Analiza przeglądów technicznych przed sprzedażą, wykonywanych przez autoryzowany serwis

Transkrypt

1 PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s Wersja pdf: ISSN Wpłynęło r. Zrecenzowano r. Zaakcepowano r. A koncepcja B zesawienie danych C analizy saysyczne D inerpreacja wyników E przygoowanie maszynopisu F przegląd lieraury Analiza przeglądów echnicznych przed sprzedażą, wykonywanych przez auoryzowany serwis Sławomir JUŚCIŃSKI ABCDEF Uniwersye Przyrodniczy w Lublinie, Kaedra Energeyki i Pojazdów Sreszczenie Przedsawiono zadania logisyki dysrybucji w obszarze obsługi kliena. Omówiono przeglądy przed sprzedażą (zerowe) pojazdów rolniczych, wykonywane przez punky serwisowe. Badania przeprowadzono w dziale serwisu auoryzowanego dysrybuora pojazdów rolniczych. Cykl badań obejmował obsługę serwisową pojazdów rolniczych w laach Wyniki badań opracowano meodą saysyczną z wykorzysaniem programu R (wersja ), wyznaczając rend, wahania przypadkowe i wahania sezonowe. Rozkłady czasowe przeglądów przed sprzedażą pojazdów poddano analizie w aspekcie kalendarza zabiegów agroechnicznych. Słowa kluczowe: logisyka dysrybucji, obsługa echniczna pojazdów rolniczych, przeglądy przed sprzedażą Wsęp Nowoczesne rozwiązania konsrukcyjne, sosowane w pojazdach rolniczych w celu zapewnienia niezawodnej i wydajnej pracy, wymagają profesjonalnej obsługi. Zadania akie realizują sacje serwisowe, mające firmowe wyposażenie echniczne [GRANT i in. 2006; JUŚCIŃSKI, PIEKARSKI 2008a]. Auoryzowani dealerzy, w ramach logisyki dysrybucji, oprócz zapewnienia dosępności pojazdów rolniczych i części zamiennych, sandardowo prowadzą obsługę serwisową przed sprzedażą i szkolenia użykowników [CYPLIK i in. 2008; FRANKOWSKA, JEDLIŃSKI 2011; JUŚCIŃSKI, PIEKARSKI 2009d]. Procesy wchodzące w skład obsługi echnicznej mają na celu zachowanie pojazdów rolniczych w sanie goowości do użykowania oraz urzymanie ich rwałości na poziomie oczekiwanym przez właścicieli [NIZIŃSKI, MICHALSKI 2007; SKROBACKI, EKIELSKI 2012; SKUDLARSKI 2005]. Insyu Technologiczno-Przyrodniczy w Falenach, 2012

2 Sławomir Juściński Przeglądy przed sprzedażą, będące pierwszym eapem w cyklu przeglądów echnicznych, wpływają na przebieg i efekywność procesu eksploaacji pojazdów. Auoryzowany dział serwisu jes zobowiązany do przeprowadzenia czynności sprawdzających jakość operacji monażowych w pojazdach, konroli poziomu płynów eksploaacyjnych, działania zespołów roboczych oraz weryfikacji sprawności obwodów funkcjonalnych. Podsawowym esom poddaje się oprogramowanie serujące pracą urządzeń pokładowych. Pełny zakres wykonanych prac serwisowych na eapie przed sprzedażą podlega ewidencji w dokumenach pojazdu. Razem z przeglądami sanowi informację do oceny zakresu odpowiedzialności producena lub użykownika za wysąpienie awarii w okresie ochrony gwarancyjnej. Dział serwisu prowadzi również szkolenia w gospodarswach klienów. Pracownicy serwisu przekazują dane o paramerach użykowych i zakresach regulacji, aby użykownicy mogli konrolować i korygować usawienia robocze podzespołów sosownie do prowadzonych prac. Szkolenia służą podniesieniu wydajności i efekywności pracy pojazdów. Właściwa eksploaacja wpływa na rwałość wyrobów, a ym samym na saysfakcję z ich użykowania i jes jednym z elemenów w procesie budowy lojalności klienów do marki wyrobu. Obciążenie srukur serwisu przeglądami zerowymi, zarówno w punkach sprzedaży, jak i w erenie, podlega dużym wahaniom na przesrzeni roku. Jes o problem organizacyjny, kóry niekorzysnie wpływa na realizację pozosałych składników obsługi echnicznej, czyli przeglądów eksploaacyjnych oraz napraw gwarancyjnych i pogwarancyjnych [JUŚCIŃSKI, SZCZEPANIK 2008; JUŚCIŃSKI, PIE- KARSKI 2009b,d]. Celem prowadzonych badań było poznanie i analiza srukury ilościowej przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych, wykonywanych przez auoryzowany serwis. Obiek badań Badania prowadzono w przedsiębiorswie handlowo-usługowym, kóre jes auoryzowanym dysrybuorem pojazdów i maszyn rolniczych. Obiekem badań wykonanych w laach był dział serwisu, funkcjonujący w srukurze firmy. Obsługę echniczną w zakresie przeglądów przed sprzedażą (zerowych) na przesrzeni ośmiu la wykonywano dla pojazdów rolniczych: John Deere, Zeor, Same, Deuz Fahr, Lamborghini, Maniou i Pronar. Meoda badań Szereg czasowy Y worzy zmienna losowa, kórą jes liczba wykonanych przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych. Przebieg zmian opisano wyznaczając rend, wahania przypadkowe i sezonowe. Analizę przeglądów serwisowych wykonano korzysając z modelu muliplikaywnego składowych szeregu czasowego, kóry przedsawia równanie [ACZEL, SOUNDERPANDIAN 2008; PUŁA- SKA-TURYNA 2008]: 168 ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77)

