STRATEGIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO

Transkrypt

1 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 1 Załącznik do Uchwały nr 96/XIV/2007 Rady Powiatu Grodziskiego z dnia 20 grudnia 2007r. Rada i Zarząd Powiatu Grodziskiego STRATEGIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO Grodzisk Mazowiecki, listopad 2007 r.

2 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 2 STRATEGIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO NA LATA

3 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 3 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP 1.1. UWAGI OGÓLNE ZAKRES PRZEDMIOTOWY STRATEGII METODOLOGIA I PRZEBIEG PRAC NAD STRATEGIĄ DOKUMENTY STANOWIĄCE BAZĘ DO PRACY NAD STRATEGIĄ PROFIL SPOŁECZNO GOSPODARCZY POWIATU GRODZISKIEGO 2.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU GRODZISKIEGO POŁOŻENIE POWIATU GRODZISKIEGO POWIERZCHNIA POWIATU GRODZISKIEGO PROFIL DEMOGRAFICZNY INFORMACJE OGÓLNE STRUKTURA LUDNOŚCI LUDNOŚĆ GMIN POWIATU GRODZISKIEGO ANALIZA DYNAMIKI ZMIAN LICZBY MIESZKAŃCÓW PROFIL GOSPODARCZY ANALIZA RYNKU PRACY STRUKTURA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH FORMY PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU GOSPODARSTWA DOMOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ W POWIECIE INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ROLNICTWO I LEŚNICTWO PROFIL SPOŁECZNY EDUKACJA POMOC SPOŁECZNA W POWIECIE SPORT I OBIEKTY SPORTOWE KULTURA ORGANIZACJE SPOŁECZNE TURYSTYKA ŚRODOWISKO NATURALNE OCHRONA ŚRODOWISKA WALORY PRZYRODNICZE I KONSERWATORSKA OCHRONA PRZYRODY ADMINISTRACJA I SŁUŻBY PUBLICZNE ADMINISTRACJA POWIATOWA POLICJA STRAŻ POŻARNA SŁUŻBA ZDROWIA...88

4 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str BUDŻET POWIATU BUDŻET POWIATU ANALIZA SWOT 3.1. UWAGI OGÓLNE TABELE ANALIZY SWOT PODSUMOWANIE ANALIZY SWOT STRATEGIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO 4.1. UWAGI OGÓLNE MISJA i WIZJA POWIATU CELE I ZADANIA POWIATU ROZWÓJ I POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIOWYCH SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I KOMUNIKACJI ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I ZASOBÓW LUDZKICH MONITORING WSKAŹNIKI PODSUMOWANIE 5.1. UWAGI DOTYCZĄCE PRZEBIEGU PRAC NAD STRATEGIĄ. 119

5 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str WSTĘP 1.1. UWAGI OGÓLNE W istniejącym w chwili obecnej systemie jednostek samorządu terytorialnego powiaty stanowią istotne ogniwo administracji samorządowej. Szereg ustaw, w szczególności ustawa o samorządzie powiatowym przekazały im wiele kompetencji mających duży wpływ na rozwój społeczności lokalnych zarówno w aspekcie gospodarczym jak i społecznym. W chwili akcesji do struktur Unii Europejskiej szczególnego znaczenia nabiera konieczność przygotowania dokumentu dotyczącego długoterminowych planów działania powiatu ujętych w ramy Strategii Rozwoju Powiatu. Zrównoważony rozwój powiatu osiągnąć można między innymi dzięki strategicznemu zaplanowaniu celów i projektów, a następnie konsekwentnym wdrażaniu ich w życie. Strategia rozwoju powiatu pozwala na długoletnie planowanie działań w powiecie oraz ma niebagatelny wpływ na możliwości skutecznego zarządzania powiatem jak również korzystania z funduszy unijnych. Przy ocenie wniosków bada się między innymi, czy w danej jednostce samorządu terytorialnego istnieje strategia oraz na ile konkretny projekt, który ma uzyskać wsparcie ze środków unijnych realizuje założone w strategii cele. W wielu przypadkach strategia rozwoju powiatu odpowiadająca wymogom stawianym tego rodzaju opracowaniom służy jako tak zwana strategia rozwoju lokalnego, którą dołączyć należy do aplikacji składanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego i Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego. Warto również dodać, iż strategia rozwoju powiatu, jako merytoryczne opracowanie diagnostyczno-planistyczne pozwala uporządkować i usystematyzować aktywność powiatu w perspektywie 10 lat. Strategia rozwoju przewidziana jest do realizacji na okres od 2004 do 2013 r. Takie ustalenie horyzontu czasowego wiąże się ściśle z uwarunkowaniami wynikającymi z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Podstawową metodą działania instytucji unijnych jest tak zwane długoletnie programowanie. W Unii Europejskiej przyjęty okres programowania wynosi siedem lat. Poprzedni okres programowania zakończył się w 2006r.

6 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 6 Kolejny okres programowania obejmuje lata Z tego względu pożądane jest skorelowanie horyzontu czasowego Strategii Rozwoju Powiatu ze standardami europejskimi. Należy przy tym zaznaczyć, iż Strategia jako dokument mający otwarty charakter wymaga okresowej oceny i dokonywania ewentualnych modyfikacji. Otwartość dokumentu oznacza elastyczność oraz podatność na korekty i modyfikacje. Z drugiej strony Strategia wyznacza pewne generalne ramy działania, określając w sposób dostatecznie sztywny misję i wizję Powiatu. Potencjalne zmiany merytorycznych postanowień Strategii w żadnym wypadku nie mogą jednak naruszać jej podstaw jakimi są misja powiatu i strategiczne cele. Niezbędnym wymogiem właściwie przygotowanej Strategii musi być opracowanie jej od podstaw na użytek Powiatu Grodziskiego z uwzględnieniem lokalnych wymogów, potrzeb i możliwości przy zachowaniu schematu i wzorcowych wymogów formalnych strategii rozwoju lokalnego.

