REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ W KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM

Transkrypt

1 REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ W KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM Opracowanie tekstu: Piotr Niezgodzki Aktualizacja: Radosław Skiba (Stowarzyszenie Klon/Jawor) Spis treści: I. INFORMACJE OGÓLNE 3 6 Jakie formularze należy złożyć? 6 O czym trzeba pamiętać? 8 Jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku? 8 Jakim opłatom podlegają wnioski o wpis? 10 Czy można starać się o zwolnienie z opłat sądowych? 10 Rozpoznanie wniosku przez sąd 12 Wpis numeru REGON 13 III. PRZEREJESTROWANIE STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI 14 Przerejestrowanie z urzędu 14 Przerejestrowanie na wniosek 16 IV. WYDAWANIE ZAŚWIADCZEŃ, ODPISÓW I WYCIĄGÓW Z REJESTRÓW 18 Krajowy Rejestr Sądowy 18 Rejestry dotychczasowe 19

2 Od autora Tekst niniejszy stanowi interpretację obowiązujących przepisów. Poszczególne sądy mogą interpretować te przepisy w inny sposób. Sędziowie są bowiem w zakresie orzekania niezawiśli i samodzielnie dokonują wykładni ustaw i rozporządzeń. 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 3 * Krajowy Rejestr Sądowy jest ogólnopolskim rejestrem prowadzonym przez sądy rejestrowe, czyli wydziały gospodarcze sądów rejonowych znajdujących się w 20 miastach (głównie wojewódzkich). I. INFORMACJE OGÓLNE Adresy wydziałów KRS: XII Wydział KRS Białystok ul. Łąkowa 3 (0-85) VIII Wydział KRS Bielsko-Biała ul. Bogusławskiego 24 (0-33) wew. 14 XIII Wydział KRS Bydgoszcz ul. Toruńska 64a (0-52) XII Wydział KRS XVI Wydział KRS Gdynia ul. 10 Lutego 24 (0-58) / fax (0-58) X Wydział KRS Gliwice ul. Kościuszki 15 (0-32) VIII Wydział KRS Katowice ul. Lompy 14 (0-32) X Wydział KRS Kielce ul. Warszawska 44 (0-41) wew. 116 IX Wydział KRS Koszalin ul. Gen. Wł. Andersa 34 (0-94) XI Wydział KRS XII Wydział KRS Kraków ul. Przy rondzie 7 (0-12) / XII Wydział KRS Lublin ul. Garbarska 20 (0-81) XX Wydział KRS Łódź ul. Pomorska 37 (0-42) wew. 363, 313 biuro podawcze wew. 207 VIII Wydział KRS Olsztyn ul. Partyzantów 70 (0-89) wew. 147 VIII Wydział KRS Opole ul. Ozimska 19 (0-77) / (0-77) sekretariat wew. 15 XXI Wydział KRS XXII Wydział KRS Poznań ul. Grochowe Łąki 6 (0-61) / (0-61) /

3 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 4 I. INFORMACJE OGÓLNE XII Wydział KRS Rzeszów ul. Trembeckiego 11a (0-17) / XVII Wydział KRS Szczecin ul. Królowej Korony Polskiej 31 (0-91) fax (0-91) VII Wydział KRS Toruń ul. Młodzieżowa 31 (0-56) (65) XIX Wydział KRS XX Wydział KRS XXI Wydział KRS Warszawa ul. Barska 28/30 (0-22) / (0-22) VI Wydział KRS IX Wydział KRS Wrocław ul. Grabiszyńska 269 (0-71) (18) (0-71) (28) VIII Wydział KRS Zielona Góra ul. Kożuchowska 8 (0-68) Rejestr ten składa się z: > rejestru przedsiębiorców, > rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, > rejestru dłużników niewypłacalnych. Krajowy Rejestr Sądowy jest jawny. Każdy ma dostęp do danych w nim zawartych oraz ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia z rejestru. 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 5 I. INFORMACJE OGÓLNE 9) związki rolniczych zrzeszeń branżowych, 10) związki zawodowe rolników indywidualnych, 11) cechy rzemieślnicze, 12) izby rzemieślnicze, 13) Związek Rzemiosła Polskiego, 14) zrzeszenia handlu i usług, 15) zrzeszenia transportu, 16) ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń handlu i usług, 17) ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń transportu, 18) inne organizacje przedsiębiorców, co obejmuje organizacje, o których mowa w ustawie z dnia 30 maja 1989 r. o samorządzie zawodowym niektórych przedsiębiorców (Dz. U. Nr 35, poz. 194 oraz z 1997 r. Nr 121, poz. 769 i 770), 19) izby gospodarcze, co obejmuje także Krajową Izbę Gospodarczą, 20) związki zawodowe, co obejmuje także ich jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, 21) ogólnokrajowe związki międzybranżowe, 22) ogólnokrajowe zrzeszenia międzybranżowe, 23) związki pracodawców, 24) federacje i konfederacje związków pracodawców, 25) stowarzyszenia kultury fizycznej, 26) związki sportowe, 27) polskie związki sportowe, 28) stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym, 29) inne organizacje społeczne i zawodowe, co obejmuje podmioty, które na mocy przepisów szczególnych podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz. U. z 2000 r., Nr 117, poz. 1237) podmiotami podlegającymi wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej są: 1) stowarzyszenia, co obejmuje także ich jednostki terenowe posiadające osobowość prawną, 2) związki stowarzyszeń, 3) fundacje, 4) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, 5) kolumny transportu sanitarnego, 6) kółka rolnicze, 7) rolnicze zrzeszenia branżowe, 8) związki rolników, kółek i organizacji rolniczych, Warto pamiętać, że stowarzyszenia kultury fizycznej (stowarzyszenia sportowe), działające w oparciu o przepisy ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r., Nr 81, poz. 889) i nieprowadzące działalności gospodarczej nie podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, lecz są rejestrowane przez starostów. UWAGA: Od dnia 1 stycznia 2004 r. wchodzą w życie przepisy ustawy z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, na mocy której organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia, będą mogły ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego. Status ten fundacje i stowarzyszenia będą nabywały z chwilą wpisania do KRS informacji o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 20 tej ustawy. Zagadnieniom pożytku publicznego zostanie poświęcona odrębna publikacja z serii Warto Wiedzieć Więcej.

