REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA ROK 2008

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA ROK 2008"

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W GDAŃSKU Załącznik do Uchwały Nr 413/115/08 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 13 maja r. REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA ROK Gdańsk, maj 0

2 Spis treści Rozdział I Wprowadzenie... 2 Rozdział II Rynek pracy województwa pomorskiego w 2007 roku. Najważniejsze uwarunkowania dla kształtowania polityki rynku pracy w roku Uwarunkowania gospodarcze Uwarunkowania demograficzne Aktywność zawodowa i zatrudnienie Migracje zagraniczne i mobilność zasobów pracy Bezrobocie, zjawisko ubóstwa i wykluczenia społecznego Niedostosowanie popytu do podaży na pracę Edukacja i kształcenie ustawiczne Instytucjonalna obsługa rynku pracy Rozdział III Priorytety regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich Wnioski z dokumentów strategicznych i programowych polityki krajowej i regionalnej Priorytety regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich.. 35 Rozdział IV Szczegółowe dziedziny i cele działań na rzecz zatrudnienia w r Rozdział V Główne sposoby i zasady realizacji polityki, w tym rola poszczególnych partnerów Rozdział VI Struktura planu działań, w tym preferowane programy regionalne i projekty lokalne Rozdział VII Monitoring oraz zasady oceny realizacji planu Załączniki Zestawienie przedsięwzięć służących realizacji Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok Aktywność powiatów województwa pomorskiego w działaniach na rzecz rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich planowanych do realizacji w roku Wskaźniki monitorujące rynek pracy w województwie pomorskim Powiązania priorytetowych kierunków działań i szczegółowych dziedzin wsparcia regionalnej polityki rynku pracy z dokumentami strategicznymi stanowiącymi podstawę przygotowania Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok Powiązania priorytetowych kierunków działań i szczegółowych dziedzin wsparcia regionalnej polityki rynku pracy z priorytetami i kierunkami działań określonymi w podstawowych instrumentach polityki strukturalnej Zadania publicznych służb zatrudnienia Liczba przedsięwzięć związanych z poszczególnymi priorytetowymi kierunkami działań i dziedzinami wsparcia Wykaz instytucji i jednostek organizacyjnych, których przedsięwzięcia zostały ujęte w Regionalnym Planie Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok Kalendarium prac nad tworzeniem Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok dla województwa pomorskiego

3 Rozdział I Wprowadzenie Podstawa prawna i sposób przygotowania Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok. Regionalny Plan Działań na rzecz Zatrudnienia (RPDZ) zgodnie z art. 3 ust. 4 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz.U. z 2004 r. Nr 99 poz z późn. zm. (zwana dalej Ustawą) przygotowuje samorząd województwa corocznie na podstawie Krajowego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia, uwzględniając strategię rozwoju województwa oraz strategię wojewódzką w zakresie polityki społecznej, i po zasięgnięciu opinii powiatowych jednostek samorządu terytorialnego oraz partnerów społecznych. Zgodnie z ww. podstawą prawną RPDZ określa preferowane programy regionalne i projekty lokalne adresowane do - uznanych w tym roku za priorytetowe - grup bezrobotnych i innych osób wymagających wsparcia. Zgodnie z art. 8 ust. 3 cyt. wyżej Ustawy przygotowanie RPDZ, jak i inne zadania dotyczące polityki rynku pracy w województwie, realizuje wojewódzki urząd pracy, będący jednostką organizacyjną samorządu województwa. Polityka rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich wymaga współdziałania instytucji rynku pracy i partnerów społecznych. Problematyka rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich będąca przedmiotem Planu posiada ponadto złożone i wielostronne powiązania z regionalną gospodarką, polityką społeczną, systemem edukacji i rozwoju osobowego, sferą kultury, a także z rozwojem obszarów wiejskich, infrastruktury komunikacyjnej i transportowej oraz współpracą zagraniczną. Z tego powodu do uczestnictwa w przygotowaniu RPDZ zaproszono przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego odpowiedzialnych za realizację polityki regionalnej w wymienionych sferach, także przedstawicieli: kluczowych instytucji rynku pracy, którymi są wojewoda oraz starostowie powiatów, partnerów społecznych (w tym pracodawców i pracobiorców) reprezentowanych w Wojewódzkiej Radzie Zatrudnienia, instytucji rządowych realizujących zadania na rzecz aktywizacji wybranych grup adresatów, w szczególności OHP oraz PFRON, Kuratorium Oświaty jako organu wojewódzkiego kształtującego i realizującego politykę w zakresie edukacji, w tym kształcenia ustawicznego, praktycznego i doskonalenia zawodowego, przedstawicieli organizacji pozarządowych. Włączeni oni zostali do prac Zespołu Zadaniowego ds. RPDZ działającego na podstawie uchwały Zarządu Województwa Pomorskiego Nr 895/73/07 z dnia 30 października 2007 r. w sprawie powołania Zespołu Zadaniowego ds. Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok. Zespół ten odpowiedzialny był za przygotowanie projektu planu. Zasadnicze fazy prac wyznaczyły cztery spotkania Zespołu Zadaniowego. Przedmiotem III spotkania było sformułowanie, na tle analizy rynku pracy w województwie pomorskim w 2007 r. i najważniejszych uwarunkowań dla kształtowania polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich, głównych elementów projektu RPDZ na r. Po ich przyjęciu przez Zespół stanowiły one podstawę konstrukcji projektu RPDZ, przygotowanego w celu konsultacji i uzyskania opinii jednostek samorządu powiatowego oraz partnerów społecznych. W dniu 14 kwietnia br. uzyskano o projekcie RPDZ pozytywną opinię Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia (reprezentowani są w niej, w myśl art. 23 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przedstawiciele partnerów społecznych), a w drugiej połowie kwietnia otrzymano opinie większości Starostów lub reprezentujących je jednostek organizacyjnych. Przed ostatnim posiedzeniem Zespołu Zadaniowego ds. RPDZ projekt przekazano do konsultacji przedstawicielom jednostek reprezentowanych w tym Zespole. W trakcie IV spotkania tego gremium projekt Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok został zaakceptowany. Główne zadania, rola, charakter i ramy czasowe obowiązywania RPDZ Regionalny plan działań na rzecz zatrudnienia (zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy) służy dla m.in.: 2

4 W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D P R A C Y W G D A Ń S K U (1) określania i koordynowania regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w odniesieniu do krajowej polityki rynku pracy; (2) dokonywania podziału środków Funduszu Pracy z uwzględnieniem kierunków i priorytetów określonych w RPDZ na działania na rzecz promocji zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich i aktywizacji bezrobotnych w powiatach, a także (na mocy art. 65 ust. 1 Ustawy) (3) inicjowania tworzenia programów regionalnych i projektów lokalnych dotyczących rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich. RPDZ jest w planem operacyjnym, uchwalanym zgodnie z zapisem Ustawy - corocznie, choć zawiera też elementy, które mogą obowiązywać w okresie dłuższym niż rok. Przede wszystkim dotyczy to priorytetów i zasad polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich, których trwałość w okresie dłuższym niż jeden rok jest niezbędna. Stanowisko takie przyjęto we wnioskach dotyczących RPDZ na rok 2007 na IX posiedzeniu WRZ w dniu 12 marca 2007 r. Ponadto w RPDZ na rok 2007 założono, że plan ten może być zaktualizowany w oparciu o ostateczny zapis priorytetów i działań Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) oraz uwzględniać przewidywane zmiany na rynku pracy. Zasadę tą przyjęto w Założeniach RPDZ na r. uchwalonych przez Zarząd Województwa (Uchwała Nr 3/83/08 z dnia 8 stycznia r.). RPDZ na r. stanowi w tym sensie kontynuację ustaleń Planu opracowanego na 2007 r. Uwzględnia się w nim Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL przyjęty przez rząd 18 września 2007 r., w niewielkim zakresie znowelizowany w marcu br. (z datą obowiązywania od 7 kwietnia). Aktualnie obserwowane zmiany sytuacji na pomorskim rynku pracy (wnioski z jej analizy przedstawiono w następnym rozdziale) pozwalają sądzić, że rola i znaczenie RPDZ w odniesieniu do poszczególnych kierunków ulega pewnym korektom, a jego całość jako instrumentu polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w województwie pomorskim znacznie wzrasta w roku. Wzmacnia je uruchomienie - praktycznie z początkiem roku działań Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Towarzyszy temu porównywalna do lat ubiegłych dostępność środków krajowych, w tym Funduszu Pracy i PFRON, wspierających aktywne formy publicznej interwencji i w sferze rozwoju zasobów ludzkich, szczególnie tych defaworyzowanych na rynku pracy. Struktura dokumentu Regionalny Plan Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok, wychodząc z analizy aktualnej sytuacji na pomorskim rynku pracy (rozdz. II) oraz wniosków z dokumentów strategicznych i programowych polityki krajowej i regionalnej dla struktury działań RPDZ, określa: Priorytety polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w województwie pomorskim (rozdz. III) Szczegółowe dziedziny i cele działań w r. (rozdz. IV) Główne sposoby i zasady realizacji działań, w tym rolę poszczególnych partnerów polityki (rozdz. V) Strukturę planu działań, w tym preferowane programy regionalne i projekty lokalne (rozdz. VI). Na koniec dokument RPDZ ustanawia zakres i sposób monitorowania oraz oceny realizacji działań podejmowanych w województwie pomorskim na rzecz zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich w r. (rozdz. VII). Istotnym uzupełnieniem dokumentu RPDZ są też załączniki, zwłaszcza Załącznik nr 1 zawierający zestawienie przedsięwzięć służących realizacji polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w r. oraz Załącznik nr 2 charakteryzujący aktywność powiatów województwa pomorskiego w działaniach na rzecz rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich planowanych do realizacji w r 3

