Od 2017 roku nowe przepisy Kodeksu pracy. Główne zmiany w prawie

Transkrypt

1 Od 2017 roku nowe przepisy Kodeksu pracy. Główne zmiany w prawie W 2017 roku zmieniły się przepisy w Kodeksie pracy. Nowe regulacje dotyczą m.in. świadectw pracy, regulaminu wynagradzania, a także terminu złożenia do sądu odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. To jednak nie jedyne zmiany w prawie pracy w 2017 roku. Zgodnie z Ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców nastąpiła modyfikacja kilku przepisów w Kodeksie pracy. Nowe regulacje zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2017 r. W zakresie prawa pracy wprowadzono zmiany pięciu przepisów dotyczących: regulaminu wynagradzania, wydawania świadectw pracy, wprowadzania regulaminu pracy, współodpowiedzialności materialnej pracownika, terminów odwołania do sądu pracy Warto dodać, że nowe przepisy w Kodeksie pracy nie są jedynymi zmianami w prawie pracy w 2017 roku. 1) Pierwsza ze zmian w Kodeksie pracy nastąpiła w Dziale III Wynagrodzenia, nowe brzmienie w artykule 77[2] otrzymał 1, a po nim dodano 1[1] i 1[2]: 1 Pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników, nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy odpowiadającym wymaganiom określonym w 3, ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania. 1[1] Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników, nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy odpowiadającym wymaganiom określonym w 3, może ustalić warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania 1[2] Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy odpowiadającym wymaganiom określonym w 3, ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego ustalenie. Nowe brzmienie otrzymał również 2 tego samego artykułu: 2. W regulaminie wynagradzania pracodawca może ustalić także inne świadczenia związane z pracą i zasady ich przyznawania. 2) Kolejna duża zmiana przepisów nastąpiła w Dziale IV - Obowiązki pracodawcy i pracownika. W artykule 97, nowe brzmienie otrzymały 1 1[3]: 1

2 1. W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy. 1[1]. W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej; wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy dotyczącego poprzedniego okresu zatrudnienia albo wszystkich okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy. 1[2]. W przypadku, o którym mowa w 1[1], pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. 1[3]. Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Nastąpiła również zmiana treści 4. tego artykułu: 4. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, szczegółową treść świadectwa pracy, sposób i tryb jego wydawania, prostowania i uzupełniania oraz pomocniczy wzór świadectwa pracy, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia właściwej realizacji celów, jakim służą informacje zawarte w świadectwie pracy. 3) Trzecia ważna zmiana w Kodeksie pracy w 2017 roku, a zarazem druga w Dziale IV, dotyczy art Po 1 dodano 1[1]: 1[1] Pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników wprowadza regulamin pracy, chyba że w zakresie przewidzianym w 1 obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy. Nowe brzmienie otrzymał również 2 tego artykułu: 2. Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może wprowadzić regulamin pracy, chyba że w zakresie przewidzianym w 1 obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy. Dodano również 3, w brzmieniu: 3. Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników wprowadza regulamin pracy, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego wprowadzenie, chyba że w zakresie przewidzianym w 1 obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy. 2

3 4) Najmniejsza zmiana tegorocznej nowelizacji prawa pracy miała miejsce w Dziale V - Odpowiedzialność materialna pracowników. W art. 125 w 1. zdanie drugie otrzymało brzmienie: Podstawą łącznego powierzenia mienia jest umowa o współodpowiedzialności materialnej, zawarta przez pracowników z pracodawcą na piśmie pod rygorem nieważności. 5) Ostatnia ze zmian dotyczy Działu XII - Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy. Nowe brzmienie otrzymał art. 264: 1. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. 2. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę. 3. Żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy. Powyższe zmiany weszły w życie 1 stycznia 2017 roku. Pozostałe zmiany w prawie pracy w 2017 r. Warto dodać, że nowe przepisy w Kodeksie pracy nie są jedynymi zmianami w prawie pracy w tym roku. Regulacje dotyczące pracowników. Od 1 stycznia zmieniły się także inne ustawy, które dotyczą pracowników: Wyższa płaca minimalna W 2017 roku płaca minimalna wynosi 2000 zł brutto. Wraz ze wzrostem najniższej krajowej, zmieniła się także wysokość wielu dodatków z nią związanych. Podwyżka w 2017 roku płacy minimalnej oznacza wzrost o 8,1 proc. (150 zł) w stosunku do poprzedniego roku (pensja minimalna w 2016 r. wynosiła 1850 zł brutto). Kwota ta stanowi 47,04 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na 2017 r. - Dzięki podwyżce płacy minimalnej zmniejszy się różnica między wynagrodzeniem średnim a minimalnym. Dobra sytuacja na rynku pracy powinna przekładać się także na wzrost wynagrodzeń - komentuje Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Ile wyniesie najniższa krajowa netto w 2017 roku Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2017 roku wynosi 2000 złotych brutto. Podwyżka płacy minimalnej sprawia, że pracownik zatrudniony za najniższą krajową dostanie na rękę (netto) ok złotych. 3

