WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM OCENIANA

Transkrypt

1 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM OCENIANA DLA UCZNIÓW SZKOŁY MUZYCZNEJ II STOPNIA W KLASIE GITARY KLASYCZNEJ Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im.m. Karłowicza w Katowicach PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MUZYK - PRZEDMIOT GŁÓWNY GITARA (w oparciu o Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 19 sierpnia 2002r.) Zadania techniczno wykonawcze oraz minimum wymagań programowych Program przesłuchań, egzaminów promocyjnych i dyplomowych Skala ocen i kryterium oceniania Korzystano z programu nauczania dla gitary klasycznej wydanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki w 1980r.

2 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MUZYK - PRZEDMIOT GŁÓWNY GITARA (w oparciu o Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 19 sierpnia 2002r.) Drugi etap edukacyjny Specjalność - instrumentalista Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia Cele nauczania 1. Rozwijanie wirtuozowskich elementów techniki oraz pogłębionej strony wyrazowej. 2. Doskonalenie umiejętności samodzielnego opracowywania wykonanych utworów i umiejętności rozwiązywania problemów. 3. Nauka samodzielnego opracowywania wykonywanych utworów i umiejętności rozwiązywania problemów. 4. Rozwijanie pamięci muzycznej i opanowania estradowego. 5. Zaznajomienie z podstawowymi zagadnieniami z historii muzyki, literatury muzycznej, form muzycznych, zasad muzyki i harmonii. 6. Opanowanie umiejętności z kształcenia słuchu. 7. Opanowanie umiejętności sprawnego czytania a vista. 8. Pogłębienie umiejętności muzykowania kameralnego. 9. Rozwijanie umiejętności pracy w dużym zespole wykonawczym (chór, orkiestra). 10. Nauka przygotowywania fragmentów partii orkiestrowych. 11. Przygotowanie do podjęcia studiów muzycznych oraz do czynnego uczestnictwa w życiu muzycznym. Opis kwalifikacji absolwenta. W wyniku kształcenia absolwent powinien: 1. biegle czytać nuty w kluczu wiolinowym i basowym oraz w innych kluczach właściwych dla danego instrumentu, 2. posiadać biegłą (a często wirtuozowską) umiejętność gry na wybranym przez siebie instrumencie, 3. grać na fortepianie (jeśli nie jest pianistą) w podstawowym zakresie umiejętności, 4. posiadać w pełni ukształtowany słuch muzyczny, pozwalający na uzyskiwanie poprawnej intonacji w grze na instrumencie tego wymagającym, 5. umieć stosować w praktyce zasady teorii muzyki, szczególnie w zakresie harmonii, form muzycznych i historii muzyki, 6. umieć klasyfikować instrumenty muzyczne i rozróżniać słuchem różne typy tych instrumentów, 7. posiadać umiejętność gry w zespołach kameralnych i orkiestrze lub pracy w zespole chóralnym, 8. umieć korzystać z literatury specjalistycznej, 9. posiadać umiejętność strojenia i konserwacji instrumentu, 10. posiadać umiejętność aktywnego uczestniczenia w życiu muzycznym, 11. posiadać umiejętność przekazywania nabytej wiedzy, 12. być przygotowanym do podjęcia dalszych studiów muzycznych. Przedmiot główny Instrument Treści nauczania: 1. Wiedza w zakresie : 1) historii instrumentu, 2) budowy instrumentu i jego odmian, 3) obsługi instrumentu, 4) konserwacji instrumentu. 2. Prawidłowy aparat gry umożliwiający swobodę i biegłość techniczną. 2

