p s i k rist m a p m 8 % < m n s L L T ( 1 % 1 m li o a n L i L T ( 6 > m n L i L T ( UR) 8 < m UR) m UR) 6 > m UR) ww. n.

Transkrypt

1 VEIKLOS GALIMYBĖS Renata Beržanskienė LIETUVOJE MOŻLIWOŚCI D ZIAŁALNOŚĆI LITWIE NA 2014 m. vasario 26 d. Lietuvos parodų ir kongresų centras LITEXPO

2 Turinys ( S pis treści) Statistika AB ir UAB skirtumai Įstatinis kapitalas Akcininkai Bendrovės valdymas Steigimo procedūra Įmonių įsigijimai ir susijungimai Jungtinė veikla Išvados Dane statystyczne AB i UAB - różnice Kapitał zakładowy Akcjonariusze Zarządzanie przedsiębiorstwem Procedura zakładania Nabycia przedsiębiorstw i fuzje Wspólna działalność Wnioski 2

3 V eikiančių ū kio subjektų skaičius ( I lość podmiotów prowadzących działalność) Lietuvoje veikiančių ūkio subjektų skaičius 2014 m. pradžioje: u ždaroji ; m ažoji a kcinė a kcinė bendrovė b endrija 636; b endrovė 317. Ilość przedsiębiorstw prowadzących działalność na Litwie na początku 2014 r.: Zamknięta Spółka Akcyjna ( z o. o. ) ; M ała Spółka 636; S półka Akcyjna Š altinis: Statistikos departamentas

4 Įmonių pasiskirstymas pagal pajamas ( Podział przedsiębiorstw w oparciu o przychody) Įmonių pasiskirstymas pradžioje: 82% 12% 6 % Lietuvoje pagal pajamas p ajamos < 1 milijonas LTL ( EUR) p ajamos 2014 m. 1 5 milijonai LTL ( EUR) p ajamos > 5 milijonai LTL ( EU R) Podział przedsiębiorstw na Litwie na początku 2014 r. przychody: 82% p rzychody < 12% p rzychody % p rzychody > m ilion LTL ( EUR) m ilionów w oparciu o L TL ( EUR) m ilionów LTL ( EUR) Š altinis: Statistikos departamentas

5 Akcinė bendrovė (AB) ( S półka Akcyjna) į statinis k apitalas > LTL ( EUR); akcijos platinamos viešai. K apitał zakładowy > LTL ( EUR); publiczny zapis na akcje 5

6 Uždaroji akcinė bendrovė (UAB) ( Zamknięta Spółka Akcyjna ( z o. o. )) į statinis < 250 akcininkų; k apitalas > LTL ( EUR); a kcijos nėra platinamos viešai. kapitał zakładowy > < 250 akcjonariuszy; LTL brak publicznego zapisu na akcje. (2 896 EUR); 6

7 Bendrovės steigimas ( Z akładanie przedsiębiorstwa) Veikla Buveinė Įsteigimo momentas Działalność Siedziba Data rozpoczęcia działalności 7

8 Įstatinis kapitalas ( K apitał zakładowy) B endra pradinių įnašų suma EUR). Pradinis įnašas m okamas pinigais. n e mažesnė nei LTL (2 896 K ai s teigėjai yra keli asmenys, kiekvieno steigėjo pradiniai įnašai turi s udaryti n e mažiau kaip 25 proc. p asirašytų akcijų emisijos kainos. M inimalny kapitał zakładowy n ie mniejszy niż LTL ( E UR). Kapitał zakładowy jest p okrywany wkładami pieniężnymi. Jeżeli założycielami spółki jest kilka podmiotów, wkłady pieniężne k ażdego z założycieli n ie mogą być mniejsze niż 25 proc. ceny emisyjnej subskrybowanych akcji. 8

9 Įstatinis kapitalas (II) ( K apitał zakładowy) J eigu formuojamas didesnis nei LTL įstatinis kapitalas: s teigėjai g ali jo v iso neapmokėti s teigėjai privalo apmokėti k uri v isais atvejais n e mažesnė iš k arto; n e mažesnę kaip kaip proc. d alį; L TL. Jeżeli formowany jest kapitał zakładowy o wartości większej niż LTL: założyciele nie mają obowiązku opłacenia go w całości; założyciele mają obowiązek opłacenia części nie mniejszej n iż 25 proc. ; która w każdym przypadku jest nie mniejsza niż LTL. 9