4 WAŻNE: Przepisy dotyczące płacy minimalnej obowiązują tylko w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, czyli na etat. Nie stosuje się ich do umów cywilno-prawnych, czyli umowy zlecenie czy o dzieło. Minimalna stawka godzinowa w 2017 roku Od 1 stycznia 2017 r. dla pracujących na umowach zlecenia oraz umowach o świadczenie usług obowiązuje minimalna stawka za godzinę pracy w wysokości 13 złotych brutto. Stawka dotyczy również samozatrudnionych, którzy jednoosobowo świadczą usługi dla firm. Nad przestrzeganiem nowych przepisów czuwa teraz Państwowa Inspekcja Pracy. Za niepłacenie minimalnej stawki grozi grzywna od 1 tys. do 30 tys. złotych. Płaca minimalna niezależna od stażu pracy - kto zyska W 2017 r więcej zarobią osoby dopiero rozpoczynające pracę. Dotychczas ich wynagrodzenie w pierwszym roku zatrudnienia nie mogło być niższe niż 80 proc. minimalnej pensji. Obecnie po zmianie przepisów nowo zatrudnionym osobom przysługuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej 100 proc. płacy minimalnej. Minimalne wynagrodzenie - odprawa dla zwalnianych pracowników Wzrost płacy minimalnej pociąga za sobą również podwyżkę innych świadczeń. Od 2017 roku wyższa jest odprawa dla zwalnianych grupowo. Nie może ona przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia. Wynosi więc 30 tys. zł brutto (w 2016 roku jest to kwota zł brutto). Płaca minimalna - dodatek za pracę w nocy Jak zapisano w art. 151 kodeksu pracy, każdemu pracującemu w porze nocnej, czyli między godz. 22 a 7, należy się dopłata do pensji w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z płacy minimalnej. Oznacza to dodatek do każdej godziny pracy w porze nocnej w wysokości od 2,3 do 2,5 zł (w zależności od miesiąca). Dodatek za czas przestoju w firmie oraz odszkodowanie Od wysokości minimalnego wynagrodzenia nie może być niższe wynagrodzenie za czas przestoju w firmie oraz odszkodowania dla ofiar mobbingu i dyskryminacji w pracy. Sąd nie może przyznać odszkodowania niższego od pensji minimalnej, wynoszącej w 2017 roku 2 tys. zł brutto zł. Górna wysokość rekompensaty nie jest określona. Potrącenie pensji pracownika Na podwyżce ustawowego minimum skorzystają też dłużnicy, którym wypłatę zajął komornik. A wszystko dlatego, że zgodnie z prawem, po 4

5 potrąceniach pracownik musi dostać wypłatę w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia W przypadku kar za wykroczenia służbowe na konto pracownika musi trafić przynajmniej 90 procent najniższej płacy, a przy potrąceniach zaliczek firmowych - co najmniej 75 procent. Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy Z reguły pracownicy otrzymujący wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej zatrudnieni są na pełny etat. W przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, płaca minimalna jest proporcjonalna do tego wymiaru. Tak więc w przypadku zatrudnienia na 1/2 etatu pracownik otrzyma pensję w wysokości 1000 zł brutto. Płaca minimalna a premia Często zdarza się, że oprócz wynagrodzenia zasadniczego pracownik zatrudniony na etacie otrzymuje premie w różnej wysokości w zależności od miesiąca. Co w sytuacji, gdy łączna wysokość pensji i premii jest niższa niż płaca minimalna? Wówczas pracodawca musi w danym miesiącu uzupełnić wynagrodzenie do poziomu minimalnego. Nie może wypłacić pracownikowi mniej niż wynosi najniższe wynagrodzenie w Polsce, czyli w 2017 roku mniej niż 2 tys. zł brutto. Np. jeśli pracownik łącznie dostanie 1920 złotych brutto pensji i premii, to pracodawca musi mu jeszcze wypłacić 80 złotych brutto dodatku. Kto nie skorzysta na podwyżce najniższej krajowej Co ciekawe są osoby, których nie ucieszy wzrost minimalnego wynagrodzenia. Mowa o tych, którzy dopiero rozpoczynają własną działalność gospodarczą i mają prawo do preferencyjnych składek na ZUS. Dla nich podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (z chorobowym) stanowi kwota nie niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2017 roku do wyliczeń stosowana jest płaca minimalna wysokości 2 tys. zł brutto, a nie 1850 zł jak było to w 2016 r.. Zaskakująca decyzja Pierwotnie płaca minimalna w 2017 roku miała wynosić ok lub 1920 zł brutto. Jednak Rada Ministrów na posiedzeniu 14 czerwca 2016 r. przyjęła nieoczekiwanie propozycję przewidującą podniesienie tej kwoty do poziomu 2000 zł. Wysokość płacy minimalnej w 2017 r. - Kierując się odpowiedzialnością za budżet państwa, za sytuację finansów i za los polskich obywateli, myśląc o godności polskich obywateli, rząd zdecydował, że w przyszłym roku minimalne wynagrodzenie będzie 5

