Chemia organiczna. Mechanizmy reakcji chemicznych. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Chemia organiczna. Mechanizmy reakcji chemicznych. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego"

Transkrypt

1 Chemia organiczna Mechanizmy reakcji chemicznych Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1

2 homoliza - homolityczny rozpad wiązania w jednym z reagentów; powstają produkty zawierające niesparowane elektrony rodniki (karborodniki) heteroliza rozpad wiązania, w czasie którego para elektronów pozostaje przy jednym z fragmentów karboanionie karbokation obdarzony jest ładunkiem dodatnim 2

3 Reakcja substytucji nukleofilowej reakcja nukleofilu (Nu) ze związkiem organicznym zawierającym łatwo odchodzącą elektroujemną grupę (np. halogen) następuje wymiana grupy odchodzącej na nukleofil nukleofile: atomy lub grupy atomów obdarzone ładunkiem ujemnym lub dysponujące wolną parą elektronów wykazują powinowactwo do dodatnio naładowanego atomu węgla 3

4 Reakcja substytucji nukleofilowej szybkość reakcji S N zależy od warunków reakcji właściwości nukleofila oraz budowy reagenta organicznego odczynniki nukleofilowe, jako grupy obdarzone ładunkiem ujemnym są zasadowe, wykazują powinowactwo do protonu nukleofilowość nie zawsze pokrywa się z zasadowością: jon HO - - silna zasada, średniej mocy nukleofil jon HS - - bardzo silny nukleofil, znacznie słabsza zasada 4

5 Reakcja substytucji nukleofilowej na szybkość reakcji S N duży wpływ mają właściwości grupy odchodzącej najbardziej reaktywną grupą odchodzącą jest anion tosylanowy (p-toluenosulfonowy), a bardzo trudno podstawić anion fluorkowy zasadowość (pk a zasady skoniugowanej) względna szybkość grupa odchodząca mniej reaktywne bardziej reaktywne 5

6 Reakcja substytucji nukleofilowej aniony silnych kwasów (słabe zasady) są dobrymi grupami odchodzącym p-toluenosulfonian aniony słabszych kwasów (silne zasady) są gorszymi grupami odchodzącymi 6

7 Reakcja substytucji nukleofilowej S N2 - substytucja nukleofilowa dwucząsteczkowa reakcja substytucji nukleofilowej, której szybkość jest zależna od stężenia obu reagentów np. reakcja hydrolizy halogenków metylu i I-rzędowych: CH 3 Br + OH - CH 3 OH + Br - szybkość reakcji V = k[ch 3 Br]. [ OH - ] jest zależna od stężenia halogenku alkilu i stężenia zasady 7

8 Reakcja substytucji nukleofilowej S N1 - substytucja nukleofilowa jednocząsteczkowa reakcja substytucji nukleofilowej, której szybkość jest zależna od stężenia jednego z reagentów np. hydroliza halogenków III rzędowych (CH 3 ) 3 C Br + OH - (CH 3 ) 3 C OH + Br - szybkość reakcji V = k[(ch 3 ) 3 C Br] jest zależna jedynie od stężenia halogenku alkilu 8

9 Reakcja substytucji nukleofilowej S N2 podczas reakcji dochodzi do zmiany konfiguracji - inwersji konfiguracji cis-(1r,3s)-1-chloro-3-metylocyklopentan trans-(1s,3s)-1-hydroksy-3-metylocyklopentan I etap - atak odczynnika nukleofilowego od przeciwnej strony cząsteczki w stosunku do grupy odchodzącej z tej samej strony nie może ze względów objętościowych i elektrostatycznych tworzy się przejściowo addukt zawierający pięciokoordynacyjny atom węgla. 9

10 Reakcja substytucji nukleofilowej S N2 II etap - zerwanie wiązania z grupą odchodzącą nowy podstawnik zajmuje pozycję po przeciwnej stronie cząsteczki niż grupa, która została podstawiona w stanie przejściowym trzy podstawniki na atomie węgla w centrum reakcji znajdują się w jednej płaszczyźnie - nie mogą one być objętościowo duże atomy H lub podstawniki przy 1 o atomie węgla tylko pochodne metanu i zawierające 1 o grupy alkilowe ulegają łatwo tej reakcji S N2 dla pochodnych 2 o zachodzi wolno, a 3 o nie reagują wg S N2 10

11 Reakcja substytucji nukleofilowej S N2 wpływ rozpuszczalnika reakcję utrudniają rozpuszczalniki protyczne - posiadające ruchliwe protony woda, alkohole, aminy solwatują (osłaniają) one cząsteczki nukleofila, utrudniając zbliżenie się miejsca reaktywnego w cząsteczce nukleofil solwatowany przez cząsteczki protycznego rozpuszczalnika jest mniej aktywny większy trudniej zbliżyć się do drugiego reagenta nukleofile o większych rozmiarach są aktywniejsze w reakcjach S N2, ponieważ im mniejszy promień jonu tym silniej jest on solwatowany przez cząsteczki protycznego rozpuszczalnika. 11

12 Reakcja substytucji nukleofilowej S N2 wpływ rozpuszczalnika reakcję ułatwiają rozpuszczalniki aprotyczne solwatują kation, a nie nukleofil anion jest bardziej ruchliwy (aktywny), ma mniejsze rozmiary, ma łatwiejszy dostęp do miejsca reaktywnego cząsteczki organicznej. rozpuszczalniki aprotyczne: acetonitryl (CH 3 CN), dimetyloformamid [(CH 3 ) 2 NCHO, DMF], sulfotlenek dimetylu [(CH 3 ) 2 SO, DMSO], heksametylofosforotriamid {[(CH 3 ) 2 N] 3 PO, HMPA} 12

13 Reakcja substytucji nukleofilowej S N2 Reakcję S N2 ułatwia: brak zawady przestrzennej reagenta organicznego duża reaktywność odczynnika nukleofilowego podatność grupy opuszczającej na odłączenie się od atomu węgla wysoka polarność rozpuszczalników aprotycznych 13

