Informatyka 1. Wykład nr 6 ( ) Plan wykładu nr 6. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. Architektura von Neumanna

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Informatyka 1. Wykład nr 6 ( ) Plan wykładu nr 6. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. Architektura von Neumanna"

Transkrypt

1 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 2/61 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2008/2009 Wykład nr 6 ( ) Architektura von Neumanna i architektura harwardzka Struktura i funkcjonowanie komputera procesor wykonywanie rozkazów, przerwania, przerwania wielokrotne magistrale, DMA systemy pamięci komputerowych, pamięć podręczna Definicje algorytmu komputerowego Sposoby opisu algorytmów opis słowny, schemat blokowy, pseudokod, język programowania Klasyfikacje algorytmów Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 3/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 4/61 Architektura von Neumanna Architektura von Neumanna jest to rodzaj architektury komputera, opisanej w 1945 roku przez matematyka Johna von Neumanna ChociaŜ nazwa pochodzi od jego nazwiska, to tego typu architektura była znana juŝ wcześniej Inne spotykane nazwy: architektura z Princeton, store-program computer (koncepcja przechowywanego programu) Architektura von Neumanna zakłada podział komputera na kilka części: jednostkę sterującą (CU, Control Unit) jednostkę arytmetyczno-logiczną (ALU) pamięć główną (Memory) urządzenia wejścia-wyjścia (Input/Output) CU oraz ALU tworzą obecnie procesor (CPU, Central Processing Unit) Architektura von Neumanna Pamięć w architekturze von Neumanna: informacje przechowywane są w komórkach pamięci (cell) o jednakowym rozmiarze, zawierających jednostki informacji zwane słowami (word) komórki pamięci tworzą uporządkowany zbiór z jednoznacznie określonymi numerami zwanymi adresami zawartość komórki pamięci moŝe zmienić tylko procesor dokonując, w wyniku wykonania rozkazu, przesłania słowa do pamięci dane oraz instrukcje programu (rozkazy) przechowywane są w tej samej pamięci i są jednakowo dostępne dla procesora dane i instrukcje zakodowane są za pomocą liczb - bez analizy programu trudno jest określić, czy dany obszar pamięci zawiera dane czy instrukcje program jest wprowadzany do systemu komputerowego poprzez urządzenia zewnętrzne i przechowywany w pamięci w sposób identyczny jak dane

2 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 5/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 6/61 Architektura von Neumanna Charakterystyka architektury von Neumanna: praca systemu komputerowego polega na sekwencyjnym odczytywaniu instrukcji z pamięci komputera i ich wykonywaniu w procesorze wykonanie rozkazu polega na: pobraniu z pamięci słowa będącego kodem instrukcji pobraniu z pamięci danych przetworzeniu danych (wykonanie instrukcji) zapisaniu wyników do pamięci system komputerowy ma skończoną i funkcjonalnie pełną listę rozkazów procesor komunikuje się z pamięcią przy wykorzystaniu jednej magistrali danych - nie moŝe zatem w tym samym czasie odczytywać danych i instrukcji wadą architektury von Neumanna jest ograniczony transfer pomiędzy procesorem a pamięcią (von Neumann bottleneck) - procesor jest w stanie szybko przetwarzać dane, ale musi czekać na ich przesyłane do lub z pamięci (rozwiązanie - zastosowanie pamięci podręcznej cache) Architektura harwardzka Architektura komputera, w której pamięć danych programu jest oddzielona od pamięci instrukcji Nazwa architektury pochodzi od nazwy komputera Harward Mark I, zaprojektowanego przez Howarda Aikena, w którym pamięć instrukcji stanowiła taśma dziurkowana, zaś pamięć danych - elektromechaniczne liczniki Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 7/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 8/61 Architektura harwardzka Pamięci przeznaczone do przechowywania danych i instrukcji nie muszą być takie same, mogą róŝnić się technologią wykonania, strukturą adresowania, długością słowa Pamięć na instrukcje jest zazwyczaj większa niŝ pamięć na dane Pamięć instrukcji i danych zajmują inną przestrzeń adresową RóŜnice między architekturą harwardzką a von Neumanna W architekturze harwardzkiej: pamięć instrukcji i pamięć danych zajmują róŝne przestrzenie adresowe pamięć instrukcji i pamięć danych mają oddzielne szyny (magistrale) do procesora pamięć instrukcji i pamięć danych są zaimplementowane w inny sposób Procesor moŝe w tym samym czasie czytać instrukcje oraz uzyskiwać dostęp do danych Dzięki prostszej budowie oraz moŝliwości jednoczesnego odczytywania instrukcji i danych architektura harwardzka jest szybsza od architektury von Neumanna Architektura harwardzka jest stosowana w mikrokomputerach jednoukładowych, procesorach sygnałowych oraz przy dostępie procesora do pamięci cache (w komputerach osobistych - PC) Architektura von Neumanna Magistrala instrukcji Pamięć programu (instrukcje programu) Procesor Magistrala danych Pamięć danych (dane programu) Architektura harwardzka

3 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 9/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 10/61 Zmodyfikowana architektura harwardzka (mieszana) Zmodyfikowana architektura harwardzka łączy w sobie cechy architektury harwardzkiej i architektury von Neumanna W architekturze tej oddzielone są pamięci danych i rozkazów, lecz wykorzystują one wspólną magistralę danych i adresową Część pamięci instrukcji moŝe zawierać stałe dane, np. łańcuchy znaków, które mogą być przesyłane bezpośrednio do procesora z pominięciem pamięci na dane - zapewnia to oszczędność pamięci na dane Dodatkowo w architekturze tego typu istnieją odpowiednie połączenia i instrukcje umoŝliwiające przesyłanie danych z pamięci instrukcji do pamięci danych Architektura von Neumanna i harwardzka - podsumowanie W obecnie stosowanych procesorach występują elementy obu architektur: von Neumanna i harwardzkiej Pamięć operacyjna komputera jest to typowa architektura von Neumanna Pamięć cache jest podzielona na pamięć instrukcji i pamięć danych - jeśli danych nie ma w pamięci cache to są ściągane z pamięci głównej Z punktu widzenia programisty posługujemy się architekturą von Neumana, zaś implementacje sprzętowe zawierają architekturę harwardzką Większość stosowanych obecnie mikrokontrolerów jest oparta na zmodyfikowanej architekturze harwardzkiej, np. AVR (Atmel) TMS320 (Texas Instruments) ZiLOG Z8Encore! Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 11/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 12/61 Architektura i organizacja systemu komputerowego Przedstawienie struktury i zasady działania komputerów jest zagadnieniem dość skomplikowanym, gdyŝ: istnieje ogromna róŝnorodność sprzętu komputerowego technika komputerowa rozwija się bardzo szybko, pojawiają się nowe technologie, interfejsy, standardy komputer jest systemem złoŝonym z bardzo duŝej liczby elementów Z powyŝszych powodów zazwyczaj przedstawia się hierarchiczną strukturę systemu komputerowego system hierarchiczny jest to układ wzajemnie powiązanych podsystemów, z których kaŝdy ma równieŝ strukturę hierarchiczną na kaŝdym poziomie określana jest: struktura składników systemu - sposób ich wzajemnego powiązania funkcje składników systemu - działanie poszczególnych składników jako części struktury Struktura komputera Komputer składa się z czterech głównych składników strukturalnych: procesor (jednostka centralna, CPU) - steruje działaniem komputera i realizuje funkcje przetwarzania danych pamięć główna - przechowuje dane wejście-wyjście - przenosi dane między komputerem a jego otoczeniem zewnętrznym połączenia systemu - wszystkie mechanizmy zapewniające komunikację między jednostką centralną, pamięcią główną a wejściem-wyjściem Wszystkie powyŝsze składniki mogą występować w komputerze pojedynczo lub w większej liczbie

