WOJEWÓDZKI PLAN ZDROWOTNY NA ROK 2005

Transkrypt

1 Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Polityki Zdrowotnej WOJEWÓDZKI PLAN ZDROWOTNY NA ROK 2005 ( streszczenie ) Materiał opracowano przy współpracy Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Łodzi MARZEC 2004

2 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I CHARAKTERYSTYKA POPULACJI WOJEWÓDZTWA 1. DIAGNOZA STANU ZDROWIA POPULACJI WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Współczynnik urodzeń żywych Współczynnik noworodków z niską masą urodzeniową Współczynnik umieralności niemowląt Współczynnik zgonów Struktura zgonów Przyczyny zgonów według klasyfikacji ICD CHOROBOWOŚĆ I ZAPADALNOŚĆ Specjalistyczna opieka ambulatoryjna i pomoc doraźna Porady specjalistyczne według kas chorych Pomoc doraźna Stacjonarna opieka medyczna Struktura hospitalizacji mieszkańców województwa łódzkiego według klasyfikacji ICD Sytuacja epidemiologiczna- choroby zakaźne i zatrucia związkami chemicznymi Zatrucia pokarmowe Choroby wieku dziecięcego Inne choroby zakaźne i zatrucia chemiczne Wirusowe zapalenie wątroby Zakażenia HIV i AIDS Struktura niepełnosprawności w województwie łódzkim ZAPOBIEGANIE CHOROBOM Szczepienia ochronne Profilaktyka w województwie łódzkim CZYNNIKI RYZYKA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Palenie tytoniu Uzależnienie od substancji psychoaktywnych Spożycie alkoholu CZYNNIKI SPOŁECZNO-EKONOMICZNE Sytuacja demograficzna Prognoza demograficzna Przyrost naturalny Współczynnik płodności kobiet Struktura populacji według poziomu wykształcenia Rynek pracy i bezrobocie. 21

3 6. ŚRODOWISKO FIZYCZNE Ocena stanu sanitarnego wody pitnej Sieć wodociągowa i kanalizacyjna Ocena jakości powietrza w województwie łódzkim ZASOBY SPOŁECZNA OCENA SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA SKARGI PACEJNTÓW 34 CZĘŚĆ II ZASPOKOJENIE POTRZEB ZDROWOTNYCH 1. CELE STRATEGICZNE PLANU ZDROWOTNEGO DLA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Cele krótkoterminowe Cele długoterminowe KIERUNKI DZIAŁAŃ Ogólne założenia Podstawowa opieka zdrowotna Opieka stomatologiczna Specjalistyczna opieka ambulatoryjna Lecznictwo zamknięte Ratownictwo medyczne Regionalny System Informacji Medycznej (RSIM-Łódź) WARUNKI ZASPOKOJENIA POTRZEB ZDROWOTNYCH Zabezpieczenie świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej i stomatologii Zabezpieczenie świadczeń zdrowotnych w zakresie specjalistycznej ambulatoryjnej opieki zdrowotnej oraz lecznictwa stacjonarnego Zbiorczy plan zaspokojenia potrzeb zdrowotnych na ambulatoryjną opiekę zdrowotną Zbiorczy plan zaspokojenia potrzeb zdrowotnych w zakresie stacjonarnej opieki zdrowotnej 54

4 Dokument opracowany został zgodnie z art. 102 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz w oparciu o treść rozporządzenia w sprawie warunków, jakim powinien odpowiadać wojewódzki plan zdrowotny. Plan sporządzono w celu dokonania diagnozy stanu zdrowia populacji województwa łódzkiego oraz określenia liczby świadczeń niezbędnych do zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych mieszkańców, będącej podstawą do kontraktowania świadczeń na 2005 rok przez Narodowy Fundusz Zdrowia. CZĘŚĆ I CHARAKTERYSTYKA POPULACJI WOJEWÓDZTWA 1. DIAGNOZA STANU ZDROWIA POPULACJI WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 1.1. WSPÓŁCZYNNIK URODZEŃ ŻYWYCH W 2002 roku współczynnik urodzeń żywych na 1000 osób ogółem w województwie wynosił 8,46 i był niższy od współczynnika odnotowanego w roku 2001 (8,54), przy czym po uwzględnieniu podziału miasto wieś należy zauważyć, iż na wsi współczynnik ten wzrósł z 9,70 do 9,71, zaś w mieście zmalał z 7,90 do 7,79. W Polsce współczynnik ten wynosił 9,30. Najwyższe współczynniki odnotowano w powiatach piotrkowskim (10,69), wieruszowskim (10,65), opoczyńskim (10,45) i tomaszowskim (10,18), zaś najniższe w mieście Łodzi (6,96), powiecie pabianickim (7,20) i kutnowskim (7,34) WSPÓŁCZYNNIK NOWORODKÓW Z NISKĄ MASĄ URODZENIOWĄ Niska masa urodzeniowa jest jednym z głównych czynników ryzyka umieralności niemowląt. Według danych dla Polski w 2001 roku 64% zgonów w okresie niemowlęcym miało miejsce w przypadku noworodków ważących poniżej 2500g. Analizując zmiany współczynnika noworodków z niską masą urodzeniową na 1000 urodzeń żywych zachodzące na terenie województwa łódzkiego należy wskazać na fakt, iż w 2002 roku wzrósł on w stosunku do roku 2001 i wyniósł dla noworodków z masą urodzeniową poniżej 2500g 70,49, w tym dla noworodków ważących poniżej 1000g 5,37. W 2001 roku był on odpowiednio niższy i wynosił 69,70 (noworodki poniżej 2500g) i 3,77 (poniżej 1000g). Najwyższe współczynniki odnotowano w mieście Łodzi (96,64), mieście Piotrkowie Trybunalskim (83,63) oraz w powiecie bełchatowskim (83,51), zaś najniższe w powiatach: wieluńskim (37,84), łowickim (40,26) i skierniewickim (47,35) WSPÓŁCZYNNIK UMIERALNOŚCI NIEMOWLĄT W latach w województwie łódzkim odnotowano wzrost współczynnika umieralności niemowląt na 1000 urodzeń żywych z 6,92 w 2001 roku do 8,04 w 2002 roku, przy czym w mieście (8,48) był on wyższy niż na wsi (7,38). Współczynnik dla Polski wynosił w 2002 roku 7,5 i był niższy niż w województwie. 1