7 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str ZAKRES PRZEDMIOTOWY STRATEGII Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego składa się z dwóch części. Pierwsza ma charakter analityczno-diagnostyczny Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu, a druga planistyczno-projekcyjny Strategia Rozwoju sensu stricto. W ramach pierwszej części zgromadzono i usystematyzowano informacje tworzące wieloaspektowy obraz społeczno-gospodarczy Powiatu. Osobne rozdziały poświęcono ogólnej charakterystyce Powiatu, analizie demograficznej, społecznej oraz ekonomiczno-gospodarczej. W poszczególnych rozdziałach znalazły się szczegółowe informacje na temat struktury ludności, ruchów demograficznych, rynku pracy, przedsiębiorczości, edukacji, ochrony zdrowia, kultury, służb publicznych, infrastruktury technicznej, ochrony środowiska. Powyższe dane posłużyły do zobrazowania pewnych trendów rozwojowych, dynamiki przemian społeczno-gospodarczych, określenia potencjału, wskazania zagrożeń i szans. Podsumowaniem części diagnostycznej jest analiza uwarunkowań funkcjonowania Powiatu techniką SWOT. W części drugiej Strategii znalazło się wskazanie wizji i misji Powiatu. Określenie celów strategicznych, operacyjnych oraz konkretnych projektów ze wskazaniem terminu realizacji oraz źródeł finansowania. Ostatni element części planistycznej stanowi przedstawienie mierników i wskaźników monitoringu realizacji Strategii Rozwoju Powiatu Grodziskiego.

8 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str METODOLOGIA I PRZEBIEG PRAC NAD STRATEGIĄ Wymogi, przed którymi stoi Powiat Grodziski skłoniły jego władze do zainicjowania w styczniu 2003r. prac nad Strategią Rozwoju Powiatu Grodziskiego. Profil Społeczno-Gospodarczy pozwolić ma na prawidłowe określenie kierunków i środków służących rozwojowi Powiatu. Aby było to możliwe konieczne jest zgromadzenie i opracowanie informacji dotyczących najważniejszych aspektów funkcjonowania Powiatu. Istnieje kilka możliwych sposobów pozyskiwania przedmiotowych danych. W związku z przyjętym modelem procedowania opierającym się na współpracy Starostwa z konsultantem zewnętrznym, przyjęto, iż najważniejsze informacje dostarczą poszczególne jednostki organizacyjne podległe Starostwu oraz gminy. Wybór powyższego rozwiązania odpowiada powszechnie zalecanemu modelowi ekspercko-partycypacyjnego. Kwerenda obejmująca zebranie niezbędnych danych wykonana została przez Starostwo oraz konsultanta zewnętrznego. W toku prac nad Profilem Społeczno- Gospodarczym dane zostały uzupełnione przez informacje dostępne w Internecie, publicznie dostępnych opracowaniach oraz oficjalnych publikatorach statystycznych. Większość zebranych danych została opracowana w formie graficznych diagramów, których zaletą jest czytelność i łatwość wskazania głównych wskaźników oraz tendencji i dynamiki zmian. Podsumowując uwagi wstępne dotyczące przyjętego modelu pracy nad Profilem Społeczno-Gospodarczym podkreślić należy, że informacje w nim zawarte stały się po pierwsze przyczynkiem do dyskusji nad misją Powiatu, jego wizją oraz pomogły we wskazaniu celów strategicznych. Ponadto dokładne i zweryfikowane dane pozwalają na zidentyfikowanie obszarów potencjalnie słabszych, w których pojawiają się zagrożenia mogące utrudnić rozwój Powiatu. Druga część Strategii powstała przede wszystkim dzięki pracy i wysiłkom podjętym przez Radych Powiatu Grodziskiego. Wiodącą rolę na tym etapie prac odgrywała Komisja Promocji Powiatu i Współpracy Europejskiej. Nie można jednak pominąć roli Zarządu Powiatu, Radnych nie wchodzących w skład Komisji oraz przedstawicieli środowisk lokalnych, którzy włączyli się w proces tworzenia Strategii. W roku 2007 podjęto działania zmierzające do aktualizacji Profilu Społeczno- Gospodarczego Powiatu, oraz dokonano kompleksowego przeglądu celów strategicznych i operacyjnych.

9 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str DOKUMENTY STANOWIĄCE BAZĘ DO PRACY NAD STRATEGIĄ W pracach nad Profilem Społeczno-Gospodarczym Powiatu Grodziskiego wykorzystano szeroki wachlarz opracowań pozwalających na pełną analizę uwarunkowań rozwoju powiatu. W szczególności należy wymienić: opracowania informacyjne sporządzone przez Starostwo, opracowania informacyjne sporządzone przez jednostki organizacyjne podległe Starostwu, opracowania informacyjne sporządzone przez gminy, Narodową Strategię Rozwoju Regionalnego przyjętą 28 grudnia 2000 oraz Narodową Strategię Rozwoju Regionalnego , Program dla Powiatu przyjęty uchwałą Rady Powiatu Grodziskiego dnia 25 stycznia 2001 r., Mienie gmin powiatów w latach (Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003) Powiaty w Polsce (Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003, 2006) Narodową Strategię Ochrony Środowiska, Strategię Rozwoju Województwa Mazowieckiego, Rocznik statystyczny województw (Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003, 2006), Rocznik statystyczny województwa mazowieckiego (Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003, 2006), Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego.

10 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str PROFIL SPOŁECZNO-GOSPODARCZY POWIATU GRODZISKIEGO 2.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU GRODZISKIEGO POŁOŻENIE POWIATU GRODZISKIEGO Powiat Grodziski leży w granicach województwa mazowieckiego. Usytuowany jest około 30 km od Warszawy. Źródło: strony internetowe Powiatu Grodziskiego. W skład Powiatu Grodziskiego wchodzi sześć gmin: - Baranów - Grodzisk Mazowiecki - Jaktorów - Milanówek - Podkowa Leśna - Żabia Wola Dominująca rolę w kształtowaniu sytuacji Powiatu odgrywa największe miasto regionu Grodzisk Mazowiecki. Skoncentrowanie dużych inwestycji przedsiębiorstw produkcyjnych skutkuje po pierwsze znaczącym zwiększeniem ilości miejsc pracy w mieście jak i Powiecie oraz znaczącym przyrostem podatków lokalnych, których