4 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 13/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 14/61 Struktura procesora Główne składniki strukturalne procesora to: jednostka sterująca - steruje działaniem procesora i pośrednio całego komputera jednostka arytmetyczno-logiczna (ALU) - realizuje funkcję przetwarzania danych przez komputer rejestry - realizują wewnętrzne przechowywanie danych w procesorze połączenia procesora - wszystkie mechanizmy zapewniające komunikację między jednostką sterującą, ALU i rejestrami Wykonywanie rozkazów Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z zestawu rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach: Cykl pobierania (ang. fetch): odczytanie rozkazu z pamięci do śledzenia, który rozkaz ma być pobrany słuŝy rejestr zwany licznikiem rozkazów (PC) lub wskaźnikiem instrukcji (IP) jeśli procesor nie otrzyma innego polecenia, to powoduje inkrementację licznika PC po kaŝdym pobraniu rozkazu i wykonuje następny rozkaz w ciągu Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 15/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 16/61 Wykonywanie rozkazów Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z zestawu rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach: Cykl wykonywania (ang. execution): moŝe zawierać kilka operacji, jest zaleŝny od natury rozkazu pobrany rozkaz jest ładowany do rejestru w procesorze zwanego rejestrem rozkazu (IR) rozkaz ma formę kodu binarnego określającego działania, które ma podjąć procesor procesor interpretuje rozkaz i przeprowadza wymagane działania Wykonywanie rozkazów W celu przyspieszenia pracy systemu stosuje się tzw. wstępne pobranie instrukcji (ang. prefetching) Operacje wykonywane przez procesor moŝna podzielić na cztery grupy: CP1 CW1 CP2 CW2 CP3 CW3 CP1 CW1 CP2 CW2 prefeching CP3 CW3 czas CP - cykl pobierania CW - cykl wykonywania przesłanie danych z procesora do pamięci lub odwrotnie przesłanie danych z procesora do modułu we/wy lub odwrotnie przetwarzanie danych - operacje arytmetyczne lub logiczne na danych sterowanie - np. zmiana sekwencji wykonywania programu, czyli pobranie innego rozkazu niŝ kolejny Wykonywanie rozkazów moŝe zawierać kombinacje powyŝszych działań

5 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 17/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 18/61 Wykonywanie rozkazów Graf stanów cyklu wykonania rozkazu ma następującą postać: Wykonywanie rozkazów Graf stanów cyklu wykonania rozkazu ma następującą postać: (3) - analizowanie rozkazu w celu określenia rodzaju operacji, która ma być wykonana oraz w celu określenia argumentu (jednego lub kilku) (8) - zapisanie wyniku w pamięci lub skierowanie go do we/wy Mogą wystąpić sytuacje, w których jeden rozkaz moŝe określać operacje na wektorze liczb lub na szeregu znaków, co wymaga powtarzania operacji pobrania i/lub przechowywania Nie wszystkie stany z powyŝszego schematu muszą występować Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 19/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 20/61 Wykonywanie rozkazów KaŜdy rozkaz przechowywany jest w postaci binarnej, ma określony format i uŝywa określonego trybu adresowania Format rozkazu jest to sposób rozmieszczenia informacji w kodzie rozkazu Rozkaz zawiera: kod operacji - rodzaj wykonywanej operacji argumenty / adresy argumentów wykonywanych operacji Tryb adresowania jest to sposób określania miejsca przechowywania argumentów rozkazu (operandów) Kod operacji Operandy adresowanie natychmiastowe - argument znajduje się w kodzie rozkazu adresowanie bezpośrednie - adres argumentu znajduje się w kodzie rozkazu adresowanie rejestrowe - argument znajduje się w rejestrze adresowanie pośrednie - adres argumentu znajduje się w rejestrze Przerwania Wykonywanie kolejnych rozkazów przez procesor moŝe być przerwane poprzez wystąpienie tzw. przerwania MoŜna wyróŝnić kilka klas przerwań: programowe - generowane po wystąpieniu błędu podczas wykonania rozkazu (np. przepełnienie arytmetyczne, dzielenie przez zero) zegarowe - generowane przez wewnętrzny zegar procesora we/wy - generowane przez sterownik we/wy w celu zasygnalizowania normalnego zakończenia operacji lub zasygnalizowania błędu uszkodzenie sprzętu - generowane przez uszkodzenie, np. defekt zasilania, błąd parzystości pamięci Przerwania zostały zaimplementowane w celu poprawienia efektywności przetwarzania Poprzez wykorzystanie przerwań procesor moŝe wykonywać inne rozkazy, gdy jest realizowana operacja we/wy

6 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 21/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 22/61 Przerwania Aby dostosować się do przerwań do cyklu rozkazu jest dodawany cykl przerwania: Przerwania Jak działa przerwanie? Po sygnale przerwania procesor: zawiesza wykonanie bieŝącego programu i zachowuje jego kontekst ustawia licznik programu na początkowy adres programu obsługi przerwania wykonuje program obsługi przerwania wznawia wykonywanie programu uŝytkowego Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 23/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 24/61 Przerwania wielokrotne Podczas obsługi jednego przerwania moŝe pojawić się sygnał kolejnego przerwania Problem przerwań wielokrotnych rozwiązywany jest na dwa sposoby: uniemoŝliwienie innych przerwań, jeśli jakiekolwiek inne przerwanie jest przetwarzane określenie priorytetów przerwań - przerwanie o wyŝszym priorytecie powoduje przerwanie programu obsługi przerwania o niŝszym priorytecie Struktura połą łączeń: : magistrala Struktura połączeń jest to zbiór ścieŝek łączących podstawowe moduły komputera, tj. procesor, pamięć i urządzenia wejścia/wyjścia Najczęściej stosowana struktura połączeń to magistrala Magistrala jest wspólnym nośnikiem transmisji, do którego dołączonych jest wiele urządzeń, a sygnały wysyłane przez jedno z nich mogą być odbierane przez pozostałe urządzenia Magistrala składa się z wielu linii komunikacyjnych, którym przypisane jest określone znaczenie i określona funkcja Fizycznie magistrala jest zbiorem równoległych połączeń elektrycznych System komputerowy zawiera pewną liczbę róŝnych magistrali Magistrala łącząca główne zasoby komputera (procesor, pamięć, wejście/wyjście) nazywana jest magistralą systemową

7 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 25/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 26/61 Magistrala Linie moŝna podzielić na trzy grupy: linie danych, adresów i sterowania Magistrala Linie moŝna podzielić na trzy grupy: linie danych, adresów i sterowania Magistrala Magistrala Linie danych: przenoszą dane między modułami systemu wszystkie linie danych nazywane są szyną danych liczba linii określa szerokość szyny danych (8, 16, 32, 64 bity) Linie adresowe: słuŝą do określania źródła i miejsca przeznaczenia danych przesyłanych magistralą liczba linii adresowych (szerokość szyny adresowej) określa maksymalną moŝliwą pojemność pamięci systemu Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 27/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 28/61 Magistrala Linie moŝna podzielić na trzy grupy: linie danych, adresów i sterowania Struktury wielomagistralowe W przypadku większej liczby urządzeń podłączonych do magistrali znacząco spada jej wydajność Magistrala Rozwiązaniem tego problemu są struktury wielomagistralowe o określonej hierarchii Linie sterowania: słuŝą do sterowania dostępem do linii danych i linii adresowych