5 Najwyższy współczynnik odnotowano w powiecie pabianickim (11,57), mieście Łodzi (11,02) oraz w powiecie tomaszowskim (10,37). Wyjątkowo wysoki współczynnik był na terenach wiejskich powiatu pabianickiego i wyniósł tam 22,32. Najniższy współczynnik był w powiatach wieruszowskim (2,19), wieluńskim (2,70) oraz skierniewickim 2, WSPÓŁCZYNNIK ZGONÓW W 2001 roku współczynnik zgonów na mieszkańców wynosił dla województwa 117,35 zaś w 2002 roku 114,09. W 2002 roku najwyższy współczynnik odnotowano w powiecie poddębickim (132,02), mieście Łodzi (130,11) oraz w powiecie łęczyckim (124,27). Najmniejszy współczynnik był w powiecie bełchatowskim (79,99) oraz mieście Skierniewicach (78,45). W 2002 roku największa liczba zgonów w grupie mężczyzn miała miejsce w powiecie łęczyckim (współczynnik 135,96) i mieście Łodzi (współczynnik 141,61). W grupie kobiet najwyższą liczbę zgonów odnotowano w mieście Łodzi (współczynnik 124,49) oraz powiecie zgierskim (współczynnik 108,79) STRUKTURA ZGONÓW W 2002 roku w województwie łódzkim zmarło osób (poza terenem województwa zanotowano dodatkowo 737 zgonów mieszkańców regionu, jednak z uwagi na brak szczegółowych danych z GUS liczby tej nie uwzględniono w analizach dotyczących przyczyn zgonów wg grup wieku). Wykorzystane dane pochodzą z Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi. Z analizy struktury zgonów wynika, iż: - 46,7% zgonów stanowiły zgony z powodu chorób układu krążenia (zmarło osób), wskaźnik zgonów na mieszkańców wyniósł 53,24 i był wyższy u kobiet niż u mężczyzn, (w roku 2001 wskaźnik ten wynosił 56,68). Wśród zgonów z powodu chorób układu krążenia najwięcej było zgonów na skutek choroby niedokrwiennej serca (21,1%), choroby naczyń mózgowych (26,54%). Główną przyczyną zgonów kobiet była miażdżyca, u mężczyzn ostry zawał serca. - 22,3% wszystkich zgonów stanowiły zgony z powodu nowotworów złośliwych - liczba zgonów 6.666, wskaźnik zgonów na mieszkańców wyniósł 25,48 i był wyższy u mężczyzn niż u kobiet. W tej grupie zgonów, wśród mężczyzn dominował nowotwór złośliwy oskrzela i płuca, u kobiet nowotwory sutka. Mężczyźni umierali we wcześniejszym wieku niż kobiety. Niemal 82% zgonów z powodu nowotworów wystąpiło powyżej 55 roku życia. - 6,46% stanowiły zgony z powodu przyczyn zewnętrznych, w grupie tej dominują wypadki komunikacyjne - 28,23%, zamierzone samouszkodzenia - 21,28% PRZYCZYNY ZGONÓW WEDŁUG KLASYFIKACJI ICD 10. W 2002 roku zarejestrowano przypadków zgonów czyli o mniej niż w 2001 roku (rok 2001 to zgonów) bez zgonów mieszkańców województwa, które wystąpiły poza jego obszarem. W latach największą liczbę zgonów odnotowano z powodu chorób układu krążenia, nowotworów, chorób układu oddechowego i układu trawiennego. 2

6 Główną przyczynę zgonów w latach stanowiły choroby układu krążenia. W 2001 roku zmarło z tej przyczyny osób (48,23% wszystkich zgonów). W 2002 roku liczba ta uległa nieznacznemu zmniejszeniu do poziomu , co stanowiło 46,7% ogólnej liczby zgonów. Zdecydowanie najczęstszymi przyczynami zgonów były: choroby naczyń mózgowych, choroby tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych oraz inne choroby serca. Z powodu każdej z wymienionych przyczyn umierało co roku ponad 3 tysiące mieszkańców województwa. Wciąż na wysokim poziomie (mimo 15,5% spadku) utrzymuje się liczba zgonów z powodu zawału serca i jego powikłań (1.976 w 2001 roku, w 2002 roku). Drugą przyczyną zgonów były nowotwory. W 2001 roku zarejestrowano zgony z tej przyczyny, wśród których nowotwory złośliwe stanowiły 96,5% (6.644). W 2002 roku, w porównaniu z rokiem 2001, odsetek zgonów z powodu nowotworów ogółem wzrósł o 0,75% i wynosił 22,95%. Z ogólnej liczby przypadków zgonów było z powodu nowotworów złośliwych (96,6% zgonów z powodu wszystkich nowotworów). W ciągu wspomnianych dwóch lat najwięcej osób umarło z powodu nowotworów złośliwych narządów trawiennych (1.963 w 2001 roku; w 2002 roku wzrost o około 3,4%) oraz nowotworów złośliwych narządów oddechowych i klatki piersiowej (w roku 2001 zmarły z tej przyczyny osoby zaś w 2002 roku 1.739). Znaczącą pozycję wśród wszystkich zgonów w województwie zajmują również zgony z powodu chorób układu oddechowego. W 2002 roku z tej przyczyny zmarły osoby (4,60% ogólnej liczby zgonów w województwie) i było to o 204 osoby mniej niż w roku 2001 (1.374 przypadki 5,09% ogólnej liczby zgonów). Najwięcej osób zmarło z przyczyn zdiagnozowanych jako: zapalenie płuc, inna przewlekła zaporowa choroba płuc oraz inne ostre zakażenie dolnych dróg oddechowych, inne choroby górnych dróg oddechowych, przewlekłe choroby dolnych dróg oddechowych. Istotnym problemem były również choroby układu trawiennego. Z ich powodu zmarły w 2001 roku osoby (4,43% ogółu zgonów w województwie). W 2002 roku liczba zgonów z tej przyczyny zmalała do 1.282, co stanowiło 4,3% wszystkich zgonów. Najwięcej zgonów w tej grupie stanowiły zgony z powodu chorób wątroby. W 2001 roku zarejestrowano 555 przypadków. W roku 2002 liczba ta zmniejszyła się do poziomu 475 (spadek o 14,4%). Istotną przyczynę zgonów stanowiły ponadto inne choroby jelit i choroby otrzewnej oraz schorzenia pęcherzyka żółciowego, przewodu żółciowego i trzustki. W 2002 roku pozostałe przyczyny zgonów, (poza wyżej wymienionymi) stanowiły 21,32% ogólnej liczby zgonów a odsetek ten był niewiele wyższy niż w roku poprzednim. W tej grupie na uwagę zasługuje dość wysoka liczba osób zmarłych z powodu cukrzycy. W 2001 roku liczba zgonów wyniosła 424 (rok 2002 to 417 zgonów). Warto zaznaczyć, iż ponad 70% ogólnej liczby zgonów zarejestrowano wśród osób powyżej 60 roku życia. Wśród osób do 30 roku życia, we wszystkich grupach wiekowych przeważały zewnętrzne przyczyny zgonów. Najmniej zgonów odnotowano w grupie wiekowej 5-14 lat. 3

