KSZTAŁTOWANIE TOŻSAMOŚCI PŁCIOWEJ. Trudności i wyzwania a Kwestia gender

Transkrypt

1 KSZTAŁTOWANIE TOŻSAMOŚCI PŁCIOWEJ Trudności i wyzwania a Kwestia gender

2 LUDZKA PŁCIOWOŚĆ / SEKSUALNOŚĆ Jest konstruktem złożonym, uwarunkowanym przez szereg czynników : - biologicznych: genetycznych, anatomicznych hormonalnych, enzymatycznych - środowiskowych: dom - otoczenie i uwarunkowania psychologiczne * Na każdym poziomie może dojść do zaburzeń!

3 PŁEĆ LUDZI ZDETERMINOWANA JEST GENETYCZNIE *mężczyźni posiadają kariotyp 46,XY, * kobiety 46,XX * Czasami występują zaburzenia!

4 WPŁYW PŁCI NA NASZĄ TOŻSAMOŚĆ Płeć biologiczna stanowi podstawę określania naszej tożsamości określenia kim jestem? Ma specyficzne konotacje społeczne, które znajdują wyraz w systemie ról płciowych, tworzących ramy życia i funkcjonowania nas a potem naszych dzieci. W pierwszej kolejności często mówimy o sobie jestem kobietą lub jestem mężczyzną. Na podstawie tych deklaracji realizujemy nasze zadania życiowe, stajemy się odrębnymi jednostkami społecznymi, z innymi prawami i obowiązkami oraz stajemy się ofiarami stereotypów a nierzadko też i dyskryminacji.

5 WPŁYW PŁCI NA NASZĄ TOŻSAMOŚĆ Założenia płci i rodzaju są zakorzenione w psychice, kulturze i wychowaniu. Podział na dwie, różne i przeciwstawne płcie leży u podwalin człowieczeństwa. Płeć znajduje odzwierciedlenie w większości sfer ludzkiej egzystencji. Od kobiet i od mężczyzn oczekuje się w życiu społecznym podejmowania różnych zadań. Kobiecość i męskość jest związana z każdą sferą życia ludzkiego.

6 OKREŚLANIE PŁCI Płeć genetyczna / chromosomalna Płeć gonadalna gonady / jajniki, jądra / Płeć genitalana zewnętrzne narządy płciowe Płeć gonadoforyczna drogi wyprowadzające / nasieniowód, jajowód / Płeć germinatywna wytwarzanie gamet / plemników, kom. jajowych /

7 Płeć hormonalna Płeć enzymatyczna OKREŚLANIE PŁCI Płeć somatyczna obraz antropometryczny, zewnętrzna budowa ciała Płeć fenotypowa drugorzędne cechy płciowe Płeć kulturowa / społeczna / psychiczna - suma cech, zachowań, stereotypów i ról płciowych przyjmowanych przez ludzi w zależności od kultury i socjalizacji Płeć metrykalna

8 ANG. GENDER płeć kulturowa, płeć społeczna, identyfikacja jednostki z rolą płci wynikająca z uwarunkowań kulturowych i społecznych; płeć kulturowa ma charakter wyuczony; powstaje we wczesnym okresie socjalizacji rok życia, w czasie którego następuje uwewnętrznienie norm związanych z rolami płciowymi!!!

9 CO TO TAKIEGO GENDER? Angielski termin gender określa płeć w kontekście kulturowym zachowania, postawy, motywy, które dane społeczeństwa uważają za właściwe dla danej płci, niekoniecznie płeć kulturowa musi odpowiadać płci biologicznej!!!

10 TOŻSAMOŚĆ PŁCIOWA Kim jestem? - Długi proces kształtowania na bazie biologicznej!!! U większości ludzi tożsamość płciowa jest zgodna z fizycznymi cechami płciowymi z biologią Jest ona tożsamością jednej z ról płci, która zaczyna się kształtować w okresie wczesnodziecięcym, kiedy to jednostka uczy się dostrzegać i odpowiadać na kierowane pod jej adresem społeczne oczekiwania.

