Stanowisko Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej dotyczące rządowego projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii druk 2604

Transkrypt

1 Stanowisko Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej dotyczące rządowego projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii druk 2604 Wprowadzenie 1. stoi na stanowisku, że skierowany przez Radę Ministrów do prac w Sejmie projekt ustawy o OZE stanowi szansę na uporządkowanie sytuacji w sektorze odnawialnych źródeł energii, dla których dotychczasowa niepewność regulacyjna stanowiła istotną barierę rozwoju, zwiększającą niepotrzebnie koszty ich powstawania i funkcjonowania. 2. wyraża zadowolenie, że dzięki otwartemu dialogowi społecznemu, towarzyszącemu dotychczasowym pracom, wiele z jego propozycji składanych w trakcie prac nad ustawą, znalazło swoje miejsce w finalnym dokumencie zaakceptowanym przez Radę Ministrów. będzie nadal wnioskowało na etapie prac parlamentarnych, a także w trakcie postępowania notyfikacyjnego w Komisji Europejskiej, o zmianę niektórych zapisów, które podważają trzy główne filary na jakich powinna być oparta Ustawa: rzeczywiste poszanowanie praw nabytych i słusznych interesów w toku, niedyskryminowanie niezależnych inwestorów w sektorze energetyki (IPP), których działalność doprowadziła do zrealizowania ponad 80% dotychczasowych inwestycji w energetyce wiatrowej, niedyskryminowanie odnawialnych źródeł energii tworzących trwałe moce, z których znaczną część dostarcza energetyka wiatrowa. 3. zwraca uwagę na wciąż nierozwiązany problem strukturalnej nadpodaży świadectw pochodzenia. Dlatego proponuje szybsze wejście w życie tych zapisów projektu ustawy (nie wymagających notyfikacji Komisji Europejskiej), które umożliwią szybsze przywrócenie równowagi oraz zapobiegną ponownemu krachowi na rynku świadectw pochodzenia. 4. stoi na stanowisku, że przyjęte przez Rząd podejście o braku konieczności notyfikacji systemu aukcyjnego, nie znajduje potwierdzenia ani w analizach prawnych zapisów definiujących możliwości korzystania z tzw. wyłączeń grupowych (GBER), ani w stanowiskach prezentowanych przez urzędników Komisji Europejskiej, z którymi kontaktowało się w tej sprawie. W związku z tym stoimy na stanowisku, iż należy notyfikować zgodność projektu ustawy o OZE z zasadami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej oznacza to jednak konieczność zmian w niektórych zapisach projektu ustawy w zakresie systemu aukcyjnego oraz wsparcia dla projektów o mocy poniżej 1 MW, w celu dostosowania ich do unijnych przepisów o pomocy publicznej. Nie widzimy natomiast potrzeby zmian lub notyfikowania zawartych w projekcie ustawy nowych rozwiązań dotyczących świadectw pochodzenia, które w naszej ocenie nie stanowią pomocy publicznej. W naszej ocenie należy jednak zmodyfikować przepisy projektu ustawy m.in. dotyczące okresu przejściowego, tak, aby rozpoczęte procesy inwestycyjne mogły być zakończone do końca 2016 roku, bez ekspozycji na nieuzasadnione ryzyko regulacyjne. Zapobiegnie to również powstaniu luki inwestycyjnej, pomiędzy końcem roku 2015, a rokiem 2017, której skutkiem byłoby wstrzymanie inwestycji w OZE na okres 2-3 lat. Zjawisko takie mogłoby poważnie zagrozić realizacji celów unijnych w zakresie OZE, w świetle zbliżającego się roku 2020.

2 5. zwraca uwagę, że proponowany tekst ustawy oznacza w praktyce całkowite zahamowanie rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Wydaje się nieporozumieniem poddanie tej technologii tym samym regułom aukcyjnym co inne technologie OZE, w sytuacji gdy rozwój morskiej energetyki wiatrowej w przeciwieństwie do pozostałych technologii odnawialnych ma znacznie dłuższy harmonogram przygotowania i realizacji inwestycji oraz jest ściśle reglamentowany przepisami lokalizacyjnymi i przyłączeniowymi. Naprawa istniejącego systemu świadectw pochodzenia 6. Wprowadzenie nowego systemu wsparcia opartego o aukcje nie powinno przesłaniać faktu, iż konieczna jest pilna naprawa funkcjonującego obecnie systemu bazującego na zielonych certyfikatach. wielokrotnie formułowało propozycje zmierzające do przywrócenia równowagi na rynku zielonych certyfikatów. Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej wnioskuje zatem o to by art. 44 ust oraz art. 59 i 60 weszły w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku. W ten sposób przyspieszone byłoby rozwiązanie problemu strukturalnej nadpodaży zielonych certyfikatów. Według szacunków na koniec czerwca 2014, nadpodaż wynosi około 11,2 TWh (co stanowi około ¾ prognozowanego popytu na cały 2014 rok 15,5 TWh). Na tą ilość składają się: nierozpatrzone wnioski dotyczące produkcji w 2012 i ,1 TWh plus stan wyprodukowanych świadectw za rok ,8 TWh, minus stan wydanych świadectw za ,8 TWh minus popyt za dwa kwartały - 0,5*15,5 = 7,8 TWh (8,9+5,1+9,8-4,8-7,8 = 11,2 TWh). Tak duża nadpodaż, przy braku szybkiego wprowadzenia zaproponowanych w projekcie ustawy ograniczeń dla współspalania i hydroenergetyki oznacza, że najwcześniej ustabilizowania sytuacji można się spodziewać nie wcześniej niż w 2020 roku, co wraz ze zbyt krótkim okresem przejściowym spowoduje wspomniane już zahamowanie nowych inwestycji w sektorze OZE. Przyjęcie propozycji Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej oznaczałoby, że podaż certyfikatów zmniejszy się zaraz po wejściu w życie w/w przepisów o około 4 TWh, co stanowi około 40% istniejącego nawisu. zwraca też uwagę, że wprowadzenie art. 47, mówiącego o tym, że w sytuacji gdy cena certyfikatów spada poniżej 75% opłaty zastępczej, nie ma możliwości spełniania obowiązku poprzez wnoszenie opłaty zastępczej, nie rozwiązuje sytuacji powstawania nadpodaży świadectw pochodzenia, bowiem już od dwóch lat spełnianie obowiązku umorzenia poprzez wnoszenie opłaty zastępczej jest realizowane na minimalnym poziomie. Zapis w naszej ocenie w tej sytuacji wydaje się martwy i powinien być raczej powiązany z koniecznością regulowania przez Ministra Gospodarki poziomu obowiązku umorzenia tych świadectw. 7. podczas prac nad nowelizacją Prawa Energetycznego w roku 2013 zwaną małym trójpakiem, wnioskowało o wprowadzenie przejrzystego systemu informacji o sytuacji na rynku zielonych certyfikatów w postaci zmiany art. 20f. Niestety argumenty Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej nie przekonały wówczas ani Rządu ani Sejmu i wprowadzono decyzją Senatu, jedynie bardzo okrojone zapisy o obowiązkach informacyjnych, czego skutki odczuwamy po dziś dzień w niekończących się spekulacjach o rzeczywistym obrazie rynku świadectw pochodzenia. Zbyt rzadko publikowana informacja o rynku świadectw pochodzenia, nie pozwala na bieżącą analizę stanu podaży i popytu, w tym wielkości nadpodaży świadectw pochodzenia, co zaburza funkcjonowanie rynku i podejmowanie racjonalnych decyzji inwestycyjnych. Urząd Regulacji Energetyki publikuje je bardzo wybiórczo, a przede wszystkim z dużym opóźnieniem. W sytuacji, gdy rynek zielonych

3 certyfikatów będzie funkcjonował do 2035 roku, niezbędne jest by system informacji był przejrzysty i zapewniał dostęp do bieżących danych. Nie do zaakceptowania jest sytuacja w której instytucja, odpowiedzialna za zapewnienie przejrzystości i rzetelności informacji o rynku energii i prowadzonych przez nią działaniach nie jest w stanie dostarczyć comiesięcznej informacji w takim zakresie. stoi na stanowisku, że przepisy wprowadzające projekt nowej ustawy o OZE należy uzupełnić o zapisy zmieniające odpowiednie artykuły w Prawie Energetycznym wprowadzające transparentność na rynku świadectw pochodzenia, co jest postulowane nie tylko przez branżę energetyki odnawialnej, lecz szeroko rozumiany rynek wytwórców energii. 8. Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej potrzebna jest także korekta art. 60 określająca przesłanki dla możliwości obniżenia kwoty obliga zakupu świadectw pochodzenia poniżej 20%. Wśród wymienionych przesłanek, którymi miałoby kierować się Ministerstwo Gospodarki przy określaniu wielkości obowiązku umorzenia zielonych certyfikatów zabrakło odniesienia do sytuacji na rynku zielonych certyfikatów i jego zbilansowania. Znajdują się natomiast zapisy, które budzą duże wątpliwości: ilość produkcji w małych i mikroinstalacjach im większa produkcja, tym niższe mają być ceny certyfikatów. Należy wziąć pod uwagę, że w obecnym projekcie ustawy o OZE nie ma systemu zapobiegania nadpodaży. Ta przesłanka ignoruje więc prawa nabyte w postaci uprawnienia do racjonalnego poziomu wsparcia dla podmiotów pozostających w systemie certyfikatów, zobowiązania wynikające z umów międzynarodowych niezrozumiała przesłanka. Nie chodzi o ewentualne planowane w ramach Unii Europejskiej podwyższenie tych zobowiązań. Obniżenie zobowiązań w przyszłości, jeśli by nastąpiło, nie powinno wpływać na inwestora, który już zrealizował inwestycję i ma posiadać wsparcie przez 15 lat, bez obowiązku przechodzenia do systemu aukcji (ochrona praw nabytych), dotychczasowe wykonanie udziału energii z OZE to nie powinno być ryzyko podmiotu pozostającego w systemie zielonych certyfikatów. Rząd powinien tak dysponować aukcjami, abyśmy mieli odpowiedni udział energii z OZE (nie za mały, nie nadmierny). Tymczasem proponuje się system, w którym w przypadku, gdy na aukcjach będzie się kontraktować duże ilości nowej produkcji z OZE, wpłynie to na