7 2. CHOROBOWOŚĆ I ZAPADALNOŚĆ 2.1. SPECJALISTYCZNA OPIEKA AMBULATORYJNA I POMOC DORAŹNA W oparciu o dane przekazane przez publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, które odpowiedziały na pismo Zarządu Województwa ustalono, iż w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej udzielono w 2003 roku porad. Ogólna sytuacja w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w latach została zaprezentowana w Tabela Nr 1. Tabela Nr 1 Liczba porad udzielonych w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej ogółem w województwie w latach kod nazwa poradni Poradnia chorób wewnętrznych Poradnia chorób wewnętrznych dla dzieci Poradnia chorób metabolicznych Poradnia chorób metabolicznych dla dzieci Poradnia alergologiczna Poradnia alergologiczna dla dzieci Poradnia diabetologiczna Poradnia diabetologiczna dla dzieci Poradnia endokrynologiczna Poradnia endokrynologiczna dla dzieci Poradnia endokrynologiczno-ginekologiczna Poradnia andrologiczna Poradnia leczenia niepłodności Poradnia schorzeń tarczycy Poradnia endokrynologiczna osteoporozy Poradnia gastroenterologiczna Poradnia gastroenterologiczna dla dzieci Poradnia gastrologiczna Poradnia gastrologiczna dla dzieci Poradnia chorób jelitowych Poradnia hepatologiczna Poradnia hepatologiczna dla dzieci Poradnia geriatryczna Poradnia hematologiczna Poradnia hematologiczna dla dzieci Poradnia immunologiczna Poradnia immunologiczna dla dzieci Poradnia kardiologiczna Poradnia kardiologiczna dla dzieci Poradnia wad serca Poradnia nadciśnienia tętniczego Poradnia chorób naczyń Poradnia nefrologiczna Poradnia nefrologiczna dla dzieci

8 kod nazwa poradni Poradnia medycyny nuklearnej Poradnia medycyny pracy Poradnia medycyny paliatywnej Poradnia dermatologiczna Poradnia dermatologiczna dla dzieci Poradnia genetyczna Poradnia neurologiczna Poradnia neurologiczna dla dzieci Poradnia leczenia bólu (neurologiczna) Poradnia leczenia bólu (neurologiczna)dla dzieci Poradnia padaczki Poradnia padaczki dla dzieci Poradnia parkinsonizmu i chorób układu pozapiramidowego Poradnia stwardnienia rozsianego Poradnia onkologiczna Poradnia onkologiczna dla dzieci Poradnia chemioterapii Poradnia radioterapii Poradnia gruźlicy i chorób płuc Poradnia gruźlicy i chorób płuc dla dzieci Poradnia pulmonologiczna Poradnia pulmonologiczna dla dzieci Poradnia ftyzjatryczna Poradnia ftyzjatryczna dla dzieci Poradnia reumatologiczna Poradnia reumatologiczna dla dzieci Poradnia rehabilitacyjna Poradnia rehabilitacyjna dla dzieci Poradnia rehabilitacji narządu ruchu Poradnia rehabilitacji narządu ruchu dla dzieci Poradnia zaopatrzenia ortopedycznego Poradnia zaopatrzenia ortopedycznego dla dzieci Poradnia rehabilitacji kardiologicznej Poradnia chorób zakaźnych Poradnia chorób zakaźnych dla dzieci Poradnia AIDS Poradnia WZW Poradnia WZW dla dzieci Poradnia chorób odzwierzęcych i pasożytniczych dla dzieci Poradnia medycyny sportowej Poradnia pediatryczna Poradnia zaburzeń i wad rozwojowych dzieci Poradnia neonatologiczna

9 kod nazwa poradni Poradnia ginekologiczno-położnicza Poradnia ginekologiczna Poradnia ginekologiczna dla dziewcząt Poradnia patologii ciąży Poradnia okresu przekwitania Poradnia profilaktyki chorób piersi Poradnia planowania rodziny i rozrodczości Szkoła rodzenia Poradnia chirurgii ogólnej Poradnia chirurgii ogólnej dla dzieci Poradnia proktologiczna Poradnia chirurgii endokrynologicznej Poradnia chirurgii klatki piersiowej Poradnia chirurgii naczyniowej Poradnia chirurgii onkologicznej Poradnia chirurgii plastycznej Poradnia chirurgii ręki Poradnia oparzeń Poradnia oparzeń dla dzieci Poradnia kardiochirurgiczna Poradnia neurochirurgiczna Poradnia neurochirurgiczna dla dzieci Poradnia chirurgii urazowo-ortopedycznej Poradnia chirurgii urazowo-ortopedycznej dla dzieci Poradnia wad postawy Poradnia osteoporozy Poradnia preluksacyjna Poradnia okulistyczna Poradnia okulistyczna dla dzieci Poradnia leczenia jaskry Poradnia leczenia zeza Poradnia leczenia zeza dla dzieci Poradnia otolaryngologiczna Poradnia otolaryngologiczna dla dzieci Poradnia audiologiczna Poradnia audiologiczna dla dzieci Poradnia foniatryczna Poradnia foniatryczna dla dzieci Poradnia logopedyczna Poradnia logopedyczna dla dzieci Poradnia chirurgii szczękowo-twarzowej Poradnia urologiczna Poradnia urologiczna dla dzieci Poradnia zdrowia psychicznego Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci Poradnia zdrowia psychicznego dla młodzieży Poradnia psychoterapii

