Statut PSM I i II st. im. M. Karłowicza

Transkrypt

1 STATUT PSM I i II st. im. M.KARŁOWICZA W KATOWICACH Statut PSM I i II st. im. M. Karłowicza Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, z późniejszymi zmianami, Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami, zwana dalej Ustawą, Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych szkół i placówek artystycznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobów organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki, Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 19 sierpnia 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w publicznych szkołach i placówkach artystycznych, Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 8 kwietnia 2008 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w publicznych szkołach i placówkach artystycznych, Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 31 sierpnia 2005 r. w sprawie ramowych statutów publicznych szkół i placówek artystycznych, z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 31 maja 2006 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych w zakresie szkół artystycznych. 1 Postanowienia ogólne 1. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Mieczysława Karłowicza, zwana dalej Szkołą działa na podstawie Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (D.U. nr 95 poz. 425), przepisów wybranych na jej podstawie oraz Statutu Szkoły. 2. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Mieczysława Karłowicza jest szkołą publiczną, powołaną przez Ministra Kultury i Sztuki decyzją z dnia 1 kwietnia 1950 roku; był to akt upaństwowienia Niższej, Średniej i Umuzykalniającej Szkoły prowadzonej od 1 września 1946 roku przez Spółdzielnię Muzyczną w Katowicach. 3. Organem prowadzącym Szkołę jest Ministerstwo właściwe dla spraw kultury. 4. Nadzór nad Szkołą sprawuje Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie z ramienia Ministerstwa właściwego dla spraw kultury. 5. Szkoła jest jednostką budżetową i gromadzi na wyodrębnionym rachunku bankowym dochody. 6. Szkoła mieści się w Katowicach przy ulicy Teatralnej Szkoła nie posiada osobowości prawnej. Strona 1 z 26

2 2 1. Szkoła posiada własny ceremoniał oraz sztandar szkolny: na awersie czerwona lira na białym tle, w otoku pełna nazwa Szkoły; na rewersie srebrny orzeł w koronie na tle biało czerwonym, oraz hasło Ojczyzna Nauka Praca. Sztandar wprowadzany i wyprowadzany jest przez trzyosobowy poczet uczniowski na uroczystości rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego. 2. Podczas uroczystości inaugurującej rok szkolny praktykowany jest ceremoniał ślubowania przy Sztandarze uczniów klas pierwszych wg tekstu podawanego przez przedstawiciela Rady Pedagogicznej: My, nowoprzyjęci w poczet uczniów pierwszych klas Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Mieczysława Karłowicza, wobec naszych Pedagogów, Rodziców i Kolegów, przyrzekamy w uroczystym dniu rozpoczęcia nauki: rzetelnie wypełniać obowiązki ucznia szanować mienie Szkoły oraz pracę jej społeczności kształtować w sobie silną wolę, uczciwość i pracowitość Przyrzekamy! swoim postępowaniem wnosić pozytywne wartości w dobro ogółu godnie reprezentować imię Szkoły dążyć ku coraz doskonalszym wzorom artystycznym Przyrzekamy! wiedzą i umiejętnościami muzycznymi zdobytymi w Szkole służyć rozwojowi kultury Rzeczypospolitej Polskiej Przyrzekamy Tobie Szkoło! 3. Podczas uroczystości końcoworocznej wręcza się w obecności Sztandaru nagrody fundowane przez Radę Rodziców wyróżniającym się uczniom. 4. Po zamknięciu egzaminów dyplomowych odbywa się uroczystość wręczenia dyplomów ukończenia Szkoły II stopnia. 5. Szkoła prowadzi Kronikę z zapisem ważniejszych wydarzeń, imprez artystycznych, osiągnięć uczniów i absolwentów, indywidualnego dorobku pedagogów, efektów nauczania. 6. Świętem Szkoły jest 11 grudnia to jest dzień urodzin Patrona Mieczysława Karłowicza. Z tej okazji Szkoła organizuje specjalny koncert lub inną formę uczczenia rocznicy. 7. Tradycją Szkoły jest organizacja jednego lub dwóch Koncertów Dorocznych (marzec, czerwiec) prezentujących dorobek dydaktyczny pedagogów i postępy najlepszych uczniów Na pieczęciach i stemplach nazwa Szkoły używana jest w pełnym brzmieniu. 2. Szkoła posługuje się: a) pieczęcią okrągłą o średnicy 3,6 cm z godłem państwowym i napisem w otoku: PAŃSTWOWA SZKOŁA MUZYCZNA I i II STOPNIA IM. MIECZYSŁAWA KARŁOWICZA W KATOWICACH b) pieczęcią okrągłą o średnicy 2 cm z godłem państwowym i napisem w otoku jak wyżej, z zastosowaniem do słowa STOPNIA skrótu ST. c) stemplem firmowym z adresem Szkoły d) stemplem bankowym z treścią jak w punkcie 2a. 2

3 4 Misja Szkoły Szkoła inna niż wszystkie Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia imienia Mieczysława Karłowicza w Katowicach jest placówką edukacyjną, dydaktyczno-wychowawczą kształcącą dzieci i młodzież w zakresie muzyki. Obowiązujący tu program nauczania jest spójny ze standardami ogólnopolskimi i podlega stałej weryfikacji ze strony organu założycielskiego, którym jest Ministerstwo do spraw kultury organ Rządu Polskiego. Szkoła rozbudza wiedzę i umiejętności artystyczne w stopniu umożliwiającym samodzielną działalność lub kontynuację nauki na szczeblu wyższym. Społeczność szkoły inicjuje, organizuje i uczestniczy w koncertach, akcjach i projektach otwartych na społeczność lokalną i propagujących wiedzę muzyczną. Szczególne miejsce zajmują działania integracyjne na rzecz środowisk specjalnej troski. Ważnym elementem podejmowanych działań jest sięganie do tradycji i współczesności muzycznej w stałym porozumieniu i współdziałaniu z instytucjami kultury w regionie. Szkoła inna niż wszystkie jaką budują powyższe działania, ma zatem wpisany w swoją misję, obok wysokiego poziomu dydaktyki muzycznej, istotny cel równoległy. Stanowi go s i l n a o b e c n o ś ć w ś r o d o w i s k u, osiągana poprzez postawę poszukującą, przyjazną dla wychowanków i dla szerszego otoczenia. 5 Organizacja i zadania Szkoły 1. Zgodnie z planami nauczania zatwierdzonymi przez Ministra właściwego dla spraw kultury, nauka prowadzona jest: w Szkole I stopnia: a) w cyklu 6 letnim w specjalnościach: skrzypce, wiolonczela, gitara, fortepian, akordeon b) w cyklu 4 letnim w specjalnościach: altówka, kontrabas, gitara, flet, klarnet, obój, fagot, trąbka, waltornia, puzon, perkusja, organy w szkole II stopnia: a) na wydziale instrumentalnym 6 lat w specjalnościach jak w szkole I stopnia oraz tuba b) na wydziale wokalnym 4 lata. 2. Szkoła organizuje indywidualny tok nauki, którego tryb określają odpowiednie regulacje prawne Ministra właściwego dla spraw kultury. 3. W Szkole działają sekcje: a) teorii muzyki b) instrumentów klawiszowych c) instrumentów dętych i perkusji d) instrumentów smyczkowych i szarpanych e) śpiewu solowego. 4. Zadaniami sekcji są: - realizacja wyznaczonych zadań w programie rozwojowo-wychowawczym Szkoły - organizacja przesłuchań, popisów - realizacja zadań dydaktycznych w oparciu o plany pracy - przestrzeganie zasad zawartych w Przedmiotowym i Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. 5. W porozumieniu z organem prowadzącym i nadzorującym Szkoła może utworzyć inny kierunek niż wymienione w punkcie 3. 3