obniżenie obowiązku zakupu świadectw pochodzenia (czyli spadek ich cen), ilość wytworzonego biogazu rolniczego podobna uwaga jak do produkcji w małych i mikroinstalacjach. Jedyną odpowiednią przesłanką mogłaby być tutaj wysokość ceny energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym - jeżeli energia elektryczna będzie bardzo droga, certyfikaty mogą być proporcjonalnie tańsze. rozumie przesłanki dla wprowadzenia elastycznego mechanizmu określania wielkości obowiązku umorzenia, pomimo tego, iż wprowadza to także istotną niepewność systemową. Zakładając racjonalność i obiektywność w postępowaniu organów administracji państwowej niezbędne jest jednak, by podejmując decyzje kierowano się także oceną sytuacji na rynku zielonych certyfikatów, co było zresztą wprost deklarowane przez przedstawicieli rządu w roku 2013 po krachu na tym rynku, a pomijano przesłanki (lub nadawano im mniejsze znaczenie) w tych aspektach w których nie są one zależne od inwestorów realizujących projekty. Tak zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej należy rozumieć ochronę praw nabytych. pragnie także podkreślić, iż w system zielonych certyfikatów wbudowane jest ryzyko rynkowe, bowiem o ile popyt będzie determinowany poprzez decyzje rządu, to podaż będzie zależała od warunków pogodowych w danym roku (wiatr, hydro) oraz od cen paliw (biomasa), jak i zachowań innych

4 inwestorów. 9. Niezrozumiałe jest odrzucanie wniosku o indeksowanie opłaty zastępczej. Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej wielokrotnie podnosiło kwestie indeksacji opłaty zastępczej jako element praw nabytych. Niezrozumiałe jest wprowadzenie mechanizmu, który zamraża opłatę zastępczą na poziomie roku, w którym uchwalona zostanie ustawa, co oznacza, że wielkość ta jest wyraźnie arbitralna i nie wynika z jakichkolwiek merytorycznych przesłanek. System aukcyjny 10. Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej zapisy art. 72 wprowadzające ograniczenie wolumenów przetargów dla technologii pracujących 4000 MWh/MW/rok stanowi element dyskryminacji energetyki wiatrowej (jak również fotowoltaiki) z następujących powodów: nie ma możliwości precyzyjnej oceny wpływu elektrowni wiatrowych na działanie systemu elektroenergetycznego w tym na jego stabilność (patrz raporty TWENTIES oraz IEA WIND) 1, a tym samym na zobiektywizowane ustalenia wysokości takiego współczynnika. Takie podejście jest niezgodne z zasadą neutralności technologicznej, którą wskazuje w swoich wytycznych Komisja Europejska 2, jak dowodzą prowadzone analizy istniejących systemów elektroenergetycznych, o znacznie wyższych stopniach penetracji energetyki wiatrowej, jej wpływ na niestabilność tych sieci jest ograniczony i niższy niż mógłby wynikać z powszechnych opinii [przywołanie raportu] 3. preferuje źródła tylko pozornie stabilne (np. biomasa), które co prawda nie zależą od zjawisk przyrodniczych, ale są tak samo nieprzewidywalne, bowiem mogą zaprzestać lub zmniejszyć produkcję z przyczyn leżących chociażby po stronie kosztów lub dostępności surowców i nie są źródłami centralnie dysponowanymi, naruszają prawa nabyte inwestorów, w postaci praw wynikających z zawartych umów przyłączeniowych. Premiowanie quasi stabilnych źródeł dyskryminuje jedną z niewielu technologii energii odnawialnej, która po okresie wygaśnięcia wsparcia jest w stanie, w zbudowanych instalacjach, produkować energię elektryczną przez co najmniej kolejne 10 lat. To różni zasadniczo energetykę wiatrową od wielu innych technologii, które po wygaśnięciu okresu wsparcia muszą zaprzestać produkcji energii (przykładem może być technologia współspalania, która bez wsparcia nie produkuje energii odnawialnej tu niezbędne wsparcie dotyczy kosztów operacyjnych, a nie poniesionych jednorazowych i odzyskanych kosztów inwestycyjnych). zwraca uwagę, że o ile opublikowane Wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie pomocy państwa przeznaczonej na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach (dalej: Wytyczne) zakładają możliwość stosowania 1 Por. Raport Transmission system operation with a large penetration of wind and other renewable electricity sources in electricity networks using innovative tools and integrated energy solutions (TWENTIES), czerwiec 2013 oraz Raport Design and operation of power systems with large amounts of wind power IEA WIND Task 25,Phase two Zob. European Commission guidance for the design of renewable energy support schemes, COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT 3 ibidem 4 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 28 czerwca 2014 roku,2014/c C200/1