14 Reakcja substytucji nukleofilowej S N1 Szybkość reakcji typu S N1 nie zależy od stężenia odczynnika nukleofilowego, biegnie zgodnie z kinetyką pierwszego rzędu hydroliza (CH 3 ) 3 C-Br + HOH (CH 3 ) 3 C-OH + HBr halogenki t-butylowe są odporne na atak nukleofilowy (duża objętość 3 o grupy alkilowej) znacznie łatwiej niż halogenki 1 o ulegają dysocjacji z utworzeniem karbokationu karbokation w reakcji z cząsteczką wody zostaje szybko przekształcony w alkohol: oderwanie się jonu halogenkowego jest procesem wolnym - stanowi najwolniejszy etap reakcji decyduje on o szybkości całej reakcji szybkość powstawania karbokationu zależy w danych warunkach tylko od stężenia halogenku alkilu 14

15 Reakcja substytucji nukleofilowej S N1 produkt pośredni w procesie hydrolizy 3 o halogenku alkilowego - płaski karbokation hybrydyzacja atomu C sp 2. cząsteczka wody może przyłączyć się do niego z jednej lub z drugiej strony powstaje mieszanina enancjomerów (R) i (S), (często) w stosunku 1:1, niezależnie od tego jaką konfigurację miał substrat 15

16 Reakcja substytucji nukleofilowej S N1 wpływ rozpuszczalnika ułatwiają dysocjację halogenku alkilowego i stabilizują karbokation wpływają na pierwszy etap reakcji, tj. stan przejściowy. rozpuszczalniki polarne, przede wszystkim protyczne solwatując jony sprzyjają reakcjom S N1 alkohole, kwas mrówkowy i woda. najkorzystniejszym rozpuszczalnikiem dla S N1 jest woda dodatek rozpuszczalników organicznych ułatwia rozpuszczanie reagentów organicznych, ale zwykle obniża szybkość reakcji. solwatacja karbokationu przez cząsteczki rozpuszczalnika 16

17 Reakcja substytucji nukleofilowej S N1 reaktywność substratu zależy od właściwości grupy odchodzącej szereg reaktywności, najbardziej aktywne są tosylany: HOH Cl-< Br- < I- < < TosO - Wpływ budowy substratu Struktury reszty organicznej stabilizujące karbokation ułatwiają reakcje S N1. wzrost rzędowości karbokationu wpływa na jego trwałość, trzeciorzędowe pochodne najłatwiej ulegają reakcjom S N1, 2 o trudniej 1 o są w tego typu reakcjach nieaktywne 17

18 Reakcja substytucji nukleofilowej S N1 mezomeria - wpływ na stabilizację karbokationu, obecność podwójnego wiązania w położeniu β, tzw. układ allilowy. ułatwienie reakcji S N1 dla benzylowych 18

19 Porównanie reakcji S N1 i S N2 Substratami reakcji S N1 są związki organiczne tworzące stabilne karbokationy, np. halogenki 3 o, allilowe czy benzylowe Reakcję S N1 ułatwiają protyczne rozpuszczalniki polarne (solwatują aniony i kationy) Odczynniki nukleofilowe nie wpływają na szybkość reakcji S N1 Solwoliza halogenków alkilowych jest przykładem reakcji biegnącej wg kinetyki S N1. Szybkość reakcji wzrasta wraz ze wzrostem rzędowości: CH 3 -X < RCH 2 -X << R 2 CH-X Substraty reakcji S N2 nie mogą mieć zawad sterycznych Reakcję S N2 ułatwiają polarne rozpuszczalniki aprotyczne, a podwyższenie stężenia odczynnika nukleofilowego zwiększa szybkość reakcji Efekt grupy odchodzącej jest taki sam w obu reakcjach: R-OTos > R-I > R-Br > R-Cl >> R-F 19

20 Substytucja elektrofilowa S E reakcja charakterystyczna dla związków aromatycznych - reakcja aromatycznej substytucji elektrofilowej elektrofil (E + ) podstawia proton związany z pierścieniem aromatycznym lub elektrofil podstawia inny atom lub grupę związaną z pierścieniem aromatycznym 20

21 stabilizowany mezomerycznie karbokation Substytucja elektrofilowa S E 1. addycja elektrofila E + do pierścienia aromatycznego 2. powstaje stabilizowany mezomerycznie karbokation 3. odszczepienie protonu 4. odtwarzenie układu aromatycznego, w którym powstaje pochodna zawierająca elektrofil w miejscu protonu 21

22 Substytucja elektrofilowa S E nitrowanie nitrozowanie halogenowanie acylowanie sulfonowanie alkilowanie 22

23 Substytucja elektrofilowa S E wpływ podstawników ułatwianie reakcji S E - zwiększanie szybkości reakcji przez uaktywnienie pierścienia aromatycznego aktywujące: kierują nowy podstawnik w położenie orto- lub para- grupy elektronodonorowe -OH -OR, -NH 2, -NHR, -NR 2, -alkil 23

24 Substytucja elektrofilowa S E wpływ podstawników utrudnianie reakcji S E - obniżanie szybkości reakcji poprzez dezaktywację układu aromatycznego dezaktywujące kierują nowy podstawnik w położenie meta- grupy elektroakceptowowe wykazujące równocześnie efekt -M i -I -NO 2 -COOH -COOR -CONR 2 -CN -COR -COH -NR 3 (R: H, alkil, aryl) 24

25 Substytucja elektrofilowa S E wpływ podstawników utrudnianie reakcji S E - obniżanie szybkości reakcji poprzez dezaktywację układu aromatycznego dezaktywujące kierują nowy podstawnik w położenie orto- lub para- grupy wykazujące efekt +M i I; halogeny 25

26 Substytucja elektrofilowa S E wpływ podstawników orto- i para meta grupa I grupa III grupa II reaktywność 26

27 Reakcje eliminacji Związki organiczne zawierające dobrą grupę odchodzącą mogą ulegać reakcji eliminacji w wyniku czego powstają alkeny dobre grupy odchodzące : tosylanowa, halogenki, alkoksylanowa woda 27

28 Reakcje eliminacji reakcje eliminacji zachodzą pod wpływem zasad odczynniki zasadowe mają zwykle właściwości nukleofilowe reakcje eliminacji i substytucji są wzajemnie konkurencyjne. kierunek reakcji zależy od: właściwości związku organicznego, właściwości odczynnika (im bardziej zasadowy tym większa tendencja do eliminacji) i warunków reakcji. 28

29 Reakcje eliminacji E 2 w reakcjach eliminacji biegnących wg mechanizmu E 2 szybkość reakcji zależy od stężenia obu reagentów reguła Zajcewa: w produktach reakcji eliminacji halogenowodoru (HX) z halogenków alkilowych przeważa bardziej rozgałęziony alken. 29

