji; Wykorzystania energii odnawialnej. Retencja wody jest generalnie korzystna dla środowiska, jednak budowa zbiorników retencyjnych oraz regulacje i utrzymanie cieków mogą w wielu wypadkach być niszczące dla zlokalizowanych w konkretnych miejscach cennych zasobów przyrodniczych związanych z rzekami i ich dolinami. Budowa zbiorników retencyjnych na rzekach i strumieniach może być związana z przerwaniem
8 ciągłości ekologicznej cieków i może być wręcz sprzeczna z działaniami na rzecz "udrażniania korytarzy ekologicznych". Regulacje cieków mogą być, i często są, prowadzone w sposób niszczący dla przyrody cieków. W projektach RPO większości województw brak jest jakiegokolwiek zastrzeżenia, że preferowane powinny być tylko takie inwestycje hydrotechniczne, które zapewniają harmonijne pogodzenie ochrony przeciwpowodziowej i retencji wody z zachowaniem nie zniszczonych zasobów przyrodniczych 1. Pomimo istnienia w Polsce dobrych wzorców takiej harmonizacji (np. "Zasady dobrej praktyki utrzymania rzek górskich" opracowane w 2005 przez RZGW w Krakowie), nigdzie nie wskazano w tekście RPO takich celów. A przecież realizacja takich dobrych praktyk wymaga szerokich i niekiedy kosztownych działań od likwidacji zbędnych obiektów hydrotechnicznych, przez odsuwanie obwałowań od koryta rzeki, po przenoszenie zabudowy z terenów zagrożonych powodzią. Działań takich nie wymieniono tymczasem w żadnych z analizowanych RPO. We wszystkich Programach dominuje techniczne podejście do małej retencji i regulacji rzek, abstrahujące od uwarunkowań ekologicznych. Podejście to jest wzmocnione przez przyjęty we wszystkich (!) programach wybór wskaźnków którymi są zwykle: długość uregulowanych odcinków rzek, liczba zbudowanych obiektów hydrotechnicznych, liczba i pojemność zbudowanych zbiorników retencyjnych. Np. w województwie lubuskim istnieje niebezpieczeństwo próby zrealizowania w ramach RPO tzw. Programu Malej retencji województwa lubuskiego, który został sporządzony zupełnie bez uwzględnienia uwarunkowań przyrodniczych i bez jakiejkolwiek oceny oddziaływania na środowisko, a w konsekwencji zawiera działania, których wykonanie byłoby krytycznie szkodliwe dla zasobów przyrodniczych województwa. Więcej wniosków na temat negatywnych wpływów przewidywanych inwestycji hydrotechnicznych na środowisko i przyrodę można będzie sformułować po analizie wstępnych planów inwestycyjnych, zarówno dotyczących wojewódzkich RPO jak i ogólnopolskiego SPO IiS. Jednak z dotychczasowych naszych informacji wynika, że istnieją tendencje do umieszczania w nich inwestycji bardzo kontrowersyjnych i stanowiących poważne zagrożenie z punktu widzenia ochrony przyrody (w tym nawet np. zbiorników retencyjnych planowanych w niedopuszczalny sposób w rezerwatach przyrody i parkach narodowych!). Mimo "proekologiczności" energii odnawialnej, wsparcie dla budowy infrastruktury związanej z pozyskaniem takiej energii również może wywoływać negatywne skutki środowiskowe. Budowa elektrowni wiatrowych niszczy krajobraz (stanowiący jeden z najważniejszych zasobów województwa i decydujący po potencjalne rozwoju turystyki!) i może być zagrożeniem dla przyrody (w tym 1 Pewnym pozytywnym wyjątkiem są projekty RPO podlaskiego i lubelskiego, w którym przy regulacji rzek zaznaczono, że powinna "uwzględniać potrzeby ochrony przyrody". Nawet jednak w tych województwach żadnego takiego zastrzeżenia nie uczyniono przy zbiornikach retencyjnych.
9 szczególnie ptaków). Małe elektrownie wodne, zlokalizowane na ciekach, przerywają ich ciągłość ekologiczną i mogą być tym samym niekorzystne dla ichtiofauny cieku, a szczególnie dla ryb wędrownych. W wielu przypadkach takie "straty środowiskowe" są znacznie większe niż "zyski środowiskowe" związane z wykorzystaniem energii odnawialnej. Zawarte w RPO kilku województw programy wsparcia dla rozwoju takiej infrastruktury mogą więc również spowodować negatywne zmiany w środowisku przyrodniczym. Paradoksalnie więc, negatywne oddziaływania "inwestycji prośrodowiskowych" na środowisko (w tym przyrodę) wydaje się najpoważniejszym z zagrożeń dla przyrody, jakie mogą stwarzać projekty RPO (a także ogólnopolski projekt SPO IiS). Unikanie takich konfliktów wymaga szczególnej staranności w ocenianiu oddziaływania poszczególnych inwestycji na środowisko, a na obecnym etapie konieczne jest właściwe prognozowanie skali problemu i potencjalnych obszarów co należy wykonać w przeprowadzanej strategicznej ocenie oddziaływania RPO na środowisko. Klub Przyrodników będzie monitorować przeprowadzane oceny pod tym kątem.
10 Załączniki wnioski Klubu Przyrodników złożone do Marszałków Województw
11 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 29 maja 2006 Sz. P. Marszałek Województwa Dolnośląskiego Wrocław Uprzejmie dziękuję za szybką i wyczerpującą odpowiedź na nasze zapytanie o stan opracowania RPO województwa dolnośląskiego na lata i prognozy jego oddziaływania na środowisko (Wasz znak: MD/0722/DPR/DGF-MŁ/2557/06). Zapoznaliśmy się z projektem RPO zamieszczonym na Waszych stronach internetowych. Z uznaniem podchodzimy do faktu ujęcia w projekcie Waszego RPO zagadnień ochrony przyrody. Województwo dolnośląskie jest jednym z nielicznych województw w Polsce, które w swoim Regionalnym Programie Operacyjnym zaplanowało "przedłużenie" działań Priorytetu 5 SPO Infrastruktura i Środowisko dla projektów <0,1 mln zł a więc możliwość finansowania projektów z zakresu ochrony przyrody. Za szczególnie ważne uważamy tu przewidziane w RPO stworzenie ścieżki finansowania dla projektów: przyczyniających się do zahamowania strat różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach jej organizacji, czyli różnorodności wewnątrzgatunkowej, międzygatunkowej i ponadgatunkowej (ekosystemów i krajobrazów); pozwalających na odbudowę i udrażnianie korytarzy ekologicznych (leśnych, rzecznych i innych) zapewniających wymianę genów pomiędzy różnymi populacjami lokalnymi pozwalających na ochronę i utrzymanie siedlisk we właściwym stanie lub przywracających ich właściwy stan przyczyniających się do renaturalizacji obszarów hydrograficznych i utrzymania obszarów wodno błotnych zmierzających do pozyskania gruntów pod obszary chronione. Mamy nadzieję, że priorytety te zostaną rzeczywiście zrealizowane, umożliwiając skuteczną ochronę różnorodności biologicznej Waszego województwa. Wyrażamy także nadzieję, że mechanizmy doboru projektów, jakie Państwo zastosujecie, zapewnią skierowanie finansowania na rzeczywiście najbardziej potrzebne i najpilniejsze działania - tj. np. na ochronę najbardziej zagrożonych gatunków zwierząt i roślin, ochronę zanikających i wymagających ochrony czynnej ekosystemów nieleśnych, a nie tylko na przebudowę drzewostanów leśnych (pożądaną, choć znacznie mniej pilną).