3 3. Technika gry z uwzględnieniem wszystkich sposobów artykulacji. 4. Wiedza w zakresie interpretacji muzycznej z uwzględnieniem znajomości kanonów stylu i formy muzycznej. 5. Czytanie a vista utworów o różnym stopniu trudności. 6. Samodzielna praca nad utworem w zakresie: 1) opracowania pod względem techniczno wykonawczym, 2) samodzielnego pokonywania trudnych miejsc, 3) świadomego ćwiczenia i korygowania błędów, 7. Praktyka estradowa z uwzględnieniem: 1) obycia estradowego, 2) technik koncentracji, 3) technik pokonywania tremy, 4) technik zapamiętywania, 5) krytycznej oceny wykonywanego utworu. 8. Muzykowanie zespołowe z uwzględnieniem różnych form muzyki kameralnej. 9. Literatura muzyczna danego instrumentu. 10. Program na zakończenie etapu edukacyjnego. Osiągnięcia uczniów Gitara: 1. Umiejętność przygotowania gitary do gry. Znajomość historii instrumentu oraz umiejętność strojenia gitary. Umiejętność konserwacji, szczególnie instrumentów lutniczych. 2. Opanowanie swobodnego posługiwania się aparatem gry, prawidłowej korelacji lewej i prawej ręki, biegłości palcowej obu rąk i biegłego stosowania gry akordowej. 3. Opanowanie techniki gry z uwzględnieniem zaawansowanej biegłości technicznej palców obu rąk, biegłego posługiwania się wszystkimi sposobami uderzeń prawej ręki, stosowania gry arpeggio, tremolo i rasgueado. Umiejętność stosowania wszystkich rodzajów flażoletów. 4. Umiejętność frazowania i operowania zróżnicowanego barwą i sposobami artykulacji. Umiejętność stosowania wszystkich rodzajów ozdobników. Interpretowanie utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki. Umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką, rozumienie pojęć muzycznych, samodzielne odnajdowanie środków wyrazu i określanie charakteru utworu. Indywidualna interpretacja utworu. 5. Umiejętność grania a vista utworów o różnym stopniu trudności z uwzględnieniem prawidłowej artykulacji, dynamiki, frazowania, flażoletów, metrorytmiki. 6. Umiejętność samodzielnego opracowania utworu o średniej skali trudności z zachowaniem wierności tekstowi muzycznemu, właściwego stylu epoki i indywidualną interpretacją, doboru właściwych metod samodzielnej pracy nad utworem. 7. Posługiwanie się różnymi formami zapamiętywania. Umiejętność opanowania pamięciowego dużych form cyklicznych oraz utworów muzyki współczesnej. Obycie estradowe, umiejętność koncentracji oraz opanowanie tremy podczas wykonywania utworu. Umiejętność dokonywania precyzyjnej analizy wykonania utworu. 8. Umiejętność gry w różnych formach muzykowania zespołowego. 9. Opanowanie literatury gitarowej w następującym zakresie: etiudy o zróżnicowanej problematyce technicznej z uwzględnieniem utworów o charakterze wirtuozowskim, formy cykliczne (sonata, sonatina, koncert, wariacje od muzyki dawnej do XX wieku), utwory kameralne. 10. Poprawne wykonanie etiudy koncertowej, utworu z muzyki dawnej, części suity barokowej, sonaty lub wariacji klasycznych, utworu dowolnego (opracowanego samodzielnie przez ucznia), utworu kameralnego lub utworu z akompaniamentem, czytanie a vista. ZADANIA TECHNICZNO WYKONAWCZE Klasa I Sprawdzenie i ewentualna korekta aparatu gry i postawy przy instrumencie: - swoboda rąk - rozluźnienie mięśni - analiza procesów towarzyszących tworzeniu się i kształtowaniu dźwięków (paznokcie) 3

4 Technika strojenia gitary. Sposoby wydobywania dźwięków: - tirando - apoyando. Praca nad jakością dźwięku oraz jego kontrolą (głośność, brzmienie). Rozwój poznanych technik gitarowych w szkole muzycznej I stopnia: - arpeggio - dwudźwięki i akordy - legato wstępujące i zstępujące - barré - tłumienie strun prawą i lewą ręką - tremolo - flażolety naturalne i sztuczne Kształcenie umiejętności czytania nut i gry a vista - Gamy durowe i molowe jednogłosowe przez trzy oktawy techniką tirando i apoyando, tercje i kadencje. - Cztery etiudy o różnych problemach technicznych - Sonata (części do wyboru) - Utwory muzyki dawnej do wyboru np. części suity, partity, sonaty lub samodzielne kompozycje. Klasa II Kontrola prawidłowego aparatu gry: - swoboda rąk - rozluźnienie mięśni - prawidłowe wydobycie dźwięku. Technika precyzyjnego strojenia gitary: flażolety, współbrzmienie w różnych pozycjach i układach. Eksponowanie głosu prowadzącego połączenie sposobów wydobycia dźwięków tirando i apoyando. Kontrola i wrażliwość na jakość wydobywanego dźwięku. Ćwiczenia polifoniczne- próby podkreślenia tematu. Dalszy rozwój poznanych technik gitarowych: - arpeggio - dwudźwięki i akordy (rasgueado) - pizzicato - legato (również na strunach sąsiadujących) - barré - tremolo - flażolety naturalne i sztuczne. Ozdobniki, tryl oznaczenie i technika wykonania. Rejestry głosowe: - sul tasto - sul ponticello (różnicowanie barwy dźwięku) Artykulacja i frazowanie umiejętności interpretacyjne utworu. Umiejętność czytania nut i gry a vista. - Gamy durowe i molowe jednogłosowe przez trzy oktawy techniką tirando i apoyando, tercje i kadencje. - Cztery etiudy o różnych problemach technicznych - Sonata (części do wyboru) - Utwory muzyki dawnej do wyboru np. części suity, partity, sonaty lub samodzielne kompozycje. 4