30 Reakcje eliminacji E 2 reakcje E 2 zachodzą pod wpływem silnej zasady. odrywa ona proton z atomu węgla w pozycji β (z atomu sąsiadującego z atomem C, do którego przyłączona jest grupa odchodząca): ataku zasady (EtO - ) na atom wodoru związany z C β w stanie przejściowym: rozluźnienie wiązania pomiędzy H-C β i C α -Br oraz utworzenie częściowo podwójnego wiązania pomiędzy C α -C β. proton jest odrywany z pozycji trans w stosunku do grupy odchodzącej. 30

31 Reakcje eliminacji E 1 eliminacji typu E1 ulegają przede wszystkim halogenki 3 o, wolniej ale również drugorzędowe w środowisku niezbyt zasadowym 1. reakcja zachodzi z utworzeniem karbokationu 2. zasada odrywa proton od sąsiadującego z karbokationem atomu węgla. 31

32 Porównanie rodzajów mechanizmów reakcji

18 i 19. Substytucja nukleofilowa w halogenkach alkili

18 i 19. Substytucja nukleofilowa w halogenkach alkili 8 i 9. Substytucja nukleofilowa w halogenkach alkili Związki pojadające wiązanie C (sp 3 )-atom o większej elektroujemności od at. C elektroujemny atom sp 3 polarne wiązanie 9.. Typowe reakcje halogenków

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie halogenków alkilów

Otrzymywanie halogenków alkilów Otrzymywanie halogenków alkilów 1) Wymiana grupy OH w alkoholach C O H HX 2) reakcja podstawienia alkanów C X H 3 C CH CH 2 HBr C H 3 OH H 3 C CH CH 2 C H 3 Br h + + CH CH 2 3 Cl 2 Cl HCl CH CH 3 3 CH

Bardziej szczegółowo

Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO:

Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO: FLUOROWCOPOCHODNE Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO: Cl CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH 3 CH 3 -CH-CH 3 pierwszorzędowe

Bardziej szczegółowo

R-X X = halogen Nazewnictwo: podstawnik halogenowy w szkielecie alkanu lub halogenek alkilu/arylu. F Br H 3 C

R-X X = halogen Nazewnictwo: podstawnik halogenowy w szkielecie alkanu lub halogenek alkilu/arylu. F Br H 3 C alogenoalkany (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) R-X X = halogen Nazewnictwo: podstawnik halogenowy w szkielecie alkanu lub halogenek alkilu/arylu 3 I jodometan (jodek metylu) F 3 3 fluorocykloheksan (fluorek

Bardziej szczegółowo

pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 )

pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 ) FLUOROWCOPOCODNE alogenki alkilowe- Cl C 2 -C 2 -C 2 -C 3 C 3 -C-C 3 C 2 -C-C 3 pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 ) I C 3 C 3 Cl-C 2 -C=C 2 Cl-C-C=C 2 1 2 3 Allilowe atom fluorowca

Bardziej szczegółowo

R E A K C J E E L I M I N A C J I

R E A K C J E E L I M I N A C J I E A K J E E L I M I N A J I Związki organiczne zawierające dobrą grupę odchodzącą mogą ulegać reakcji eliminacji w wyniku czego powstają alkeny: B - - - - -= + B Grupami odchodzącymi są te same jony lub

Bardziej szczegółowo

Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni

Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni Slajd 1 Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni Slajd 2 Izomery Izomery to różne związki posiadające ten sam wzór sumaryczny izomery izomery konstytucyjne stereoizomery izomery cis-trans izomery zawierające

Bardziej szczegółowo

RJC E + E H. Slides 1 to 41

RJC E + E H. Slides 1 to 41 Aromatyczne Substytucje Elektrofilowe E + E H -H E Slides 1 to 41 Aromatyczne Addycje Elektrofilowe...do pierścienia aromatycznego przerywa sprzęŝenie elektronów π i powoduje utratę stabilizacji poprzez

Bardziej szczegółowo

20 i 21. Eliminacja halogenków alkili

20 i 21. Eliminacja halogenków alkili 20 i 21. Eliminacja halogenków alkili 1 10.1. Eliminacja dwucząsteczkowa (E2) 10.1.1. Eliminacja E2 mechanizm reakcji lub B Jednoczesne odejście H + (formalnie) i X, kiedy X = Cl, Br, I C- C- 2 10.1.1.

Bardziej szczegółowo

ALKENY WĘGLOWODORY NIENASYCONE

ALKENY WĘGLOWODORY NIENASYCONE Alkeny ALKENY WĘGLOWODORY NIENASYCONE WĘGLOWODORY ALIFATYCZNE SKŁĄDAJĄ SIĘ Z ATOMÓW WĘGLA I WODORU ZAWIERAJĄ JEDNO LUB KILKA WIĄZAŃ PODWÓJNYCH WĘGIEL WĘGIEL ATOM WĘGLA WIĄZANIA PODWÓJNEGO W HYBRYDYZACJI

Bardziej szczegółowo

10. Eliminacja halogenków alkili

10. Eliminacja halogenków alkili 10. Eliminacja halogenków alkili 1 10.1. Eliminacja dwucząsteczkowa (E2) 10.1.1. Eliminacja E2 mechanizm reakcji Jednoczesne odejście H + (formalnie) i X, kiedy X = Cl, Br, I C-a C-b 2 10.1.1. Regioselektywność

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.)

Wykład 6. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Wykład 6 Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Dieny Dieny są alkenami, których cząsteczki zawierają 2 podwójne wiązania C=C. Zasadnicze właściwości dienów są takie jak alkenów.