3 Analiza przeglądów echnicznych przed sprzedażą... gdzie: Y warość szeregu, T rend szeregu, S wahania sezonowe, C wahania cykliczne, I wahania przypadkowe. Y = T S C I (1) Równanie opisujące scenrowane średnie ruchome o: = = 1 + (d) d y y d y + y d, d (2) 0 2 Warość indeksów sezonowych przedsawia wzór: c y 1 i O (M) i = 100WK (d) c 1 y (3) = i gdzie: c liczba cykli okresowości, WK (M) 12 średni muliplikaywny wskaźnik korygujący do uzyskania O i = Średni muliplikaywny wskaźnik korygujący charakeryzuje zależność: i = 1 WK (M) = 1 c 100 d yi 100 (d) y c = 1 i (4) Warość wahań przypadkowych opisuje wzór: (M) y y = 100 (skor) O (5) Średnią ważoną 5-okresową użyo do obliczenia rendu szeregu: i ^ (M) y ( 5 )(M) 1 2 = g 2 = y + y (M) (skor) w dla [ ] w 1 2 = (6) ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77) 169

4 Sławomir Juściński Indeksy sezonowe w układzie miesięcznym miały poziom odniesienia (poziom przecięny) równy 100%. Analizę saysyczną wyników badań przeprowadzono za pomocą programu R, wersja dla Windows [CRAWLEY 2008; WALESIAK, GATNAR 2009]. Wyniki badań przeglądów echnicznych przed sprzedażą w laach Na przesrzeni ośmiu la badań wykonano ogółem 1842 przeglądy echniczne przed sprzedażą. Rozkład liczby przeglądów zerowych (P0) pojazdów rolniczych w układzie miesięcznym przedsawia hisogram (rys. 1) Liczba [sz.] Qaniy [pcs.] Miesiące Monhs Źródło: opracowanie własne. Source: own sudy. Rys. 1. Rozkład liczby przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych w laach , wykonanych przez auoryzowany serwis Fig. 1. Quaniaive disribuion of pre-sale inspecions of he farm machines and vehicles by auhorized service saion wihin he years W 2003 r. wykonano 123 przeglądy zerowe. Usługi serwisowe w ujęciu kwaralnym miały najwyższy poziom w drugim i czwarym kwarale (ab. 1). Najmniejsze zaporzebowanie na przeglądy wysąpiło w syczniu, luym, wrześniu i październiku, a największe w czerwcu i grudniu. W 2004 r. zrealizowano 168 przeglądów. W odniesieniu do roku poprzedniego wysąpił wzros o 36,6%. Największe zaporzebowanie odnoowano w kwieniu i maju, a najmniejsze od sierpnia do grudnia. Maksymalny popy na usługi zarejesrowano w drugim kwarale. 170 ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77)

