PSYCHOLOGIA DZIECI I MŁODZIEŻY ROK AKADEMICKI OPIEKUN: prof. Marta Bogdanowicz

Transkrypt

1 PSYCHOLOGIA DZIECI I MŁODZIEŻY ROK AKADEMICKI OPIEKUN: prof. Marta Bogdanowicz WPROWADZENIE Zagadnienia realizowane w ramach ścieżki programowej Psychologia dzieci i młodzieży można zaklasyfikować do bloków tematycznych wydzielonych ze względu na następujące kryteria: wiek dzieciństwo (wiek niemowlęcy, poniemowlęcy, przedszkolny), wiek szkolny, wiek dorastania, środowisko rozwoju i wychowania (rodzina, przedszkole, szkoła i inne placówki wychowawczo-oświatowe) oraz rodzaj zaburzeń, formy oddziaływania - rozpatrywane w odniesieniu do diagnozy, terapii i profilaktyki takie jak wspomaganie rozwoju, diagnozowanie i pomoc psychologiczna i inna (ujęcie interdyscyplinarne). Ścieżka ma na celu przygotowanie studentów do pracy w roli psychologa w instytucjach oświaty i służby zdrowia, zajmującego się problemami psychologii wychowawczej i klinicznej dzieci i młodzieży (zaburzeniami rozwoju i zachowania). Absolwenci ścieżki edukacyjnej : Psychologia dzieci i młodzieży zdobędą, więc wiedzę i doświadczenia praktyczne niezbędne w pracy na stanowisku psychologa zatrudnionego w: poradni psychologiczno-pedagogicznej, poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, w szkole i w przedszkolu (integracyjnym/ specjalnym), w domu dziecka, w klinikach leczących dzieci i młodzież (pediatrycznej, psychiatrycznej, neurologicznej itp.), w ośrodkach szkolno-wychowawczych dla dzieci z upośledzeniem umysłowym, z wadami zmysłów: niesłyszących / niedosłyszących niewidomych/niedowidzących, ze sprzężonymi zaburzeniami rozwojowymi oraz w ośrodkach wczesnej interwencji. Program ścieżki edukacyjnej - Psychologia dzieci i młodzieży - stwarza możliwość ukończenia dodatkowo Kursu pedagogicznego (90 godzin) i uzyskania przygotowania pedagogicznego, które jest niezbędne dla pracowników placówek oświatowych. SEMESTR ZIMOWY prowadzacy nazwa_wykladu liczba_godzin prof. Bogdanowicz Marta B-Specyficzne trudności w uczeniu się 30 prof. Rostowska Teresa B-Dojrzałość do małżeństwa i rodzicielstwa 30 dr Szulc Marcin B-Podstawy resocjalizacji nieletnich sprawców przestępstw 30 dr Budzińska Anna B-Całościowe zaburzenia rozwoju diagnoza i terapie 15 prof Lipowska Małgorzata C-Prowadzenie Szkoły dla rodziców 30 prof. Radziwiłłowicz Wioleta C- Metody badań w psychologii klinicznej młodzieży (Adolescencja) 15

2 dr Lewandowska-Walter Aleksandra dr Bieleninik Łucja C-Praca z rodziną w ujęciu systemowym C - Zastosowanie Skali Bayley- III dr Sinacka-Kubik Edyta mgr Kasica Nowakowska Alicja mgr Rasińska Anna mgr Rasińska Anna prof. Lipowska Małgorzata C- Praca psychologa z dziećmi z trudnościami w funkcjonowaniu społecznym 30 C - Developmental Movement - Veronica Sherbone 15 C-Praca terapeutyczna z dzieckiem doświadczającym urazu psychicznego 15 C-Praca terapeutyczna z dzieckiem oraz rodziną zastępczą i adopcyjną 30 SEMESTR LETNI B- Nadpobudliwość psychoruchowa i zaburzenia zachowania wśród dzieci i młodzieży 30 prof. Radziwiłłowicaz Wioleta B- Zaburzenia afektywne u dzieci i młodzieży 30 prof. Kossak-Główczewski Kazimierz B-Dydaktyka ogólna 30 dr Goździewicz Agata B - Psychologia zachowań agresywnych w ujęciu klinicznym i rozwojowym 30 dr Chrzan Dętkoś Magdalena B-Problematyka kontaktu w diagnozie i terapii dzieci 15 dr Dorota Bronk B- Pedagogika ogólna 30 dr Adrianna Kilikowska; dr Anna Wysoka B-Genetyczne uwarunkowania zaburzeń rozwoju 30 prof. Bogdanowicz Marta C-Diagnoza dysleksji 30 dr Łockiewicz Marta C-Developmental dyslexia 15 dr Łockiewicz Marta C-Teaching reading & writing to young learners 15 C - Socjalizacja ekonomiczna i konsumencka dzieci i dr Niesiobędzka Małgorzata młodzieży 15 dr Marcin Szulc C-Praca psychologa praktyka z młodzieżą 30 dr Monika Zielińska C- Warsztat diagnostyczny psychologa dziecięcego 30 dr Monika Zielińska C- Praca z dzieckiem z trudnościami rozwojowymi 30 dr Zielińska Monika C-Zaburzenia zachowania i procedury ich redukcji 30 dr Sinacka-Kubik Edyta C-TOC for Education wykorzystanie teorii ograniczeń w pracy edukacyjnej i terapeutycznej z dziećmi i młodzieżą 15 dr Agnieszka Fanslau C- Nowe metody do badania procesów poznawczych u dzieci 15 mgr Hofman Agata C-Praktyka edukacyjna 30