Bardziej szczegółowo

11. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli

11. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli 11. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli gr. odchodząca wymaga aktywacji gr. najłatwiej odchodząca gr. najtrudniej odchodząca najmocniejszy kwas X = Cl, Br, I najsłabszy kwas 1 11.1. Reakcja

Bardziej szczegółowo

Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli

Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli 22-24. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli gr. odchodząca wymaga aktywacji gr. najłatwiej odchodząca gr. najtrudniej odchodząca najmocniejszy kwas X = Cl, Br, I najsłabszy kwas Chemia rganiczna,

Bardziej szczegółowo

Alkeny - reaktywność

Alkeny - reaktywność 11-13. Alkeny - reaktywność 1 6.1. Addycja elektrofilowa - wprowadzenie nukleofil elektrofil elektrofil nukleofil wolno szybko nowe wiązanie utworzone przez elektrony z wiązania nowe wiązanie utworzone

Bardziej szczegółowo

Alkeny: Struktura, nazewnictwo, Termodynamika i kinetyka

Alkeny: Struktura, nazewnictwo, Termodynamika i kinetyka Slajd 1 Alkeny: Struktura, nazewnictwo, Termodynamika i kinetyka Slajd 2 Alkeny Węglowodory te zawierają wiązanie podwójne C C wiązanie double podwójne bond the grupa functional funkcyjna group centrum

Bardziej szczegółowo

Reakcje benzenu i jego pochodnych

Reakcje benzenu i jego pochodnych 39-42. Reakcje benzenu i jego pochodnych 1 18.1. Nazewnictwo mono-podstawionych benzenów nazwa podstawnika - przedrostek przed słowem benzen wiele nazw zwyczajowych (pokazane wybrane związki) pierścień

Bardziej szczegółowo

Halogenki alkilowe RX

Halogenki alkilowe RX alogenki alkilowe X Nazewnictwo halogenków alkilowych 1. Znajdź i nazwij łańcuch macierzysty. Tak jak przy nazywaniu alkanów, wybierz najdłuższy łańcuch. Jeżeli w cząsteczce obecne jest wiązanie podwójne

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej

Laboratorium. Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej Laboratorium Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej Studia niestacjonarne Ćwiczenie Alkilowanie toluenu chlorkiem tert-butylu 1 PROCESY ALKILOWANIA PIERŚCIENIA AROMATYCZNEGO: ALKILOWANIE

Bardziej szczegółowo

Addycje Nukleofilowe do Grupy Karbonylowej

Addycje Nukleofilowe do Grupy Karbonylowej J 1 Addycje kleofilowe do Grupy Karbonylowej H H +H H H Slides 1 to 29 J 2 Addycja vs Substytucja Atom w grupie karbonylowej (δ( + ) jest podatny na atak odczynnika nukleofilowego ; w zaleŝno ności od

Bardziej szczegółowo

18. Reakcje benzenu i jego pochodnych

18. Reakcje benzenu i jego pochodnych 18. Reakcje benzenu i jego pochodnych 1 18.1. Nazewnictwo mono-podstawionych benzenów nazwa podstawnika - przedrostek przed słowem benzen wiele nazw zwyczajowych (pokazane wybrane związki) pierścień benzenowy

Bardziej szczegółowo

10. Alkeny wiadomości wstępne

10. Alkeny wiadomości wstępne 0. Alkeny wiadomości wstępne 5.. Nazewnictwo Nazwa systematyczna eten propen cyklopenten cykloheksen Nazwa zwyczajowa etylen propylen Wiązanie = w łańcuchu głównym, lokant = najniższy z możliwych -propyloheks--en

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA. POLIMERYZACJA.

CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA. POLIMERYZACJA. INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA.

Bardziej szczegółowo

Mechanizm dehydratacji alkoholi

Mechanizm dehydratacji alkoholi Wykład 5 Mechanizm dehydratacji alkoholi I. Protonowanie II. odszczepienie cząsteczki wody III. odszczepienie protonu Etap 1 Reakcje alkenów Najbardziej reaktywne jest wiązanie podwójne, lub jego sąsiedztwo

Bardziej szczegółowo

Wykład 7. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.)

Wykład 7. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Wykład 7 Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Otrzymywanie węglowodorów aromatycznych 1. z katalitycznego reformingu (frakcje C 6 -C 10 ) 2. synteza alkilowych pochodnych

Bardziej szczegółowo

1. REAKCJA ZE ZWIĄZKAMI POSIADAJĄCYMI KWASOWY ATOM WODORU:

1. REAKCJA ZE ZWIĄZKAMI POSIADAJĄCYMI KWASOWY ATOM WODORU: B I T E C N L CEMIA G GANICZNA I A Własności chemiczne Związki magnezoorganiczne wykazują wysoką reaktywność. eagują samorzutnie z wieloma związkami dając produkty należące do różnych klas związków organicznych.

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Związki aromatyczne

Slajd 1. Związki aromatyczne Slajd 1 Związki aromatyczne Slajd 2 Reguły aromatyczności 1. Związek musi posiadać cykliczną chmurę elektronową ponad i pod płaszczyzną cząsteczki 2. Chmura elektronów π musi zawierać nieparzystą liczbę

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 10. Oznaczenia: R - podstawnik węglowodorowy, zwykle alifatyczny (łańcuchowy) X, X 2 - atom lub cząsteczka fluorowca

CHEMIA 10. Oznaczenia: R - podstawnik węglowodorowy, zwykle alifatyczny (łańcuchowy) X, X 2 - atom lub cząsteczka fluorowca INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy na studia medyczne kierunek lekarski, stomatologia, farmacja, analityka medyczna tel. 0501 38 39 55 www.medicus.edu.pl CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE.

Bardziej szczegółowo

Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG)

Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) 4 stopnie nienasycenia. ak reakcji A Źródła: - piroliza węgla smoła pogazowa; - reforming ropy naftowej Nazewnictwo przedrostek nazwa podstawnika C

Bardziej szczegółowo

RJC A-B A + B. Slides 1 to 27

RJC A-B A + B. Slides 1 to 27 Reakcje Rodnikowe rodniki substytucja addycja polimeryzacje A-B A + B Slides 1 to 27 Reakcje Organiczne... powstawanie i rozrywanie wiązań kowalencyjnych. Addycja A + B AB Podstawienie AB + C A + BC Eliminacja

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii organicznej

Elementy chemii organicznej Elementy chemii organicznej Węglowodory alifatyczne Alkany C n H 2n+2 Alkeny C n H 2n Alkiny C n H 2n-2 Alkany C n H 2n+2 struktura Kekulégo wzór skrócony model Dreidinga metan etan propan butan Nazewnictwo

Bardziej szczegółowo

Zarys Chemii Organicznej

Zarys Chemii Organicznej Zarys hemii Organicznej hemię organiczną definiuje się jako chemię związków węgla. Ogólna liczba znanych związków organicznych przekracza obecnie 18 milionów i wielokrotnie przewyższa liczbę znanych związków

Bardziej szczegółowo

Wykład 1. Struktura i wiązania w cząsteczkach organicznych

Wykład 1. Struktura i wiązania w cząsteczkach organicznych Wykład 1. Struktura i wiązania w cząsteczkach organicznych Pierwszy wykład służył przypomnieniu znanych pojęć, zaakcentowaniu które pojęcia są ważne w chemii organicznej. Proszę zwrócić uwagę na zagadnienia

