Od redakcji. Wszystkie dzieci nasze są.

Transkrypt

1

2 Temat Miesiąca Biuletyn Informacyjny pod redakcją Rady Specjalistów Europejskiego Forum Właścicielek Firm Kolegium Redakcyjne Redaktor Naczelny Joanna Szostek Sekretarz Redakcji Grażyna Królewicz Opracowanie graficzne - Jacek Karle Nr 10/2009 (32) Pażdziernik 2009 Kontakt z Redakcją - redakcja@bristles.com.pl tel: Znajdziesz nas również na: - sekcja Temat MiesiącA Wszystkie dzieci nasze są. Od redakcji Nie wiedzieć czemu, jeśli spojrzeć na sondaże, zdecydowana większość Polaków optuje za zaostrzeniem prawa karnego. Za tym, jak to w demokracji bywa, idą coraz śmielsze lub może coraz bardziej absurdalne pomysły polityków. Tak, więzienia są tanie. Rozbudowaną aparaturę policyjno-sądowniczo-penitencjarną da się upchać w naszym kulejącym budżecie. Co najwyżej obetnie się metraż przypadający na jednego więźnia do 2 m², a stawkę żywieniową do sołżenicyńskiej sałamagi. I wszyscy odetchniemy z ulgą. Produkować kryminalistów jest łatwo. Wystarczy nie edukować, nie wspierać, nie wychowywać, nie karmić. Dzieci. Tak nie uprawiane poletko zaowocuje w ciągu kilku lub kilkunastu lat i z naszych podatków dołożymy się do tej sałamagi. Nie żyjemy w utopii. Część naszego społeczeństwa żyje poza minimum socjalnym, mieszkaniowym, edukacyjnym, o reszcie nie wspominając. Zamiast w więzienia, sędziów czy policjantów, zainwestujmy w tych którzy często nie ze swojej winy nie mieli takiego startu jak my. Czystego domu, drugiego śniadania do szkoły, kochających rodziców. Idea wiosek dziecięcych opisana w październikowym numerze Tematu Miesiąca, to gotowy przepis na spełnienie dobrego uczynku. Zainteresowanych spełnianiem dobrych uczynków i bezpiecznymi spacerami po zmroku zachęcam do lektury. Niejako uzupełnieniem tematu głównego jest relacja z wygłoszonego w ramach tegorocznego Festiwalu Nauki wykładu Andrzeja Blikle. Rzecz o trudnych rozmowach. Dla wszystkich. Redaktor Naczelny Joanna Szostek

3 Wydarzenie Miesiąca - Trudne rozmowy Redator Naczelny Tematu Miesiąca Joanna Szostek i Andrzej Blikle. Frekwencja była jak zwykle wysoka. W ramach tegorocznego Festiwalu Nauki w Warszawie, mogliśmy uczestniczyć w wielu ciekawych spotkaniach kulturalnych i naukowych. Jednym z nich był wykład Trudne rozmowy, na który zaproszono Temat Miesiąca. Wykładowca Andrzej Blikle z trudnego jakby nie było zadania wywiązał się znakomicie. Na temat interakcji personalnych napisano bardzo wiele. Jednak nawet najlepszy podręcznik nie zastąpi żywego kontaktu i z wykładowcą i z asystentami odgrywającymi rolę uczestników trudnych rozmów. Wykład przekonał nas jak wiele błędów popełniamy w czasie tych rozmów. Problem trudnych rozmów dotyka wielu z nas. Jesteśmy rodzicami, szefami i pracownikami. W każdej z tych ról dość często napotykamy na ciężkie tematy, które wykładowcy porównali do odbezpieczonego granatu trzymanego w dłoni. Obawiając się tego co nieuniknione, często potęgujemy stres własny i naszego rozmówcy. Jak przekonał nas Andrzej Blikle istnieje droga, swoiste zen trudnych rozmów. Prowadząc rozebrał z pomocą prezentacji i asystentów, schemat takich rozmów na czynniki pierwsze. Wskazał najważniejsze błędy i ślepe uliczki. Odkrył często zdumiewające fakty i techniki. Jak mogliśmy sie przekonać, sztuka prowadzenia trudnych rozmów, tak więc i wszelkich mediacji czy negocjacji jest dostępna dla każdego, kto tylko miał szczęscie uczestniczyć w wykładzie. Jak widać czasem najtrudniej jest trafić tam gdzie można się czegoś nauczyć. Andrzej Blikle w swoim żywiole. Wkładu asystentów nie można przecenić... Temat Miesiąca 10/2009 3