12 Zwracamy uwagę na potrzebę zastosowania szczególnej ostrożności w realizacji Priorytetu 6, zwłaszcza w odniesieniu do inwestycji hydrotechnicznych. Nie negując potrzeby ochrony przeciwpowodziowej, zwracamy uwagę że rzeki województwa dolnośląskiego i ich doliny są zarazem miejscami koncentracji wybitnych wartości przyrodniczych. Zrównoważony rozwój województwa wymaga więc pogodzenia potrzeb ochrony przeciwpowodziowej z potrzebami zachowania pełnej różnorodności biologicznej i jakości ekologicznej rzek i ich dolin. Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na to zagadnienie w opracowywanej obecnie ocenie wpływu RPO na środowisko. Prosimy również o zwrócenie szczególnej uwagi na zagadnienie wpływu priorytetów RPO i działań, które mają być finansowane w ramach tych priorytetów, na aktualne i potencjalne obszary sieci Natura 2000 w Waszym województwie. Sieć Natura 2000 jest w Unii Europejskiej podstawowym narzędziem zapewniającym ochronę rdzeniowych elementów europejskiego dziedzictwa przyrodniczego, a przy okazji stanowi "parasol" zapewniający skuteczną ochronę wielu ważnych elementów krajowej przyrody. Uważamy więc za szczególnie ważne, by jej ochronę w Polsce w maksymalnym stopniu zintegrować z planowaniem rozwoju regionalnego. Ponieważ wdrażanie sieci Natura 2000 przez Ministerstwo Środowiska następuje jak dotychczas z niezrozumiałymi dla nas problemami i opóźnieniami, uprzejmie prosimy, dla uniknięcia przyszłych konfliktów, o uwzględnienie również zidentyfikowanych potencjalnych obszarów Natura 2000, które nie zostały dotychczas zgłoszone przez polski rząd Komisji Europejskiej. Informacje o naszym stanie wiedzy na temat takich obszarów i potrzeb ich wyznaczenia przekażemy w osobnym piśmie. Oczekujemy na publikację raportu oceny oddziaływania na środowisko Waszego RPO na stronie internetowej. Wdzięczni bylibyśmy za ewentualną informację pocztą elektroniczną o konsultacjach społecznych. Pozostajemy z nadzieją na dobra współpracę dla zrównoważonego rozwoju województwa dolnośląskiego. Do wiadomości Dolnośląski Konserwator Przyrody
13 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 6 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dotyczy: projektu RPO na lata Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja społeczna zajmująca się ochroną przyrody, analizuje obecnie poszczególne Regionalne Programy Operacyjne pod kątem ich wpływu na przyrodę województw. Cieszymy się z ujęcia w projekcie Waszego RPO wsparcia dla projektów "z zakresu zachowania różnorodności gatunkowej, ochrony siedlisk przyrodniczych oraz sprzyjających kształtowaniu proekologicznych postaw społecznych". Proponujemy jednak by uzupełnić wskaźniki monitorowania odpowiedniego priorytetu o wskaźniki odpowiadające tym działaniom, jak np.: - powierzchnia (ha) ochronionych lub zrenaturyzowanych ekosystemów; - liczba gatunków roślin, grzybów i zwierząt wyprowadzonych ze stanu regionalnego zagrożenia wyginięciem; - liczba osób korzystających z infrastruktury umożliwiającej poznawanie przyrody, Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na fakt, ze niektóre "prośrodowiskowe" działania przewidziane w projekcie RPO w priorytecie "zachowanie i racjonalne użytkowanie środowiska" mogą znacząco i negatywnie oddziaływać na przyrodę, w tym szczególnie na różnorodność biologiczną. Dotyczy to w szczególności takich działań jak:
14 inwestycje dla utrzymywania w sprawności funkcjonalnej urządzeń i obiektów ograniczających wystąpienie powodzi, w tym regulacja cieków wodnych, budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych oraz innych (mogą one powodować niszczenie cennych przyrodniczo naturalnych rzek i ich dolin); projekty skierowane na zwiększenie zasobów dyspozycyjnych wody, szczególnie na obszarach jej deficytu dla gospodarki rolnej, w tym budowa i modernizacja małych wielozadaniowych zbiorników retencyjnych (mogą one powodować zalewanie i tym samym zniszczenie cennych przyrodniczo ekosystemów torfowiskowych, a także przerywanie drożności rzek z punktu widzenia ichtiofauny). Prosimy o dokładne przeanalizowanie tych problemów w procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko. Dokładna analiza środowiskowych efektów poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych w tej sferze (w tym bilans negatywnych i pozytywnych oddziaływań na środowisko, krajobraz i przyrodę) powinna być istotnym kryterium kwalifikacji projektów objętych tym priorytetem Do wiadomości: Kujawsko-Pomorski Konserwator Przyrody
15 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 7 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego Dotyczy: projektu RPO na lata Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja społeczna zajmująca się ochroną przyrody, analizuje obecnie poszczególne Regionalne Programy Operacyjne pod kątem ich wpływu na przyrodę województw. Po przeanalizowaniu projektu Waszego RPO, zamieszczonego na stronie internetowej, prosimy o rozważenie i ewentualne uwzględnienie następujących uwag: 1. Prosimy o uzupełnienie kategorii działań w Działaniu 4.1 (Ochrona i kształtowanie środowiska) o Kategorię V ochronę bioróżnorodności, obejmującą: Ochronę i odtwarzanie siedlisk przyrodniczych Ochronę i odtwarzanie obszarów wodno-błotnych, renaturalizację cieków wodnych; Przywracanie drożności korytarzy ekologicznych; Ochronę zagrożonych gatunków i ich siedlisk W przeciwnym razie deklarowanie objęcia Priorytetem 4 działań z kategorii interwencji "50 - Promocja bioróżnorodności i ochrona natury (w tym program NATURA 2000)" pozostanie gołosłowne, obecnie przewidziane kategorie działań nie zawierają bowiem działań służących ochronie przyrody. Proponowane uzupełnienie jest ważne także z punktu widzenia komplementarności RPO z projektowanym SPO 'Infrastruktura i Środowisko". W priorytecie V SPO IiS przewidziano działania na rzecz: (a) ochrony i renaturyzacji ekosystemów; (b) odtwarzania drożności korytarzy ekologicznych; (c) ochrony gatunków, zakładając że przedmiotem krajowego SPO IiS będą duże projekty (>0,1 mln Euro) w tym zakresie, a projekty małe, o znaczeniu regionalnym (<0,1 mln Euro)
16 będą przedmiotem regionalnych programów operacyjnych. Tymczasem RPO lubelski nie zawiera "przedłużenia" priorytetu V SPO IiS na sferę małych projektów. Jako potencjalnych beneficjentów w/w działań proponujemy przewidzieć: parki narodowe, parki krajobrazowe, organizacje pozarządowe, jednostki i instytucje zarządzające terenem na obszarach Natura 2000 oraz jednostki i instytucje sprawujące nadzór nad obszarami Natura Proponujemy także by uzupełnić wskaźniki monitorowania odpowiedniego priorytetu o wskaźniki odpowiadające proponowanym wyżej działaniom, jak np.: - powierzchnia (ha) ochronionych lub zrenaturyzowanych ekosystemów; - liczba gatunków roślin, grzybów i zwierząt wyprowadzonych ze stanu regionalnego zagrożenia wyginięciem; - liczba osób korzystających z infrastruktury umożliwiającej poznawanie przyrody, 2. W ramach Działania 5.1. (Dziedzictwo kulturowe oraz infrastrtuktura kulturalna i turystyczna) prosimy o uzupełnienie listy potencjalnych beneficjentów o parki narodowe, parki krajobrazowe, organizacje pozarządowe, jednostki i instytucje zarządzające terenem na obszarach Natura 2000 oraz jednostki i instytucje sprawujące nadzór nad obszarami Natura 2000, tym bardziej że infrastruktura turystyczna na tych obszarach chronionych jest przecież przewidziana w ramach tego działania. 3. Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na fakt, ze niektóre "prośrodowiskowe" działania przewidziane w kategorii 'Bezpieczeństwo ekologiczne" mogą znacząco i negatywnie oddziaływać na przyrodę, w tym szczególnie na różnorodność biologiczną. Dotyczy to w szczególności regulacji rzek oraz budowy zbiorników retencyjnych. Z uznaniem zauważamy, że przy działaniu dotyczącym regulacji rzek postawiono ograniczenie, że mają one uwzględniać potrzeby ochrony przyrody. Prosimy jednak o bardzo dokładne i wnikliwe przeanalizowanie tych problemów w procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko. Dokładna analiza środowiskowych efektów poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych w tej sferze (w tym bilans negatywnych i pozytywnych oddziaływań na środowisko, krajobraz i przyrodę) powinna być istotnym kryterium kwalifikacji projektów objętych tym priorytetem Do wiadomości: Lubelski Konserwator Przyrody