4 6. W Szkole utworzone są stanowiska dwóch wicedyrektorów oraz kierowników poszczególnych sekcji. Kompetencje wicedyrektorów określa dyrektor PSM. Do zadań kierowników sekcji należy: - sprawowanie opieki i kontroli nad pracą dydaktyczno wychowawczą nauczycieli wchodzących w skład sekcji - dbałość o poziom nauczania w powierzonej sekcji - organizacja całorocznego przebiegu pracy sekcji - współpraca z pozostałymi sekcjami działającymi w Szkole. 7. Tworzenie nowych stanowisk kierowniczych może mieć miejsce w związku z powstaniem innych niż wyżej wymienione sekcje. 8. Organizację Szkoły w danym roku szkolnym określa Dyrektor w arkuszu organizacyjnym na podstawie planu nauczania i planu pracy Szkoły, a zatwierdza organ nadzorujący. 9. Organizacja Szkoły zawiera: a) liczbę pracowników szkoły łącznie z liczbą stanowisk kierowniczych b) ogólną liczbę godzin przedmiotów i zajęć obowiązkowych i nadobowiązkowych 10. Tygodniowy rozkład obowiązkowych i nadobowiązkowych zajęć dydaktycznych i opiekuńczych ustala Dyrektor w zgodzie z obowiązującymi przepisami BHP. Zajęcia mogą trwać do godziny Jednostka lekcyjna trwa 45 minut. Dopuszcza się prowadzenie zajęć edukacyjnych w innym czasie, z zachowaniem ogólnego czasu zajęć ustalonego na podstawie ramowego planu nauczania. 12. Warunki pobytu w Szkole określa szczegółowo regulamin Szkoły. 6 W szkole funkcjonuje biblioteka szkolna, która służy do realizacji celów dydaktycznowychowawczych. Użytkownikami biblioteki są uczniowie, nauczyciele, inni pracownicy i rodzice. Czas pracy biblioteki jest każdego roku dostosowywany do aktualnych potrzeb i możliwości szkoły, a szczególnie do tygodniowego rozkładu zajęć tak, aby umożliwić użytkownikom dogodne korzystanie ze zbiorów. Zasady korzystania ze zbiorów określa odrębny regulamin. Do zadań i obowiązków bibliotekarza należy: - gromadzenie, zgodnie z potrzebami, zbiorów oraz dokonywanie ich ewidencji i opracowania bibliotekarza - uzupełnianie zbiorów i rejestracja darów - gromadzenie czasopism i środków audiowizualnych - udostępnianie zbiorów w formie wypożyczeń indywidualnych oraz wypożyczeń do pracowni przedmiotowych - udzielanie informacji bibliotecznych oraz informowanie o nowych nabytkach - przeprowadzanie analizy wypożyczeń - prowadzenie ksiąg ubytków - zabezpieczenie zbiorów przed zniszczeniem i zbyt szybkim zużyciem - dokonywanie selekcji materiałów zbędnych lub zniszczonych i prowadzenie stosownej dokumentacji - wysyłanie upomnień czytelnikom nie wywiązującym się z zasad korzystania z księgozbioru. 4

5 7 Szkolny program wychowawczy 1. Cele wychowawcze szkoły: a) wyrabianie poczucia piękna, wrażliwości, tolerancji, kultury osobistej oraz gotowości do udziału w realizacji różnych zadań kulturalnych i prospołecznych; b) rozwijanie samodzielności i pracowitości, nauka pracy i współdziałania w grupie, zespole; c) dbałość o aktywny udział w propagowaniu dorobku kultury polskiej i europejskiej; d) kształtowanie postawy obywatelskiej i patriotycznej a także świadomości kultury i tradycji własnego regionu; e) wyrabianie odpowiednich nawyków prozdrowotnych i odporności na negatywne wpływy różnych patologicznych zjawisk społecznych. 2. Warunki sprzyjające realizacji założonych celów szkoła zapewnia poprzez: a) odpowiednio przygotowaną bazę pozwalającą na pełne realizowanie oferty edukacyjnej; b) dobrze przygotowaną, doskonalącą się kadrę pedagogiczną; c) dobrą współpracę z rodzicami; d) życzliwość, otwartość i indywidualne podejście oraz troska o bezpieczeństwo dzieci i młodzieży; e) zapewnienie przyjaznej atmosfery pracy i nauki. 3. Sylwetka absolwenta PSM I stopnia. Absolwent PSM I stopnia wyposażony jest w podstawową wiedzę i umiejętności przygotowujące go do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II stopnia. W zakresie przedmiotu głównego opanowuje i przygotowuje program na zakończenie I etapu edukacyjnego, który obejmuje zagadnienia muzyczne wynikające z programu nauczania oraz biegle i poprawnie stosuje je w praktyce. Absolwent PSM I st. wykazuje się umiejętnością koncentrowania i pokonywania tremy podczas występu oraz dokonywania właściwej samooceny wykonania utworu, umiejętnością muzykowania zespołowego pod kierunkiem nauczyciela oraz wrażliwością muzyczną i estetyczną. Ponadto absolwent PSM I st. wyróżnia się zaangażowaniem i działalnością w życiu muzycznym swojego środowiska, aktywnie uczestniczy w audycjach i imprezach szkolnych oraz w koncertach na rzecz środowisk specjalnej troski. 4. Sylwetka absolwenta PSM II stopnia. Absolwent PSM II stopnia uzyskuje zawód muzyka instrumentalisty lub wokalisty. W zakresie przedmiotu głównego posiada biegłą umiejętność gry jako solista, w zespole kameralnym, orkiestrze lub zespole chóralnym. Sprawnie czyta a Vista. Ma wiedzę dotyczącą interpretacji muzycznej, z uwzględnieniem znajomości kanonów stylu i formy muzycznej oraz literatury muzycznej w swojej specjalności. Potrafi samodzielnie pracować nad utworem muzycznym. Posiada wyrobiony osąd na temat wykonywanych utworów. W zakresie przedmiotów teoretycznych, uczeń posiada w pełni ukształtowany słuch muzyczny, stosuje w praktyce zasady teorii muzyki, a w szczególności harmonii, form muzycznych i historii muzyki. Ponadto, absolwent szkoły II stopnia jest przygotowany do podjęcia studiów muzycznych i czynnego uczestnictwa w życiu muzycznym. Wykazuje się obyciem estradowym, umiejętnością koncentracji i pokonywania tremy oraz dobrą pamięcią muzyczną. Ma podstawową wiedzę w zakresie kultury i tradycji muzycznej regionu i kraju. Swoją wiedzę, umiejętności i doświadczenie wykorzystuje w realizacji zadań prospołecznych. 5. Zadania opiekuńcze: a) opiekę nad uczniami podczas zajęć obowiązkowych, nadobowiązkowych i pozalekcyjnych sprawują prowadzący je nauczyciele b) opiekę nad uczniami podczas przerw w zajęciach sprawują wyznaczeni nauczyciele zgodnie z aktualnym harmonogramem dyżurów 5

6 c) opiekę nad uczniami podczas zajęć organizowanych poza Szkołą sprawują nauczyciele wyznaczeni przez Dyrektora Szkoły: - w obrębie tej samej miejscowości na zajęcia obowiązkowe i nadobowiązkowe, imprezy szkolne, wycieczki przedmiotowe lub turystyczno-krajoznawcze powinien być zapewniony przynajmniej 1 opiekun dla maksymalnie 30 uczniów - przy korzystaniu z miejskich środków lokomocji na 30 i więcej uczniów powinno przypadać 2 opiekunów - przy wyjeździe poza miejscowość, która jest siedzibą szkoły, powinien być zapewniony 1 opiekun dla grupy do 15 uczniów - przy wyjeździe z uczniami na wycieczką turystyki kwalifikowanej (np. wycieczka górska) powinien być zapewniony 1 opiekun dla grupy 15 uczniów. Wycieczki piesze w obszarach parków narodowych, rezerwatów oraz obszarach powyżej 1000 m n. p. m. mogą prowadzić tylko przewodnicy turystyczni. Kierownik wycieczki sporządza plan wycieczki oraz listę jej uczestników. 6. Roczny program wychowawczy szkoły uchwala Rada Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną Szkoła realizuje swe statutowe zadania poprzez: a) prowadzenie zajęć praktycznych i teoretycznych w zakresie przedmiotów objętych planem nauczania b) organizowanie imprez prezentujących osiągnięcia uczniów w Szkole i poza Szkołą, jak popisy sekcyjne i międzysekcyjne, audycje umuzykalniające, koncerty doroczne, imprezy okolicznościowe, akcje promujące młodych muzyków, spotkania z artystami i twórcami kultury c) przygotowanie uczniów do udziału w przesłuchaniach środowiskowych i ogólnopolskich, festiwalach, koncertach symfonicznych, spektaklach teatralnych i operowych, wystawach tematycznych d) współdziałanie z samorządem lokalnym, instytucjami i placówkami kultury w rozwijaniu środowiskowego życia muzycznego. 9 Szkoła może przyjmować słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli oraz studentów szkół wyższych na praktyki pedagogiczne na podstawie pisemnego porozumienia pomiędzy Dyrektorem Szkoły a zakładem kształcenia nauczycieli lub szkołą wyższą. 10 Organa Szkoły ich powoływanie, kompetencje i zasady działania 1. W zarządzaniu Szkołą uczestniczy cała jej społeczność poprzez wybieralne organy kolegialne i jednoosobowe. 2. Organa Szkoły są właściwe we wszystkich sprawach dotyczących jej organizacji i działalności, o ile przepisy w paragrafie 1 ustęp 1 Ustawy nie stanowią inaczej. 3. Organem jednoosobowym Szkoły jest Dyrektor. 4. Organami kolegialnymi są: a) Rada Pedagogiczna b) Rada Rodziców c) Samorząd Uczniowski. 6

