Odnowa: to prace remontowe i modernizacyjne w obecnych, zabytkowych budynkach instytucji.

Transkrypt

1 Od nowa i odnowa W ostatnich latach udało się przygotować i z sukcesem wykonać wiele oczekiwanych, poważnych oraz ambitnych zadań o charakterze inwestycyjnym w Małopolsce. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje sektor ochrony dziedzictwa kulturowego i kultury. Efekty tych działań widoczne są w każdym miejscu Małopolski powstała nowoczesna i bardziej dostępna infrastruktura kultury, zrealizowano wiele wartościowych projektów przyczyniających się do upowszechnienia oraz ochrony regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz prezentacji sztuki i działań artystycznych. Kultura obecna jest też w przestrzeni wirtualnej. Wieloaspektowy rozwój zaobserwować można w wielu miejscach Małopolski nowe obiekty, przestrzenie wystawiennicze, nowe możliwości prezentacji własnych przedsięwzięć i spełniania oczekiwań uczestników i odbiorców kultury. Województwo małopolskie przywiązuje dużą wagę do rozwoju programowego regionalnych instytucji kultury, w tym także rozwoju infrastruktury, co znajduje odzwierciedlenie między innymi w dokumentach strategicznych tj. Małopolskim Planie Inwestycyjnym na lata oraz Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Małopolskiego. W tych dokumentach w obszarze Dziedzictwo kulturowe i przemysły czasu wolnego zostało ujętych 25 projektów na szacunkową kwotę 252 mln złotych. Przestrzeń kultury. Infrastruktura ona decyduje o możliwościach dla kreacji i uczestnictwa w kulturze. Bez jakościowego skoku w XXI wiek twórcy i ich dzieła oraz człowiek szukający kontaktu z dziedzictwem materialnym i niematerialnym, z kulturą, będą skazani na miałkość i komercję. Fundamentalne znaczenie musi mieć dalsze szybkie wychodzenie z cywilizacyjnej zapaści sprzed 30 lat, a kultura nie może być obszarem marginalizowanym, bowiem jest uprawą duszy człowieka. Dlatego tak istotne były i nadal są ambitne projektowo zamierzenia inwestycyjne oparte o biznes plan studium wykonalności (projekcja programowej odmiany, realia organizacyjne i prognoza zmiany, efekty ekonomicznej poprawy). Odnowa: to prace remontowe i modernizacyjne w obecnych, zabytkowych budynkach instytucji. Od _ nowa: to nowe inwestycje stwarzające nowe możliwości działalności programowej instytucji wobec zmieniających się aspektów współczesnego świata, w tym nowych technologii świata cyfrowego.

2 PROJEKTY Z DZIEDZINY KULTURY Z MAŁOPOLSKI Z UNIJNĄ DOTACJĄ Decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pięć projektów regionalnych instytucji kultury zostało już wybranych do dofinansowania dotacją unijną w ramach trudnego konkursu VIII osi priorytetowej Ochrona i dziedzictwo kulturowe i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata Są to następujące przedsięwzięcia o charakterze ponadregionalnym: 1) Ekspozycja pt. Krzysztof Penderecki Dziedzictwo Polskiej Muzyki XX i XXI wieku w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego Stworzenie nowoczesnej, interaktywnej ekspozycji prezentującej dorobek polskiej muzyki XX i XXI wieku. Ekspozycja przyjmie formę ścieżek dydaktycznych, co pozwoli na uzyskanie synergii działań kulturalnych i edukacyjnych. Podkreślając szczególną rolę Krzysztofa Pendereckiego i jego imponujący wkład w rozwój polskiej i europejskiej kultury, ekspozycja będzie prezentować bogactwo polskiej muzyki najnowszej i jej twórców: od Karola Szymanowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego przez Witolda Lutosławskiego, Grażynę Bacewicz, Andrzeja Panufnika, Wojciecha Kilara i Henryka Mikołaja Góreckiego po awangardowych twórców komponujących obecnie.