6 wynosiło 2 tys. zł powiedziała Premier Beata Szydło ogłaszając podwyżkę płacy minimalnej na 2017 rok. Minimalne wynagrodzenie niezależne od stażu pracy Od 1 stycznia zniknęły regulacje, określające poziom minimalnych zarobków w pierwszym roku pracy. Od teraz młody pracownik zarobi co najmniej 100, a nie 80 proc. stawki minimalnej. Minimalna stawka za godzinę pracy W lipcu uchwalono ustawę wprowadzającą minimalną stawkę godzinową. Ustawa zakłada, że od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje minimalna stawka godzinowa w wysokości ponad 13 zł dla pracujących na określonych umowach zlecenia oraz umowach o świadczenie usług. Zmiany w Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych Od 1 stycznia 2017 r. obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) mają firmy zatrudniające co najmniej 50 osób. Dotychczas taki wymóg dotyczył firm, których załoga liczyła 20 osób i więcej. Mniejsze firmy nie mają takiego obowiązku, ale powstanie ZFŚS zależy od decyzji szefa. Nowe zasady wydawania świadectw pracy Pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, jeżeli nie zamierza go zatrudnić w ciągu 7 dni od ustania poprzedniego zatrudnienia. Wydanie świadectwa pracy nie może być uwarunkowane wcześniejszym rozliczeniem z pracownikiem. Od 1 stycznia 2017 roku zmieniły się zasady wydawania świadectw pracy oraz zaczęło obowiązywać nowe rozporządzenie ws. świadectw pracy. Nowe rozporządzenie jest związane ze zmianami w Kodeksie pracy, które weszły w życie od 1 stycznia 2017 r. Wprowadza je ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Na czym polega zmiana? Od nowego roku w związku z ustaniem zatrudnienia pracodawca, niezależnie od rodzaju umowy o pracę, jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, jeżeli nie zamierza go zatrudnić w ciągu 7 dni od ustania poprzedniego zatrudnienia. W przypadku zatrudnienia w ciągu 7 dni pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. 6

7 Ważne! Pracownik może złożyć taki wniosek w każdym czasie i prosić o wydanie świadectwa pracy dotyczącego poprzedniego okresu zatrudnienia albo wszystkich okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie uzyskał świadectwa pracy. Łatwiej dla pracodawców Do rozporządzenia dołączono pomocniczy wzór świadectwa pracy wraz z objaśnieniem dotyczącym sposobu jego wypełniania. Ułatwi to pracodawcom prawidłowe wypełnianie świadectwa pracy. Po co zmiany? Nowe rozporządzenie w znacznej części powtarza dotychczasowe rozwiązania. Zmiany wynikają przede wszystkim z konieczności uwzględnienia nowych zasad wydawania świadectw pracy oraz zmian w uprawnieniach rodzicielskich pracowników, obowiązujących od początku 2016 r. Część zmian ma na celu doprecyzowanie przepisów, które dotychczas budziły wątpliwości oraz powodowały w praktyce trudności w wystawianiu pracownikom prawidłowych świadectw pracy. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ws. świadectw pracy z dnia 30 grudnia 2016 r. zastępuje dotychczasowe rozporządzenie w tej sprawie z dnia 15 maja 1996 r. Zawarte są w nim regulacje dot. szczegółowej treści świadectwa pracy, sposobu i trybu wydawania świadectwa pracy oraz sposobu i trybu prostowania i uzupełniania świadectwa pracy. Źródło: roku-2000-zl-od-pierwszego-stycznia [Dostęp: ] 7