5 Rozdział II Rynek pracy województwa pomorskiego w 2007 roku. Najważniejsze uwarunkowania dla kształtowania polityki rynku pracy w roku 1. Uwarunkowania gospodarcze Utrzymująca się korzystna koniunktura gospodarcza przekłada się na zdecydowaną poprawę sytuacji na rynku pracy. W województwie pomorskim miał miejsce szybszy spadek bezrobocia niż w kraju. W efekcie w 2007 r. stopa bezrobocia spadła poniżej poziomu ogólnopolskiego. Nadal występuje znaczne zróżnicowanie poziomu bezrobocia wewnątrz regionu. W r. tempo spadku bezrobocia zostanie ograniczone, głównie za sprawą oczekiwanego umiarkowanego spowolnienia dynamiki wzrostu gospodarczego, jak również zbliżanie się do granicy bezrobocia naturalnego 1. W roku 2007 kontynuowane były pozytywne procesy w polskiej gospodarce i na krajowym rynku pracy, obserwowane we wcześniejszych latach. Gospodarka pozostaje na ścieżce dynamicznego wzrostu, której głównym źródłem stało się wejście do Unii Europejskiej w 2004 r. Wprawdzie widoczne są już coraz wyraźniejsze oznaki prognozowanego spowolnienia gospodarczego, związanego głównie z pogarszającą się koniunkturą na świecie, tempo wzrostu utrzymuje się jednak wciąż na wysokim poziomie. Jednym z głównych źródeł oczekiwanego spowolnienia koniunktury w Polsce w i 2009 r. są napięcia na rynku pracy. Bardzo wysoki stopień wykorzystania mocy wytwórczych w przedsiębiorstwach oraz wyczerpywanie się zasobów pracy uniemożliwiają szybkie zwiększenie produkcji krajowej w reakcji na rosnący popyt. Ponadto, dynamika płac przekracza znacznie dynamikę wydajności, co osłabia pozycję konkurencyjną przedsiębiorstw. Taka kolej rzeczy świadczy o popytowym przegrzaniu się gospodarki i zapowiada zbliżające się ostudzenie dynamiki jej rozwoju. W tej sytuacji najważniejszym zadaniem wydaje się uzupełnienie niedoborów kadrowych w gospodarce poprzez działania aktywizujące wolne zasoby pracy. Koniunktura gospodarcza w województwie pomorskim jest ściśle skorelowana, co naturalne, z koniunkturą krajową. Warto jednak zauważyć, że obserwowane ożywienie w gospodarce województwa oraz polepszenie sytuacji na regionalnym rynku pracy było w ostatnim czasie silniejsze niż średnio w kraju. Świadczy o tym wiele wskaźników. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w 2007 r. wyniosło w województwie pomorskim 267,7 tys. osób i było wyższe od notowanego w 2006 r. o 5,5% (w kraju o 4,7%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w tym okresie 3 016,77 zł (104,5% średniej płacy krajowej) i było wyższe o 13,4% od notowanego w analogicznym okresie ub.r. (w kraju o 9,2%). Sprzedaż detaliczna zrealizowana przez pomorskie przedsiębiorstwa w 2007 r. wyniosła 12,9 mld zł i była wyższa o 20,0% od uzyskanej w 2006 r. (w kraju wzrosła ona w tym okresie o 16,0%). W 2007 r. w województwie pomorskim oddano do użytkowania mieszkania, czyli o 16,3% więcej niż w 2006 r. (w kraju wzrost o 16,0%). Wzrost produkcji sprzedanej przemysłu w Pomorskiem był wprawdzie niższy niż zanotowany w kraju (7,3% wobec 9,7%), jednak w ujęciu kilkuletnim (traktując 2000 r. jako rok bazowy) dynamika ta wciąż utrzymywała się na wyższym poziomie niż tempo odnotowane w kraju. Także wskaźniki bieżącego klimatu koniunktury w ostatnim 1 Bezrobocie naturalne to takie, z którym nie radzą sobie mechanizmy rynkowe. Może ono być wynikiem niskich kwalifikacji, podeszłego lub bardzo młodego wieku, złego stanu zdrowia, wykluczenia społecznego. Wysoka stopa bezrobocia naturalnego może być sprawcą powolnego wzrostu gospodarczego. 4

6 czasie prezentowały się w województwie pomorskim lepiej niż miało to miejsce w kraju. W r. oczekiwać można umiarkowanego pogorszenia się wyników w obrębie wymienionych obszarów, będzie to jednak zgodne z procesami obserwowanymi w skali całego kraju. Wskaźnik bieżącej koniunktury dla Polski i województwa pomorskiego w latach * * Wartości wskaźnika należą do przedziału od -100 do maksymalna wartość wskaźnika (+100) oznacza, iż wszyscy przedsiębiorcy przewidują poprawę koniunktury, z kolei minimalna wartość (-100) oznacza, że wszyscy respondenci oczekują osłabienia koniunktury. Źródło: Pomorskie Obserwatorium Rynku Pracy, Raport 5/, IBnGR. s. 19. Skutkiem korzystnych zmian w gospodarce jest polepszenie się sytuacji na krajowym i regionalnym rynku pracy. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w grudniu 2007 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego wyniosła 86,9 tys. osób i była niższa od wielkości z końca grudnia 2006 r. o 31,0% (w kraju o 24,4%, za województwem wielkopolskim i dolnośląskim trzecia najwyższa dynamika spadku). Stopa bezrobocia w końcu 2007 r. ukształtowała się na poziomie 10,9% (w stosunku do grudnia 2006 r. spadek o 4,4 pkt proc.). Jednocześnie należy podkreślić, że od października 2007 r. stopa bezrobocia w województwie pomorskim utrzymuje się na niższym poziomie niż w kraju. % Stopa bezrobocia w województwie pomorskim na tle kraju w 2007 r. Roczne spadki liczby bezrobotnych w latach ,5 15, ,0% 14, ,4% 15, ,8 13,3 14,3 12, ,2% 13,6 12, ,9 16,7% 12,3 11,3 11,2 11,4 12,1 11,9 11, ,8 10, ,0% 2005 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 7,6% Kraj Województwo pomorskie 2007 województwo kraj 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 oraz danych GUS. Pracodawcy zgłosili w 2007 r. do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego 96,0 tys. ofert pracy (o 8,3 tys., tj. 9,4% więcej niż w 2006 r.). Rosnącej liczbie ofert pracy towarzyszy spadek liczby rejestrujących się bezrobotnych (w porównaniu do roku ubiegłego o 9,5%). W wielu sekcjach gospodarki i grupach zawodów obserwowany jest niedobór pracowników w stosunku do potrzeb rynku. Warto zauważyć, że w rejestrach powiatowych urzędów pracy wzrasta liczba ofert niewykorzystanych dłużej niż 1 miesiąc, co widoczne jest zwłaszcza w największych i najbardziej dynamicznych gospodarczo ośrodkach województwa. W r. oczekiwać można, że utrzymają się niedobory kadrowe w gospodarce, jednak wskutek prognozowanego spadku dynamiki wzrostu PKB przestaną one prawdopodobnie narastać w dotychczas obserwowanym tempie. 5

7 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 5,5% Udział ofert pracy niewykorzystanych dłużej niż 1 miesiąc w ofertach pozostających w dyspozycji powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego w 2007 roku stan na koniec miesiąca 11,5% 12,9% 23,6% 19,7% 17,4% 18,9% 27,4% 20,4% 31,2% 34,2% 38,1% styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01. Wewnątrz regionu nadal występują znaczne dysproporcje w poziomie aktywności gospodarczej, co w głównej mierze spowodowane jest koncentracją aktywności w aglomeracji trójmiejskiej. Ponad połowa pracujących (50,9%) ogółem w województwie to osoby pracujące w podregionie Gdańsk-Gdynia-Sopot. Ma to swoje odzwierciedlenie także w dużym zróżnicowaniu terytorialnym stopy bezrobocia. Najniższy poziom stopy bezrobocia w grudniu 2007 r. obserwowano w Trójmieście (Gdańsk 3,7%, Gdynia 2,5%, Sopot 2,4%), najwyższy w powiecie nowodworskim (27,6%). Jednocześnie spadek stopy bezrobocia zanotowany w 2007 r. zauważalny był we wszystkich powiatach województwa, tyle, że w niejednakowej skali (największy o 9,1 pkt proc. w powiecie sztumskim, najmniejszy o 2,4 pkt proc. w Gdańsku). Warto zauważyć, że stopa bezrobocia w Sopocie i Gdyni w końcu roku 2007 była najniższa w kraju. tys Pracujący w województwie pomorskim stan na 31 grudnia 660,7 655,8 656,2 667,0 685,0 245,2 240,2 242,0 254,9 268,2 711,8* 279, rok pracujący ogółem pracujący w sektorze przedsiębiorstw * - liczba pracujących oszacowana przez GUS dla potrzeb obliczenia stopy bezrobocia rejestrowanego. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. 30,0 27,6 22,9 22,1 21,4 20,5 20,1 19,6 19,3 Stopa bezrobocia w powiatach województwa pomorskiego stan na 31 grudnia 2007 r. % 20,0 10,0 17,7 17,5 16,6 13,0 11,8 9,9 9,7 9,1 5,9 3,7 2,5 2,4 0,0 nowodworski bytowski słupski malborski człuchowski lęborski starogardzki sztumski tczewski chojnicki kościerski pucki kwidzyński kartuski wejherowski m. Słupsk gdański m. Gdańsk m. Gdynia m. Sopot Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji GUS. 6