10 kod nazwa poradni Poradnia psychosomatyczna Poradnia psychogeriatryczna Poradnia leczenia uzależnień Poradnia antynikotynowa Poradnia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu Poradnia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu dla dzieci Poradnia terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych Poradnia seksuologiczna i patologii współżycia Poradnia psychologiczna Poradnia psychologiczna dla dzieci Poradnia stomatologiczna Poradnia stomatologiczna dla dzieci Poradnia chorób błon śluzowych przyzębia Poradnia chorób błon śluzowych przyzębia dla dzieci Poradnia ortodontyczna Poradnia ortodontyczna dla dzieci Poradnia protetyki stomatologicznej Poradnia protetyki stomatologicznej dla dzieci Poradnia chirurgii stomatologicznej Poradnia chirurgii stomatologicznej dla dzieci porady ogółem Ogólna liczba porad obejmuje porady i konsultacje specjalistyczne PORADY SPECJALISTYCZNE WEDŁUG KAS CHORYCH Z danych przekazanych przez Łódzką Regionalną Kasę Chorych wynika, iż w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej udzielono w 2002 roku porad. Liczba ta w stosunku do roku 2001 wzrosła o (o ponad 24%). Wzrost zapotrzebowania na porady specjalistyczne najbardziej widoczny był w poradniach leczenia osteoporozy (1.433%), rehabilitacyjnych (675%), zaburzeń i wad rozwojowych dzieci (325%) alergologicznych, (54%), okulistycznych (200%), pulmonologicznych (180%), audiologicznych (61%), chirurgii klatki piersiowej (50%), chorób metabolicznych (98%), poradniach logopedycznych (86%). Natomiast dane dotyczące 2002 roku przekazane przez Branżową Kasę Chorych dla Służb Mundurowych w Łodzi wykazały zdecydowany (208%) wzrost porad w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej ogółem. W porównaniu do roku 2001 liczba świadczeń wzrosła o i wyniosła Najbardziej znaczący wzrost odnotowano w poradniach: chirurgii ogólnej (1.774%), diabetologicznych (3.542%), kardiologicznych (4.033%), otolaryngologicznych (1.663%), urologicznych (3.966%), urazowo-ortopedycznych (9.813%). 7

11 2.1.2 POMOC DORAŹNA Świadczeniodawcy wyjazdowej pomocy doraźnej udzielili w 2002 roku porady. Liczba porad w stosunku do 2001 roku uległa zmniejszeniu o 351. Wskaźnik wyjazdów na 10 tys. mieszkańców wynosił na terenie województwa w 2002 roku 969,5 i był o 119,7 wyższy niż średnio w Polsce (wskaźnik 849,8 wyjazdów na 10 tys. ). W ramach doraźnej pomocy ambulatoryjnej udzielano w 2001 roku porady. W 2002 roku nastąpił około 6,7% wzrost ilości porad do liczby Wskaźnik doraźnych porad ambulatoryjnych na 10 tys. mieszkańców województwa wynosił w 2002 roku 1268,2 i był o 202,2 porady na 10 tys. niższy niż w Polsce (wskaźnik 1470,4 porad na 10 tys.). W obu powyższych rodzajach pomocy doraźnej największa liczba porad dotyczyła urazów, zatruć i innych określonych skutków działania czynników zewnętrznych (S00-T98). Kolejną pozycję, pod względem ilości udzielonych porad, w ramach wyjazdowej pomocy doraźnej zajmowały choroby układu krążenia (I00-I99), zaś w zakresie świadczeń ambulatoryjnej pomocy doraźnej choroby układu oddechowego (J00-J99) STACJONARNA OPIEKA MEDYCZNA Zawarte poniżej dane stanowią opracowanie własne Departamentu Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Materiałem źródłowym są informacje uzyskane z jednostek lecznictwa zamkniętego, zarówno publicznych jak i niepublicznych. W roku 2003, w porównaniu do roku 1999, liczba osób hospitalizowanych wzrosła o 13,04 % i wynosiła osób. Największy procentowy wzrost liczby osób hospitalizowanych zaobserwowano na oddziałach: oparzeń (o 542,86 %), chirurgii naczyniowej (o 305,67 %), psychogeriatrycznych zamkniętych (o 392,96 %), intensywnej terapii dla dzieci (o 196,25 %), kardiochirurgicznych dla dzieci (o 316,67 %), rehabilitacji dla dzieci (o 164,67 %), medycyny paliatywnej (o 169,66 %), terapii uzależnień od alkoholu (o 154,18 %), neurochirurgicznych dla dzieci (o 128,18%), w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym (o 153,76 %), oraz w hostelu dla dzieci z zaburzeniami psychicznymi (o 362,50 %). Informacje o liczbie leczonych chorych w Tabeli Nr 2. Procentowy spadek liczby leczonych chorych zanotowano na oddziałach: radioterapii (o 59,93 %), patologii ciąży (o 52,93 %), pulmonologicznych (o 43,12 %), rehabilitacji narządu ruchu (o 34,79 %), obserwacyjno zakaźnych (o 29,02%), dermatologicznych dla dzieci (o 27,03 %), patologii noworodka (o 24,10 %), chorób zakaźnych dla dzieci (o 9,25 %). Dane zostały zawarte w Tabeli Nr 2. 8

12 Tabela Nr 2. Liczba leczonych chorych w placówkach ochrony zdrowia z terenu województwa łódzkiego. Lp Chorób wewnętrznych Oddział szpitalny nazwa kod resortowy Ogólna liczba leczonych chorych % spadek/wzrost liczby leczonych chorych ( ) z tego: Oddział chorób wewnętrznych ,20% Kardiologiczny z tego: Oddział kardiologiczny ,69% Oddział kardiologiczny dla dzieci ,16% Oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego** ,00% 3. Reumatologiczny z tego: Oddział reumatologiczny ,37% Gastrologiczny 4. z tego: Oddział gastroenterologiczny ,38% Oddział gastroenterologiczny dla dzieci ,52% Oddział gastrologiczny ,00% Oddział hepatologiczny Onkologiczny Oddział onkologiczny dla dzieci z tego: Oddział chemioterapii ,00% Oddział radioterapii ,93% Oddział onkologii ginekologicznej ,43% Nefrologiczny 6. z tego: Oddział nefrologiczny ,95% Oddział nefrologiczny dla dzieci ,89% Stacja dializ (liczba wykonanych dializ) ,88% Hematologiczny 7. z tego: Oddział hematologiczny ,60% Oddział hematologiczny dla dzieci ,32% 8. Chirurgiczny ogólny Oddział chirurgiczny ogólny ,04% z tego: Oddział chirurgii endokrynologicznej ,07% Oddział chirurgii klatki piersiowej ,27% Oddział chirurgii naczyniowej ,67% Oddział chirurgii onkologicznej ,24% Oddział chirurgii plastycznej ,71% Oddział chirurgii ręki Chirurgiczny dla dzieci ,27% Chirurgii urazowo - ortopedycznej 10. z tego: Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej dla dzieci ,35% ,60% 9