5 Analiza przeglądów echnicznych przed sprzedażą... Tabela 1. Srukura liczby przeglądów przed sprzedażą w układzie kwaralnym Table 1. Quaniaive srucure of pre-sale inspecions in paricular quarers of he years Czas realizacji Realisaion ime % I kwarał I quarer 18,7 20,2 17,4 15,9 24,0 13,8 4,0 19,8 II kwarał II quarer 31,7 61,9 31,3 30,0 31,9 33,9 25,5 33,0 III kwarał III quarer 21,1 10,7 26,1 34,8 24,8 32,5 43,4 33,0 IV kwarał IV quarer 28,5 7,2 25,2 19,3 19,3 19,8 27,1 14,2 Ogółem In oal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne. Source: own sudy. W 2005 r. sacja serwisowa wykonała 115 przeglądów. W sosunku do roku poprzedniego odnoowano spadek o 31,5%. Najmniejszy popy na przeglądy był w miesiącach: syczeń, luy, wrzesień i październik, a największy w kwieniu, maju i lisopadzie. Maksymalną liczbę przeglądów przed sprzedażą wykonano w drugim kwarale badanego roku. W 2006 r. obsługa serwisowa objęła 233 pojazdy. Minimalne zaporzebowanie w ujęciu kwaralnym zarejesrowano na począku roku, a maksymalne w rzecim kwarale. W odniesieniu do roku poprzedniego wysąpił wzros o 102,6%. Najmniejszy popy na przeglądy miał miejsce w miesiącach: syczeń, luy i lisopad, a największą ich liczbę przeprowadzono w kwieniu, czerwcu i sierpniu. W 2007 r. wykonano 254 przeglądy. Obsługa przed sprzedażą była maksymalna w drugim kwarale, a minimalna pod koniec roku. W sosunku do roku minionego odnoowano wzros o 9,0%. Najniższy poziom usług wysąpił w miesiącach syczeń i sierpień, a najwyższy w kwieniu i lipcu. W 2008 r. sacja serwisowa wykonała 298 przeglądów. Minimalną liczbę przeglądów zrealizowano na począku roku, a duże zaporzebowanie odnoowano zarówno w drugim, jak i rzecim kwarale. W sosunku do roku poprzedniego wysąpił wzros o 17,3%. Najmniejszą liczbę przeglądów zerowych przeprowadzono w miesiącach: syczeń, wrzesień i lisopad, a najwięcej w kwieniu i lipcu. W 2009 r. zrealizowano 251 przeglądów. W odniesieniu do roku minionego swierdzono spadek o 15,8%. Przeglądy serwisowe sporadycznie wykonywano w miesiącach: syczeń, luy i marzec, a najczęściej w czerwcu i lipcu. Minimalny poziom odnoowano w pierwszym, a maksymalny w czwarym kwarale. W 2010 r. serwis zrealizował 400 przeglądów. Duże zaporzebowanie wysępowało w drugim i rzecim kwarale, a minimalne pod koniec roku. Najmniejszy popy na przeglądy miał miejsce w syczniu i grudniu, a najwyższy w miesiącach: marzec, kwiecień, maj i lipiec. W sosunku do roku poprzedniego odnoowano wzros o 59,4%. Analiza saysyczna przeglądów przed sprzedażą Przeglądy przed sprzedażą pojazdów rolniczych, wykonane w laach , charakeryzowały się zmiennym przebiegiem w funkcji czasu (rys. 2). Porównanie srukury wykazało isnienie dużych różnic w liczbie zleceń, zrealizowanych w poszczególnych miesiącach. Zmienność poziomu popyu wysępowała akże w kolejnych okresach rocznych. Racjonalne wykorzysanie ekip serwisowych ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77) 171

6 Sławomir Juściński Liczba [sz.] Quaniy [pcs.] Źródło: opracowanie własne.source: own sudy. Czas Time Rys. 2. Srukura liczby przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych, wykonanych w laach przez auoryzowany serwis Fig. 2. Quaniaive srucure of pre-sale inspecions of he farm machines and vehicles by auhorized service saion wihin he years i środków echnicznych urudniały sezonowe przejścia między minimalnym i maksymalnym zaporzebowaniem na przeglądy. Wyznaczony rend przedsawia przebieg zmian długookresowych podczas realizacji przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych (rys. 3). W 2003 r. wysępował rend rosnący, a w 2004 r. rend malejący, kóry pod koniec roku osiągnął warość minimalną dla całego badanego okresu. Od począku 2005 r., aż do końca 2006 r. wysępował rend rosnący i duża dynamika popyu na przeglądy nowych pojazdów. W 2007 r. w pierwszym i rzecim kwarale wysępował rend malejący, a w pozosałych miesiącach rend rosnący. W 2008 r. po wyrównanym poziomie w pierwszej połowie roku odnoowano rend malejący. W laach rend charakeryzował się dynamicznym wzrosem. Zmienność popyu na przeglądy zerowe ilusruje wykres na rysunku 4. Wahania przypadkowe, obliczone dla szeregu czasowego przeglądów zerowych, ilusrują niejednorodność zaporzebowania w poszczególnych miesiącach. Skokowy wzros i spadek liczby przeglądów odnoowano we wszyskich badanych laach. Konfiguracja wahań przypadkowych sanowi dowód na wysępowanie isonych różnic w popycie na przeglądy serwisowe sprzedawanych pojazdów rolniczych. Maksymalne wahania liczby zleceń odnoowano w laach 2004, 2007 i Warość indeksów sezonowych dla przeglądów zerowych przedsawia rysunek 5. W syczniu i luym, gdy nie są wykonywane polowe zabiegi agroechniczne, liczba przeglądów pojazdów była mniejsza od poziomu odniesienia odpowiednio o 60,1 i 35,2%. W wyniku wahań sezonowych w miesiącach marzec i kwiecień obsługa echniczna przekroczyła poziom przecięny odpowiednio o 4,8 i 71,6%. 172 ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77)