10 Įstatinis kapitalas (III) ( K apitał zakładowy) Likusi dalis už steigėjo pasirašytas akcijas po bendrovės įsteigimo gali b ūti apmokama tiek pinigais, tiek nepiniginiais į našais per 12 mėnesių nuo steigimo sutarties pasirašymo dienos. Pozostała część subskrybowanych przez założyciela akcji może zostać p okryta zarówno w formie gotówkowej jak i wkładami n iepieniężnymi w ciągu 12 miesięcy od daty podpisania umowy założycielskiej spółki. 10

11 Akcininkai ( A kcjonariusze) B endrovės akcininkai gali būti ir f iziniai ir juridiniai asmenys. B endrovės a kcininkų t eises ir pareigas nustato Akcinių bendrovių įstatymas ir bendrovės įstatai. Akcjonariuszami spółki prawne. mogą być osoby fizyczne oraz osoby Prawa i obowiązki akcjonariuszy określa Ustawa o spółkach akcyjnych oraz statut spółki. 11

12 Akcininkai (II) ( A kcjonariusze) Turtinės teisės Teisė į dividendus Pirmumo teisė įsigyti visas į statai nenustato kitaip) Ir kt. parduodamas bendrovės akcijas (jei Prawa majątkowe Prawo do dywidend Prawo pierwokupu wszystkich sprzedawanych akcji statut nie stanowi inaczej) Pozostałe. spółki (o ile 12

13 Akcininkai (III) ( A kcjonariusze) Neturtinės teisės 13 Teisė dalyvauti visuotiniame akcininkų susirinkime ir balsuoti Teisė gauti informaciją T eisė ginčyti sprendimus ir reikalauti ž alos, kuri susidarė dėl bendrovės v adovo ir valdybos narių p areigų nevykdymo ar netinkamo vykdymo Ir kt. Prawa niemajątkowe Prawo uczestnictwa i głosowania na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy Prawo do informacji Prawo kwestionowania decyzji i żądania odszkodowania z tytułu niewykonywania bądź niewłaściwego wykonywania obowiązków przez kierownika spółki lub członków z arządu. Pozostałe.

14 Akcininkų sprendimai ( Decyzje akcjonariuszy) S varbiausi sprendimai visuotiniame a kcininkų susirinkime p riimami k valifikuota balsų d auguma (ne mažesne kaip 2/3 v isų susirinkime dalyvaujančių akcininkų balsų). B endrovės į statai gali b alsų daugumą. numatyti ir didesnę nei 2/3 kvalifikuotą Najważniejsze decyzje walne zgromadzenie akcjonariuszy p rzyjmuje k walifikowaną większością głosów (nie mniej niż 2/3 głosów wszystkich uczestniczących w zgromadzeniu akcjonariuszy). Statut spółki może również określić kwalifikowaną głosów. większą niż 2/3 większość 14

15 Dividendai ( D ywidendy) Visuotinis akcininkų susirinkimas g ali p riimti sprendimą skirti ir i šmokėti dividendus, n ebent y ra tenkinama bent viena iš šių sąlygų: b endrovė t uri neįvykdytų prievolių, kurių terminai yra suėję; ataskaitiniais finansiniais b endrovės sumas. n uosavas metais kapitalas yra yra patirta nuostolių; arba taptų mažesnis už nustatytas W alne zgromadzenie może podjąć decyzję o podziale i wypłaceniu dywidendy, chyba że zaistnieje chociaż jedna z poniższych okoliczności: spółka posiada zobowiązania, których termin upłynął; w roku sprawozdawczym spółka poniosła straty; kapitał własny spółki jest lub stanie się mniejszy od ustalonej kwoty. 15

