Czy do 1 września 2016 r. skończyłeś/aś lat?*

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Czy do 1 września 2016 r. skończyłeś/aś lat?*"

Kajetan Barański
7 lat temu
Przeglądów:

Czy do 1 września 2016 r. skończyłeś/aś 70 79 lat?

obowiązujące od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r.

shingles Aged 70 or 79? Aged 70 or 79 on 1 September 2016?

twoich urodzin przypada między 2.09.1936 r. a 1.09.1940 r.

1 Czy do 1 września 2016 r. skończyłeś/aś lat?* Szczepienie pomagające chronić przed półpaścem Informacje obowiązujące od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. Polish Version: Protect yourself Polish against Version: shingles Aged 70 or 79? Aged 70 or 79 on 1 September 2016?* A vaccine to help protect against shingles * Jeżeli data twoich urodzin przypada między r. a r. lub między r. a r., możesz kwalifikować się do tegorocznego szczepienia. 1

2 Półpasiec może powodować poważny ból i występuje częściej u osób starszych. Z wiekiem choroba może mieć coraz cięższy przebieg. U niektórych osób ból może utrzymywać się przez wiele lat. W przeciwieństwie do innych chorób zakaźnych półpaścem nie można się zarazić od innej osoby. Jeśli jednak kiedykolwiek chorowałeś/aś na ospę wietrzną, wirus wywołujący półpasiec pozostaje utajony w organizmie i może się uaktywnić z wiekiem. Istnieje jednak szczepionka, która może ograniczyć ryzyko wystąpienia półpaśca, a w przypadku jego wystąpienia zmniejszyć nasilenie objawów. Niniejsza ulotka zawiera informacje na temat półpaśca i zalet szczepionki. Skąd bierze się półpasiec? Półpasiec jest wywoływany przez wirus varicella zoster ten sam, który powoduje ospę wietrzną. Gdy wyleczysz się z ospy wietrznej, większość wirusa ulega zniszczeniu, jednak pewna jego część pozostaje utajona w twoim układzie nerwowym. Później wirus może się uaktywnić, gdy układ odpornościowy ulega osłabieniu w związku z wiekiem, stresem, chorobą lub niektórymi rodzajami leczenia obniżającymi odporność. Szczepionka przeciw półpaścowi chroni cię, pobudzając twoją odporność. Wejdź na: immunisationscotland.org.uk/shingles 2

3 Jakie są objawy półpaśca? Kiedy wirus ospy wietrznej uaktywnia się w postaci półpaśca, zwykle atakuje określony nerw i otaczający go obszar na skórze. Infekcja wywołuje wysypkę z bardzo bolesnymi pęcherzykami wypełnionymi płynem surowiczym. Pęcherzyki mogą pękać, a z czasem wysychają w strupy i goją się. Pęcherzyki zazwyczaj pojawiają się w określonym miejscu po jednej stronie ciała, zwykle na klatce piersiowej, ale czasami także na głowie, twarzy i oczach. Jak długo trwa półpasiec i jak poważna jest ta choroba? Wysypka w przebiegu półpaśca zwykle pojawia się kilka dni po wystąpieniu bólu i trwa przez mniej więcej tydzień. Ból może jednak utrzymywać się dużo dłużej. Im jesteś starszy/a, tym większe jest ryzyko, że ból będzie się utrzymywał przez długi czas. W niektórych przypadkach ból utrzymuje się przez kilka miesięcy, a nawet lat jest to tzw. neuralgia popółpaścowa. Obecne sposoby leczenia neuralgii popółpaścowej nie są zbyt skuteczne, ale szczepionka przeciwko półpaścowi ogranicza ryzyko wystąpienia półpaśca i neuralgii. Jak często występuje półpasiec? W Szkocji co roku na półpasiec choruje około 7000 osób w wieku 70 lat i starszych. U 700 do 1400 spośród tych osób występuje neuralgia popółpaścowa, a około 600 osób zostaje poddanych leczeniu szpitalnemu. Szczepienie mogłoby zapobiec wystąpieniu półpaśca i neuralgii popółpaścowej u wielu osób i ograniczyć liczbę pacjentów leczonych w warunkach szpitalnych. 3