Bardziej szczegółowo

+ CHCl 3. Cl + CH 2. + HCl nadmiar

+ CHCl 3. Cl + CH 2. + HCl nadmiar . REAKJE SUBSTYTUJI A. Kołodziejczyk 007.. W reakcji metanu z chlorem w obecności światła lub w podwyższonej temperaturze tworzą się produkty, w których atom (atomy) wodoru zostają zastąpione przez atom

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -COOH. Wykład 8 1

Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -COOH. Wykład 8 1 Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -CH Wykład 8 1 1. Reakcje utleniania a) utlenianie alkoholi pierwszorzędowych trzymywanie kwasów CH 3 H 3 C C CH 2 H CH 3 alkohol pierwszorzędowy CH K 2 Cr 2 3 7 H 3

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Reakcje alkinów

Slajd 1. Reakcje alkinów Slajd 1 Reakcje alkinów Slajd 2 Alkiny to węglowodory zawierające wiązanie potrójne węgiel-węgiel Wzór ogólny: C n H 2n 2 (łańcuchowy); C n H 2n 4 (cykliczny) 1-heksyn terminalny alkin 3-heksyn wewnętrzny

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok)

Chemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Chemia organiczna Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Zakład Chemii Organicznej Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski 2005 Lista zagadnień: Kolokwium I...3 Kolokwium

Bardziej szczegółowo

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ).

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ). Cz. XXII - Alkohole monohydroksylowe Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom jest zastąpiony grupą hydroksylową (- ). 1. Klasyfikacja alkoholi monohydroksylowych i rodzaje izomerii, rzędowość

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 5. Związki aromatyczne

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 5. Związki aromatyczne ĆWICENIE 5 wiązki aromatyczne wiązki aromatyczne są związkami pierścieniowymi o płaskich cząsteczkach zawierających zgodnie z regułą uckla (4n2) elektrony π (n=0,1,2, ). Przedstawicielem takich związków

Bardziej szczegółowo

RJC Y R R Y R R R H R H. Slides 1 to 24

RJC Y R R Y R R R H R H. Slides 1 to 24 JC eakcje Eliminacji (E1 & E2) B δ B δ B Slides 1 to 24 JC eakcje Eliminacji Dwa mechanizmy są moŝliwe wtedy, kiedy zasada (B - ) atakuje halogenek alkilowy z atomem w pozycji α; ; zachodząca reakcja eliminacji

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe węglowodory aromatyczne, halogenopochodne

Materiały dodatkowe węglowodory aromatyczne, halogenopochodne Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe węglowodory aromatyczne, halogenopochodne Areny 1. Aromatyczność związków niebenzoidowe związki aromatyczne. Benzen

Bardziej szczegółowo

Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - halogenowęglowodory + przykładowe zadania z rozwiązaniami

Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - halogenowęglowodory + przykładowe zadania z rozwiązaniami Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - halogenowęglowodory + przykładowe zadania z rozwiązaniami I. Otrzymywanie halogenowęglowodorów 1. Reakcje halogenacji (substytucji rodnikowej halogenów (Cl, ) na

Bardziej szczegółowo

MECHANIZMY FRAGMENTACJI ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH. Copyright 2003 Witold Danikiewicz

MECHANIZMY FRAGMENTACJI ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH. Copyright 2003 Witold Danikiewicz MECANIZMY FAGMENTACJI ZWIĄZKÓW GANICZNYC Copyright 2003 Cechy charakterystyczne zjawiska fragmentacji jonów proces jednocząsteczkowy; szybkość fragmentacji jest mała w porównaniu z szybkością rozpraszania

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA KARBOKSYLANÓW

CHARAKTERYSTYKA KARBOKSYLANÓW AAKTEYSTYKA KABKSYLANÓW 1. GÓLNA AAKTEYSTYKA KWASÓW KABKSYLWY Spośród związków organicznych, które wykazują znaczną kwasowość najważniejsze są kwasy karboksylowe. Związki te zawierają w cząsteczce grupę

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe - węglowodory

Materiały dodatkowe - węglowodory Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe - węglowodory Alkany 1. Hybrydyzacja atomu węgla Mnogość związków, jakie mogą powstać z udziałem atomów węgla,

Bardziej szczegółowo

8. Delokalizacja elektronów i reaktywność dienów sprzężonych

8. Delokalizacja elektronów i reaktywność dienów sprzężonych 8. Delokalizacja elektronów i reaktywność dienów sprzężonych 1 8.1. Definicja elektronów zdelokalizowanych Zlokalizowane elektrony rozmieszczone w określonym obszarze cząsteczki, są uwspólnione pomiędzy

Bardziej szczegółowo

Podstawy chemii organicznej. T. 1 / Aleksander Kołodziejczyk, Krystyna Dzierzbicka. wyd. 3. Gdańsk, Spis treści

Podstawy chemii organicznej. T. 1 / Aleksander Kołodziejczyk, Krystyna Dzierzbicka. wyd. 3. Gdańsk, Spis treści Podstawy chemii organicznej. T. 1 / Aleksander Kołodziejczyk, Krystyna Dzierzbicka. wyd. 3. Gdańsk, 2015 Spis treści Wstęp 9 1. WIĄZANIA CHEMICZNE 11 1.1. Wprowadzenie 11 1.2. Wiązania chemiczne 13 1.3.

Bardziej szczegółowo

Substytucje Nukleofilowe w Pochodnych Karbonylowych

Substytucje Nukleofilowe w Pochodnych Karbonylowych J 1 Substytucje kleofilowe w Pochodnych Karbonylowych Y Y Y Slides 1 to 21 J 2 Addycje vs Podstawienia Ładunek δ zlokalizowany na atomie węgla w grupy karbonylowej powoduje, Ŝe e atak nukleofila moŝe doprowadzić

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Etery i epoksydy. Slajd 2. Wprowadzenie. Wzór R-O-R, gdzie R tos alkil lub aryl Symetryczne lub asymetryczne Przykłady: CH 3 O CH 3 O CH 3

Slajd 1. Etery i epoksydy. Slajd 2. Wprowadzenie. Wzór R-O-R, gdzie R tos alkil lub aryl Symetryczne lub asymetryczne Przykłady: CH 3 O CH 3 O CH 3 Slajd 1 Etery i epoksydy Slajd 2 Wprowadzenie Wzór R--R, gdzie R tos alkil lub aryl Symetryczne lub asymetryczne Przykłady: C 3 C 3 C 3 Slajd 3 Budowa i polarność Wygięta struktura Atom tlenu posiada hybrydyzacjęsp