8 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 29/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 30/61 Typy magistral ISA (ang. Industry Standard Architecture) 1981 rok 8-bitowa (XT) i 16-bitowa (AT) szyna danych 24-bitowa szyna adresowa teoretyczna przepustowość: 8 MB/s (praktycznie: 1,6-1,8 MB/s) PCI (ang. Peripheral Component Interconnect) PCI 2.0, 1993 rok, 32-bitowa szyna danych, przepustowość: 133 MB/s PCI 2.1, 1994 rok, 64-bitowa szyna danych, przepustowość: 533 MB/s PCI 2.2, 1999 rok, 64-bitowa szyna danych, przepustowość: 533 MB/s PCI 3.0, 2002 rok, 64-bitowa szyna danych, przepustowość: 533 MB/s PCI-Express (PCIe, PCI-E) 2004 rok magistrala lokalna typu szeregowego, łącząca dwa punkty występuje w kilku wariantach: x1 (250 MB/s), x2 (500 MB/s), x4 (1000 MB/s), x8 (2000 MB/s), x16 (4000 MB/s), x32 (8000 MB/s) DMA - bezpośredni dostęp p do pamięci Struktura połączeń musi umoŝliwiać przesyłanie następujących danych: DMA - bezpośredni dostęp do pamięci: najczęściej procesor bezpośrednio odczytuje dane z pamięci i zapisuje oraz komunikuje się z urządzeniami wejścia/wyjścia w pewnych przypadkach poŝądane jest umoŝliwienie bezpośredniej wymiany danych między we/wy a pamięcią podczas takiego przesyłania moduł we/wy odczytuje lub zapisuje rozkazy w pamięci, uwalniając proces od odpowiedzialności za tę wymianę powyŝsze operacje nazywane są bezpośrednim dostępem do pamięci (ang. DMA - Direct Memory Access) Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 31/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 32/61 Systemy pamięci komputerowych Ze względu na połoŝenie pamięci w stosunku do komputera wyróŝniamy pamięć: procesora (rejestry) wewnętrzną (pamięć główna) zewnętrzną (pamięć pomocnicza - pamięci dyskowe i taśmowe) Parametry charakteryzujące pamięć: pojemność - maksymalna liczba informacji jaką moŝna przechowywać w danej pamięci; wyraŝana w bitach lub bajtach czas dostępu - czas niezbędny do zrealizowania operacji odczytu lub zapisu, tj. czas od chwili doprowadzenia adresu do chwili zmagazynowania lub udostępnienia danych czas cyklu pamięci - czas dostępu plus dodatkowy czas, który musi upłynąć zanim będzie mógł nastąpić kolejny dostęp szybkość przesyłania (transferu) - maksymalna liczba danych jakie moŝna odczytać z pamięci lub zapisać do pamięci w jednostce czasu Systemy pamięci komputerowych Ze względu na sposób dostępu do danych wyróŝniamy: dostęp sekwencyjny (pamięci taśmowe) dostęp bezpośredni (pamięci dyskowe) dostęp swobodny (pamięć główna) dostęp skojarzeniowy (pamięć podręczna) Dostęp sekwencyjny: jednostka danych to rekord dostęp do rekordów jest moŝliwy w określonej sekwencji liniowej przejście z jednego rekordu do następnego następuje poprzez przepuszczenie i odrzucenie rekordów pośrednich czas dostępu do róŝnych rekordów moŝe bardzo róŝnić się

9 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 33/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 34/61 Systemy pamięci komputerowych Dostęp bezpośredni: odczyt i zapis realizowany jest za pomocą tego samego mechanizmu poszczególne bloki (rekordy) mają unikatowy adres oparty na fizycznej lokacji dostęp jest realizowany przez bezpośredni dostęp do najbliŝszego otoczenia, po którym następuje sekwencyjne poszukiwanie, liczenie lub oczekiwanie w celu osiągnięcia lokacji finalnej Dostęp swobodny: kaŝda adresowalna lokacja w pamięci ma unikatowy fizycznie wbudowany mechanizm adresowania czas dostępu jest stały i niezaleŝny od poprzednich operacji dostępu Dostęp skojarzeniowy: kaŝda lokacja ma własny mechanizm adresowania czas dostępu jest stały i niezaleŝny od poprzednich operacji dostępu słowa są wprowadzane na podstawie części swojej zawartości, a nie na podstawie całego adresu Hierarchia pamięci Istnieją wzajemne zaleŝności pomiędzy parametrami pamięci: kosztem, pojemnością i czasem dostępu: mniejszy czas dostępu - większy koszt na bit większa pojemność - mniejszy koszt na bit większa pojemność - dłuŝszy czas dostępu W systemach komputerowych nie stosuje się jednego typu pamięci, ale hierarchię pamięci Rozpatrując hierarchię od góry do dołu obserwujemy zjawiska: malejący koszt na bit rosnącą pojemność rosnący czas dostępu malejącą częstotliwość dostępu do pamięci przez procesor Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 35/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 36/61 Półprzewodnikowa pamięć główna RAM (ang. Random Access Memory) - pamięć o dostępie swobodnym odczyt i zapis następuje za pomocą sygnałów elektrycznych pamięć ulotna - po odłączeniu zasilania dane są tracone dzieli się na pamięć dynamiczną DRAM i statyczną SRAM DRAM: przechowuje dane podobnie jak kondensator ładunek elektryczny wymaga operacji odświeŝania jest mniejsza, gęściej upakowana i tańsza niŝ pamięć statyczna stosowana jest do budowy głównej pamięci operacyjnej komputera SRAM: przechowuje dane za pomocą przerzutnikowych konfiguracji bramek logicznych nie wymaga operacji odświeŝania jest szybsza i droŝsza od pamięci dynamicznej stosowana jest do budowy pamięci podręcznej Półprzewodnikowa pamięć główna ROM (ang. Read-Only Memory) - pamięć stała pamięć o dostępie swobodnym przeznaczona tylko do odczytu dane są zapisywane podczas procesu wytwarzania pamięć nieulotna PROM (ang. Programmable ROM) - programowalna pamięć ROM pamięć nieulotna, moŝe być zapisywana tylko jeden raz zapis jest realizowany elektrycznie po wyprodukowaniu Inne typy pamięci: EPROM - pamięć wielokrotnie programowalna, kasowanie następuje przez naświetlanie promieniami UV EEPROM - pamięć kasowana i programowana na drodze czysto elektrycznej Flash - rozwinięcie koncepcji pamięci EEPROM, moŝliwe kasowanie i programowanie bez wymontowywania pamięci z urządzenia, występuje w dwóch odmianach: NOR (Flash BIOS), NAND (pen drive, karty pamięci)

10 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 37/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 38/61 Pamięć podręczna Zastosowanie pamięci podręcznej ma na celu przyspieszenie dostępu procesora do pamięci głównej W systemie komputerowym występuje względnie duŝa i wolniejsza pamięć główna oraz mniejsza i szybsza pamięć podręczna Pamięć podręczna Do pamięci podręcznej jest przesyłany cały blok, gdyŝ ze względu na tzw. zjawisko lokalności odniesień, istnieje duŝe prawdopodobieństwo, Ŝe przyszłe odniesienia będą dotyczyły innych słów w tym samym bloku pamięć podręczna zawiera kopię części zawartości pamięci głównej przed odczytaniem słowa z pamięci następuje sprawdzenie czy znajduje się ono w pamięci podręcznej jeśli tak, to jest przesyłane do procesora jeśli nie, to blok pamięci głównej (ustalona liczba słów) jest wczytywany do pamięci podręcznej, a następnie słowo jest przesyłane do procesora Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 39/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 40/61 Algorytm - definicje Definicja 1 Algorytm to skończony, uporządkowany ciąg jasno zdefiniowanych czynności, koniecznych do wykonania pewnego zadania Definicja 2 Metoda rozwiązania zadania Definicja 3 Ściśle określona procedura obliczeniowa, która dla właściwych danych wejściowych zwraca Ŝądane dane wyjściowe zwane wynikiem działania algorytmu Definicja 4 Skończony zbiór reguł, wskazujący kolejność operacji przy rozwiązywaniu problemu pewnego typu Algorytmy Słowo algorytm pochodzi od nazwiska Mohammed ibn Musa al-khowarizmiego (po łacinie pisane jako Algorismus), matematyka perskiego z IX wieku i początkowo oznaczało w Europie sposób obliczeń oparty na dziesiętnym systemie liczbowym Badaniem algorytmów zajmuje się algorytmika Algorytm moŝe zostać zaimplementowany w postaci programu komputerowego lub dla innego urządzenia Ten sam algorytm moŝe być zaimplementowany w róŝny sposób przy uŝyciu róŝnych języków programowania Jeśli dany algorytm da się wykonać na maszynie o dostępnej mocy obliczeniowej i pamięci oraz akceptowalnym czasie, to mówi się Ŝe jest to algorytm obliczalny