17 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 7 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Zielona Góra Dotyczy: projektu RPO na lata Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja społeczna zajmująca się ochroną przyrody, analizuje projekty Regionalnych Programów Operacyjnych poszczególnych województw pod kątem ich wpływu na przyrodę i różnorodność biologiczną. Po zapoznaniu się z projektem lubuskiego RPO, umieszczonym na stronie internetowej, uprzejmie prosimy o przyjęcie i rozważenie poniższych uwag. Mamy nadzieję że przyczynią się one do ulepszenia projektu i posłużą zrównoważonemu rozwojowi województwa, nie niszczącemu jego zasobów przyrodniczych. 1. Zwracamy uwagę, że województwo lubuskie jest jednym z nielicznych województw w Polsce, w którym nie zaplanowano w RPO żadnych działań służących ochronie dziedzictwa przyrodniczego województwa. Pomimo zaplanowania Priorytetu II "Ochrona i zarządzanie zasobami środowiska przyrodniczego" ujęto w nim wyłącznie działania technicznej ochrony środowiska, pomijając zupełnie ochronę żywych zasobów przyrody. " Tym samym RPO nie spełnia wymogu komplementarności z projektowanym SPO 'Infrastruktura i Środowisko". W priorytecie V SPO IiS przewidziano działania na rzecz: (a) ochrony i renaturyzacji ekosystemów; (b) odtwarzania drożności korytarzy ekologicznych; (c) ochrony gatunków, zakładając że przedmiotem krajowego SPO IiS będą duże projekty (>0,1 mln Euro) w tym zakresie, a projekty małe, o znaczeniu regionalnym (<0,1 mln Euro) będą przedmiotem regionalnych
18 programów operacyjnych. Tymczasem RPO lubuski nie zawiera "przedłużenia" priorytetu V SPO IiS na sferę małych projektów. Zwracamy uwagę, że większość pozostałych województw ujęła ochronę i odtwarzanie żywych zasobów przyrody jako jedno z działań RPO, bądź w ramach priorytetu "środowisko" (dobry przykład takiego ujęcia stanowi np. projekt RPO woj. dolnośląskiego), bądź w ramach priorytetu "turystyka" (zakładając że różnorodność biologiczna i ekosystemy są składnikiem dziedzictwa przyrodniczego województwa, a to z kolei stanowi podstawę jego atrakcyjności turystycznej; dobry przykład takiego ujęcia stanowi np. RPO województwa pomorskiego). Wnosimy o ujęcie w RPO lubuskim działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej, w tym szczególnie o przewidzenie możliwości finansowania projektów: przyczyniających się do zahamowania strat różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach jej organizacji, czyli różnorodności wewnątrzgatunkowej, międzygatunkowej i ponadgatunkowej (ekosystemów i krajobrazów); pozwalających na odbudowę i udrażnianie korytarzy ekologicznych (leśnych, rzecznych i innych) zapewniających wymianę genów pomiędzy różnymi populacjami lokalnymi ; pozwalających na ochronę i utrzymanie siedlisk we właściwym stanie, lub przywracających ich właściwy stan; przyczyniających się do renaturalizacji obszarów hydrograficznych i utrzymania obszarów wodno błotnych; służących ochronie przyrodniczych obszarów chronionych: parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, aktualnych i potencjalnych obszarów Natura 2000; zmierzających do pozyskania gruntów pod obszary chronione (wykupy gruntów); w miarę możliwości zawierających, jako zintegrowany komponent powiązany z ochroną przyrody, obok zasadniczych działań ochronnych, działania na rzecz jej udostępnienia i edukacji przyrodniczej społeczeństwa Jako potencjalnych beneficjentów w/w działań proponujemy przewidzieć: parki narodowe, parki krajobrazowe, organizacje pozarządowe, jednostki i instytucje zarządzające terenem na obszarach Natura 2000 oraz jednostki i instytucje sprawujące nadzór nad obszarami Natura Proponujemy także by uzupełnić wskaźniki monitorowania odpowiedniego priorytetu o wskaźniki odpowiadające proponowanym wyżej działaniom, jak np.: - powierzchnia (ha) ochronionych lub odtworzonych ekosystemów; - liczba gatunków roślin, grzybów i zwierząt wyprowadzonych ze stanu regionalnego zagrożenia wyginięciem; - liczba osób korzystających z infrastruktury umożliwiającej poznawanie przyrody,
19 2. Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na fakt, ze niektóre "prośrodowiskowe" działania przewidziane w projekcie RPO w ramach Priorytetu II "Ochrona i zarządzanie zasobami środowiska przyrodniczego" mogą znacząco i negatywnie oddziaływać na przyrodę, w tym szczególnie na różnorodność biologiczną. Dotyczy to w szczególności regulacji rzek i innych inwestycji hydrotechnicznych, zbiorników małej retencji wodnej itp. Działania takie są potrzebne, jednak gdy zostaną źle zaplanowane, mogą być niszczące dla przyrody, zwłaszcza w przypadku lokalizacji w miejscach występowania cennych ekosystemów. Ponieważ jak dotychczas w województwie lubuskim pakiet działań tego typu został zaplanowany przez WZMiUW w sposób błędny i zupełnie ignorujący negatywny wpływ na przyrodę (por. sprawa "Programu Małej retencji w województwie lubuskim") uważamy, że w chwili obecnej nie ma racjonalnych podstaw do ujmowania takich źle zaplanowanych działań w projekcie RPO i podtrzymujemy nasz wcześniejszy wniosek o wykreślenie z projektu RPO regulacji rzek oraz budowy zbiorników retencyjnych. Do wiadomości: Lubuski Konserwator Przyrody
20 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 7 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego Łódź Dotyczy: projektu RPO na lata Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja społeczna zajmująca się ochroną przyrody, analizuje projekty Regionalnych Programów Operacyjnych poszczególnych województw pod kątem ich wpływu na przyrodę i różnorodność biologiczną. Po zapoznaniu się z projektem Waszego RPO, umieszczonym na stronie internetowej, uprzejmie prosimy o przyjęcie i rozważenie poniższych uwag. Mamy nadzieję że przyczynią się one do ulepszenia projektu i posłużą zrównoważonemu rozwojowi województwa, nie niszczącemu jego zasobów przyrodniczych. Bylibyśmy wdzięczni za ową informację na temat terminów składania formalnych uwag i wniosków w prowadzonej procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko, celem formalnego złożenia wniosków w poruszanych poniżej sprawach: 1. Zwracamy uwagę, że województwo łódzkie jest jednym z nielicznych województw w Polsce, w którym nie zaplanowano w RPO żadnych działań służących ochronie dziedzictwa przyrodniczego województwa. Pomimo zaplanowania priorytetu "Zachowanie i regeneracja zasobów naturalnych" (II..3) przewidziano w nim wyłącznie działania służące "technicznej ochronie środowiska", a nie ochronie żywej przyrody. Również w priorytecie "Rozwój turystyki o znaczeniu regionalnym" (III.2) przewidziano tylko "Rozwój infrastruktury turystycznej na obszarach Parków Narodowych, obszarach Natura 2000 i leśnych kompleksach promocyjnych", pomijając konieczną ochronę i rewitalizację dziedzictwa przyrodniczego regionu, mimo że jest to przecież główna baza rozwoju turystyki.