4 Działalność Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce Elżbieta Janczur, Jerzy Zaborowski Rok 2009 to dla Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce podwójny jubileusz. W tym roku na całym świecie obchodzona jest 60 rocznica otwarcia pierwszej na świecie wioski dziecięcej utworzonej w austriackiej miejscowości Imst. Jednocześnie obchodzimy w tym roku 25 lecie działalności wioski dziecięcej w w Biłgoraju, pierwszej tego typu placówki w Polsce. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce jest częścią największej na świecie międzynarodowej organizacji charytatywnej Kinderdorf International (KDI) zajmującej się pomocą dzieciom w 132 krajach świata. Działalność Kinderdorf International to przede wszystkim zakładanie rodzin zastępczych dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. Rodziny te funkcjonują w wioskach dziecięcych, których obecnie na całym świecie działa 458 obejmując opieką ponad 50 tysięcy potrzebujących dzieci. Wioski dziecięce to małe osiedla domków, w których dzieci osierocone i opuszczone przez swoich rodziców wychowują się w tworzonych specjalnie dla nich nowych rodzinach zastępczych. Przeciętna wioska liczy domków zamieszkiwanych przez rodziny, z których każda opiekuje się 6 8 dzieci. Społeczność wioskowa jest zorganizowana w taki sposób, aby zapewnić mieszkającym na jej terenie rodzinom jak najlepsze warunki do wychowania i rozwoju dzieci. Rodziny mają zapewnione wsparcie ze strony pracujących w wiosce specjalistów pedagogów, psychologów, pracowników socjalnych. Zorganizowane jest także całe zaplecze logistyczne i administracyjne. Dla dzieci prowadzone są na terenie wioski zajęcia rozwijające ich talenty a w razie potrzeby prowadzone są specjalistyczne oddziaływania terapeutyczne, których te dzieci będące zwykle po traumatycznych doświadczeniach z domów rodzinnych, często potrzebują. Dzieci z wiosek chodzą do ogólnodostępnych szkół i korzystają z zajęć organizowanych dla nich w lokalnym środowisku. Ponadto każda wioska ma na swoim terenie plac zabaw i boiska sportowe, z których korzystają dzieci i młodzież spoza wioski. Dzięki temu zapewniona jest niezbędna do prawidłowej socjalizacji integracja za środowiskiem lokalnym. Obecnie w Polsce działają 4 wioski dziecięce oprócz wioski w Biłgoraju Stowarzyszenie prowadzi takie projekty w Kraśniku, Siedlcach i Karlinie. W wioskach dziecięcych praca z dziećmi ma charakter długofalowy i jest prowadzona aż do osiągnięcia przez nie pełnej samodzielności. Szczególnie duża waga jest przywiązywana do programów przygotowujących dzieci i młodzież do usamodzielnienia celem działań Stowarzyszenia jest to, aby każdy wychowanek opuszczający naszą opiekę był w pełni przygotowany do samodzielnego życia miał ukończoną szkołę, zawód gwarantujący utrzymanie, mieszkanie oraz kompetencje społeczne pozwalające na samodzielne życie. Oprócz projektów rodzinnej opieki o charakterze Temat Miesiąca 10/2009 4