11 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 41/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 42/61 Algorytmy Podstawowe cechy algorytmu Algorytm powinien posiadać dane wejściowe (w ilości większej lub równej zeru) pochodzące z dobrze zdefiniowanego zbioru Algorytm powinien zwracać pewien wynik Algorytm powinien być precyzyjnie zdefiniowany (kaŝdy krok algorytmu musi być jednoznacznie określony) Sposoby opisu algorytmów 1. Opis w punktach, w języku naturalnym (opis słowny, lista kroków) 2. Za pomocą schematu blokowego 3. Z zastosowaniem pseudokodu (język publikacyjny), czyli niezbyt formalnej odmianie języka programowania (np. odformalizowany Pascal, C, C++) 4. W konkretnym języku programowania, np. w Pascalu, C, C++, Matlabie Algorytm powinien być zawsze poprawny (dla kaŝdego z załoŝonego dopuszczalnego zestawu danych wejściowych) Algorytm powinien zawsze kończyć się po skończonej liczbie kroków (powinna istnieć poprawnie działająca reguła stopu algorytmu) Algorytm powinien być efektywny (jak najkrótszy czas wykonania i jak najmniejsze zapotrzebowanie na pamięć) Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 43/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 44/61 Opis słowny s algorytmu Opis słowny przypomina przepis kulinarny z ksiąŝki kucharskiej Schematy blokowe Elementy występujące na schematach blokowych: Przykład: Algorytm: Tortilla (na podstawie PodróŜy kulinarnych R. Makłowicza) STOP Dane wejściowe: Dane wyjściowe: Kolejne kroki: 0,5 kg ziemniaków, 100 g kiełbasy Chorizo, 8 jajek gotowa Tortilla początek algorytmu moŝe występować tylko jeden raz koniec algorytmu musi występować przynajmniej jeden raz 1. Ziemniaki obrać i pokroić w plasterki 2. Kiełbasę pokroić w plasterki 3. Ziemniaki wrzucić na gorącą oliwę na patelni i przyrumienić z obu stron 4. Kiełbasę wrzucić na gorącą oliwę na patelni i przyrumienić z obu stron 5. Ubić jajka i dodać do połączonych ziemniaków i kiełbasy 6. Dodać sól i pieprz 7. UsmaŜyć z obu stron wielki omlet nadziewany chipsami ziemniaczanymi z kiełbaską Opis operacji elementarna instrukcja blok funkcyjny operacje obliczeniowe lub organizacyjne blok decyzyjny operacje warunkowe testy

12 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 45/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 46/61 Sposoby opisu algorytmów - przykłady Sposoby opisu algorytmów - przykłady algorytm Euklidesa znajdowania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb - NWD(a,b) algorytm Euklidesa znajdowania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb - NWD(a,b) Opis w punktach: Dane wejściowe: niezerowe liczby naturalne a i b NWD(1675,3752) =? Dane wyjściowe: Kolejne kroki: NWD(a,b) 1. Czytaj liczby a i b 2. Dopóki a i b są większe od zera, powtarzaj krok 3, a następnie przejdź do kroku 4 3. Jeśli a jest większe od b, to weź za a resztę z dzielenia a przez b, w przeciwnym razie weź za b resztę z dzielenia b przez a 4. Przyjmij jako największy wspólny dzielnik tę z liczb a i b, która pozostała większa od zera 5. Drukuj NWD(a,b) a b NWD(1675,3752) = 67 Dzielenie większej liczby przez mniejszą b/a = 3752/1675 = 2 reszta 402 a/b = 1675/402 = 4 reszta 67 b/a = 402/67 = 6 reszta 0 KONIEC Zamiana b = 402 a = 67 b = 0 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 47/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 48/61 Sposoby opisu algorytmów - przykłady Sposoby opisu algorytmów - przykłady algorytm Euklidesa znajdowania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb - NWD(a,b) algorytm Euklidesa znajdowania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb - NWD(a,b) Schemat blokowy: Pseudokod: NWD(a,b) while a>0 i b>0 do if a>b then a a mod b else b b mod a if a>0 then return a else return b

13 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 49/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 50/61 Sposoby opisu algorytmów - przykłady Sposoby opisu algorytmów - przykłady algorytm Euklidesa znajdowania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb - NWD(a,b) zamiana zapisu liczby naturalnej l danej w systemie dziesiętnym, na zapis w systemie pozycyjnym o podstawie p Język C: int NWD(int a, int b) { while (a>0 && b>0) if (a>b) a = a % b; else b = b % a; if (a>0) return a; else return b; } Opis w punktach: Dane wejściowe: Dane wyjściowe: Kolejne kroki: 1. Czytaj liczby l i p liczba l w systemie dziesiętnym, podstawa systemu p zapis liczby l w systemie o podstawie p 2. Dopóki l > 0 powtarzaj krok 3 3. Wykonaj dzielenie całkowite liczby l przez p, resztę z dzielenia zapamiętaj jako kolejną cyfrę przedstawienia liczby l w nowym systemie pozycyjnym 4. Drukuj cyfry przedstawienia liczby l w nowym systemie pozycyjnym w odwrotnej kolejności niŝ były zapamiętywane Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 51/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 52/61 Sposoby opisu algorytmów - przykłady zamiana zapisu liczby naturalnej l danej w systemie dziesiętnym, na zapis w systemie pozycyjnym o podstawie p 1751 (10) =?(6) 1751(10) = 12035(6) 1751/ 6 291/ 6 48 / 6 8 / 6 1/ 6 = = = = = reszta reszta reszta reszta reszta kolejność odczytywania cyfr liczby w systemie szóstkowym Klasyfikacje algorytmów Podstawowe paradygmaty tworzenia programów komputerowych: strategia dziel i zwycięŝaj programowanie dynamiczne algorytmy zachłanne programowanie liniowe algorytmy siłowe (brute force) algorytmy probabilistyczne heurystyka NajwaŜniejsze techniki implementacji algorytmów komputerowych: proceduralność obiektowość praca sekwencyjna praca wielowątkowa praca równoległa rekurencja

14 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 53/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 54/61 Strategia dziel i zwycięŝ ęŝaj Strategia dziel i zwycięŝaj (ang. divide and conquer) jest strategią konstruowania algorytmów, jedną z najefektywniejszych metod w informatyce W strategii tej zazwyczaj rekurencyjnie dzielimy problem na dwa lub więcej mniejszych problemów tego samego (lub podobnego) typu tak długo, aŝ stanie się on wystarczająco prosty do bezpośredniego rozwiązania Rozwiązania otrzymane dla mniejszych podproblemów są scalane w celu uzyskania rozwiązania całego zadania Przykłady zastosowań: sortowanie szybkie (quicksort) wyszukiwanie binarne - polega na sprawdzeniu czy szukany element znajduje się w uporządkowanej tablicy, jeśli tak, to zwraca jego indeks Programowanie dynamiczne Konstrukcja programu wykorzystującego zasadę programowania dynamicznego moŝe być sformułowana w trzech etapach: Koncepcja: Inicjacja: Progresja: dla danego problemu stwórz rekurencyjny model jego rozwiązania (wraz z jednoznacznym określeniem przypadków elementarnych) stwórz tablicę, w której będzie moŝna zapamiętywać rozwiązania przypadków elementarnych i podproblemów, które zostaną obliczone na ich podstawie wpisz do tablicy wartości numeryczne odpowiadające przypadkom elementarnym na podstawie wartości wpisanych do tablicy, uŝywając formuły rekurencyjnej, oblicz rozwiązanie problemu wyŝszego rzędu i wpisz je do tablicy postępuj w ten sposób do osiągnięcia poŝądanej wartości Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 55/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 56/61 Programowanie dynamiczne - przykład Koncepcja: (F 10 w ciągu Fibonaciego) Inicjacja: Progresja: model rekurencyjny rozwiązania + przypadki elementarne F, tablica z rozwiązaniem 0 = 0 F1 = 1, Fn = Fn 1 + Fn 2 n F n wpisanie do tablicy wartości dla przypadków elementarnych n F n 0 1 obliczenie rozwiązań problemów wyŝszego rzędu aŝ do osiągnięcia poŝądanej wartości i wpisanie ich do tablicy n F n Algorytmy zachłanne anne Algorytm zachłanny (ang. greedy algorithm) jest to algorytm, w którym w celu rozwiązania pewnego zadania w kaŝdym kroku dokonuje się zachłannego, tj. najlepiej rokującego w danym momencie wyboru rozwiązania częściowego Algorytm podejmuje decyzję lokalnie optymalną, dokonuje wyboru wydającego się w danej chwili najlepszym, kontynuując rozwiązanie podproblemu wynikające z podjętej decyzji Algorytmy zachłanne stosowane są przede wszystkim w optymalizacji Musi zawsze istnieć kryterium pozwalające ocenić jakość rozwiązania Dokonywany lokalnie najkorzystniejszy wybór ma w załoŝeniu prowadzić do znalezienia globalnego optymalnego rozwiązania