7 5. Współdziałanie organów Szkoły koordynowane jest przez Dyrektora Szkoły poprzez: zwoływanie posiedzeń plenarnych Rady Pedagogicznej uczestniczenie w posiedzeniach Prezydium Rady Rodziców kontaktowanie się z Samorządem Uczniowskim i jego opiekunem. 6. W rozwiązywaniu sporów między organami Szkoły uczestniczą: skonfliktowane strony, Mąż Zaufania wybierany corocznie przez Radę Pedagogiczną oraz Dyrektor Szkoły. 7. W przypadkach nie rozwiązania sporu na terenie Szkoły, każda z jego stron może skierować sprawę do organu nadrzędnego, z zachowaniem drogi służbowej. 11 Dyrektor Szkoły 1. Dyrektor Szkoły zostaje powołany z zachowaniem wymogów określonych art. 36 Ustawy. 2. Dyrektor Szkoły: a) kieruje bieżącą działalnością dydaktyczno wychowawczą Szkoły, oraz reprezentuje ją na zewnątrz b) sprawuje nadzór pedagogiczny c) realizuje uchwały Rady Pedagogicznej podjęte w ramach jej kompetencji stanowiących d) dysponuje środkami określonymi w planie finansowym Szkoły i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także organizuje administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę Szkoły. 3. Dyrektor Szkoły może skreślić ucznia z listy uczniów w przypadkach określonych w statucie Szkoły. Skreślenie następuje na podstawie uchwały Rady Pedagogicznej, po zasięgnięciu opinii Samorządu Uczniowskiego. 4. Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w Szkole nauczycieli i pracowników nie będących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach: a) zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników Szkoły b) przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom Szkoły c) występowania z wnioskami po zasięgnięciu opinii Rady Pedagogicznej w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników Szkoły. 5. Dyrektor Szkoły w wykonywaniu swoich zadań współpracuje z Radą Pedagogiczną, rodzicami i Samorządem Uczniowskim. 6. W przypadku nieobecności Dyrektora Szkoły zastępuje go wicedyrektor. 12 Rada Pedagogiczna i jej kompetencje 1. Rada Pedagogiczna działa na podstawie regulaminu swojej działalności. Zebrania Rady Pedagogicznej są protokołowane. 2. W skład Rady Pedagogicznej wchodzą wszyscy nauczyciele zatrudnieni w Szkole. W zebraniach Rady Pedagogicznej mogą brać także udział z głosem doradczym osoby zaproszone przez jej przewodniczącego, za zgodą lub na wniosek Rady Pedagogicznej. 3. Przewodniczącym Rady Pedagogicznej jest Dyrektor Szkoły. 4. Zebrania plenarne Rady Pedagogicznej są organizowane: a) przed rozpoczęciem roku szkolnego b) w każdym okresie (semestrze) w związku z zatwierdzeniem wyników klasyfikacji i promowaniem uczniów c) po zakończeniu zajęć szkolnych d) w miarę bieżących potrzeb. 7

8 Zebrania mogą być organizowane z inicjatywy przewodniczącego, organu prowadzącego Szkołę albo co najmniej 1/3 członków Rady Pedagogicznej. 5. Przewodniczący przygotowuje i prowadzi zebrania Rady Pedagogicznej oraz jest odpowiedzialny za zawiadomienie wszystkich jej członków o terminie i porządku zebrania. 6. Dyrektor Szkoły przedstawia Radzie Pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym, ogólne wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, oraz informacje o działalności Szkoły. 7. Do kompetencji Rady Pedagogicznej należy: a) zatwierdzanie planów pracy Szkoły b) uchwalanie programu wychowawczego Szkoły po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego c) zatwierdzanie wyników klasyfikacji i promocji uczniów d) podejmowanie uchwał w sprawach skreśleń z listy uczniów po zasięgnięciu opinii Samorządu Uczniowskiego e) opiniowanie: organizacji pracy Szkoły, zwłaszcza tygodniowego rozkładu zajęć lekcyjnych projektu planu finansowego Szkoły wniosków Dyrektora Szkoły o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i innych wyróżnień. 8. Rada Pedagogiczna przygotowuje projekt Statutu Szkoły. 9. Rada Pedagogiczna może występować do organu prowadzącego z wnioskiem o odwołanie z funkcji Dyrektora, lub do Dyrektora o odwołanie nauczyciela z innej funkcji kierowniczej w Szkole. 10. Uchwały Rady Pedagogicznej są podejmowane zwykłą większością głosów w obecności połowy jej członków. 11. Nauczyciele są zobowiązani do nie ujawniania spraw poruszanych na posiedzeniach Rady Pedagogicznej, które mogą naruszać dobro osobiste uczniów, ich rodziców i pracowników Szkoły. 12. Rada Pedagogiczna pod nieobecność Rady Szkoły przejmuje jej kompetencje i zadania wynikające z Ustawy. 13 Rada Rodziców 1. W Szkole działa Rada Rodziców stanowiąca reprezentację rodziców uczniów. 2. Zadaniami Rady Rodziców są: - organizowanie form aktywności rodziców w działaniach na rzecz Szkoły - zapewnianie rodzicom, we współdziałaniu z innymi organami Szkoły rzeczywistego wpływu na działalność szkoły - wyrażanie i przekazywanie opinii na temat pracy Szkoły - uchwalanie, w porozumieniu z Radą Pedagogiczną szkolnego programu wychowawczego Szkoły. 3. Rada Rodziców uchwala regulamin swojej działalności, który nie może być sprzeczny ze Statutem Szkoły. 4. Rada Rodziców może występować do Rady Pedagogicznej i Dyrektora Szkoły z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw Szkoły. 5. W celu wspierania działalności statutowej Szkoły, Rada Rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy Rady Rodziców określa regulamin, o którym mowa w pkt. 3. 8

9 14 Samorząd Uczniowski 1. W Szkole działa Samorząd Uczniowski, który tworzą wszyscy uczniowie Szkoły. 2. Organ Samorządu jest jedynym reprezentantem ogółu uczniów. 3. Zasady wybierania i działania Samorządu określa regulamin uchwalony przez ogół uczniów w głosowaniu równym, tajnym i powszechnym. 4. Samorząd Uczniowski może przedstawić Radzie Pedagogicznej wnioski i opinie w sprawach Szkoły, w szczególności co do: - skreśleń z listy uczniów - szkolnego planu wychowawczego - udzielania pomocy. 5. Samorząd współdziała z Dyrekcją Szkoły w zapewnianiu uczniom warunków do nauki. 15 Rekrutacja 1. Warunkiem ubiegania się kandydata o przyjęcie do szkoły muzycznej I stopnia jest ukończone w roku kalendarzowym 5 lat i nieprzekroczenie 16 roku życia. PSM I stopnia prowadzi zajęcia w działach: - dziecięcym /cykl 6 letni/, dla kandydatów wieku od 5 8 lat, - młodzieżowym /cykl 4 letni/, dla kandydatów od 8 16 lat/. Szkoła przyjmuje kandydatów do działu dziecięcego w specjalnościach: fortepian, akordeon, skrzypce, wiolonczela, gitara i flet. Do działu młodzieżowego, bez wymogu przygotowania muzycznego przyjmuje się kandydatów na: flet, obój, klarnet, fagot, trąbkę, róg, puzon, perkusję, skrzypce, altówkę, wiolonczelę, kontrabas, fortepian, organy. 2. Warunkiem ubiegania się kandydata o przyjęcie do szkoły muzycznej II stopnia jest ukończenie w roku kalendarzowym 10 lat i nieprzekroczenie 21 roku życia. PSM II stopnia prowadzi zajęcia na wydziałach: - instrumentalnym /6 letni/ - wokalnym /4 letni/ dla kandydatów z predyspozycjami głosowymi. 3. Kandydaci ubiegający się o przyjęcie do Szkoły I i II stopnia powinni złożyć wymagane dokumenty: - kwestionariusz osobowy kandydata; stosowny druk dostępny w sekretariacie szkoły; istnieje możliwość pobrania druku ze strony internetowej: - zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kształcenia w wybranej specjalności - opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o psychofizycznej dojrzałości do podjęcia nauki w szkole, w przypadku dziecka, które w danym roku kalendarzowym kończy 5 lat. 4. Szkoła prowadzi poradnictwo indywidualne w okresie od 1 marca do połowy maja, obejmujące informację o zasadach przyjęć, warunkach nauki i programie kształcenia. Formy poradnictwa obejmują: a) wstępne badania predyspozycji kandydata /terminy uzgodnić należy w Sekretariacie PSM/ b) Dzień Otwarty prezentujący Szkołę poprzez uczestnictwo kandydatów w lekcjach i koncertach c) audycje muzyczne w szkołach i przedszkolach. 5. Badanie przydatności do nauki kandydatów do PSM I stopnia odbywa się w okresie od 4 maja do końca roku szkolnego. 9