4 Jak można zarazić się półpaścem? Półpaścem nie można się zarazić. Choroba ta pojawia się, gdy wirus ospy wietrznej (po zakażeniu nim w młodości) uaktywnia się ponownie w nerwach w późniejszym wieku. Nie wiemy dokładnie, dlaczego tak się dzieje, ale być może z powodu obniżonej odporności (ochrony przed infekcjami i chorobami) u osób starszych, a także w okresach stresów i w przebiegu chorób wpływających na układ odpornościowy, takich jak nowotwory. Nie można zarazić się półpaścem od osoby chorującej na ospę wietrzną. Jeśli jednak masz pęcherze półpaścowe, wówczas wirus zawarty w surowicy może zarazić osobę, która nie przechodziła ospy wietrznej (zazwyczaj dziecko). U takiej osoby może rozwinąć się ospa wietrzna. Jak działa szczepionka? Szczepionka zawiera osłabioną postać wirusa wywołującego półpasiec. Ponieważ jest on osłabiony, nie wywołuje choroby. Pomaga za to wzmocnić odporność na ten wirus, aby po uaktywnieniu się go organizm mógł go łatwiej zwalczyć. W ten sposób szczepienie może obniżyć ryzyko wystąpienia półpaśca, a w przypadku jego wystąpienia zmniejszyć nasilenie objawów. Jak skuteczna jest szczepionka? Szczepionka ogranicza ryzyko wystąpienia półpaśca o ponad jedną trzecią. Jeśli mimo to wystąpi półpasiec, jego objawy będą łagodniejsze, a choroba nie będzie trwała tak długo, jak w przypadku osób nieszczepionych. W jaki sposób podaje się szczepionkę? Podobnie jak w przypadku większości szczepionek, jest ona podawana w formie zastrzyku w ramię. Szczepienie jest jednorazowe. 4

5 Czy występują jakieś skutki uboczne? Skutki uboczne są zwykle łagodne i nie trwają długo. Do najczęstszych skutków ubocznych występujących u co najmniej 1 na 10 osób należą bóle głowy oraz zaczerwienienie i bolesność w miejscu podania szczepionki. Jeśli skutki uboczne trwają dłużej niż kilka dni, skonsultuj się ze swoim lekarzem (GP) lub pielęgniarką. Jak bezpieczna jest szczepionka? Przed dopuszczeniem do stosowania wszystkie leki (w tym szczepionki) są badane pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności. Po udzieleniu zezwolenia na stosowanie ich bezpieczeństwo nadal jest monitorowane. Przeszedłem/przeszłam już półpasiec. Czy mimo to powinienem/powinnam się zaszczepić? Tak. Nawet jeśli przeszedłeś/przeszłaś już półpasiec, choroba może powrócić. Szczepionka ograniczy ryzyko ponownego wystąpienia półpaśca, a w przypadku jego wystąpienia może zmniejszyć nasilenie objawów. Poinformuj lekarza rodzinnego (GP) lub pielęgniarkę w przychodni, że wcześniej chorowałeś/-aś już na półpasiec. Kiedy otrzymam szczepionkę? Z chwilą zakwalifikowania się do szczepienia (zob. str. 6) należy skontaktować się z przychodnią lekarza rodzinnego (GP), aby umówić się na szczepienie. Choć szczepionkę można przyjąć o dowolnej porze roku, wielu pacjentów otrzyma szczepienie w tym samym czasie, co sezonowe szczepienie przeciw grypie. 5