21 Tym samym RPO nie spełnia wymogu komplementarności z projektowanym SPO 'Infrastruktura i Środowisko". W priorytecie V SPO IiS przewidziano działania na rzecz: (a) ochrony i renaturyzacji ekosystemów; (b) odtwarzania drożności korytarzy ekologicznych; (c) ochrony gatunków, zakładając że przedmiotem krajowego SPO IiS będą duże projekty (>0,1 mln Euro) w tym zakresie, a projekty małe, o znaczeniu regionalnym (<0,1 mln Euro) będą przedmiotem regionalnych programów operacyjnych. Tymczasem projekt łódzkiego RPO nie zawiera "przedłużenia" priorytetu V SPO IiS na sferę małych projektów. Wnosimy o ujęcie w RPO województwa łódzkiego, w ramach priorytetu 'Zachowanie i regeneracja zasobów naturalnych", działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej, w tym szczególnie o przewidzenie możliwości finansowania projektów: przyczyniających się do zahamowania strat różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach jej organizacji, czyli różnorodności wewnątrzgatunkowej, międzygatunkowej i ponadgatunkowej (ekosystemów i krajobrazów); pozwalających na odbudowę i udrażnianie korytarzy ekologicznych (leśnych, rzecznych i innych) zapewniających wymianę genów pomiędzy różnymi populacjami lokalnymi ; pozwalających na ochronę i utrzymanie siedlisk we właściwym stanie, lub przywracających ich właściwy stan; przyczyniających się do renaturalizacji i utrzymania obszarów wodno błotnych oraz renaturalizacji rzek; służących ochronie przyrodniczych obszarów chronionych: parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, aktualnych i potencjalnych obszarów Natura 2000; zmierzających do pozyskania gruntów pod obszary chronione (wykupy gruntów); w miarę możliwości zawierających, jako zintegrowany komponent powiązany z ochroną przyrody, obok zasadniczych działań ochronnych, działania na rzecz jej udostępnienia i edukacji przyrodniczej społeczeństwa. Zwracamy uwagę, że ze względu na specyfikę województwa jest szczególnie ważne, by taka ochrona różnorodności biologicznej mogła być realizowana powszechnie, tzn. także poza obszarami chronionymi (dotyczy to np. potrzeb ochrony płazów, potrzeb ochrony i renaturyzacji rzek itp.). Parki krajobrazowe, a także wszystkie inne jednostki i instytucje odpowiedzialne za utrzymanie i zarządzanie chronionych obszarów przyrodniczych., powinny być koniecznie przewidziane wśród potencjalnych beneficjentów tego działania. 2. Prosimy o możliwość kwalifikowania do działania 1.1. także obiektów edukacji przyrodniczej. Parki krajobrazowe i jednostki Lasów Państwowych powinny być potencjalnymi beneficjentami tego działania.
22 3. Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na fakt, ze niektóre "prośrodowiskowe" działania przewidziane w projekcie RPO w ramach priorytetu "Zachowanie i regeneracja zasobów naturalnych" mogą znacząco i negatywnie oddziaływać na przyrodę, w tym szczególnie na różnorodność biologiczną. Dotyczy to w szczególności takich działań jak: Regulacja cieków wodnych (pogłębianie, zapory, stabilizacja brzegów, prace remontowe w korytach rzecznych, itd.) może być niszcząca dla naturalnych ekosystemów rzek; Budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych wraz z niezbędnymi drogami dojazdowymi może być niszcząca dla naturalnych ekosystemów w dolinach rzecznych; Budowa i modernizacja małych zbiorników retencyjnych i stopni wodnych w ramach tzw. małej retencji - może być niszcząca dla przyrody w przypadku lokalizacji w miejscach występowania cennych ekosystemów; budowa zbiorników retencyjnych może także przerywać ciągłość ekologiczna rzek i wpływać negatywnie na ichtiofaunę; Rozwój infrastruktury do pozyskiwania energii odnawialnej, zwłaszcza wiatrowej i wodnej elektrownie wiatrowe mogą negatywnie wpływać na ptaki, zwłaszcza gdy są zlokalizowane na szlakach ich wędrówek; elektrownie wodne negatywnie wpływają na ekosystem cieku i ichtiofaunę. Prosimy o dokładne przeanalizowanie tych problemów w procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko. Dokładna analiza środowiskowych efektów poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych w tej sferze (w tym bilans negatywnych i pozytywnych oddziaływań na środowisko, krajobraz, przyrodę i atrakcyjność turystyczną) powinna być istotnym kryterium kwalifikacji projektów objętych Priorytetem III. Do wiadomości: Łódzki Konserwator Przyrody
23 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 5 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej i Przestrzennej Kraków, ul. Kordylewskiego 11 Uprzejmie dziękujemy za informację o procedurze oceny oddziaływania na środowisko projektu RPO województwa małopolskiego. Zapoznaliśmy się z projektem RPO umieszczonym na Waszej stronie internetowej. Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja społeczna zajmująca się ochroną przyrody, analizuje obecnie poszczególne Regionalne Programy Operacyjne pod kątem ich wpływu na przyrodę województw. Uprzejmie prosimy o przyjęcie i rozważenie poniższych uwag. Bylibyśmy również wdzięczni za ową informację o poddaniu projektu formalnym konsultacjom społecznym, a także o informacje na temat możliwości składania formalnych uwag i wniosków w procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko. 1. Po porównaniu projektu małopolskiego RPO z projektami innych województw, mamy wrażenie że w województwie małopolskim w bardzo niewielki stopniu zaakcentowano potrzeby ochrony zasobów przyrodniczych województwa. Tymczasem województwo małopolskie należy do wybitnych w Polsce pod względem swojej różnorodności biologicznej, a różnorodność zachowanej przyrody i krajobrazu jest jednym z najważniejszych jego atutów. Wprawdzie w ramach priorytetu 7 mowa jest o "działaniach na rzecz ochrony środowiska kulturowego i przyrodniczego", jednak zasobom przyrodniczym poświęcono tylko minimalną uwagę w porównaniu z zasobami kulturowymi.
24 Ograniczenie listy projektów do "obiektów dziedzictwa przyrodniczego" uniemożliwi finansowanie działań poza obszarami chronionymi w tym uniemożliwi kwalifikację tu bardzo potrzebnych działań: a) na rzecz zasobów cennych siedlisk przyrodniczych na całym obszarze województwa, także poza obszarami chronionymi (np. potrzebne w Malopolsce ochrona i odtwarzanie muraw ciepłolubnych, kamieńców nadrzecznych, renaturalizacja rzek); b) na rzecz przewracania drożności korytarzy ekologicznych; c) programów ochrony cennych gatunków (występujących także poza obszarami chronionymi). Wydaje się też, że niesłusznie położono akcent na udostępnianie obszarów chronionych co jest niewątpliwie potrzebne, lecz jako komponent projektów mających na celu ich skuteczniejszą ochronę, a nie jako cel sam w sobie. Zwracamy uwagę, że w województwie małopolskim występują bardzo cenne i unikatowe w skali kraju obszary przyrodnicze, wymagające bardzo pilnie podjęcia projektów ich ochrony, a nie objęte obecnie formami ochrony przyrody jak np. Torfowiska Orawsko-Nowotarskie. Występuje więc niepełna komplementarność między projektem RPO małopolskiego, a projektem SPO Infrastruktura i Środowisko. Zgodnie z założeniami, SPO IiS miał wspierać duże projekty z zakresu (a) renaturalizacji i ochrony ekosystemów; (b) przywracania drożności korytarzy ekologicznych; (c) ochrony gatunków, a regionalne programy operacyjne mniejsze projekty w tych sferach. Tymczasem w RPO małopolskim to założenie nie zostało do końca zrealizowane. Wnosimy więc o wyraźne wpisanie w projekcie RPO możliwości finansowania projektów: przyczyniających się do zahamowania strat różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach jej organizacji, czyli różnorodności wewnątrzgatunkowej, międzygatunkowej i ponadgatunkowej (ekosystemów i krajobrazów); pozwalających na odbudowę i udrażnianie korytarzy ekologicznych (leśnych, rzecznych i innych) zapewniających wymianę genów pomiędzy różnymi populacjami lokalnymi pozwalających na ochronę i utrzymanie siedlisk we właściwym stanie, lub przywracających ich właściwy stan przyczyniających się do renaturalizacji obszarów hydrograficznych i utrzymania obszarów wodno błotnych zmierzających do pozyskania gruntów pod obszary chronione (wykupy gruntów). Obecność komponentu mającego na celu "prezentację" walorów przyrodniczych, w tym udostępnianie obszarów chronionych, zwłaszcza dla turystyki o charakterze poznawczym, bazującej na chronionych walorach przyrodniczych, powinno być jednym z kryteriów oceny projektów. Sugerujemy przyjęcie bardziej precyzyjnych wskaźników monitorowania, odnoszących się do środowiska przyrodniczego i różnorodności biologicznej: a) powierzchnia (ha) zrenaturalizowanych i zabezpieczonych przed zniszczeniem ekosystemów;