3 mgr Arkadiusz Mański C- Metody mltisensoryczne w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością 30 mgr Stryjek Katarzyna C- Resocjalizacja młodocianych i nieletnich przestępców 30 mgr Rasińska Anna C-Praca z dzieckiem z alkoholowym zespołem płodowym 15 OPIS KURSÓW Z POZIOMU B Nazwa przedmiotu Specyficzne zaburzenia uczenia się Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Psychologii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja psychologia jednolite studia mgr stacjonarne/niestacjonarne NBP PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. zw. dr hab. Marta Bogdanowicz Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS - 4 A. Formy wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin wykład 30 h Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zimowy Status przedmiotu obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia dzieci i młodzieży Metody dydaktyczne wykład problemowy z prezentacją multimedialną ilustrowany materiałem klinicznym (analiza przypadków) i filmami Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin B. Formy zaliczenia egzamin testowy C. Podstawowe kryteria egzamin z wykładów oraz lektury wskazane przez prowadzącego

4 Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: brak wymagań B. Wymagania wstępne: zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest przekazanie studentom ogólnych wiadomości na temat specyficznych zaburzeń uczenia się czytania i pisania. Treści programowe A. Problematyka wykładu: Specjalne potrzeby edukacyjne (SPE) termin i pojęcie SPE (Warnock Report 1978) specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z dysleksją Historia badań nad dysleksją rozwojową historia badań nad dysleksją nabytą i dysleksją rozwojową na świecie historia badań nad dysleksją rozwojową w Polsce Terminologia terminologia w ujęciu historycznym terminologia bazująca na symptomatologii i na patomechanizmie (klasyfikacje międzynarodowe - terminologia opisowa) kontrowersje dot. terminologii Częstość występowania badania w Polsce dane z międzynarodowych klasyfikacji ICD-10 i DSM-IV oraz badań zagranicznych przyczyny zwiększania się przypadków dysleksji i niepowodzeń w nauce czytania i pisania Podstawy teoretyczne i definicja dysleksji Teorie zaburzeń czytania i pisania w świetle koncepcji neuropsychologicznych (A. Łurii; MBD - A.Gesella i H.Spionek; D.Bakkera; N.Geschwinda, A.Galaburdy i J.Steina; A.Fawcett i R.Nicolsona;; H. Birch, L.Belmont, E.Koppitz, M.Wolf P.Bowers), psycholingwistycznych / L i B. Kaczmarków, E. Gomberta, G. Krasowicz-Kupis /, integracji perceocyjno-motorycznej (J.Ayres, M.Bogdanowicz). Definicje dysleksji rozwojowej (definicja Światowej Konferencji Neurologów w Dallas, definicja IDS i EDA) Etiologia dysleksji rozwojowej (polietiologia) koncepcja genetyczna koncepcja organiczna koncepcja opóźnienia dojrzewania o.u.n Patomechanizm dysleksji koncepcje patomechanizmu dysleksji: koncepcje zaburzeń lateralizacji czynności mózgu / D. Bakkera/; koncepcje mikrouszkodzeń mózgu (MBD) oraz mikrozaburzeń i dysharmonii rozwoju psychomotorycznego dziecka /H. Spionek/; zaburzeń integracji sensorycznej i percepcyjno - motorycznej / H.Bircha-L.Belmont, E.Kopittz, J.Ayres, M.Bogdanowicz/, deficytu móżdżkowego /R.Nicolsona, A.Fawcett/; zaburzeń przetwarzania czasowego zburzeń funkcjonowania systemów magnocelularnych /N. Geschwinda i G.Galaburdy, J.Steina, P.Tallal/; przetrwania odruchów pierwotnych /M.McPhilipsa i in./; deficytu językowego (I. Liberman, M. Snowling, P. Bryanta; G.Krasowicz-Kupis); podwójnego deficytu (M.Wolf-P.Bowers) model patomechanizmu dysleksji rozwojowej. Typologia dysleksji przedstawicieli koncepcji psychomotorycznych zaburzeń (H.Spionek) przedstawicieli koncepcji neuropsychologicznej (D.Bakker) w świetle koncepcji integracji percepcyjno-motorycznej (M. Bogdanowicz) Symptomatologia zaburzeń i dynamika objawów dysleksji parcjalne zaburzenia rozwoju psychoruchowego w obszarze procesów instrumentalnych i mowy ( neurofizjologiczne podstawy procesów, symptomatologia zaburzeń, diagnoza, terapia, profilaktyka): zaburzenia procesów orientacyjno - poznawczych zaburzenia procesów wykonawczych ( motoryki) zaburzenia integracji percepcyjno motorycznej lateralizacja, leworęczność (podłoże neurofizjologiczne, modele, rozwój, geneza i częstość występowania lewo-