16 50 : 50 situacija ( Sytuacja 50 : 50) A kcininkai kontroliuoja po 50 p rocentų bendrovės akcijų. Išsiskyrus akcininkų p ozicijoms įmonės veikla p atenka į a klavietę ( a ng. d eadlock). I š aklavietės situacijos išeiti y ra itin sunku. Akcjonariusze kontrolują po 50 proc. akcji. W związku z odmiennym stanowiskiem akcjonariuszy działalność przedsiębiorstwa o siąga i mpas (ang. deadlock). Wyjście z impasu jest szczególnie trudne. 16

17 Bendrovės valdymas ( Z arządzanie przedsiębiorstwem) Privalo turėti: v isuotinį akcininkų susirinkimą; bendrovės vadovą. Spółka powinna posiadać: walne zgromadzenie a kcjonariuszy; kierownika spółki. G ali b ūti sudaroma: stebėtojų taryba; valdyba. Spółka może posiadać: radę nadzorczą; zarząd. 17

18 Bendrovės vadovas ( K ierownik spółki) V ienvaldiškai v eikia bendrovės v ardu s antykiuose su kitais asmenimis. Jednoosobowo występuje w imieniu spółki w relacjach z innymi osobami. R enka ir atšaukia bei atleidžia iš pareigų, nustato jo atlyginimą ir t.t. bendrovės valdyba. Zarząd spółki mianuje i odwołuje kierownika spółki, ustala wysokość jego wynagrodzenia i td. 18

19 Bendrovės vadovas ( Kierownik spółki) (II) Sudaroma Gali būti d arbo sutartis. sudaryta jo v isiškos materialinės atsakomybės sutartis. Vadovo atsakomybė v idiniuose ir i šoriniuose santykiuose. B endrovės vadovą išrinkęs vadovą. 19 organas Z awierana jest umowa o pracę. Może również zostać majątkowej. turi zawarta umowa o pełnej Odpowiedzialność kierownika spółki i zewnętrznych. absoliučią teisę atšauti w relacjach odpowiedzialności wewnętrznych O rgan mianujący kierownika posiada absolutne prawo jego odwołania.

20 Bendrovės vadovas ( K ierownik spółki) (III) Pareigos: v eikti s ąžiningai ir protingai; b ūti lojaliam ir vengti interesų konflikto; l aikytis konfidencialumo; n enaudoti bendrovės turo savo naudai. Obowiązki działać sumiennie i rozsądnie; przestrzegać zasad lojalności i poufności; unikać konfliktu interesów; nie wykorzystywać majątku spółki prywatnych. do celów 20

21 A r sunku įsteigti įmonę? ( C zy trudno założyć firmę? ) 1 diena (56 LTL (16 EUR) ) įmonės pavadinimo p atikrinimas ir r ezervavimas; 1 diena ( 198 LTL (57 EUR) ) r egistracija j uridinių asmenų registre, Valstybinėje m okesčių inspekcijoje ir Valstybinio socialinio draudimo fondo valdyboje (SODRA); 3 dienos (56 LTL (16 EUR) ) P VM 2 dienos (30 90 LTL ( 9-26 EUR)) ( neprivaloma). m okėtojo registracija; o ficialaus įmonės antspaudo gavimas 1 d zień ( 56 LTL (16 EUR) ) sprawdzanie i rezerwacja nazwy przedsiębiorstwa; 1 d zień ( 198 L TL (57 EUR) ) rejestracja w Rejestrze Osób Prawnych, państwowej Inspekcji Podatkowej i Państwowym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (SODRA); 3 dni ( 56 LTL (16 EUR) ) rejestracja płatnika VAT; 2 dni (30 90 LTL ( 9-26 EUR) ) wyrobienie (nieobowiązkowe). oficjalnej pieczęci przedsiębiorstwa 21 Šaltinis:

22 A r sunku įsteigti įmonę? (II) ( C zy trudno założyć firmę? ) U AB galima įsteigti ir i nternetu. T aip pat internetu galima steigti ir individualią įmonę, a sociaciją, viešąją į staigą, mažąją bendriją ar labdaros paramos fondą. ir U AB można założyć przez Internet Również przez Internet można założyć indywidualną działalność gospodarczą, stowarzyszenie, instytucję publiczną, małą spółkę czy fundusz. 22