8 0,0-10,0-20,0-30,0-40,0 % -50,0-60,0-70,0-80,0-32,9 bytowski -29,4 chojnicki -25,5 człuchowski -42,3 gdański -33,2 kartuski -25,0 kościerski -29,3-28,0 kwidzyński Spadek liczby bezrobotnych w powiatach województwa pomorskiego grudzień 2006 r. - grudzień 2007 r. lęborski -18,7 malborski -21,0 nowodworski -28,4-27,2-28,9 Puck słupski starogardzki -38,5 sztumski -19,5 tczewski -29,5 wejherowski -39,4 m. Gdańsk -58,4 m. Gdynia -34,0 m. Słupsk -51,7 m. Sopot Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01. Mimo obserwowania korzystnych tendencji zachodzących na rynku pracy województwa pomorskiego istnieje szereg obszarów problemowych, wymagających objęcia działaniami w ramach regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich. 2. Uwarunkowania demograficzne Województwo pomorskie, w przeciwieństwie do kraju, charakteryzuje się stałym wzrostem liczby ludności. Ta pozytywna tendencja powinna się utrzymać do 2015 r. Siłą sprawczą takiego stanu rzeczy jest zarówno dodatni przyrost naturalny, jak i dodatnie saldo migracji wewnętrznych z innych województw. Niekorzystnym trendem demograficznym w województwie (zgodnym z ogólnokrajowym) jest starzenie się zasobów ludzkich i ubytek ludności w wieku produkcyjnym (po 2010 roku). W skład województwa pomorskiego wchodzi 16 powiatów i 4 miasta na prawach powiatu oraz 123 gminy: 25 miejskich, 17 miejsko wiejskich i 18 wiejskich. Województwo pomorskie zamieszkuje 2203,6 2 tys. osób (według danych wstępnych za 2007 r. 2208,6 tys.) 3 a gęstość zaludnienia wynosi 120 osób na 1 km 2 i jest zbliżona do średniej krajowej (6 miejsce wśród innych województw). Obszar województwa jest silnie zurbanizowany udział ludności zamieszkałej w miastach wynosi 67,0% (czwarte miejsce w kraju). Ma to związek z istnieniem rozległej aglomeracji trójmiejskiej (Gdańsk 456,7 tys. mieszkańców, Gdynia 251,8 tys. mieszkańców, Sopot 39,6 tys.), na terenie której zamieszkuje co trzeci mieszkaniec województwa pomorskiego. Poza Trójmiastem jest jeszcze kilka większych miast m.in. Słupsk 98,1 tys. mieszkańców, Tczew 60,3 tys., Starogard Gdański 48,0 tys. Województwo pomorskie jest atrakcyjnym osiedleńczo regionem, o czym świadczy m.in. wzrost liczby mieszkańców. Na wzrost liczby ludności województwa pomorskiego w 2006 r. miały wpływ: dodatni przyrost naturalny ludności (pomorskie było w 2006 r. na 1 miejscu wśród województw pod względem przyrostu naturalnego na 1000 mieszkańców) oraz dodatnie saldo migracji wewnętrznych z innych województw. W latach liczba ludności ogółem w województwie pomorskim wzrosła o 5,3 tys. osób (1,4%), co spowodowało, że pomorskie zajmowało 2 miejsce wśród czterech innych województw, które w stosunku do roku 2000 odnotowały wzrost liczby ludności. Analizując przyrost naturalny w województwie pomorskim od 1990 r. można powiedzieć, że jest on od wielu lat dodatni. Przyrost ten liczony na 1000 mieszkańców zmniejszał się wyraźnie do 2002 r., a następnie zaczął wzrastać (inaczej niż było to prognozowane). W kraju natomiast od 2002 r. odnotowywany był ujemny przyrost naturalny, a następnie w 2006 r. wskaźnik ten przyjął wartość dodatnią. Wzrost wielkości przyrostu naturalnego w województwie pomorskim w ostatnim okresie jest wynikiem kumulowania się w czasie urodzeń przez kobiety wkraczające w wiek najwyższej płodności (wyż z połowy lat 80 tych) oraz przez kobiety starsze, które swoje plany rozwoju rodziny odłożyły na czas późniejszy (wyż z końca 2 stan na 31grudnia 2006 r. 3 Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2007 roku, Materiał na konferencję prasową w dniu 30 stycznia roku, GUS Departament Badań Demograficznych, Warszawa 7

9 lat 70 tych). W roku 2006 r. liczba urodzeń w grupie wiekowej kobiet lata wzrosła w stosunku do roku 2000 o 44,0%. Jednocześnie nastąpiło przesunięcie najwyższej płodności kobiet z grupy wiekowej lata do grupy lat. Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w województwie pomorskim w latach liczba osób ,3 3,5 2,6 2,4 2,4 2,6 2,0 2,0 2 2,1 1,8 2,2 2,5 1,6 1,6 1,5 1,4 1, przyrost naturalny na 1000 mieszkańców prognoza z 2003 r. Źródło: Zwiększenie natężenia urodzeń w ostatnich latach ma miejsce zarówno wśród rodzin zamieszkałych w miastach, jak i na wsi z niedużą przewagą dla ludności wiejskiej. Przyrost naturalny w miastach jest jednak dużo niższy niż na wsi ( 1,0% w mieście, 5,6% na wsi). Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w mieście i na wsi województwa pomorskiego w latach ,0 7,7 6,4 6,3 6,3 3,7 1,5 0,8 0,5 0,7 6,1 5,4 5,2 5,1 5,5 5,6 0,9 0,4 0,4 0,6 0,7 1, miasto wieś Źródło: Pomimo rosnącej liczby urodzeń w dalszym ciągu przyrost naturalny na obecnym poziomie nie gwarantuje zastępowalności pokoleń. Od wielu lat w województwie pomorskim utrzymuje się okres depresji urodzeniowej. W 2006 r. współczynnik dzietności 4 wynosił 1,394 podczas gdy najbardziej korzystną sytuację demograficzną określa współczynnik kształtujący się na poziomie 2,1-2,15, tj. gdy w danym roku na jedną kobietę w wieku lat przypada 2 dzieci. Pomorskie jest województwem o najniższym ujemnym saldzie migracji na pobyt stały. Saldo to jest wynikiem wysokiego ujemnego salda migracji zagranicznych oraz dodatniego salda migracji wewnętrznych. Dodatnie saldo migracji wewnętrznych w województwie pomorskim jest składową ujemnego salda migracji w mieście i wyższego dodatniego salda migracji na wsi. Skala migracji wewnętrznych między miastem a wsią jest obecnie niewielka. Można się spodziewać, że nie będą one odgrywać ważnej roli w kształtowaniu się proporcji ludności miejskiej i wiejskiej w najbliższym czasie. Prawdopodobnym zjawiskiem jest natomiast koncentracja ludności na obszarach podmiejskich kosztem obszarów peryferyjnych, która związana jest z migracją za pracą. 4 Współczynnik dzietności oznacza liczbę dzieci, które urodziłaby przeciętna kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (15-49 lat) przy założeniu, że w poszczególnych fazach tego okresu rodziłaby z intensywnością obserwowaną w badanym roku, tzn. przy przyjęciu cząstkowych współczynników płodności z tego okresu za niezmienne. Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego, US w Gdańsku, Gdańsk 2007 r. 8

10 Przyrost naturalny oraz migracje w województwie pomorskim w 2006 r. Wyszczególnienie ogółem miasto wieś przyrost naturalny na 1000 ludności 2,5 saldo migracji w tym: migracje wewnętrzne na pobyt stały napływ odpływ saldo migracje zagraniczne na pobyt stały imigracja emigracja saldo Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2007, US w Gdańsku, Gdańsk Wielkość migracji na pobyt stały w województwie pomorskim w latach saldo migracji w ew nętrznych saldo migracji zagranicznych saldo migracji ogółem Źródło: Według prognoz demograficznych GUS liczba ludności w województwie pomorskim będzie wzrastała do 2015 roku i wyniesie 2219,2 tys. osób, a następnie do 2030 roku zacznie się zmniejszać. W Polsce natomiast, w całym prognozowanym okresie, tj. do 2030 r. przewidywany jest spadek ludności (z 38125,5 tys. w 2006 r. do 35693,0 tys. osób w 2030 r.). Liczba ludności w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata) będzie wzrastać w województwie pomorskim do 2010 roku i w stosunku do danych rzeczywistych z 2006 r. wzrośnie o 18,3 tys. osób tj. o 1,3 % (w kraju spadnie o 196 tys. osób, tj. o 0,6 %). W roku 2010 populacja osób w tej grupie wiekowej będzie najwyższa i wynosić będzie 1440,5 tys. osób. W roku 2006 odsetek osób w wieku zdolności do pracy wynosił 64,5 % (w kraju 64,2%), a w świetle prognoz w roku 2010 wzrośnie do 65,2 % (w kraju 65,1 %). Prognozowane zmiany w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata) w województwie pomorskim stan na 31.XII. liczba osób (w tys.) 1500,0 1450,0 1400,0 1350,0 1300,0 1250,0 1200,0 1150,0 1440,5 1422,2 1434,7 1261,7 2006* *dane rzeczywiste Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2007, US w Gdańsku, Gdańsk 2007; Prognoza demograficzna na lata , GUS, Warszawa

11 Liczba ludności w województwie pomorskim w r. zmniejszy się w stosunku do 2007 r. o 2,6 tys. osób, tj. 0,2%. Kształtowanie się liczby ludności w wieku produkcyjnym w województwie pomorskim jest silnie zróżnicowane w zależności od powiatu. Największy wzrost ludności w omawianej grupie wiekowej nastąpi w powiatach: - kartuskim - prognozowany wzrost o 2,1% w roku (w stosunku do danych prognozowanych na 2007 r.) oraz o kolejne 3,6% do roku 2010, - gdańskim prognozowany wzrost o 1,6% w roku (w stosunku do danych prognozowanych na 2007 r.) oraz o kolejne 3,1% do roku 2010, - wejherowskim - prognozowany wzrost o 1,4% w roku (w stosunku do danych prognozowanych na 2007 r.) oraz o kolejne 2,6% do roku Spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym w r. zostanie natomiast odnotowany we wszystkich powiatach grodzkich. % 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% Prognozowane zmiany w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata) w roku w stosunku do danych prognozowanych na rok 2007 według powiatów województwa pomorskiego 2,1% 1,6% 1,0% 1,2% 1,1% 0,8% 0,5% 0,7%0,5% 0,9% 0,8%0,9% 0,5% 1,4%0,7% 0,2% 0,3% -0,9% -0,5%-1,6% -0,6% bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki tczewski wejherowski sztumski Gdańsk Gdynia Sopot Słupsk województwo Źródło: obliczenia własne na podstawie Prognozy demograficznej na lata , GUS, Warszawa Niekorzystnym zjawiskiem jest postępujące starzenie się zasobów pracy. Będzie to miało bardzo ważne konsekwencje dla mobilności zarówno przestrzennej, jak i zawodowej ludności w wieku produkcyjnym. Czynnik demograficzny będzie miał istotny wpływ na skłonność zasobów pracy do zmian miejsca zamieszkania i rekwalifikacji zawodowej. W 2006 r. liczba ludności w wieku niemobilnym (mężczyźni lata, kobiety lat) wynosiła 528,9 tys. osób i stanowiła 37,2% ogółu ludności w wieku produkcyjnym województwa (w 2005 r. 37,0%). W 2010 udział ten wyniesie 37,2%, a w perspektywie 2030 roku wzrośnie do 45,5%. Starzenie się zasobów pracy jest zróżnicowane w zależności od powiatu. Najstarszą strukturą wiekową charakteryzuje się ludność zamieszkująca miasta, w tym szczególnie Sopot. Prognozowana struktura ludności w województwie pomorskim według powiatów w r. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 12,0% 13,7% 12,9% 11,7% 11,4% 13,0% 12,0% 13,1% 14,2% 13,4% 12,4% 12,2% 13,2% 13,6% 11,9% 11,8% 23,3% 23,0% 25,1% 23,4% 20,6% 21,8% 23,7% 24,5% 25,3% 24,3% 22,8% 25,2% 23,0% 23,6% 22,6% 24,0% 41,1% 40,5% 40,3% 43,1% 42,0% 41,1% 42,1% 40,0% 40,0% 40,7% 41,8% 40,6% 41,4% 41,3% 42,2% 41,3% 23,6% 22,8% 21,7% 21,8% 26,1% 24,1% 22,3% 22,3% 20,4% 21,6% 23,0% 22,0% 22,4% 21,5% 23,3% 22,9% bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski mal borski nowodworski pucki słupski starogardzki tczewski wejherowski przedprodukcyjny mobilny niemobilny poprodukcyjny sztumski Gdańsk 18,6% 18,7% 25,5% 25,7% 40,3% 39,5% 15,7% 16,2% Gdynia Słupsk 16,6% 24,0% 14,9% 27,1% 26,4% 24,2% 39,9% 37,1% 40,8% 16,3% 12,5% 20,1% Sopot województwo Źródło: obliczenia własne na podstawie Prognozy demograficznej na lata , GUS, Warszawa