11 ROLE PŁCIOWE UCZYMY SIĘ ICH NA BAZIE NASZEJ BIOLOGICZNEJ PŁCIOWOŚCI!!! Rola związana z płcią sposób zachowania, który w danej kulturze postrzegany jest jako typowy bądź akceptowalny dla danej płci. Część z tych zachowań wynika z uwarunkowań biologicznych, część zaś jest wynikiem oddziaływań społecznych / kulturowych ( inni określają presji!!!)

12 OSOBA LUDZKA Klasyczna antropologia filozoficzna rozpoznaje, że w strukturze duchowo - cielesnej osoby ludzkiej, elementem decydującym o płci, męskiej lub żeńskiej, jest ciało ludzkie rozumiane szerzej tzn. wraz z zespołem cech psychofizycznych W ujęciu biologicznym także struktura materialna decyduje o rozpoznaniu płci!

13 OSOBA LUDZKA I JEJ PŁEĆ Płeć jest istotnym elementem decydującym o sposobie wyrażania osoby w relacji z drugą osobą Naturalnym sposobem wyrażania się osoby poprzez jej płeć jest jednoczący mężczyznę i kobietę akt seksualny / małżeński / mający swe spełnienie w zrodzeniu potomstwa!

14 OSOBA LUDZKA I JEJ PŁEĆ Zachowania seksualne nastawione jedynie na doznania erotyczne / jak np. prostytucja czy masturbacja / wynikłe zazwyczaj z pobudek egoistycznych, zamknięte na relację z drugim człowiekiem, a przez to alienujące są przez personalizm chrześcijański rozumiane jako przeciwne naturze płci, mającej charakter jednoczący

15 RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PŁCI BIOLOGICZNEJ dotyczą przede wszystkim wpływu na zachowanie czynników biologicznych: budowa, hormony, enzymy, fizjologia co ma wpływ na funkcjonowanie zachowanie Różnice w budowie mózgu!!! mózg męski lub żeński wpływ testosteronu na kształtowanie struktór Do rozwinięcia różnic w budowie fizycznej dochodzi przede wszystkim w okresie płodowym i dojrzewania ostatecznie u mężczyzn masa mięśniowa stanowi 42-47% masy ciała, zaś u kobiet 30-35%.

16 RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PŁCI BIOLOGICZNEJ Również obserwacje dokonywane w kibucach w roku 1951 nie potwierdzają teorii o czysto kulturowym uwarunkowaniu ról płciowych. Analiza zabaw dzieci wychowywanych w ściśle egalitarnym środowisku pokazała, że chłopcy częściej niż dziewczynki bawili się przedmiotami (41% do 30%), w szczególności dużymi i wymagającymi większej siły fizycznej (17% do 9%) Dziewczynki z kolei preferowały zabawy werbalne i związane z wyobraźnią (39% do 24%) [ Pomimo, że od początku działalności kibuców starano się zacierać różnice między poszczególnymi płciami oraz związanymi z nimi rolami, z upływem czasu większość kobiet i mężczyzn powróciła do tradycyjnych ról płciowych. Zjawisko to występowało zwłaszcza w pokoleniu urodzonym i wychowanym w kibucu, które nie doświadczyło tradycyjnych form wychowania ].

17 RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PŁCI KULTUROWEJ Już od momentu narodzin rozpoczyna się intensywna internalizacja oczekiwań w zakresie płci. Dziewczynki i chłopców inaczej się ubiera, inaczej traktuje. Badania nad tym zjawiskiem dowodzą, że rodzice określają swoje nowonarodzone dzieci w różny sposób, w zależności od tego jakiej są one płci. Przez cały okres dzieciństwa oczekiwania dotyczące płci są wzmacniane poprzez różnicowanie i grupowanie dzieci pod względem płci Rodzice, nauczyciele, oraz inne osoby mające kontakt z dziećmi używają różnych ścieżek komunikacji i inaczej traktują dzieci w zależności od tego do jakiej należą płci. W ten sposób, bezpośrednio lub poprzez kontekst przekazują młodemu pokoleniu swoje oczekiwania dotyczące jego zachowań.