Bardziej szczegółowo

Aminy. - Budowa i klasyfikacja amin - Nazewnictwo i izomeria amin - Otrzymywanie amin - Właściwości amin

Aminy. - Budowa i klasyfikacja amin - Nazewnictwo i izomeria amin - Otrzymywanie amin - Właściwości amin Aminy - Budowa i klasyfikacja amin - Nazewnictwo i izomeria amin - Otrzymywanie amin - Właściwości amin Budowa i klasyfikacja amin Aminy pochodne amoniaku (NH 3 ), w cząsteczce którego jeden lub kilka

Bardziej szczegółowo

Wykład 19 XII 2018 Żywienie

Wykład 19 XII 2018 Żywienie Wykład 19 XII 2018 Żywienie Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka

WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE WĘGLOWODORY AROMATYCZNE cykliczne węglowodory spełniające warunki aromatyczności: Ale: związki niearomatyczne 1 ZWIĄZKI AROMATYCZNE - przykłady 2 NOMENKLATURA Monocykliczne węglowodory aromatyczne są nazywane

Bardziej szczegółowo

Węglowodory aromatyczne (areny) to płaskie cykliczne związki węgla i wodoru. Areny. skondensowane liniowo. skondensowane kątowo

Węglowodory aromatyczne (areny) to płaskie cykliczne związki węgla i wodoru. Areny. skondensowane liniowo. skondensowane kątowo Spis treści Podstawowe pojęcia Właściwości chemiczne benzenu Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne Homologi benzenu Nazewnictwo związków aromatycznych Występowanie i otrzymywanie arenów Węglowodory

Bardziej szczegółowo

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 13 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych 19 2.1. Zadania... 28 3. Zastosowanie metod spektroskopowych do ustalania struktury

Bardziej szczegółowo

Fluorowcowęglowodory są to pochodne węglowodorów, gdzie jeden lub więcej atomów wodoru jest podstawione atomem fluorowca. Fluorowcowęglowodory mogą

Fluorowcowęglowodory są to pochodne węglowodorów, gdzie jeden lub więcej atomów wodoru jest podstawione atomem fluorowca. Fluorowcowęglowodory mogą Fluorowcowęglowodory są to pochodne węglowodorów, gdzie jeden lub więcej atomów wodoru jest podstawione atomem fluorowca. Fluorowcowęglowodory mogą być alifatyczne i aromatyczne. Grupą funkcyjną dla tych

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE.

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE. Spis treści 1 WĘGLOWODORY AROMATYCZNE. 2 Budowa i nomenklatura węglowodorów aromatycznych 3 Efekt mezomeryczny 4 Substytucja elektrofilowa w układach aromatycznych 4.1 Profil energetyczny reakcji. 4.2

Bardziej szczegółowo

AMINY. nikotyna. tytoń szlachetny. pseudoefedryna (SUDAFED) atropina. muskaryna H 3 C CH 3 O

AMINY. nikotyna. tytoń szlachetny. pseudoefedryna (SUDAFED) atropina. muskaryna H 3 C CH 3 O AMINY nikotyna H 3 C NH tytoń szlachetny OH CH 3 O OH pseudoefedryna (SUDAFED) O N atropina muskaryna 1 KLASYFIKACJA AMIN 2 NUKLEOFILOWOŚĆ i ZASADOWOŚĆ AMIN 3 REAKCJA AMIN Z KWASAMI MINERALNYMI I KARBOKSYLOWYMI

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. Alkohole Fenole. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Chemia organiczna. Alkohole Fenole. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Chemia organiczna Alkohole Fenole Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 Związki zawierające grupę OH alkohole enole fenol sp 3 sp 2 alkohole nienasycone, aromatyczne sp 2 pochodne alkanów

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Wskaż grupę związków chemicznych, do której należy węglowodór o gęstości 2,5 normalne). C. alkiny D. areny

Zadanie 1. Wskaż grupę związków chemicznych, do której należy węglowodór o gęstości 2,5 normalne). C. alkiny D. areny Węglowodory Zadanie 1. Wskaż grupę związków chemicznych, do której należy węglowodór o gęstości 2,5 normalne). (warunki A. alkany B. alkeny C. alkiny D. areny Zadanie 2. Wskaż wzór półstrukturalny węglowodoru

Bardziej szczegółowo

Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych

Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych 27-29. eakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych nazwa ogólna kwas karboksylowy bezwodnik kwasowy chlorek kwasowy ester amid 1 amid 2 amid 3 nitryl wzór N grupa karbonylowa atom (, N lub Cl) o większej

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii organicznej

Elementy chemii organicznej Elementy chemii organicznej węglowodory alifatyczne węglowodory aromatyczne halogenopochodne węglowodorów alkohole etery aldehydy i ketony kwasy karboksylowe estry aminy Alkany C n H 2n+2 struktura Kekulégo

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI MAGNEZOORGANICZNE. Krystyna Dzierzbicka

ZWIĄZKI MAGNEZOORGANICZNE. Krystyna Dzierzbicka ZWIĄZKI MAGNEZRGANIZNE Krystyna Dzierzbicka Związki metaloorganiczne, do których zaliczamy między innymi magnezo- i litoorganiczne są związkami posiadającymi bezpośrednie wiązanie węgiel-metal (np. Na,

Bardziej szczegółowo

O MATURZE Z CHEMII ANALIZA TRUDNYCH DLA ZDAJĄCYCH PROBLEMÓW

O MATURZE Z CHEMII ANALIZA TRUDNYCH DLA ZDAJĄCYCH PROBLEMÓW O MATURZE Z CHEMII ANALIZA TRUDNYCH DLA ZDAJĄCYCH PROBLEMÓW Jolanta Baldy Wrocław, 2 grudnia 2016 r. Matura 2016 z chemii w liczbach Średni wynik procentowy Województwo dolnośląskie 36% (1981) Województwo

Bardziej szczegółowo

Metody fosforylacji. Schemat 1. Powstawanie trifosforanu nukleozydu

Metody fosforylacji. Schemat 1. Powstawanie trifosforanu nukleozydu Metody fosforylacji Fosforylacja jest procesem przenoszenia reszty fosforanowej do nukleofilowego atomu dowolnego związku chemicznego. Najczęściej fosforylację przeprowadza się na atomie tlenu grupy hydroksylowej

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Wykład 8. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.)