5 ręczności, postawy społeczne) orientacja w schemacie ciała i przestrzeni dynamika (stałość i zmienność obrazu klinicznego) wg. M. Bogdanowicz; dysleksja problemem całego życia. Ryzyko dysleksji, profilaktyka i terapia specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu pojęcie dziecko ryzyka dysleksji i symptomatologia ryzyka dysleksji, model diagnozowania dysleksji, model pomocy w przypadkach dysleksji 5.poziomowy system pomocy wg.m.bogdanowicz metody profilaktyki i terapii (np. Metoda Dobrego Startu, trening funkcji językowych). Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Bogdanowicz, M. (2011). Ryzyko dysleksji, dysortografii i dysgrafii. Gdańsk: Wyd. Harmonia. Bogdanowicz, M., Adryjanek, A. (2004). Uczeń z dysleksją w szkole. Gdynia: Operon. Bogdanowicz, M., Adryjanek, A., Rożyńska, M. (2011). Uczeń z dysleksją w domu. Gdynia: Operon Krasowicz-Kupis, G. (2006) (red). Dysleksja rozwojowa. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Wyd. Harmonia. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Borkowska, A.R., Domańska, Ł. (2006) (red.). Neuropsychologia kliniczna dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Krasowicz-Kupis, G. (2008.) Psychologia dysleksji. Warszawa: PWN Lipowska, M. (2011). Dysleksja i ADHD współwystępujące zaburzenia rozwoju. Neuropsychologiczna analiza deficytów pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Scholar. B. Literatura uzupełniająca Bogdanowicz, M. (2008). Portrety nie tylko sławnych osób z dysleksją. Gdańsk: Wyd. Harmonia. Bogdanowicz, M.(2000). Integracja percepcyjno motoryczna. Warszawa: CMPP-P MEN Grabowska, A., Rymarczyk, K. (2004)(red). Dysleksja od badań mózgu do praktyki. Warszawa: Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN Łuria, A. (1976). Podstawy neuropsychologii. Warszawa, PWN. Nartowska, H. (1986). Różnice indywidualne czy zaburzenia rozwoju dziecka przedszkolnego. Warszawa: WSiP. Spionek, H. (1965). Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa: PWN. Efekty uczenia się Wiedza K_W05; K_W09 Student dysponuje uporządkowaną i pogłębioną wiedzą na temat specyficznych trudności w uczeniu się i specjalnych potrzeb edukacyjnych. Student zna terminologię, teorię, charakterystyczne symptomy specyficznych trudności w uczeniu się i ich dynamikę, przyczyny tych trudności, rozumie patomechanizm tych zaburzeń. Wie jaką rolę odgrywa w tych przypadkach środowisko rodzinne dziecka oraz edukacyjne (przedszkole, szkoła). Ma orientacje w typologii tych zaburzeń. Zna częstość występowania dysleksji, dysortografii i dysgrafii. Wie jakie są objawy ryzyka dysleksji w poszczególnych okresach rozwojowych i potrzebne rodzaje interwencji. Student charakteryzuje i rozróżnia ogólne wskazania do kierowania procesem naprawczym w odniesieniu do specyficznych zaburzeń uczenia się. Umiejętności K_U02; K_U03; K_U08 Student potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych, wychowawczych, pomocowych i terapeutycznych. Umie je wykorzystać w procesie diagnozowania i projektowania działań pomocowych. Student posiada umiejętność analizowania trudności szkolnych dziecka z perspektywy zaburzeń rozwoju w ujęciu klinicznym. Student umie porozumiewać się z konsultantami specjalistami w obszarze współpracy interdyscyplinarnej (pedagogami, logopedami, neurologami, psychiatrami) w procesie diagnozy i terapii specyficznych zaburzeń uczenia się. Potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi ujęciami teoretycznymi podczas analizowania wyników badania diagnostycznego i ich interpretowania, mając na celu postawienie diagnozy (poznania i wyjaśnienia- rozpoznania problemu dziecka) i podjęcia stosownych działań naprawczych. Student potrafi organizować pomoc edukacyjno-terapeutyczną w odniesieniu do uczniów ze specyficznymi zaburzeniami uczenia się, kierując ich na badania diagnostyczne i terapię pedagogiczną (w wymiarze wielospecjalistycznym). Potrafi korzystać z nowoczesnych rozwiązań technologicznych i je proponować w pracy z uczniem ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Kompetencje społeczne (postawy) K_K01; K_K03; K_K07

6 Kontakt Student ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki ucznia i jego prawidłowego funkcjonowania społecznego w rodzinie i szkole. Ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy psychologa. Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, szczególnie osobami z interdyscyplinarnego zespołu, który uczestniczy w diagnozowaniu i udzielaniu pomocy uczniom z niepowodzeniami w uczeniu się. Student rozumie i docenia współpracę psychologa terapeuty z rodzicami oraz nauczycielami dziecka ze specyficznymi trudnościami w nauce, potrafi z nimi współdziałać. Nazwa przedmiotu Dojrzałość do małżeństwa i rodzicielstwa Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Psychologia jednolite mgr stacjonarne/niestacjonarne PR PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Prof. Dr hab. Teresa Rostowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji : zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia rodziny oraz Psychologia dzieci i młodzieży Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną Język wykładowy Polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia kolokwium C. Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Pogłębienie i ugruntowanie wiedzy na temat psychologicznych uwarunkowań dojrzałości człowieka do realizacji ról związanych z małżeństwem i rodzicielstwem. Umiejętność definiowania pojęć oraz rozumienia i wyjaśniania mechanizmy psychologiczne leżące u podstaw wielu złożonych problemów małżeńskich i rodzinnych.

7 Treści programowe 1. Małżeństwo i rodzicielstwo jako zadania rozwojowe 2. Psychologiczne uwarunkowania dojrzałości do małżeństwa i rodzicielstwa 3. Teorie wyboru partnera 4. Dojrzałość a motywy wyboru małżonka 5. Dojrzałość do małżeństwa w kontekście kulturowym i religijnym 6. Empatia i otwartość w podsystemach rodzinnych 7. Dojrzałość do realizacji ról rodzinnych 8. Znaczenie wsparcia w dojrzewaniu do ról rodzinnych 9. Odpowiedzialne rodzicielstwo 10. Rodzina, jako źródło doświadczeń indywidualnych i społecznych 11. Przemoc w rodzinie jako wyraz niedojrzałości do małżeństwa o rodzicielstwa 12. Wyznaczniki szczęścia małżeńskiego i rodzinnego. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): 1. Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL. 2. Harwas-Napierała B., (2009), Rodzina jako wartość a współczesność. B. Harwas-Napierała (red.). ss Poznań.Wydawnictwo Naukowe UAM 3. Kościelska M., (2007), Sens odpowiedzialności, Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS. 4. Kościelska M. Odpowiedzialni rodzice. Z doswiadczeń psychologa. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS. 5. Liberska H., Matuszewska M. (red.) (2002), Małżeństwo, męskość, kobiecość, miłość, konflikt, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań. 6. Plopa M., (2005), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków. 7. Rostowska T. (2002), Rodzina rozwój-praca. Wybrane zagadnienia. Łódź: Wyższa Szkoła Informatyki 8. Rostowski J. (1987), Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa. PWN. 9. Sęk, H., Cieślak, R. (2006). Wsparcie społeczne sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.). Wsparcie społeczne, stres, zdrowie (s ). Warszawa: PWN. 10. Wojciszke B. (2000), Psychologia miłości. Intymność, namiętność, zaangażowanie.gdańsk: GWP B. Literatura uzupełniająca 1. Braun Gałkowska (1985). Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia małżeństwa. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. 2. Jarmołowska A. (2007), Adopcja dziecka. Psychologiczna analiza decyzji u kobiet i mężczyzn. Lublin. Towarzystwo Naukowe KUL. 3. Liberska H., (2003), Realizacja zadań rozwojowych dorosłości a rozwój indywidualny,[w:] Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, red. B. Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s Peplińska A., (2011) Małżeństwo a specyfika pracy marynarzy. Perspektywa psychologiczna. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS. 5. Plopa M. ( Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wydawnictwo IMPULS. 6. Satir V. (2000), Rodzina, tu powstaje człowiek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 7. Ryś M. (1993), Poziom zaspokojenia potrzeb w dzieciństwie a zaspokojenie potrzeb w małżeństwie. Problemy Rodziny, 1, Ziemska M. (1973), Postawy rodzicielskie. Warszawa: WP.