15 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 57/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 58/61 Koniec wykładu nr 6 Źródła a (KsiąŜ ąŝki): Biernat J.: Architektura komputerów. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, Rozdz Koncepcja programu pamiętanego (str ) Rozdz. 9. System pamięci (str ) Dziękuj kuję za uwagę! Ogrodzki J.: Wstęp do systemów komputerowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, Rozdz. 1. Podstawy funkcjonowania procesora (str. 7-25) Rozdz. 2. Cykl rozkazu - wykonywanie i sterowanie (str ) Rozdz. 5. Pamięci fizyczne systemów komputerowych (str ) Rozdz. 6. Sytuacje wyjątkowe i system wejścia-wyjścia (str ) Stallings W.: Organizacja i architektura systemu komputerowego. Projektowanie systemu a jego wydajność. WNT, Warszawa, Rozdz Krótka historia komputerów. Maszyna von Neumanna (str ) Rozdz Działanie komputera (str ) Rozdz Połączenia magistralowe (str ) Rozdz Przegląd systemów pamięci komputerowych (str ) Rozdz Pamięć podręczna (str ) Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 59/61 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 60/61 Źródła a (KsiąŜ ąŝki): Źródła a (Internet): Wojtuszkiewicz K.: Urządzenia techniki komputerowej. Część 1. Jak działa komputer?. PWN, Warszawa, Rozdz Pamięci (str ) Rozdz Pojęcie systemu mikroprocesorowego (str ) Rozdz Podstawy działania mikroprocesora (str ) Rozdz Układy wejścia/wyjścia (str ) Rozdz Operacje wejścia/wyjścia (str ) Rozdz Pamięć wirtualna (str ) Rozdz Koncepcja pamięci podręcznej (cache) (str ) Rozdz Standard ISA (str ) Rozdz Standardy magistrali rozszerzającej (str ) - Architektura von Neumanna - Architektura harwardzka - Zmodyfikowana architektura harwardzka - Algorytm - Dziel i zwycięŝaj - Programowanie dynamiczne - Algorytm zachłanny - von Neumann architecture - Harvard architecture - Modified Hardvard architecture

16 Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 61/61 Źródła a (Internet): - von Neumann architecture - Harvard architecture - Modified Hardvard architecture

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010 Wykład nr 7 (15.05.2010) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Algorytmy komputerowe. dr inŝ. Jarosław Forenc

Algorytmy komputerowe. dr inŝ. Jarosław Forenc Rok akademicki 2009/2010, Wykład nr 8 2/24 Plan wykładu nr 8 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Wykład nr 7 ( ) Plan wykładu nr 7. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. Architektura von Neumanna

Informatyka 1. Wykład nr 7 ( ) Plan wykładu nr 7. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. Architektura von Neumanna Rok akademicki 2007/2008, Wykład nr 7 2/45 Plan wykładu nr 7 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia (zaoczne) Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Wykład nr 6 ( ) Plan wykładu nr 6. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. Architektura von Neumanna

Informatyka 1. Wykład nr 6 ( ) Plan wykładu nr 6. Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. Architektura von Neumanna Rok akademicki 2008/2009, Wykład nr 6 2/51 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2008/2009

Bardziej szczegółowo

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania Rok akademicki 2010/2011, Wykład nr 7 2/46 Plan wykładu nr 7 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc Dotyczy jednostek operacyjnych i ich połączeń stanowiących realizację specyfikacji typu architektury

dr inż. Jarosław Forenc Dotyczy jednostek operacyjnych i ich połączeń stanowiących realizację specyfikacji typu architektury Rok akademicki 2012/2013, Wykład nr 6 2/43 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013 Wykład nr 6 (03.04.2013) Rok akademicki 2012/2013, Wykład

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach:

Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach: Rok akademicki 2012/2013, Wykład nr 6 2/46 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Algorytm. a programowanie -

Algorytm. a programowanie - Algorytm a programowanie - Program komputerowy: Program komputerowy można rozumieć jako: kod źródłowy - program komputerowy zapisany w pewnym języku programowania, zestaw poszczególnych instrukcji, plik

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcjonowanie komputera struktura połączeń, magistrala, DMA systemy pamięci komputerowych hierarchia pamięci, pamięć podręczna

Struktura i funkcjonowanie komputera struktura połączeń, magistrala, DMA systemy pamięci komputerowych hierarchia pamięci, pamięć podręczna Rok akademicki 2009/2010, Wykład nr 7 2/56 Plan wykładu nr 7 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010

Bardziej szczegółowo

Algorytmy komputerowe. dr inż. Jarosław Forenc

Algorytmy komputerowe. dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki 2010/2011, Wykład nr 9/10 2/38 Plan wykładu nr 9/10 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera. Cezary Bolek. Uniwersytet Łódzki. Wydział Zarządzania. Katedra Informatyki. System komputerowy

Architektura komputera. Cezary Bolek. Uniwersytet Łódzki. Wydział Zarządzania. Katedra Informatyki. System komputerowy Wstęp do informatyki Architektura komputera Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki System komputerowy systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM,

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Architektura komputera. Cezary Bolek

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Architektura komputera. Cezary Bolek Wstęp do informatyki Architektura komputera Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki System komputerowy systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM,

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Magistrala systemowa (System Bus)

Magistrala systemowa (System Bus) Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM, RAM Jednostka centralna Układy we/wy In/Out Wstęp do Informatyki

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera. Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt

Architektura komputera. Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt Architektura komputera Architektura von Neumanna: Dane i rozkazy przechowywane są w tej samej pamięci umożliwiającej zapis i odczyt Zawartośd tej pamięci jest adresowana przez wskazanie miejsca, bez względu

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 9 Pamięć operacyjna Właściwości pamięci Położenie Pojemność Jednostka transferu Sposób dostępu Wydajność Rodzaj fizyczny Własności fizyczne Organizacja Położenie pamięci

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Wykład nr 7 ( ) Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. dr inŝ. Jarosław Forenc

Informatyka 1. Wykład nr 7 ( ) Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. dr inŝ. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2007/2008 Wykład nr 7 (09.06.2008) Rok akademicki 2007/2008, Wykład

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera

Architektura komputera Architektura komputera Architektura systemu komputerowego O tym w jaki sposób komputer wykonuje program i uzyskuje dostęp do pamięci i danych, decyduje architektura systemu komputerowego. Określa ona sposób

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1 i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1 1. Superkomputery to komputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej. Przeznaczone są do symulacji zjawisk fizycznych prowadzonych głównie w instytucjach badawczych:

Bardziej szczegółowo

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka PAMIĘCI Część 1 Przygotował: Ryszard Kijanka WSTĘP Pamięci półprzewodnikowe są jednym z kluczowych elementów systemów cyfrowych. Służą do przechowywania informacji w postaci cyfrowej. Liczba informacji,

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Definicja Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz Operacjami wejścia/wyjścia nazywamy całokształt działań potrzebnych

Bardziej szczegółowo

Budowa komputera Komputer computer computare

Budowa komputera Komputer computer computare 11. Budowa komputera Komputer (z ang. computer od łac. computare obliczać) urządzenie elektroniczne służące do przetwarzania wszelkich informacji, które da się zapisać w formie ciągu cyfr albo sygnału

Bardziej szczegółowo

Logiczny model komputera i działanie procesora. Część 1.