11 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 11 beneficjentem jest gmina. Poza nim ściśle miejski charakter mają gminy Milanówek oraz Podkowa Leśna. Pozostałe trzy gminy to obszary gdzie przeważa zabudowa o luźniejszej strukturze (przede wszystkim budownictwo jednorodzinne). Należy podkreślić iż na ich terenie, ze względu na atrakcyjne warunki szczególnie w ostatnich latach lokowanych jest coraz więcej domów jednorodzinnych. Ponadto na obszarze wspomnianych gmin powstaje systematycznie coraz więcej przedsiębiorstw niezwiązanych z rolnictwem. Źródło: strony internetowe Powiatu Grodziskiego. Niewątpliwie położenie geograficzne Powiatu Grodziskiego determinuje w znacznej mierze jego charakter oraz wiąże się z potencjalnymi szansami i zagrożeniami. Powiaty usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie miasta stołecznego Warszawa w naturalny sposób powiązane są z funkcjonowaniem warszawskiej aglomeracji. Mimo iż brak oficjalnych danych statystycznych obrazujących liczbę mieszkańców Powiatu Grodziskiego pracujących w Warszawie przyjąć można, iż stanowią oni istotny odsetek aktywnych zawodowo mieszkańców. Związki

12 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 12 ekonomiczne ze stolicą nie ograniczają się jednakże w żadnej mierze do znaczącej roli stołecznego rynku pracy. Niewielki dystans jaki dzieli Powiat od Warszawy powoduje w naturalny sposób zwiększenie atrakcyjności oferty inwestycyjnej i możliwości ulokowania na obszarze Powiatu Grodziskiego kluczowych elementów infrastruktury przedsiębiorstw działających na terenie całego kraju. Powiat Grodziski usytuowany jest w dogodnym miejscu jeśli chodzi o krajową infrastrukturę transportową. Powiat przecina bowiem niezwykle istotna arteria komunikacyjna łącząca Katowice z Warszawą. Dodać należy, iż w planach rozwoju sieci autostrad (planowana autostrada A2) w granicach powiatu znajdzie się część związanej z nią infrastruktury drogowej. Przez Powiat przebiega również centralna magistrala kolejowa, a dodatkowo Grodzisk Mazowiecki jest ostatnią stacją Warszawskiej Kolei Dojazdowej. Równocześnie prowadzone są prace związane z planowaną budową obwodnicy Grodziska Mazowieckiego i Milanówka.

13 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str POWIERZCHNIA POWIATU GRODZISKIEGO Pod względem zajmowanej powierzchni Powiat Grodziski należy do grupy niewielkich powiatów w skali województwa. Ogólna powierzchnia to 367 km 2. Powierzchnia gmin Powiatu Grodziskiego (w ha) 10,561 1,01 1,352 9,384 5,524 7,537 Podkowa Leśn Milanówek Grodzisk Mazowiecki Baranów Jaktorów Żabia Wola Źródło tego i następnych diagramów: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Ukształtowanie terenu Powiatu Grodziskiego ma jednorodny charakter, typowy dla regionu Mazowsza.

14 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str PROFIL DEMOGRAFICZNY INFORMACJE OGÓLNE O sile i możliwościach rozwoju jakiejkolwiek społeczności lokalnej w znacznej mierze stanowią jej członkowie. Z tego względu w pierwszej kolejności przeanalizować należy aktualne uwarunkowania związane z liczbą ludności, statusem materialnym, wykształceniem, problemami dotyczącymi bezrobocia. Ludność Powiatu Grodziskiego Podkowa Leśn Milanówek Grodzisk Mazowiecki Baranów Jaktorów Żabia Wola Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Wedle danych Głównego Urzędu Statystycznego na dzień 01 stycznia 2006 Powiat Grodziski liczył mieszkańców. Należy on do grupy średnich powiatów, które przeważają w całym województwie mazowieckim (14 powiatów o podobnym potencjale demograficznym). Zdecydowana większość ludności skupiona jest na obszarze gminy Grodzisk Mazowiecki. To miasto liczące mieszkańców jest zdecydowanym centrum społeczno-gospodarczym Powiatu. Usytuowanie w nim najważniejszych organów administracji (siedziba powiatu, sąd rejonowy, urząd skarbowy, powiatowy urząd pracy, powiatowa komenda policji i inne) powodują dalszy wzrost atrakcyjności Grodziska Mazowieckiego jako miejsca zamieszkania. Drugie pod względem wielkości miasto regionu Milanówek ma nieco inny charakter co pokazuje dynamika życia gospodarczego i porównanie znaczących inwestycji gospodarczych lokowanych w Grodzisku Maz. i Milanówku. Gminą najmniej ludną jest Podkowa Leśna. Specyfika Podkowy Leśnej przejawiająca się w

15 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 15 rozproszonej zabudowie jednorodzinnej i szczególnemu połączeniu chronionych walorów przyrody z miejską infrastrukturą wiąże się z naturalnym ograniczeniem ilości jej mieszkańców. W ciągu ostatnich lat znaczący przyrost liczby mieszkańców odnotowują także gminy wiejskie współtworzące Powiat Grodziski STRUKTURA LUDNOŚCI Struktura wiekowa ludności Powiatu Grodziskiego odpowiada średniej krajowej. Najistotniejszy z punktu widzenia odsetek populacji w wieku produkcyjnym sięga 65% co nieznacznie przewyższa odpowiedni wskaźnik innych powiatów województwa mazowieckiego. Struktura wiekowa ludności 14% 21% 65% przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Gęstość zaludnienia plasuje Powiat Grodziski wśród powiatów, w których dominuje zwarta struktura miejska, mimo iż trzy z gmin wchodzących w skład Powiatu ma charakter wiejski. Na km 2 przypadają 212 osoby. Koresponduje z tym odsetek ludności zamieszkującej w miastach- 60,5%.

16 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 16 Ludność powiatu grodziskiego według miejsca zamieszkania Miasto Wieś Wieś 0 mężczyźni kobiety Miasto Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. W 2006 r. potwierdziła się stała tendencja nieznacznego ujemnego przyrostu naturalnego. Wyniósł on i jest jednym z najwyższych ujemnych wskaźników w tym zakresie w województwie mazowieckim. Liczba urodzeń w Powiecie Grodziskim Gmina Żabia Wola Gmina Baranów Miasto Podkowa Leśna Gmina Jaktorów Miasto Milanówek Miasto i Gmina Grodzisk Maz. Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Jak obrazuje powyższy diagram wśród gmin Powiatu w ilości urodzeń żywych przoduje Grodzisk Mazowiecki. Na lata przypadł gwałtowny spadek liczby urodzeń w Milanówku.