Wykład 8. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Wykład 8 Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) ALKOHOLE I FENOLE Związki o wzorze ogólnym R-OH. W fenolach grupa OH jest bezpośrednio związana z pierścieniem aromatycznum.

Bardziej szczegółowo

R 4 R 1 R 4 R 1 R R 2 = R 3 R 1 R 2 R 2 R 1 R 3 R 1 R 3 R 3 R 3 R 1 H R 1 H R 1 R 4. Zakład Chemii Organicznej: kopiowanie zabronione.

R 4 R 1 R 4 R 1 R R 2 = R 3 R 1 R 2 R 2 R 1 R 3 R 1 R 3 R 3 R 3 R 1 H R 1 H R 1 R 4. Zakład Chemii Organicznej: kopiowanie zabronione. Witam Państwa 1. Poniżej zamieszczam poprawne odpowiedzi zarówno części testowej jak i reakcji z dodatkowymi komentarzami. 2. Proszę nie uczyć się odpowiedzi do testu na pamięć (bo już raczej taki test

Bardziej szczegółowo

14. Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych

14. Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych 14. Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych nazwa ogólna kwas karboksylowy bezwodnik kwasowy chlorek kwasowy ester amid 1 amid 2 amid 3 nitryl wzór R N R R grupa karbonylowa atom (, N lub Cl) o

Bardziej szczegółowo

Właściwości chemiczne nukleozydów pirymidynowych i purynowych

Właściwości chemiczne nukleozydów pirymidynowych i purynowych Właściwości chemiczne nukleozydów pirymidynowych i purynowych Właściwości nukleozydów są ściśle powiązane z elementami strukturalnymi ich budowy. Zasada azotowa obecna w nukleozydach może być poddawana

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału do sprawdzianu - alkeny, alkiny i areny + przykładowe zadania

Zakres materiału do sprawdzianu - alkeny, alkiny i areny + przykładowe zadania Zakres materiału do sprawdzianu - alkeny, alkiny i areny + przykładowe zadania I. Węglowodory nienasycone 1. Alkeny - węglowodory nienasycone w cząsteczkach których między atomami węgla występuje jedno

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA REAKCJI. Iwona śak

RÓWNOWAGA REAKCJI. Iwona śak 4. REAKCJE W ROZTWORACH Iwona śak RÓWNOWAGA REAKCJI Większość reakcji chemicznych zachodzi w roztworach wodnych. Reakcja chemiczna przebiega w dwóch kierunkach. Z cząsteczek substratów tworzą się produkty,

Bardziej szczegółowo

Rys. 1. Podstawowy koncept nukleozydów acyklicznych. a-podstawienie nukleofilowe grupy nukleofugowej w czynniku alkilującycm

Rys. 1. Podstawowy koncept nukleozydów acyklicznych. a-podstawienie nukleofilowe grupy nukleofugowej w czynniku alkilującycm Nukleozydy acykliczne Jak już wspomniano nukleozydy acykliczne formalnie są N-alkilowymi pochodnymi nukleozasad. Fragment acykliczny najczęściej zawiera atom tlenu naśladujący tlen pierścieniowy jak również

Bardziej szczegółowo

Elektrochemiczna synteza pochodnych cukrowych 5 -steroidów (streszczenie)

Elektrochemiczna synteza pochodnych cukrowych 5 -steroidów (streszczenie) Uniwersytet w Białymstoku Instytut Chemii Elektrochemiczna synteza pochodnych cukrowych 5 -steroidów (streszczenie) Aneta Maria Tomkiel Promotor pracy: prof. dr hab. Jacek W. Morzycki Białystok 2016 Elektrochemiczne

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY INFORMACJA DO ZADAŃ 678 680 Poniżej przedstawiono wzory półstrukturalne lub wzory uproszczone różnych węglowodorów. 1. CH 3 2. 3. CH 3 -CH 2 -CH C CH 3 CH 3 -CH-CH 2 -C

Bardziej szczegółowo

Zarówno 1 o aminy alifatyczne jak i aromatyczne reagują z kwasem azotowym(iii) (HNO 2 ) dając sole diazoniowe. Do przeprowadzenia procesu diazowania

Zarówno 1 o aminy alifatyczne jak i aromatyczne reagują z kwasem azotowym(iii) (HNO 2 ) dając sole diazoniowe. Do przeprowadzenia procesu diazowania Zarówno 1 o aminy alifatyczne jak i aromatyczne reagują z kwasem azotowym(iii) (HNO 2 ) dając sole diazoniowe. Do przeprowadzenia procesu diazowania najczęściej wykorzystuje się reakcję amin z kwasem azotowym(iii)

Bardziej szczegółowo

2. Właściwości kwasowo-zasadowe związków organicznych

2. Właściwości kwasowo-zasadowe związków organicznych 2. Właściwości owo-zasadowe związków organicznych 1 2.1. Teoria Bronsteda-Lowriego Kwas - indywiduum chemiczne oddające proton Zasada - indywiduum chemiczne przyjmujące proton Proton - kation wodorkowy

Bardziej szczegółowo

1 Marek Żylewski. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii Organicznej. NO 2 Zn, HCl HNO 3 N H 2. NH 2 Na 2. S x CHO.

1 Marek Żylewski. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii Organicznej. NO 2 Zn, HCl HNO 3 N H 2. NH 2 Na 2. S x CHO. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe związki azotowe Związki nitrowe 1. Redukcja związków nitrowych. Grupa nitrowa jest bardzo podatna na działanie

Bardziej szczegółowo

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści Anna Kulaszewicz Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy lp. Dział Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania i wymaganiami edukacyjnymi z

Bardziej szczegółowo

Węglowodory poziom rozszerzony

Węglowodory poziom rozszerzony Węglowodory poziom rozszerzony Zadanie 1. (1 pkt) Źródło: KE 2010 (PR), zad. 21. Narysuj wzór strukturalny lub półstrukturalny (grupowy) węglowodoru, w którego cząsteczce występuje osiem wiązań σ i jedno

Bardziej szczegółowo

Spektrometria mas (1)

Spektrometria mas (1) pracował: Wojciech Augustyniak Spektrometria mas (1) Spektrometr masowy ma źródło jonów, które jonizuje próbkę Jony wędrują w polu elektromagnetycznym do detektora Metody jonizacji: - elektronowa (EI)

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna to chemia związków węgla.

