JAK ROZLICZAĆ DOSTAWĘ CIEPŁA? Autor: Ryszard Śnieżyk. ( Rynek energii październik 2010) 1. WSTĘP

Transkrypt

1 JAK ROZLICZAĆ DOSTAWĘ CIEPŁA? Autor: Ryszard Śnieżyk ( Rynek energii październik 2010) Słowa kluczowe: ciepłownictwo, rozporządzenie taryfowe, rozliczenia dostawy ciepła Streszczenie. W artykule przedstawiono zasady, jakie powinny obowiązywać przy rozliczaniu dostawy ciepła. Ponieważ dostawcy ciepła są w pozycji uprzywilejowanej, to konieczne jest wskazanie sposobu rozliczania zaopatrzenia w ciepło, który będzie chronić klientów. Obecne akty prawne (Prawo energetyczne, rozporządzenie taryfowe i systemowe) w wielu istotnych punktach nie są egzekwowane i nie w pełni wykorzystywane. Nawet obecne przepisy umożliwiają dochodzenie odszkodowań z tytułu niedotrzymywania jakości dostawy ciepła oraz zawyżania zamówionej mocy cieplnej. Wskazano metody i przykłady realizacji uprawnień Odbiorców ciepła. W związku z obecnymi konsultacjami nowelizacji rozporządzenia taryfowego jest okazja uściślenia zapisów i wprowadzenia metod egzekutywy zapisów prawnych. Zaproponowano wprowadzenie obligatoryjnych wymogów dotyczących parametrów dostawy ciepła, które powinny być publikowane. 1. WSTĘP Dostawca ciepła, w relacjach z odbiorcami jest w pozycji dominującej. Szczególne znaczenie dla odbiorców ciepła ma egzekwowanie standardów jakościowych jego dostawy [6,7,15]. Należy nałożyć na dostawców i producentów ciepła obowiązek publikowania średnich dobowych parametrów w źródle ciepła (temperatura zewnętrzna, temperatura nośnika ciepła na zasilaniu i powrocie oraz przepływ nośnika). To umożliwi odbiorcom ciepła egzekwowanie swoich praw, szczególnie zapisów rozporządzenia taryfowego [7]. Równie istotne jest egzekwowanie zamówionej mocy cieplnej. Szczególnie jest ważne, aby odbiorcy mogli dochodzić swoich roszczeń za przekroczoną moc cieplną [11-13]. Ciekawą analizę lokalnego rynku ciepła przeprowadził Kardasz [1], a okazją do intensywnych prac w tym zakresie jest nowelizacja rozporządzenia taryfowego [4]. Dostawca powinien spełnić wymagania dotyczące temperatury wody sieciowej na zasilaniu i natężenia przepływu nośnika ciepła. O temperaturze zasilania wody sieciowej decyduje wykres regulacyjny [2,4,14], który podaje jej wartość w zależności od temperatury zewnętrznej. Według [6] dopuszczalne odchylenie temperatury nośnika ciepła może wynosić +2% i -5% od wartości wykresowej. Musi być spełniony dodatkowy warunek, który mówi, że wówczas temperatura wody sieciowej na powrocie powinna zawierać się w granicach ± 7% wg wykresu. 2. NIEDOTRZYMANIE TEMPERATURY ZASILANIA Przepis stanowi: 39 ust. 1 pkt 2) podpunkt a): zwiększył obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła i przekroczył jego dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła i zamówioną moc cieplną przyjmuje się zwiększone natężenie przepływu nośnika ciepła. Powinno być jednoznacznie określone, że chodzi o wykres regulacyjny. Odbiorca ciepła nie ma wpływu na temperaturę zwracanego nośnika ciepła, szczególnie w przypadku, kiedy nie jest w stanie sprawdzić poprawności wyznaczenia wykresu regulacyjnego oraz w przypadku,