10 Nabór kandydatów do PSM I stopnia polega na sprawdzeniu uzdolnień muzycznych, warunków fizycznych i predyspozycji do nauki gry na instrumencie. 6. Egzamin wstępny dla kandydatów do szkoły II stopnia przeprowadza się w okresie od 4 maja do 30 czerwca. Egzamin wstępny do klasy pierwszej na wydział instrumentalny obejmuje: - egzamin praktyczny z przygotowanych utworów muzycznych obowiązujących w aktualnej klasie. Program szczegółowy dotyczący poszczególnych instrumentów do wglądu u kierowników sekcji i na stronie internetowej - egzamin z kształcenia słuchu i zasad muzyki w formie pisemnej. Zakres materiału wymagany na egzaminie obejmuje wiedzę i umiejętności wynikające z programu nauczania dla klasy VI dz. i IV mł. Egzamin wstępny na wydział wokalny obejmuje: - sprawdzenie predyspozycji głosowych i słuchowych kandydata - zaprezentowanie piosenki lub pieśni oraz przygotowanie wiersza lub innego dowolnego tekstu. Egzamin wstępny na nowo wprowadzone kierunki w klasie organów (muzyka kościelna) oraz w sekcji śpiewu solowego (piosenka estradowa) odbywa się według zasad, które obowiązują kandydatów do PSM II stopnia. 7. W celu przeprowadzenia egzaminu wstępnego lub badania przydatności dyrektor Szkoły powołuje komisję rekrutacyjno kwalifikacyjną i wyznacza jej przewodniczącego. 8. Datę egzaminów wstępnych oraz badania przydatności ustala dyrektor Szkoły. 9. Tematy egzaminów wstępnych ustala komisja, są one objęte zasadą ochrony tajemnicy służbowej. 10. Ocenę z egzaminu wstępnego lub badania przydatności ustala komisja rekrutacyjno kwalifikacyjna z uwzględnieniem punktacji z poszczególnych przedmiotów i etapów egzaminu. 11. Dyrektor Szkoły decyduje o przyjęciu kandydata i ogłasza listę zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych w ciągu trzech dni po zakończeniu egzaminów. 12. Kandydaci do PSM I i II st. im. M. Karłowicza w Katowicach, którzy zdali egzamin wstępny lecz nie zostali przyjęci z powodu braku miejsc zostają wpisani na listę rezerwową. Uczniowie z listy rezerwowej mają prawo ubiegać się o przyjęcie na listę uczniów w ciągu pierwszego semestru roku szkolnego (do końca stycznia). Mogą oni uczęszczać na grupowe zajęcia teoretyczne w miarę wolnych miejsc. 13. Możliwe jest przyjęcie do PSM ucznia na zasadzie przeniesienia z innej szkoły tego samego typu i kierunku kształcenia także w czasie trwania roku szkolnego. Uczeń taki jest wstępnie przesłuchiwany z zakresu programu nauczania obowiązującego w aktualnej klasie. 14. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, także w ciągu roku szkolnego, uczeń może być przyjęty do klasy wyższej niż pierwsza, według procedury dotyczącej badania przydatności lub egzaminu wstępnego. 16 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM OCENIANIA CELE OCENIANIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO 1. WSO ma na celu: - formułowanie wymagań edukacyjnych niezbędnych do oceniania bieżącego, śródrocznego i końcoworocznego - ustalanie kryteriów oceniania osiągnięć edukacyjnych - umożliwianie dokonywania klasyfikacji - regulację zasad przeprowadzania egzaminów klasyfikacyjnych promocyjnych i poprawkowych 10

11 - ustalanie warunków i sposobów komunikacji z rodzicami we wszystkich sprawach związanych z ocenianiem - informowanie uczniów o poziomie ich osiągnięć edukacyjnych - pomaganie uczniom w samodzielnym planowaniu ich rozwoju motywowanie do pracy. 2. Wszelkie oceny są jawne dla uczniów i rodziców (opiekunów prawnych). Na życzenie zainteresowanego mogą być utajnione przed klasą. Szkoła nie udziela informacji o osiągnięciach ucznia oraz opinii o nim osobom nieupoważnionym. 3. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i końcowo rocznych ocen klasyfikacyjnych formułowane są przez nauczycieli danego przedmiotu i wynikają z podstawy programowej oraz realizowanego programu nauczania. FORMY I SPOSOBY OCENIANIA I. PRZEDMIOTY TEORETYCZNE 4. Ocenianie wiedzy i umiejętności z przedmiotów teoretycznych odbywa się na podstawie: a) prac sprawdzających b) odpowiedzi ustnych na lekcjach c) prac domowych: ustnych i pisemnych d) referatów, prelekcji, prezentacji itp. e) aktywności na zajęciach Nauczyciele przechowują sprawdzone przez siebie prace kontrolne uczniów do końca roku kalendarzowego po końcoworocznej klasyfikacji. 5. Ocenianiu podlegają: a) wiadomości ucznia b) rozumienie przerabianego materiału c) umiejętność korzystania i stosowania wiedzy w praktyce d) sposób przekazywania wiadomości: zasób merytoryczny, jasność i precyzja wypowiedzi, kultura języka. 6. W szkole obowiązuje następująca skala ocen: celujący (6), bardzo dobry (5), dobry (4), dostateczny (3), dopuszczający (2), niedostateczny (1). Uczeń otrzymuje ocenę celującą wtedy, gdy: a) posiada wiadomości wykraczające poza zakres wymagań podstawy programowej b) potrafi wyjaśnić zagadnienia bez pomocy nauczyciela, samodzielnie i sprawnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych c) swobodnie posługuje się terminologią naukową bez ingerencji nauczyciela d) samodzielnie poszukuje dodatkowych źródeł wiedzy. Uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą wtedy, gdy: - w pełni i w sposób wyczerpujący opanował cały materiał podstawy programowej - samodzielnie i w sposób wyczerpujący wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce; analizuje zagadnienia bez pomocy nauczyciela - poprawnie posługuje się terminologią poznaną na lekcjach; jego wypowiedzi są precyzyjne i logiczne, Uczeń otrzymuje ocenę dobrą wtedy, gdy: - opanował materiał określony w podstawie programowej - stosuje wiedzę w teorii i praktyce w sytuacjach inspirowanych przez nauczyciela - opanował podstawowe pojęcia i terminologię poznane na lekcjach, Uczeń otrzymuje ocenę dostateczną wtedy, gdy: - zakres materiału programowego ograniczony jest do treści podstawowych z danego przedmiotu, a wiedza jest słabo ugruntowana - wykorzystuje i stosuje wiedzę do celów teoretycznych i praktycznych przy pomocy nauczyciela 11