3

4 2) Remont konserwatorski i modernizacja zabytkowego obiektu stanowiącego siedzibę krakowskiej Filharmonii im. Karola Szymanowskiego Zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytkowej, zahamowanie procesów destrukcyjnych, wyeksponowanie walorów architektonicznych i estetycznych oraz poprawa efektywności funkcjonowania poprzez wykonanie prac konserwatorskich i budowlanych w obiekcie Filharmonii Krakowskiej. Poprawa warunków akustycznych poprzez wykonanie prac badawczych i budowlanych w budynku Filharmonii, podniesienie standardu korzystania z kultury poprzez rozbudowę widowni wraz z zapleczem socjalnym i technicznym dla obsługi wydarzeń kulturalnych. W wyniku realizacji projektu zabytkowy obiekt zyska prawie 1200 m² powierzchni, kubatura zwiększy się o ponad 4 tys. m³, strefa estrady pomieści 100-osobową orkiestrę i 80-osobowy chór, a widownia sali koncertowej 723 osoby.

5

6 3) SKANSENOVA systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu Projekt zakłada zachowanie zabytków architektury drewnianej (w tym sakralnej) poprzez zapewnienie ochrony i opieki konserwatorskiej, zabezpieczenie przed pożarem i klęskami żywiołowymi oraz skoordynowaną promocję. Dodatkowo projekt zakłada przeprowadzenie działań przyczyniających się do technicznego zabezpieczenia obiektów drewnianych poprzez m.in. systemy monitoringu, antywłamaniowego, budowę i naprawę ogrodzeń. Projekt planowany jest do realizacji w formule partnerstwa. Liderem projektu jest Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu (instytucja kultury województwa małopolskiego), a partnerami w projekcie są: Gmina Dobczyce; Skansen w Sidzinie Muzeum Kultury Ludowej oraz 5 instytucji kultury województwa małopolskiego: Muzeum Okręgowe w Tarnowie; Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec; Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej; Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów; Małopolski Instytut Kultury w Krakowie. W efekcie zrealizowania projektu odbiorcy uzyskają wyraźną korzyść indywidualną i społeczną, w szczególności w postaci pozytywnych wrażeń, oglądając ponad 100 odnowionych budynków w krajobrazie kulturowym i przyrodniczym w 9 skansenach w Małopolsce. Zwiększy się bezpieczeństwo i komfort zwiedzania. Odwiedzający skorzystają z kilku zmodernizowanych ekspozycji stałych prezentujących zasoby muzealne głównie o charakterze etnograficznym i historycznym. Zintegrowany program kulturowy pod wspólną marką SKANSENOVA może zaspokoić potrzeby i oczekiwania odbiorców, wzbudzić emocje poprzez ponad 600 nowych form aktywności. Będzie to możliwe dzięki wypracowanym propozycjom kulturalnym i edukacyjnym przewidzianym dla szerokiego kręgu uczestników ogółem dla blisko 260 tys. osób rocznie zarówno mieszkańców lokalnych, jak i turystów z Małopolski, z kraju i z zagranicy, także dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz dla osób niepełnosprawnych. Element wyróżniający propozycję kulturalną na tle innych muzeów w regionie i w kraju jest zintegrowanie oferty pod wspólną marką. Grupa 9 skansenów tworzy swoisty klaster kulturowy dysponujący terenem o powierzchni prawie 40 ha ze 180 budynkami, 19 tys. muzealiów ruchomych i niemal 100-osobowym personelem.

7

8 4) Rewaloryzacja i modernizacja zabytkowych, drewnianych budynków Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem dla zachowania i prezentacji unikatowego dziedzictwa kulturowego Podhala Roboty budowlane i konserwatorskie obejmujące zespół 6 obiektów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem (Muzeum Stylu Zakopiańskiego w willi Koliba, Galeria Sztuki XX wieku w willi Oksza, Galeria Władysława Hasiora, Muzeum Stylu Zakopiańskiego Inspiracje im. M. i B. Dembowskich, Zagroda Sołtysów w Jurgowie, Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze) wymagających prac restauratorskich i modernizacyjnych o łącznej powierzchni prawie 2200 m². Inwestycja obejmuje także modernizację wnętrz obiektów dla rozwoju dotychczasowych lub wprowadzenia nowych form działalności, w szczególności przestrzeni ekspozycyjnych, edukacyjnych i recepcyjnych.