18 PROCES KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI Socjalizacja to droga do kobiecości i męskości. Dziecko kształtuje swoją tożsamość i rolę płciową nie tylko na podstawie uwarunkowań biologicznych ale też obserwacji innych ludzi, głównie rodziców. Dużą rolę mogą również odgrywać krewni, dziadkowie czy przyjaciele rodziny. W procesie tym potrzebuje wzorców oraz przyjaznej, bezpiecznej atmosfery: miłości, akceptacji, afirmacji i atencji!!! Dziecko poszukuje wzorów i stara się naśladować zachowanie przedstawicieli tej samej płci, a unikać zachowań płci przeciwnej, często odbieranych jako nieprawidłowych. Błąd, który zwykle popełniamy to wartościowanie tych zachowań i określanie ich jako gorszych zamiast innych, adekwatnych dla płci przeciwnej!

19 PROCES KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI Proces kształtowania tożsamości jest długi i skomplikowany Podstawy te są widoczne u dzieci 2 3 letnich, które potrafią już siebie określić kim są, a w latach późniejszych są wzmacniane i krystalizowane lub zakłócane, co może prowadzić do zaburzeń identyfikacji płciowej!

20 PROCES KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI Proces ten osiąga pełny rozwój w wieku około lat wraz z dojrzałością płatów czołowych odpowiedzialnych u człowieka za wyższe procesy decyzyjne i integracyjne Osoby w wieku dojrzewania mogą jeszcze zmagać się z problemem swojej tożsamości płciowej i orientacji seksualnej uwaga na fazę homofilną kilkanaście procent Nadmierna seksualizacja w tym okresie jest bardzo szkodliwa (przyzwolenie na swobodę seksualną, pornografię, ideologizowanie)!!!

21 OSOBA LUDZKA JEJ GODNOŚĆ I WARTOŚĆ Z punktu widzenia dzisiejszych czasów nie ma różnicy, czy ktoś rodzi się kobietą, mężczyzną, czy też osobą o niejednoznacznie określonej płci biologicznej. Każda ludzka istota ma jednakową godność i wartość a państwo/ rząd stara się zapewnić wszystkim równe prawa. Równe prawa ( równość ) nie zmieniają faktu, że każdy jest inny i ma różne predyspozycje / możliwości Każda ludzka istota powinna móc żyć bez lęku, mieć możliwość swobodnego określania swoich życiowych celów i wybierania dla siebie drogi, która najbardziej jej odpowiada ale jednocześnie zobowiązana jest do przyjęcia ogólnych norm społecznych funkcjonujących w danej kulturze. Chroni to i społeczeństwo i osobę przed wzajemnym represjonowaniem idea poszanowania i osób i norm społecznych

22 Według uproszczonej definicji za mężczyznę uważa się osobnika którego cechuje zgodność między płcią psychiczną męską oraz męską budową ciała i narządami płciowymi. Natomiast za kobietę uważa się osobę, którą cechuje zgodność między płcią psychiczną żeńską oraz żeńską budową ciała i narządami płciowymi.

23 Termin transpozycja płci- w pierwotnym sensie oznacza przechodzenie cechy, czy też wielu cech (w okresie rozwoju płodowego człowieka i jego wczesnego okresu pourodzeniowego) właściwych jednej z płci na drugą płeć. I takie przejście ma charakter trwały. Fakt nabycia tej obcej cechy od drugiej płci przez płeć przeciwną znajduje swoje odzwierciedlenie w jej poczuciu tożsamości płciowej i seksualnej, jak też-chociaż nie jest to warunek konieczny- w jego repertuarze zachowania płciowego i seksualnego (na przykład w transwestytyzmie, transgenderyzmie i transseksualizmie), czy też tylko w jednym z tych zachowań (na przykład w biseksualizmie i homoseksualizmie).