4 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 6 * II. ZAREJESTROWANIE NOWEJ ORGANIZACJI Aby zarejestrować nową organizację należy dopełnić wszelkich formalności wymaganych przez ustawę o KRS oraz ustawę o fundacjach lub ustawę Prawo o stowarzyszeniach. JAKIE FORMULARZE NALEŻY ZŁOŻYĆ? Wniosek należy złożyć na urzędowym formularzu: KRS-W20 Wniosek o rejestrację podmiotu w Krajowym Rejestrze Sądowym. UWAGA! Od stowarzyszeń niektóre sądy wymagają złożenia dwóch egzemplarzy wniosku wraz z załącznikami. W formularzu tym w polu 47 (organ nadzoru zewnętrznego), wpisać należy: > w przypadku fundacji właściwego ministra, > w przypadku stowarzyszenia starostę lub prezydenta miasta na prawach powiatu. Razem z formularzem KRS-W20 składamy następujące formularze uzupełniające: obligatoryjnie: > KRS-WK Organy podmiotu. Należy złożyć 2 formularze: na jednym umieścić członków organu uprawnionego do reprezentacji (z reguły będzie to Zarząd), na drugim członków organu nadzoru (wewnętrznego zależnie od treści statutu Rady Fundacji, Komisji Rewizyjnej). Jeżeli na formularzu nie mieszczą się wszystkie osoby, które należy wpisać, należy złożyć więcej takich formularzy. > KRS-WF założyciele w wypadku stowarzyszenia należy złożyć ten formularz, jeżeli nie został powołany organ uprawniony do reprezentacji (zarząd). W wypadku fundacji nie ma potrzeby składania tego załącznika (zgodnie ze zmianami od lutego 2002 r. nie wpisuje się do rejestru osób fundatorów). UWAGA: W przypadku stwoarzyszenia w formularzu wpisujemy członków Komitetu Założycielskiego fakultatywnie: > KRS-WA Oddziały, terenowe jednostki organizacyjne (gdy podmiot posiada oddziały lub jednostki terenowe). > KRS-WH Sposób powstania podmiotu (gdy powstaje on w wyniku połączenia lub podziału). > KRS-WM Przedmiot działalności (jeżeli organizacja składa jednocześnie wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców musi to uczynić, jeżeli chce prowadzić działalność gospodarczą). Fundacje i stowarzyszenia nie składają formularza KRS-ZN Sprawozdania finansowe i inne dokumenty. 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 7 W formularzu KRS-WM wpisać należy poszczególne rodzaje działalności gospodarczej podmiotu, według systematyki przyjętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności. Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) to standardowa klasyfikacja działalności społeczno-gospodarczej realizowanej przez przedsiębiorców. Opublikowana została jako załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 7 października 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. Nr 128, poz. 829 z późn. zm.). Rozporządzenie to (wraz z załącznikiem) jest udostępniane do powszechnego wglądu m.in. w urzędach gmin w godzinach ich pracy, w miejscach do tego przeznaczonych i powszechnie dostępnych. UWAGA: Jeżeli stowarzyszenie lub fundacja zamierzają prowadzić działalność gospodarczą, powinny zamieścić stosowny zapis w statucie. Przez działalność gospodarczą rozumieć należy zarobkową działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatację zasobów naturalnych, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły (art. 2 ust. 1 ustawy Prawo działalności gospodarczej). Choć przepisy nie wypowiadają się w tej kwestii jednoznacznie, przyjąć należy, że przedmiot działalności gospodarczej określony w statucie powinien odpowiadać klasyfikacji przyjętej w PKD. Przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność gospodarczą tylko w takim zakresie, w jakim wynika to ze statutu i z danych zgłoszonych do Krajowego Rejestru Sądowego. W formularzu KRS-WM wymieniamy tylko te pola działalności podmiotu, na których prowadzona jest działalność gospodarcza. Na przykład: Nr PKD Z Wydawanie książek broszur i publikacji Nr PKD Z Organizowanie szkoleń i kursów (jest to tzw. pozostała działalność oświatowa) Działalność gospodarcza fundacji W wydanym postanowieniu z dnia 30 listopada 2000r. (sygn. akt I CKN 886/98, OSNC z 2001 r., nr 6, poz. 91) Sąd Najwyższy stwierdził, że wymaganie, aby rodzaje i zakresy działalności statutowej i gospodarczej fundacji były w sposób zasadniczy i diametralny zróżnicowane oraz wyraźnie rozdzielone, jest kryterium pozaustawowym. Z ustawowego wymagania prowadzenia działalności gospodarczej w rozmiarach służących realizacji celów fun-