Chemia organiczna to chemia związków węgla. Chemia organiczna to chemia związków węgla. Do tej pory wyizolowano lub zsyntetyzowano kilkanaście milionów związków organicznych. Na dużą różnorodność chemii organicznej mają wpływ: średnia elektroujemność

Bardziej szczegółowo

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.

Bardziej szczegółowo

Podstawy Chemii. Zarys chemii organicznej. Dr inż. Marcin Libera

Podstawy Chemii. Zarys chemii organicznej. Dr inż. Marcin Libera Podstawy Chemii Zarys chemii organicznej Dr inż. Marcin Libera Zakres merytoryczny 1. Podstawowe pojęcia i prawa chemii. 2. Budowa atomu i układ okresowy pierwiastków. 3. Budowa cząsteczek (organicznych

Bardziej szczegółowo

Maria Bełtowska-Brzezinska, Tomasz Węsierski

Maria Bełtowska-Brzezinska, Tomasz Węsierski Ćwiczenie 28 Maria Bełtowska-Brzezinska, Tomasz Węsierski BADANIE ELEKTRONODONOROWYCH I ELEKTRONOAKCEPTOROWYCH WŁAŚCIWOŚCI PODSTAWNIKÓW W OPARCIU O RÓWNANIE HAMMETTA Zagadnienia: Korelacja Hammetta, korelacja

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe alkohole, fenole, etery

Materiały dodatkowe alkohole, fenole, etery Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe alkohole, fenole, etery Alkohole i fenole 1 Własności kwasowo-zasadowe alkoholi i fenoli becność grupy H, posiadającej

Bardziej szczegółowo

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV Informacja do zadań 1. i 2. Proces spalania pewnego węglowodoru przebiega według równania: C 4 H 8(g) + 6O 2(g) 4CO 2(g) + 4H 2 O (g) + energia cieplna Zadanie 1. (1 pkt) Procesy chemiczne można zakwalifikować

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN WSTĘPNY NA STUDIUM DOKTORANCKIE W CBMIM PAN W ŁODZI. Zestaw pytań z chemii organicznej

EGZAMIN WSTĘPNY NA STUDIUM DOKTORANCKIE W CBMIM PAN W ŁODZI. Zestaw pytań z chemii organicznej EGZMIN WSTĘPNY N STUDIUM DKTRNKIE W BMIM PN W ŁDZI Zestaw pytań z chemii organicznej 1. Proszę narysować orbitalny obraz cząsteczki allenu 2 == 2. Jaka jest hybrydyzacja środkowego atomu węgla: sp 2 czy

Bardziej szczegółowo

Benzen 2C 6 H 6 + 3O 2 12C + 6H 2 O

Benzen 2C 6 H 6 + 3O 2 12C + 6H 2 O Benzen Najprostszym arenem, jest benzen o wzorze sumarycznym C 6 H 6. To bezbarwna, lotna ciecz, topniejąca w temperaturze 5,533 C, a wrząca w temperaturze 80,09 C. Gęstość benzenu w temperaturze 20 C,

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 XII 2018 Żywienie

Wykład 5 XII 2018 Żywienie Wykład 5 XII 2018 Żywienie Witold Bekas SGGW Chemia organiczna 1828 Wöhler - przypadkowa synteza mocznika izocyjanian amonu NH4NCO związek nieorganiczny mocznik H2NCONH2 związek organiczny obalenie teorii

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych

Bardziej szczegółowo

POŁOŻENIA SYGNAŁÓW PROTONÓW POŁOŻENIA SYGNAŁÓW ATOMÓW WĘGLA

POŁOŻENIA SYGNAŁÓW PROTONÓW POŁOŻENIA SYGNAŁÓW ATOMÓW WĘGLA POŁOŻENIA SYGNAŁÓW PROTONÓW SPEKTROSKOPIA NMR OH, NH alkeny kwasy aromatyczne aldehydy alkiny alkile przy heteroatomach alkile δ ppm 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 POŁOŻENIA SYGNAŁÓW ATOMÓW WĘGLA alkeny alkile

Bardziej szczegółowo

Wykład przygotowany w oparciu o podręczniki:

Wykład przygotowany w oparciu o podręczniki: Slajd 1 Wykład przygotowany w oparciu o podręczniki: Organic Chemistry 4 th Edition Paula Yurkanis Bruice Slajd 2 Struktura elektronowa wiązanie chemiczne Kwasy i zasady Slajd 3 Chemia organiczna Związki

Bardziej szczegółowo

O MATURZE Z CHEMII ANALIZA TRUDNYCH DLA ZDAJĄCYCH PROBLEMÓW

O MATURZE Z CHEMII ANALIZA TRUDNYCH DLA ZDAJĄCYCH PROBLEMÓW O MATURZE Z CHEMII ANALIZA TRUDNYCH DLA ZDAJĄCYCH PROBLEMÓW Jolanta Baldy Politechnika Wrocławska, 6 listopada 2015 r. Matura 2015 z chemii w liczbach Średni wynik procentowy Województwo dolnośląskie Województwo

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin

Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin 1. Zapisz konfigurację elektronową dla atomu helu (dwa elektrony) i wyjaśnij, dlaczego cząsteczka wodoru jest stabilna, a cząsteczka

Bardziej szczegółowo

Chemia ogólna nieorganiczna Wykład XII Kinetyka i statyka chemiczna

Chemia ogólna nieorganiczna Wykład XII Kinetyka i statyka chemiczna Chemia ogólna nieorganiczna Wykład 10 14 XII 2016 Kinetyka i statyka chemiczna Elementy kinetyki i statyki chemicznej bada drogi przemiany substratów w produkty szybkość(v) reakcji chem. i zależność od

Bardziej szczegółowo

liczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2

liczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2 Arkusz odpowiedzi Nr Proponowane rozwiązanie zadani a Liczba niesparowanych elektronów w jonie r 3+ jest (mniejsza / większa) od liczby elektronów niesparowanych w jonie Mn +. Pierwiastkiem, którego jony

Bardziej szczegółowo

Chemia Wydział SiMR, kierunek IPEiH I rok I stopnia studiów, semestr I

Chemia Wydział SiMR, kierunek IPEiH I rok I stopnia studiów, semestr I hemia Wydział SiM, kierunek IPi I rok I stopnia studiów, semestr I dr inż. Leszek iedzicki hemia organiczna, część 3: Związki aromatyczne, halogenki, związki organiczne zawierające tlen Pierścień aromatyczny

Bardziej szczegółowo