12 We wszystkich powiatach ziemskich (oprócz powiatu lęborskiego i tczewskiego) województwa pomorskiego w r. wzrost liczby ludności w wieku niemobilnym będzie przewyższał wzrost liczby ludności w wieku mobilnym, natomiast w Trójmieście i w Słupsku liczba ludności w wieku produkcyjnym mobilnym, jak i niemobilnym będzie zmniejszała się. 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% -4,0% 0,7% 1,1% bytowski 0,7% 0,9% chojnicki Prognozowane zmiany w liczbie ludności w w ieku mobilnym i niemobilnym w roku w stosunku do danych prognozow anych na rok 2007 według powiatów województwa pomorskiego 0,2% 1,0% człuchowski 1,5% 1,9% gdański 1,4% 3,2% kartuski 1,1% 1,5% koś cierski 0,6% 1,2% kwidzyński 0,7% 0,7% lęborski 0,0% 0,6% malborski 0,8% 1,2% nowodworski 0,6% 1,4% pucki 0,7% 1,2% s łupski 0,7% 1,4% starogardzki 0,5% 0,4% tczewski 1,2% 1,6% wejherowski 0,2% 1,7% sztumski -0,6% -1,3% -0,2% -0,8% Gdańsk Gdynia -0,5% -0,6% Słupsk -0,9% -2,2% 4,1% 4,8% Sopot województwo mobilny niemobilny Źródło: obliczenia własne na podstawie Prognozy demograficznej na lata , GUS, Warszawa W kolejnych trzech latach sytuacja zmieni się w powiecie malborskim gdzie spodziewany jest spadek ludności w wieku niemobilnym. Wzrost liczby ludności w wieku mobilnym przewyższać będzie wzrost liczby ludności w wieku niemobilnym w 5 powiatach (gdańskim, kwidzyńskim, lęborskim, tczewskim, sztumskim). W powiatach grodzkich nadal liczba ludności zarówno w wieku mobilnym i niemobilnym będzie zmniejszała się. Na uwagę zasługuje również fakt, że inaczej kształtować się będą zmiany w liczbie ludności w wieku produkcyjnym na wsi i w mieście. Liczba ludności w wieku produkcyjnym w mieście będzie malała, natomiast w grupie ludności zamieszkującej tereny wiejskie przewidywany jest wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym i prognozy wskazują na utrzymywanie się tego wzrostu do 2030 roku. 5 Prognozowany przyrost liczby ludności w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata) w mieście i na wsi województwa pomorskiego stan na 31.XII w tys. osób * * miasto wieś * dane rzeczywiste Źródło: Województwo Pomorskie 2007 r. Podregiony, powiaty, gminy, US w Gdańsku, Gdańsk 2007 ; Prognoza demograficzna na lata , GUS, Warszawa Zarówno w mieście, jak i na wsi szczególnie po 2010 roku będzie się nasilał opisany wyżej proces starzenia się zasobów pracy, jednak zasoby pracy na wsi będą relatywnie młodsze niż w mieście, a co za tym idzie bardziej mobilne. Nie należy się jednak spodziewać wzmożenia migracji ludności w wieku produkcyjnym ze wsi do miast, które mogłyby neutralizować różnice na miejskim i wiejskim rynku pracy. Przewiduje się natomiast przemieszczenia wewnątrzmiejskie (zwiększenie zaludnienia 5 Liczba osób w wieku produkcyjnym w miastach województwa pomorskiego w 2006 r. wynosiła 968,2 tys. i w świetle prognoz demograficznych GUS do 2010 roku zmaleje o 5,9 tys. osób tj. 0,6%, a do 2030 roku zmaleje o dalsze 204,1 tys. osób tj. 21,2%. Liczba osób w wieku produkcyjnym zamieszkała na wsi województwa pomorskiego w 2006 r. wynosiła 454,0 tys. i do 2010 roku wzrośnie o 24,2 tys. osób tj. 5,3%,a do 2030 roku wzrośnie o dalsze 25,3 tys. osób, tj. 5,3%. (Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2007, US w Gdańsku 2007, s ). 11

13 obszarów wokół dużych ośrodków miejskich), a także migracje z miast do stref podmiejskich. Można też oczekiwać wzrostu natężenia zjawiska dojazdów ze wsi do pracy w mieście. 6 Wzrostowi liczby ludności w wieku produkcyjnym towarzyszy spadek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym oraz wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym. w tys. osób 480,0 460,0 440,0 420,0 400,0 Prognozowane zmiany w liczbie ludności w wieku przedprodukcyjnym (0-17) stan na 31.XII. 469,3 2006* ,1 *dane rzeczywiste Źródło: obliczenia własne na podstawie Prognozy demograficznej na lata , GUS, Warszawa 2004 r., Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2007 Podregiony, powiaty, gminy, US w Gdańsku, Gdańsk W 2006 r. liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) wynosiła 469,3 tys. osób, tj. 21,3% ogółu ludności województwa pomorskiego. Do 2010 roku liczba ludności tej grupy wiekowej zmniejszy się do 424,1 tys. (o 11,5%) i stanowić będzie 19,2% ogółu ludności województwa pomorskiego. Prognozowane zmiany w liczbie ludności w wieku poprodukcyjnym (60+/65+) stan na 31.XII. w tys. osób ,1 2006* 2010 lata 346,0 * dane rzeczywiste Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2007 Podregiony, powiaty, gminy, US w Gdańsku, Gdańsk 2007 r.; Prognoza demograficzna na lata , GUS, Warszawa Liczba mieszkańców województwa pomorskiego w wieku emerytalnym wzrośnie w 2010 roku w stosunku do roku 2006 o 10,9% i wyniesie 346,0 tys. osób. W roku 2006 przeciętne trwanie życia w województwie pomorskim dla mężczyzn wynosiło 71,7 lat oraz 79,8 lat dla kobiet. W porównaniu do początku lat 90 - tych trwanie życia wydłużyło się o prawie 6 lat u mężczyzn oraz o około 5 lat dla kobiet. Jednym z ważnych instrumentów przeciwdziałania bezrobociu w latach 90 tych i na początku następnego dziesięciolecia, była wcześniejsza dezaktywacja zawodowa osób w wieku produkcyjnym (wcześniejsze emerytury, emerytury pomostowe, zasiłki przedemerytalne, a po wejściu do UE renty strukturalne w rolnictwie). Stosowano wiele zachęt do wychodzenia z rynku pracy zasilania grupy osób biernych zawodowo. Wzrastające obciążenie demograficzne osobami w wieku poprodukcyjnym będzie wymagało wyraźnej zmiany kierunku dotychczasowych działań i położenia szczególnego nacisku na wydłużanie okresu aktywności zawodowej ludności województwa pomorskiego. Zmiany demograficzne mają również bezpośredni i silny wpływ na sektor służby zdrowia i zabezpieczenia społecznego, sektor edukacji oraz rynek pracy. 6 Rosner A., Stanny M., Demograficzne aspekty zasobów pracy w Polsce do 2030 r., Polityka Społeczna, nr 1/. 12

14 3. Aktywność zawodowa i zatrudnienie Można zaobserwować utrzymywanie się pozytywnego trendu w zakresie poprawy wskaźnika zatrudnienia w województwie pomorskim oraz w całym kraju, jednakże wartości te w przypadku województwa pomorskiego są nieco gorsze niż w przypadku wskaźników ogólnopolskich oraz państw UE. Ponadto, pomimo spadku liczby osób biernych zawodowo, nadal można zaobserwować występowanie problemu bierności zawodowej. Głównymi przyczynami bierności zawodowej są: emerytura oraz nauka i uzupełnianie kwalifikacji. Wskaźnik zatrudnienia jest miernikiem zaangażowania ludności w procesie pracy. Definiowany jest jako udział ludności pracującej w ogólnej liczbie ludności danej kategorii wiekowej. Poprawę wielkości wskaźnika zatrudnienia obserwuje się od 2004 r. Według danych z BAEL-u, w IV kwartale 2004 r. wyniósł on w Pomorskiem 43,3% (w Polsce 45,1%), natomiast w IV kwartale 2007 r. był w województwie na poziomie 48,4% (w kraju 49,5%). Z danych Eurostatu wynika natomiast, że w dalszym ciągu wskaźnik zatrudnienia w Pomorskiem jest dużo niższy niż w krajach UE (w 2006 r. w województwie pomorskim wyniósł on 48,1%, w 25 krajach UE 53,0%). Wskaźnik zatrudnienia w krajach UE, Polsce i województwie pomorskim w 2006 r. (w %) Wskaźnik zatrudnienia Cele Strategii Lizbońskiej UE-25 Polska Województwo pomorskie 15 lat i więcej x 53,0 49,6 48,1 kobiety x 45,5 43,1 41,0 mężczyźni x 60,9 56,5 55, lata 70 64,6 54,3 53,2 kobiety 60 57,4 48,1 46,1 mężczyźni x 72,0 60,7 60, lata 50 43,6 28,0 25, lata x 37,2 23,7 27,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu. O ile w latach wskaźnik zatrudnienia w województwie pomorskim w grupie wiekowej ludności i lata utrzymywał się na relatywnie wysokim poziomie (powyżej 70%), to w grupach wiekowych lata oraz 55 lat i więcej był zdecydowanie niższy. Spadek zaangażowania zawodowego w starszych grupach wiekowych ludności wynika między innymi z przechodzeniem przez nich na wcześniejsze emerytury oraz inne świadczenia. Również stosunkowo niski jest wskaźnik zatrudnienia osób w wieku lata, pomimo jego znacznej poprawy w 2006 r. Wskaźnik zatrudnienia ludności w wieku 15 lat i więcej według grup wiekowych w województwie pomorskim w latach Wskaźnik zatrudnienia (IV kwartał) Wyszczególnienie w % 2003 r r r r ,0 22,7 25,5 30, ,9 67,5 72,1 76, ,2 72,0 70,6 71, ,9 62,6 65,8 68,5 55 i więcej 14,2 13,4 15,3 14,5 Ogółem 41,9 43,3 45,4 47,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BAEL-u. 13