17 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 17 Liczba zgonów w Powiecie Grodziskim Gmina Żabia Wola Gmina Baranów Miasto Podkowa Leśna Gmina Jaktorów Miasto Milanówek Miasto i Gmina Grodzisk Maz. Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Analizując dane dotyczące zgonów, zwrócić należy uwagę na bardzo niewielki, jeden z najniższych w województwie wskaźnik zgonów niemowląt (3,3 ). Taki wynik w zestawieniu ze średnią wojewódzka (6,3 ) sugerować może wysoki poziom opieki zdrowotnej i stosunkowo dużą skuteczność służby zdrowia. Gmina Jaktorów 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Małżeństwa Rozwody

18 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 18 Miasto Milanówek 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Małżeństwa Rozwody Miasto i gmina Grodzisk Mazowiecki 100% 80% 60% 40% 20% 0% MałżeństwaRozwody Gmina Baranów 100% 80% 60% 40% 20% 0% Małżeństwa Rozwody

19 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 19 Gmina Żabia Wola 100% 80% 60% 40% 20% 0% Małżeństwa Rozwody Miasto Podkowa Leśna 100% 80% 60% 40% 20% 0% Małżeństwa Rozwody Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Powyższe diagramy obrazują dynamikę zmian społecznych przejawiających się w ilości zawieranych małżeństw i przeprowadzanych rozwodów. Tradycyjnie stosunek małżeństw do rozwodów wskazuje większą trwałość związków małżeńskich na terenach wiejskich. Generalnie w tym zakresie statystyczne wyniki odnotowane w Powiecie Grodziskim plasują go nieco poniżej średniej wojewódzkiej, jeśli idzie o ilość zawieranych małżeństw i wynosi nieco ponad 60% średniej jeśli idzie o ilość rozwodów.

20 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 20 Dynamika zmian zawieranych małżeństw i udzielanych rozwodów w mieście Milanówek Małżeństwa Rozwody Dynamika zmian zawieranych małżeństw i udzielanych rozwodów w gminie Jaktorów Małżeństwa Rozwody Dynamika zmian zawieranych małżeństw i udzielanych rozwodów w mieście i gminie Grodzisk Mazowiecki Małżeństwa Rozwody

21 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 21 Dynamika zmian zawieranych małżeństw i udzielanych rozwodów w gminie Baranów Małżeństwa Rozwody Dynamika zmian zawieranych małżeństw i udzielanych rozwodów w gminie Żabia Wola Małżeństwa Rozwody Dynamika zmian zawieranych małżeństw i udzielanych rozwodów w mieście Podkowa Leśna Małżeństwa Rozwody Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne.

22 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str LUDNOŚĆ GMIN POWIATU GRODZISKIEGO Wybrane informacje dotyczące struktury ludności w powiecie przedstawia poniższy diagram. Struktura ludności powiatu według wieku przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadają w powiecie 62 osoby w wieku nieprodukcyjnym co sytuuje Powiat niemal dokładnie w średniej wojewódzkiej (również wskaźnik 61 osób w wieku nieprodukcyjnym).

23 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str ANALIZA DYNAMIKI ZMIAN LICZBY MIESZKAŃCÓW Powyższe uwagi dotyczące zmian demograficznych uzupełniają diagramy przedstawiające dynamikę przyrostu mieszkańców gmin Powiatu w ostatnich trzech latach. Grodzisk Mazowiecki Grodzisk Mazowiecki Milanówek Milanówek

24 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 24 Podkowa Leśna Podkowa Leśna Baranów Baranów Jaktorów Jaktorów

25 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 25 Żabia Wola Żabia Wola Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Pomijając okresowe wahania liczby ludności w każdej z gmin i miast Powiatu wyraźny jest trend wzrostowy. Nie jest on jednak skutkiem przyrostu naturalnego, lecz migracji. Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały wyniosło w 2006 r. w Powiecie 13,4. Taki stan tego wskaźnika utrzymujący się na wysokim poziomie również w latach wcześniejszych stanowi wyraźny wyróżnik Powiatu Grodziskiego w stosunku do pozostałych powiatów województwa mazowieckiego. Świadczy to o ogromnej atrakcyjności Powiatu grodziskiego. Zauważyć jednak trzeba, że szczególny przyrost notuje miasto Grodzisk Mazowiecki, Milanówek i gmina Jaktorów. Na terenie gminy Żabia Wola począwszy od roku 2000 wyraźnie zaznacza się także silny trend wzrostowy. Podkowa Leśna z racji specyficznego charakteru jest obszarem mało podatnym na dynamiczny wzrost liczby mieszkańców. Statystykę w zakresie migracji ludności w sposób zdecydowany podnosi największe miasto powiatu Grodzisk Mazowiecki osiągając dysproporcję ilości zameldowań do wymeldowań sięgającą stosunku 1:3 a nawet 1:7.

26 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 26 Miasto i gmina Grodzisk Mazowiecki Zameldowania Wymeldowania Miasto Milanówek Zameldowania Wymeldowania Gmina Żabia Wola Zameldowania Wymeldowania

27 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 27 Gmina Jaktorów Zameldowania Wymeldowania Gmina Baranów Zameldowania Wymeldowania Miasto Podkowa Leśna Zameldowania Wymeldowania Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne.

28 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str PROFIL GOSPODARCZY ANALIZA RYNKU PRACY Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Powiecie Grodziskim od stycznia 1999r. do marca 2004r. systematycznie rosła. W marcu 2004r. liczba bezrobotnych wynosiła osób, a stopa bezrobocia 14,0%. Było to najwyższy poziom bezrobocia w historii Powiatu. Od kwietnia 2004r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych sukcesywnie maleje. Na koniec grudnia 2006r. wynosiła osób, a stopa bezrobocia 7,7%. Struktura osób aktywnych zawodowo Nieustalony status na rynku pracy 808 Bierni zawodowo Bezrobotni 5596 Pracujący Liczba bezrobotnych w powiecie grodziskim w latach Liczba bezrobotnych

29 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 29 Stopa bezrobocia w Powiecie Grodziskim w latach Stopa bezrobocia na koniec grudnia ,2 11, ,3 11,6 9,1 7,7 7, Powiat Grodziski znalazł się w czołówce powiatów o najniższej stopie bezrobocia. Na koniec grudnia 2005r. zajmował 6 miejsce na Mazowszu. Na koniec 2006r. 3 miejsce razem z powiatem grójeckim, po m. st. Warszawie (4,6%) i powiecie piaseczyńskim (7,4%).