25 b) liczba gatunków roślin i zwierząt wyprowadzonych regionalnie ze stanu zagrożenia; c) liczba punktów udrożnienia rzecznych i lądowych korytarzy ekologicznych. 2. Odnosząc się do priorytetu 6.4., zwracamy uwagę, że przewidziane tu regulacje rzek i budowa zbiorników retencyjnych mogą okazać się działaniami niszczącymi dla walorów przyrodniczych rzek w tym także dla stanu ich ichtiofauny (która jest przecież jednym z komponentów różnorodności biologicznej i jednym z komponentów atrakcyjności turystycznej województwa). Nie negując potrzeby zabezpieczenia przeciwpowodziowego, sprzeciwiamy się oparciu tego działania na dotychczasowym "Programie Małej Retencji województwa małopolskiego", który zawiera wiele działań niszczących dla przyrody; niemożliwych do przyjęcia z punktu widzenia zintegrowanego zarządzania rzekami i dolinami rzecznymi. Problem ten powinien zresztą zostać szczegółowo przeanalizowany w procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko. Proponujemy natomiast oparcie się przy realizacji tego działania na "Zasadach dobrej praktyki utrzymania rzek górskich", opracowanych w ubiegłym roku w RZGW Kraków, i będących wyrazem mądrego i nowoczesnego podejścia do utrzymania rzek. Wnosimy więc o wykreślenie z treści Priorytetu 6.4 powołania się na "Program Małej Retencji", a wpisanie, że priorytet ten powinien służyć wdrożeniu w województwie małopolskim cytowanych "Zasadach dobrej praktyki utrzymania rzek". W ramach działań, które powinny być finansowane w ramach tego priorytetu, należy (zgodnie z cytowanymi "Zasadami") ująć także renaturalizację koryt rzecznych, oraz likwidację zbędnych obiektów hydrotechnicznych. Do wskaźników monitorowania należałoby dodać konsekwentnie: (a) długość zrenaturalizowanych odcinków koryt rzecznych; (b) liczbę zlikwidowanych zbędnych obiektów hydrotechnicznych. 3. W części diagnostycznej Programu proponujemy rozwinięcie informacji o unikatowych walorach przyrodniczych Małopolski, a także o zamieszczenie mapki przyrodniczych obszarów chronionych (aktualnych i proponowanych), w tym także aktualnych i potencjalnych obszarów Natura Jest to znaczące uwarunkowanie dla realizacji działań RPO;. in obszary te wymagają szczególnej troski i uwagi, jeżeli chodzi o unikanie negatywnego wpływu przewidzianych w RPO inwestycji na środowisko i przyrodę. Do wiadomości: Małopolski Konserwator Przyrody RZGW w Krakowie
26 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 6 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja społeczna zajmująca się ochroną przyrody, analizuje obecnie poszczególne Regionalne Programy Operacyjne pod kątem ich wpływu na przyrodę województw. Zapoznaliśmy się z projektem RPO umieszczonym na Waszej stronie internetowej. Uprzejmie prosimy o przyjęcie i rozważenie poniższych uwag. 1. Cieszymy się z ujęcia w Priorytecie IV RPO działań na rzecz "zachowania i ochrony istniejących zasobów dziedzictwa naturalnego, rozwoju infrastruktury turystycznej i edukacyjnej na terenach parków narodowych, obszarów Natura 2000 i leśnych kompleksów promocyjnych. Proponujemy jednak pewne uszczegółowienie tego zapisu, przez wymienienie na czym będą polegać "działania na rzecz zachowania i ochrony dziedzictwa naturalnego". Udostępnianie obszarów chronionych jest niewątpliwie potrzebne, lecz powinno być traktowane jako komponent projektów mających na celu ich skuteczniejszą ochronę, a nie jako cel sam w sobie. Proponujemy następujące sformułowanie: Ponadto będą realizowane projekty mające na celu: zahamowanie strat różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach jej organizacji, czyli różnorodności wewnątrzgatunkowej, międzygatunkowej i ponadgatunkowej (ekosystemów i krajobrazów); pozwalające na odbudowę i udrażnianie korytarzy ekologicznych (leśnych, rzecznych i innych) zapewniających wymianę genów pomiędzy różnymi populacjami lokalnymi ;
27 pozwalające na ochronę i utrzymanie siedlisk we właściwym stanie, lub przywracających ich właściwy stan; przyczyniające się do renaturalizacji obszarów hydrograficznych i utrzymania obszarów wodno błotnych; służące ochronie przyrodniczych obszarów chronionych: parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, aktualnych i potencjalnych obszarów Natura 2000; zmierzające do pozyskania gruntów pod obszary chronione (wykupy gruntów); w miarę możliwości zawierające, jako zintegrowany komponent powiązany z ochroną przyrody, obok zasadniczych działań ochronnych, działania na rzecz jej udostępnienia i edukacji przyrodniczej społeczeństwa Ujęcie takie zapewni pełną komplementarność między projektem RPO małopolskiego, a projektem SPO Infrastruktura i Środowisko. Zgodnie z założeniami, SPO IiS miał wspierać duże projekty z zakresu (a) renaturalizacji i ochrony ekosystemów; (b) przywracania drożności korytarzy ekologicznych; (c) ochrony gatunków, a regionalne programy operacyjne mniejsze projekty w tych sferach. Sugerujemy równocześnie przyjęcie bardziej precyzyjnych wskaźników monitorowania, odnoszących się do środowiska przyrodniczego i różnorodności biologicznej: d) powierzchnia (ha) zrenaturalizowanych i zabezpieczonych przed zniszczeniem ekosystemów; e) liczba gatunków roślin i zwierząt wyprowadzonych regionalnie ze stanu zagrożenia; f) liczba punktów udrożnienia rzecznych i lądowych korytarzy ekologicznych. 2. Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na fakt, ze niektóre "prośrodowiskowe" działania przewidziane w projekcie RPO w ramach priorytetu IV mogą znacząco i negatywnie oddziaływać na przyrodę, w tym szczególnie na różnorodność biologiczną. Dotyczy to w szczególności takich działań jak: Regulacja cieków wodnych (pogłębianie, zapory, stabilizacja brzegów, prace remontowe w korytach rzecznych, itd.) może być niszcząca dla naturalnych ekosystemów rzek; Budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych wraz z niezbędnymi drogami dojazdowymi może być niszcząca dla naturalnych ekosystemów w dolinach rzecznych; Budowa i modernizacja małych zbiorników retencyjnych i stopni wodnych w ramach tzw. małej retencji - może być niszcząca dla przyrody w przypadku lokalizacji w miejscach występowania cennych ekosystemów; budowa zbiorników retencyjnych może także przerywać ciągłość ekologiczna rzek i wpływać negatywnie na ichtiofaunę; Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii odnawialnej (energia wiatrowa, wodna) elektrownie wiatrowe mogą negatywnie wpływać na
28 ptaki, zwłaszcza gdy są zlokalizowane na szlakach ich wędrówek; elektrownie wodne negatywnie wpływają na ekosystem cieku i ichtiofaunę. Prosimy o dokładne przeanalizowanie tych problemów w procedurze oceny oddziaływania RPO na środowisko. Dokładna analiza środowiskowych efektów poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych w tej sferze (w tym bilans negatywnych i pozytywnych oddziaływań na środowisko, krajobraz, przyrodę i atrakcyjność turystyczną) powinna być istotnym kryterium kwalifikacji projektów objętych Priorytetem IV. Do wiadomości: Mazowiecki Konserwator Przyrody
29 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 3 czerwca 2006 Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Departament Koordynacji Programów Operacyjnych Opole, ul. Piastowska 14 Po zapoznaniu się z projektem RPO województwa opolskiego, przesyłamy w załączeniu nasze uwagi i wnioski. Uprzejmie informujemy, że Klub Przyrodników, jako ogólnopolska organizacja ekologiczna, prowadzi przegląd projektów RPO różnych województw, pod kątem ujęcia w nich działań z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego. Z uznaniem zauważamy, że w projekcie Waszego RPO znalazły się działania służące ochronie dziedzictwa przyrodniczego. Wierzymy, że z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju województwa są to działania warte podjęcia, tym bardziej że od zachowania różnorodności przyrodniczej i krajobrazu bezpośrednio zależy np. atrakcyjność turystyczna województwa i poszczególnych jego regionów. Również wobec aktualnych priorytetów polityki Unii Europejskiej, ujęcie zagadnień ochrony różnorodności biologicznej w RPO przyczyni się do lepszej jego oceny przez Komisję Europejską. Poniżej przesyłamy kilka wniosków szczegółowych, mających na celu jeszcze lepsze ujęcie tej sfery w RPO. Uważamy że specyfika przyrodnicza województwa i specyfika jego zasobów przyrodniczych zasługuje na kilkuzdaniowe podkreślenie w diagnozie. Podkreślamy, że województwo opolskie jest np. jedynym województwem w Polsce, posiadającym "Czerwoną Księgę" regionalnie zagrożonych wyginięciem gatunków roślin. Województwo opolskie przoduje także w innych opracowaniach zasobów przyrodniczych, np. było pierwszym w Polsce, w którym przygotowano regionalną koncepcję sieci Natura Uważamy za pożądane podkreślenie w RPO działań służących ochronie tych elementów przyrody, które służą ochronie "europejskiego dziedzictwa przyrodniczego" (sieć Natura 2000). Z poważaniem Do wiadomości Wojewódzki Konserwator Przyrody w Opolu
Zielona infrastruktura w Polsce. Anna Liro Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
Zielona infrastruktura w Polsce Anna Liro Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Zielona infrastruktura priorytet nowej strategii Realizacja Strategii UE ochrony różnorodności biologicznej na lata 2020
Bardziej szczegółowoOchrona przyrody w regionalnych programach operacyjnych rodzaje projektów w i możliwo
Ochrona przyrody w regionalnych programach operacyjnych rodzaje projektów w i możliwo liwości finansowania Józefów, 27 marca 2008 r. Zarys prezentacji ochrona środowiska w RPO możliwości wsparcia dla przedsięwzięć
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH. 14 października 2015 r.
FINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH 14 października 2015 r. Finansowanie projektów Możliwe finansowanie ze środków unijnych w ramach: Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoPrognoza oddziaływania na środowisko projektu Strategii Rozwoju Województwa 2011-2020
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Strategii Rozwoju Województwa 2011-2020 Zakres, ocena i rekomendacje Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM Cel i zakres Prognozy
Bardziej szczegółowoUwaga Propozycja modyfikacji PROGNOZY
Załącznik nr 2 do Podsumowania do Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 przyjętej uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 458/XXII/12 z dnia 24.09.2012 r. Sposób i zakres uwzględnienia opinii
Bardziej szczegółowoDziałanie 4.5. Cel szczegółowy
Kryteria wyboru projektów dla działania 4.5 Różnorodność biologiczna w ramach IV osi priorytetowej Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego RPO WP 2014-2020 Departament Wdrażania Projektów
Bardziej szczegółowoREGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE W KONTEKŚCIE AKTUALNYCH PROBLEMÓW OCHRONY PRZYRODY W POLSCE
REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE 2014-2020 W KONTEKŚCIE AKTUALNYCH PROBLEMÓW OCHRONY PRZYRODY W POLSCE Przemysław Nawrocki Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY
Bardziej szczegółowoFundusze UE na finansowanie Natury 2000 w Niemczech
Fundusze UE na finansowanie Natury 2000 w Niemczech Wstęp Programowanie Przykłady Peter Torkler, WWF Niemcy 27/28.03.2008 Wstęp Niemcy są na 5 miejscu wśród beneficjentów funduszy strukturalnych Otrzymują
Bardziej szczegółowoRola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej
Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura 2000 dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej www.wcee.org.pl Konferencja pn. Co dalej z nami pytają obszary Natura 2000 Walory przyrodnicze
Bardziej szczegółowoFinansowanie aktywnych form ochrony przyrody. Jan Balcerzak
Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody Jan Balcerzak Artykuł8 Dyrektywy Rady 92/43/EWGz dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ust. 1 - Równolegle
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata (RPO WiM )
Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. (RPO WiM 2014-2020) Możliwości finansowania projektów w zakresie dziedzictwa kulturowego i naturalnego Toruń, 17 marca
Bardziej szczegółowoAspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego
PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Bardziej szczegółowoSz. P. Andrzej Matysiak Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Wawelska 52/ Warszawa
Świebodzin, Warszawa, Bielsko-Biała, Poznań, 30 lipca 2007 r. Sz. P. Andrzej Matysiak Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Wawelska 52/54 00-922 Warszawa Szanowny Panie Dyrektorze, Jak wiadomo, Lasy Państwowe
Bardziej szczegółowoGmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442
I.47. Droga nr 442 m. Chocz. 47 Droga nr 442 m. Chocz Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat pleszewski Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały nr 72/2014, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 27 czerwca 2014 r.
Załącznik do uchwały nr 72/2014, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 27 czerwca 2014 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie
Bardziej szczegółowoCelem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Gostyń w ciągu drogi wojewódzkiej nr 434
I.45. Droga nr 434 m. Gostyń. 45 Droga nr 434 m. Gostyń Powiat gostyński Lokalizacja przedsięwzięcia Gmina: Gostyń (m. Gostyń, Krajewice) Gmina: Piaski (Podrzecze, Grabonóg, Piaski) Charakterystyka ogólna
Bardziej szczegółowoAspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego
PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego Projekt
Bardziej szczegółowoOcena skutków regulacji
Ocena skutków regulacji 1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny Projekt rozporządzenia ma znaczenie dla właścicieli i użytkowników gruntów objętych granicami obszarów specjalnej ochrony ptaków
Bardziej szczegółowoObszary wyznaczone do sieci NATURA 2000 w województwie podlaskim Obszary Specjalnej Ochrony (OSO):
Europejska Sieć Ekologiczna NAT URA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej. Celem wyznaczania tych obszarów jest ochrona cennych, pod względem
Bardziej szczegółowoOchrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna
Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna Szkolenie dla wnioskodawców Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 Wydział Wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoA. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.
Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.
Bardziej szczegółowoTemat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki
Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki Zielona infrastruktura Istota podejścia Zielona infrastruktura - strategicznie zaplanowana
Bardziej szczegółowoWspieranie przedsięwzięć z zakresu turystyki w ramach programów operacyjnych 2007-13
Wspieranie przedsięwzięć z zakresu turystyki w ramach programów operacyjnych 2007-13 wsparcie dla samorządów i organizacji pozarządowych Warszawa, 8 maja 2008 r. Zarys prezentacji środki finansowe na wspieranie
Bardziej szczegółowoMOŻLIWOŚĆ FINANSOWANIA DZIAŁAŃ Z ZAKRESU OCHRONY PRZYRODY Z REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl MOŻLIWOŚĆ FINANSOWANIA
Bardziej szczegółowoWyzwania dla Podlasia Zielonej Krainy
Wyzwania dla Podlasia Zielonej Krainy Przemysław Nawrocki Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ 1 Województwo
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Tomasz Kaczmarek
Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Integracja terytorialna Obszar funkcjonalny Poznania Integracja instytucjonalna Samorządy 3 szczebli, instytucje, organizacje działające na obszarze Metropolii Koncepcja
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 33/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 23 sierpnia 2017 r.
Uchwała Nr 33/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów do Działania
Bardziej szczegółowoNATURA 2000. www.ek-kom.pl. Janusz Bohatkiewicz. EKKOM Sp. z o.o. Regietów, 21 stycznia 2010
DROGI SAMORZĄDOWE X LAT AKTUALNE PROBLEMY ZWIĄZANE Z OBSZARAMI NATURA 2000 Janusz Bohatkiewicz EKKOM Sp. z o.o. www.ek-kom.pl Regietów, 21 stycznia 2010 Krótka informacja nt. obszarów NATURA 2000 SYSTEM
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały nr 56/2017, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 10 lipca 2017 r.