13 Lp Neurochirurgiczny z tego: Kardiochirurgiczny z tego: Urologiczny Oddział szpitalny nazwa kod resortowy Ogólna liczba leczonych chorych % spadek/wzrost liczby leczonych chorych ( ) Oddział neurochirurgiczny ,57% Oddział neurochirurgiczny dla dzieci ,18% Oddział kardiochirurgiczny ,19% Oddział kardiochirurgiczny dla dzieci ,67% z tego: Oddział urologiczny ,60% Gruźlicy i chorób płuc z tego: Dermatologiczny Oddział gruźlicy i chorób płuc ,94% Oddział gruźlicy i chorób płuc dla dzieci ,35% Oddział pulmonologii ,12% Oddział pulmonologii dla dzieci ,00% Oddział gruźlicy ,00% z tego: Oddział dermatologiczny ,73% Oddział dermatologiczny dla dzieci ,03% Okulistyczny z tego: Oddział okulistyczny ,82% Oddział okulistyczny dla dzieci ,19% Otolaryngologiczny Oddział otolaryngologiczny ,38% z tego: Oddział otolaryngologiczny dla dzieci ,67% Neurologiczny z tego: Psychiatryczny z tego: Odwykowy z tego: Oddział neurologiczny ,82% Oddział neurologiczny dla dzieci ,21% Oddział psychiatryczny ,87% Oddział psychiatryczny dla dzieci ,56% Oddział psychiatryczny dla młodzieży ,81% Oddział leczenia zaburzeń nerwicowych ,00% Oddział psychogeriatryczny (zamknięty) ,96% Oddział psychiatryczny dla chorych na gruźlicę ,17% Oddział leczenia uzależnień ,09% Oddział terapii uzależnienia od alkoholu ,18% Oddział terapii uzależnienia od narkotyków ,00% Oddział detoksykacji (narkotyki i inne substancje psychoaktywne)

14 Lp Chorób zakaźnych z tego: Oddział szpitalny Ogólna liczba leczonych chorych nazwa kod resortowy % spadek/wzrost liczby leczonych chorych ( ) Oddział chorób zakaźnych ,58% Oddział chorób zakaźnych dla dzieci ,05% Oddział WZW Oddział chorób tropikalnych Obserwacyjno-zakaźny z tego: Oddział obserwacyjno-zakaźny ,02% Oddział obserwacyjno-zakaźny dla dzieci ,25% Ginekologiczno-położniczy z tego: Oddział ginekologiczno-położniczy ,07% Oddział ginekologiczny ,96% Oddział patologii ciąży ,93% Oddział położniczy ,15% Pediatryczny Oddział patologii noworodka ,10% z tego: Oddział pediatryczny ,06% Oddział niemowlęcy ,01% Rehabilitacyjny z tego: Oddział rehabilitacyjny ,24% Oddział rehabilitacyjny dla dzieci ,67% Oddział rehabilitacji narządu ruchu ,79% Oddział rehabilitacji narządu ruchu dla dzieci Oddział rehabilitacji neurologicznej Oddział rehabilitacji kardiologicznej ,92% Dla przewlekle chorych 26. Oddział dla przewlekle chorych ,80% z tego: Oddział medycyny paliatywnej ,66% 27. Oddział geriatryczny Intensywnej terapii Oddział intensywnej terapii ,75% z tego: Oddział intensywnej terapii dla dzieci ,25% Dział anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci ,00% 29. Oddział chirurgii szczękowo - twarzowej ,97% Endokrynologiczny 30. z tego: Oddział diabetologiczny ,70% Oddział endokrynologiczny ,19% 31. Transplantologiczny Toksykologiczny Oddział toksykologiczny ,80% 32. z tego: Oddział toksykologiczny dla dzieci

15 Lp. Oddział szpitalny Ogólna liczba leczonych chorych nazwa kod resortowy Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy stacjonarny Inny z tego: % spadek/wzrost liczby leczonych chorych ( ) Inna i nieokreślona komórka działalności medycznej ,57% Zakład opiekuńczo-leczniczy Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy ,76% Dzienny psychiatryczny ,15% Hospicja stacjonarne Dzienny psychiatryczny dla dzieci ,92% Oddział medycyny nuklearnej ,47% Oddział neonatologiczny ,50% Oddział oparzeń ,86% Oddział oparzeń dla dzieci ,00% Hostel dla osób z zaburzeniami psychicznymi dla dzieci ,50% Ośrodek leczenia uzależnień bliżej niescharakteryzowanych ,41% Szpitalny Oddział Ratunkowy Szpitalny Oddział Ratunkowy Zakład opiekuńczo-leczniczy psychiatryczny Suma* ,04% * - do ogólnej liczby leczonych chorych nie zostały dodane dializy, których liczba jest liczbą wykonanych świadczeń a nie osób dializowanych. ** - oddział został włączony w struktury oddziału kardiologicznego. 12