15 Wskaźnik zatrudnienia w województwie pomorskim ze względu na poziom wykształcenia wykazuje od 2003 r. tendencję rosnącą szczególnie w przypadku ludności dobrze wykształconej (wskaźnik zatrudnienia osiągnął najwyższy poziom w przypadku osób posiadających wyższe wykształcenie - 76,6% w IV kwartale 2006 r.). Także znaczny wzrost wskaźnika zatrudnienia w 2006 r. w porównaniu do roku wcześniejszego wystąpił wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (wzrost o 6,6 pkt proc.) oraz średnim ogólnokształcącym (wzrost o 4,6 pkt proc.). Wskaźnik zatrudnienia ludności w wieku 15 lat i więcej według wykształcenia w województwie pomorskim w latach Wskaźnik zatrudnienia (IV kwartał) wykształcenie w % 2003 r r r r. wyższe 71,5 72,8 74,2 76,6 policealne i średnie zawodowe 51,3 55,8 61,2 59,2 średnie ogólnokształcące 38,2 33,7 33,5 38,1 zasadnicze (zawodowe) 52,2 49,0 50,2 56,8 gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe 12,5 14,6 15,5 15,8 Ogółem 41,9 43,3 45,4 47,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BAEL-u. Na stopień zaangażowania zawodowego i pozycję osoby na rynku pracy ma istotny wpływ miejsce zamieszkania oraz płeć. Wskaźnik zatrudnienia na wsi jest nieznacznie niższy od wskaźnika zatrudnienia w miastach (w IV kwartale 2007 r. w województwie pomorskim wskaźnik na wsi był na poziomie 48,0%, w mieście 48,6%). Zdecydowaną różnicę można zauważyć porównując wskaźnik zatrudnienia liczony dla kobiet i mężczyzn (w województwie pomorskim w IV kwartale 2007 r. dla kobiet był wyraźnie niższy niż dla mężczyzn - wyniósł odpowiednio 40,2% i 57,8%). W roku 2004 zatrzymana została w województwie pomorskim tendencja spadkowa aktywności zawodowej ludności. Jednakże nadal (według Eurostatu) poziom współczynnika aktywności zawodowej w UE jest zdecydowanie wyższy niż w Polsce i w województwie pomorskim, a w 2006 r. dysproporcje między wielkościami współczynnika jeszcze się powiększyły. W przypadku ludności w wieku lata różnica między współczynnikiem aktywności w krajach europejskiej, a województwem pomorskim wyniosła w 2006 r. 8,8 pkt proc. (w 2005 r. 7,2 pkt proc.) Jeszcze większe dysproporcje w poziomie powyższego wskaźnika wystąpiły w grupach wiekowych lata (w 2006 r. 19,6 pkt proc., rok wcześniej 15,3 pkt proc.). Współczynnik aktywności zawodowej w krajach UE, Polsce i województwie pomorskim w 2006 r. (w %) Wyszczególnienie UE - 25 Polska województwo pomorskie 15 lat i więcej 57,7 57,6 55,8 kobiety 50,1 50,7 48,1 mężczyźni 65,9 65,0 64, lata 70,6 63,3 61,8 kobiety 63,2 56,7 54,1 mężczyźni 78,0 70,0 69, lata 46,5 30,6 26, lata 45,0 34,0 37,2 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu. 14

16 Szczególnie wyraźne dysproporcje w aktywności zawodowej widoczne są między kobietami i mężczyznami, co wynika z różnicy progu ich wieku emerytalnego. Ponadto, za niekorzystne zjawisko należy uznać niską aktywność zawodową w krańcowych grupach wiekowych, tj lata (młodzież jeszcze się uczy) oraz lata (osoby w tym wieku przechodzą na wcześniejszą emeryturę). Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej w województwie pomorskim w latach (przeciętne roczne) Wyszczególnienie 2003 r r r r. pracujący tys. osób zmiana w % - -0,6 2,1 1,3 bezrobotni tys. osób zmiana w % - -2,8-5,8-32,1 bierni tys. osób zawodowo zmiana w % - 1,8-0,9-1,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BAEL-u. W województwie pomorskim od 2005 r. obserwowane są pozytywne zmiany w aktywności ekonomicznej ludności. Oprócz zmniejszenia się liczby bezrobotnych (zwłaszcza w 2006 r.) oraz liczby biernych zawodowo, wystąpił wzrost liczby pracujących. Jednakże należy zwrócić uwagę na problem bierności zawodowej. Pomimo spadku liczby ludności biernej zawodowo, ich udział w ludności aktywnej zawodowo w wieku 15 lat i więcej utrzymuje się na wysokim poziomie (w 2003 r. biernych zawodowo było 46,0%, natomiast w 2006 r. 47,2%, w 2007 r. 46,9%). Głównymi przyczynami bierności zawodowej są emerytury (w IV kwartale 2007 r. 35,4% wskazań biernych zawodowo) oraz nauka i uzupełnienie kwalifikacji (w IV kwartale 2007 r. 25,0%) Migracje zagraniczne i mobilność zasobów pracy Niekorzystną cechą obserwowaną na pomorskim rynku pracy jest niska mobilność siły roboczej, zarówno w ujęciu zawodowym, jak i przestrzennym. W Polsce stale utrzymującym się zjawiskiem jest emigracja zarobkowa. Trudno oszacować skalę odpływu pracowników za granicę. W województwie pomorskim negatywne konsekwencje z tym związane łagodzi, przynajmniej częściowo, dodatni przyrost naturalny oraz pozytywne saldo migracji wewnętrznych. Pomimo zwiększenia się mobilności siły roboczej w ostatnim czasie, w Polsce nadal istnieje problem mobilności zarówno przestrzennej, jak i zawodowej. Dla znacznej części społeczeństwa modelem kariery zawodowej jest zdobycie zawodu na całe życie. Jednakże, polski rynek pracy, pod wpływem procesów integracji europejskiej i trwających nadal procesów dostosowawczych w gospodarce do nowych warunków funkcjonowania, oczekuje wysokiej mobilności ze strony siły roboczej zarówno przestrzennej, jak i zawodowej. Zderzenie tych oczekiwań z postawami jednostek jest jedną z głównych przyczyn wysokiego bezrobocia w niektórych regionach. Badania wykazały 8, że poziom stopy bezrobocia ma wpływ na napływy migracyjne do danego województwa. Wykazano także, że istnieje dodatnia korelacja między napływami migracyjnymi, a poziomem PKB per capita w województwach oraz wydajnością pracy i płacami brutto. Ponadto stwierdzono, że kobiety charakteryzują się mniejszą skłonnością do migracji międzywojewódzkich, natomiast mężczyźni, osoby młode (w wieku lat) oraz mające wykształcenie wyższe są bardziej mobilni. Należy także nadmienić, że występuje dodatnia korelacja napływów migracyjnych netto z gęstością dróg w km/km 2. 7 Analiza ekonomiczna ludności w województwie pomorskim, 8 Kubiak P., Bariery mobilności zawodowej kobiet, Raport opracowany w ramach projektu Od bezrobocia do zatrudnienia mobilność kobiet na rynku pracy, Łódź

17 Niska mobilność przestrzenna siły roboczej w powiatach oddalonych od aglomeracji trójmiejskiej nadal jest ważnym problemem rynku pracy województwa pomorskiego. Dowodem takiego stanu rzeczy jest między innymi zróżnicowanie wewnętrzne rynku pracy i bardzo wysokie rozpiętości stopy bezrobocia w obrębie całego regionu (różnica między maksymalną, a minimalną stopą bezrobocia według stanu na 31 grudnia 2007 r. wyniosła 25,2 pkt proc.). Na ograniczoną mobilność zasobów pracy wpływ ma brak wystarczającej dostępności i jakości połączeń transportowych pomiędzy ośrodkami gospodarczymi województwa, głównie z aglomeracją trójmiejską, ale także w samym jej obrębie. W ostatnich latach obserwowany jest wzrost migracji zarobkowych Polaków. Migracjom zarobkowym sprzyja przede wszystkim trudna sytuacja na rodzimym rynku pracy, różnice poziomu płac i warunków życia oraz otwarcie rynków pracy przez kraje UE, które zliberalizowały przepisy umożliwiające podejmowanie pracy przez cudzoziemców w wybranych sektorach gospodarki lub określonych grup zawodowych (zwłaszcza dotyczy to specjalistów i wykształconych imigrantów). Główny Urząd Statystyczny szacuje, że od 80% do 90% polskich emigrantów, którzy wyjechali z Polski w okresie od maja 2004 r. do grudnia 2006 r. przebywa za granicą kraju w związku z pracą. Migrację zarobkową podejmują ludzie młodzi, kreatywni, najlepiej przygotowani do pracy oraz nie bojący się ryzyka. Można wskazać zarówno korzyści, jak i koszty migracji zarobkowych. Korzyści z emigracji ujawniają się po dłuższym czasie i pod warunkiem, że osoby wyjeżdżające za granicę powrócą do kraju. Do korzyści z emigracji zalicza się między innymi zdobycie przez emigrantów nowych umiejętności i kwalifikacji, wzrost dochodów gospodarstw domowych, wzrost wpływów z transferów zagranicznych oraz inwestowanie po powrocie oszczędności, co wpływa na poprawę sytuacji na rynku pracy. Natomiast koszty emigracji to między innymi trudności z zatrudnieniem specjalistów i fachowców, zaburzenie struktury demograficznej, zagrożenie dla wypłacalności systemu emerytalnego. Statystyka publiczna nie została dostosowana do potrzeb monitorowania międzynarodowych przepływów ludności, brak jest również szerszych badań naukowych. Dokonywane są różne szacunki dotyczące skali migracji zarobkowych po wejściu Polski do UE. Główny Urząd Statystyczny szacuje, że w końcu 2006 r. za granicą Polski przebywało czasowo 1950 tys. osób (w 2005 r. - ok tys. osób oraz w 2004 r. - ok tys.). W 2006 r. większość polskich emigrantów (ok. 80%) przebywało w krajach członkowskich UE, a ich liczba zwiększyła się o 34%, tj. o 380 tys. osób w porównaniu do roku 2005, natomiast podwoiła się od chwili wejścia Polski do UE. Badanie mieszkańców województwa pomorskiego 9 ujawniło, że z co dziesiątego gospodarstwa domowego w 2006 r. wyjechała w celach zarobkowych co najmniej jedna osoba. Do pracy za granicą wyemigrowało 4,3% badanych osób, a 8,2% planowało wyjazd w 2007 i r. Prawie 30% pracujących za granicą Pomorzan nie miało opłacanych składek na ubezpieczenia oraz tyle samo deklarowało pracę na czarno. W większości podejmowali oni pracę fizyczną, zwłaszcza w budownictwie (24%), rolnictwie (18%), gastronomi (12%) oraz na statkach (11%). Dostępne dane wskazują również, że stosunkowo większym potencjałem emigracyjnym charakteryzują się regiony mniej zurbanizowane (duże miasta opuszcza mniejszy odsetek ludności, co wiąże się z niższą stopą bezrobocia i wyższym wskaźnikiem zatrudnienia). Z województwa pomorskiego na pobyt stały za granicę wyjechało w 2006 r osób (w 2005 r osób, o 792 osoby, tj. 73,7% więcej niż w roku wcześniejszym). Głównym kierunkiem emigracji ludności województwa pomorskiego są Wielka Brytania i Niemcy. Do Wielkiej Brytanii na pobyt stały w 2006 r. wyjechało 1798 osób, które stanowiły 44,6% ogółu emigrantów województwa (w 2005 r. opuściły pomorskie 332 osoby, tj. 17,8% ogółu wyjeżdżających). Do Niemiec wyjechało 1226 osób, tj. 30,4% ogółu emigrantów (w 2005 r osób, które stanowiły 53,6% wyjeżdżających). 5. Bezrobocie, zjawisko ubóstwa i wykluczenia społecznego Problemy na rynku pracy, objawiające się długotrwałym pozostawaniem bez pracy, zmniejszają szanse na zatrudnienie i przyczyniają się do postępującego procesu ubożenia, w skrajnych przypadkach prowadząc nawet do wykluczenia społecznego. Mimo poprawiającej się sytuacji w gospodarce i na rynku pracy, nadal spora część społeczeństwa żyje poniżej dochodowego progu minimum egzystencji. W warunkach wzrostu gospodarczego ubóstwo coraz częściej spowodowane 9 Analiza regionalnych rynków pracy województwa pomorskiego. Raport z badania mieszkańców i firm, PBS DGA Sp. z o.o., Sopot