2 kiedy węzły ciepłownicze eksploatuje (steruje parametrami nośnika ciepła) dostawca. Kolejny zapis jest następujący: 39 ust. 1 pkt 2) podpunkt b): zmniejszył obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła i przekroczył jego dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za: - ilość dostarczonego ciepła - przyjmuje się zmniejszone natężenie przepływu nośnika ciepła, - zamówioną moc cieplną - przyjmuje się obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła. Kolejny przepis dotyczący odbiorcy jest następujący: 39 ust. 1 pkt 2) podpunkt c): podniósł temperaturę zwracanego nośnika ciepła i przekroczył jej dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła przyjmuje się temperaturę nośnika ciepła, która jest zgodna z warunkami umowy. Powinno być jednoznacznie określone, że chodzi o wykres regulacyjny. Odbiorca ciepła nie ma wpływu na temperaturę zwracanego nośnika ciepła, szczególnie w przypadku, kiedy nie jest w stanie sprawdzić poprawności wyznaczenia wykresu regulacyjnego oraz w przypadku, kiedy węzły ciepłownicze eksploatuje (steruje parametrami nośnika ciepła) dostawca. Ponadto, ważne jest dyskontowanie przez odbiorców ciepła nakładów ponoszonych na termomodernizację. Nie znajduje to odzwierciedlenia w zapisie 39 ust. 1 pkt 2) podpunkt d): obniżył temperaturę zwracanego nośnika ciepła i przekroczył jej dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła przyjmuje się obniżoną temperaturę nośnika ciepła. Jest to ewidentna niesprawiedliwość, gdyż obniżenie temperatury powrotu zwiększa wykorzystanie energii zawartej w nośniku ciepła i zmniejsza koszty dostawcy ciepła przez obniżenie kosztów pompowania oraz strat ciepła na przesyle. Z drugiej strony odbiorca ciepła, aby obniżyć temperaturę powrotu musi zainwestować w instalacje odbiorcze i, ewentualnie, wymienniki ciepła. Wymaga to nakładów finansowych odbiorcy ciepła. W czasie sezonu ogrzewczego natężenie przepływu nośnika ciepła jest zmienne i zależy od przyjętego wykresu regulacyjnego i poboru ciepłej wody użytkowej. Poświęcono temu publikacje [13,12]. 3. PRZYKŁAD NIEDOTRZYMYWANIA TEMPERATURY WODY SIECIOWEJ NA ZASILANIU Przedstawiono przykład dostawy ciepła do węzłów ciepłowniczych w miesiącu listopadzie 2009 r. Wyliczono korektę wysokości opłat za ciepło z powodu zawyżonej temperatury wody sieciowej na zasilaniu. Przy średniej miesięcznej temperaturze zewnętrznej wynoszącej t zewn = 5,67 o C i zawyżeniu temperatury na zasilaniu w poszczególnych okresach wynosiło T z = 5,76-8,68 o C. Zmniejszenie zużycia ciepła obliczone na podstawie przepisów prawnych wynosi δe = 25,5 do 35,9%. Rozporządzenie systemowe wyznacza standardy jakościowe, jakie powinny być spełnione przy dostawie ciepła. 25 ust. pkt. 2, tego rozporządzenia [6], brzmi: Jeżeli przedsiębiorstwo ciepłownicze lub dystrybutor ciepła i odbiorca nie ustalą w umowie sprzedaży ciepła lub umowie kompleksowej parametrów i standardów jakościowych, o których mowa w 24 pkt. 1, strony umowy obowiązują następujące parametry i standardy:

3 1) odchylenie od obliczeniowego natężenia przepływu nośnika ciepła dostarczanego do węzła cieplnego, w warunkach obliczeniowych, nie powinno przekraczać: a) w sieciach parowych:+3% i -8%, b) w sieciach gorącej wody: +2% i -5%; 2) odchylenie temperatury nośnika ciepła dostarczanego do węzła cieplnego w stosunku do tabeli regulacyjnej nie powinno przekraczać: a) w sieciach parowych: +5 i -10%, b) w sieciach gorącej wody: +2 i -5%, pod warunkiem, że temperatura wody zwracanej do sieci ciepłowniczej jest zgodna z tabelą regulacyjną, z tolerancją +7% i -7%. Na podstawie pomiarów zużycia ciepła oraz innych parametrów dostawy energii gromadzonych w licznikach ciepła przeprowadzono analizę zachowania standardów jakościowych. Analizę przeprowadzono dla pięciu węzłów ciepłowniczych o największym zapotrzebowaniu ciepła, które podano w tab. 1. Odbiorca posiada 17 węzłów ciepłowniczych zasilanych z ciepłowni gazowej. Dostawcą ciepła jest renomowany, międzynarodowy koncern o znaczącym udziale w rynku ciepła w Europie. Należy, w związku z tym, spodziewać się jakości usług na najwyższym poziomie. Tabela 1 Spis analizowanych węzłów ciepłowniczych W tabeli 1 zastosowano następujące oznaczenia: Q co zamówiona moc cieplna do centralnego ogrzewania, MW, Q cw zamówiona średnia godzinowa moc cieplna do przygotowania ciepłej wody użytkowej, MW, Q zam zamówiona moc cieplna do węzła ciepłowniczego, MW, u udział zamówionej mocy cieplnej węzła ciepłowniczego w całkowitym zamówieniu mocy cieplnej odbiorcy, %. Zapotrzebowanie ciepła tych węzłów ciepłowniczych stanowi około 43, 9% zamówionej mocy cieplnej ciepłowni gazowej. Podstawą do wykonania analiz były dane meteorologiczne zakupione w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej [3]. Na rys. 1 pokazano przykładowy przebieg temperatury wody sieciowej na zasilaniu w węźle ciepłowniczym w listopadzie 2009 r. Na rysunku tym zaznaczono również odchyłki dopuszczalne przez cytowany przepis [6]. Jak widać z wykresu, tylko przez trzy doby rzeczywista temperatura na zasilaniu mieściła się w dopuszczalnym zakresie.

4 Na rys. 2 przedstawiono temperatury wody sieciowej na zasilaniu w listopadzie 2009 r. do pięciu węzłów ciepłowniczych. Pokazano również wykres regulacyjny przyjęty przez dostawcę z zaznaczonymi odchyłkami, zgodnie z przepisami [6]. Rys. 1. Dotrzymywanie standardów jakościowych (temperatura zasilania, listopad 2009 r.) Rys. 2. Temperatury wody sieciowej na zasilaniu na tle wartości dopuszczalnych ( r.) 4. SKUTKI FINANSOWE NIEDOTRZYMANIA TEMPERATURY ZASILANIA Odczytane z liczników ciepła zużycia energii nie są tożsame z wartościami podanymi na fakturze (wielkości te oznaczono indeksem f ). W tab. 2 przedstawiono skutki niedotrzymywania temperatury wody sieciowej na zasilaniu. Tabela 2 Zmniejszenie zużycia energii z tytułu zawyżenia temperatury na zasilaniu W tabeli 2 przyjęto następujące oznaczenia: T zsr średnia miesięczna temperatura wody sieciowej na zasilaniu, o C, T zr średnia miesięczna, maksymalna, temperatura wody sieciowej na zasilaniu wg

5 wykresu regulacyjnego, o C, T z zawyżenie temperatury wody sieciowej na zasilaniu, K, E ilość ciepła zużyta wg wskazań ciepłomierzy, GJ, E zweryfikowana, na podstawie przepisów, ilość ciepła, za jaką powinien zapłacić Odbiorca, GJ, e względne zawyżenie ilości ciepła, %. Niedotrzymanie standardów jakościowych ma wymierny skutek finansowy. W tab. 3. podano wyliczenie zwrotu kosztów ciepła za zawyżanie temperatury zasilania, zgodnie z 39 ust. 1 pkt 2) podpunkt c [7] E, GJ Os. Nowe A Os. Piastowskie 6 Os. Piastowskie 4 Krańcowa 6 Teatralna 11 E E" Rys. 3. Porównanie ilości energii zapłaconej i zgodnej z przepisami Tabela 3 Zwrot kosztów za zawyżenie temperatury zasilania Skutek finansowy dla dostawcy jest dotkliwy, gdyż powinien zwrócić niemal jedną trzecią otrzymanej zapłaty za ciepło. Wydaje się, że skutki takiego działania przepisów są zbyt ostre i nieadekwatne do szkody poniesionej przez odbiorcę. Warunkiem dochodzenia takich roszczeń jest dysponowanie wiarygodnymi (zapisywanymi w legalizowanym urządzeniu pomiarowym) średnich dobowych temperatur wody sieciowej. 5. WAHANIA NATĘŻENIA PRZEPŁYWU NOŚNIKA CIEPŁA Wykres regulacyjny powinien być sporządzany do węzłów ciepłowniczych, które wymagają najwyższej temperatury wody sieciowej na zasilaniu. Istotny wpływ na wykres regulacyjny, a zwłaszcza, na temperaturę wody sieciowej na powrocie ma udział ciepłej wody użytkowej. Temperatura powrotu jest wyznaczana w źródle ciepła i nie ma żadnego związku z temperaturą nośnika ciepła zwracanego do sieci ciepłowniczej w konkretnym węźle ciepłowniczym. Wynika z nich, że wahania natężenia przepływu nośnika ciepła są znaczne (rys.4). Jak widać na rys. 4, największe natężenie przepływu nośnika ciepła występuje przy załamaniu wykresu regulacyjnego, tj., kiedy temperatura wody sieciowej na zasilaniu jest najniższa, niezbędna do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Proponowana w projekcie zależność N z 6 Go = 3,6 10 c ρ T dt T nie powinna być stosowana. w sr ( ) zo zo po