5 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 8 dacji nie wynika bezwzględny zakaz pokrywania się przedmiotu działalności gospodarczej fundacji z przedmiotem jej działalności statutowej. Najważniejsze, aby działalność gospodarcza miała charakter pomocniczy w stosunku do działalności statutowej. To stanowisko Sądu Najwyższego jest dużo bardziej liberalne od poprzedniego wyrażonego w postanowieniu z dnia 20 stycznia 1998 r. (sygn. akt I CKN 417/97, OSNC z 1998 r., nr 10, poz. 157). Powstaje teraz pytanie, którym orzeczeniem Sądu Najwyższego będzie kierował się sąd rejestrujący fundacje. Odpowiedzi udzielić może jednak tylko przyszła praktyka. W przypadku stowarzyszeń nie było i nie ma takiego ograniczenia. Wniosek (formularze) podpisują: > jeżeli dotyczy stowarzyszenia członkowie Komitetu Założycielskiego (nowa organizacja) lub członkowie Zarządu (organizacja przerejestrowywana), > jeżeli dotyczy fundacji fundatorzy (nowa organizacja) lub członkowie Zarządu, uprawnieni do reprezentacji wg statutu (organizacja przerejestrowywana). O CZYM TRZEBA PAMIĘTAĆ? > Wszystkie formularze należy wypełnić czytelnie, na maszynie, komputerowo lub ręcznie, wielkimi, drukowanymi literami. > Wypełniamy tylko pola jasne. > We wszystkich wypełnianych polach, w których istnieje możliwość wyboru, należy wstawić znak X w odpowiednim kwadracie. > Wszystkie pola, w których nie będą wpisywane odpowiednie informacje, należy przekreślić. Wniosek składa się do sądu rejonowego (sądu gospodarczego) właściwego ze względu na siedzibę podmiotu, którego wpis dotyczy. Trzeba złożyć go w biurze podawczym właściwego sądu lub nadać w urzędzie pocztowym (listem poleconym) na adres sądu. Wniosek może być złożony także na skserowanym formularzu lub na formularzu wydrukowanym. Wcześniej przepisy nie mówiły o tym wprost, ale od stycznia 2002 r. ustawodawca wyraźnie dopuścił taką możliwość. Formularze dostępne są w dotychczasowych sądach rejestrowych, nowych sądach rejestrowych, urzędach gmin oraz na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości: JAKIE DOKUMENTY TRZEBA DOŁĄCZYĆ DO WNIOSKU? 1. W przypadku stowarzyszenia (art. 12 ustawy Prawo o stowarzyszeniach) protokół z posiedzenia walnego zgromadzenia członków, który zawierać powinien: > uchwałę o powołaniu organizacji, 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 9 > uchwałę w sprawie przyjęcia statutu, > uchwałę w sprawie wyboru Komitetu Założycielskiego, > listę założycieli. Ponadto należy złożyć statut stowarzyszenia. Wniosek wraz z wymienionymi dokumentami składamy w dwóch egzemplarzach. Od dnia 1 stycznia 2001 r., z uwagi na układ formularza, konieczne jest także podanie organów podmiotu składającego wniosek o rejestrację. Dlatego też, najlepiej na tym samym posiedzeniu, wybrać władze stowarzyszenia, podejmując w tej sprawie dodatkowo dwie uchwały: > uchwałę o powołaniu Zarządu, > uchwałę o powołaniu organu nadzoru (wewnętrznego), przewidzianego w statucie, np. Komisji Rewizyjnej. Powyższe dokumenty mogą być także załącznikami do protokołu. Ustawa wymaga ponadto złożenia informacji o tymczasowej siedzibie stowarzyszenia. Dane te jednak wnioskodawca zobowiązany jest podać w formularzu KRS-W20, dlatego też oddzielne ich składanie jest zbędne. 2. W przypadku fundacji: > statut w dwóch egzemplarzach, a jeżeli obszar działania fundacji ograniczony jest do jednego województwa to w trzech egzemplarzach, > oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji (akt notarialny), > oświadczenie o wskazaniu ministra właściwegop do nadzoru nad fundacją, > dokument, z którego wynika powołanie organu uprawnionego do reprezentacji, np. Zarządu (zależnie od treści statutu, np. oświadczenie fundatora, uchwała Rady Fundacji), > dokument, z którego wynika powołanie organu nadzoru wewnętrznego, np. Rady Fundacji (zależnie od treści statutu np. oświadczenie fundatora), o ile organ taki jest przewidziany w statucie. Jeżeli pierwszy skład Zarządu lub innego organu fundacji został imiennie określony w statucie, wówczas oczywiście wystarcza statut. Kierownik sekretariatu, lub osoba wyznaczona przez przewodniczącego wydziału, informuje, w razie potrzeby, zgłaszającego wniosek o wpis do rejestru, o konieczności dołączenia wymaganych dokumentów ( 203 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych z dn. 19 listopada 1987 r. Dz. U. Nr 38, poz. 218 z późn. zm.). 3. W przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą: > uwierzytelnione notarialnie, albo złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania tego podmiotu.