9

10 5) Rewaloryzacja zespołu zabytkowych budowli inżynieryjnych dawnego lotniska Rakowice- Czyżyny wraz z adaptacją na potrzeby Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie Projekt zakłada kompleksową ochronę dziedzictwa kulturowego o europejskim znaczeniu, poprawę stanu technicznego obiektów oraz nowoczesne przystosowanie ich do pełnienia nowych funkcji kulturalnych, w połączeniu z promocją zasobów kulturowych Muzeum Lotnictwa Polskiego. Realizacja projektu przełoży się bezpośrednio na rewaloryzację i konserwację 5 obiektów zabytkowego zespołu dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny (Hangar Główny, Kancelaria, Garaż nr 1, Garaż nr 2, Spadochroniarnia, Wartownia), w wyniku czego zostanie oddanych do użytku ponad 7000 m² powierzchni użytkowej o przeznaczeniu muzealnym, edukacyjnym i ekspozycyjnym.

11 Łączna wartość tych projektów to blisko 53 mln zł, w tym ponad 44,4 mln zł stanowią środki unijne, natomiast dotacja celowa z budżetu województwa małopolskiego wynosi około 8,1 mln zł. To ogromny zastrzyk wsparcia finansowego dla zachowania małopolskiego dziedzictwa kulturowego, poprawę infrastruktury kultury oraz dostępu do niej oraz szansa na przygotowanie atrakcyjnej oferty kulturalnej dla odbiorców: mieszkańców i turystów naszego regionu. Instytucje kultury województwa małopolskiego w kolejnym naborze konkursowym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w maju 2017 roku, złożą jeszcze 3 nowe projekty dotyczące prac konserwatorskich i modernizacyjnych Muzeum Archeologicznego w Krakowie, Muzeum Etnograficznego w Krakowie wraz z nowym budynkiem w Kobierzynie oraz Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

12 Dotacja unijna w ramach RPO WM Poddziałanie Uchwałą nr 263/16 z dnia 23 lutego 2017 roku Zarząd Województwa Małopolskiego zatwierdził listę projektów, które zostały wybrane do dofinansowania w ramach Działania 6.1 Rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego, Poddziałanie Ochrona i opieka nad zabytkami projekty większej skali. Na liście znajdują się cztery projekty instytucji kultury województwa małopolskiego. Są to następujące przedsięwzięcia: 1) Udostępnianie zasobów dziedzictwa utworzenie Ośrodka Dziedzictwa Kultury Niematerialnej w Zespole Parkowo-Dworskim w Dąbrowie etap I Projekt zakłada utworzenie siedziby Ośrodka Dziedzictwa Kultury Niematerialnej pierwszej w Polsce specjalistycznej placówki zajmującej się kompleksowo ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Rewaloryzacji zostanie poddany zabytkowy dwór, zostanie rozbudowany budynek mieszkalny, obecnie pustostan znajdujący się na skraju parku; zabytkowy park zostanie zrewitalizowany, ogrodzony i zagospodarowany, zyskując funkcje rekreacyjne oraz możliwość prowadzenia plenerowej działalności kulturalnej.

13 2) Rewaloryzacja, konserwacja i rozszerzenie publicznych funkcji zabytkowych obiektów Muzeum Okręgowego w Tarnowie Pracami inwestycyjnymi zostaną objęte trzy zabytkowe kamienice: przy Rynku 20 i 21 oraz ulicy Kapitulnej 9. Przewiduje się kompleksową restaurację i konserwację substancji najcenniejszego zespołu renesansowych kamienic w Rynku, obejmującą zabytkowe polichromie, kamieniarkę i wątki ceglane. Zostanie przeprowadzona adaptacja poddasza, rozszerzona przestrzeń ekspozycji stałej, wprowadzone nowoczesne technologie wystawiennicze i zabezpieczające. Powstanie pracowania renowacji i pracowania digitalizacji; wsparciem konserwatorskim zostanie objęte 46 zabytków ruchomych.