6 Rys. 4. Wahania natężenia przepływu nośnika ciepła w sezonie ogrzewczym Powinno być rozporządzenie opisujące sposób wyznaczania wykresu regulacyjnego (wzorem dawnych Zasad ustalania temperatur wody sieciowej w źródłach ciepła i sieciach cieplnych z roku 1974 GIGE lub z roku 1986). 6. PRAKTYCZNA METODA WYZNACZANIA ZAMÓWIONEJ MOCY CIEPLEJ Trudno zgodzić się z zapisem 43 ust. 3 : Przy dostarczaniu ciepła, którego nośnikiem jest gorąca woda, wielkość poboru mocy cieplnej oblicza się jako 1/24 różnicy odczytów wskazań ciepłomierza, dokonanych w odstępie 24 godzin,.... Jest to ewidentny błąd, gdyż ciepłomierz w danym momencie podaje chwilową moc cieplną, która nie ma żadnego związku z mocą cieplną, która może być odniesieniem do wyznaczenia mocy cieplnej. Powinno się postępować następująco (w przypadku centralnego ogrzewania): odczyt stanu licznika ciepła (E 1, GJ) w danej chwili, z podaniem godziny odczytu (τ 2 ), odczyt stanu licznika ciepła (E 2, GJ) po około 24 godzinach, z podaniem godziny odczytu (τ 2 ), wyliczyć czas między odczytami: τ = τ 2 - τ 1, h, wyliczyć zużycie energii w okresie między odczytami: E = E 2 E 1, GJ, wyliczyć średnią moc cieplną w okresie między odczytami: E = 3,6 τ Q sr co, wyznaczyć na podstawie średniej temperatury zewnętrznej (t zewn śr, o C) w okresie między odczytami (pomiary wykonane przez najbliższą stację pomiarową Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, wykonane, co godzinę) względne zapotrzebowanie ciepła φ: MW sr tw tzewn ϕ =, obl tw tzewn gdzie: t w średnia ważona temperatura w pomieszczeniach, o C, t zewn obl obliczeniowa temperatura zewnętrzna, o C. dostarczona moc cieplna (Q co zam, MW) odniesiona do warunków obliczeniowych wynosi