5 odmiennych zasad dla wybranych technologii, to jednakże to wyłączenie oznacza uprzywilejowanie owych technologii w uzasadnionych przypadkach, a nie dyskryminację określonej technologii. Pomimo pozoru neutralności zapisu (podziału na technologie powyżej 4000 MWh/MW/rok i poniżej tego poziomu) jest on, w opinii Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej arbitralnym zapisem wprost dyskryminującym m.in. energetykę wiatrową i jako taki nie może być zaakceptowany. Jak wskazuje art. 126 Wytycznych : Od dnia 1 stycznia 2017 r. zastosowanie mają następujące wymogi: pomoc przyznaje się w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji na podstawie jasnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriów (66), chyba że: a) państwa członkowskie wykażą, iż kwalifikuje się tylko jeden projekt lub bardzo ograniczona liczba projektów bądź zakładów; lub b) państwa członkowskie wykażą, iż procedura przetargowa zgodna z zasadami konkurencji spowodowałaby wyższe poziomy wsparcia (na przykład aby uniknąć przetargów strategicznych); lub c) państwa członkowskie wykażą, iż procedura przetargowa zgodna z zasadami konkurencji spowodowałaby niskie wskaźniki realizacji projektu (uniknięcie zaniżenia wartości ofert przetargowych). W przypadku otwarcia takich procedur przetargowych zgodnych z zasadami konkurencji na zasadach niedyskryminacyjnych dla wszystkich wytwórców energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych Komisja uzna, że pomoc jest proporcjonalna i nie zakłóca konkurencji w zakresie sprzecznym z rynkiem wewnętrznym. Jeżeli procedura przetargowa otwarta dla wszystkich wytwórców miałaby prowadzić do rezultatu poniżej optymalnego poziomu, którego nie można skorygować w projekcie procesu, procedurę tę można ograniczyć do określonych technologii, uwzględniając w szczególności: a) potencjał, jaki dana nowa i innowacyjna technologia oferuje w dłuższej perspektywie czasowej; lub b) potrzebę zapewnienia dywersyfikacji; lub c) ograniczenia sieciowe i stabilność sieci; lub d) koszty (integracji) systemu; lub e) konieczność uniknięcia zakłóceń na rynkach surowców w związku ze wsparciem na rzecz wytwarzania energii z biomasy. ) Wymienione powyżej w pkt c) ograniczenie nie ma zastosowania dla warunków polskich, bowiem wszyscy inwestorzy którzy posiadają prawnie wiążące umowy przyłączeniowe, uzyskali je po wykonaniu - przez profesjonalne jednostki badawcze - analiz możliwości przyłączenia do sieci tych projektów wiatrowych, wskazujących jednoznacznie na istnienie warunków technicznych umożliwiających ich przyłączenie i funkcjonowanie, przy zadeklarowanym poziomie produktywności, niższym niż godz./mw/rok. W związku z powyższym istnieją przesłanki by twierdzić, że ograniczenie wprowadzone w art. 72 stanowi wywłaszczenie z prawa uzyskanego na mocy umowy o przyłączenie, które następuje bez odszkodowania w stosunku do tych wytwórców, których dotknie ograniczenie z Rozporządzenia Rady Ministrów. 11. Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej proponowane w ustawie aukcje na ilość energii: naruszają zapisy Dyrektywy 2009/28/WE, która wskazuje na konieczność zastosowania uśrednionego rozliczenia produkcji energii elektrycznej ze źródeł wiatrowych, co uwzględnia zmienny charakter pracy tych źródeł (patrz załącznik II dyrektywy). Bazując na powyższych

6 zapisach dyrektywy, ustawa powinna uwzględniać specyfikę pracy źródeł odnawialnych, a nie dyskryminować je przez pryzmat tego charakteru pracy (patrz np. art. 12 dyrektywy), podwójnie dyskryminują technologię wytwarzania energii elektrycznej z wiatru, która ponosi już znacząco wyższe koszty bilansowania niż inne technologie (niższa przewidywalność generacji wiatrowej znajdować powinna swoje odzwierciedlenie jedynie w kosztach bilansowania), pomijają fakt, iż dostępnych jest wiele narzędzi w zarządzaniu stabilnością systemu elektroenergetycznego, dotychczas nie wprowadzonych w Polsce (prognozy wiatru włączone do procedur bilansowania KSE), bądź też na początkowym okresie wdrażania (DSM): dyskryminowanie energetyki wiatrowej nie powinno być de facto alternatywą dla rozwoju tych narzędzi. pragnie podkreślić, że proponowane zasady rozliczania oznaczają dwa bardzo znaczne ryzyka prawno-ekonomiczne dla technologii wiatrowej w osiągnięciu zadeklarowanej w aukcji produkcji: niemożność zadeklarowania wielkości produkcji w oparciu o stanowiący standard dla naszej branży współczynnik P 50, w okresach trzyletnich (o czym mowa poniżej), ze względu na przybliżoną ocenę produktywności farmy wiatrowej na etapie składania ofert, która jest weryfikowana dopiero po rocznym/dwuletnim okresie eksploatacji (prognoza produktywności nie obejmuje wszystkich złożoności lokalizacji farmy jest to obiektywne ograniczenie metod modelowania i prognozowania produktywności) ryzyko trwałego braku możliwości osiągnięcia zakładanej produkcji na poziomie P 50 i ponoszenia z tego tytułu kar, pomimo braku zawinienia. Aukcje na ilość energii muszą mieć zatem wbudowany system korekty deklarowanej produkcji/wylicytowanej ceny (mechanizm zastosowany w Holandii) albo powinna być zagwarantowana możliwość przenoszenia niewyprodukowanej w danym roku ilości energii na kolejne lata (jak i też otrzymania wsparcia ponad deklarowany roczny wolumen produkcji), pod warunkiem, aby łącznie wsparcie było limitowane do zadeklarowanej produkcji w okresie 15 lat. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż przyjęcie systemu wsparcia opartego o aukcje na ilość energii z jedynie 3 letnim okresem rozliczenia tak jak to zakłada zapis art i brak możliwości weryfikacji produktywności po wybudowaniu farmy wiatrowej, będzie prowadzić do dyskryminacji energetyki wiatrowej. By uniknąć kar za niedostarczenie produkcji farmy wiatrowe będą musiały zaniżać deklarowane poziomy produkcji w aukcjach, przy niezmienionych nakładach inwestycyjnych. Jest to bezpośrednia dyskryminacja tej właśnie technologii wytwarzania. Z analiz rozkładu prawdopodobieństwa w prognozach produktywności wynika, że aby uniknąć kar za niewykonanie produkcji w wielkości wynikającej z aukcji, należałoby podstawową produktywność P 50 stanowiącą standard dla farm wiatrowych, pomniejszać o około 20%. Wprowadzenie rozliczenia trzyletniego nie stanowi przy tym żadnej jakościowej różnicy. Różnice w produktywności prognozowanej i rzeczywistej mogą zaś sięgać nawet 10% Aukcje i ich parametry, w tym cena referencyjna powinny być ogłaszane z większym wyprzedzeniem niż 30 dni jak to jest zapisane w art. 78. Umożliwiłoby to przystąpienie do aukcji wszystkim zainteresowanym podmiotom. Przygotowanie wiążącej oferty jest bowiem czasochłonną procedurą wymagającą akceptacji wewnątrz struktur zarządczych inwestorów. 5 Zob. Raport firmy Enerpark Inżynieria Wiatrowa O Długoterminowych prognozach produkcji farmy wiatrowej oraz Raport firmy Stermedia Oszacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia średniorocznej produktywności w okresie trzech lat niższej o zadany próg procentowy n, np. n = -20%.

7 postuluje zatem, by Prezes URE ogłaszał aukcje z co najmniej 60-cio dniowym wyprzedzeniem. 13. W kolejnych latach powinny być monitorowane wyniki aukcji, po to by w sytuacji, gdy byłby zagrożony cel 2020 dokonać przesunięć niewykorzystanej mocy między małymi a dużymi projektami (25%). Energia wiatrowa jako efektywna technologia jest w stanie wybudować więcej nowych mocy ponad ilości zakreślone w obecnym Krajowym Planie Działania w zakresie OZE (KPD). 14. Proponowana Ustawa o OZE nie implementuje wprost zapisów Dyrektywy 2009/28 o zasadzie pierwszeństwa w dostępie do sieci energii z OZE. W ustawie powinien znaleźć się więc zapis, że po okresie wsparcia energia wytworzona w źródłach odnawialnych ma pierwszeństwo w dostępie do sieci; dziś ten zapis jest ograniczony poprzez brzmienie art. 93 ust. 3 i 4, który limituje ten okres do 15 lat. 15. Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej rozliczanie różnic pomiędzy ceną rynkową a taryfą, określoną poprzez aukcję, powinno opierać się o taki sam indeks cen rynkowych, jak w przypadku rozliczania sprzedawców zobowiązanych. W projekcie ustawy sprzedawcy zobowiązani rozliczają się w stosunku do średniej ważonej, podczas gdy pozostałe podmioty sprzedające energię samodzielnie na rynku w stosunku do średniej arytmetycznej, w związku z tym ponoszą dodatkowe ryzyko profilu produkcji. W związku z tym wnioskujemy o odpowiednią zmianę art. 94 ust. 2 pkt 2 i zastosowanie tej samej metodologii (średniej ważonej) zarówno dla podmiotów samodzielnie sprzedających energię na rynku, jak i sprzedawców zobowiązanych. 16. Zwracamy uwagę na fakt, iż ceny uzyskiwane w aukcjach są cenami brutto i nie uwzględniają kosztów dostępu do rynku (w tym zasadniczego składnika tych kosztów w postaci kosztów bilansowania). uważa, że może to prowadzić do preferowania projektów realizowanych w ramach zintegrowanych grup energetycznych posiadających spółki dystrybucyjne. 17. Wprowadzenie systemu aukcyjnego oznacza, że harmonogramy przyłączeniowe wprowadzone małym trójpakiem tracą swoje uzasadnienie, gdyż wybudowanie farmy wiatrowej będzie zależne w znaczącej mierze od tego czy i w jakim wymiarze będą ogłoszone postępowania aukcyjne. W sytuacji tak znacznej zmiany w systemie przyłączeń, zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej należy: zobowiązać operatorów do zwrotu kaucji w przypadku wniosku o rozwiązanie umowy przyłączeniowej ze strony podmiotu przyłączanego, nie naliczać kar za niezrealizowanie harmonogramu, zobowiązać operatorów do renegocjowania umów przyłączeniowych, w tym harmonogramów, po wejściu w życie systemu aukcyjnego. 