8 Efekty uczenia się Wiedza: student ma pogłębioną wiedzę na temat teorii oraz psychologicznych mechanizmów dojrzałości do roli małżonka i rodzica (K_W04);(K_W05;); ma pogłębioną wiedzę na temat biologicznych i społecznych podstaw funkcjonowania psychicznego człowieka dorosłego oraz rozumie istotę funkcjonalności i dysfuncjonalności w zachowaniach dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego (K_W10). Umiejętności: posiada umiejętność obserwowania, wyszukiwani informacji na temat dojrzałych i niedojrzałych form zachowania człowieka w sytuacjach rodzinnych (K_U01); potrafi w sposób komunikatywny i spójny wypowiadać się na temat psychologicznych mechanizmów leżących u podstaw ról małżeńskich i rodzinnych (K_U04); ma umiejętność obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania złożonych sytuacji związanych z małżeństwem i rodzicielstwem (K_U07). Kontakt t.rost@wp.pl Kompetencje społeczne (postawy): Student posiada zdolność zespołowego działania, angażuje się we współpracę z innymi ( K_K01); docenia wiedzę z zakresu innych dyscyplin psychologicznych dla rozwoju jednostki w zakresie kształtowania się dojrzałości osobowej ( K_K03); trafnie formułuje pytania dotyczące problemów poruszanych w czasie zajęć ; zachowuje ostrożność w wyrażaniu krytycznych opinii na temat innych osób ( K_K06). Nazwa przedmiotu Podstawy resocjalizacji nieletnich sprawców przestępstw Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Psychologia studia jednolite magisterskie Stacjonarne / niestacjonarne PSiPSP PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Dr Marcin Szulc Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS- 4 A. Formy zajęć wykład, B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej IPUG C. Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny III V rok, semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy

9 C. Podstawowe kryteria Zadana literatura plus wiedza z wykładów. Egzamin testowy 20 pytaniowy, pytania zamknięte, 4 możliwe odpowiedzi, jedna prawidłowa, Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: wprowadzenie do psychologii, psychologia społeczna, psychologia rozwoju człowieka, wstęp do psychologii klinicznej dorosłego B. Wymagania wstępne: wprowadzenie do psychologii, psychologia społeczna, psychologia rozwoju człowieka, wstęp do psychologii klinicznej dorosłego Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zaprezentowanie studentom podstawowych zagadnień z obszaru niedostosowania społecznego oraz resocjalizacji nieletnich sprawców przestępstw. Treści programowe A. Problematyka wykładu 1. Sens i bezsens resocjalizacji - wybrane czynniki zagrożeń młodzieży - warunki skutecznej resocjalizacji - motywacja do zmiany - polityka Państwa sprzyjająca resocjalizacji 2. Historyczne ujęcie traktowania nieletnich sprawców przestępstw (wybrane systemy resocjalizacji) - od kary odwetowej do sankcji poprawczej - domy poprawy i domy pracy przymusowej (Anglia / Holandia) - system celkowy - system pensylwański i system auburnski - system progresywny - system regresywny - system rodzinny (kolonia w Mettray, zakład w Hofwyl) - system republik i wiosek dziecięcych (Freeville, kolonia Makarenki) - rozwój resocjalizacji w Polsce (osada w Studzieńcu, zakład w Chojnicach) 3. Definicja pojęć: przestępstwo, przestępca, zbrodnia, występek, małoletni, nieletni, młodociany, podejrzany 4. Socjalizacja a resocjalizacja - czynniki wpływające na socjalizację - niedostosowanie społeczne, asocjalność, demoralizacja 5. Uwarunkowania wykolejenia przestępczego perspektywa historyczna - teorie biologiczne (antropologiczna, endokrynologiczna, genetyczna, typów konstytucjonalnych) - teorie psychologiczne 6. Zaburzenia zachowania w perspektywie współczesnych koncepcji - czynniki biopsychiczne w etiologii zachowania przestępczego - teorie organiczne - syndrom HIA i CP - typologia Achenbacha - teorie temperamentu - teorie kontroli społecznej 7. Modele oddziaływań resocjalizacyjnych - psychologia hormistyczna - terapia behawioralna - korzyści i ryzyko stosowania metod behawioralnych w resocjalizacji - oddziaływanie społeczności terapeutycznej w kształtowaniu pozytywnej kultury rówieśniczej - ekonomia punktowa - trening sprawności psychologicznych - środki nieizolacyjne w resocjalizacji (mediacja, reorganizacja pracy pedagoga) - twórcza resocjalizacja 8. Kompetencje wychowawcze pedagoga i psychologa resocjalizacyjnego - kompetencje profesjonalne - doświadczenie zawodowe - predyspozycje osobowe 9. System instytucjonalny w Polsce