7 Q zam co sr Qco = MW. ϕ Niedopuszczalne jest stosowanie mechanicznych ograniczników natężenia przepływu nośnika ciepła [2,11]. Zawory bezpośredniego działania są zbyt wolne, aby nadążać za dynamiką wahań poboru ciepłej wody. Podobnie jak w przypadku mocy cieplnej, należy wyznaczać natężenie przepływu nośnika ciepła na podstawie wskazań liczników. Proponuje się następujący sposób postępowania: odczyt stanu przepływu nośnika ciepła z licznika ciepła (S 1, m 3 ) w danej chwili, z podaniem godziny odczytu (τ 2 ), odczyt stanu przepływu nośnika ciepła z licznika ciepła (S 2, m 3 ) po około ~24 godzinach, z podaniem godziny odczytu (τ2), wyliczyć czas między odczytami: τ = τ 2 - τ 1, h, wyliczyć natężenia przepływu nośnika ciepła w okresie między odczytami: S = S 2 S 1, m 3, wyliczyć średnie natężenie przepływu nośnika ciepła w okresie między odczytami: 3 G sr = S, m /h. τ Na podstawie przeprowadzonych badań, należy wykorzystywać liczniki ciepła do sterowania jego dostawą (priorytet ciepłej wody użytkowej [11]). Natężenie przepływu powinno być wyznaczone dla każdego węzła ciepłowniczego na podstawie opisanych w przepisach, ściśle określonych zasad. Należy umożliwić odbiorcom ciepła dochodzenie należności za niesłusznie pobierane opłaty za zamówiona moc cieplną. Przeprowadzone badania [6,12] oraz [1], a przede wszystkim [13] wskazują jednoznacznie na wymuszanie przez dostawców ciepła zawyżonej mocy cieplnej. Najczęściej stosowaną metodą jest zaniżanie temperatury wody sieciowej na zasilaniu (rys.5). Znamienne jest to, że przy stosunkowo niskich temperaturach zewnętrznych (poniżej t zewn < -10 o C) temperatura wody sieciowej na zasilaniu jest zaniżona nawet kilkanaście Kelwinów! Wówczas, żąda się od odbiorców ciepła zwiększenia mocy zamówionej. Odbiorcy ciepła nie mają niemal szans na udowodnienie takiego faktu. Dostawcy ciepła za wszelką cenę ukrywają pomiary, którymi dysponują. T, C tzewn, C Tzn Tzx TzEC1 Txxf Txnf Txsf TzEC4 Rys. 5. Przykładowy, rzeczywisty wykres regulacyjny [13]

8 7. ZAMÓWIONA MOC CIEPLNA NA PODSTAWIE POMIARÓW Przeprowadzono również analizę dostarczanej w listopadzie 2009 r. mocy cieplnej. Wyniki tych analiz przestawiono w tab. 4. i na rys. 6. Tabela 4 Rzeczywista, zamówiona moc cieplna na podstawie pomiarów ciepłomierzy W tab. 4 zastosowano następujące oznaczenia (pozostałe wg tab. 1.): Q co` zamówiona moc cieplna do centralnego ogrzewania, MW, Q cw` zamówiona średnia godzinowa moc cieplna do przygotowania ciepłej wody użytkowej, MW, Q zam` zamówiona moc cieplna do węzła ciepłowniczego, MW, u` udział zamówionej mocy cieplnej węzła ciepłowniczego w całkowitym zamówieniu mocy cieplnej Odbiorcy, %, δ e względne zmniejszenie zamówionej mocy cieplnej, %. Następnie porównano wartości dostarczone z wartościami zamówionymi (a właściwie wyperswadowanymi przez Dostawcę). Pokazano to na rys. 6. Q, MW 0,27 0,24 0,21 0,18 0,15 0,12 0,09 0,06 0,03 0,00 Krańcowa 6 Krańcowa 6 os. Nowe A os. Nowe A Piastowskie 4 Piastowskie 4 Piastowskie 6 Piastowskie 6 Teatralna 11 Teatralna 11 Qcoz Qcwz QcoRz QcwRz Rys. 6. Zamówiona moc cieplna (Q z ) i dostawa ciepła (Q Rz ) w listopadzie 2009 r. Rys. 7. Porównanie zamówionej mocy cieplnej (Q zam ) z dostawą (Q rz ) w r.