6 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 10 JAKIM OPŁATOM PODLEGAJĄ WNIOSKI O WPIS? > Składając wniosek, wnioskodawca musi bez wezwania uiścić opłatę sądową, a jeżeli wpis podlega ogłoszeniu również opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSG). > Jeżeli stowarzyszenie wnosi o wpisanie wyłącznie w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, wówczas od dnia 29 czerwca 2003 na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy Prawo o stowarzyszeniach nie ma konieczności wnoszenia opłaty. Wpis w powyższym rejestrze nie podlega również ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 49 ust. 2 ustawy o KRS). Oznacza to, że rejestracja stowarzyszenia lub zmiana wpisu w rejestrze nie wiąże się z żadnymi kosztami. Jeżeli stowarzyszenie zamierza prowadzić działalność gospodarczą i wnosi jednocześnie o wpis do rejestru przedsiębiorców, wniosek podlega opłacie w wysokości 1000 zł zł koszt ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Postępowanie w sprawach o wpis fundacji do KRS jest wolne od opłat sądowych (art. 8 ust. 2 ustawy o fundacjach). Zwolnienie dotyczy wszystkich wpisów do rejestru wpisania, zmiany i wykreślenia, obejmuje również wpisy do rejestru przedsiębiorców. 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 11 Jeżeli sąd uzna, że organizacja nie jest w stanie ponieść kosztów, wydaje postanowienie o przyznaniu zwolnienia od kosztów sądowych organizacja nie musi wtedy opłacać wpisu. W przeciwnym wypadku, sąd wydaje postanowienie o odmowie zwolnienia, na które przysługuje zażalenie do sądu wyższej instancji. Zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania cywilnego osoba prawna lub organizacja nie posiadająca osobowości prawnej może wnosić o zwolnienie od kosztów sądowych (art k.p.c.). Dotyczy to także postępowania rejestrowego (arg. z art. 7 ustawy o KRS). Sąd Rejonowy w Wydział Gospodarczy Krajowy Rejestr Sądowy, dnia r. Uczestnik postępowania: Stowarzyszenie (adres) Wniosek o zwolnienie uczestnika postępowania od kosztów sądowych > Zarówno stowarzyszenie, jak i fundacja, jeżeli wnoszą o wpis do rejestru przedsiębiorców, muszą zamieścić ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (opłata za ogłoszenie pierwszego wpisu, uiszczana przy składaniu wniosku, wynosi 500 zł 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 15 kwietnia 1996 r. w sprawie organizacji, sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczenie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia Dz. U. Nr 45, poz. 204 z późn. zm.). UWAGA: Stowarzyszenia i fundacje od dnia 1 stycznia 2004 r. będą mogły składać wnioski o wpisanie do rejestru informacji o uzyskaniu przez nie statusu organizacji pożytku publicznego. Złożenie wniosku o wpis jest zwolnione z opłat sądowych, ale niestety konieczne będzie wniesienie opłaty w wysokości 500 zł za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. CZY MOŻNA STARAĆ SIĘ O ZWOLNIENIE OD OPŁAT SĄDOWYCH? Aby uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych trzeba złożyć w sądzie rejestrowym odpowiedni wniosek (poniżej podajemy jego wzór). We wniosku należy wykazać, że organizacja nie posiada wystarczających środków, aby opłacić koszty postępowania rejestrowego. Wniosek złożyć należy nie później niż w momencie złożenia wniosku o zarejestrowanie. Na podstawie art k.p.c. wnoszę: o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu rejestrowym Uzasadnienie Dnia na zebraniu założycielskim powołane zostało Stowarzyszenie Nasze stowarzyszenie w chwili obecnej nie posiada żadnego majątku. Składki członkowskie wynoszą Ponadto chcemy nadmienić, iż... Nasze stowarzyszenie nie jest organizacją nastawioną na zysk. Wszystkie środki, które znajdą się w przyszłości w dyspozycji naszego stowarzyszenia będą na bieżąco przeznaczane na realizację celów statutowych. Zważywszy na to, że nasza organizacja nie posiada wystarczających środków, aby opłacić koszty postępowania rejestrowego, prosimy o pozytywne rozpatrzenie naszego wniosku. Komitet Założycielski Stowarzyszenia... (podpisy)