16 STRUKTURA HOSPITALIZACJI MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO WEDŁUG KLASYFIKACJI ICD-10 Łódzka Regionalna Kasa Chorych w Łodzi odnotowała w 2002 roku hospitalizacji czyli o więcej niż w 2001 roku. W strukturze hospitalizacji znaczny udział miały hospitalizacje z powodu: - nowotworów ogółem (2001); (2002), - w tym z powodu nowotworów złośliwych (2001); (2002), - chorób układu krążenia (2001); (2002), - chorób układu trawiennego (2001); (2002), - chorób układu oddechowego (2001); (2002), - zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (2001); (2002), - chorób zakaźnych (2001); (2002), Mimo zarejestrowania większej liczby hospitalizacji, procentowy udział poszczególnych przyczyn hospitalizacji, nie uległ istotnym zmianom. Na pierwszym miejscu pozostały choroby układu krążenia, na drugim uplasowały się nowotwory (ogółem złośliwe i łagodne), a następnie kolejno choroby układu trawiennego, oddechowego oraz zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Hospitalizacje z powodu chorób zakaźnych stanowiły 2% ogółu hospitalizacji i zostały wyszczególnione z uwagi na znaczny - 80% wzrost leczonych na gruźlicę układu oddechowego. (Wykres Nr 1) Wykres Nr 1. Struktura hospitalizacji w 2002 roku. Struktura hospitalizacji mieszkańców województwa łódzkiego w 2002 roku - według ŁRKCh nowotwory inne 46% choroby zakaźne 2% zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 7% 11% choroby układu krążenia 17% choroby układu oddechowego 8% choroby układu trawiennego 9% Na podstawie danych Branżowej Kasy Chorych dla Służb Mundurowych w Łodzi w 2002 roku liczba hospitalizacji wyniosła i uległa zmniejszeniu w stosunku do 2001 roku o (rok 2001 to hospitalizacje). Procentowy udział poszczególnych przyczyn hospitalizacji w ogólnej ich liczbie był zbliżony do odnotowanego przez Łódzką Regionalną Kasę Chorych. Struktura świadczeń udzielonych w zakresie lecznictwa stacjonarnego w 2002 roku przedstawiała się następująco: choroby układu krążenia 8.863, nowotwory ogółem 4.994, choroby układu trawiennego 4.358, choroby układu oddechowego 3.505, zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania oraz choroby zakaźne 571 (w tym gruźlica układu oddechowego 38). Dane dotyczące lecznictwa szpitalnego przekazane przez BKCh SM w Łodzi uwzględniają świadczenia udzielone w izbie przyjęć. 13

17 2.3. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA - CHOROBY ZAKAŹNE I ZATRUCIA ZWIĄZKAMI CHEMICZNYMI ZATRUCIA POKARMOWE. W roku 2002 zarejestrowano większą niż w 2001 roku liczbę zatruć pokarmowych (o 315 więcej) Współczynnik zapadalności ma 100 tys. wyniósł 70,07 i był wyższy od zapadalności w Polsce (69,2). Ponad 84% wszystkich zatruć pokarmowych stanowiły salmonellozy CHOROBY WIEKU DZIECIĘCEGO. Sytuacja epidemiologiczna chorób wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne jest ogólnie określana jako dobra. Od lat nie zarejestrowano zachorowań na błonicę czy poliomyelitis. Odnotowano natomiast 2 przypadki odry (w 2001 roku zachorowały 3 osoby). W 2002 roku o 43% zmniejszyła się liczba zachorowań na krztusiec w stosunku do roku 2001 współczynnik zapadalności wyniósł w 2002 roku 12,36; był jednak nadal wyższy niż w Polsce (4,63). Najwyższe współczynniki odnotowano w powiecie łódzkim wschodnim (47,04) oraz poddębickim (27,27). Zapadalność na różyczkę spadła w stosunku do lat poprzednich współczynnik zapadalności wyniósł 87,29 w 2002 roku (104,88 w Polsce). Spadła również liczba zachorowań na ospę wietrzną (z przypadków w 2001 roku do w 2002). Wzrosła natomiast liczba zachorowań na świnkę (396 zachorowań w 2001 roku, w roku 2002) INNE CHOROBY ZAKAŹNE I ZATRUCIA CHEMICZNE. W 2002 roku odnotowano jeden przypadek zachorowania na tężec (w 2001 roku były dwa przypadki, w latach tężec nie występował na terenie województwa łódzkiego). Nie zarejestrowano natomiast zachorowań na dur brzuszny, dury rzekome i błonicę. Zatrucia chemiczne rozpoznano w przypadkach, spośród których 566 stanowiły zatrucia alkoholem. Zatruciu lekami uległo 873 osób, co stanowiło blisko 60% ogólnej liczby zatruć chemicznych. W 5 przypadkach zatrucia spowodowane były środkami ochrony roślin WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY. Z roku na rok ulega poprawie sytuacja epidemiologiczna wirusowych zapaleń wątroby. W 2002 roku odnotowano dalszy spadek współczynników zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A i B, chociaż nadal przewyższają one współczynniki zapadalności dla Polski. Wyjątek stanowi zapadalność na WZW typu C współczynnik zapadalności wzrósł z 6,71 w 2001 roku do 7.60 w Najwyższe współczynniki zapadalności na WZW typu B zarejestrowano w powiecie bełchatowskim (14,42), zgierskim (11,80) i wieruszowskim (11,73). Na terenie Łodzi (14,39), w powiecie łódzkim wschodnim (11,35) oraz w mieście Skierniewice (8,11) odnotowano najwyższe współczynniki zapadalności na WZW typu C. 14

18 ZAKAŻENIA HIV I AIDS. W latach do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi zgłoszono 161 nowowykrytych zakażeń wirusem HIV. Mężczyźni stanowili 69% nowozarejestrowanych przypadków (112 osób). Liczba nowozakażonych kobiet wyniosła 47. W 44,7% przypadków brak jest informacji o przyczynach zakażenia wirusem HIV. W wyniku zażywania narkotyków zakażone zostały 64 osoby (39,75%), zaś w 17 przypadkach zakażenie spowodowane było ryzykownymi zachowaniami seksualnymi. Od początku rejestracji (od 1986 roku), do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi zgłoszono 437 osób zakażonych wirusem HIV. Na AIDS zachorowały 62 osoby, z których 36 zmarło (stan na koniec 2002 roku) STRUKTURA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM. W 2002 roku w województwie łódzkim wydano orzeczenia o niepełnosprawności czyli o mniej niż w roku 2001 (według danych Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Łódzkim). Znaczny, lekki lub umiarkowany stopień niepełnosprawności orzeczono w stosunku do mężczyzn i kobiet. Najwięcej, bo w przypadkach (ok. 46% wszystkich orzeczeń), stopień niepełnosprawności określono jako lekki. Z punktu widzenia orzeczonej przyczyny (przyczyny psychiatryczne, laryngologiczne, okulistyczne, neurologiczne, ortopedyczne, inne internistyczne oraz związane z chorobami układu krążenia, układu moczowego i pokarmowego) największa liczba wydanych w 2002 roku orzeczeń dotyczyła przyczyn laryngologicznych (2.202 orzeczenia) i psychiatrycznych (2.108 orzeczeń).najmniej orzeczeń (4) wydano z powodu chorób układu pokarmowego. Dane otrzymane z Departamentu Statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie pochodzą z badania statystycznego orzeczeń pierwszorazowych ustalających niezdolność do pracy (w sprawach rentowych) wydanych osobom ubezpieczonym w ZUS w latach Z danych ZUS wynika, iż w roku 2002 wydano orzeczeń (3.347 dla mężczyzn, kobiet), czyli o 744 mniej niż w 2001 roku (spadek zaobserwowano we wszystkich grupach wiekowych). W 2002 roku najwięcej orzeczeń wydano z powodu chorób układu krążenia przypadki (w tym 414 choroba niedokrwienna serca), następnie z przyczyn psychicznych 956 oraz z powodu chorób nowotworowych 954 (w tym 932 orzeczenia z powodu nowotworów złośliwych). Najwięcej pierwszorazowych orzeczeń w sprawach rentowych (1.274) było w grupie wiekowej lat, co stanowiło ok. 25% wszystkich przypadków orzeczeń. Według danych uzyskanych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzonego w 2002, liczba osób niepełnosprawnych z orzeczeniem prawnym w Polsce wynosiła ogółem (w tym 46,07 % mężczyzn). W województwie łódzkim osób niepełnosprawnych prawnie było (w tym mężczyzn 46,86 %). 15