12 - wykazuje nieliczne błędy merytoryczne, nieznaczne braki logiczne, wiadomości są przekazywane z zastosowaniem określeń potocznych przy pomocy nauczyciela, Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą wtedy, gdy: - wykazuje duże braki w materiale określonym podstawą programową; wiedza nie jest utrwalona; często występuje brak związków logicznych pomiędzy zagadnieniami - brakuje umiejętności zastosowania wiedzy w zagadnieniach teoretycznych i praktycznych mimo pomocy ze strony nauczyciela - występują liczne błędy merytoryczne, brakuje znajomości podstawowej terminologii, informacje przekazywane są w sposób nieporadny; pojawiają się trudności w wysławianiu się pomimo wydatnej pomocy nauczyciela, Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną wtedy, gdy: - wykazuje rażący brak wiadomości z zakresu podstawy programowej, brakuje odpowiedniej terminologii i logicznej spójności pomiędzy zagadnieniami - w sposób rażący brakuje umiejętności wykorzystania i stosowania wiedzy w teorii i praktyce nawet przy wydatnej pomocy nauczyciela - w przekazie pojawiają się bardzo liczne błędy merytoryczne i językowe, ma duże trudności w zbudowaniu prostej wypowiedzi nawet z wydatną pomocą nauczyciela. 7. Jeśli jest mowa o pomocy ze strony nauczyciela, należy ją rozumieć, jako: - inspirowanie ucznia - przypominanie faktów i informacji - naprowadzanie przy tworzeniu uogólnień i analizowaniu związków pomiędzy zagadnieniami - pomoc w stosowaniu terminologii - zwracanie uwagi na błędy językowe i merytoryczne. 8. W ocenianiu bieżącym dopuszcza się stosowanie plusów i minusów poza stopniem celującym i niedostatecznym. Możliwe jest posługiwanie się punktacją bądź wynikami procentowymi. Nie dopuszcza się stosowania plusów i minusów przy ocenach końcoworocznych. 9. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej uczeń powinien być poinformowany o jej konsekwencjach. 10. Wystawiając ocenę nauczyciel bierze pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, w tym frekwencję i aktywność. 11. Na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej, nauczyciel zobowiązany jest dostosować wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, lub deficyty rozwojowe uniemożliwiające sprostaniu wymogom edukacyjnym wynikającym z programu nauczania. 12. W uzasadnionych przypadkach uczeń może być zwolniony na czas określony z części zajęć edukacyjnych. decyzję o zwolnieniu podejmuje dyrektor szkoły na postawie opinii o ograniczonych możliwościach uczestniczenia w tych zajęciach wydanej przez lekarza lub inną poradnię specjalistyczną. Opinię taką zamieszcza się w dokumentacji przebiegu nauczania. W przypadku zwolnienia z zajęć w arkuszu ocen zamiast oceny wpisuje się zwolniony. 13. Klasyfikacji uczniów dokonuje się po każdym semestrze. 14. Oceny semestralne i końcowe wystawia nauczyciel przedmiotu na podstawie uzyskanych przez ucznia ocen cząstkowych, dotyczących różnych umiejętności ucznia i odnoszących się do różnych sposobów sprawdzania wiedzy i umiejętności. Oceny semestralne i końcowe nie są średnią ocen cząstkowych. II. PRZEDMIOTY PRAKTYCZNE (ARTYSTYCZNE). 15. Oceny klasyfikacyjne śródroczne i końcoworoczne z przedmiotów praktycznych ustala się wg następującej skali ocen: a) ocena celująca: osiągnięcia ucznia wykraczają poza wymagania edukacyjne b) ocena bardzo dobra: uczeń całkowicie spełnia wymagania edukacyjne c) ocena dobra: spełnienie wymagań edukacyjnych nie jest pełne, ale nie przewiduje się problemów w dalszym kształceniu 12

13 d) ocena dostateczna: uczeń spełnił jedynie podstawowe wymagania edukacyjne, co może oznaczać trudności w toku dalszego kształcenia e) ocena dopuszczająca: spełnienie wymagań edukacyjnych jest minimalne i poważnie utrudni, a nawet może uniemożliwić dalsze kształcenie f) ocena niedostateczna: uczeń wyraźnie nie spełnia wymagań edukacyjnych, co uniemożliwia mu kontynuację kształcenia. 16. Ocenę egzaminu promocyjnego z instrumentu głównego w klasach II-VI cyklu 6-letniego, I-IV cyklu 4-letniego PSM I st. oraz I-V wydziału instrumentalnego i I-III wydziału wokalnego PSM II st. ustala się na podstawie liczby uzyskanych punktów wg następującej skali punktowej: - ocena celująca: 25 pkt. - ocena bardzo dobra: pkt. - ocena dobra: pkt. - ocena dostateczna: pkt. - ocena dopuszczająca: pkt. - ocena niedostateczna: 0-10 pkt. 17. Ustala się następujące kryteria ocen gry na instrumencie: - 25 pkt. ocenę celującą otrzymuje uczeń za grę o wysokim poziomie technicznym i artystycznym, znacznie wykraczającą swym poziomem ponad wymagania danej klasy lub grupy wiekowej oraz wyróżniający się pracowitością i zaangażowaniem w wywiązywaniu się z obowiązków; ocenę może osiągnąć także uczeń, który osiąga sukcesy na konkursach krajowych lub międzynarodowych lub posiada inne porównywalne osiągnięcia, pkt. ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń za grę bardzo dobrą technicznie i artystycznie oraz wykazujący się pracowitością i zaangażowaniem w wywiązywaniu się z obowiązków, pkt. ocenę dobrą otrzymuje uczeń za grę dobrą technicznie, poprawną stylowo, lecz z drobnymi uchybieniami oraz wykazujący się systematyczną pracą, pkt. ocenę dostateczną otrzymuje uczeń spełniający minimum wymagań programowych w danym okresie edukacyjnym, z zadatkami na postęp w dalszej nauce, pkt. ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie spełnił wymagań programowych w danym okresie edukacyjnym, co nie pozwala mu kontynuować nauki w dalszym procesie edukacyjnym, pkt. ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań minimum programowego, a braki techniczne i muzyczne uniemożliwiają mu całkowicie dalszy postęp w nauce. 18. Ustala się następujące szczegółowe kryteria oceny gry na instrumencie, które bierze pod uwagę komisja egzaminacyjna i nauczyciel ustalający ocenę ucznia: - muzykalność i walory artystyczne interpretacji utworu, - sprawność techniczna, - zgodność z tekstem nutowym, - poprawność i swoboda aparatu gry, - kultura dźwięku, intonacja, - dyscyplina rytmiczna i agogiczna, - pamięć i odporność psychiczna na estradzie, - wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć edukacyjnych. 19. Nauczyciele śpiewu na wydziale wokalnym oraz chóru, orkiestry i zespołów kameralnych na wydziale instrumentalnym, ustalają specyficzne kryteria ocen klasyfikacyjnych obowiązujących na egzaminach promocyjnych i w przypadku ustalania oceny przez nauczyciela w oparciu o obowiązujące PSO tych przedmiotów. 20. Nauczyciel jest zobowiązany dostosować wymagania edukacyjne do możliwości i indywidualnych potrzeb ucznia w przypadkach określonych w par. 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 8 kwietnia 2008 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów w publicznych szkołach i placówkach artystycznych. 13

14 OCENIANIE BIEŻĄCE 21. Ocenianie bieżące z przedmiotu głównego ma charakter informacyjny i motywacyjny. Dopuszcza się różnorodne formy oceniania bieżącego pod warunkiem, że wynikają one z realizowanego programu nauczania, a jego skale i formy są znane uczniowi i jego rodzicom (opiekunom prawnym). Mogą to być m.in.: a) oceny z poszczególnych lekcji b) oceny za przygotowanie utworu, lub kilku utworów, np. na zakończenie ich opracowywania w toku nauki c) oceny za publiczne wykonanie utworu (utworów) d) oceny za wkład pracy w przygotowanie do lekcji. 22. Oceny stosowane w ocenianiu bieżącym mogą mieć następujące formy: - oceny opisowe - oceny wg skali i kryteriów zawartych w punkcie Ocenianie bieżące z chóry i orkiestry obejmuje przede wszystkim: - sprawdziany indywidualne z partii lub głosu - sprawdziany z przygotowania zespołowego (np. granie/śpiewanie w mniejszych grupach) - udział ucznia w występach - przygotowanie do zajęć. 24. Ocenianie z tych przedmiotów dokonywane jest wg skali zawartej w punkcie 16. OCENIANIE I KLASYFIKOWANIE ŚRÓDROCZNE 25. Śródroczną ocenę klasyfikacyjną z przedmiotu głównego na koniec I semestru w I klasie szkoły I stopnia ustala nauczyciel, na podstawie programu zaprezentowanego przez ucznia na popisie oraz oceny postępów ucznia w trakcie tego okresu. Dopuszcza się możliwość zastosowania znaków plus i minus, z wyjątkiem oceny dopuszczającej, niedostatecznej i celującej. 26. Ocenę klasyfikacyjną śródroczną z przedmiotu głównego na koniec I semestru w klasach II-VI szkoły I stopnia oraz I-VI szkoły II stopnia ustala nauczyciel na podstawie przesłuchania semestralnego ocenianego wg skali i kryteriów zawartych w punkcie Poszczególne sekcje mogą ustalać różne formy klasyfikowania śródrocznego w klasach dyplomowych szkoły II st. uwzględniając specyfikę poszczególnych instrumentów. Dopuszcza się następujące sposoby ustalania oceny śródrocznej w tych klasach: a) ocenę klasyfikacyjną śródroczną z przedmiotu głównego na koniec I semestru w klasach dyplomowych szkoły II st. ustala nauczyciel, uwzględniając aktywność i pracę ucznia nad programem egzaminu dyplomowego, b) ocenę śródroczną ustala się na podstawie semestralnego przesłuchania technicznego. 28. Oceny klasyfikacyjne śródroczne z pozostałych przedmiotów ustalają nauczyciele wg form i kryteriów zawartych w PSO 29. Uczeń, który otrzymał na koniec I semestru ocenę niedostateczną (a z kształcenia słuchu ocenę dopuszczającą), zobowiązany jest do poprawienia jej (uzupełnienia braków). Zakres materiału do uzupełnienia oraz formę i termin jego sprawdzenia ustala nauczyciel przedmiotu i informuje o tym ucznia i jego Rodziców. Termin uzupełnienia braków nie może się odbyć później niż 31 marca. Brak zaliczenia jest uwzględniony w klasyfikacji końcoworocznej. 30. Poprawa oceny niedostatecznej za I semestr nie dotyczy przedmiotu głównego. OCENIANIE I KLASYFIKOWANIE KOŃCOWOROCZNE, PROMOWANIE 31. Klasyfikacja końcoworoczna polega na ustaleniu ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania. 32. Uczeń jest klasyfikowany, jeśli ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych uzyskał oceny wyższe od niedostatecznych, a z przedmiotu głównego i kształcenia słuchu oceny wyższe od dopuszczających. 33. Końcoworoczna ocena klasyfikacyjna z zajęć nadobowiązkowych nie ma wpływu na promocję do klasy programowo wyższej ani na ukończenie szkoły. 14