18. pragnie zwrócić uwagę, że część dużych projektów farm wiatrowych realizowana jest etapowo. Mimo, iż budowane są w tym samym miejscu przyłączenia (GPZ), to są to faktycznie zupełnie różne inwestycje z biznesowego punktu widzenia. Niestety definicja instalacji OZE w brzmieniu, jakie nadano jej w ostatniej wersji projektu niesie poważne konsekwencje finansowe dla tego rodzaju projektów. Według projektu ustawy art. 2 pkt 13 instalacja odnawialnego źródła energii jest instalacją stanowiącą:

8 a) wyodrębniony zespół urządzeń służący do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy, przyłączonych w jednym miejscu przyłączenia, w których energia elektryczna lub ciepło wytwarzane są z odnawialnych źródeł energii, a także magazyn energii elektrycznej, przechowujący wytworzoną energię elektryczną połączony z tym zespołem urządzeń; lub ( ). Fraza przyłączonych w jednym miejscu przyłączenia może być interpretowana w ten sposób, że kolejne fazy projektu wiatrowego (kolejne turbiny), jeżeli są przyłączone do sieci w tym samym miejscu, co wcześniej uruchomione turbiny, stanowią część tej samej instalacji OZE, a co za tym idzie, okres, w którym mogą być wydawane świadectwa pochodzenia dla wszystkich turbin wchodzących w skład tej instalacji wynosi 15 lat od momentu uruchomienia pierwszej turbiny wchodzącej w skład tej instalacji OZE. Tak skonstruowany zapis oznacza poważne konsekwencje finansowe dla projektów oddawanych do użytkowania w kolejnych następujących po sobie poszczególnych okresach czasu, ponieważ turbiny uruchomiane w kolejnych etapach będą miały zagwarantowany okres wsparcia na okres krótszy niż 15 lat. Należy również zwrócić uwagę, że zastosowana definicja odnosząca się do odnawialnego źródła energii nie jest zgodna z definicją określoną przez Parlament i Radę w dyrektywie 2009/28/WE w art. 2. Utrzymanie w projekcie zapisów definicji wskazujące na miejsce przyłączenia w sieci skutkować będzie wprowadzeniem do krajowego ustawodawstwa niezgodnych z ustawodawstwem Unii Europejskiej przepisów i może skutkować brakiem notyfikacji projektu przez Komisję Europejską. W związku z powyższym postuluje, by definicja źródła OZE na potrzeby rozliczania okresu wsparcia była oparta o dokument koncesji i moc określoną w tym dokumencie. Realizowanie projektów w poszczególnych etapach wiązać się będzie z wydaniem nowej lub zmianą istniejącej koncesji, niezależnie od tego czy dany projekt jest przyłączony do jednego lub wielu punktów przyłączenia i czy jest jedna czy też wiele umów przyłączeniowych. 19. wnioskuje też o wyłączenie okresu rozruchu technologicznego z 15 letniego okresu wsparcia. W dzisiejszym brzmieniu zapis art w powiązaniu z art oznacza, że okres wsparcia wynosi 15 lat (90 dni rozruchu technologicznego + okres pomiędzy zakończeniem rozruchu technologicznego a otrzymaniem koncesji). Okres rozruchu technologicznego oznacza m.in. że farma wiatrowa nie pracuje pełną mocą, a w przypadku obiektów większych niż kilka turbin, procedury odbiorów i uzyskania koncesji trwają dłużej niż 90 dni, wobec czego przez okres pomiędzy zakończeniem rozruchu technologicznego, a otrzymaniem koncesji farma wiatrowa będzie pozbawiona w ogóle wsparcia i będzie sprzedawać jedynie energię czarną. postuluje więc, by okres rozruchu technologicznego nie był wliczany w 15 letni okres wsparcia. 20. W art. 75 znalazł się zapis, który wskazuje, że urządzenia powinny być wyprodukowane nie później niż 48 miesięcy przed wyprodukowaniem pierwszej energii, powinno być zaś nie wcześniej niż 48 miesięcy. Notyfikacja i okres przejściowy 21. W związku z wnioskami wynikającymi z analiz prawnych dotyczących możliwości zastosowania wyłączeń sektorowych (ang. GBER) oraz wymianą poglądów w tej kwestii z przedstawicielami Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji (ang. DG Competition), z których jednoznacznie wynika, że proponowany w nowej ustawie OZE system aukcyjny wymaga notyfikacji, Polskie Stowarzyszenie