9 8. SKUTKI NIEDOTRZYMYWANIA ZAMÓWIONEJ MOCY CIEPLNEJ Dostawca wystawił fakturę na podstawie wskazań ciepłomierzy. Odbiorca powinien zatem wystąpić o zwrot nadpłaconej kwoty, bo dostawca nie dotrzymał parametrów dostawy ciepła (temperatury wody sieciowej na zasilaniu). Przeprowadzone badania w Spółdzielni Mieszkaniowej w Nowej Rudzie pozwoliły w styczniu 2010 r. (warunki zbliżone do obliczeniowych) na zmniejszenie zamówionej mocy cieplnej o 40% w przypadku jednego dostawcy ciepła i około 55% u drugiego. Spowodowało to zmniejszenie opłat o około K Q zł (brutto), co stanowiło około 30%. Pomimo licznych wniosków odbiorcy dotyczących zmiany zamówionej mocy cieplnej (od roku 2003), dostawca odmawiał jej zmiany. To jest główną przyczyną do wystąpienia o bonifikatę za ograniczenie mocy cieplnej dostarczanej do naszych budynków, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Oszacowanie wysokości bonifikaty przeprowadzono na podstawie faktury wystawionej przez dostawcę ciepła. Tabela 5 Zamówiona moc cieplna przez odbiorcę Zużycie energii cieplnej w poszczególnych węzłach ciepłowniczych podano w tabeli 6. Tabela 6 Zużycie ciepła w węzłach ciepłowniczych, grudzień 2009 r. Na podstawie pomiarów zużycia energii wyznaczono moc cieplną, jaką poszczególne węzły ciepłownicze otrzymały w grudniu 2009 r. Do obliczeń przyjęto rzeczywiste warunki klimatyczne oraz oszacowano moc cieplną do centralnego ogrzewania, jaka zostałaby dostarczona w warunkach obl obliczeniowych, tj. przy temperaturze zewnętrznej t zewn = -20 o C. Zgodnie z przepisami, tj. rozporządzeniem taryfowym oszacowano bonifikatę za ograniczenie mocy cieplnej (Q r ) w stosunku do zamówionej mocy cieplnej, za którą odbiorca zapłacił. Ograniczenie mocy cieplnej (Ogr) i ilość niedostarczonej energii (E r ) w grudniu 2009 r. podano w tabeli 7.

10 Tabela 7 Ograniczenie dostarczonej mocy cieplnej w grudniu 2009 r. Ponieważ w przypadku każdego węzła ciepłowniczego ograniczenie mocy wynosiło ponad 40%, to należną bonifikatę wyznaczono z wzoru ( 43 ust. 1. pkt. 2. [7]). Na tej podstawie wyznaczono wysokość bonifikaty za grudzień 2009 r., którą podano w tab. 8. Tabela 8 Bonifikata za zaniżenie dostarczonej mocy cieplnej Wysokość bonifikaty jest wyższa od zapłaconej należności za dostawę ciepła. 9. PODSUMOWANIE Na podstawie przeprowadzonych analiz oraz obliczeń można wysnuć następujące wnioski: obowiązujące przepisy prawne pozwalają odbiorcom ciepła na skuteczne egzekwowanie niedotrzymywania parametrów dostawy ciepła, w przypadku zawyżenia temperatury wody sieciowej na zasilaniu dostawca powinien zwrócić część opłat, w takim przypadku rozporządzenie taryfowe nakazuje rozliczanie do parametrów wykresu regulacyjnego, - dostawca powinien wypełniać obowiązki nakładane przez Ustawodawcę i przekazywać niezbędne dane do kontrolowania jakości dostawy ciepła; niezbędne dane jakościowe dla każdego węzła ciepłowniczego to średnie wartości: dobowej temperatury zewnętrznej, dobowej temperatury wody sieciowej na zasilaniu i powrocie, dobowego przepływu wody sieciowej i dobowego zużycia ciepła, każdy odbiorca ciepła powinien mieć również dostęp do takich samych parametrów w źródle ciepła, dostępne na rynku liczniki pozwalają na gromadzenie niezbędnych danych do pełnej kontroli standardów jakościowych dostawy ciepła, przeprowadzona analiza rzeczywistych parametrów dostawy ciepła do pięciu węzłów ciepłowniczych w listopadzie 2009 r. wskazuje, że zwrot opłat za dostawę ciepła powinien wynosić od 25,5 do 35,9 %, odbiorcy ciepła powinni dochodzić swoich roszczeń za poprzednie lata, zgodnie z kodeksem cywilnym.