15 Oceny ustalane przez nauczyciela. 34. Ocenę końcoworoczną na koniec roku szkolnego ustalają nauczyciele: - przedmiotu głównego uczniów klasy I cyklu 6-letniego szkoły I st. na podstawie programu zaprezentowanego przez ucznia na popisie oraz oceny postępów w trakcie roku szkolnego; ocena jest ustalana wg skali i kryteriów zawartych w Rozdziale IV. - przedmiotu głównego w klasach dyplomowych szkoły II st. na podstawie postępów ucznia w przygotowaniu recitalu dyplomowego; w zakres tej oceny może wchodzić również ocena przesłuchania kontrolnego z wybranych pozycji recitalu dyplomowego, - końcoworoczne oceny klasyfikacyjne z pozostałych przedmiotów, ustalane wg form i kryteriów zawartych w PSO. Egzamin promocyjny. 35. Ocenę końcoworoczną z przedmiotu głównego w klasach II-VI cyklu 6-letniego oraz I - IV cyklu czteroletniego szkoły I stopnia i w klasach I-V wydziału instrumentalnego oraz I III wydziału wokalnego szkoły II stopnia ustala się w trybie egzaminu promocyjnego. 36. Do przeprowadzenia egzaminu promocyjnego dyrektor szkoły powołuje co najmniej 3-osobową komisję w skład której wchodzą: - dyrektor, wicedyrektor lub kierownik sekcji jako przewodniczący - nauczyciel przedmiotu uczący danego ucznia - nauczyciel (nauczyciele) tego samego lub pokrewnego przedmiotu 37. Przyjmuje się następującą procedurę ustalania oceny przez komisję: - nauczyciel ucznia (a w przypadku jego nieobecności - kierownik sekcji lub upoważniony inny nauczyciel) proponuje ocenę uwzględniając kryteria zawarte w punkcie 17, - członkowie komisji przeprowadzają dyskusję w oparciu o ww. kryteria i przedstawiają swoje propozycje oceny ucznia, - komisja ustala ocenę w drodze dyskusji, a w przypadku różnicy zdań ocenę stanowi średnia arytmetyczna punktów przyznanych przez poszczególnych jej członków. 38. Z przeprowadzonego egzaminu sporządza się protokół wg obowiązującego wzoru. W przypadku ustalenia oceny celującej, dopuszczającej i niedostatecznej komisja zamieszcza krótkie uzasadnienie oceny. W protokole mogę także znaleźć się inne istotne informacje i uwagi dotyczące przebiegu i wyniku egzaminu promocyjnego. 39. Terminy egzaminów promocyjnych ustala dyrektor, zgodnie z kalendarzem roku szkolnego. 40. Uczeń, który z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie przystąpił do egzaminu promocyjnego w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w terminie dodatkowym, wyznaczonym przez dyrektora szkoły. 41. Ocena z egzaminu promocyjnego jest ostateczna i nie może być zmieniona. 42. W uzasadnionych przypadkach Rada Pedagogiczna może wyrazić zgodę na zwolnienie ucznia z egzaminu promocyjnego i ustalenie oceny końcoworocznej przez nauczyciela. Wniosek w tej sprawie, skierowany do dyrektora szkoły może złożyć nauczyciel uczący, uczeń lub jego Rodzice (prawni opiekunowie) nie później niż 3 dni przed konferencją klasyfikacyjną Rady Pedagogicznej. Nauczyciel uczący przedstawia pisemne uzasadnienie, w którym potwierdza spełnienie przez ucznia warunków niezbędnych do ustalenia oceny poza trybem egzaminu promocyjnego, a w szczególności zrealizowanie wymagań edukacyjnych przewidzianych w danym roku szkolnym. Egzamin klasyfikacyjny. 43. Uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku lub wszystkich zajęć edukacyjnych, jeśli nauczyciel nie miał podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczających połowę czasu przeznaczonego na realizację tych zajęć. 44. Uczeń nieklasyfikowany w przypadku, gdy jego nieobecność na zajęciach była usprawiedliwiona, może zdawać egzamin klasyfikacyjny. 45. W pozostałych przypadkach, na prośbę ucznia lub jego Rodziców (opiekunów), Rada Pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin klasyfikacyjny. 46. Egzamin klasyfikacyjny wyznacza się także uczniowi realizującemu, na podstawie odrębnych przepisów, indywidualny tok nauki lub spełniającemu obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą. 15

16 47. Egzamin z przedmiotów objętych egzaminem promocyjnym przeprowadza komisja egzaminacyjna wg procedur i kryteriów zawartych w punktach 36 i 37. Musi być on zgodny z obowiązującym programem egzaminu promocyjnego w danej klasie. 48. Z pozostałych przedmiotów egzamin klasyfikacyjny przeprowadza nauczyciel uczący tego przedmiotu w obecności wskazanego przez dyrektora szkoły nauczyciela takiego samego lub pokrewnego przedmiotu. Formę egzaminu klasyfikacyjnego ustala nauczyciel, zgodnie ze specyfiką i wymaganiami edukacyjnymi danego przedmiotu. Ustalona ocena niedostateczna (a z kształcenia słuchu także dopuszczająca) może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. 49. Terminy egzaminów klasyfikacyjnych wyznacza dyrektor szkoły, nie później, niż w ostatnim tygodniu przed rozpoczęciem następnego roku szkolnego. 50. Uczeń, który z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie przystąpił do egzaminu klasyfikacyjnego w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w terminie dodatkowym, wyznaczonym przez dyrektora szkoły. 51. Z przeprowadzonego egzaminu klasyfikacyjnego sporządza się protokół zawierający przede wszystkim skład komisji albo imię i nazwisko nauczyciela danego przedmiotu, a także imię i nazwisko nauczyciela obecnego podczas egzaminu klasyfikacyjnego, o którym mowa w punkcie 48, termin egzaminu, pytania egzaminacyjne lub program oraz ocenę ustaloną odpowiednio przez komisję lub nauczyciela. Do protokołu dołącza się pisemne prace ucznia lub zwięzłą informację o odpowiedziach ucznia. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia. Egzamin poprawkowy. 52. Ustalona przez nauczyciela ocena niedostateczna, a w przypadku kształcenia słuchu ocena dopuszczająca, może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. 53. Egzamin poprawkowy może zdawać uczeń, który w wyniku rocznej klasyfikacji otrzymał nie więcej niż jedną ocenę niedostateczną. W wyjątkowych przypadkach Rada Pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin poprawkowy z dwóch przedmiotów. 54. Egzaminu poprawkowego nie mogą zdawać uczniowie klas najwyższych. 55. Termin egzaminu poprawkowego wyznacza dyrektor szkoły w ostatnim tygodniu ferii letnich. 56. Do przeprowadzenia egzaminu poprawkowego dyrektor szkoły powołuje trzyosobową komisję w składzie: dyrektor lub inny nauczyciel sprawujący w szkole funkcję kierowniczą jako przewodniczący komisji, nauczyciel uczący ucznia danego przedmiotu, nauczyciel tego samego lub pokrewnego przedmiotu. 57. Nauczyciel uczący ucznia danego przedmiotu może być zwolniony z udziału w pracach komisji egzaminacyjnej na własną prośbę lub w innych, szczególnie uzasadnionych przypadkach; w takich przypadkach dyrektor szkoły powołuje jako osobę egzaminującą nauczyciela prowadzącego takie same zajęcia; powołanie nauczyciela pracującego w innej szkole następuje w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły. 58. Z przeprowadzonego egzaminu poprawkowego sporządza się protokół zawierający w szczególności skład komisji, termin egzaminu, pytania egzaminacyjne lub program oraz ocenę ustaloną przez komisję. Do protokołu dołącza się pisemne prace ucznia lub zwięzłą informację o odpowiedziach ucznia. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia. 59. Ocena wystawiona przez komisję jest ostateczna. 60. Uczeń, który z udokumentowanych przyczyn losowych nie mógł przystąpić do egzaminu poprawkowego w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w terminie określonym przez dyrektora szkoły. 61. Uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego podlega skreśleniu z listy uczniów chyba, że Rada Pedagogiczna wyrazi zgodę na powtarzanie klasy. Sprawdzian wiadomości. 62. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mogą zgłosić zastrzeżenia do dyrektora szkoły, jeżeli uznają, że końcoworoczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, z zastrzeżeniem ocen ustalonych w trybie egzaminu promocyjnego. Zastrzeżenia mogą być zgłoszone w terminie 7 dni od dnia zakończenia zajęć edukacyjnych. 16