9 Energetyki Wiatrowej postuluje prowadzenie równoległych prac Sejmowej Komisji Energetyki i Surowców Energetycznych oraz rozmów z Komisją Europejską w zakresie zgodności proponowanych w ustawie systemów wsparcia w postaci aukcji dla instalacji powyżej 1 MW oraz systemu wsparcia instalacji poniżej1 MW z Wytycznymi w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach Wniosek ten zgodny jest zresztą ze stanowiskiem Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju zawartym w piśmie z dnia 23 czerwca br. do Sekretarza Rady Ministrów mówiącym, iż przedstawiony w projekcie ustawy aukcyjny system wsparcia nie kwalifikuje się do zwolnienia z obowiązku notyfikacji na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, m.in. z powodu przekroczenia progu 150 mln euro rocznego budżetu programu. 22. Mając zatem na uwadze, że system aukcyjny bez wątpienia podlega obowiązkowi notyfikacji, zasadne jest podjęcie działań zmierzających do rozpoczęcia procesu notyfikacyjnego w możliwie krótkim terminie. Postulujemy w związku z tym przywrócenie tzw. klauzuli zawieszającej wejście w życie przepisów dotyczących organizacji aukcji dla projektów OZE o mocy ponad 1 MW oraz systemu wsparcia dla projektów o mocy poniżej 1 MW do momentu uzyskania pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej. Przyjęcie takiego trybu postępowania przyniesie następujące korzyści: pozwoli na kontynuację prac legislacyjnych bez naruszania prawa Unii Europejskiej regulującego obszar pomocy publicznej, zminimalizuje ekspozycję inwestorów na ryzyka prawne (w tym ryzyko ewentualnego zwrotu nienotyfikowanej pomocy publicznej), wyeliminuje ryzyko nałożenia na Polskę kary za wdrożenie przepisów krajowych w sprzeczności z art. 107 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 23. Jednocześnie ze względu na wciąż dużą niepewność co do dalszego przebiegu prac legislacyjnych i samego procesu notyfikacji, a także by zapobiec zastojowi w inwestycjach, które grożą niespełnieniem celów roku 2020, postulujemy by jednoznacznie określić, ze projekty zrealizowane do 31 grudnia 2016 roku kwalifikują się do uzyskania wsparcia wynikającego z obecnego systemu zielonych certyfikatów. Usunięta zostałaby w ten sposób główna przeszkoda, uniemożliwiająca efektywne finansowanie projektów OZE poprzez kredyty bankowe w okresie oczekiwania na notyfikacje systemu aukcyjnego, co poważnie hamuje rozwój tej branży. Wejście w życie zapisów ustawy o systemie aukcyjnym bezpośrednio po notyfikacji, przy jednoczesnym określeniu, że projekty w trakcie realizacji będą kwalifikowały się do obecnego systemu zielonych certyfikatów, jeżeli zostaną zakończone przed 31 grudnia 2016, umożliwi rozpoczęcie przygotowań do aukcji w sytuacji gdy notyfikacja nastąpiłaby przed grudniem W ten sposób stworzone zostałyby stabilne i przewidywalne warunki do inwestowania w OZE w okresie przed faktycznym rozpoczęciem funkcjonowania nowego, aukcyjnego systemu wsparcia, a jednocześnie umożliwiłby uruchomienie systemu aukcyjnego jeszcze przed końcem 2016 roku w sytuacji wcześniejszej notyfikacji. Zwracamy też uwagę, iż realizacja inwestycji, które wygrają dostęp do wsparcia w systemie aukcyjnym nie nastąpi z chwilą rozstrzygnięcia aukcji, lecz najwcześniej po ok miesiącach od tej daty. Dzięki przyjęciu rozwiązania proponowanego przez nie zostaną zatrzymane inwestycji w OZE w latach , co w przypadku wystąpienia luki inwestycyjnej groziłoby brakiem realizacji zobowiązań Polski w zakresie udziału OZE do roku podziela stanowisko Ministra Gospodarki (wyrażone w piśmie do Sekretarza Rady Ministrów z dnia 23 maja 2014r. znak

10 DEO-I /54/14 w którym cytuje opinię Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów 6 : Władze polskie stoją na stanowisku, że funkcjonujący w Polsce system certyfikatów nie stanowi pomocy publicznej ze względu na to, że nie angażuje on środków publicznych. Kwestia ta została notyfikowana Komisji Europejskiej w celu uzyskania pewności prawnej i jest obecnie przedmiotem postepowania Komisji. W związku z tym dokonanie jednoznacznej oceny charakteru systemu opartego o certyfikaty nie jest możliwe do czasu zajęcia przez Komisję Europejską stanowiska w tej sprawie. ) w zakresie braku zaangażowania środków publicznych w polskim systemie certyfikatów. Jednakże z uwagi na ryzyko, że w trakcie prac sejmowych Komisja Europejska może zażądać notyfikowania zgodności z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej projektu ustawy OZE w zakresie zmian w funkcjonującym dziś systemie zielonych certyfikatów, wskazane jest podjęcie dialogu z Dyrektoriatem ds. Konkurencji również w zakresie bez zbędnej zwłoki. 