30 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 30

31 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 31 Porównanie stopy bezrobocia w Powiecie Grodziskim- województwie mazowieckim Polsce (stan na koniec roku). Mazowieckie Polska Powiat grodziski ,6 7, ,1 9,1 17,4 18,1 17,6 12,9 13,9 13,5 11,3 11, , ,2 17,6 13,8 11,6 14,9 11,9 7, Bezrobotni według płci w latach Kobiety Mężczyźni

32 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 32 Bezrobotni w gminach Powiatu w latach Liczba bezrobotnych na koniec grudnia 2005 r. Liczba bezrobotnych na koniec grudnia 2006 r Grodzisk Maz. Milanówek Jaktorów Żabia Wola Baranów Podkowa Leśna Bezrobotni w gminach Powiatu w grudniu 2006 w %. Grodzisk Maz. Jaktorów Baranów Milanówek Żabia Wola Podkowa Leśna 8,2% 5,4% 4,2% 13,1% 49% 20,1%

33 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str STRUKTURA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH W grudniu 2006r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grodzisku Maz. zarejestrowanych było bezrobotnych, w tym kobiet (51,6% ogółu bezrobotnych). Bezrobotni z prawem do zasiłku stanowili 15,1% ogółu bezrobotnych. Wyższe Średnie ogólnokształcące Gimnazjalne i poniżej Policealne i średnie zawodowe Zasadnicze zawodowe 7,4% 36,0% 21,4% 10,5% 24,7% Struktura bezrobotnych według wykształcenia (stan na grudzień 2006r.) Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy (stan na grudzień 2006r.) liczba bezrobotnych do 1 m-ca 159 od 1 do 3 m-cy 404 od 3 do 6 m-cy 388 od 6 do 12 m-cy 324 od 12 do 24 m-cy 239 pow. 24 m-cy

34 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 34 Struktura bezrobotnych według wieku (stan na grudzień 2006r.) Liczba bezrobotnych Wybrane kategorie bezrobotnych w latach Wyszczególnienie Grudzień 2005r. Udział w % Grudzień 2006r. Udział w % Bezrobotni ogółem , ,0 w tym: Kobiety , ,6 Mężczyźni , ,4 Poprzednio , ,6 pracujący Dotychczas , ,3 niepracujący Zamieszkali na wsi , ,8 Z prawem do , ,1 zasiłku Zwolnieni z 139 4,6 73 3,7 przyczyn dotyczących zakładu pracy Osoby bezrobotne do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki 143 4,8 76 3,9

35 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 35 Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy Obowiązujące od stycznia 2005r. nowe zasady sprawozdawczości pozwalają na monitorowanie wyodrębnionej kategorii bezrobotnych osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w stosunku do których przede wszystkim mogą być kierowane działania aktywizujące określone ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004r. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy w latach bezrobotni do 25 roku życia bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą, do 27 roku życia bezrobotni długotrwale bezrobotni powyżej 50 roku życia bezrobotni bez kwalifikacji bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia bezrobotni niepełnosprawni Największe populacje stanowiły osoby: - długotrwale bezrobotne (powyżej 12 m-cy w ewidencji); - bezrobotni bez kwalifikacji; - bezrobotni powyżej 50 roku życia. Bezrobocie na wsi W końcu grudnia 2006r. na wsi mieszkało 795 bezrobotnych (40,8% ogółu bezrobotnych), w tym 406 kobiet. W stosunku do grudnia 2005r. liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi zmalała o 407 osób.

36 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 36 Struktura według wieku bezrobotnych zamieszkałych na wsi (stan na grudzień 2006r.) Struktura według wykształcenia bezrobotnych zamieszkałych na wsi (stan na grudzień 2006r.) wyższe średnie ogólnokształcące gimnazjalne i poniżej policealne i średnie zawodowe zasadnicze zawodowe

37 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 37 Struktura bezrobotnych zamieszkałych na wsi według czasu pozostawania bez pracy (stan na grudzień 2006r.) do 1 m-ca m-cy 3-6 m-cy m-cy m-cy pow. 24 m-cy Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy zamieszkali na wsi (stan na grudzień 2006r.) 285 długotrwale bezrobotni do 25 roku życia powyżej 50 roku życia bez kwalifikacji samotnie wychowujący dziecko do 7 roku życia niepełnosprawni

38 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 38 Niepełnosprawni Na koniec grudnia 2006r. w ewidencji figurowało 128 osób niepełnosprawnych, w tym: - 89 bezrobotni niepełnosprawni - 39 niepełnosprawni poszukujący pracy i nie pozostający w zatrudnieniu Na koniec 2006r. bezrobotni niepełnosprawni stanowili 4,6% ogółu bezrobotnych. Zarejestrowani niepełnosprawni w latach Bezrobotni Poszukujący pracy Niepełnosprawni według płci w latach BEZROBOTNI POSZUKUJĄCY PRACY Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni

39 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 39 Niepełnosprawni w gminach Powiatu w 2006r. Liczba niepełnosprawnych w 2006 r Grodzisk Maz Milanówek Jaktorów Żabia Wola Baranów Podkowa Leśna Struktura osób niepełnosprawnych według stopnia niepełnosprawności (stan na koniec 2006r.) Lekki Umiarkowany Znaczny

40 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 40 Struktura osób niepełnosprawnych według wykształcenia BEZROBOTNI I POSZUKUJĄCY PRACY Wyższe Średnie ogólnokształcące Podstawowe i niepełne podstawowe Policealne i średnie zawodowe Zasadnicze zawodowe Struktura osób niepełnosprawnych według wieku Bezrobotni i poszukujący pracy i więcej