19 3. ZAPOBIEGANIE CHOROBOM 3.1. SZCZEPIENIA OCHRONNE. Analizując procentowe wykonawstwo obowiązkowych szczepień ochronnych i stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w 2002 roku należy stwierdzić, iż poprawie uległa sytuacja w zakresie szczepień BCG w 7 roku życia i polimyelitis w 6 roku życia. W 2002 roku więcej dzieci zostało zaszczepionych również przeciwko odrze jak i WZW typu B (dotyczy gimnazjalistów). Większość pozostałych szczepień była wykonana w odsetku nieznacznie niższym niż w roku PROFILAKTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Informacje o realizacji programów profilaktycznych w jednostkach ochrony zdrowia w 2002 roku, nadesłały organy założycielskie placówek lub bezpośrednio zakłady opieki zdrowotnej. Z otrzymanych informacji wynika, iż w 2002 roku badaniami profilaktycznymi objęto ogółem mieszkańców, z których (ponad 53%) uczestniczyło w programach wczesnego wykrywania nowotworów. W ramach działań w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych przypadków zakwalifikowano jako proces nowotworowy. Potwierdzenie złośliwego charakteru zmian nowotworowych odnotowano w 194 przypadkach. Obie liczby mogą być obarczone błędem (zaniżone), zwłaszcza w odniesieniu do potwierdzonych przypadków choroby, ponieważ w wielu placówkach nie są prowadzone statystyki dotyczące efektów realizacji programu. Przyczyną braku takich danych może być również fakt, iż pacjenci nie zawsze zgłaszają się z postawioną już diagnozą do placówki wykonującej badania profilaktyczne. W zakresie profilaktyki nowotworowej największa liczba osób wzięła udział w programie wczesnego wykrywania nowotworów piersi, a następnie kolejno jelita grubego, szyjki macicy, nowotworów płuc oraz gruczołu krokowego. (Tabela Nr 3 i Wykres Nr 2) W programach ukierunkowanych na profilaktykę chorób nienowotworowych wzięło udział mieszkańców województwa. U osób (23%) rozpoznano chorobę lub wadę, w kierunku której prowadzono badania. Najwyższy odsetek wykrytych przypadków odnotowano w ramach programów: alergologicznego (92%), próchnicy zębów u dzieci (prawie 90%) oraz chorób układu krążenia (prawie 20%). (Tabela Nr 4 i Wykres Nr 3) Należy równocześnie zwrócić uwagę, iż ilość rozpoznanych przypadków choroby może być zaniżona, podobnie jak w przypadku chorób nowotworowych. Warto również odnotować, iż dane uzyskane za 2002 rok nie są w pełni porównywalne ze sprawozdaniem z lat poprzednich, między innymi z uwagi na fakt, iż w 2003 roku więcej podmiotów przesłało informacje o realizowanych programach. Tabela Nr 3. Profilaktyka chorób nowotworowych w 2002 roku - dane pochodzące z poszczególnych jednostek ochrony zdrowia. program wczesnego wykrywania Liczba osób objętych badaniem Liczba przypadków zakwalifikowanych jako proces nowotworowy Ilość przypadków z potwierdzeniem złośliwego charakteru zmian nowotworów piersi nowotworów jelita grubego nowotworów i chorób płuc oraz gruźlicy nowotworów szyjki macicy nowotworów gruczołu krokowego razem

20 Wykres Nr 2. Profilaktyka chorób nowotworowych w 2002 roku - dane pochodzące z poszczególnych jednostek ochrony zdrowia. nowotworów i chorób płuc oraz gruźlicy 12% nowotworów jelita grubego 14% Udział osób objętych badaniami profilaktycznymi w poszczególnych programach w 2002 roku nowotworów gruczołu krokowego 4% nowotworów szyjki macicy 13% nowotworów piersi 57% Tabela Nr 4. Profilaktyka chorób innych niż nowotworowe w 2002 roku - dane pochodzące z poszczególnych jednostek ochrony zdrowia. program wczesnego wykrywania liczba osób objętych badaniem ilość rozpoznanych przypadków choroby wad postawy chorób układu krążenia * chorób alergicznych cukrzycy uszkodzeń słuchu osteoporozy próchnicy zębów u dzieci razem * uwzględniono również program profilaktyki chorób układu krążenia i cukrzycy Wykres Nr 3. Profilaktyka chorób innych niż nowotworowe w 2002 roku - dane pochodzące z poszczególnych jednostek ochrony zdrowia. Udział osób objętych badaniami profilaktycznymi w poszczególnych programach w 2002 roku chorób układy krążenia 25% cukrzycy 7% chorób alergicznych 15% osteoporozy 2% uszkodzeń słuchu 2% próchnicy zębów u dzieci 1% wad postawy 48% 17