25. stoi jednocześnie na stanowisku, ze wprowadzenie zmian w funkcjonującym systemie zielonych certyfikatów od dnia roku, w zakresie korekty wsparcia dla niektórych technologii czy określania tzw. celu OZE (co zostało ujęte w rozdziale IV projektu ustawy) nie stwarza żadnego dodatkowego ryzyka prawnego nawet w hipotetycznej sytuacji, gdyby Komisja zmieniła dotychczasowa politykę i uznała system certyfikatowy za pomoc publiczną. Wprowadzenie zmian w zakresie korekty wsparcia zielonymi certyfikatami od dnia pozwoli natomiast na ustabilizowanie sytuacji na rynku zielonych certyfikatów i zapobiegnie powtórzeniu kryzysu z lutego 2012 r. 26. W celu zminimalizowania ryzyka braku notyfikacji, postuluje by zapisy ustawy dopasować do Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach w tym m.in. dotyczących: spełniania wymagań w zakresie efektu zachęty, mechanizmów zapewniające brak nadkompensaty u wytwórców OZE, mechanizmów pomniejszających pomoc operacyjną u wytwórców, którzy będą korzystali z pomocy inwestycyjnej, przy czym nie powinno to dotyczyć inwestycji zrealizowanych przed wejściem w życie nowej ustawy, mechanizmów, który zagwarantują brak wsparcia dla wytwórców OZE w sytuacji ujemnych cen energii. Wsparcie dla morskiej energetyki wiatrowej 27. Wsparcie dla morskiej energetyki wiatrowej (MEW) powinno odbywać się rozdzielnie wobec aukcji na pozostałe OZE. Niezbędny jest odrębny koszyk z alokowanymi środkami na potrzeby rozwoju projektów offshore. Z uwagi na początkową fazę rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce zasadne jest zastosowanie systemu fixed feed-in-premium lub subwencji kapitałowych dla pierwszych komercyjnych projektów wielkoskalowych dotyczących morskich farm wiatrowych. W systemie aukcyjnym przedmiotowe instrumenty gwarantowałyby rozwój morskiej energetyki, pozwalając Polsce wykorzystać jeden z najwyższych na obszarze Morza Bałtyckiego potencjałów rozwoju MEW ze względu na długość linii brzegowej oraz znaczący obszar morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej. Dodatkowo pragniemy zwrócić uwagę na bardzo wysoki potencjał wytworzenia przez sektor morskiej energetyki wiatrowej wartości dodanej dla Polskiej gospodarki, w wysokości prawie 74 mld zł, w perspektywie roku Rozwój tego 6 Pismo UOKiK z dnia 8 kwietnia 2014 r., znak: DD (9)/14/ARIES oraz pismo UOKiK z dnia 14 kwietnia 2014 r., znak: DDO-SS0-4(32)/13/AR. 7 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 28 czerwca 2014 roku, 2014/C C200/1

11 sektora może stworzyć w Polsce dodatkowe 31 tys. nowych miejsc pracy i pozwolić na zaspokojenie zapotrzebowania na energię elektryczną po roku 2020 przy jednoczesnej redukcji emisji do atmosfery i wzroście bezpieczeństwa energetycznego kraju. 8 Takie wyłączenie jest zgodne z opublikowanymi Wytycznymi Komisji Europejskiej, gdzie wyraźnie jest zapisane, że dla wybranych technologii w uzasadnionych przypadkach mogą być zastosowane odmienne systemy wsparcia. Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, morska energetyka wiatrowa wypełnia przesłanki dla takiego odmiennego traktowania (art. 126: Od dnia 1 stycznia 2017 r. zastosowanie mają następujące wymogi: pomoc przyznaje się w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji na podstawie jasnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriów (66), chyba że: a) państwa członkowskie wykażą, iż kwalifikuje się tylko jeden projekt lub bardzo ograniczona liczba projektów bądź zakładów; lub b) państwa członkowskie wykażą, iż procedura przetargowa zgodna z zasadami konkurencji spowodowałaby wyższe poziomy wsparcia (na przykład aby uniknąć przetargów strategicznych); lub c) państwa członkowskie wykażą, iż procedura przetargowa zgodna z zasadami konkurencji spowodowałaby niskie wskaźniki realizacji projektu (uniknięcie zaniżenia wartości ofert przetargowych) W przypadku morskich farm wiatrowych mamy do czynienia z warunkiem a), bowiem proces udzielania decyzji lokalizacyjnych oraz warunków przyłączenia prowadzony był na podstawie odrębnych procedur, które spełniały warunki konkurencyjności na etapie ich udzielania. Nie ma zatem możliwości konkurowania większej ilości projektów niż te które otrzymały decyzje lokalizacyjne i warunki przyłączenia. Możliwa jest jedynie konkurencja pomiędzy projektami wewnątrz tej grupy projektów. Jest kompletnie odmienna sytuacja do projektów w pozostałych technologiach OZE. Wprowadzony w art zapis o 72 miesięcznym okresie realizacji morskich farm wiatrowych jest zapisem niewiele znaczącym, gdyż morskie farmy nie mają szans konkurowania z innymi technologiami OZE za pomocą wyłącznie ceny za 1 MWh. Jesteśmy przekonani, że powyższe postulaty stanowią dobry i merytoryczny wkład w prace nad ostatecznym kształtem ustawy OZE, a ich implementacja umożliwi realizację celów regulacji, w tym, w szczególności minimalizację kosztów funkcjonowania OZE dla odbiorców końcowych energii elektrycznej w Polsce. 8 Raport przygotowany przez Ernst&Young dla Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej "Morska energetyka wiatrowa - analiza korzyści dla polskiej gospodarki oraz uwarunkowania rozwoju", Warszawa 28 lutego 2013