5 Klasa III Kontrola prawidłowego aparatu gry. Strojenie instrumentu (współbrzmienia, sprawdzanie stroju gitary w różnych pozycjach i układach) Samodzielna kontrola jakości wydobywanego dźwięku. Polifoniczne prowadzenie głosów. Warianty uderzeniowe: staccato, portamento. Operowanie różnorodną artykulacją, frazowanie. Różnicowanie barwy dźwięku. Wibrato. Rozwój poznanych technik arpeggio, legato, tremolo, barré, flażolety, ozdobniki, tryl. Dalszy rozwój czytania nut a vista. Kształtowanie nawyków i rozwój samodzielnej pracy nad utworami. Umiejętność wykorzystania środków wyrazu muzycznego: - kontrastów dynamicznych i agogicznych - punktów kulminacyjnych itp. Poszerzenie wiedzy o interpretacji utworów cechy stylistyczne różnych epok. - Gamy durowe i molowe jednogłosowe przez całą skalę sposobami: tirando i apoyando oraz przez dwie oktawy sposobami: pizzicato i flażolety sztuczne. Tercje, seksty, oktawy, decymy, rozbieżne, kadencje (różnymi sposobami). - Cztery etiudy o różnych problemach technicznych - Sonata (części do wyboru) - Utwory muzyki dawnej do wyboru np. części suity, partity, sonaty lub samodzielne kompozycje. - Utwory kameralne Klasa IV Rozwijanie i pogłębianie zdolności muzycznych. Strojenie instrumentu flażolety. Rozwój poznanych technik gitarowych, pamięci muzycznej, wrażliwości na jakość dźwięku. Przygotowanie do samodzielnego opracowania i artystycznego wykonania utworu. Różne warianty uderzeniowe w szybkim tempie. Rozwój techniki tremolo, rasgueado, arpeggio. Trudniejsze ozdobniki. Scordatura. Doskonalenie sprawności technicznej celem doprowadzenia do gry wyrównanej i swobodnej. Podporządkowanie techniki celom muzycznym utworu. Zagadnienie stylu w muzyce barokowej, klasycznej i romantycznej. Wybrane formy z muzyki współczesnej. Czytanie nut a vista. Pobudzanie aktywności myślowej i ambicji ucznia. 5