7 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 12 UWAGA: W obecnym stanie prawnym, z uwagi na fakt, że stowarzyszenia i fundacje w zasadzie są zwolnione z kosztów sądowych, wniosek ten będzie miał zastosowanie tylko w wypadku składania przez stowarzyszenie wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców. Zwolnienie nie dotyczy opłaty za zamieszczanie ogłoszenia w Monitorze. ROZPOZNANIE WNIOSKU PRZEZ SĄD UWAGA: Zgodnie z art. 19 ust. 2 i 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wniosek złożony nie na urzędowym formularzu, złożony na formularzu nieprawidłowo wypełnionym lub nienależycie opłacony podlega zwróceniu, bez wzywania do uzupełnienia braków. Zasadą ogólną jest, że wniosek zwrócony jest traktowany tak jakby w ogóle nie był złożony. Prezes sądu lub sąd stwierdzają tym samym, że wniosek dotknięty jest takimi brakami formalnymi, że nie można go rozpatrzyć merytorycznie. Jeżeli strona opłaciła wniosek, opłata zostanie zwrócona. Dla osób, które po raz pierwszy dokonują rejestracji ustawodawca wprowadził jednak wyjątek. Mianowicie, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy, w razie zwrócenia wniosku przy pierwszym wpisie do rejestru, może on być ponownie złożony w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia o zwrocie. Jeżeli wniosek nie jest dotknięty brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki nie następuje w razie kolejnego zwrotu wniosku. Na zarządzenie o zwrocie wniosku przysługuje zażalenie (zgodnie z art pkt 1 k.p.c.; art. 19 ust. 3 i 4 ustawy o KRS w przypadku wniosku o wpis wyłącza stosowanie art. 130ą k.p.c.). W razie innych braków stosuje się odpowiednio art. 130 k.p.c, co oznacza, że przewodniczący wzywa wnioskodawców, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia lub uzupełnienia go w terminie tygodniowym. 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 13 uwzględni go). Niestety w takim wypadku opłata nie podlega zwrotowi. Sąd, uzasadniając postanowienie oddalające wniosek, powinien podać przyczyny, dla których odmówił dokonania wpisu. Postanowienie, wraz z uzasadnieniem, sąd powinien przesłać wnioskodawcy niezwłocznie. Na postanowienie sądu oddalające wniosek przysługuje za pośrednictwem sądu rejestrowego apelacja do sądu wyższej instancji w ciągu 14 dni od otrzymania odpisu uzasadnionego postanowienia. Jeżeli sąd uzna, że nasz wniosek jest zgodny z prawem, a dane w nim podane nie budzą wątpliwości pod względem zgodności z rzeczywistym stanem, wówczas wydaje postanowienie o wpisie podmiotu do Krajowego Rejestru Sądowego. Postanowienie to jest skuteczne i wykonalne z chwilą wydania. Nie jest konieczne uprawomocnienie się orzeczenia podmiot jest od razu wpisywany do rejestru. Odpis postanowienia sąd przesyła niezwłocznie wnioskodawcy. UWAGA: W sądzie rejestrowym nasz wniosek może być również rozpatrywany przez referendarza sądowego, któremu wówczas przysługują uprawnienia sądu. Na orzeczenie referendarza (uwzględniające wniosek lub go nieuwzględniające) przysługuje skarga do sądu. Skargę tę wnieść należy do sądu rejestrowego w ciągu tygodnia od doręczenia zawiadomienia o dokonaniu czynności. W przypadku wniesienia takiej skargi orzeczenie referendarza traci moc, a sprawę rozpoznaje od nowa sąd rejestrowy jako sąd pierwszej instancji (art k.p.c.). Skarga przysługuje także na zarządzenie wydane przez referendarza, jeżeli przepisy przewidują możliwość wniesienia zażalenia na zarządzenie sądu (a zatem także na zarządzenie o zwrocie wniosku, o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych). W razie wniesienia skargi nowe zarządzenie wydaje sąd. > Jeżeli wniosek nie został zwrócony z powodu braków formalnych, wówczas sąd rozpoznaje go merytorycznie. Sąd bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd sprawdza też, czy wskazane we wniosku o wpis do rejestru dane osobowe osób fizycznych są prawdziwe. Sąd bada również prawdziwość danych innych podmiotów: nazwę, ich nr REGON (chodzi tu oczywiście o podmioty, które ten numer już mają) oraz jeżeli podmiot jest już zarejestrowany w KRS jego numer KRS. Poza tym sąd bada, czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości (art. 23 ustawy o KRS). Jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że podane przez nas dane są nieprawdziwe, albo uzna, że dokumenty nie są zgodne z przepisami prawa, oddali nasz wniosek (nie WPIS NUMERU REGON Po zarejestrowaniu nowej fundacji lub stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym, organizacje te zobowiązane są złożyć wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej na podstawie ustawy z dn. 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.). Po uzyskaniu numeru REGON (w Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym), organizacja powinna złożyć w sądzie rejestrowym wniosek o wpis numeru REGON do KRS ( 17 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach). Wniosek ten składa się na formularzu: KRS-Z20 Wniosek o zmianę danych podmiotu. Do wniosku dołączyć trzeba formularz uzupełniający: KRS-ZY Numer