7 Analiza przeglądów echnicznych przed sprzedażą... Trend [sz.] Trend [pcs.] Źródło: opracowanie własne. Source: own sudy. Czas Time Rys. 3. Trend liczby przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych, wykonanych w laach przez auoryzowany serwis Fig. 3. Trend in pre-sale inspecion number of he farm machines and vehicles by auhorized service saion wihin he years Wahania przypadkowe [%] Random flucuaions [%] Źródło: opracowanie własne. Source: own sudy. Czas Time Rys. 4. Wahania przypadkowe liczby przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych, wykonanych w laach przez auoryzowany serwis Fig. 4. Random flucuaions in he quaniy of pre-sale inspecions by auhorized service saion wihin he years ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77) 173

8 Sławomir Juściński Indeksy sezonowe [%] Seasonal indices [%] Źródło: opracowanie własne. Source: own sudy. Rys. 5. Indeksy sezonowe liczby przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych, wykonanych w laach przez auoryzowany serwis Fig. 5. Seasonal indices of pre-sale inspecion numbers of farm machines and vehicles by an auhorized service saion wihin he years Realizacja prac polowych na wiosnę, zgodnie z kalendarzem zabiegów agroechnicznych, powodowała duży wzros zaporzebowania na przeglądy [KARCZ- MARCZYK 2005]. Koniec prac polowych w maju był zbieżny w czasie z redukcją liczby zleceń obsługowych do 15,3% ponad poziom odniesienia. Konieczność przygoowania pojazdów do prac przy zbiorach plonów generowała sezonowy wzros liczby przeglądów w czerwcu i lipcu, a indeksy sezonowe osiągnęły warość większą od poziomu przecięnego odpowiednio o 44,6 i 71,5%. Wykonywanie prac podczas żniw oraz jesienne prace polowe powodowały zmniejszenie popyu na przeglądy serwisowe. W wyniku wahań sezonowych w miesiącach od sierpnia do grudnia był on mniejszy od poziomu odniesienia odpowiednio o: 21,4; 18,4; 31,5; 33,1 i 8,1% [JUŚCIŃSKI, PIEKARSKI 2008b; 2009a,c] Wnioski Miesiące Monhs 1. Trend wyznaczony za pomocą analizy saysycznej liczby przeglądów przed sprzedażą, miał zmienny przebieg na przesrzeni badanego okresu. Laa, w kórych prowadzono badania rynkowe, charakeryzowały się wysępowaniem wielu procesów wpływających na rynek dysrybucji nowych pojazdów rolnych. Działalność serwisową dososowano do zmiennego popyu, wynikającego z dynamicznej modernizacji wyposażenia echnicznego gospodarsw rolnych. W związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej powszechnie wykorzysywano fundusze srukuralne na zakup pojazdów rolniczych. 174 ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77)