Logiczny model komputera i działanie procesora. Część 1. Logiczny model komputera i działanie procesora. Część 1. Klasyczny komputer o architekturze podanej przez von Neumana składa się z trzech podstawowych bloków: procesora pamięci operacyjnej urządzeń wejścia/wyjścia.

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Wykład nr 7 ( ) Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. dr inŝ. Jarosław Forenc

Informatyka 1. Wykład nr 7 ( ) Politechnika Białostocka. - Wydział Elektryczny. dr inŝ. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2008/2009 Wykład nr 7 (24.05.2009) Rok akademicki 2008/2009, Wykład

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

METODY OPISU ALGORYTMÓW KOMPUTEROWYCH

METODY OPISU ALGORYTMÓW KOMPUTEROWYCH Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni z przedmiotu Podstawy Informatyki Kod przedmiotu: TS1C 100 003 Ćwiczenie pt. METODY OPISU ALGORYTMÓW KOMPUTEROWYCH

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2011/2012 Wykład nr 7 (06.06.2012) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Organizacja typowego mikroprocesora

Organizacja typowego mikroprocesora Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Wykład nr 7 (24.01.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne - wykład 2 -

Technologie informacyjne - wykład 2 - Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 2 - Prowadzący: dr inż. Łukasz

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Technika mikroprocesorowa Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL-1-616-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Elektrotechnika Specjalność:

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład II Pamięci półprzewodnikowe 1, Pamięci półprzewodnikowe Pamięciami półprzewodnikowymi nazywamy cyfrowe układy scalone przeznaczone do przechowywania

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki Systemy sterowane przepływem argumentów

Podstawy Informatyki Systemy sterowane przepływem argumentów Podstawy Informatyki alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu 1 Komputer i jego architektura Taksonomia Flynna 2 Komputer i jego architektura Taksonomia Flynna Komputer Komputer

Bardziej szczegółowo

Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski

Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski Budowa i zasada działania komputera 1 dr Artur Bartoszewski Jednostka arytmetyczno-logiczna 2 Pojęcie systemu mikroprocesorowego Układ cyfrowy: Układy cyfrowe służą do przetwarzania informacji. Do układu

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki JA-L i Pamięci

Podstawy Informatyki JA-L i Pamięci Podstawy Informatyki alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu 1 Operator elementarny Proste układy z akumulatorem Realizacja dodawania Realizacja JAL dla pojedynczego bitu 2 Parametry

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 3 Jan Kazimirski 1 Podstawowe elementy komputera. Procesor (CPU) 2 Plan wykładu Podstawowe komponenty komputera Procesor CPU Cykl rozkazowy Typy instrukcji Stos Tryby adresowania

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 8 Magistrale systemowe Magistrala Układy składające się na komputer (procesor, pamięć, układy we/wy) muszą się ze sobą komunikować, czyli być połączone. Układy łączymy ze

Bardziej szczegółowo

43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania

43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania 43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania Typy pamięci Ulotność, dynamiczna RAM, statyczna ROM, Miejsce w konstrukcji komputera, pamięć robocza RAM,

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE.

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE. 8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE. Magistrala (ang. bus) jest ścieżką łączącą ze sobą różne komponenty w celu wymiany informacji/danych pomiędzy nimi. Inaczej mówiąc jest to zespół

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja. do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1.

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja. do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1. Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1 PAMIĘCI SZEREGOWE EEPROM Ćwiczenie 3 Opracował: dr inŝ.

Bardziej szczegółowo

Projektowanie. Projektowanie mikroprocesorów

Projektowanie. Projektowanie mikroprocesorów WYKŁAD Projektowanie mikroprocesorów Projektowanie układ adów w cyfrowych - podsumowanie Algebra Boole a Bramki logiczne i przerzutniki Automat skończony System binarny i reprezentacja danych Synteza logiczna

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 7 Jan Kazimirski 1 Pamięć podręczna 2 Pamięć komputera - charakterystyka Położenie Procesor rejestry, pamięć podręczna Pamięć wewnętrzna pamięć podręczna, główna Pamięć zewnętrzna

Bardziej szczegółowo

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4 Pamięć wirtualna Przygotował: Ryszard Kijaka Wykład 4 Wstęp główny podział to: PM- do pamięci masowych należą wszelkiego rodzaju pamięci na nośnikach magnetycznych, takie jak dyski twarde i elastyczne,

Bardziej szczegółowo

Budowa systemów komputerowych

Budowa systemów komputerowych Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa

Bardziej szczegółowo

Definicje. Algorytm to:

Definicje. Algorytm to: Algorytmy Definicje Algorytm to: skończony ciąg operacji na obiektach, ze ściśle ustalonym porządkiem wykonania, dający możliwość realizacji zadania określonej klasy pewien ciąg czynności, który prowadzi

Bardziej szczegółowo

1 Wprowadzenie do algorytmiki

1 Wprowadzenie do algorytmiki Teoretyczne podstawy informatyki - ćwiczenia: Prowadzący: dr inż. Dariusz W Brzeziński 1 Wprowadzenie do algorytmiki 1.1 Algorytm 1. Skończony, uporządkowany ciąg precyzyjnie i zrozumiale opisanych czynności

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów wer. 3

Architektura komputerów wer. 3 Architektura komputerów wer. 3 Wojciech Myszka, Maciej Panek listopad 2014 r. Karty perforowane Kalkulator IBM 601, 1931 IBM 601 kalkulator Maszyna czytała dwie liczby z karty, mnożyła je przez siebie

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład I Podstawowe pojęcia 1, Cyfrowe dane 2 Wewnątrz komputera informacja ma postać fizycznych sygnałów dwuwartościowych (np. dwa poziomy napięcia,

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne Spis treści 5 Spis treœci Co to jest mikrokontroler? Wprowadzenie... 11 Budowa systemu komputerowego... 12 Wejścia systemu komputerowego... 12 Wyjścia systemu komputerowego... 13 Jednostka centralna (CPU)...

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych

Wykład I. Podstawowe pojęcia Pamięci półprzewodnikowe. Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Wykład I Podstawowe pojęcia Pamięci półprzewodnikowe 1 Część 1 Podstawowe pojęcia 2 I. Pojęcie komputera Cyfrowe

Bardziej szczegółowo

Adresowanie obiektów. Adresowanie bitów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie timerów i liczników. Adresowanie timerów

Adresowanie obiektów. Adresowanie bitów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie timerów i liczników. Adresowanie timerów Adresowanie obiektów Bit - stan pojedynczego sygnału - wejście lub wyjście dyskretne, bit pamięci Bajt - 8 bitów - wartość od -128 do +127 Słowo - 16 bitów - wartość od -32768 do 32767 -wejście lub wyjście

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Współczesne procesory.