8 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 14 III. PRZEREJESTROWANIE STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI identyfikacyjny REGON oraz zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON. Zgłoszenie numeru REGON do KRS nie podlega opłacie. * III. PRZEREJESTROWANIE STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI PRZEREJESTROWANIE Z URZĘDU Przerejestrowanie dotyczy podmiotów podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji, które były zarejestrowane przed 1 stycznia 2001 w rejestrach dotychczas właściwych. Przepisy wprowadzające ustawę o KRS przewidują, że fundacje i stowarzyszenia zostaną wpisane z urzędu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Sąd rejestrowy może wezwać daną organizację do uzupełnienia danych. Sposób uzupełnienia danych zależy od praktyki przyjętej w danym sądzie. Może się zdarzyć, że sąd wezwie organizację już zarejestrowaną do złożenia nowego wniosku na nowym formularzu. Z reguły będą to te same formularze, które składają nowo powoływane organizacje. W formularzach podać należy wszystkie dane, które zostały wpisane do starego rejestru, a ponadto informacje i dokumenty dodatkowe. Niektóre sądy mogą wezwać do przysłania tylko niektórych formularzy, zawierających te dane, których w rejestrze brakuje. 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 15 III. PRZEREJESTROWANIE STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI Termin do składania formularzy i dokumentów określi sąd w wezwaniu. Jeżeli nie jesteśmy w stanie złożyć całej dokumentacji w terminie wyznaczonym, możemy wnosić o jego przedłużenie, podając przyczynę, dla której zachowanie terminu nie jest możliwe. W razie uchybienia terminu i nie dokonania czynności w wyznaczonym czasie, z przyczyn od nas niezależnych, możemy złożyć wymagane dokumenty po jego upływie, składając jednocześnie wniosek o przywrócenie terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od ustania przyczyny uchybienia terminu (art ). Wniosek należy dobrze umotywować, wskazując przyczyny, które uniemożliwiły dokonanie czynności w terminie. Sąd do wezwania powinien dołączyć pouczenie zawierające informację, jakie dane należy uzupełnić. W pouczeniu najprawdopodobniej znajdzie się wskazanie, jakie formularze i jakie dokumenty trzeba złożyć. Z przepisów wynika, że złożyć należy: 1) uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentacji (a zatem członków zarządu), jeżeli organizacja zamierza prowadzić działalność gospodarczą art. 19a ust. 1 ustawy o KRS, 2) tekst jednolity statutu, uwzględniający wszystkie zmiany powstałe w okresie między wpisaniem podmiotu do dotychczasowego rejestru a zgłoszeniem do KRS art. 10 przepisów wprowadzających ustawę o KRS. Pozostała dokumentacja znajduje się w dotychczasowych aktach rejestrowych, zatem sąd rejestrowy już powinien ją posiadać. Jeżeli od czasu rejestracji w danych podlegających zarejestrowaniu nastąpiły jakieś zmiany (np. dokonano zmiany statutu, zmiany Zarządu lub innego organu fundacji, zmiany siedziby) w formularzach przysłanych przez sąd, należy te zmiany uwzględnić. Przykładowo: > jeżeli dokonano zmiany Zarządu wpisujemy nowych członków Zarządu, > jeżeli dokonano zmiany statutu załączamy nowy, ujednolicony tekst statutu. UWAGA: Wezwanie zostanie wysłane na adres, znajdujący się w aktach rejestrowych. Dlatego też, jeżeli organizacja prowadzi działalność pod innym adresem niezwłocznie powinna powiadomić nowy sąd rejestrowy o zmianie adresu. Jeżeli nie chce tym samym zainicjować procedury rejestracyjnej, może złożyć takie zawiadomienie w formie zwykłego pisma procesowego. Sąd musi bowiem wiedzieć, gdzie ma wysłać wezwanie tak, aby trafiło do adresata. UWAGA: W formularzach, w których znajdują się pola dotyczące osób fizycznych, trzeba podać numery PESEL. Jeżeli któraś z osób takiego numeru nie ma (np. cudzoziemiec), nie żyje, kontakt z nią jest bardzo utrudniony albo odmawia podania numeru organ podmiotu uprawniony do reprezentacji powinien do pisma stanowiącego odpowiedź na wezwanie sądu dołączyć oświadczenie stwierdzające te okoliczności. Pola, których nie wypełniono należy zgodnie z ogólną zasadą przekreślić.