10 10. Przykładowe placówki diagnostyczne i resocjalizacyjne - zakłady poprawcze - ośrodki szkolno wychowawcze - MOAS - Dom dziecka - Pogotowie opiekuńcze - Policyjna Izba Dziecka Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Bałandynowicz A., (2008) Profilaktyka i środki probacyjne w praktyce resocjalizacyjnej. W: Stanik, Urban (red) Reso cjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Dukaczewski E.J., (2008) Historia rozwoju praktyki resocjalizacyjnej w Polsce i na świecie. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Konopczyński M., (2006) Metody twórczej resocjalizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Konopczyński M. (2008) Współczesne nurty w resocjalizacji. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Konopczyński M., (2008) Współczesne systemy resocjalizacyjne. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydaw nictwo Naukowe PWN Machel H., (2006) Zagrożenia współczesnej młodzieży polskiej potrzeba diagnozy. W: Bykowska, Szulc (red.), Za grożenia wspólczesnej młodzieży polskiej w poszukiwaniu tożsamości. FRUG, Gdańsk Stanik J., (2008) Diagnozowanie niedostosowania społecznego i socjalności. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Urban B, (2008) Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Bałandynowicz A., (2008) Profilaktyka i środki probacyjne w praktyce resocjalizacyjnej. W: Stanik, Urban (red) Reso cjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Dukaczewski E.J., (2008) Historia rozwoju praktyki resocjalizacyjnej w Polsce i na świecie. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Konopczyński M., (2006) Metody twórczej resocjalizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Konopczyński M. (2008) Współczesne nurty w resocjalizacji. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Konopczyński M., (2008) Współczesne systemy resocjalizacyjne. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydaw nictwo Naukowe PWN Stanik J., (2008) Diagnozowanie niedostosowania społecznego i socjalności. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Urban B, (2008) Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań. W: Stanik, Urban (red) Resocjalizacja tom 1. Wydawnictwo Naukowe PWN B. Literatura uzupełniająca Bałandynowicz A. (2006) Profilaktyka patologii młodzieży w oparciu o paradygmat tożsamości osobowej, społecznej i kulturowej ich naturalne środowiska rodzinne. W: Bykowska, Szulc (red.), Zagrożenia wspólczesnej młodzieży polskiej w poszukiwaniu tożsamości. FRUG, Gdańsk Efekty uczenia się Student nazywa podstawowe pojęcia z zakresu resocjalizacji nieletnich sprawców przestępstw. Wiedza Absolwent potrafi zidentyfikować i opisać zjawisko niedostosowania społecznego. Rozumie pojęcia psychologiczne oraz rozróżnia podstawowe psychologiczno społeczne mechanizmy dewiacji indywidualnej i społecznej. Charakteryzuje wybrane teorie niedostosowania społecznego oraz potrafi przedstawić historię resocjalizacji oraz techniki stosowane w resocjalizacji. Umiejętności Student potrafi klasyfikować podstawowe teorie resocjalizacji. Ustala kryteria niedostosowania społecznego. Rozpoznaje przyczyny powstawania niedostosowania społecznego. Poddaje dyskusji techniki resocjalizacji. Kompetencje społeczne (postawy) Absolwent wykazuje krytycyzm w analizie metod stosowanych w resocjalizacji. Jest świadomy tailoringu. Docenia rolę indywidualnego podejścia w resocjalizacji. Wykazuje odpowiedzialność za wychowanka.

11 Kontakt Nazwa przedmiotu Całościowe Zaburzenia Rozwoju - diagnoza i terapia Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych/ Instytut Psychologii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja psychologia jednolite mgr stacjonarne/niestacjonarne NBP PK PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Dr Budzińska Anna Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS - 2 A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 godzin Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne wykład konwersatoryjny / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / analiza zdarzeń krytycznych (przypadków) / dyskusja/ wywiady z przedstawicielami innych kultur na temat specyfiki opieki i wychowania dzieci, a także mechanizmów rozwoju Język wykładowy język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie bez oceny B. Formy zaliczenia obecność i aktywność na zajęciach C. Podstawowe kryteria obecność na zajęciach oraz aktywność rozumiana jako uczestniczenie w ćwiczeniach, zadaniach, dyskusjach Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: Psychologia rozwoju człowieka B. Wymagania wstępne: studentka/student zna podstawowe teorie i prawidłowości z zakresu psychologii rozwoju dziecka, prowadzenia wywiadu i obserwacji Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z klasyfikacją Całościowych Zaburzeń Rozwoju, ze szczególnym skoncentrowaniem uwagi na zaburzeniu autystycznym i zespole Aspergera. Opisane i pokazane są podstawowe zachowania charakterystyczne dla Całościowych Zaburzeń Rozwojowych. Studenci uczą się rozpoznawania rodzaju zaburzenia w wyniku odpowiednio przeprowadzonego wywiadu i obserwacji. Kolejnym krokiem jest wybór odpowiedniej terapii opartej o udokumentowaną naukowo skuteczność.