24 Jeśli chodzi o płeć psychiczną, a także związane z nią transpozycje można ją rozpatrywać w czterech aspektach. Wszystkie te 4 aspekty składają się na typowo płciowe zachowanie. 1. identyfikacja płciowa, jest to pierwotna identyfikacja z płcią męską lub żeńską 2. role płciowe, są to wszystkie aspekty zachowania (zarówno widocznego z zewnątrz, jak i przeżyć wewnętrznych, dzięki którym osobnik należący do płci męskiej odróżnia się w naszej kulturze od osobnika należącego do płci żeńskiej. 3. orientacja seksualna, są to preferencje seksualne wobec partnera należącego do odmiennej lub tej samej płci. Z preferencjami tymi związany jest kierunek popędu seksualnego, nastawiony na osobników odmiennej płci ( heteroseksualizm), osobników tej samej płci (homoseksualizm) oraz osobników obu płci (biseksualizm). 4. różnice płciowe typu poznawczego,

25 MIĘDZYNARODOWA STATYSTYCZNA KLASYFIKACJA CHORÓB I PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH REWIZJA 10 ICD 10 ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA ( F 00 F 99) F 52 DYSFUNKCJE SEKSUALNE F 64 ZABURZENIA IDENTYFIKACJI PŁCIOWEJ F 65 ZABURZENIA PREFERENCJI SEKSUALNYCH ( PARAFILIE) F 66 ZABURZENIA PSYCHOLOGICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA ZWIĄZANE Z ROZWOJEM I ORIENTACJĄ SEKSUALNĄ

26 Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych /ICD -10, 1992/ Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania F-00 F-99 Zaburzenia identyfikacji płciowej - F 64 Transseksualizm - F 64.0 Zaburzenia identyfikacji płciowej w okresie dojrzewania lub wieku dorosłym F 64.1 /typ nietransseksualny, np. Transwestytyzm, Transgenderyzm, nie obejmuje transwestytyzmu fetyszystycznego F 65.1/ Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie F /nie obejmuje okresu pokwitania/ Opracowano kryteria diagnostyczne dla: dziewcząt i chłopców.

27 REPRESJE W IMIĘ WOLNOŚCI LIKWIDACJA WOLNOŚCI W IMIĘ WOLNOŚCI To co zaburzone potrzebuje korekty pomocy. Tendencja by zaburzenia określać innością i przyznawać przywileje. Represja społeczeństwa przez grupy mniejszościowe

28 Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych /ICD -10, 1992/ Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania F-00 F-99 Zaburzenia identyfikacji płciowej - F 64 Transseksualizm - F 64.0 Zaburzenia identyfikacji płciowej w okresie dojrzewania lub wieku dorosłym F 64.1 /typ nietransseksualny, np. Transwestytyzm, Transgenderyzm, nie obejmuje transwestytyzmu fetyszystycznego F 65.1/ Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie F /nie obejmuje okresu pokwitania/ Opracowano kryteria diagnostyczne dla: dziewcząt i chłopców.

29 NAPIĘCIA Realizacja przez osobę oczekiwań społecznych - przymus realizacji sztywnych ról? Realizacja oczekiwań religijnych, co do roli kobiety, mężczyzny Prawo wyboru jednostki do osobistych upodobań / predyspozycji Działalność grup radykalnych / wojujących, żądających przywilejów dla siebie! Relatywizm, hedonizm, indywidualizm, unifikacja - tendencje panujące w obecnej kulturze Przyzwolenie na wszelkie zaburzenia / akceptacja dewiacji i dążenie do zrównania ich