LEKCJA TEMAT: Współczesne procesory. LEKCJA TEMAT: Współczesne procesory. 1. Wymagania dla ucznia: zna pojęcia: procesor, CPU, ALU, potrafi podać typowe rozkazy; potrafi omówić uproszczony i rozszerzony schemat mikroprocesora; potraf omówić

Bardziej szczegółowo

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy:

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy: Współpraca mikroprocesora z urządzeniami zewnętrznymi Urządzenia wejścia-wyjścia, urządzenia których zadaniem jest komunikacja komputera z otoczeniem (zwykle bezpośrednio z użytkownikiem). Do najczęściej

Bardziej szczegółowo

Algorytmy dla maszyny PRAM

Algorytmy dla maszyny PRAM Instytut Informatyki 21 listopada 2015 PRAM Podstawowym modelem służącym do badań algorytmów równoległych jest maszyna typu PRAM. Jej głównymi składnikami są globalna pamięć oraz zbiór procesorów. Do rozważań

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Pamięci operacyjne. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera

Wykład II. Pamięci operacyjne. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera Wykład II Pamięci operacyjne 1 Część 1 Pamięci RAM 2 I. Pamięć RAM Przestrzeń adresowa pamięci Pamięć podzielona jest na słowa. Podczas

Bardziej szczegółowo

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy i peryferia Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy mikroprocesor pamięć kontroler przerwań układy wejścia wyjścia kontroler DMA 2 Pamięć rodzaje (podział ze względu na sposób

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 11 Wejście - wyjście Urządzenia zewnętrzne Wyjściowe monitor drukarka Wejściowe klawiatura, mysz dyski, skanery Komunikacyjne karta sieciowa, modem Urządzenie zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci. Ptc 2013/2014 13.12.2013

Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci. Ptc 2013/2014 13.12.2013 Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci półprzewodnikowe, Betty Prince, WNT Ptc 2013/2014 13.12.2013 Pamięci statyczne i dynamiczne Pamięci statyczne SRAM przechowywanie informacji

Bardziej szczegółowo

Przykładowe pytania DSP 1

Przykładowe pytania DSP 1 Przykładowe pytania SP Przykładowe pytania Systemy liczbowe. Przedstawić liczby; -, - w kodzie binarnym i hexadecymalnym uzupełnionym do dwóch (liczba 6 bitowa).. odać dwie liczby binarne w kodzie U +..

Bardziej szczegółowo

Literatura. adów w cyfrowych. Projektowanie układ. Technika cyfrowa. Technika cyfrowa. Bramki logiczne i przerzutniki.

Literatura. adów w cyfrowych. Projektowanie układ. Technika cyfrowa. Technika cyfrowa. Bramki logiczne i przerzutniki. Literatura 1. D. Gajski, Principles of Digital Design, Prentice- Hall, 1997 2. C. Zieliński, Podstawy projektowania układów cyfrowych, PWN, Warszawa 2003 3. G. de Micheli, Synteza i optymalizacja układów

Bardziej szczegółowo

RODZAJE PAMIĘCI RAM. Cz. 1

RODZAJE PAMIĘCI RAM. Cz. 1 RODZAJE PAMIĘCI RAM Cz. 1 1 1) PAMIĘĆ DIP DIP (ang. Dual In-line Package), czasami nazywany DIL - w elektronice rodzaj obudowy elementów elektronicznych, głównie układów scalonych o małej i średniej skali

Bardziej szczegółowo

Budowa Mikrokomputera

Budowa Mikrokomputera Budowa Mikrokomputera Wykład z Podstaw Informatyki dla I roku BO Piotr Mika Podstawowe elementy komputera Procesor Pamięć Magistrala (2/16) Płyta główna (ang. mainboard, motherboard) płyta drukowana komputera,

Bardziej szczegółowo

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) -

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) - Chipset i magistrala Chipset - Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami jednostki centralnej. Idea chipsetu narodziła się jako potrzeba zintegrowania w jednym układzie

Bardziej szczegółowo

ARCHITEKTURA PROCESORA,

ARCHITEKTURA PROCESORA, ARCHITEKTURA PROCESORA, poza blokami funkcjonalnymi, to przede wszystkim: a. formaty rozkazów, b. lista rozkazów, c. rejestry dostępne programowo, d. sposoby adresowania pamięci, e. sposoby współpracy

Bardziej szczegółowo

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury 1976 r. Apple PC Personal Computer 1981 r. pierwszy IBM PC Komputer jest wart tyle, ile wart jest człowiek, który go wykorzystuje... Hardware sprzęt Software oprogramowanie Komputer IBM PC niezależnie

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa. W. Daca, Politechnika Szczecińska, Wydział Elektryczny, 2007/08

Technika mikroprocesorowa. W. Daca, Politechnika Szczecińska, Wydział Elektryczny, 2007/08 Pamięci Układy pamięci kontaktują się z otoczeniem poprzez szynę danych, szynę owa i szynę sterującą. Szerokość szyny danych określa liczbę bitów zapamiętywanych do pamięci lub czytanych z pamięci w trakcie

Bardziej szczegółowo

UTK ARCHITEKTURA PROCESORÓW 80386/ Budowa procesora Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386

UTK ARCHITEKTURA PROCESORÓW 80386/ Budowa procesora Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386 Budowa procesora 80386 Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386 Pierwszy prawdziwy procesor 32-bitowy. Zawiera wewnętrzne 32-bitowe rejestry (omówione zostaną w modułach następnych), pozwalające przetwarzać

Bardziej szczegółowo

Budowa komputera: dr inż. Jarosław Forenc. IDE - Intelligent Drive Electronics, Integrated Device Electronics inne nazwy:

Budowa komputera: dr inż. Jarosław Forenc. IDE - Intelligent Drive Electronics, Integrated Device Electronics inne nazwy: Rok akademicki 2010/2011, Wykład nr 8 2/56 Plan wykładu nr 8 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011

Bardziej szczegółowo

Jednostki informacji. Bajt moŝna podzielić na dwie połówki 4-bitowe nazywane tetradami (ang. nibbles).

Jednostki informacji. Bajt moŝna podzielić na dwie połówki 4-bitowe nazywane tetradami (ang. nibbles). Wykład 1 1-1 Informatyka nauka zajmująca się zbieraniem, przechowywaniem i przetwarzaniem informacji. Informacja obiekt abstrakcyjny, który w postaci zakodowanej moŝe być przechowywany, przesyłany, przetwarzany

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Jednostka ALU Przestrzeń adresowa Tryby adresowania

Architektura Systemów Komputerowych. Jednostka ALU Przestrzeń adresowa Tryby adresowania Architektura Systemów Komputerowych Jednostka ALU Przestrzeń adresowa Tryby adresowania 1 Jednostka arytmetyczno- logiczna ALU ALU ang: Arythmetic Logic Unit Argument A Argument B A B Ci Bit przeniesienia

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011 SYLLABUS na rok akademicki 010/011 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Informatyka Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1(rok)/1(sem) Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu

Bardziej szczegółowo

Układy kombinacyjne. cz.2

Układy kombinacyjne. cz.2 Układy kombinacyjne cz.2 Układy kombinacyjne 2/26 Kombinacyjne bloki funkcjonalne Kombinacyjne bloki funkcjonalne - dekodery 3/26 Dekodery Są to układy zamieniające wybrany kod binarny (najczęściej NB)

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWE MIKROPROCESORÓW

MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWE MIKROPROCESORÓW MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWE MIKROPROCESORÓW Projektowanie urządzeń cyfrowych przy użyciu układów TTL polegało na opracowaniu algorytmu i odpowiednim doborze i zestawieniu układów realizujących różnorodne funkcje

Bardziej szczegółowo

UTK Można stwierdzić, że wszystkie działania i operacje zachodzące w systemie są sterowane bądź inicjowane przez mikroprocesor.