23 Pagrindiniai mokesčiai ( P odstawowe podatki) Į monių pelno P ridėtinės vertės D ividendų m okestis* 5/15% m okestis 21% a pmokestinimas** 0/15% Darbdavio mokama darbuotojo soc. d raudimo įmoka 30,98% Į mokos į garantinį Nekilnojamojo 23 turto f ondą 0,2% m okestis 0, 3 1% * Jei vidutinis sąrašuose esančių darbuotojų skaičius neviršija 10 žmonių ir mokestinio laikotarpio pajamos neviršija 1 milijono litų, taikomas 5% tarifas. ** 0% mokestis dividendams taikomas, kai investuotojas turi ne mažiau kaip 10% balso teisę turinčių akcijų įmonėje ne trumpiau nei 12 mėnesių. Podatek dochodowy od osób prawnych* 5/15% P odatek od wartości dodanej 21% O podatkowanie dywidend** 0/15% Składka na ubezpieczenie społeczne pracownika odprowadzana przez pracodawcę - 30,98% Składka na Fundusz Gwarantowanych Ś wiadczeń Pracowniczych 0,2% P odatek od nieruchomości 0, 3 1% * Jeżeli liczba zatrudnionych pracowników nie przekracza 10 osób i przychody za okres rozliczeniowy nie przekraczają 1 miliona LTL, stosuje się stawkę 5 % ** Stawkę 0% stosuje się, jeżeli inwestor posiania nie mniej niż 10% akcji przedsiębiorstwa dających prawo głosu przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy.

24 Sandorių rinka ( R ynek transakcji) 2013 m. išaugo 23% L ietuvos įmonės dalyvavo 75 įmonių įsigijimų- s usijungimų sandoriuose m etų rugsėjį L ietuvoje Lenkijos i nvestuotojai investavo 4,7 m ilijardo litų ( 1,4 milijardo EUR). W 2013 r. wyrósł o 23% Litewskie przedsiębiorstwa brały udział w 75 transakcjach kupna- fuzji. D o września 2013 r. polscy inwestorzy n a Litwie zainwestowali 4,7 miliarda LTL (1,4 miliarda EUR). 24 Šaltinis: vz.lt/article/2014/1/30/lietuvos-imoniu-sandoriu-rinka-ugtelejo-23

25 Įmonių įsigijimai ir susijungimai (II) ( N abycia przedsiębiorstw i fuzje) Įmonės įsigijimo būdai. Rizikos įvertinimo būtinybė. B endrovės teisinis L DD). patikrinimas ( angl. legal due d iligence, Tryby nabycia przedsiębiorstwa. Obowiązek oceny ryzyka. K ompleksowa analiza prawna przedsiębiorstwa due diligence, LDD). (angl. legal 25

26 Jungtinė veikla ( W spólna działalność) V eikla sudarius jungtinės veiklos ( p artnerystės) sutartį Partnerių Partnerių Išlaidos ir Pelnas teisės pareigos nuostoliai Prowadzenie działalności p o zawarciu umowy o wspólnej działalności ( partnerstwie). Prawa Obowiązki partnerów Koszty i straty Zysk partnerów 26

27 Išvados ( W nioski) Į monės steigimo procedūra yra pakankamai greita; g alima įsteigti internetu. įmonę E fektyviai įmonės veiklai svarbu: akcininkų sutarties sudarymas, valdymo organų įgaliojimų suderinimas, potencialių ginčų ir kitų r izikų numatymas bei prevencija. Procedura zakładania przedsiębiorstw jest dość sprawna; przedsiębiorstwo można założyć przez Internet. Dla skutecznego działania przedsiębiorstwa istotne jest: zawarcie umowy akcjonariuszy, określenie uprawnień organów zarządczych, przewidzenie ewentualnych sporów i innych zagrożeń oraz działania prewencyjne. 27

28 Kontaktai ( K ontakty) Ačiū! Dziękuję za uwagę! Renata Beržanskienė Partnerė tel renata.berzanskiene@sorainen.com Lietuva Jogailos 4 LT Vilnius tel faks lithuania@sorainen.com Estija Pärnu mnt Talinas tel faks estonia@sorainen.com Latvija Kr. Valdemāra iela 21 LV-1010 Ryga tel faks latvia@sorainen.com Baltarusija ul Nemiga Minskas tel faks belarus@sorainen.com