17 63. W przypadku stwierdzenia, że końcoworoczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, dyrektor szkoły powołuje komisję, która przeprowadza sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia, odpowiednio w formie praktycznej albo w formie pisemnej i ustnej oraz ustala końcoworoczną ocenę klasyfikacyjną z danych zajęć edukacyjnych. 64. Termin sprawdzianu uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (opiekunami prawnymi). 65. W skład komisji wchodzą: a) dyrektor szkoły albo nauczyciel zajmujący w tej szkole stanowisko kierownicze jako przewodniczący komisji; b) nauczyciel prowadzący dane zajęcia lekcyjne; c) dwóch nauczycieli z danej lub innej szkoły tego samego typu, prowadzących takie same lub pokrewne zajęcia edukacyjne. 66. Nauczyciel, o którym mowa w punkcie 65 litera b), może być zwolniony z udziału w pracy komisji na własną prośbę lub w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach. W takim przypadku dyrektor szkoły powołuje innego nauczyciela prowadzącego takie same zajęcia edukacyjne. Powołanie nauczyciela zatrudnionego w innej szkole następuje w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły. 67. Ustalona przez komisję końcoworoczna ocena klasyfikacyjna nie może być niższa od ustalonej wcześniej oceny. Ocena ustalona przez komisję jest ostateczna z wyjątkiem niedostatecznej oceny klasyfikacyjnej końcoworocznej, a w przypadku przedmiotu kształcenie słuchu oceny dopuszczającej, która może być zmieniona w wyniku egzaminu poprawkowego. 68. Z prac komisji sporządza się protokół zawierający w szczególności skład komisji, termin sprawdzianu, zadania (pytania) sprawdzające lub program, wynik sprawdzianu oraz ustaloną ocenę. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia. Do protokołu dołącza się pisemne prace ucznia oraz zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia. 69. Uczeń, który z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie przystąpił do sprawdzianu w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w terminie dodatkowym, wyznaczonym przez dyrektora szkoły. 70. Uczeń może na własną prośbę, za zgodą Rady Pedagogicznej, realizować obowiązkowe zajęcia edukacyjne określone w planie nauczania danej klasy w ciągu dwóch kolejnych lat, w łącznym wymiarze godzin nie przekraczającym wymiaru godzin przewidzianego dla tej klasy. Uczeń nie jest klasyfikowany w pierwszym roku realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych. 71. W przypadku nieklasyfikowania ucznia z zajęć edukacyjnych, w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się nieklasyfikowany. Indywidualny tok lub program nauki. 72. Uczeń realizujący indywidualny program nauki kształci się w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązkowych artystycznych zajęć edukacyjnych przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy, wg programu dostosowanego do jego uzdolnień i możliwości edukacyjnych. 73. Uczeń realizujący indywidualny tok nauki kształci się wg systemu innego niż udział w obowiązkowych artystycznych zajęciach edukacyjnych, w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązkowych artystycznych zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy. 74. Uczeń objęty indywidualnym tokiem nauki może realizować w ciągu jednego roku szkolnego program nauczania z zakresu dwóch lub więcej klas i może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego. 75. Indywidualny tok nauki może być realizowany wg programu nauczania objętego szkolnym zestawem programów nauczania lub indywidualnego programu nauki. 76. Uczeń może realizować indywidualny program lub tok nauki na każdym etapie edukacyjnym. Zezwolenie może być udzielone po upływie co najmniej jednego roku nauki. 77. Z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki mogą wystąpić: a) pełnoletni uczeń; b) rodzice (prawni opiekunowie) niepełnoletniego ucznia; c) nauczyciel prowadzący artystyczne zajęcia edukacyjne, których dotyczy wniosek za zgodą rodziców (opiekunów prawnych) albo pełnoletniego ucznia. 78. Wniosek składa się do dyrektora szkoły za pośrednictwem nauczyciela przedmiotu głównego tego ucznia. Nauczyciel prowadzący artystyczne zajęcia edukacyjne, których wniosek dotyczy dołącza 17

18 informacje o predyspozycjach i możliwościach ucznia, jego osiągnięciach, a także indywidualny program nauki, jeśli tego wniosek dotyczy. 79. W przypadku, gdy nauczycielem prowadzącym artystyczne zajęcia edukacyjne, których dotyczy wniosek nie jest nauczyciel przedmiotu głównego, informacje, o których mowa w pkt. 78 opiniuje nauczyciel przedmiotu głównego ucznia, którego dotyczy wniosek. 80. Po otrzymaniu wniosku, dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej. Po uzyskaniu opinii rady pedagogicznej, może zezwolić na indywidualny program lub tok nauki. Zezwolenie takie jest udzielane na czas określony, nie krótszy niż jeden rok szkolny. 81. Uczeń realizujący indywidualny tok nauki może uczęszczać na wybrane artystyczne zajęcia edukacyjne do danej klasy lub do klasy programowo wyższej w tej lub innej szkole albo na wybrane artystyczne zajęcia edukacyjne w szkole wyższego stopnia. 82. Jeśli uczeń o wybitnych zdolnościach jednokierunkowych nie może sprostać wymaganiom z artystycznych zajęć edukacyjnych nieobjętych indywidualnym programem lub tokiem nauki, nauczyciel prowadzący zajęcia może na wniosek nauczyciela przedmiotu głównego lub innego nauczyciela uczącego ucznia dostosować wymagania edukacyjne z tych zajęć do indywidualnych potrzeb, z zachowaniem wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej. 83. Promowanie polega na zatwierdzeniu przez Radę Pedagogiczną wyników klasyfikacji końcoworocznej i podjęciu uchwały o: a) promowaniu lub ukończeniu szkoły b) promowaniu uczniów poza normalnym trybem zgodnie z obowiązującymi odrębnymi przepisami c) wyróżnieniu uczniów. 84. Uczeń otrzymuje promocję do klasy wyższej, jeżeli ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych otrzymał ocenę klasyfikacyjną wyższą od stopnia niedostatecznego, z zastrzeżeniem, że z instrumentu głównego lub śpiewu oraz kształcenia słuchu otrzymał ocenę wyższą od stopnia dopuszczającego. 85. Uczeń otrzymuje promocję z wyróżnieniem, gdy w wyniku klasyfikacji końcoworocznej uzyskał: a) z wszystkich zajęć edukacyjnych średnią ocen co najmniej 4,75 przy ocenie co najmniej bardzo dobrej z przedmiotu głównego b) średnią ocen co najmniej 5 z zajęć edukacyjnych, w tym z przedmiotu głównego ocenę co najmniej dobrą. 86. Uczniowi, który uczęszczał na nadobowiązkowe zajęcia edukacyjne, do średniej wlicza się także końcoworoczne oceny klasyfikacyjne uzyskane z tych zajęć. 87. Uczeń, który nie otrzymał promocji do klasy wyższej podlega skreśleniu z listy uczniów. W uzasadnionych przypadkach Rada Pedagogiczna może wyrazić zgodę na powtarzanie klasy. 88. Uczeń może powtarzać klasę tylko jeden raz w całym cyklu kształcenia. 89. Uczniowi realizującemu indywidualny program lub tok nauki wyznacza się egzamin klasyfikacyjny na podstawie odrębnych przepisów. PRZEKAZYWANIE INFORMACJI RODZICOM 90. Nauczyciele zobowiązani są do przekazania informacji na temat wymagań edukacyjnych w ramach swojego przedmiotu na początku każdego roku szkolnego, a w uzasadnionych przypadkach również na początku II semestru. 91. Informacja ta musi zawierać przede wszystkim: a) rozkład przewidywanego do realizacji materiału nauczania, b) sposób i skalę oceniania bieżącego, c) formy, tryb, skalę i kryteria uzyskiwania poszczególnych ocen śródrocznych, d) wymagania i kryteria ocen na egzaminach promocyjnych, e) formy prezentacji artystycznych ucznia, w tym planowane przesłuchania, konkursy, koncerty. 92. Nauczyciele zobowiązani są do systematycznego przekazywania informacji rodzicom (opiekunom) o bieżących postępach ucznia. Sposób wzajemnej komunikacji powinien być ustalony na początku roku szkolnego. 93. Raz w miesiącu, w wyznaczonym czasie, nauczyciele udzielają rodzicom konsultacji i informacji dotyczących postępów edukacyjnych uczniów. Informacja i terminach podane są do wiadomości na tablicach ogłoszeń. 18