30 GENDEROW POSTRZEGANIE Obserwacje dowodzą, że różnią się oczekiwania rodziców, co do swoich dzieci w zależności od ich płci. Zróżnicowane płciowo są również zabawy chłopców i dziewcząt Traktowane jest to podejście jako złe, niewłaściwe, wymagające korekty, ponieważ prowadzi do nietolerancji, braku równości i jest seksistowskie

31 GENDEROW POSTRZEGANIE Zróżnicowanie to - polaryzacja kobiet i mężczyzn prowadzi do szowinizmu i mizoginii. Seksizm jest problemem większości współczesnych społeczeństw Walczą - uważając, za swoją misję łamanie społecznego tabu związanego ze stereotypowym postrzeganiem roli płciowej. Wchodzą w rolę prześladowanej grupy, której zadaniem jest wywalczenie prawdziwej wolności i równości dla wszystkich, w tym dla skrajnych dysfunkcjonalnych środowisk podpierając się szlachetną zasadą równość i wolność dla wszystkich.

32 GENDEROW POSTRZEGANIE Konformistyczne społeczeństwo Polski nie widzi potrzeby zmian, które zmniejszyłyby uciążliwe ograniczenia ciążące na kobietach i mężczyznach. Stąd właśnie nienawiść i brak zrozumienia do feminizmu i homoseksualizmu. Istnienie feministki czy geja podważa istniejące reguły pojmowania kobiecości czy męskości.

33 GENDER MAINSTREAMING Strategia polityczna na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn. Polega na włączeniu zasady równości szans kobiet i mężczyzn w główny nurt polityki [1]. Zgodnie z definicją Rady Europy Gender mainstreaming polega na (re)organizacji, poprawie, rozwoju i ewaluacji procesów decyzyjnych po to, aby umożliwić osobom obojga płci biorącym udział w życiu politycznym równoważne spojrzenie na kobiety i mężczyzn we wszystkich dziedzinach i na wszystkich płaszczyznach [2].

34 PAKIET GENDEROWY!!! Oprócz równouprawnienia, równość kobiety i mężczyzny! Zniesienie tożsamości płciowej obu tych płci! Zwalczanie heteroseksualnej normatywności! Uprzywilejowanie wszystkich nieheteroseksualnych form życia! Aborcja jako prawo człowieka! Seksualizacja dzieci poprzez obowiązkową ( ideologiczną) edukację seksualną w przedszkolach i szkołach czyli w newralgicznych okresach wpływu środowiska na kształtowanie tożsamości płciowej!!!

35 O CO CHODZI W IDEOLOGII GENDER W ideologii genderowej chodzi o coś więcej niż tylko równouprawnienie kobiet i mężczyzn! Chodzi o równość = jednakowość poprzez dekonstrukcję dwubiegunowego porządku płci! Tam gdzie dotychczas był dualizm płci powinna być ich wielość! Każdy, kto utrzymuje, że odgrywa jakąś rolę to, iż każda komórka ciała jest określona genetycznie jako męska lub kobieca, a mózg mężczyzn i kobiet wykazuje znaczące różnice, jest seksistowskim fundamentalistą biologicznym, a więc osobnikiem niebezpiecznym i wrogim wolności, gdyż sprzeciwia się zniesienia więzów i sideł dwubiegunowego porządku płciowego!

36 ŚWIAT O KTÓRYM MARZYMY Wszyscy ludzie mają te same prawa. Każdy człowiek ma tę samą wartość i godność Klarowny, spolaryzowany świat - Kobiety są kobietami, mężczyźni są mężczyznami, wzajemna komplementarność. Osoby chore, zaburzone otoczone są troską, wspierane. Ludzie nawzajem się szanują. Każdy może być sobą, bez lęku przed ostracyzmem. Ale tak będzie. dopiero w raju!!!! A tu na ziemi toczy się walka i to zacięta: o władzę, o bogactwa, o przekonania itp