41 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str FORMY PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU W ramach zadań na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych realizowano: usługi rynku pracy: - pośrednictwo pracy; - usługi EURES; - poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa; - pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy; - organizowanie szkoleń ogólnych i zawodowych. wspierano środkami Funduszu Pracy tworzenie miejsc pracy: - staży; - przygotowania zawodowego; - prac interwencyjnych; organizowano wspólnie z gminami prace społecznie-użyteczne dla bezrobotnych bez prawa do zasiłku, a korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. przyznawano jednorazowo środki na działalność gospodarczą dla bezrobotnych. Oferty pracy zgłoszone przez pracodawców według branż, zawodów i specjalności w latach Branża Wyszczególnienie 2005r. 2006r. Administracja publiczna i obrona narodowa: obowiązkowe ubezpieczenia społeczne Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związ. z prowadzeniem dział. gospod Przetwórstwo przemysłowe Pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna, indywidualna Handel, hurt i detal, napr. pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Transport, gospodarka magazynowa i łączność

42 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 42 Zawody i specjalności Pracownik biurowy (zawód szkolny: Technik prac biurowych) Robotnik gospodarczy Pracownik ochrony mienia i osób Pakowacz Sprzedawca Robotnik placowy Pozostali zamiatacze i pokrewni Kierowca ciągnika siodłowego Liczba ofert pracy ogółem Wybrano branże z największą liczbą ofert. 2. Duża liczba ofert w branży administracja wynika z organizacji prac społecznieużytecznych i prac interwencyjnych w gminach. Wielkość środków Funduszu Pracy i liczba zaktywizowanych bezrobotnych w latach r. Wyszczególnienie 1999r. 2000r. 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Wielkość środków (w tys.) Prace interwencyjne Roboty publiczne Staże Umowy absolwenckie Szkolenia Przygotowanie zawodowe Środki na podjęcie działalności gospodarczej Prace społecznieużyteczne Liczba ogółem: Od 2003r. wyraźnie wzrosła wielkość środków Funduszu Pracy na aktywizacje bezrobotnych jak również liczba bezrobotnych korzystających ze wsparcia. W wielkości środków w latach ujęto wartość projektów realizowanych w

43 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 43 ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Zasobów Ludzkich współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura wydatków Funduszu Pracy w 2006r. - Wydatki na zasiłki dla bezrobotnych (łącznie ze składkami) zł /środki nielimitowane/ 57,4% - Wydatki na dodatki aktywizacyjne dla bezrobotnych zł /środki nielimitowane/ 0,9% - Wydatki na rzecz przeciwdziałania bezrobociu zł /środki limitowane/ 38,7% - Pozostałe wydatki (koszty badań lekarskich, bezrobotnych, zł poradnictwa zawodowego, koszty systemu informatycznego, 3,0% refundacji dodatków do wynagrodzeń, szkoleń pracowników) /środki limitowane/ Razem zł wydatki na zasiłki dla bezrobotnych wydatki na dodatki aktywizacyjne dla bezrobotnych wydatki na rzecz przeciwdziałaniu bezrobociu pozostałe wydatki 0,9% 38,7% 57,4% 3,0% Opracowała: Powiatowy Urząd Pracy w Grodzisku Maz. na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Grodzisku Maz. oraz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie.

44 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str GOSPODARSTWA DOMOWE Analizując zasoby mieszkaniowe stwierdzić należy, iż w Powiecie Grodziskim wedle najnowszych, oficjalnie opublikowanych danych (za rok 2002) widoczny jest dynamiczny rozwój mieszkalnictwa. Liczba gospodarstw domowych w Powiecie Grodziskim (w tys.) 2,4 1, ,424 16,093 Żabia Wola Baranów Milanówek - brak danych Jaktorów Grodzisk Maz. Podkowa Leśna Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Na 10 tys. mieszkańców przypada 56,9 oddanych do użytku mieszkań. Oceniając sytuacje wedle tego wskaźnika Powiat Grodziski zajmuje jedno z czołowych miejsc w województwie (4) PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ W POWIECIE Według zarejestrowanych w ewidencji działalności gospodarczych na terenie naszego Powiatu działa 8540 podmiotów gospodarczych. W poszczególnych gminach ilość ta kształtuje się w następujący sposób:

45 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 45 Gmina Ilość podmiotów gospodarczych* Grodzisk Mazowiecki 4334 Milanówek 1989 Podkowa Leśna 579 Żabia Wola 536 Jaktorów 907 Baranów 195 * dane na dzień r. W jednostce przeliczeniowej (na 10 tys. mieszkańców) przypada 1106 podmiotów gospodarczych. Powyższe dane wskazuję, że Powiat Grodziski jest jednym z lepiej rozwiniętych powiatów pod względem gospodarczym na obszarze województwa mazowieckiego i kraju. Gmina Żabia Wola Firmy powstałe Firmy zlikwidowane

46 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 46 Gmina Jaktorów Firmy powstałe Firmy zlikwidowane Gmina Baranów Firmy powstałe Firmy zlikwidowane Miasto i gmina Grodzisk Mazowiecki Firmy powstałe Firmy zlikwidowane

47 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 47 Miasto i gmina Milanówek Firmy powstałe Firmy zlikwidowane Gmina Podkowa Leśna Firmy powstałe Firmy zlikwidowane Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Porównanie ogólnej liczby przedsiębiorców działających na terenie Powiatu Grodziskiego z innymi powiatami województwa świadczy o koncentracji w Powiecie Grodziskim przedsiębiorców z sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw. W Powiecie Grodziskim działa bowiem 425 spółek handlowych ( w tym 102 z udziałem kapitału zagranicznego). Zwrócić należy uwagę, iż stosunkowo niewielką liczbę przedsiębiorców działających w ramach spółek kompensuje ich potencjał ekonomiczny. W Grodzisku Mazowieckim swoje siedziby ma kilka dużych przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym. Stosunkowo słabo rozwinięty jest ruch