19 94. Nauczyciel gromadzi dokumentację osiągnięć postępów ucznia przez cały rok szkolny i udostępnia ją do wglądu rodzicom. 95. Na prośbę ucznia i rodziców nauczyciel powinien uzasadnić ustaloną ocenę. 96. Na miesiąc przed końcoworocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciele informują ucznia o przewidywanych dla niego ocenach końcowych. Fakt przekazania takich informacji nauczyciel odnotowuje w dzienniku lekcyjnym. W przypadku przewidywanej oceny niepromującej, uczeń, rodzic (opiekun prawny) otrzymuje informację drogą listowną lub potwierdza przyjęcie informacji własnoręcznym podpisem w dzienniku lekcyjnym Egzaminy dyplomowe realizowane są w Szkole na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów Ministra właściwego dla spraw kultury. 2. Egzamin dyplomowy jest formą komisyjnej oceny poziomu przygotowania zawodowego uczniów klas programowo najwyższych w szkołach muzycznych II stopnia. W skład państwowej komisji egzaminacyjnej wchodzą: - przewodniczący powołany spośród nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w Szkole, przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, na wniosek dyrektora szkoły - dyrektor Szkoły, jeśli nie jest przewodniczącym - egzaminatorzy, którymi są nauczyciele przedmiotów objętych egzaminem dyplomowym. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej może dokonać podziału komisji na zespoły egzaminacyjne, przeprowadzające poszczególne części egzaminu dyplomowego, oraz wyznaczyć przewodniczących tych zespołów. 3. Do egzaminu dyplomowego może być dopuszczony uczeń, który na zakończenie klasy programowo najwyższej uzyskał oceny wyższe od niedostatecznego, a z przedmiotu głównego oraz kształcenia słuchu ocenę wyższą od dopuszczającej. 4. Egzamin dyplomowy przeprowadza się w okresie od 19 kwietnia do zakończenia zajęć dydaktyczno wychowawczych. Terminy i kolejność zdawania poszczególnych części egzaminu dyplomowego ustala przewodniczący komisji egzaminacyjnej, informując o nich uczniów oraz jednostkę nadzoru. 5. Uczniowie klas programowo najwyższych otrzymują informację o zakresach treści programowych, stanowiących podstawę tematów egzaminacyjnych, nie później niż na 5 miesięcy przed terminem egzaminu dyplomowego. 6. Egzamin dyplomowy obejmuje: - część praktyczną polegającą na wykonaniu recitalu dyplomowego; dopuszcza się możliwość podziału recitalu na dwie części, wykonywane w różnych terminach, - część ustną z historii muzyki z literaturą muzyczną zdawaną na poziomie podstawowym. 7. Laureat lub finalista olimpiady artystycznej jest zwolniony z części ustnej egzaminu dyplomowego po złożeniu odpowiedniej dokumentacji w dyrekcji szkoły. Zwolnienie jest równoznaczne z uzyskaniem oceny celującej z tej części egzaminu. 8. Tematy egzaminacyjne dla części ustnej egzaminu dyplomowego przygotowuje egzaminator nauczyciel przedmiotu objętego egzaminem lub zespół egzaminacyjny, a zatwierdza przewodniczący komisji egzaminacyjnej, opatrując je podpisem oraz podłużną pieczęcią szkoły. Tematów egzaminacyjnych nie udostępnia się uczniom. 9. Tematy egzaminacyjne są przechowywane przez przewodniczącego i przekazywane w warunkach uniemożliwiających ich nieuprawnione ujawnienie. 10. Zakres treści tematów egzaminacyjnych jest zgodny z podstawą programową na poziomie podstawowym danego przedmiotu. 11. Z przygotowanych zestawów egzaminacyjnych uczeń losuje jeden zestaw. Zamiana wylosowanego zestawu egzaminacyjnego na inny jest niedozwolona. 19

20 12. Uczeń otrzymuje 20 minut na przygotowanie odpowiedzi. Po wylosowaniu zestawu uczeń nie opuszcza sali przed zakończeniem egzaminu z danego przedmiotu. W uzasadnionych przypadkach przewodniczący komisji egzaminacyjnej (zespołu egzaminacyjnego) może zezwolić uczniowi na opuszczenie sali, po zapewnieniu warunków wykluczających możliwość kontaktowania się ucznia z innymi osobami, z wyjątkiem osób udzielających pomocy medycznej. Opuszczenie sali w innych przypadkach przed zakończeniem egzaminu jest równoznaczne z odstąpieniem od egzaminu dyplomowego. 13. Czas trwania części ustnej egzaminu dyplomowego nie przekracza 60 minut. Komisja egzaminacyjna (zespół egzaminacyjny) nie może w tym czasie egzaminować więcej niż jednego ucznia. 14. Egzamin dyplomowy ocenia się w stopniach według skali, o której mowa w 14 pkt. 12 Statutu. 15. Ocenę części praktycznej oraz części ustnej egzaminu dyplomowego proponuje i uzasadnia egzaminator, uzgadniając ją z pozostałymi członkami komisji egzaminacyjnej (zespołu egzaminacyjnego). Jeżeli egzamin praktyczny składa się z kilku części ustala się jedną ocenę z tego egzaminu. 16. W przypadku rozbieżności opinii decyduje większość głosów lub ocenę ustala się na podstawie liczby uzyskanych punktów, według skali, o której mowa w 16 pkt. 12 Statutu. Liczbę uzyskanych punktów ustala się na podstawie średniej arytmetycznej liczby punktów wystawionych przez poszczególnych członków komisji egzaminacyjnej (zespołu egzaminacyjnego). Ocena wystawiona przez komisję egzaminacyjną (zespół egzaminacyjny) jest ostateczna. 17. Uczeń zdał egzamin dyplomowy, jeżeli otrzymał: - z recitalu dyplomowego - ocenę wyższą od stopnia dopuszczającego - w części ustnej ocenę wyższą od stopnia niedostatecznego. 18. Uczniowie niepełnosprawni przystępują do egzaminu dyplomowego w powszechnie ustalonym terminie. W uzasadnionych przypadkach przewodniczący komisji egzaminacyjnej zezwala na przeprowadzenie części pisemnej, ustnej i praktycznej egzaminu dyplomowego w wydzielonej sali lub w domu ucznia, ustalając warunki i sposób przeprowadzenia egzaminu odpowiednie do możliwości ucznia, w szczególności jego możliwości mówienia, pisania i poruszania się. 19. Z egzaminu dyplomowego każdego ucznia sporządza się protokół według wzoru określonego odrębnymi przepisami. Dokumentację egzaminu dyplomowego przechowuje szkoła wg zasad określonych odpowiednimi przepisami. 20. Uczeń, który nie zdał egzaminu dyplomowego w całości lub w części praktycznej lub ustnej, może przystąpić do egzaminu poprawkowego (z danej części lub całości egzaminu dyplomowego) w terminie ustalonym przez przewodniczącego komisji, nie później niż do 30 września danego roku. 21. Uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu dyplomowego lub przerwał go w części praktycznej lub ustnej, może przystąpić do niego w dodatkowym terminie, ustalonym przez przewodniczącego komisji, nie później niż do 30 września danego roku. 22. W przypadkach, o których mowa w pkt. 20, komisja egzaminacyjna zalicza uczniowi tę część egzaminu dyplomowego, z której poprzednio otrzymał ocenę wymienioną w pkt Uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego może przystąpić do egzaminu dyplomowego w trybie egzaminu eksternistycznego. 24. Uczeń, który odstąpił od egzaminu dyplomowego w części praktycznej czy ustnej, lub nie stawił się na egzamin z przyczyn nieusprawiedliwionych zostaje skreślony z listy zdających. Ponowne przystąpienie do egzaminu dyplomowego może nastąpić w trybie egzaminu eksternistycznego. 25. Absolwent, który zdał egzamin dyplomowy w zakresie danego zawodu a zamierza zdać egzamin dyplomowy w zakresie tego samego zawodu, ale innej specjalności lub specjalizacji, może przystąpić do egzaminu dyplomowego w trybie egzaminu eksternistycznego. 20