12 Treści programowe klasyfikacje Całościowych Zaburzeń Rozwojowych wg DSM IV tr i ICD 10 opis zachowań charakterystycznych dla poszczególnych zaburzeń diagnoza Całościowych Zaburzeń Rozwojowych wywiad i obserwacja rodzaje terapii wybór odpowiedniej terapii opartej o naukowo udokumentowana skuteczność najskuteczniejszy model terapii w odniesieniu do zaburzenia autystycznego i innych zaburzeń z grupy całościowych zaburzeń rozwoju Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć: Budzińska A., Wójcik, M. (2010). Zespół Aspergera. Księga pytań i odpowiedzi. Wydawnictwo Harmonia. Cooper, J.O., Heron, T. E. & Heward, W. L. (1987). Applied Behavior Analysis. Columbus, Ohio: Merrill Publishing Company. B. Literatura uzupełniająca McClannahan L.E., Krantz P.J.Plany Aktywności dla dzieci z autyzmem, Gdańsk 2002 wyd. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym Efekty uczenia się K_W05 K_W06 K_W07 K_W09 K_U02 K_U03 K_K01 K_K03 K_K06 K_K07 Kontakt a.budzinska@iwrd.pl Wiedza Student/studentka ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat całościowych zaburzeń rozwoju ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki zaburzenia autystycznego i Zespołu Aspergera ma pogłębioną wiedzę na temat sposobu prowadzenia wywiadu i obserwacji pod kątem diagnozy całościowych zaburzeń rozwoju zdobywa ogólne informacje na temat różnorodnych form terapii całościowych zaburzeń rozwoju Umiejętności Poznaje kryteria doboru skutecznej terapii w odniesieniu do całościowych zaburzeń rozwoju, poznaje właściwe modele prowadzenia terapii i sposoby postępowania w przypadku kontaktu z dzieckiem z autyzmem Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną do rozpoznawania zaburzeń z grupy całościowych zaburzeń rozwoju na podstawie przeprowadzonego wywiadu i obserwacji Kompetencje społeczne (postawy) Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego w zakresie diagnozowania dzieci z zaburzeniami rozwoju Docenia znaczenie psychologii behawioralnej dla pomocy dzieciom z zaburzeniem autystycznym i zespołem Aspergera Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy i postępowanie wobec osób z którymi i dla których pracuje, wyraża taką postawę wśród innych i pośrednio modeluje to podejście wśród innych Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne związane z zaburzeniami rozwoju dzieci, odmiennością form opieki i stylów wychowania, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania związane ze wsparciem rozwoju dziecka.

13 OPIS KURSÓW Z POZIOMU C Nazwa przedmiotu Prowadzenie Szkoły dla rodziców Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja psychologia jednolite studia mgr stacjonarne/niestacjonarne PDiM PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr hab. Małgorzata Lipowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS - 4 A. Formy ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin ćwiczenia warsztatowe 30 h Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia warsztatowe: praca w grupach gry symulacyjne analiza zdarzeń przypadków dyskusja rozwiązywanie zadań Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie bez oceny B. Formy zaliczenia aktywny udział w zajęciach C. Podstawowe kryteria obecność na zajęciach 70% aktywne udział w symulacjach 30% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: brak wymagań B. Wymagania wstępne: zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii Cele przedmiotu Zapoznanie uczestników z metodą wychowywania dzieci bazującą na koncepcji Tomasa Gordona Wychowanie bez porażek. Podstawowym założeniem jest przejście od przedmiotowego do podmiotowego traktowania dzieci.

14 Treści programowe A. Problematyka ćwiczeń Rozpoznawanie i radzenie sobie z uczuciami dziecka oraz własnymi, Wyznaczanie i wzajemne szanowanie naszych granic, Sposoby unikania kar, Udzielanie pochwał, Zachęcanie dziecka do samodzielności, Zachęcanie dziecka do współpracy, Uwalnianie od grania ról. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Sakowska, J. (1999). Szkoła dla rodziców i wychowawców. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Faber, A., Mazlish, E. (2010). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Poznań: Media Rodzina. B. Literatura uzupełniająca Gordon, T. (2008). Wychowanie bez porażek. Warszawa: Wydawnictwo P A X Efekty uczenia się Wiedza K_W06; K_W09 Student ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, psychologicznym, jak i społecznym. Student rozumie specyfikę funkcjonowania w okresie dzieciństwa i adolescencji. Student wyciąga proste wnioski dotyczące podłoża problemów wychowawczych i relacji w rodzinie dziecka. Ma uporządkowaną wiedzę na temat teorii wychowania, uczenia się i nauczania, innych procesów edukacyjnych oraz o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących. Student identyfikuje symptomatyczne sytuacje problemowe w relacjach dziecko rodzic, rozróżnia prawidłowe i nieprawidłowe sposoby reagowania w procesie wychowawczym. Umiejętności K_U02; K_U09 Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych, wychowawczych, pomocowych czy terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych. Student konstruuje warsztat oddziaływań wychowawczych dostosowany do konkretnych wymagań i oczekiwań rodziny. Planuje proces korekty oddziaływania wychowawczego w danej rodzinie. Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów psychologicznych i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych. Student analizuje podłoże problemów wychowawczych w rodzinie, rozpoznaje motywy lub przyczyny konfliktów. Kontakt psyml@univ.gda.pl Kompetencje społeczne (postawy) K_K01; K_K03 Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w społeczeństwie, ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy psychologa. Student zachowuje ostrożność w wyrażaniu opinii dotyczących relacji w rodzinach i funkcjonowania zasad i norm wychowawczych. Student docenia rolę specyfiki rozwoju i interakcji czynników rozwoju w rodzinie.

15 Nazwa przedmiotu Metody badań w psychologii klinicznej młodzieży ( Adolescencja) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Psychologia jednolite mgr stacjonarne/niestacjonarne NBP PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. Wioletta Radziwiłłowicz Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć Ćwiczenia B. Sposób realizacji (zajęcia w sali dydaktycznej) C. Liczba godzin 15 godz. 1 pkt ECTS (25 30 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych zajęć; 1 pkt ECTS (25 30 godz) samodzielna praca studenta przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia Język wykładowy Polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia wykonanie pracy zaliczeniowej, zgodnej ze sposobem realizacji zajęć C. Podstawowe kryteria oceny: Umiejętne posługiwanie się metodami badań oraz zdolność całościowej interpretacji wyników. Dobór metod najbardziej adekwatnych do prezentowanego przez osobę problemu rozwojowego. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: metodologia badań psychologicznych, psychologia rozwoju człowieka B. Wymagania wstępne: pełen zakres wiedzy z wyżej wymienionych przedmiotów studiów Cele przedmiotu Celem zajęć jest prezentacja metod badawczych stosowanych w okresie adolescencji. Są to metody oceniające system rodzinny oraz funkcjonowanie emocjonalno-społeczne. Treści programowe 1. Wprowadzenie w problematykę testów projekcyjnych. 2. Kwestionariusze badające obraz ciała oraz emocjonalną postawę wobec ciała. 3. Kwestionariusze dotyczące autonomii, tendencji izolacyjnych, osamotnienia, samowystarczalności, kontroli emocjonalnej, obron psychologicznych, buntu młodzieńczego, dyskomfortu psychicznego oraz autodestruktywności. 4. Narzędzia oceniające funkcjonowanie systemu rodzinnego - Test Stosunków Rodzinnych, postawy rodzicielskie, kwestionariusz oparcia w rodzinie, systemowe zasoby rodziny.

