TERMICZNE PRZEKSZTAŁCANIE

Transkrypt

1 TERMICZNE PRZEKSZTAŁCANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH jako metoda pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Regulacje prawne, zasady kwalifikacji, proces koncesjonowania. Paliwa Alternatywne Waste to Energy - Energia z odpadów Konin/Licheń, 9-10 czerwca 2016 r.

2 PODSTAWY PRAWNE #1 Instalacja termicznego przekształcania odpadów definicja art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2015 r., poz. 478, z późn. zm.) Instalacja odnawialnego źródła energii będąca spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.), w której część wytwarzanej energii elektrycznej i ciepła pochodzi z ulegającej biodegradacji części odpadów przemysłowych lub komunalnych, pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, w tym odpadów z instalacji do przetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, w szczególności osadów ściekowych, zgodnie z przepisami o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów. 2

3 3 PODSTAWY PRAWNE #2 Spalarnia odpadów definicja art. 3 ust. 1 pkt 26 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.) Zakład lub jego część przeznaczone do termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii cieplnej, obejmujące instalacje i urządzenia służące do prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów wraz z oczyszczaniem gazów odlotowych i wprowadzaniem ich do powietrza, kontrolą, sterowaniem i monitorowaniem procesów oraz instalacjami związanymi z przyjmowaniem, wstępnym przetwarzaniem i magazynowaniem odpadów dostarczonych do termicznego przekształcania oraz instalacjami związanymi z magazynowaniem i przetwarzaniem substancji otrzymanych w wyniku spalania i oczyszczania gazów odlotowych; jeżeli współspalanie odpadów odbywa się w taki sposób, że głównym celem tej instalacji nie jest wytwarzanie energii ani wytwarzanie produktów materialnych, tylko termiczne przekształcenie odpadów, wówczas instalacja ta uważana jest za spalarnię odpadów.

4 PODSTAWY PRAWNE #3 4 Spalarnia odpadów w świetle ustawy o odpadach art. 3 ust. 1 pkt 26 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.) W myśl art. 159 ustawy o odpadach, część energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów zawierających frakcje biodegradowalne może stanowić energię z odnawialnego źródła energii, jeżeli są spełnione warunki techniczne zakwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcenia odpadów jako energii z odnawialnego źródła energii. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów jako energii z odnawialnego źródła energii, kierując się możliwościami technicznymi, frakcjami biodegradowalnymi zawartymi w określonych rodzajach odpadów oraz ochroną środowiska.

5 PODSTAWY PRAWNE #4 Zgodnie z art. 250 ust. 1 ustawy o odpadach, w okresie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy, konieczne jest wydanie nowych rozporządzeń z jednoczesnym uchyleniem Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych (Dz. U. z 2010 Nr 117, poz. 788). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 czerwca 2010 r., w związku z upływem 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o odpadach, już nie obowiązuje, jednakże nowe przepisy wykonawcze nie zostały jeszcze wydane. Co dalej? 5

6 PODSTAWY PRAWNE #5 Do dnia dzisiejszego powstał tylko projekt z dnia 3 grudnia 2015 r. rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskiwanej z termicznego przekształcania odpadów - 6

7 PODSTAWY PRAWNE #6 Projekt ( 3 pkt 1) wprowadza definicję frakcji biodegradowalnej, tj. ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych, pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, w tym odpadów z instalacji do przetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, w szczególności osadów ściekowych. 4. Do energii wytworzonej z odnawialnego źródła energii kwalifikuje się część energii wytworzonej w instalacji termicznego przekształcania odpadów odpowiadającą udziałowi energii chemicznej frakcji biodegradowalnych w całkowitej energii chemicznej paliw dostarczonych do procesu termicznego przekształcania, zwanym dalej udziałem OZE, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) prowadzone są pomiary masy oraz badania właściwości fizykochemicznych poszczególnych rodzajów paliw obejmujące w szczególności oznaczenie wartości opałowej oraz oznaczenie zawartości frakcji biodegradowalnych w odpadach, zgodnie z referencyjnymi metodami badań określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia; badania te są prowadzone zgodnie z normami określającymi wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych lub wzorcujących, zgodnie z którymi badania te będą wykonywane w laboratoriach wykazujących się kompetencją techniczną i biegłością w zakresie procedur rozliczeń i badań, udokumentowaną w rozumieniu tych norm; 7

8 PODSTAWY PRAWNE #7 2) dokonuje się obliczenia udziału OZE zgodnie z wymaganiami określonymi w 5 oraz według metodyki określonej w załączniku nr 2 do rozporządzenia; 3) termiczne przekształcenie odpadów odbywa się zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących termicznego przekształcania odpadów, w tym w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza; 4) prowadzona jest dokumentacja dotycząca ilości energii elektrycznej lub ciepła wytwarzanych w instalacji termicznego przekształcania odpadów oraz wyników badań właściwości fizykochemicznych poszczególnych rodzajów paliw, o których mowa w 6, niezbędnych do obliczenia udziału OZE. 8

9 PODSTAWY PRAWNE #8 METODYKA OBLICZANIA UDZIAŁU ENERGII CHEMICZNEJ FRAKCJI BIODEGRADOWALNEJ Na podstawie badań właściwości fizykochemicznych odpadów dostarczonych do procesu termicznego przekształcania, wykonanych zgodnie z referencyjnymi metodami badań określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w zależności od stosowanych rodzajów paliw w instalacji termicznego przekształcania odpadów, oblicza się średni udział energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych z OZE, według wzoru: E OZE o k 1 n i1 M Kk M fboi q Kk q fboi n i1 M Oi m j1 R q Oj Oi M m j1 ORj M q ORj ORj q ORj E 9

10 10 E OZE o k 1 n i1 M Kk M fboi q Kk q gdzie: E OZE - ilość energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych z odnawialnych źródeł energii, w [MWh lub GJ]; E - ilość energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych w instalacji termicznego przekształcania odpadów, w [MWh lub GJ]; M fboi - masa frakcji biodegradowalnych zawartych w odpadach przekształconych termicznie, dla których przyjęto oznaczanie zawartości frakcji biodegradowalnych metodą badań (obliczona z wykorzystaniem wyniku oznaczania frakcji biodegradowalnej według normy przenoszącej normę EN 15440), w [Mg]; q fboi - wartość opałowa (w stanie roboczym) frakcji biodegradowalnych odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto oznaczanie zawartości frakcji biodegradowalnych metodą badań (obliczona z wykorzystaniem wyniku oznaczania frakcji biodegradowalnej według normy przenoszącej normę EN15440), w [MJ/Mg]; N - liczba rodzajów odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto oznaczanie zawartości frakcji biodegradowalnych metodą badań; R Oj - udział ryczałtowy (0-1) dla odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto ryczałtowy udział energii chemicznej frakcji biodegradowalnych; M ORj - masa całkowita odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto ryczałtowy udział energii chemicznej frakcji biodegradowalnych, w [Mg]; q ORj - wartość opałowa (w stanie roboczym) odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto ryczałtowy udział energii chemicznej frakcji biodegradowalnych, w [MJ/Mg]; m- liczba rodzajów odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto ryczałtowy udział energii chemicznej frakcji biodegradowalnych; M Kk - masa paliwa innego niż odpady zawierające frakcje biodegradowalne, przekształconego termicznie w instalacji termicznego przekształcania odpadów, w [Mg]; q Kk - wartość opałowa (w stanie roboczym) paliwa innego niż odpady zawierające frakcje biodegradowalne, przekształconego termicznie w instalacji termicznego przekształcania odpadów, w [MJ/Mg]; o - liczba rodzajów paliw innych niż odpady zawierające frakcje biodegradowalne, przekształconych termicznie w instalacji termicznego przekształcania odpadów; M Oi -masa całkowita odpadów, dla których przyjęto oznaczanie udziału frakcji biodegradowalnych metodą badań [w Mg]; q Oi -wartość opałowa (w stanie roboczym) odpadów, dla których przyjęto oznaczanie udziału frakcji biodegradowalnych metodą badań [w MJ/Mg]; Masa frakcji biodegradowalnych: M fboi = M oi x Y BOi gdzie: Y BOi udział frakcji biodegradowalnych określonych na podstawie badań; fboi n i1 M Oi m j1 R q Oj Oi M m j1 ORj M q ORj ORj q ORj E

11 W przypadku spalarni odpadów termicznie przekształcającej wyłącznie jeden rodzaj odpadów z wymienionych w Załączniku nr 3 do rozporządzenia oraz paliwo wspomagające, oblicza się średni udział energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych z OZE, według wzoru: gdzie: E oze = R oj (E - E pws ) E OZE -ilość energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych z odnawialnych źródeł energii, w [MWh lub GJ]; E -ilość energii elektrycznej lub ciepła w [MWh lub GJ]; wytworzonych w instalacji termicznego przekształcania odpadów, R Oj - udział ryczałtowy (0-1) dla odpadów przekształconych termicznie, dla których przyjęto ryczałtowy udział energii chemicznej frakcji biodegradowalnych; E pws -ilość energii elektrycznej lub ciepła ustalonej metodą pośrednią, odpowiadająca energii chemicznej spalonego paliwa wspomagającego; 11

12 Załącznik nr 3 Wartość ryczałtowa udziału energii chemicznej frakcji biodegradowalnych odpadów Lp. Rodzaj odpadów Kod odpadu 1) 2) R Oj Osady ściekowe 1. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ,90 2. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ,90 3. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ,90 4. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ,90 5. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ,90 6. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ,90 7. Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków , Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w Odpady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , , Ustabilizowane komunalne osady ściekowe , Szlamy z biologicznego oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż wymienione w ,90 12

13 Załącznik nr 3 Wartość ryczałtowa udziału energii chemicznej frakcji biodegradowalnych odpadów Odpady papieru i tektury 12. Papier i tektura ,90 Odpady drzewne Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w z wyjątkiem czystego drewna bez powłok lakierniczych Odpady z chemicznej przeróbki drewna inne niż wymienione w z wyjątkiem drewna poddawanego procesowi hydrolizy Opakowania z drewna z wyjątkiem czystego drewna bez powłok lakierniczych Drewno z wyjątkiem czystego drewna bez powłok lakierniczych Drewno inne niż wymienione w z wyjątkiem czystego drewna bez powłok lakierniczych ex ,90 ex ,90 ex ,90 ex ,90 ex , Drewno inne niż wymienione w ex ,90 13

14 Załącznik nr 3 Wartość ryczałtowa udziału energii chemicznej frakcji biodegradowalnych odpadów Tkaniny i odpady włókien 19. Odpady z wykańczania inne niż wymienione w , Odpady z nieprzetworzonych włókien tekstylnych z wyjątkiem jednorodnych włókien naturalnych ex , Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych z wyjątkiem jednorodnych włókien naturalnych ex , Odpady z mokrej obróbki wyrobów tekstylnych , Opakowania z tekstyliów , Tekstylia , Odzież , Tekstylia ,50 Odpady skóry 27. Odpady skóry wygarbowanej zawierające chrom (wióry, obcinki, pył ze szlifowania skór) , Odpady z polerowania i wykańczania ,50 Inne odpady 29. Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia z wyjątkiem produktów pozbawionych opakowań ex , Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne ,42 14

15 OBOWIĄZEK UZYSKANIA KONCESJI art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z późn. zm.) Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: 1) wytwarzania paliw lub energii, z wyłączeniem wytwarzania: a) paliw stałych lub paliw gazowych, b) energii elektrycznej w źródłach o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nieprzekraczającej 50 MW niezaliczanych do instalacji odnawialnego źródła energii lub do jednostek kogeneracji, c) energii elektrycznej w mikroinstalacji lub w małej instalacji, d) energii elektrycznej: z biogazu rolniczego, wyłącznie z biogazu rolniczego w kogeneracji, wyłącznie z biopłynów w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, e) ciepła w źródłach o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nieprzekraczającej 5 MW. 15