UTK Można stwierdzić, że wszystkie działania i operacje zachodzące w systemie są sterowane bądź inicjowane przez mikroprocesor. Zadaniem centralnej jednostki przetwarzającej CPU (ang. Central Processing Unit), oprócz przetwarzania informacji jest sterowanie pracą pozostałych układów systemu. W skład CPU wchodzą mikroprocesor oraz

Bardziej szczegółowo

Algorytm poprawny jednoznaczny szczegółowy uniwersalny skończoność efektywność (sprawność) zmiennych liniowy warunkowy iteracyjny

Algorytm poprawny jednoznaczny szczegółowy uniwersalny skończoność efektywność (sprawność) zmiennych liniowy warunkowy iteracyjny Algorytm to przepis; zestawienie kolejnych kroków prowadzących do wykonania określonego zadania; to uporządkowany sposób postępowania przy rozwiązywaniu zadania, problemu, z uwzględnieniem opisu danych

Bardziej szczegółowo

MIKROKONTROLERY I MIKROPROCESORY

MIKROKONTROLERY I MIKROPROCESORY PLAN... work in progress 1. Mikrokontrolery i mikroprocesory - architektura systemów mikroprocesorów ( 8051, AVR, ARM) - pamięci - rejestry - tryby adresowania - repertuar instrukcji - urządzenia we/wy

Bardziej szczegółowo

Programowanie Niskopoziomowe

Programowanie Niskopoziomowe Programowanie Niskopoziomowe Wykład 3: Architektura procesorów x86 Dr inż. Marek Mika Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego W Lesznie Plan Pojęcia ogólne Budowa mikrokomputera Cykl

Bardziej szczegółowo

Pamięć. Podstawowe własności komputerowych systemów pamięciowych:

Pamięć. Podstawowe własności komputerowych systemów pamięciowych: Pamięć Podstawowe własności komputerowych systemów pamięciowych: Położenie: procesor, wewnętrzna (główna), zewnętrzna (pomocnicza); Pojemność: rozmiar słowa, liczba słów; Jednostka transferu: słowo, blok

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych

Architektura Systemów Komputerowych. Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych Architektura Systemów Komputerowych Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych 1 Bezpośredni dostęp do pamięci Bezpośredni dostęp do pamięci (ang: direct memory access - DMA) to transfer

Bardziej szczegółowo

Struktura i działanie jednostki centralnej

Struktura i działanie jednostki centralnej Struktura i działanie jednostki centralnej ALU Jednostka sterująca Rejestry Zadania procesora: Pobieranie rozkazów; Interpretowanie rozkazów; Pobieranie danych Przetwarzanie danych Zapisywanie danych magistrala

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów wer. 7

Architektura komputerów wer. 7 Architektura komputerów wer. 7 Wojciech Myszka 2013-10-29 19:47:07 +0100 Karty perforowane Kalkulator IBM 601, 1931 IBM 601 kalkulator Maszyna czytała dwie liczby z karty, mnożyła je przez siebie i wynik

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. Maszyna RAM. Schemat logiczny komputera. Maszyna RAM. RAM: szczegóły. Realizacja algorytmu przez komputer

Wstęp do informatyki. Maszyna RAM. Schemat logiczny komputera. Maszyna RAM. RAM: szczegóły. Realizacja algorytmu przez komputer Realizacja algorytmu przez komputer Wstęp do informatyki Wykład UniwersytetWrocławski 0 Tydzień temu: opis algorytmu w języku zrozumiałym dla człowieka: schemat blokowy, pseudokod. Dziś: schemat logiczny

Bardziej szczegółowo

Pamięci półprzewodnikowe

Pamięci półprzewodnikowe Pamięci półprzewodnikowe na podstawie książki: Nowoczesne pamięci półprzewodnikowe, Betty Prince, WNT Ptc 2014/2015 15.1.2015 Półprzewodnikowe pamięci statyczne Pamięci statyczne - SRAM przechowywanie

Bardziej szczegółowo

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego.

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego. Plan wykładu Pojęcie magistrali i jej struktura Architektura pamięciowo-centryczna Architektura szynowa Architektury wieloszynowe Współczesne architektury z połączeniami punkt-punkt Magistrala Magistrala

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. Architektura co to jest? Architektura Model komputera. Od układów logicznych do CPU. Automat skończony. Maszyny Turinga (1936)

Wstęp do informatyki. Architektura co to jest? Architektura Model komputera. Od układów logicznych do CPU. Automat skończony. Maszyny Turinga (1936) Wstęp doinformatyki Architektura co to jest? Architektura Model komputera Dr inż Ignacy Pardyka Slajd 1 Slajd 2 Od układów logicznych do CPU Automat skończony Slajd 3 Slajd 4 Ile jest automatów skończonych?

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych

Architektura systemów komputerowych Studia stacjonarne inżynierskie, kierunek INFORMATYKA Architektura systemów komputerowych Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Procesor część I 1. ALU 2. Cykl rozkazowy 3. Schemat

Bardziej szczegółowo

Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci. Dariusz Chaberski

Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci. Dariusz Chaberski Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci Dariusz Chaberski Jednostka centralna szyna sygnałow sterowania sygnały sterujące układ sterowania sygnały stanu wewnętrzna szyna danych układ wykonawczy

Bardziej szczegółowo

Urządzenia zewnętrzne

Urządzenia zewnętrzne Urządzenia zewnętrzne SZYNA ADRESOWA SZYNA DANYCH SZYNA STEROWANIA ZEGAR PROCESOR PAMIĘC UKŁADY WE/WY Centralna jednostka przetw arzająca (CPU) DANE PROGRAMY WYNIKI... URZ. ZEWN. MO NITORY, DRUKARKI, CZYTNIKI,...

Bardziej szczegółowo

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia Budowa komputera Schemat funkcjonalny i podstawowe parametry Podstawowe pojęcia Pojęcia podstawowe PC personal computer (komputer osobisty) Kompatybilność to cecha systemów komputerowych, która umoŝliwia

Bardziej szczegółowo

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D.

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D. 1 WERSJA X Zadanie 1 Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D. I/O Zadanie 2 Na podstawie nazw sygnałów

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów. Kodowanie informacji System komputerowy

Wprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów. Kodowanie informacji System komputerowy 1 Wprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów Kodowanie informacji System komputerowy Kodowanie informacji 2 Co to jest? bit, bajt, kod ASCII. Jak działa system komputerowy? Co to jest? pamięć

Bardziej szczegółowo

Wykład Mikroprocesory i kontrolery

Wykład Mikroprocesory i kontrolery Wykład Mikroprocesory i kontrolery Cele wykładu: Poznanie podstaw budowy, zasad działania mikroprocesorów i układów z nimi współpracujących. Podstawowa wiedza potrzebna do dalszego kształcenia się w technice

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Przegląd mikrokontrolerów 16-bit: - PIC24 - dspic - MSP430

Wykład 4. Przegląd mikrokontrolerów 16-bit: - PIC24 - dspic - MSP430 Wykład 4 Przegląd mikrokontrolerów 16-bit: - PIC24 - dspic - MSP430 Mikrokontrolery PIC Mikrokontrolery PIC24 Mikrokontrolery PIC24 Rodzina 16-bitowych kontrolerów RISC Podział na dwie podrodziny: PIC24F

Bardziej szczegółowo

Podstawy działania układów cyfrowych...2 Systemy liczbowe...2 Kodowanie informacji...3 Informacja cyfrowa...4 Bramki logiczne...

Podstawy działania układów cyfrowych...2 Systemy liczbowe...2 Kodowanie informacji...3 Informacja cyfrowa...4 Bramki logiczne... Podstawy działania układów cyfrowych...2 Systemy liczbowe...2 Kodowanie informacji...3 Informacja cyfrowa...4 Bramki logiczne...4 Podział układów logicznych...6 Cyfrowe układy funkcjonalne...8 Rejestry...8

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka mikrokontrolerów. Przygotowali: Łukasz Glapiński, Mateusz Kocur, Adam Kokot,

Charakterystyka mikrokontrolerów. Przygotowali: Łukasz Glapiński, Mateusz Kocur, Adam Kokot, Charakterystyka mikrokontrolerów Przygotowali: Łukasz Glapiński, 171021 Mateusz Kocur, 171044 Adam Kokot, 171075 Plan prezentacji Co to jest mikrokontroler? Historia Budowa mikrokontrolera Wykorzystywane

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne - wykład 12 -

Technologie informacyjne - wykład 12 - Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 12 - Prowadzący: Dmochowski

Bardziej szczegółowo