9 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 16 III. PRZEREJESTROWANIE STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI Oprócz tego należy dołączyć odpowiednie dokumenty, które pozwolą sądowi ocenić, czy zmiana nastąpiła w sposób zgodny z prawem. Z reguły będzie tu chodziło o protokół z posiedzenia organu podmiotu, na którym podjęto uchwałę o zmianie (oczywiście z treścią tej uchwały). Wpis dokonany z urzędu jest wolny od opłaty sądowej. Zatem przerejestrowanie następuje nieodpłatnie. Jeżeli organizacja prowadziła działalność gospodarczą może sama zadecydować: 1) czy chce od razu wpisać się do rejestru przedsiębiorców - wówczas w odpowiedzi na wezwanie sądu musi złożyć dodatkowo formularz KRS-WM 2) czy też pragnie to uczynić później - wówczas nie składa formularza KRS-WM, natomiast do 31 grudnia 2003 r. powinna złożyć wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców na formularzu KRS-W9 i za wniosek ten nie trzeba będzie zapłacić. Wniosek złożony po upływie tego terminu podlega opłacie (1000 zł). Do czasu wpisania do rejestru przedsiębiorców podmiot może prowadzić działalność gospodarczą (wpisy w dotychczasowych rejestrach zachowują moc) art. 7 i 8 przepisów wprowadzających ustawę o KRS. UWAGA: Jeżeli podmiot, pomimo wezwania, nie uzupełni danych (tzn. nie złoży wniosku na odpowiednim formularzu, wypełnionego prawidłowo wraz ze wszystkimi załącznikami i dokumentami oraz terminie wyznaczonym), sąd umarza postępowanie o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Pomimo tego, organizacja nadal będzie mogła zostać wpisana do rejestru. Zgodnie z art. 10 ust. 5 przepisów wprowadzających ustawę o KRS, pomimo umorzenia postępowania, można nadal złożyć wniosek o wpisanie do KRS i to nawet po 31 grudnia 2003 r. z tym że w takim wypadku trzeba będzie zapłacić tyle, ile wynosi opłata za zarejestrowanie nowego podmiotu. Na postanowienie o umorzeniu postępowania przysługują następujące środki zaskarżenia na ogólnych zasadach: 1) skarga jeżeli zostało wydane przez referendarza, 2) zażalenie jeżeli zostało wydane przez sąd. Wniesienie środków zaskarżenia należy opłacić. PRZEREJESTROWANIE NA WNIOSEK 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 17 III. PRZEREJESTROWANIE STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI Najprawdopodobniej zamierzeniem ustawodawcy było, aby przerejestrowanie nastąpiło w krótkim czasie. Przepisy bowiem nie przewidują, jak należy postąpić w sytuacji, gdy wpisanie do nowego rejestru z urzędu jeszcze nie nastąpiło, a zachodzi konieczność zarejestrowania zmiany. Co zrobić, jeżeli np. dokonaliśmy zmiany Zarządu, a fakt ten nie został odnotowany w starym rejestrze i nasza organizacja nie została jeszcze wpisana do KRS? Według ogólnych zasad postępowania nieprocesowego którego odmianą jest postępowanie rejestrowe jeżeli sąd może dokonać danej czynności z urzędu, może to uczynić także na wniosek (art. 506 k.p.c.). Należy zatem przyjąć, że w opisywanym przypadku, podmiot może sam złożyć wniosek o uzupełnienie danych. Wniosek ten powinien zawierać wszelkie informacje, jakich wymaga się od organizacji, która, rejestruje się po raz pierwszy w KRS. Dla pewności należałoby dołączyć całą dokumentację, jakiej wymaga się od takiej organizacji. Na jakich formularzach należy złożyć wniosek? W zasadzie możliwe są dwa rozwiązania: 1) Podmiot składa wniosek na formularzu KRS-W20 wraz z wymaganymi załącznikami i dokumentami, zamieszczając dane aktualne (uwzględniające zmiany nie zarejestrowane w dotychczasowym rejestrze) zob. część II: Zarejestrowanie nowej organizacji. Jeżeli dane zgłaszane różnią się od danych znajdujących się w rejestrze trzeba załączyć całą dokumentację, z której wynika zmiana danych. 2) Podmiot składa wniosek na formularzu KRS-W20 wraz formularzami-załącznikami, gdzie umieszcza dane zgodne z informacjami zawartymi w starym rejestrze oraz składa formularze dotyczące zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym: KRS-Z20 i w zależności od rodzaju zmiany odpowiednie formularze uzupełniające, a ponadto dokumentację wymaganą do przerejestrowania i dokumentację dotyczącą zmian: > KRS-ZA Zmiana oddziały, terenowe jednostki organizacyjne (jeżeli organizacja powołała lub zlikwidowała oddział terenowy). > KRS-WK Organy podmiotu/wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki (jeżeli podmiot powołał organ nadzoru wewnętrznego, którego dotąd nie było). > KRS-ZK Zmiana organy podmiotu (jeżeli organ zmienił skład lub dane osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentacji lub organu nadzoru). > KRS-ZM Zmiana przedmiot działalności (jeżeli podmiot dokonuje zmiany przedmiotu działalności gospodarczej). > KRS-ZS Zmiana połączenie/podział (jeżeli nastąpił podział lub połączenie podmiotu).