16 PROCES KONCESJONOWANIA #1 Prezes URE, działając na podstawie art. 50 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 584, z późn. zm.), wzywa w toku postępowania administracyjnego o udzielenie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej dla instalacji termicznego przekształcania odpadów o przedłożenie m.in. poniżej wymienionych dokumentów: 1) zestawienie obszarów, na których zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie gminy są selektywnie zbierane odpady przeznaczone do innych procesów odzysku, w tym do procesów recyklingu wraz z dokumentami to potwierdzającymi (np. zaświadczenia wydane przez wójta /burmistrza/ prezydenta miasta); 2) dokumenty poświadczające, że proces termicznego przekształcania odpadów komunalnych odbywał się będzie zgodnie z warunkami przepisów o odpadach oraz przepisów ochrony środowiska, w tym w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza; 3) oświadczenie przedsiębiorcy, że kierownik spalarni odpadów (współspalarni odpadów) posiada świadectwo stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami, wymagane w myśl art. 164 ustawy o odpadach; 16

17 4) dokument - tzw. Dokumentacja Uwierzytelniająca ( ) (2 egzemplarze w oryginale), który stanowić będzie integralną część decyzji koncesyjnej, zawierający w szczególności: 1) informacje potwierdzające, że dana instalacja spełnia warunki techniczne w zakresie przepisów: rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów; 2) szczegółowy i czytelny schemat ciągu podawania paliw z naniesionymi wszystkimi punktami poboru próbek do analiz fizykochemicznych odpadów komunalnych wraz z zaznaczonymi ewentualnymi miejscami zrzutu odpadów, w tym informacją o ich opomiarowaniu lub zasadach rejestracji w sytuacji, gdy zrzut paliwa jest dokonywany wyłącznie na potrzeby legalizacji wag; 3) informacje potwierdzające, że zastosowana procedura rozliczeń odbywa się zgodnie z przepisami o miarach w zakresie pomiarów; 4) wykaz rodzajów frakcji biodegradowalnych; 5) wyniki prób eksploatacyjno ruchowych /ok. 3 strony/ potwierdzające możliwość wykorzystywania w danej jednostce/źródle określonego rodzaju paliwa (odpadów); 6) szczegółowy opis zakresu, częstotliwości i sposobu przeprowadzania badań badania właściwości fizykochemicznych poszczególnych rodzajów paliw obejmujące w szczególności oznaczenie wartości opałowej oraz oznaczenie zawartości frakcji biodegradowalnych w odpadach dostarczonych do procesu termicznego przekształcania; 7) opis systemu kontroli procesu oraz rejestracji i archiwizacji danych; 17 PROCES KONCESJONOWANIA #2

18 PROCES KONCESJONOWANIA #3 5) dokument - Opinia o przygotowaniu instalacji i procedur ( ) (2 egzemplarze w oryginale), który stanowić będzie integralną część decyzji koncesyjnej, zawierający w szczególności potwierdzenie spełnienia: warunków technicznych w zakresie przepisów wspomnianego powyżej rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r.; warunków wynikających z przepisów o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów; warunków prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów komunalnych w sposób zgodnie z warunkami określonymi w przepisach dotyczących termicznego przekształcania odpadów, w szczególności w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza; Opinia powinna być przygotowana na podstawie przeprowadzonego audytu instalacji. 18

19 PODSUMOWANIE: Pierwsze postępowania administracyjne w przedmiocie udzielenia koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej dla instalacji termicznego przekształcania odpadów zakończone wydaniem decyzji częściowych - udzielenie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w kogeneracji. 19

20 Dziękujemy za uwagę! Paliwa Alternatywne Waste to Energy - Energia z odpadów Konin/Licheń, 9-10 czerwca 2016 r. Grafiki wykorzystane w niniejszej prezentacji zostały upublicznione na licencji Creative Commons (z wyłączeniem logo URE).