6 Kto otrzyma szczepionkę? W roku ukończenia 70 lat pacjenci kwalifikują się do otrzymania szczepionki przeciw półpaścowi. Istnieje także program uzupełniający, umożliwiający zaszczepienie się osobom, które nie otrzymały szczepionki w poprzednich latach. Sprawdź w tabeli, czy kwalifikujesz się do szczepienia w tym roku. Osoby w wieku 74 i 75 lat, które nie kwalifikują się w tym roku, otrzymają propozycję zaszczepienia się w przyszłości. Wiek w dniu 1 września 2016 r. Jeżeli się kwalifikujesz, skontaktuj się z lekarzem rodzinnym (GP), aby umówić się na szczepienie. Możesz także wejść na naszą stronę internetową i sprawdzić, czy kwalifikujesz się do otrzymania szczepionki, korzystając z prostego kalkulatora internetowego: immunisationscotland.org.uk/shingles Osoby mające 80 lat i starsze nie będą szczepione przeciwko półpaścowi, ponieważ wraz z wiekiem pacjenta spada skuteczność działania szczepionki. Czy muszę się szczepić co roku? 70 Tak 71 Tak 72 Tak 73 Tak Nie. Jest to jednorazowe szczepienie, które nie wymaga powtarzania. Kwalifikujesz się? 74 Jeszcze nie 75 Jeszcze nie 76 Tak 77 Tak 78 Tak 79 Tak 6

7 Czy są jakieś powody, dla których nie powinienem/powinnam się szczepić? Nie powinieneś/powinnaś się szczepić przeciw półpaścowi, jeżeli: masz osłabiony układ odpornościowy (np. z powodu pewnych rodzajów leczenia przeciwnowotworowego, chorób krwi, takich jak białaczka lub chłoniak, przyjmowania tabletek steroidowych lub po przeszczepieniu organu). Osoby, które sądzą, że ten punkt ich dotyczy, powinny omówić swoją sytuację ze specjalistą prowadzącym ich leczenie szpitalne lub swoim GP; wystąpiła u ciebie ciężka reakcja na którykolwiek ze składników szczepionki lub na wcześniejszą dawkę szczepionki przeciw ospie wietrznej; masz nieleczoną gruźlicę. Większość leków można przyjmować jednocześnie ze szczepionką przeciw półpaścowi. Twój GP powie ci, czy dotyczy to ciebie, i porozmawia z tobą o wszelkich obawach. Szczepionka przeciw półpaścowi zawiera śladowe ilości żelatyny wieprzowej. Żelatyna to powszechnie stosowany ważny składnik wielu leków. Wiele grup wyznaniowych, w tym społeczności muzułmańskich i żydowskich, wyraziło zgodę na stosowanie szczepionek zawierających żelatynę. Przyjęcie szczepionki przeciw półpaścowi jest jednak decyzją indywidualną. Obecnie nie ma alternatywnej szczepionki przeciw półpaścowi, która nie zawierałaby żelatyny wieprzowej. Gdzie mogę uzyskać więcej informacji? Porozmawiaj z pielęgniarką lub swoim GP. Możesz je także uzyskać na infolinii NHS inform pod numerem (telefon tekstowy: ). Linia pomocy jest czynna codziennie od 8.00 do i zapewnia pomoc tłumacza. Wszelkie domniemane skutki uboczne szczepionek można zgłaszać na stronie yellowcard.gov.uk lub telefonicznie, dzwoniąc na infolinię Yellow Card pod numerem

8 This publication is available online at healthscotland.com Traditional Chinese 您也可以登入 healthscotland.com 瀏覽本刊物, 或撥打查詢 Polish Ta publikacja jest dostępna online na stronie healthscotland.com lub pod numerem telefonu , pod którym można także zgłaszać wszelkie zapytania. 8 Urdu healthscotland.com Ten materiał jest dostępny w językach urdu, chińskim i polskim oraz w formacie łatwym do odczytania. Aby uzyskać publikacje w innych językach i formatach, prosimy o kontakt pod numerem lub na adres nhs.healthscotland-alternativeformats@nhs.net Te informacje są dostępne także na stronie immunisationscotland.org.uk/shingles /2016 ALT 10/2016 NHS Health Scotland, 2016 Pierwsze wydanie 2013

Podobne dokumenty

POLISH. Information for girls aged 12 and 13 (S2) Info mac dla dziewcz t w wieku 12-13 lat (S2)

POLISH. Information for girls aged 12 and 13 (S2) Info mac dla dziewcz t w wieku 12-13 lat (S2) All you need to know about the HPV vaccine that reduces the risk of cervical cancer Wszystko, co należy wiedzieć na temat szczepionki przeciwko wirusowi HPV zmniejszającej ryzyko zachorowania na raka szyjki