18 jest czynnikami związanymi z jednostkowymi cechami konkretnych ludzi, tj. choroby, niepełnosprawność, poziom wykształcenia i kwalifikacji, sytuacja rodzinna. Bezrobocie osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy Poprawa sytuacji w gospodarce przyczyniła się do spadku ogólnej liczby bezrobotnych w województwie pomorskim (spadek o 31,0% w 2007 r. w stosunku do 2006 r.), jednak korzystne zmiany nie objęły w jednakowym zakresie wszystkich grup bezrobotnych. Relatywnie niewielki spadek liczby bezrobotnych wystąpił wśród: 1. Niepełnosprawnych spadek o 11,2%. Według stanu na 31 grudnia 2007 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego zarejestrowanych było osób niepełnosprawnych, najwięcej w Słupsku 454 osoby, w Gdańsku 323 osób oraz w powiecie starogardzkim 329 osób. Natomiast największy udział tej kategorii w liczbie bezrobotnych ogółem odnotowany został przede wszystkim w miastach: w Gdyni, Słupsku i Sopocie. Udział osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w bezrobotnych ogółem w 2007 roku stan na 31.XII. 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki sztumski tczewski wejherowski Gdańsk Gdynia Słupsk Sopot województwo Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS Osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia spadek o 17,1%. Ponad 50% osób bezrobotnych tej kategorii stanowią osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Osoby te mają duży problem z powrotem na rynek pracy m.in. z dwóch przyczyn z powodu długiego czasu pozostawania bez zatrudnienia oraz z powodu trudnej sytuacji rodzinnej (96% osób tej kategorii bezrobotnych stanowiły kobiety). 35,0% Osoby bezrobotne samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia według czasu pozostawania bez pracy w województwie pomorskim w 2007 r. stan na 31.XII. 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% do pow. 24 Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01. Według stanu na 31 grudnia 2007 r. w powiatowych urzędach racy województwa pomorskiego zarejestrowanych było osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia, najwięcej w powiecie słupskim 546 osób, tczewskim 504 osoby oraz w Gdańsku 457 osób. 17

19 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Udział osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w liczbie bezrobotnyh ogółem w 2007 roku stan na 31.XII. bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki sztumski tczewski wejherowski Gdańsk Gdynia Słupsk Sopot województwo Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS Osób powyżej 50 roku życia spadek o 19,8%. Według stanu na 31 grudnia 2007 r. w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego zarejestrowanych było osób powyżej 50 roku życia, najwięcej w Gdańsku osób, w powiecie starogardzkim osoby oraz w powiecie słupskim osób. Natomiast udział tej kategorii osób bezrobotnych w liczbie bezrobotnych ogółem był najwyższy w Trójmieście oraz w Słupsku. Wynika to ze struktury demograficznej tych obszarów. W miastach z roku na rok obserwuje się postępujące starzenie zasobów pracy. 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Udział osób powyżej 50 roku życia zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w liczbie bezrobotnych ogółemnw 2007 roku stan na 31.XII. bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki sztumski tczewski wejherowski Gdańsk Gdynia Słupsk Sopot województwo Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01. Na tle ogólnego spadku liczby bezrobotnych w województwie pomorskim (31,0%) zmiany liczby osób bezrobotnych w wyżej wymienionych kategoriach należy uznać za mało znaczące. Wobec tego udział bezrobotnych powyższych kategorii w liczbie bezrobotnych ogółem zwiększył się. Udział osób niepełnosprawnych wzrósł o 1 pkt proc., osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia o 1,1 pkt proc. oraz osób powyżej 50 roku życia 3,2 pkt proc. 25,0% Zmiana udziału liczby osób bezrobotnych wybranych kategorii w liczbie osób bezrobotnych ogółem w województwie pomorskim w latach (stan na 31.XII) 20,0% 15,0% 10,0% 19,3% 22,5% 5,0% 0,0% 3,4% 4,4% 5,3% 6,4% osoby niepełnosprawne osoby samotnie wychowujące co najmniej osoby powyżej 50 roku życia jedno dziecko do 7 roku życia Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS

20 Nadal bardzo wysoki udział wśród bezrobotnych województwa pomorskiego stanowiły w 2007 r. kobiety (64,6%), długotrwale bezrobotni (60,4%) 10, zamieszkali na wsi (48,3%) oraz osoby bez kwalifikacji zawodowych (30,2%). W województwie pomorskim w 2007 r. udział długotrwale bezrobotnych stanowił 64,6% ogółu osób bezrobotnych. Największym odsetkiem osób tej kategorii charakteryzował się powiat lęborski 69,7%, tczewski 51,9%, starogardzki 67,1% oraz nowodworski 67,0%. 100% 80% 60% 40% 20% 0% Udział osób długotrwale bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w 2007 r. w liczbie bezrobotnych ogółem stan na 31.XII. bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki sztumski tczewski wejherowski Gdańsk Gdynia Słupsk Sopot województwo długotrwale bezrobotni pozostali bezrobotni Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01. Analizując grupę osób długotrwale bezrobotnych na uwagę zasługuje fakt, że duży odsetek tych osób stanowią kobiety 70,2% (według stanu na 31 grudnia 2007 r.). W niektórych powiatach udział ten był jeszcze wyższy od wielkości w województwie i wynosił: 82,8% w powiecie sztumskim, 77,1% w Gdyni oraz 76,7% w powiecie wejherowskim. Osoby długotrwale bezrobotne zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w 2007 r. stan na 31.XII. 100% 80% 60% 40% 20% 0% bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki sztumski tczewski wejherowski Gdańsk Gdynia Słupsk Sopot województwo kobiety mężyczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01. W województwie pomorskim istotny był również problem osób bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych 30,2%. Najwyższy odsetek bezrobotnych tej kategorii (ponad 40%) wśród liczby osób bezrobotnych ogółem zanotowano w trzech powiatach: malborskim 42,6%, gdańskim 41,9% i sztumskim 41,7%. 10 Osoba długotrwale bezrobotna to osoba bezrobotna pozostająca w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy. 19

Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania. Gdańsk, 3 listopada 2011 r.

Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania. Gdańsk, 3 listopada 2011 r. Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania Gdańsk, 3 listopada 2011 r. Ludność zamieszkała na wsi w województwie pomorskim w latach 2009-2010 31.12.2009 r.

Bardziej szczegółowo

Aktualna sytuacja na rynku pracy

Aktualna sytuacja na rynku pracy Zasady funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej Aktualna sytuacja na rynku pracy Anna Pawłowska Pomorskie Obserwatorium Rynku Pracy Kierownik Lubań, dnia 19 kwietnia 2018 r. 1 Tło demograficzne 100,0%

Bardziej szczegółowo

Rynek pracy w woj. pomorskim z uwzględnieniem obszarów wiejskich

Rynek pracy w woj. pomorskim z uwzględnieniem obszarów wiejskich Rynek pracy w woj. pomorskim z uwzględnieniem obszarów wiejskich Michał Bruski kierownik Wydział Regionalnej Polityki Rynku Pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Chmielno, dnia 8 listopada 2016 r. Ludność

Bardziej szczegółowo

Porównanie do maja 2010 roku

Porównanie do maja 2010 roku maj Podstawowe informacje kwiecień 2011 maj 2011 liczba zmiana % / pkt proc. Bezrobotni zarejestrowani (stan w końcu miesiąca) Stopa bezrobocia (stan w końcu miesiąca) Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji

Bardziej szczegółowo

Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego zadań w zakresie polityki rynku pracy

Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego zadań w zakresie polityki rynku pracy Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego zadań w zakresie polityki rynku pracy Prezentacja przygotowana w Wojewódzkim Urzędzie Pracy

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2015 II KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2015 II KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2015 II KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,4% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza pogorszenie sytuacji w ujęciu rocznym o 0,5

Bardziej szczegółowo

KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY

KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,4% ludności w wieku 15 lat i więcej. W województwie mazowieckim populacja pracujących wyniosła

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2015 I KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2015 I KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2015 I KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,2% ludności w wieku 15 lat i więcej co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym. W województwie

Bardziej szczegółowo

Wnioski z analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej województwa pomorskiego w obszarach oddziaływania EFS ( )

Wnioski z analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej województwa pomorskiego w obszarach oddziaływania EFS ( ) Wnioski z analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej województwa pomorskiego w obszarach oddziaływania EFS (2015-2017) Patrycja Szczygieł Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego XIV posiedzenie

Bardziej szczegółowo

Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne

Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Analizy i informacje Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim Biuro Programowania Rozwoju Wydział Zarządzania

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2015 IV KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2015 IV KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2015 IV KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 41,9% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym o 0,5 p. proc.