14

15 3) Rewaloryzacja i modernizacja zabytkowych budynków Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem dla zachowania i prezentacji unikatowego dziedzictwa kulturowego Podhala Projekt zakłada przebudowę i remont konserwatorski wraz z infrastrukturą techniczną następujących budynków Muzeum Tatrzańskiego: Gmachu Głównego; budynku Galerii Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich (restauracja, konserwacja i adaptacja obiektu służąca powstaniu nowoczesnego centrum naukowo-badawczego); Muzeum Kornela Makuszyńskiego (willa Opolanka modernizacja ekspozycji z utworzeniem centrum interaktywnego promującego czytelnictwo wraz z niezbędnymi adaptacjami obiektu). Wszystkie obiekty zostaną dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

16

17 4) Modernizacja i rewitalizacja budynku baletu Opery Krakowskiej przy ul. Św. Tomasza 37 w Krakowie Projekt zakłada modernizację i rewitalizację budynku, w którym mieści się balet i studio baletowe Opery Krakowskiej w Krakowie (m.in. renowację elewacji, wymianę stolarki okiennej, docieplenie obiektu, wzmocnienie posadowienia budynku, powiększenie użytkowej powierzchni podziemia, adaptację poddasza na cele użytkowe, odnowienie i wymianę stolarki drewnianej, wymianę podłóg baletowych, dostosowanie obiektu do aktualnych standardów w zakresie wyposażenia, remont konserwatorski elewacji zewnętrznych, zakup wyposażenia, realizację prac digitalizacyjnych i związanych z zakupem i instalacją w obiekcie multimedialnego centrum baletowego). Powstanie ogólnodostępna wystawa multimedialna z programem lekcji muzealnych (utworzona zostanie strefa edukacyjno informacyjna poświęcona krakowskiej operze i baletowi); będzie możliwe prowadzenie lekcji muzealnych, wykładów, zajęć i warsztatów tanecznych oraz przedstawień kameralnych, etiud tanecznych i artystycznych happeningów ulicznych. Łączna wartość wyżej wymienionych projektów to ponad 38 mln zł, w tym ponad 22 mln zł stanowią środki unijne, natomiast dotacja celowa z budżetu województwa małopolskiego wynosi ponad 9 mln złotych.

18 Program Współpracy Transgranicznej Interreg v-a Polska Słowacja W ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja do dofinansowania został wybrany projekt pn. Przy wiejskiej drodze w rytmie pracy dawnych zakładów przemysłowych i pracowni rzemieślniczych. Wartość projektu to ponad 4,8 mln zł, w tym ponad 4 mln zł środki w ramach PWT oraz ok. 700 tys. zł środki z budżetu WM. Liderem projektu jest Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, partnerem po stronie polskiej jest Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, natomiast po stronie słowackiej partnerami projektu są Múzeum oravskej dediny w Zubercu oraz Oravské múzeum Pavla Országha Hviezdoslava w Dolnym Kubinie. Projekt partnerski zakłada zwiększenie poziomu zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa kulturowego przez odwiedzających i mieszkańców oraz wzmocnienie walorów kulturowych na obszarze polsko-słowackiego pogranicza. Projekt zakłada rozbudowę ścieżki przemysłów chłopskich na Orawie (rekonstrukcja, odbudowa i wyposażenie obiektów w Muzeum OPE w Zubrzycy Górnej obejmująca rekonstrukcję XVIII-wiecznej farbiarni z wyposażeniem, maglowni z urządzeniem magla kieratowego oraz translokację, konserwację, odbudowę zabytkowej zagrody i urządzenie w niej pracowni stolarskiej i gonciarni); budowę sektora przemysłu ludowego ziemi sądeckiej w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu (w skład którego wejdą czynne drewniane obiekty przemysłowe napędzane siłą wody tj. młyny, dwa tartaki i folusz); remont i wyposażenie pracowni rzemieślniczych i zakładów przemysłowych na terenie słowackiej części Orawy zadanie obejmie remont 10 obiektów w Muzeum Wsi Słowackiej w Martinie oraz 5 obiektów Muzeum Wsi Orawskiej w Zubercu. Ponadto w obiektach zostaną stworzone ekspozycje poświęcone obróbce lnu, pszczelarstwu i pasiecznictwu, tradycyjnej obróbce drewna.

19 Opracowanie: Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, 28 lutego 2017