48 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 48 spółdzielczy. Przedsiębiorców prowadzących swą działalność w tej formie organizacyjnej jest w powiecie 23. Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach wyniosły w roku 2002 r. 101,4 mln złotych. Wynik ten, jakkolwiek znacznie odstający od czołowych powiatów (stosunek 1:6) pozwala jednak na zaliczenie Powiatu Grodziskiego do tych obszarów, gdzie lokowana jest znaczna ilość inwestycji. Wydatniej jeszcze niż liczby bezwzględne obrazuje to współczynnik lokowanych inwestycji przedsiębiorców liczonych per capita. Wynosi on 1363 zł. Bardzo korzystnie Powiat Grodziski wypada jeśli idzie o wartość brutto środków trwałych działających przedsiębiorstw. Pod tym względem Powiat należy do czołówki województwa mazowieckiego. W 2002 r. wartość środków trwałych wyniosła 1283,3 mln złotych, co daje zł w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Wynika to przede wszystkim z ilości nowych inwestycji INFRASTRUKTURA TECHNICZNA W Powiecie w ujęciu relatywnym do innych powiatów mazowieckich infrastruktura drogowa obejmuje dosyć rozległą sieć dróg. Podkreślić jednak należy, że zarówno ich stan techniczny i przepustowość ocenić należy niezadowalająco. W szczególności wiele odcinków dróg wymaga pilnej modernizacji i remontów. Zdecydowanie przeważają pod względem długości drogi gminne. Długość dróg w Powiecie (w km) 10,0 26,3 567,1 182,7 krajowe wojewódzkie powiatowe gminne

49 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 49 Struktura dróg w Powiecie 1% 3% 72% 23% krajowe wojewódzkie powiatowe gminne Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Drogi powiatowe (długość w kilometrach i udział procentowy) Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. 15,8 9% 4,5 2% gruntowe naturalne gruntowe ulepszone bitumiczne 162,4 89% Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Jeśli idzie o rodzaje dróg to przeważają drogi bitumiczne. Zwrócić należy uwagę iż w planach działań, rozwój dróg tego rodzaju pozostaje priorytetem. Na koniec 2005 r. wedle oficjalnych danych sieć rozdzielcza na 100 km 2 w Powiecie Grodziskim wynosiła: - wodociągowa 149,9 km, - kanalizacyjna 28,3 km, - gazowa 122 km. Na dzień 31 grudnia 2006 r. stan dostępności do sieci kanalizacyjnej przedstawiał się następująco.

50 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 50 Nieskanalizowane miejscowości w powiecie ,953 9,815 Grodzisk Mazow iecki mieszkańcy w tys. 17 6,118 4,802 Jaktorów Żabia Wola Baranów liczba miejscowości 22 10,000 Milanów ek 1 Podkow a Lesna 1 0,720 Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Na terenie Powiatu Grodziskiego jest intensywnie rozbudowywana sieć wodociągów w oparciu o lokalne stacje uzdatniania wody. W poszczególnych gminach ilość stacji kształtuje się w sposób następujący: Gmina Ilość stacji uzdatniania wody Grodzisk Podkowa Milanówek Żabia Wola Jaktorów Baranów Mazowiecki Leśna W Gminie Grodzisk Mazowiecki znajduje się kompostowania, która od 1997 roku przyjmuje i utylizuje zmieszane odpady komunalne i ulegające biodegradacji. Kompostownia odbiera odpady z Powiatu Grodziskiego, powiatów sąsiednich i miasta Warszawy planowany przerób na 2007 rok wynosi ton odpadów.

51 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 51 Gmina Żabia Wola w ramach Związku Mazowsze Zachodnie siedmiu gmin ubiega się o pomoc finansową z Funduszu Spójności na realizację Projektu p.n. Racjonalna gospodarka wodą w aspekcie społeczno gospodarczego rozwoju Gmin Mazowsza Zachodniego. Podjęte działania przyczynią się do rozwiązania problemu gospodarki ściekowej na tym terenie ROLNICTWO I LEŚNICTWO Na terenie Powiatu Grodziskiego w 2002 r. podczas Powszechnego Spisu Rolnego zarejestrowano 3625 indywidualnych gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolniczych. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa wynosiła 5,6 ha, w tym 5,1 ha gruntów użytkowych, co stanowi 89,5% ogólnej powierzchni gospodarstwa. ziemniaki 12,3 Powierzchnia zasiewów w ha rzepak i rzepik 0,2 buraki cukrowe 2,6 zboża podstawowe 51,2 Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. Wśród gospodarstw rolnych najwięcej było tych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą (2427), następnie działalność rolniczą i pozarolniczą (403). 300 gospodarstw prowadziło wyłącznie działalność pozarolniczą.

52 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 52 Użytki rolne w powiecie grodziskim w 2006r. w ha Grunty orne Łąki Pastwiska Sady Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. W roku 2002 na 100 ha użytków rolnych przypadało 24,2 sztuk bydła oraz 23,2 sztuk trzody chlewnej. Wyniki te znacząco odbiegały od średnich wskaźników hodowli w województwie mazowieckim, które w analogicznym okresie wynosiły odpowiednio dla bydła 40,6 sztuk i dla trzody chlewnej 88,6 sztuk. Z informacji uzyskanych od Powiatowego Lekarza Weterynarii wynika, że w latach 2004, 2005 i 2006 obsada bydła na 100 ha użytków rolnych w Powiecie Grodziskim wynosiła odpowiednio : 20,5 szt., 21,8 szt. oraz 25,3 szt., a dla trzody chlewnej te wielkości wynosiły odpowiednio: 14,0 szt., 13,4 szt. oraz 7,3 szt. STRUKTURA UŻYTKÓW ROLNYCH W POWIECIE W HA W 2006r Grunyt orne Pastwiska trwałe Grunty pod row ami Sady Grunty rolne zabudow ane Łąki Grunty pod staw ami

53 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 53 GRUNTY ORNE W POWIECIE GRODZISKIM W HA W 2006r Żabia Wola Jaktorów Gmina Baranów Miasto Milanówek Podkowa Leśna Gmina Grodzisk Maz. Miasto Grodzisk Maz. SADY W POWIECIE GRODZISKIM W HA W 2006r Żabia Wola Jaktorów Gmina Baranów Miasto Milanówek Podkowa Leśna Gmina Grodzisk Maz. Miasto Grodzisk Maz.