16 5. Kwestionariusz kompetencji społecznych, podskale przystosowania rodzinnego, rówieśniczego i szkolnego ze Skali Nieprzystosowania Społecznego. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): 1. Święcicka M. red., (2011). Metody diagnozy w psychologii klinicznej dziecka i rodziny. Warszawa: Wyd. Paradygmat. 2. Bazińska R., Drat-Ruszczak K. (2000). Struktura narcyzmu w polskiej adaptacji kwestionariusza NPI Raskina i Halla. Czasopismo Psychologiczne, 3-4, Bene E., Anthony J. (1993). Test Stosunków Rodzinnych. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyczny Poradnictwa Wychowawczo-Zawodowego MEN. 4. Cash T.F. (1997). The body image workbook. An 8 step program. New York: MJF Books. 5. Di Nuovo S. (2000). Diagnoza zaburzeń osobowości typu borderline za pomocą testu Rorschacha. Przegląd Psychologiczny, 1, Dołęga Z. (2000). Autonomia w okresie dorastania. Czasopismo Psychologiczne, 1-2, Matczak A. (1998). Preferencje zawodowe młodzieży a kompetencje społeczne. Psychologia Wychowawcza,1, Oleszkowicz A. (1988). Kwestionariusz do badania dyskomfortu psychicznego w kryzysie adolescencyjnym. Przegląd Psychologiczny, 2, Oleszkowicz A. (2006). Bunt młodzieńczy. Uwarunkowania. Formy. Skutki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 10. Piotrowska A. (1997). Z badań nad inteligencją społeczną. Psychologia Wychowawcza, 4, Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. 12. Radziwiłłowicz W., Reszka N. (2008). Zachowania autodestruktywne u dziewcząt z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego. Psychiatria, 4, Rembowski J. (1986). Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN. 14. Schafer R. (1989). Jak ta historia została opowiedziana? (s ) W: Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych. Biblioteka Psychologa Praktyka. T.III. PTP, Warszawa: Wydział Psychologii UW. 15. Schiep S. (1998). Ryzyko samobójstwa i próba jego diagnozy w świetle metody Rorschacha. Roczniki Psychologiczne, 1, Senejko A. (2001). Psychiczne i psychospołeczne obrony człowieka w ich teoretycznym i praktycznym wymiarze. Maszynopis niepublikowany. 17. Sęk H. (red.) (1984). Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność. Poznań: UAM. 18. Steinberg L. (2002). Autonomy (s ).W: Steinberg L.: Adolescence, London: McGraw-Hill. 19. Steinberg L., Silverberg S. (1986). The vicissitudes of autonomy in early adolescence. Child Development, 57, Suchańska A. (1994). Test Apercepcji Tematycznej. Przez analizę treści do analizy procesu. Poznań: UAM. 21. Suchańska A. (1998). Przejawy i uwarunkowania psychologiczne pośredniej autodestruktywności. Poznań: UAM. 22. Szafraniec J. (1985). Metoda Rorschacha w psychodiagnozie schizofrenii. Warszawa: Wyd. Akcydensowe. 23. Thompson J.K., Heinberg L.J., Altabe M., Tantleff-Dunn S. (1999). Exacting beauty: theory, assessment and treatment of body image disturbance. Washington: APA. 24. Zwoliński M. (2000). Systemowe zasoby rodziny a poczucie koherencji u dorosłego człowieka. Przegląd Psychologiczny, 2, B. Literatura uzupełniająca 1. Niebrzydowski L. (1989). Psychologia wychowawcza. Samoświadomość, aktywność, stosunki interpersonalne. Warszawa: PWN. 2. Pytka L. (1995). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Warszawa: WSPS. Efekty uczenia się Wiedza K_W05 Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat specjalizacji psychologii, obejmującą terminologię, teorię i metodykę. K_W10 Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, psychologicznych i społecznych podstaw funkcjonowania psychicznego człowieka; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii.

17 Umiejętności K_U02 Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych. K_U06 Posiada rozwinięte umiejętności badawcze: rozróżnia orientacje w metodologii badań psychologicznych, formułuje problemy badawcze, dobiera adekwatne metody badania, metody statystyczne i narzędzia badawcze, konstruuje narzędzia badawcze, opracowuje, prezentuje i interpretuje wyniki badań, wyciąga wnioski, wskazuje kierunki dalszych badań, w obrębie wybranej specjalizacji psychologii. K_U07 Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji psychologicznych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań Kompetencje społeczne (postawy) K_K06 Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych. K_K09 Samodzielnie podejmuje i inicjuje działania badawcze Kontakt psywr@ug.edu.pl Nazwa przedmiotu Praca z rodziną w ujęciu systemowym Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Psychologia jednolite mgr stacjonarne/niestacjonarne PR PDiM PK Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) Dr Aleksandra Lewandowska-Walter Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS - 4 A. Formy zajęć ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji zajęć: zajęcia w sali dydaktycznej zajęcia poza salą dydaktyczną spotkanie studenta z rodziną w celu przygotowania studium przypadku C. Liczba godzin: 30 Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne elementy wykładu z prezentacją multimedialną Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne

18 ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza zdarzeń krytycznych (przypadków) / dyskusja / praca nad rozwojem własnym studenta przygotowanie studium przypadku na podstawie spotkania konsultacyjnego z rodziną lub członkiem rodziny A. Sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia: kolokwium wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie studium przypadku aktywność w ramach ćwiczeń warsztatowych C. Podstawowe kryteria Końcowa ocena będzie wypadkową oceny z kolokwium oraz z przygotowanego przez studenta studium przypadku Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: Psychologia rozwoju człowieka, Wstęp do psychologii rodziny, Psychologia wychowawcza B. Wymagania wstępne: zakres wiadomości student zna mechanizmy funkcjonowania człowieka związane z kolejnymi fazami rozwojowymi, zna podstawowe teorie i pojęcia z zakresu psychologii rodziny i psychologii wychowawczej, umiejętności student potrafi przeprowadzać wywiad kliniczny i obserwację zachowania, a także wnioskować na ich podstawie o funkcjonowaniu człowieka; student potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej, psychologii rodziny oraz psychologii wychowawczej do analizowania problemów rodziny i jej członków kompetencje student jest odpowiedzialny za własne przygotowanie do przeprowadzenia rozmowy z rodziną, jest gotowy do współpracy w grupie w ramach ćwiczeń warsztatowych, a także wykazuje gotowość do pogłębienia świadomości dotyczącej funkcjonowania rodziny własnej Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest nabycie wiedzy na temat funkcjonowania rodziny w ujęciu teorii systemów oraz nabycie umiejętności rozumienia znaczenia problemu (symptomu) dla systemu rodzinnego. W trakcie zajęć studenci zapoznają się z zasadami rozmowy z rodziną i procesem terapii rodzin oraz nabędą kompetencji w zakresie świadomości funkcjonowania własnej rodziny pochodzenia. Treści programowe 1. Systemowe rozumienie procesów rodzinnych. Podstawowe pojęcia. 2. Cykl życia rodziny. Kryzysy związane ze zmianami cyklu. 3. Komunikacja w rodzinie. 4. Zasady prowadzenia rozmowy z rodziną. 5. Proces terapii rodzin: pierwszy kontakt z rodziną interwencje terapeutyczne techniki terapeutyczne metoda genogramu. 6. Mity i sekrety rodzinne. Przekazy transgeneracyjne. 7. Ewolucja myślenia systemowego: Terapia systemowa jako dialog. Terapia narracyjna. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć De Barbaro B. (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków Mudyń K. (2003) Zdarza się, że myślimy systemowo. W: Górniak L., Józefik B. (red.) Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Wydawnictwo UJ, Kraków. Tryjarska, B. (2005). Pytania cyrkularne w systemowej terapii rodzin. Nowiny Psychologiczne, 4, Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Warszawa: CMPPP. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta McGoldrick M., Gerson R., Shellenberger S. (2007). Genogramy. Rozpoznanie i inetrwencja. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań Napier, A. (2008). Małżeństwo: krucha więź. W poszukiwaniu partnerstwa i trwałości. Kraków: Wydawnictwo Znak Whitaker, C.A., Napier, A. (2006). Rodzinna karuzela. Terapia rodzin bez tajemnic. Kraków: Wydawnictwo Znak B. Literatura uzupełniająca Namysłowska I. (2000) Terapia rodzin. Instytut Psychiatrii i Neurologii. Warszawa

19 Deissler K.G. (1998) Terapia systemowa jako dialog. Wydawnictwo UJ, Kraków. Satir V. (2000) Rodzina tu powstaje człowiek. GWP, Gdańsk Field D. (1999) Osobowości rodzinne. Oficyna Wydawnicza LOGOS Efekty uczenia się K_W01 K_W11 K_U01 K_U02 K_U10 K_K01 K_K07 K_K02 Wiedza Student: posiada wiedzę dotyczącą funkcjonowania człowieka i rodziny według teorii systemowej identyfikuje zasady pracy terapeuty rodzinnego oraz normy etyczne dotyczące pomocy psychologicznej dla rodzin Umiejętności Student: Posiada pogłębione umiejętności obserwowania relacji rodzinnych Potrafi wykorzystać i integrować wiedzę z zakresu teorii systemowej funkcjonowania rodziny do analizowania problemów zgłaszanych przez rodziny i jej członków (funkcja objawu) oraz projektowania działań pomocowych / terapeutycznych Potrafi posługiwać się poznanymi narzędziami pracy terapeuty rodzinnego (pytania cyrkularne i reflektujące, genogram, team reflektujący, pozytywna konotacja) w celu prowadzenia rozmowy z rodziną oraz oddziaływania terapeutycznego Kompetencje społeczne (postawy) Student: Rozumie potrzebę rozwoju własnego w celu zwiększania efektywności własnego oddziaływania terapeutycznego Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, zwłaszcza na poziomie rodziny jako systemu Samodzielnie projektuje działania pomocowe na podstawie wcześniejszego procesu diagnozy procesów zachodzących w rodzinie Kontakt psyalw@ug.edu.pl

20 Nazwa przedmiotu Zastosowanie Skali Bayley III (Bayey Scales of Infant and Toddler Development, BSID-III) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja psychologia jednolite studia mgr stacjonarne/niestacjonarne PK PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Łucja Bieleninik Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć ćwiczenia B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Liczba punktów ECTS 1 pkt ECTS (25 30 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych zajęć; 1 pkt ECTS (25 30 godz)) samodzielna praca studenta przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny IV V rok, semestr zima Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne wykład problemowy z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach gry symulacyjne analiza przypadków dyskusja Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia aktywny udział w zajęciach opracowanie studium przypadku opracowanie diagnozy psychologicznej C. Podstawowe kryteria obecność na zajęciach 70% umiejętność opracowania studium przypadku i rozwiązania go w kontekście planowych oddziaływań psychologicznych/terapeutycznych umiejętność pisania diagnoz psychologicznych Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne: brak wymagań B. Wymagania wstępne: zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii