BADANIE UCZNIÓW LICEÓW I TECHNIKÓW WARSZAWSKICH. Warszawa, r.

Transkrypt

1 BADANIE UCZNIÓW LICEÓW I TECHNIKÓW WARSZAWSKICH Warszawa, r.

2 NOTA METODOLOGICZNA Czas realizacji badania: marzec-kwiecień 2013 Miejsce realizacji: Warszawa Próba: Operat losowania: dwustopniowa, warstwowo - losowa baza teleadresowa podmiotów badania (szkół ponadgimnazjalnych) będąca powszechnie uznanym spisem zawierającym niezbędne punkty adresowe i spełniające następujące metodologicznie konieczne warunki: aktualności, kompletności, wyłączności i dostępności. Wielkość próby: Jednostka badania: uczniowie liceów i techników warszawskich Metoda badawcza: badanie zrealizowane metodą standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych. 2

3 Wnioski 3 Nastawienie uczniów warszawskich liceów i technik jest neutralne lub o umiarkowanym negatywnym zabarwieniu. Nastawienie do narodowości żydowskiej nie jest uzależnione od wiedzy ucznia wyrażonej w ocenie z historii. Sympatia do Żydów jest tym większa im większy udział Izraelczyków jest w otoczeniu badanego. Jest też większa niż do narodowości niemieckiej. Badani są zdystansowani do ocen wobec Żydów, żal i gniew odczuwa mniej niż 10 proc. badanych. Sympatia to kategoria uczuć zdobywająca najwięcej neutralnych głosów. W najmniejszym stopniu badaniu do Żydów odczuwają wstyd, nie mają też poczucia winy. Dla połowy badanych pomoc dla Żydów w trakcie II Wojny Światowej była wystraczająca. Badani w większości mimo małej liczby godzin na temat Powstania w Getcie Warszawskim poprawnie wskazują przywódcę ruchu oraz datę Powstania. 1/3 uczniów uważa, że pomoc Polaków w Powstaniu była za mała. Rospondom najtrudniej przyszłoby się pogodzić z wiadomością, ze ich partner/ka jest narodowości żydowskiej, najłatwiej przyjęliby informację o sąsiedztwie lub o nowych kolegach w szkole pochodzenia żydowskiego. Badanym trudno oszacować obecna liczbę mieszkańców narodowości żydowskiej w Polsce. Uczniowie nie są ciekawi kultury żydowskiej, ale chętnie zobaczyliby miejsca związane z historią Żydów w Warszawie.

4 OCENA WAŻNOŚCI WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH Poniżej znajduje się lista wydarzeń uporządkuj je od najważniejszego do najmniej ważnego: Odzyskanie Niepodległości ,21 Konstytucja 3-go Maja 8,6 Powstanie Warszawskie Bitwa Warszawska ,0 8,0 Powstanie listopadowe 1830 Obrona Warszawy 1939 Powstanie styczniowe 1863 Przeniesienie stolicy do Warszawy 7,4 7,2 7,1 6,8 Powstanie w Getcie Warszawskim 5,9 Zabójstwo Prezydenta Narutowicza 4,9 Porozumienia Okrągłego Stołu Demonstracje studenckie w marcu 68' 3,9 4,8 4 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 Ranking na podstawie różnicy średnich z odpowiedzi skalowanych

5 LUDNOŚĆ WARSZAWY Jaki był, Twoim zdaniem, skład narodowościowy przedwojennej Warszawy? Według pytanych co drugi mieszkaniec przedwojennej stolicy był Polakiem, drugą nację pod względem częstości występowania według ankietowanych stanowili Żydzi (18 proc.). Ukraińcy Białorusini 5% 6% Rosjanie 8% Niemcy 10% Żydzi 18% Inni 5% Polacy 51% 5 Zdaniem uczniów co dziesiąty warszawianin był narodowości niemieckiej. Niewiele mniej bo 8 proc. stanowili Rosjanie, na dalszych miejscach: Białorusini i Ukraińcy.

6 Jak myślisz, ilu Żydów mieszka dziś w Polsce? LUDNOŚĆ POLSKI 34,4% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 10,6% 24,3% 19,4% 7,9% 3,4% 0% Kilkaset Kilka tysięcy Kilkanaście tysięcy Kilkadziesiąt tysięcy Kilkaset tysięcy Kilka milionów Niemal 2/3 uczniów (65,6 proc.) mylnie określa liczbę Żydów mieszkających w Polsce. Popranie szacowną liczebność wskazuje jedna trzecia uczniów. 6 Na niski odsetek poprawnych odpowiedzi może mieć wpływ trudność w pozyskaniu rzetelnej wiedzy o liczebności Żydów zamieszkujących tereny Polski.

7 ZWYCIĘSKIE POWSTANIA POLSKIE Niektóre powstania w historii Polski zakończyły się zwycięstwem a inne klęską. Zaznacz poniżej te z nich, w których Twoim zdaniem powstańcy zwyciężyli okupantów/zaborców. 70% 62,7% 60% 50% 39,6% 40% 30% 20% 10% 26,2% 23,0% 22,3% 0% Powstanie Wielkopolskie Powstanie Warszawskie Powstanie Styczniowe Powstanie w Getcie Warszawskim Powstanie Listopadowe 7 Każde wymienione powstanie, zakończyło się według pewnej części badanych zwycięstwem. Jednak trudno odpowiedzieć, czy uczniowie podnosili tu aspekt zwycięstwa zbrojnego czy moralnego. Większość badanych poprawnie wskazywała na Powstanie Wielkopolskie jako wygrane, drugie pod względem liczebności głosów było Powstanie Warszawskie (39,6 proc.). W opinii niemal co czwartego ucznia zwycięstwem zakończyło się również Postanie w Getcie Warszawskim.

8 TERMOMETR UCZUĆ Poniżej znajdują się termometry uczuć, Pomyśl o swoim stosunku do różnych narodów, Poprosimy Cię, abyś na poniższych termometrach oznaczył swoje uczucia wobec wybranych narodów na skali od 0 (zimne, nie lubię ich) do 100 (ciepłe, lubię ich): Sympatia do POLAKÓW 91,5 pkt. 0 x = 83,8 pkt. 100 mediana Sympatia do ŻYDÓW 0 x 47 pkt. = 44,9 pkt. 100 mediana Sympatia do NIEMCÓW 0 35 pkt. x = 39,5 pkt. 100 mediana 8 Najmiększą sympatię uczniowie żywią do własnej dla większości, polskiej, narodowości. Nastawienie dla nacji żydowskiej mieści się połowie skali pozytywnych odczuć. Najmniej lubiani przez uczniów pozostają obywatele niemieccy, dla których temperatura uczuć waha się w okolicach 1/3 skali.

9 DOŚWIADCZENIE I TERMOMENT UCZUĆ Czy znasz osobiście jakichś Żydów bądź osoby pochodzenia żydowskiego? 80% 64,6% 60% 40% 20% 0% 40% 35% 13,4% 8,8% 9,5% 3,7% Nie, nie znam Znam jedną osobę Znam dwie-trzy takie osoby Znam kilka takich osób Znam wiele takich osób 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 9 Znam wiele takich osób TERMOMETR UCZUĆ Nie, nie znam Natężenie pozytywnych uczuć badanych w stosunku do narodowości żydowskiej jest wprost proporcjonalne do liczby znanych im Żydów. Im więcej takich osób znajduje się w środowisku ankietowanego, tym cieplejsze są deklarowane emocje.

10 STRATY WOJENNE Nieco więcej niż 2/5 badanych jest zdania, że ofiary poniesione podczas II Wojny Światowej przez Polaków i Żydów są tak samo liczne. Dla 28 proc. uczniów na skutek działań wojennych najbardziej ucierpieli Żydzi i niewiele mniej bo 25 proc. uważa, że największe straty ponieśli Polacy. Kto bardziej ucierpiał w czasie II Wojny Światowej? Żydzi 28% Polacy 25% Nie wiem 3% Polacy i Żydzi 44% 10

11 POWSTANIE W GETCIE W którym roku miało miejsce Powstanie w Getcie Warszawskim? 73,6% 5,0% 1,9% 2,2% 2,7% 3,5% 6,1% 1,1% 3,8% Niemal ¾ uczniów (73,6 proc.), która przystąpiła do badania, prawidłowo wskazała datę Powstania w Getcie Warszawskim. Pozostałe 26,4 proc. odpowiedzi umiejscawia wydarzenie w przedziale od roku 1036 do 2013.

12 POWSTANIE W GETCIE Przywódcą Powstania w Getcie Warszawskim był Mordechaj Anielewicz 57,60% Ludwik Zamenhof 12,90% Antoni Chruściel 11,40% Adam Czerniaków 9,90% 12 Mordechaj Tenenbaum-Tamarof 8,30% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

13 WARTOŚĆ BONÓW 2/4 Ile godzin lekcyjnych w czasie Twojej nauki w gimnazjum było poświęconych tematyce Powstania w Getcie Warszawskim? 30% 25% 20% 23,1% 25,2% 15% 10% 5% 0% 10,1% 7,4% 8,1% 3,1% 1,5% 1,2% i więcej 0,2% 5,8% 3,1% 1,0% 10,2% nie wiem N= Ponad połowa badanych (58 proc.) przyznała, że na wiadomości dotyczące historii ruchu zbrojnego w Getcie Warszawskim, w gimnazjum, było poświęconych do 3 godzin lekcyjnych, z czego u 25 proc. były to dwie godziny, 23 proc. badanych wskazała na tylko jedną.

14 POMOC ŻYDOM Jaka Twoim zdaniem, była pomoc Polaków dla Żydów 60% 50% 40% 51% 55% pomoc Polaków dla Żydów walczących w Getcie Warszawskim? 30% 20% 10% 6% 5% 28% 20% 5% 10% 9% 11% pomoc Polaków dla Żydów ukrywających się poza gettem? 0% Zdecydowanie zbyt mała Nieco za mała Wystarczająca Nieco za duża Zdecydowanie zbyt duża 14 Blisko co drugi badany uważa, że pomoc dla Żydów w okresie trwania II Wojny Światowej jak i w działaniach zbrojnych podczas Powstania w Getcie Warszawskim były wystarczające. Badani częściej wskazują na zbyt mała pomoc dla Żydów walczących w powstaniu, niż dla ukrywających się poza gettem, gdzie, 21 proc. jest zdania, że pomoc ta była za duża. Zbyt uboga dla 1/3 respondentów była pomoc w Powstaniu (34 proc.) i dla ¼ (25 proc.) w ukrywaniu się poza gettem.

15 1 Byłbym bardzo niezadowolony 40 Gdyby. NASTAWIENIE 7 Byłbym bardzo zadowolony Żydowska rodzina wprowadziłaby się do Twojego sąsiedztwa Do Twojej szkoły zaczęłoby chodzić kilkoro dzieci żydowskich Twoja dziewczyna/ chłopak okazał się być Żydem Okazuje się, że w Twojej rodzinie jest osoba pochodzenia żydowskiego Żydowska rodzina wprowadziła by się do Twojego sąsiedztwa Do Twojej szkoły zaczęłoby chodzić kilkoro dzieci żydowskich Twoja dziewczyna/ chłopak okazał się być Żydem Okazuje się, że w Twojej rodzinie jest osoba pochodzenia żydowskiego 1 Byłbym bardzo niezadowolony 17% 12% 33% 20% % 12% 13% 10% 16% 16% 15% 15% 4 ani zadowolony, ani nie zadowolony 36% 35% 23% 30% % 11% 7% 11% 5% 6% 4% 6% 7 Byłbym bardzo zadowolony 6% 8% 6% 8%

16 NASTAWIENIE Uczniowie są podzieleni w swoich opiniach między oceny negatywne a umiarkowane. Największe niezadowolenia powodowałaby informacja, że partner lub partnerka badanego jest narodowości żydowskiej, wskazania nie można odczytywać jako w pełni nacechowanego emocjami bowiem za związkiem z partnerem odmiennej wiary mogą iść komplikacje w wymiarze religijnym i celebrowanych tradycji. Drugą najmniej pożądaną, byłaby informacja, że ktoś z członków rodziny jest pochodzenia żydowskiego. Ustosunkowanie się do tego zdania, także podzieliło respondentów, była to bowiem także drugą pod względem liczebności odpowiedzi w ocenach neutralnych. Najbardziej obojętnie przyjęłoby informację o żydowskich kolegach ze szkoły. 16

17 Czy czujesz wobec Żydów poniższe uczucia? NASTAWIENIE 63, ,56 46,8 45, ,8 1 Zupełnie nie 34,48 15,2 12,8 12,4 17,36 19,28 11,28 10,08 8,24 14,16 9,04 12,72 12,24 13,36 3,76 1,92 6 3,92 3, W dużym stopniu 9,04 9,36 11,84 2,16 11,44 2,56 1,52 2,56 7,92 5,84 3,36 5,84 3,92 3,68 0 4,24 8,96

18 Czy czujesz wobec Żydów poniższe uczucia? NASTAWIENIE Gniew 56,8 Sympatia 34,48 Poczucie winy 60,56 Wstyd 63,12 Podziw 46,8 Żal 45, ,24 10,08 19,28 11,28 17,36 15,2 9,36 9,04 12,8 12,4 14,16 10,64 9,04 12,24 13,36 11,44 11,84 12, ,92 1,92 3,76 Gniew Sympatia Poczucie winy 6 2,56 2,16 3,92 1,52 0 3,76 2,56 4,24 3,68 Wstyd Podziw Żal 5,84 5,84 3,92 3,36 8,96

19 NASTAWIENIE Badani w wyrażaniu swoich emocji cechują się bardzo dużym dystansem, bowiem w każdym wyrażeniu poddanym ocenie przeważają wskazania negujące jakiekolwiek zabarwienie emocjonalne (odpowiedź zupełnie nie ). Najwięcej wskazań, w najwyższej ocenie emocjonalnej uczniowie umieścili określenia żal i gniew. Nie są to jednak w ogólnej populacji emocje dominujące (poniżej 10 proc. wskazań każde). W najmniejszym stopniu odczuwają wstyd i poczucie winy. Najbardziej neutralne ze wszystkich wymienianych było odczucie sympatii do Żydów, gdzie 1/5 ankietowanych wskazała wartości środkowe na 7 stopniowej skali. 19

20 Poniżej znajduje się lista różnych wydarzeń. W których z nich chciałbyś uczestniczyć? nie chciał ZAANGAŻOWANIE 50 Spotkanie z Rabinem, który opowiedziałby mi o religii wyznawanej przez Żydów 40 Koncert nowoczesnej muzyki żydowskiej 30 Spotkanie z Izraelczykami w moim wieku 5 bardzo bym chciał Wycieczka po miejscach związanych z historią Żydów w Warszawie Obejrzeć nabożeństwo żydowskie w synagodze Młodzi ludzie raczej nie są ciekawi kultury żydowskiej. Najmniejsza popularnością cieszyłby się koncert nowoczesnej muzyki, najbardziej neutralne są dla badanych spotkania z rówieśnikami z Izraela, natomiast najchętniej uczniowie poszliby na wycieczkę po miejscach związanych z historią Żydów w warszawie.

21 METRYCZKA 30% Ile wynosiła średnia Twoich ocen w ubiegłym roku? 25% 20% 15% 26% 10% 23% 23% 12% 5% 7% 3% 4% 0% 2% poniżej 2,4 2,5-2,9 3,0-3,4 3,5-3,9 4,0-4,4 4,5-4,9 5,0-5,4 powyżej 5,5 Jaką ocenę otrzymałeś/aś w ubiegłym roku z historii? 40% 34% 32% 30% 20% 14% 15% 21 10% 0% 1% 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 4%

22 Uzasadnienie: 15 % bony to zły lub raczej zły pomysł 22 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