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 44,3% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza pogorszenie sytuacji w ujęciu rocznym o 1,1 p.

Bardziej szczegółowo

Sytuacja demograficzna kobiet

Sytuacja demograficzna kobiet dane za rok 2017 Sytuacja demograficzna kobiet Województwo pomorskie ma 2 324,3 tys. mieszkańców, z czego 51,3% stanowią (1 192, 3 tys.), z medianą 1 wieku 40,7 lat ( 38,0 lat). Rodzi się mniej dziewczynek

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje styczeń Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy styczeń 2016 r. Województwo pomorskie grudzień 2015 r. styczeń 2016 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2017 I KWARTAŁ 2017 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2017 I KWARTAŁ 2017 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2017 I KWARTAŁ 2017 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,3% ludności w wieku 15 lat i więcej. W województwie mazowieckim populacja pracujących wyniosła

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002

INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002 POWIATOWY URZĄD PRACY W OPOLU ul. mjr Hubala 21, 45-266 Opole tel. 44 22 929, fax 44 22 928, e-mail: opop@praca.gov.pl INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002

Bardziej szczegółowo

Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata

Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata 2012-2013 Wyszczególnienie Wskaźnik stopy bezrobocia w poszczególnych powiatach subregionu południowego

Bardziej szczegółowo

Bezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2012 r.

Bezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2012 r. Urząd Statystyczny w Szczecinie Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim w 2012 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, marzec 2013 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 42,4% ludności w wieku 15 lat i więcej co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym. W województwie

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R.

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R. URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: 29.05.2015 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15, 22 464 23 12 faks

Bardziej szczegółowo

WYDATKI Z FUNDUSZU PRACY NA PROGRAMY NA RZECZ PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ ICH EFEKTYWNOŚĆ W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007 ROKU

WYDATKI Z FUNDUSZU PRACY NA PROGRAMY NA RZECZ PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ ICH EFEKTYWNOŚĆ W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007 ROKU W O J E W Ó D Z K I U R ZĄ D P R A C Y w G D AŃ S K U P a r t n e r w r o z w o j u. W U P. P O M O R Z E WYDATKI Z FUNDUSZU PRACY NA PROGRAMY NA RZECZ PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ ICH EFEKTYWNOŚĆ W WOJEWÓDZTWIE

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za 2013 rok z załącznikami

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za 2013 rok z załącznikami Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za 2013 rok z załącznikami POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, 2014 1. Wielkość i stopa bezrobocia Stopa bezrobocia stan z 31.12.2013r.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY Za I półrocze 2014 roku z załącznikami

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY Za I półrocze 2014 roku z załącznikami Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY Za I półrocze 2014 roku z załącznikami POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, 2014 1. Wielkość i stopa bezrobocia Stopa bezrobocia stan z 30.06.2014r.

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku pracy województwa pomorskiego. Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku

Sytuacja na rynku pracy województwa pomorskiego. Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Sytuacja na rynku pracy województwa pomorskiego Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku 1 Korzystna sytuacja gospodarcza w województwie pomorskim Liczba podmiotów

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Sytuacja na mazowieckim rynku pracy wyróżnia się pozytywnie na tle kraju. Kobiety rzadziej uczestniczą w rynku pracy niż mężczyźni

Bardziej szczegółowo

7,6 tys. - liczba zgłoszonych wolnych

7,6 tys. - liczba zgłoszonych wolnych Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy Czerwiec 19 r Stopa bezrobocia w czerwcu 19 r. osiągnęła najniższy poziom w historii województwa pomorskiego. Pomorskie ma czwartą

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie lipiec 2018 r.

województwo pomorskie lipiec 2018 r. województwo pomorskie lipiec 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie czerwiec 2018 r. lipiec 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie listopad 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie październik 2017 r. listopad 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje wrzesień tys. osób Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy wrzesień 2014 r. Województwo pomorskie sierpień 2014 r. wrzesień 2014 r. liczba zmiana % / pkt proc. Bezrobotni zarejestrowani

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie grudzień 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie listopad 2017 r. grudzień 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie wrzesień 2018 r.

województwo pomorskie wrzesień 2018 r. województwo pomorskie wrzesień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie sierpień 2018 r. wrzesień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Informacja miesięczna o rynku pracy

Informacja miesięczna o rynku pracy Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy Spada liczba zarejestrowanych bezrobotnych. Dobre warunki atmosferyczne wpływają na wzrost liczby osób zatrudnionych do prac

Bardziej szczegółowo

8 430 o tyle osób spadła liczba zarejestrowanych bezrobotnych na terenie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego i Gdyni

8 430 o tyle osób spadła liczba zarejestrowanych bezrobotnych na terenie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego i Gdyni WIELKOŚĆ I STOPA BEZROBOCIA w miastach i powiatach należących do GOM i w Gdyni Na metropolitalnym rynku pracy II kwartał 2014 roku okazał się niezwykle gorącym okresem. Na całym obszaże Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie październik 2018 r.

województwo pomorskie październik 2018 r. województwo pomorskie październik 2018 r. Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy październik 2018 r. Województwo pomorskie wrzesień 2018 r. październik 2018 r. liczba zmiana % / pkt.

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie grudzień 2018 r.

województwo pomorskie grudzień 2018 r. województwo pomorskie grudzień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie listopad 2018 r. grudzień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Trendy na pomorskim rynku pracy

Trendy na pomorskim rynku pracy Trendy na pomorskim rynku pracy Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. rynku pracy Gdańsk, dnia 10.04.2019 r. wup.gdansk.pl porp.pl Na Pomorzu, podobnie jak w kraju, zachodzą NEKORZYSTNE ZMANY DEMOGRAFCZNE

Bardziej szczegółowo

Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata

Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata 2013-2014 Wyszczególnienie Wskaźnik stopy bezrobocia w poszczególnych powiatach subregionu południowego

Bardziej szczegółowo

7,9 tys. - liczba zgłoszonych wolnych

7,9 tys. - liczba zgłoszonych wolnych Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy Sierpień 219 r. Stopa bezrobocia w woj. pomorskim trzeci miesiąc utrzymuje się na tym samym poziomie (,). W Polsce pod względem

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie maj 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie kwiecień 2017 r. maj 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie czerwiec 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie maj 2017 r. czerwiec 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

8,3 tys. - liczba zgłoszonych wolnych

8,3 tys. - liczba zgłoszonych wolnych Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy Lipiec 19 r. Stopa bezrobocia w lipcu br. w woj. pomorskim pozostała na tym samym poziomie co w poprzednim miesiącu (4,4). Jest

Bardziej szczegółowo

Informacja miesięczna o rynku pracy

Informacja miesięczna o rynku pracy Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy Spada liczba zarejestrowanych bezrobotnych. Rośnie liczba osób zatrudnionych do prac sezonowych. Coraz niższa stopa bezrobocia.

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 R.

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 R. URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: 30.05.2017 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 84676 67 Internet:

Bardziej szczegółowo

Firma jako organizacja ucząca się wystąpienie wprowadzające

Firma jako organizacja ucząca się wystąpienie wprowadzające Firma jako organizacja ucząca się wystąpienie wprowadzające Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Spotkania z pracodawcami, Malbork 28 czerwca, Starogard

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za I półrocze 2012 roku z załącznikami

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za I półrocze 2012 roku z załącznikami Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za I półrocze 2012 roku z załącznikami POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, sierpień 2012 1. Wielkość i stopa bezrobocia Stopa bezrobocia

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU

URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, marzec 2013 r. Kontakt: e-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie styczeń 2018 Podstawowe informacje Województwo pomorskie grudzień 2017 r. styczeń 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie sierpień 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie lipiec 2017 r. sierpień 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY Informacja o sytuacji na rynku pracy wg stanu na dzień 30 września 2006 roku

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY Informacja o sytuacji na rynku pracy wg stanu na dzień 30 września 2006 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY Informacja o sytuacji na rynku pracy wg stanu na dzień 30 września 2006 roku 1. Poziom i stopa bezrobocia Sierpień 2006 Wrzesień 2006 2. Lokalne rynki pracy Tabela nr 1. Powiaty

Bardziej szczegółowo

II kwartał 2012 r. Nr III

II kwartał 2012 r. Nr III Wielkość bezrobocia w miastach i powiatach znajdujących się na terenie GOM... str. 3 Stopa bezrobocia w miastach i powiatach znajdujących się na terenie GOM... str. 4 Oferty pracy zgłoszone do PUP znajdujących

Bardziej szczegółowo

Informacja miesięczna o rynku pracy styczeń 2019 r. w województwie pomorskim. Stopa bezrobocia. Bezrobotni. Oferty pracy 6,1%; 5,2%

Informacja miesięczna o rynku pracy styczeń 2019 r. w województwie pomorskim. Stopa bezrobocia. Bezrobotni. Oferty pracy 6,1%; 5,2% Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy styczeń 219 r. w województwie pomorskim W porównaniu do poprzedniego miesiąca, bezrobocie wzrosło we wszystkich województwach

Bardziej szczegółowo

49,5 tys. - liczba zarejestrowanych bezrobotnych. 8,3 tys. - liczba zgłoszonych wolnych

49,5 tys. - liczba zarejestrowanych bezrobotnych. 8,3 tys. - liczba zgłoszonych wolnych Informacja miesięczna o rynku pracy Luty 219 r. w województwie pomorskim Spadła liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w kraju. Lutowa stopa bezrobocia nie zmieniła się i jest najniższą

Bardziej szczegółowo

W tym roku najbardziej rozpoznawalna konstrukcja Tczewa obchodzi już 156 urodziny. Gdy most nad Wisłą był oddawany do użytku posiadał status

W tym roku najbardziej rozpoznawalna konstrukcja Tczewa obchodzi już 156 urodziny. Gdy most nad Wisłą był oddawany do użytku posiadał status W tym roku najbardziej rozpoznawalna konstrukcja Tczewa obchodzi już 156 urodziny. Gdy most nad Wisłą był oddawany do użytku posiadał status najdłuższego w Europie. Mierzył 1 052 metry WIELKOŚĆ I STOPA

Bardziej szczegółowo

Ruchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie

Ruchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie 1 W 2009 r. terytorium województwa lubuskiego, Brandenburgii i Berlina, stanowiące część polsko-niemieckiego obszaru transgranicznego zamieszkiwało 7,0 mln osób. W ciągu niemal dekady liczba ludności w

Bardziej szczegółowo

Bezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2016 r.

Bezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2016 r. Urząd Statystyczny w Szczecinie Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, marzec 2017 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje czerwiec Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy czerwiec 2015 r. Województwo pomorskie maj 2015 r. czerwiec 2015 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie sierpień 2018 r.

województwo pomorskie sierpień 2018 r. województwo pomorskie sierpień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie lipiec 2018 r. sierpień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie listopad 2018 r.

województwo pomorskie listopad 2018 r. województwo pomorskie listopad 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie październik 2018 r. listopad 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA ROK 2007

REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA ROK 2007 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W GDAŃSKU Załącznik do Uchwały Nr 374/39/07 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 15 maja 2007 r. REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA ROK

Bardziej szczegółowo

Informacja miesięczna o rynku pracy Marzec 2019 r.

Informacja miesięczna o rynku pracy Marzec 2019 r. Oferty pracy Bezrobotni Stopa bezrobocia Informacja miesięczna o rynku pracy Marzec 219 r. Z miesiąca na miesiąc rośnie liczba osób aktywnych na rynku pracy, spada liczba zarejestrowanych bezrobotnych.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za I półrocze 2013 roku z załącznikami

INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za I półrocze 2013 roku z załącznikami Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY za I półrocze 2013 roku z załącznikami POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, sierpień 2013 1. Wielkość i stopa bezrobocia Stopa bezrobocia

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie marzec 2018 r.

województwo pomorskie marzec 2018 r. województwo pomorskie marzec 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie luty 2018 r. marzec 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY LUTY 2014 R.

MAZOWIECKI RYNEK PRACY LUTY 2014 R. MAZOWIECKI RYNEK PRACY LUTY 2014 R. Na koniec lutego 2014 r. stopa bezrobocia na Mazowszu pozostała na poziomie sprzed miesiąca (11,4%). Jak wynika z informacji publikowanych przez GUS, przeciętne zatrudnienie

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie październik 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie wrzesień 2017 r. październik 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu

Bardziej szczegółowo

2,3% o tyle wzrosła liczba zarejestrowanych bezrobotnych na terenie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego i Gdyni

2,3% o tyle wzrosła liczba zarejestrowanych bezrobotnych na terenie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego i Gdyni WIELKOŚĆ I STOPA BEZROBOCIA w miastach i powiatach należących do GOM i w Gdyni Ostatni kwartał 2013 roku nie przyniósł większych zmian na metropolitalnym rynku pracy. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych

Bardziej szczegółowo

Rynek pracy województwa lubuskiego w 2012 r.

Rynek pracy województwa lubuskiego w 2012 r. Rynek pracy województwa lubuskiego w 2012 r. W końcu grudnia 2012 r. w województwie lubuskim zarejestrowanych było 60.614 bezrobotnych. W okresie dwunastu miesięcy 2012 r. liczba bezrobotnych zwiększyła

Bardziej szczegółowo

STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU

STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W końcu 2007 r. liczba ludności województwa świętokrzyskiego wyniosła 1275,6 tys. osób, co odpowiadało

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie luty 2018 r.

województwo pomorskie luty 2018 r. województwo pomorskie luty 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie styczeń 2018 r. luty 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 214-25 DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Niniejsza informacja została opracowana na podstawie prognozy ludności na lata 214 25 dla województw (w podziale na część miejską

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze łódzkich

Bardziej szczegółowo

Młodzi bierni na pomorskim rynku pracy

Młodzi bierni na pomorskim rynku pracy II Forum Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy Młodzi bierni na pomorskim rynku pracy Katarzyna Żmudzińska Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Gdańsk, 3 października 2018

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie czerwiec 2018 r.

województwo pomorskie czerwiec 2018 r. województwo pomorskie czerwiec 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie maj 2018 r. czerwiec 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

ludności aktywnej zawodowo (pracujących i bezrobotnych) przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r.

ludności aktywnej zawodowo (pracujących i bezrobotnych) przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) przeprowadzonego Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności realizowane jest

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie kwiecień 2018 r.

województwo pomorskie kwiecień 2018 r. województwo pomorskie kwiecień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie marzec 2018 r. kwiecień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa BEZROBOCIE REJESTROWANE W PŁOCKU W 2014 R. ***

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa BEZROBOCIE REJESTROWANE W PŁOCKU W 2014 R. *** URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania październik 2015 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 846 76

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM materiał na konferencję prasową w dniu 12 lipca 2018 r.

SYTUACJA NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM materiał na konferencję prasową w dniu 12 lipca 2018 r. SYTUACJA NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM materiał na konferencję prasową w dniu 12 lipca 2018 r. Poziom bezrobocia na Pomorzu najniższy w historii 1. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Bardziej szczegółowo

2,2% o tyle wzrosła liczba zarejestrowanych bezrobotnych na terenie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego i Gdyni

2,2% o tyle wzrosła liczba zarejestrowanych bezrobotnych na terenie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego i Gdyni WIELKOŚĆ I STOPA BEZROBOCIA w miastach i powiatach należących do GOM i w Gdyni Początek nowego roku nie przyniósł istotnych zmian na metropolitalnym rynku pracy. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2011 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2011 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2011 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2011 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R.

AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R. AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności

Bardziej szczegółowo

RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W III KWARTALE 2004 ROKU

RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W III KWARTALE 2004 ROKU RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W III KWARTALE 2004 ROKU TORUŃ LISTOPAD 2004 R. SPIS TREŚCI TABLICE Bezrobocie w III kwartale 2004 roku... 1 1. Liczba bezrobotnych według powiatów (stan na

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie maj 2018 r.

województwo pomorskie maj 2018 r. województwo pomorskie maj 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie kwiecień 2018 r. maj 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

W A R S Z A W A

W A R S Z A W A W A R S Z A W A 2 0 3 0 PRACA ANALIZA NA POTRZEBY OPRACOWANIA DIAGNOZY STRATEGICZNEJ Urząd m.st. Warszawy sierpień 2016 Opracowanie przygotowane na potrzeby aktualizacji Strategii Rozwoju m.st. Warszawy

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje kwiecień Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy kwiecień 2016 r. Województwo pomorskie marzec 2016 r. kwiecień 2016 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z działalności Miejskiego Urzędu Pracy w Lublinie - I półrocze 2011 r. -

Sprawozdanie z działalności Miejskiego Urzędu Pracy w Lublinie - I półrocze 2011 r. - Miejski Urząd Pracy w Lublinie ul. Niecała 14, 20-080 Lublin www.mup.lublin.pl Sprawozdanie z działalności Miejskiego Urzędu Pracy w Lublinie - I półrocze 2011 r. - Lublin, wrzesień 2011 Spis treści 1.

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń Od czasu

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 5 Data opracowania

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Tabela nr 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych miesiącach w 2012 i 2013 r. na Mazowszu i w Polsce.

Tabela nr 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych miesiącach w 2012 i 2013 r. na Mazowszu i w Polsce. MAZOWIECKI RYNEK PRACY GRUDZIEŃ 2013 R. GUS poinformował, że w grudniu stopa bezrobocia rejestrowanego na Mazowszu utrzymała się na poziomie sprzed miesiąca (11,0%). W skali kraju w stosunku do listopada

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2014 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2014 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z REALIZACJI. Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata za okres

RAPORT Z REALIZACJI. Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata za okres RAPORT Z REALIZACJI Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 2020 za okres 2011 2013 SPIS TREŚCI CEL GŁÓWNY...9 Wskaźniki osiągnięć... 9 OBSZAR 1. GOSPODARKA WIEDZY I AKTYWNOŚCI... 11 Wskaźniki

Bardziej szczegółowo

Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny

Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny Szczecin 2012 Obserwatorium Integracji Społecznej, Projekt

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKI RYNEK PRACY LISTOPAD 2013 R.

MAZOWIECKI RYNEK PRACY LISTOPAD 2013 R. MAZOWIECKI RYNEK PRACY LISTOPAD 2013 R. Po raz pierwszy od ośmiu miesięcy nastąpił wzrost stopy bezrobocia zarówno w Polsce, jak i na Mazowszu. Bardziej optymistyczna informacja dotyczy zatrudnienia w

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI 2014

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI 2014 SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI 2014 Łódź Kwiecień 2015 SPIS TREŚCI Ludność Ruch naturalny Wynagrodzenia Rynek pracy - zatrudnienie Rynek pracy - bezrobocie Przemysł Budownictwo Budownictwo mieszkaniowe

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU

CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje lipiec Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy lipiec 2015 r. Województwo pomorskie czerwiec 2015 r. lipiec 2015 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Urząd Pracy we Wschowie. Analiza rynku pracy w gminie Szlichtyngowa w latach 2013-2014 oraz w okresie styczeń marzec 2015.

Powiatowy Urząd Pracy we Wschowie. Analiza rynku pracy w gminie Szlichtyngowa w latach 2013-2014 oraz w okresie styczeń marzec 2015. Powiatowy Urząd Pracy we Wschowie Analiza rynku pracy w gminie Szlichtyngowa w latach 2013-2014 oraz w okresie styczeń marzec 2015. Czerwiec 2015 WSTĘP Powiatowy Urząd Pracy we Wschowie, działa w oparciu

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr 1229/169/08. Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 9 grudnia 2008 roku

UCHWAŁA Nr 1229/169/08. Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 9 grudnia 2008 roku UCHWAŁA Nr 1229/169/08 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 9 grudnia 2008 roku w sprawie Założeń Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok 2009 i lata 2010-2011.

Bardziej szczegółowo

Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy

Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy Rządowa Rada Ludnościowa Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy Zbigniew Strzelecki Janusz Witkowski Warszawa 1. 10. 2009 r. Od przyspieszonego rozwoju do ubytku liczby ludności spowolnienie

Bardziej szczegółowo