54 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 54 GRUNTY ROLNE POD ZABUDOWANIAMI W HA W 2006r Żabia Wola Jaktorów Gmina Baranów Miasto Milanówek Podkowa Leśna Gmina Grodzisk Maz. Miasto Grodzisk Maz. STRUKTURA UŻYTKÓW ROLNYCH STANOWIĄCYCH WŁASNOŚĆ SKARBU PAŃSTWA I JEDNOSTEK SAMORZĄDU W POWIECIE GRODZISKIM W HA w 2006r Grunty Gminne Grunty Powiatu Grunty Skarbu Państwa

55 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 55 STRUKTURA WŁASNOŚC I POWIERZCHNIA LASÓW W POWIECIE W TYS. HA 2,573 2,394 0,23 0,58 Lasy Państwowe Lasy Gminne Lasy Powiatowe Lasy Prywatne Źródło: informacje starostwa, oficjalne informacje statystyczne. W Powiecie Grodziskim wskaźnik lesistości wynosi 11,8% i jest o blisko połowę mniejszy niż w województwie mazowieckim gdzie wynosi 22%. W związku z dużym zainteresowaniem atrakcyjnymi terenami pod budownictwo jednorodzinne w Powiecie Grodziskim, gminy wchodzące w skład powiatu przeznaczają w swoich planach zagospodarowania przestrzennego coraz więcej terenów pod zabudowę zarówno mieszkaniową jak i przemysłowo-usługową. W związku z powyższym obserwuje się znaczący ubytek użytków rolnych w powiecie: z ha w roku 2003 do ha w roku Od roku 2004 do 2007 na terenie Powiatu Grodziskiego zabudowano 15 ha gruntów rolnych. Najintensywniejsza zabudowa gruntów rolnych ma miejsce w mieście i gminie Grodzisk Mazowiecki, gdzie od roku 2003 do 2007 zabudowano 19 ha gruntów rolnych. Od roku 2004 do 2007 powierzchnia gruntów leśnych w Powiecie Grodziskim uległa zmniejszeniu o 3 ha ( z 1928 ha do 1925 ha). Zmiana obejmowała także strukturę własnościową gruntów leśnych.

56 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str PROFIL SPOŁECZNY EDUKACJA W Powiecie Grodziskim oferta edukacyjna na poziomie szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkolnictwa ponadgimnazjalnego wystarcza na zaspokojenie potrzeb lokalnych. Szkolnictwo ponadgimnazjalne oferuje dosyć szerokie spektrum profilów kształcenia i zawodów w placówkach publicznych oraz niepublicznych. Osoby dorosłe również mają możliwość zdobyć wykształcenie, dokształcić się lub przekwalifikować w szkołach dla dorosłych - publicznych, niepublicznych oraz niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego. PLACÓWKI PUBLICZNE TYP SZKOŁY ROZSZERZENIA i PROFILE KSZTAŁCENIA ZAWODY ZESPÓŁ SZKÓŁ Nr 1 Grodzisk Maz. ul. Żwirki i Wigury 4 Liceum Ogólnokształcące - z rozszerzonym j. angielskim - humanistyczny - ogólny - informatyczno-matematyczny Liceum Profilowane - ekonomiczno-administracyjny ZESPÓŁ SZKÓŁ TECHNICZNYCH i LICEALNYCH Nr 2 Grodzisk Maz. ul. Kilińskiego 8c Technikum Gastronomiczne Liceum Profilowane - kształtowanie środowiska - zarządzanie informacją - transportowo-spedycyjny - mechatroniczny - technik żywienia i gospodarstwa domowego - technik żywienia Technikum Zasadnicza Szkoła Zawodowa - technik mechanik - technik logistyk - technik informatyk - mechanik pojazdów samochodowych - kucharz małej gastronomii - fryzjer - elektromechanik pojazdów samochodowych Technikum Uzupełniające dla Dorosłych - technik mechanik

57 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 57 ZESPÓŁ SZKÓŁ Nr 1 Milanówek ul. Piasta 14 CENTRUM KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO Milanówek, ul. Piasta 14 ZESPÓŁ SZKÓŁ Nr 2 im. gen. J. Bema Milanówek ul. Wójtowska 3 Liceum Ogólnokształcące Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Liceum Ogólnokształcące - kulturowo-historyczny - matematyczno-informatyczny - humanistyczny - biologiczno-chemiczny - matematyczno-historyczny - lingwistyczny - matematyczno-geograficzny - lingwistyczno-humanistyczny - z elementami wiedzy o Unii Europejskiej - ogólny - humanistyczny - humanistyczno-lingwistyczny - informatyczno-matematyczny - geograficzno-informatyczny - geograficzno-społeczny Liceum Profilowane - socjalny - ekonomiczno-administracyjny Technikum Ekonomiczne Technikum Informatyczne Zasadnicza Szkoła Zawodowa - technik ekonomista - technik informatyk - sprzedawca Technikum Ekonomiczne dla Dorosłych - technik ekonomista ZESPÓŁ SZKÓŁ SPECJALNYCH im. H. Szczerkowskiego Grodzisk Maz. ul. Kilińskiego 21 CENTRUM KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Grodzisk Maz. ul. Żyrardowska 48 Szkoła Podstawowa Specjalna Gimnazjum Specjalne Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy - kucharz małej gastronomii - sprzedawca - mechanik pojazdów samochodowych - elektromechanik pojazdów

58 Strategia Rozwoju Powiatu Grodziskiego str. 58 samochodowych - technik mechanik PUBLICZNE OGNISKO PLASTYCZNE Grodzisk Maz. Pl. Króla Zygmunta Starego 9a PUBLICZNY OSRODEK DOKSZTAŁCANIA i DOSKONALENIA ZAWODOWEGO Milanówek, ul. Wójtowska 3 PLACÓWKI NIEPUBLICZNE z UPRAWNIENIAMI SZKOŁY PUBLICZNEJ PODKOWIAŃSKIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Nr 60 Podkowa Leśna ul. Wiewiórek 2/4 SPOŁECZNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE NR 5, SPOŁECZNEGO TOWARZYSTWA OŚWIATOWEGO Milanówek ul. Fiderkiewicza 41 TYP SZKOŁY ROZSZERZENIA ZAWODY Liceum Ogólnokształcące Liceum Ogólnokształcące - ogólny - matematyczny - ekonomiczny - przyrodniczy - humanistyczny z elementami wiedzy o Unii Europejskiej LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACE NIEPUBLICZNE dla DOROSŁYCH Nr 1 Grodzisk Maz. ul. Westfala3 LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACE dla DOROSŁYCH Grodzisk Maz. ul. Sportowa 31 Liceum Ogólnokształcące Liceum Ogólnokształcące - ogólny - ogólny UZUPEŁNIAJACE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACE dla DOROSŁYCH Grodzisk Maz. ul. Sportowa 31 Liceum Uzupełniające - ogólny