Załącznik do uchwały nr 56/2017, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 10 lipca 2017 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie przewidzianych
Bardziej szczegółowoUwagi i rekomendacje wynikające z opracowanej PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE 2020
Strona 1 Uwagi i rekomendacje wynikające z opracowanej PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE 2020 Lp Treść uwagi rekomendacji Sposób wykorzystania
Bardziej szczegółowoWsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020
Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW 2014-2020 Działania PROW 2014-2020 bezpośrednio ukierunkowane na rozwój infrastruktury: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich Scalanie gruntów
Bardziej szczegółowoLISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK
LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK Rzeszów, czerwiec 2018 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania
Bardziej szczegółowoSPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO
SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T
Bardziej szczegółowoREGIONALNY WYMIAR INTERWENCJI ŚRODOWISKOWEJ (NSRO )
REGIONALNY WYMIAR INTERWENCJI ŚRODOWISKOWEJ (NSRO 2007-2013) KONTEKST ANALIZY Badanie dotyczące Wpływu polityki spójności 2007-2013 na środowisko naturalne, realizowane jest w ramach ewaluacji expost NSRO
Bardziej szczegółowoRola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000
Rola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000 Mieczysław Kurowski Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie Źródła http://www.geoportal.gov.pl/ Obszary
Bardziej szczegółowoPARK KRAJOBRAZOWY FORMA OCHRONY PRZYRODY
PARK KRAJOBRAZOWY FORMA OCHRONY PRZYRODY PARK KRAJOBRAZOWY - jest obszarem chronionym ze względu na szczególne wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania,
Bardziej szczegółowoCele i Priorytety Regionalnych Programów Operacyjnych.
Cele i Priorytety Regionalnych Programów Operacyjnych. Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego Głównym celem Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego jest
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI I. Podstawa prawna II. Ustalenia wynikające z prognozy oddziaływania na środowisko... 3
PODSUMOWANIE Strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Cieszyńskiego do roku 2015 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2016-2019 Cieszyn, 2013
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW
Załącznik do uchwały Nr 32/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 23 sierpnia 2017 r. KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Działanie 6.3 Ochrona
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony środowiska
Załącznik 2 Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony 1 Tabela 6.1. Analiza i ocena wpływu działań adaptacyjnych o charakterze organizacyjnym [O] lub informacyjno-edukacyjnym [IE] służących
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 32/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 23 sierpnia 2017 r.
Uchwała Nr 32/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów do Działania
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko
Załącznik 2 Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko Różnorodność biologiczna, rośliny i zwierzęta Działanie adaptacyjne służy bezpośrednio realizacji celu ochrony ++ Działanie adaptacyjne pośrednio
Bardziej szczegółowoProcedura realizacji inwestycji na terenach obszarów Natura 2000 z uwzględnieniem planowania przestrzennego
Procedura realizacji inwestycji na terenach obszarów Natura 2000 z uwzględnieniem planowania przestrzennego Dr BoŜena Kotońska Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie, Regionalny Konserwator
Bardziej szczegółowoTemat: Zielona Infrastruktura. Zespół: Andrzej Mizgajski Iwona Zwierzchowska Damian Łowicki
Temat: Zielona Infrastruktura Zespół: Andrzej Mizgajski Iwona Zwierzchowska Damian Łowicki Zielona infrastruktura Istota podejścia Zielona infrastruktura - strategicznie zaplanowana sieć obszarów naturalnych
Bardziej szczegółowoUZASADNIENIE. 1. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy, który ma być unormowany oraz wyjaśnienie potrzeby i celu wydania przedmiotowego aktu
UZASADNIENIE 1. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy, który ma być unormowany oraz wyjaśnienie potrzeby i celu wydania przedmiotowego aktu Plan ochrony Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest podstawowym
Bardziej szczegółowoPrzygotowania do nowej perspektywy w zakresie finansowania projektów środowiskowych RPO WZ.
Przygotowania do nowej perspektywy 2014-2020 w zakresie finansowania projektów środowiskowych RPO WZ Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 RPO WZ 2014 2020 to jedna z
Bardziej szczegółowoPolityka spójności 2007-2013
Regionalne Programy Operacyjne jako źródło finansowania centrów nauki i wystaw interaktywnych Agnieszka Dawydzik Departament Koordynacji Programów Regionalnych Konferencja INTERAKCJA-INTEGRACJA INTEGRACJA
Bardziej szczegółowoCelem inwestycji jest budowa obwodnicy m. Świeca w ciągu drogi wojewódzkiej nr 444
I.50. Droga nr 444 m. Świeca. 50 Droga nr 444 m. Świeca Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat ostrowski Gmina: Odolanów (Świeca, Huta, Mościska) Celem inwestycji
Bardziej szczegółowoŚrodowiskowe uwarunkowania realizacji planów budowy dróg krajowych. 2 grudnia 2010 r.
Środowiskowe uwarunkowania realizacji planów budowy dróg krajowych 2 grudnia 2010 r. Celem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad jest przygotowanie inwestycji w zgodzie z wymogami, procedurami,
Bardziej szczegółowoOPERAT ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGOŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH
OPERAT ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGOŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH Identyfikacja zagrożeń i określenie sposobów ich eliminacji w odniesieniu do: - istniejących i potencjalnych przedsięwzięć mogących
Bardziej szczegółowoRPO 2014-20 Postulaty w obszarach bioróżnorodności, ochrony przeciwpowodziowej, OZE i efektywności energetycznej
RPO 2014-20 Postulaty w obszarach bioróżnorodności, ochrony przeciwpowodziowej, OZE i efektywności energetycznej Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 3 PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU
PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU 2 10. PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGRAMU Krajowe przepisy prawne: Przy sporządzeniu aktualizacji
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 2067/18 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 6 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr 2067/18 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 6 listopada 2018 roku w sprawie zmiany uchwał w sprawie przyjęcia regulaminów konkursów dla 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11 i 12 Osi priorytetowej w
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 1 czerwca 2015 r.
Uchwała Nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 1 czerwca 2015 r. w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów do Działania
Bardziej szczegółowoGmina: Miłosław (m. Miłosław, Kozubiec, Mikuszewo) Gmina: Kołaczkowo (Budziłowo, Wszembórz, Borzykowo)
I.46. Droga nr 441 odc. Miłosław Borzykowo. 46 Droga nr 441 odc. Miłosław Borzykowo Powiat wrzesiński Lokalizacja przedsięwzięcia Gmina: Miłosław (m. Miłosław, Kozubiec, Mikuszewo) Charakterystyka ogólna
Bardziej szczegółowoOBSZARY PRZYRODNICZO CENNE W PROCESACH RACJONALNEGO PLANOWANIA PRZESTRZENI
UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI w OLSZTYNIE WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ KATEDRA PLANOWANIA I INŻYNIERII PRZESTRZENNEJ OBSZARY PRZYRODNICZO CENNE W PROCESACH RACJONALNEGO PLANOWANIA PRZESTRZENI
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 1677/19 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 12 września 2019 roku
UCHWAŁA Nr 1677/19 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 12 września 2019 roku w sprawie zmiany uchwał w sprawie przyjęcia regulaminów konkursów dla 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11 i 12 Osi priorytetowej w
Bardziej szczegółowoREGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA LATA
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA LATA 2014-2020 POLITYKA SPÓJNOŚCI UNIA EUROPEJSKA POLSKA WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE 2007-2013 347 MLD 2014-2020 376 MLD 2007-2013 67 MLD 2014-2020 82,5 MLD
Bardziej szczegółowoProjekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu
Mała Retencja - DuŜa Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu Tomasz Hałatkiewicz Dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska
Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska Janina Kawałczewska 1. Wykorzystanie OZE jako przeciwdziałanie zmianom klimatu. OZE jak przeciwwaga dla surowców energetycznych (nieodnawialne źródła energii),
Bardziej szczegółowoSpotkanie konsultacyjne na temat Listy przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach na 2017 rok
Spotkanie konsultacyjne na temat Listy przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach na 2017 rok Katowice, 7 marca 2016 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoPARK KRAJOBRAZOWY PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ PRZYRODA, PROBLEMY ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ
PARK KRAJOBRAZOWY PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ PRZYRODA, PROBLEMY ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ WŁODZIMIERZ KWIATKOWSKI- główny specjalista ds. ochrony przyrody JOANNA KURZAWA Dyrektor PKPK 20-02-2017
Bardziej szczegółowoNarodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ochrona przyrody i krajobrazu
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ochrona przyrody i krajobrazu Warszawa 2013 Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska. NFOŚiGW lider systemu finansowania ochrony
Bardziej szczegółowoCel działania: Zachowanie różnorodności biologicznej oraz walorów przyrodniczych Opolszczyzny, poprzez m.in.:
Możliwości dofinansowania projektów z zakresu ochrony przyrody i krajobrazu w ramach działania 4.4 Ochrona bioróżnorodności Opolszczyzny RPO WO 2007-2013 Departament Koordynacji Programów Operacyjnych
Bardziej szczegółowoSpotkanie konsultacyjne - projekt planu ochrony dla BTPK
Plany ochrony dla parków krajobrazowych - zasady opracowania Piotr Sułek Podstawy prawne Parki krajobrazowe obejmują obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 34/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 29 października 2015 r.