6 - Gamy durowe i molowe jednogłosowe przez całą skalę sposobami: tirando i apoyando oraz przez dwie oktawy sposobami: pizzicato i flażolety sztuczne. Tercje, seksty, oktawy, decymy, rozbieżne, kadencje (różnymi sposobami). - Cztery etiudy o różnych problemach technicznych - Sonata (części do wyboru) - Utwory muzyki dawnej do wyboru np. części suity, partity, sonaty lub samodzielne kompozycje. - Utwory kameralne Klasa V Doskonalenie technik obu rąk. Pogłębianie wrażliwości muzycznej ucznia, rozwijanie samodzielnej pracy nad utworem. Kształcenie umiejętności interpretacyjnych oraz smaku artystycznego. Zdolność dostrzegania w wykonywanych utworach bogactwa treści melodycznej, harmonicznej, kształtów rytmicznych, ładunku emocjonalnego i siły wyrazu. Stosowanie efektów kolorystycznych i elementów artykulacyjnych (pizzicato, portato, glissando, etouffé, wibrato). Wykorzystanie zdobytych umiejętności w rozwiązywaniu problemów teoretycznych oraz praktycznych. Doskonalenie czytania nut a vista. Analiza własnych występów publicznych oraz innych wykonawców (popisy, przesłuchania, konkursy, koncerty, festiwale). Opanowanie estradowe. - Gamy durowe i molowe jednogłosowe przez całą skalę sposobami: tirando i apoyando oraz przez dwie oktawy sposobami: pizzicato i flażolety sztuczne. Tercje, seksty, oktawy, decymy, rozbieżne, kadencje (różnymi sposobami). - Etiudy koncertowe o różnych problemach technicznych - Sonata (całość) - Utwory muzyki dawnej do wyboru np. Suita, Partita, Sonata lub samodzielne kompozycje. - Utwór kompozytora polskiego. - Utwór współczesny - Utwór latynoamerykański - Utwory kameralne Klasa VI Dyplomowa Rozwój wirtuozerii technicznej i artystycznej. Sprawne posługiwanie się zdobytymi umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych. Samodzielne opracowanie utworu pod względem technicznym i artystycznym. Przygotowanie ucznia do wykonania programu na egzaminie technicznym i dyplomowym kończącym naukę w szkole muzycznej II stopnia. - Gama durowa i molowa jednogłosowa przez całą skalę sposobami: tirando i apoyando oraz przez dwie oktawy sposobami: pizzicato i flażolety sztuczne. Tercje, seksty, oktawy, decymy, rozbieżne, kadencje (różnymi sposobami). - Etiudy koncertowe - Sonata całość 6

7 - Utwór muzyki dawnej do wyboru np. fuga, suita, partita, sonata. - Forma wariacyjna - Utwór kompozytora polskiego - Program dowolny Kryteria oceniania umiejętności uczniów klasy gitary II stopnia Ocenę z egzaminu promocyjnego wystawia się według obowiązującej skali punktowej. 25 pkt stopień celujący pkt stopień bardzo dobry pkt stopień dobry pkt stopień dostateczny pkt stopień dopuszczający do 10 pkt stopień niedostateczny. Na podstawie przeprowadzonego egzaminu promocyjnego komisja ustala ocenę ucznia. W przypadku różnicy zdań ocenę stanowi średnia arytmetyczna punktów wystawionych przez członków komisji. Ocena celująca: - uczeń realizuje założenia edukacyjne na ocenę bardzo dobrą oraz: posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program w danej klasie - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, osiąga sukcesy w konkursach i kwalifikuje się do finałów na szczeblu wojewódzkim (regionalnym) albo krajowym, lub posiada inne porównywalne osiągnięcia - biegle posługuje się zdobytymi umiejętnościami w rozwiązaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania tej klasy. Ocena bardzo dobra: - uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonej w programie nauczania danej klasy - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach - gra na gitarze bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej Ocena dobra: - uczeń poprawnie korzysta z wiadomości, różnicuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne lub praktyczne - gra na gitarze poprawnie pod względem technicznym i muzycznym, lecz z małymi niedociągnięciami. Ocena dostateczna: - uczeń opanował podstawowe treści programowe w zakresie umożliwiającym postępy w dalszej nauce gry na gitarze, rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności, czasem przy pomocy nauczyciela - gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi, ale z zadatkami na postępy muzyczne w dalszej nauce. Ocena dopuszczająca: - uczeń w ograniczonym zakresie opanował podstawowe wiadomości i umiejętności w grze na gitarze, a braki nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z tego przedmiotu w ciągu dalszej nauki - rozwiązuje (często przy pomocy nauczyciela) zadania typowe o niewielkim stopniu 7

8 trudności - gra na gitarze z dużymi brakami technicznymi lub muzycznymi, ale nie przekreślającymi całkowicie jego postępów w dalszej nauce. Ocena niedostateczna: - nie opanował niezbędnego minimum podstawowych wiadomości i umiejętności w grze na gitarze - nie jest w stanie (nawet przy pomocy nauczyciela) rozwiązywać zadań o niewielkim stopniu trudności - nie spełnia minimum programowego i nie rokuje żadnych nadziei na rozwój i na wykonanie zadań technicznych. Wszystkie oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne i uzasadnione. 8