21 4. CZYNNIKI RYZYKA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Zachowania zdrowotne są istotnym czynnikiem występowania, bądź braku występowania wielu chorób. Niekorzystne dla zdrowia zjawiska takie jak palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu i środków psychoaktywnych, złe odżywianie, brak wysiłku fizycznego, obciążenia genetyczne oraz zanieczyszczenie środowiska mają olbrzymi wpływ na stan zdrowia społeczeństwa PALENIE TYTONIU. W Polsce rozpowszechnienie zjawiska palenia tytoniu wśród osób w wieku 15 lat i więcej jest jednym z najwyższych w Europie. W 1996 roku regularnie paliło ponad 40% Polaków, prawie co piąta Polka i co 3 kobieta w ciąży. Z badań przeprowadzonych w grudniu 2001 roku przez Zakład Psychologii Instytutu Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego na losowo dobranej próbie uczniów w wieku lat, w oparciu o anonimowy kwestionariusz wynika, że próby palenia tytoniu ma za sobą 68% badanych. Systematycznie pali około 4% chłopców i 2% dziewcząt UZALEŻNIENIE OD SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH Województwo łódzkie uplasowało się na czwartym miejscu w Polsce pod względem liczby osób objętych stacjonarną opieką medyczną z powodu zażywania substancji psychoaktywnych. Trzeba zaznaczyć, że zaobserwowany wzrost liczby hospitalizacji, w województwie łódzkim charakteryzującym się niższym wskaźnikiem niż średnia krajowa, jest szczególnie niepokojący. Może to wskazywać na fakt, iż liczba osób uzależnionych od środków psychoaktywnych w województwie łódzkim może rosnąć znacznie intensywniej niż w innych województwach i doprowadzić do wyrównania poziomu rozpowszechnienia zjawiska narkomanii w województwie do poziomu województw o najwyższym wskaźniku, jak mazowieckie czy lubuskie. Za takim rozwojem sytuacji przemawia także dynamika przyjęć pierwszorazowych między 2000 i 2001 rokiem. Liczba pacjentów pierwszorazowych w województwie łódzkim wzrosła aż o 28% SPOŻYCIE ALKOHOLU Chorzy objęci ambulatoryjną opieką psychiatryczną z powodu zaburzeń alkoholowych stanowili w województwie łódzkim 14% ogółu leczonych, w tym prawie 42% (62 tysiące) stanowili pacjenci pierwszorazowi. Psychozy alkoholowe wystąpiły u prawie 4,7% ogółu pacjentów z zaburzeniami alkoholowymi. W odwykowych poradniach alkoholowych na zarejestrowanych osób, leczono z powodu zaburzeń alkoholowych, w tym osób (43%) to pacjenci pierwszorazowi. Ogółem w poradniach odwykowych psychozy alkoholowe stwierdzono u osób, z czego 2,2% to pacjenci pierwszorazowi. Z badań przeprowadzonych przez Agencję Badawczo Informacyjną wśród młodzieży szkół województwa łódzkiego wynika, że jedna trzecia badanych uczniów (34%) pije alkohol nie rzadziej niż co 15 dni. Najczęściej pitym alkoholem jest piwo (przez 34% badanych). 7 % uczniów pije nie rzadziej niż co 15 dni wino, 8% - wódkę. Częściej intensywnie piją chłopcy (41%) w porównaniu z dziewczętami (28%). Odsetek pijących intensywnie rośnie z wiekiem (poziomem klasy). 18

22 5. CZYNNIKI SPOŁECZNO-EKONOMICZNE 5.1. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA Województwo łódzkie pod względem powierzchni zajmuje 9 miejsce w kraju ( km 2 ). W 2002 roku w jego skład wchodziły 174 gminy: 18 miejskich, 135 wiejskich i 24 gminy miejsko - wiejskie. Gminy wiejskie stanowiły ponad 76 % ogółu. Region łódzki liczył 24 powiaty: trzy grodzkie - Łódź, Piotrków Trybunalski i Skierniewice oraz 20 powiatów ziemskich. Od 1 stycznia 2002 roku w województwie został utworzony 24 powiat powiat brzeziński. W 2002 roku liczba mieszkańców województwa łódzkiego wynosiła Największa liczba mieszkańców (z wyłączeniem powiatu miasto Łódź osób) była w powiatach: zgierskim ( ), sieradzkim ( ), tomaszowskim ( ) radomszczańskim ( ), pabianickim ( ), bełchatowskim ( ) i kutnowskim ( ). Najmniej ludności było w powiatach: brzezińskim (30.787) poddębickim (43.144), wieruszowskim (42.592), skierniewickim (38.433) i rawskim (49.976). W stosunku do stanu w dniu roku liczba ludności w województwie zmniejszyła się o osób. Średnia gęstość zaludnienia kształtowała się na poziomie 143 osób/km 2 (w kraju 122 osoby/ km 2 ), w tym na terenach miejskich osób/ km 2, na wsi 54 osób/km 2. Gęstość zaludnienia powiatów wahała się od 49 osób/km 2 w powiecie poddębickim, do 244 osób/km 2 w powiecie pabianickim. Wśród miast największą gęstością zaludnienia charakteryzowały się miasta: Łódź (2.667 osób/km 2 ) i Pabianice (2.197 osób/km 2 ) a najmniejszą Szadek 118 osób/ km 2. Większość mieszkańców województwa łódzkiego - 64,9% ogółu, mieszkała w miastach, zaś tereny wiejskie zamieszkiwało 35,1% mieszkańców. Do powiatów, w których liczba ludności mieszkającej w miastach przekraczała 50% należały powiaty: pabianicki (75,0%), zgierski (74,0%), zduńskowolski (69,2%), bełchatowski (63,5%), kutnowski (58,5%) i tomaszowski (55,3%). Najniższą liczbę mieszkańców miast zanotowano w powiatach: piotrkowskim (6,9%), wieruszowskim (20,7%), poddębickim (25,1%) i pajęczańskim (24,3%). Kobiety stanowiły 52,3% ogółu mieszkańców, mężczyźni 47,7%. Na 100 mężczyzn przypadało 109,6 kobiet, przy czym współczynnik feminizacji był wyższy w mieście (114 kobiet na 100 mężczyzn), niż na wsi (101 kobiet na 100 mężczyzn). W powiecie pabianickim i miastach: Łodzi oraz Piotrkowie Trybunalskim współczynnik feminizacji był wyższy od średniego dla województwa i wynosił odpowiednio: 113, 119 i 112. Najniższy współczynnik feminizacji był w powiecie opoczyńskim (101), pajęczańskim (101), skierniewickim (101) i wieruszowskim (102). Charakterystycznym zjawiskiem demograficznym regionu łódzkiego jest starzenie się populacji. Przejawem tego jest stale zmniejszająca się liczba osób w wieku przedprodukcyjnym i zwiększająca się liczba osób w wieku poprodukcyjnym - ponad 17,1% ogólnej liczby mieszkańców. W 2002 roku odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym wynosił 20,6 % ludności (w Polsce 22,7%), w wieku produkcyjnym 62,4% (w Polsce 62,2%) i 17,1% ludności w wieku 19