Uchwała Nr 34/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 29 października 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru
Bardziej szczegółowoEkoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody
Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie
Bardziej szczegółowoMożliwości finansowania zadań inwestycyjnych z zakresu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi
Możliwości finansowania zadań inwestycyjnych z zakresu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi System finansowania ochrony środowiska w Polsce 50% 20% 40% 70% 10% 10% Nadwyżka 35% 100% 65% 2 Działalność
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoSzanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.
Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata 2007-2013 Kielce, kwiecień 2008 r. Problemy ograniczające rozwój Województwa Świętokrzyskiego Problemy
Bardziej szczegółowoREGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013 STRUKTURA DOKUMENTU 2 1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego, 2. Strategia realizacji Regionalnego Programu
Bardziej szczegółowoInwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania
Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania Pytanie: Jak wykorzystać praktyczną wiedzę z zakresu wydawania decyzji środowiskowych w celu prawidłowej identyfikacji obszarów
Bardziej szczegółowoInstrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,
Bardziej szczegółowoZielona infrastruktura w Województwie Podlaskim: plany, zapotrzebowanie i wyzwania.
Zielona infrastruktura w Województwie Podlaskim: plany, zapotrzebowanie i wyzwania. dr inż. Lech Magrel Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku Osowiec - Twierdza 04.11.2014r. Europie w znacznie
Bardziej szczegółowoPriorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu. Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego
Priorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa
Bardziej szczegółowoZadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko
Zadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko Warszawa, 15 czerwca 2018 r. Joanna Przybyś, Departament Ocen Oddziaływania na Środowisko PODSTAWY PRAWNE Ustawa z dnia 3 października
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna
KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna Nazwa kryterium Waga Punktacja Uwagi I. Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Operacja dotyczy rozwoju infrastruktury
Bardziej szczegółowoRegionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu oraz Nadleśnictwo Gniezno
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 26 marca
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA
PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA 2017-2020 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2021-2024 Po przyjęciu dokumentu pn. Program ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego
Bardziej szczegółowoPoznań, dnia 23 października 2013 r. Poz. 5742 UCHWAŁA NR XXXVII/728/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 30 września 2013 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 23 października 2013 r. Poz. 5742 UCHWAŁA NR XXXVII/728/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 30 września 2013 r. w sprawie utworzenia
Bardziej szczegółowoProgram Mikroretencji
Program Mikroretencji 1 Klimatyczny Bilans Wodny - 2015; okres 1.VI-31.VIII. 2 Dawne mapy pokazują nam dobitnie jak wiele obiektów mikroretencji utraciliśmy na przestrzeni ostatnich lat. Na zdjęciu mapa
Bardziej szczegółowoPlanowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne
Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne Kraków 27 stycznia 2010 r. Źródła prawa Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (2003); Ustawa o ochronie przyrody
Bardziej szczegółowoStrategia Energetyki Województwa Lubuskiego
Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego Podsumowanie procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko www.energoekspert.com.pl Wrzesień, 2013 Spis treści 1. Podstawa prawna i przebieg procedury...
Bardziej szczegółowoKomunikacja społeczna w tworzeniu i funkcjonowaniu obszarów Natura 2000
Komunikacja społeczna w tworzeniu i funkcjonowaniu obszarów Natura 2000 Anna Batorczak a.batorczak@uw.edu.pl Konferencja realizowana jest w ramach projektu pn. Natura 2000 naszą szansą dofinansowanego
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008
Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 27/17 RADY NADZORCZEJ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH. z dnia 24 sierpnia 2017 r.
UCHWAŁA NR 27/17 RADY NADZORCZEJ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Listy przedsięwzięć priorytetowych do dofinansowania
Bardziej szczegółowoKluczowe elementy i cechy programu rewitalizacji
Kluczowe elementy i cechy programu rewitalizacji Spotkanie edukacyjne KOMPLEKSOWA REWITALIZACJA OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM Toruń, 15 września 2016 r. Andrzej Brzozowy //
Bardziej szczegółowoAktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Tczewa na lata
załącznik Nr 2 do uchwały Nr XXV/198/2012 Rady Miejskiej w Tczewie z dnia 25 października 2012 r. w sprawie przyjęcia Aktualizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Tczewa na lata 2012-2015 z uwzględnieniem
Bardziej szczegółowoPoznań, dnia 5 października 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXII/579/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 26 września 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 5 października 2016 r. Poz. 5827 UCHWAŁA NR XXII/579/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 26 września 2016 r. w sprawie obszaru chronionego
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach
Bardziej szczegółowoStrategia Rozwoju Małopolski i finansowanie jej wdrożenia w ramach programu regionalnego w latach 2014 2020 Małgorzata Potocka-Momot
Strategia Rozwoju Małopolski i finansowanie jej wdrożenia w ramach programu regionalnego w latach 2014 2020 Małgorzata Potocka-Momot Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej
Bardziej szczegółowoNa p Na ocząt ą e t k
Program Ochrony Jezior Polski Północnej prezentacja nowego programu Krzysztof Mączkowski Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu Na początek Woda jest jednym z komponentów
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Operacyjny woj. Wielkopolskiego Stanowisko Pozarządowych Organizacji Ekologicznych
Regionalny Program Operacyjny 2014-2020 woj. Wielkopolskiego Stanowisko Pozarządowych Organizacji Ekologicznych Patrycja Romaniuk, Poznań, 25.06.2014 Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach
Bardziej szczegółowoPlan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Szczyrk
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Szczyrk Podsumowanie wynikające z art. 55 ust. 3 wraz z uzasadnieniem wynikającym z art. 42 pkt 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
Bardziej szczegółowoL I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH w 2016 ROKU
Załącznik do uchwały Nr 14/15 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Kielcach z dnia 29 czerwca 2015 r. L I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoLp. Osoba\instytucja formułująca Treść uwagi, wniosku, opinii Uzasadnienie uwagi Kwalifikacja uwagi Uzasadnienie
Załącznik nr 1 do Uzasadnienia: Zestawienie wniosków zgłoszonych do Prognozy Oddziaływania na Środowisko projektu Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 roku)
Bardziej szczegółowoNabory wniosków w 2012 roku
Nabory wniosków w 2012 roku 1. Program Kapitał Ludzki część centralna część regionalna 2. Regionalne Programy Operacyjne 3. Program Infrastruktura i Środowisko 3 Program Operacyjny Kapitał Ludzki - część
Bardziej szczegółowoGorzów Wielkopolski, 14 marca 2014 r.
Gorzów Wielkopolski, 14 marca 2014 r. Założenia RPO-L2020 Konsultacje społeczne etap I Pierwszy projekt RPO - L2020 Konsultacje społeczne etap II Drugi projekt RPO - L2020 Trzeci projekt RPO - L2020 9
Bardziej szczegółowo