9 Analiza przeglądów echnicznych przed sprzedażą Analiza saysyczna liczby przeglądów przed sprzedażą powierdziła isnienie dużych wahań przypadkowych, kóre wpływają na składniki szeregu czasowego. Zjawisko nieregularnego popyu jes niekorzysne, ponieważ przypadkowy wzros pracy dla działu serwisu, zarejesrowany w różnych miesiącach kolejnych la, o źródło problemów organizacyjnych w zarządzaniu obsługą serwisu. Należy podkreślić, że wykorzysanie sanu osobowego i zaplecza echnicznego sacji musi być ukierunkowane na jednoczesną obsługę procesu dysrybucji i naprawy pojazdów rolniczych. 3. Rozkład warości indeksów sezonowych, upoważnia do posawienia hipoezy o isonym wpływie sezonowości zabiegów agroechnicznych na cykliczność przeglądów przed sprzedażą pojazdów rolniczych. Wahania sezonowe powodowały małe zaporzebowanie na obsługę w począkowych i końcowych miesiącach roku. Realizacja wiosennych prac polowych i przygoowanie do żniw generowały dynamiczny wzros popyu na obsługę serwisową. Bibliografia ACZEL A.D., SOUNDERPANDIAN J Complee Business Saisics. Wyd. 7. Boson. R.D. Irwin/McGraw-Hill. ISBN ss CRAWLEY M. J The R book. Chicheser. John Wiley & Sons Ld. ISBN ss CYPLIK P., GŁOWACKA D., FERTSCH M Logisyka przedsiębiorsw dysrybucyjnych. Poznań. Wydaw. Wyższej Szkoły Logisyki. ISBN ss FRANKOWSKA M., JEDLIŃSKI M Efekywność sysemu dysrybucji. Warszawa. Wydaw. PWE. ISBN: ss GRANT D.B., LAMBERT D.M., STOCK J.R., ELLRAM L.M Fundamenals of Logisics Managemen. European ediion. McGraw-Hill. ISBN ss JUŚCIŃSKI S., SZCZEPANIK M Guaranee service of agriculural racors as an elemen of disribuion logisics, Mainenance and Reliabiliy. Vol. 2(38) s JUŚCIŃSKI S., PIEKARSKI W. 2008a. Logisic managemen of an auhorized service for agriculural racors and machines. Mainenance and Reliabiliy. Vol. 2(38) s JUŚCIŃSKI S., PIEKARSKI W. 2008b. An analysis of logisic srucure of farm racors inspecions and repairs in he aspec of he calendar of agroechnical operaions. Technical Sciences. No 11 s JUŚCIŃSKI S., PIEKARSKI W. 2009a. The analysis of logisics of afer guaranee service of racors wih regard o he calendar of agriculural procedures. Journal of Research and Applicaions in Agriculural Engineering. Vol. 54(2) s JUŚCIŃSKI S., PIEKARSKI W. 2009b. An analysis of demand seasonalness for pos-warrany service repairs of agriculural racors. Annals of Warsaw Universiy of Life Sciences SGGW, Agriculure. Vol. 54 s JUŚCIŃSKI S., PIEKARSKI W. 2009c. Rozkład zaporzebowania na przeglądy serwisowe ciągników rolniczych w aspekcie erminów agroechnicznych. Inżynieria Rolnicza. Vol. 8(117) s JUŚCIŃSKI S., PIEKARSKI W. 2009d. Sysemy zarządzania logisycznego w przedsiębiorswie prowadzącym auoryzowaną dysrybucję pojazdów i maszyn rolniczych. Zarządzanie Przedsiębiorswem. Nr 2 s ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77) 175

10 Sławomir Juściński KARCZMARCZYK ST. (RED.) Agroechnika roślin uprawnych. Szczecin. Wydaw. AR w Szczecinie. ISBN ss NIZIŃSKI ST., MICHALSKI R. (red.) Urzymanie pojazdów i maszyn. Radom. Wydaw. Insyuu Technologii Eksploaacji. ISBN s PUŁASKA-TURYNA B Saysyka dla ekonomisów. Warszawa. Wydaw. Difin. ISBN ss SKROBACKI A, EKIELSKI A Pojazdy i ciągniki rolnicze. Warszawa. Wydaw. Wieś Jura. ISBN ss SKUDLARSKI J Hierarchia ważności czynników echniczno-organizacyjnych w odniesieniu do efekywności obsługi serwisowej ciągników rolniczych. Aca Scienarium Polonarium. Technika Agraria. Vol. 4(2) s WALESIAK M., GATNAR E Saysyczna analiza danych z wykorzysaniem programu R. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN. ISBN ss Sławomir Juściński ANALYSIS OF PRE-SALE TECHNICAL INSPECTIONS CARRIED OUT BY AUTHORIZED SERVICE STATION Summary Paper presens he disribuion logisics asks in he sphere of cusomer service. Pre-sale echnical inspecions (zero-inspecions) of agriculural machines and vehicles, done by he service saions, were discussed. Observaions were carried ou a he Service Deparmen of an auhorized disribuor of farm machines. Cycle of invesigaions included he echnical service of agriculural vehicles and machines wihin he years Obained resuls were processed saisically wih he use of R programme ( version), deermining he rend, accidenal and seasonal flucuaions. Time-ables of he pre-sale inspecions were analysed in aspec of agroechnical procedure calendar. Key words: disribuion logisics, agriculural vehicles, farm machines, echnical service, pre-sale inspecions Adres do korespondencji: dr inż. Sławomir Juściński Uniwersye Przyrodniczy w Lublinie Kaedra Energeyki i Pojazdów Zakład Logisyki i Zarządzania Przedsiębiorswem ul. Poniaowskiego 1, Lublin el ; slawomir.juscinski@up.lublin.pl 176 ITP w Falenach; PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77)