10 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 18 IV. WYDAWANIE ZAŚWIADCZEŃ, ODPISÓW I WYCIĄGÓW Z REJESTRÓW Na podstawie obowiązujących przepisów dopuszczalne jest każde z powyższych rozwiązań. Niemniej jednak poszczególne sądy mogą jako jedynie obowiązującą wersję przyjąć tylko jedno z nich. Dlatego też, najlepiej jest dowiedzieć się wcześniej, w sądzie właściwym ze względu na siedzibę naszej organizacji, jaka jest obowiązująca praktyka. * IV. WYDAWANIE ZAŚWIADCZEŃ, ODPISÓW I WYCIĄGÓW Z REJESTRÓW KRAJOWY REJESTR SĄDOWY UWAGA: Poniższa procedura dotyczy tylko tych podmiotów, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. Udzielaniem informacji z KRS zajmuje się Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego. Przy sądach funkcjonują oddziały Centralnej Informacji. Do nich należy się udać, aby uzyskać informacje, otrzymać odpisy, wyciągi i zaświadczenia z rejestru, które mają moc dokumentów wydawanych przez sąd. Przepisy przewidują kilka rodzajów dokumentów. Wszystkie wydawane są odpłatnie: Odpis pełny zawiera treść wszystkich wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS, dokonanych od chwili pierwszego wpisu, z wyjątkiem wpisów nie podlegających ujawnieniu opłata wynosi 60 zł. Odpis aktualny zawiera aktualną treść wpisów w rejestrze opłata wynosi 30 zł. Ten dokument jest najbardziej potrzebny podczas bieżącej działalności organizacji. Wyciąg z rejestru zawiera aktualną treść wpisów, obejmującą wskazane przez podmiot działy rejestru opłata jest zależna od liczby działów, za dział I 10 zł, za każdy następny 5 zł. Zaświadczenia że dany podmiot jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, że nie jest tam wpisany lub, że został z niego wykreślony 15 zł. Informacje np. o numerze KRS, pod którym wpisany jest dany podmiot 5 zł. UWAGA: Od dnia 1 stycznia 2004 r. informacje o organizacjach pozarządowych udostępniane będą nieodpłatnie (nie dotyczy np. wyciągów, odpisów). 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 19 IV. WYDAWANIE ZAŚWIADCZEŃ, ODPISÓW I WYCIĄGÓW Z REJESTRÓW W celu uzyskania tych dokumentów należy złożyć stosowny wniosek na urzędowym formularzu. Formularze można otrzymać w oddziałach Centralnej Informacji, dostępne są także na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Do wniosku dołączyć trzeba dowód wpłaty. Wpłata musi być dokonana na następujący rachunek: Ministerstwo Sprawiedliwości Biuro Finansowo-Administracyjne Al. Ujazdowskie 11, Warszawa Kredyt Bank S.A. IV O/Warszawa Nr rachunku: Wniosek składa się w Centralnej Informacji lub jej oddziałach osobiście lub za pośrednictwem poczty. Wniosek nieprawidłowo wypełniony, nie opłacony oraz wniosek, od którego uiszczono opłatę w wysokości niższej od należnej, pozostawia się bez nadania biegu, informując o tym wnioskodawcę. REJESTRY DOTYCHCZASOWE Kwestie wydawania odpisów z rejestrów dotychczasowych reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu przechowywania dotychczasowych rejestrów i przekazywania akt rejestrowych oraz wydawania z nich odpisów, wyciągów i zaświadczeń. Z dotychczasowych rejestrów można nadal otrzymywać odpisy, wyciągi oraz zaświadczenia. Dokumenty te wydaje ten sąd, w którym znajdują się akta: albo sąd rejestrowy dotychczas właściwy, albo nowy sąd rejestrowy. Wydawanie odpisów i wyciągów oraz zaświadczeń podlega opłacie kancelaryjnej na zasadach dotychczasowych. Jeżeli podmiot nie zostanie przerejestrowany do Krajowego Rejestru Sądowego, wówczas będzie nadal mógł otrzymywać aktualne odpisy, wyciągi i zaświadczenia ze starego rejestru. Pamiętać jednak należy, że każda zmiana statutu (np. składu organów, adresu) wymaga zarejestrowania. Jedynym rejestrem, w którym można obecnie tej czynności dokonać jest Krajowy Rejestr Sądowy, a jedynym właściwym sądem do wpisywania takich zmian jest nowy sąd rejestrowy. Żeby dokonać jakiejkolwiek zmiany trzeba więc zarejestrować podmiot w Krajowym Rejestrze Sądowym. Podmioty, które zostały przerejestrowane do Krajowego Rejestru Sądowego będą mogły otrzymać odpisy, wyciągi i zaświadczenia ze starego rejestru (tzw. historyczne), z tym że na tych dokumentach zostanie umieszczona wzmianka o ich nieaktualności. Przepisy nie przewidują daty końcowej, do której będzie można otrzymać odpisy, wyciągi i zaświadczenia ze starego rejestru.

11 3W* > REJESTRACJA FUNDACJI I STOWARZYSZEŃ... > 20 Podstawa prawna: > Ustawa z dn. 14 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy Prawo działalności gospodarczej (Dz U. z 2002 r., Nr 1, poz. 2) > Ustawa z dn. 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121 poz. 769 z późn. zm.) > Ustawa z dn. 20 sierpnia 1997 r. przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 z późn. zm.) > Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873). > Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 874). > Ustawa z dn. 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowe zasady udzielania informacji z Krajowego Rejestru Sądowego (Dz. U. Nr 117, poz. 1238) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (Dz. U. Nr 118, poz. 1247) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowa treść wpisów w tych rejestrach (Dz. U. Nr 117, poz. 1237) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wysokości opłat za udzielanie informacji oraz wydawanie odpisów, wyciągów i zaświadczeń z Krajowego Rejestru Sądowego (Dz. U. Nr 117, poz. 1240) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu przechowywania dotychczasowych rejestrów i przekazywania akt rejestrowych oraz wydawania z nich odpisów, wyciągów i zaświadczeń (Dz. U. Nr 117, poz. 1239) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. zmieniające rozporządzenie Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 117, poz. 1246) > Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 21 grudnia 2000 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 117, poz. 1244)