11 Ponadto, należy rozszerzyć stosowanie przepisu 44 [7] w ten sposób, aby okresem ewentualnego rozliczenia nie była doba, ale miesiąc lub inny okres rozliczeniowy. Zawyżanie zamówionej mocy cieplnej powoduje również skutki finansowe z tytułu niewłaściwego planowania inwestycji modernizujących i ewentualnych parametrów układów kogeneracyjnych. Podobne problemy mogą wystąpić przy pracy węzłów ciepłowniczych. Zbyt duże moce cieplne powodują zawyżanie temperatury nośnika ciepła zwracanego do sieci ciepłowniczej, co jest szczególnie niekorzystne w przypadku zasilania systemu ciepłowniczego z elektrociepłowni. LITERATURA [1] Kardasz A.: Cichy monopolista na lokalnym rynku ciepła. Rynek Energii 2009, nr 5(84), s [2] Kołodziejczyk L: Gospodarka cieplna w ogrzewnictwie. ARKADY, Warszawa, [3] Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Zlecenie nr OWR-BR bm-543/698-09/1/2009, Wrocław, [4] Projekt nowelizacji rozporządzenia taryfowego. Ministerstwo Gospodarki, 2010, [5] Radecki M.: Optymalizacja parametrów pracy systemu ciepłowniczego tabela regulacyjna. Rynek Energii 2006, nr 5(66). [6] Rozporządzenie systemowe. - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 stycznia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych (Dz.U. 16, poz. 92). [7] Rozporządzenie taryfowe: - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 listopada 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. 193, poz z dnia 25 listopada 2006 r.). [8] Śnieżyk R.: Analiza alternatywnej wobec Ciepłownictwa Sp. z o.o dostawy ciepła do budynków Osiedla Słupiec Spółdzielni Mieszkaniowej w Nowej Rudzie. 2010, praca niepublikowana. [9] Śnieżyk R.: Analiza dostawy ciepła na podstawie zużycia ciepła do Spółdzielni Mieszkaniowej w Nowej Rudzie do określenia mocy zamówionej. Wrocław Praca niepublikowana. [10] Śnieżyk R.: Analiza dostawy ciepła na podstawie zużycia ciepła do Spółdzielni Mieszkaniowej GÓRNIK w Nowej Rudzie do określenia mocy zamówionej. Wrocław [11] Śnieżyk R.: Ile lokatorzy Spółdzielni Mieszkaniowych we Wrocławiu powinni płacić za ogrzewanie? INSTAL, 2010, nr 4, s [12] Śnieżyk R.: Metoda egzekwowania mocy zamówionej odbiorców ciepła. Rynek Energii 2006, nr 6(67), s [13] Śnieżyk R.: Wyznaczanie zamówionej mocy cieplnej na podstawie wskazań ciepłomierzy. Rynek Energii 2010, nr 1(86), s

12 [14] Śnieżyk R., Szałański P.: Modyfikacja uporządkowanego wykresu obciążeń. Rynek Energii 2007, nr 1(68). [15] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Dz. U. 2006, nr 89, poz. 625 z późniejszymi zmianami. HOW TO SETTLE THE HEATING SUPPLY? Key words: heating supply industry, tariff ordinance, settling heating supply Summary. The paper presents the principles that should apply while settling heating supplies. As heating Suppliers are in the privileged position it is necessary to indicate the method of settling the heating supply that could protect the customers. Current legislation in force (Energy law, tariff and system ordinances) is not enforced in many significant points and it is not fully used. Even the current legislation enables to claim damages due to the failure to comply with quality requirements of heating supply and due to overestimating the ordered thermal power. In this context indicated are the methods and examples of enforcement of the rights the consumers of the heating energy have. Due to the consultations on the amending of the tariff ordinance that currently take place there is a chance to specify legal provisions and to introduce the methods to enforce legal provisions. Moreover, this paper suggests the introduction of obligatory requirements regarding heating supply parameters that should be published. Ryszard Śnieżyk, dr inż. Adiunkt. Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Warszawa, Wydział Zarządzania. Zainteresowania: ciepłownictwo, energetyka, modernizacja systemów ciepłowniczych, szczególnie metodą ESCO, odnawialne źródła energii. Hobby: dydaktyka, psychologia, historia polityka. rsniezyk1@wp.pl