5 długoterminowym realizowanych w ramach wiosek dziecięcych Stowarzyszenie prowadzi projekty opieki krótkoterminowej, w których prowadzona jest praca z dziećmi osieroconymi lub odebranymi rodzicom, ale co do losu których sąd rodzinny nie podjął jeszcze ostatecznej decyzji. Obecnie prowadzone są dwa takie projekty Rodzinny Dom Puchatek w Biłgoraju oraz Rodzinny Dom Sindbad w Ustroniu. Łącznie w prowadzonych przez Stowarzyszenie projektach opieki zastępczej znajduje się blisko 400 dzieci. Zarówno w wioskach jak i w krótkoterminowych formach opieki ważną częścią pracy opiekuńczowychowawczej jest współpraca z rodzinami biologicznymi wychowanków. Dzięki wysiłkom naszej kadry, pracowników socjalnych i innych ludzi dobrej woli czasami udaje się doprowadzić do sytuacji, w której dzieci mogą powrócić do swoich rodzin naturalnych. Oczywiście jest to możliwe tylko w przypadkach, gdy w tych rodzinach nie ma głębokich patologii stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia dzieci. Niedoskonałości polskiego systemu opieki społecznej powodują, że często dzieci odbierane są z rodzin, które przy odpowiednim wsparciu ze strony służb socjalnych mogłyby z powodzeniem tworzyć dobre warunki do rozwoju swoich dzieci. Dotyczy to rodzin ubogich i niezaradnych życiowo, ale w których nie występują tak poważne dysfunkcje jak alkoholizm, przemoc, czy choroby psychiczne. Rosnące zapotrzebowanie na działalność profilaktyczną obejmującą pracę z rodzinami dysfunkcyjnymi, w których występuje ryzyko odebrania dzieci i umieszczenia ich w opiece zastępczej skłoniło Stowarzyszenie do uruchomienia programu Umacnianie Rodzin. Jest to zadanie wynikające także ze strategicznych planów międzynarodowej organizacji KDI. W ten sposób została poszerzona docelowa grupa, której pomoc w ramach swoich działań chce nieść Stowarzyszenie. Oprócz dzieci, które już zostały pozbawione opieki rodzicielskiej adresatami działań Stowarzyszenia stały się dzieci objęte takim ryzykiem i ich rodziny. Praca z zagrożonymi rodzinami to także priorytet polskiej polityki społecznej działania profilaktyczne to z jednej strony niższe koszty społeczne związane z pozostawianie dzieci w ich rodzinach naturalnych i wzmacnianiem tych najważniejszych społecznych mikrostruktur. Z drugiej strony także niższe koszty finansowe zawsze taniej jest zapobiegac niż leczyć. Działania w ramach inicjatywy Umacniania Rodzin obejmują dwa główne ściśle powiązane ze sobą komponenty. Z jednej strony to bezpośrednia praca z dziećmi pozwalająca na wyrównanie deficytów rozwojowych związanych z dostanie w rodzinie dysfunkcyjnej. Praca ta jest organizowana w prowadzonych przez Stowarzyszenie świetlicach środowiskowych i ma obejmuje zajęcia wyrównawcze pozwalające dzieciom na osiąganie sukcesów szkolnych, zajęcia socjoterapeutyczne dzięki którym dzieci nabywają niezbędne do prawidłowego funkcjonowania kompetencje społeczne oraz inne zajęcia sportowe, teatralne, plastyczne itd W świetlicach organizowane jest też dożywianie dzieci. Drugi komponent to praca z rodzinami mająca Temat Miesiąca 10/2009 5

6 charakter typowej pracy socjalnej oraz rozwijająca u rodziców umiejętności wychowawcze i podstawowe umiejętności związane z prowadzeniem rodziny, takie jak: zarządzanie rodzinnym budżetem nauka zdrowego odżywiania, umiejętność korzystania z różnych form pomocy oraz pomoc w znalezieniu zatrudnienia. Stowarzyszenie prowadzi 5 projektów w ramach inicjatywy Umacniania Rodzin. Pierwszy z nich to projekt Jutrzenka uruchomiony w 2005 roku w Lublinie. To świetlica środowiskowa z której korzysta 50 dzieci z lubelskich rodzin dysfunkcyjnych. Pracownicy świetlicy organizują dla dzieci pomoc w odrabianiu lekcji, zajęcia w pracowni komputerowej oraz prowadzą programy socjoterapeutyczne. Z usług Jutrzenki korzystają też rodzice, którzy otrzymują pomoc w rozwiązywaniu codziennych problemów wychowawczych i życiowych. W roku 2009 Stowarzyszenie uruchomiło trzy nowe projekty umacniania rodzin we wsiach położonych na terenie gminy Biłgoraj w Gromadzie, Woli Dereźniańskiej i Bukowej. Łącznie objętych jest w nich opieką ok. 200 dzieci i ich rodziny. Od tego roku Stowarzyszenie prowadzi też przyszkolną świetlicę w których pomoc otrzymiuje 45 dzieci. Karlino to gmina, na której terenie znajdują się wsie popegeerowskie, w których zjawiska patologii społecznej osiągają szczególnie wysokie rozmiary i w których w związku z tym szczególnie potrzebne są programy profilaktyczne zapobiegające utracie opieki rodzicielskiej. Dlatego w roku 2010 Stowarzyszenie planuje uruchomić tam trzy nowe projekty w miejscowościach: Lubiechowo, Mierzyn i Karścino. Profilaktyczne programy Umacniania Rodzin to istotne poszerzenie tradycyjnej działalności Stowarzyszenia znanego z organizowania rodzinnych form opieki zastępczej w wioskach dziecięcych. Nie jest to jednak jedyna zachodząca obecnie zmiana w zakresie działań Stowarzyszenia. Planujemy rozwijać działania związane z wyrównywaniem szans edukacyjnych dzieci pochodzących ze środowisk zagrożonych marginalizacją społeczną. Szczególnie leży nam na sercu sprawa dostępu do edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich, zwłaszcza popegeerowskich. Jak pokazują wszystkie badania i ekspertyzy dotyczące systemów oświatowych dostęp do edukacji przedszkolnej stanowi kluczowy czynnik dalszych sukcesów szkolnych uczniów. Polska zajmuje w tym obszarze zawstydzające, ostatnie miejsce wśród krajów Unii Europejskiej i w związku z tym jest tu niezbędna szybka zmiana. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce chce w realizacji tej zmiany aktywnie uczestniczyć. Innym nowym obszarem działań rozwijanym przez Stowarzyszenie jest działalność na rzecz przestrzegania i podnoszenia świadomości praw dzieci z naszej grupy docelowej. Działalność ta będzie polegać Temat Miesiąca 10/2009 6

7 na inicjowaniu i realizowaniu kampanii społecznych adresowanych zarówno do profesjonalistów, jak i całego społeczeństwa, poświeconych wybranym aspektom przestrzegania praw dziecka w naszym kraju. W roku 2009 rozpoczynamy międzynarodowy projekt Leaving Care którego celem jest promocja dobrych praktyk w realizacji procesu usamodzielniania wychowanków opieki zastępczej. Projekt jest częścią działań międzynarodowego stowarzyszenia KDI, które koordynuje takie działania na całym świecie. W ramach tego projektu będą organizowane warsztaty dla osób profesjonalnie zajmujących się sprawami usamodzielniania wychowanków opieki zastępczej oraz wydawane fachowe publikacje dotyczące tej tematyki. Wszystkie opisane wyżej działania Stowarzyszenia są możliwe tylko dzięki ofiarności ludzi dobrej woli, którzy na różne sposoby wspierają jego działalność. Mamy tu na myśli zarówno darczyńców indywidualnych wspierających nas datkami i przekazujących nam 1 procent swoich podatków, przedsiębiorstwa sponsorujące nasze projekty, wolontariuszy pomagających w pracy z dziećmi oraz inne organizacje i instytucje wspierające nas poprzez organizację szkoleń czy pomoc w organizacji kampanii społecznych. Wszystkie osoby o otwartych sercach, chcące wesprzeć nas w prowadzonych działaniach zapraszamy na nasze strony internetowe, gdzie znajdą szczegółowe informacje w jaki sposób mogą to zrobić. Więcej na temat działalności Stowarzyszenia można dowiedzieć się na: Elżbieta Janczur. Urodziła się w Toruniu w 1960 roku. W 1984 r. uzyskała dyplom magistra filologii romańskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza. W 1986 ukończyła studia podyplomowe z dziedziny zarządzania zasobami ludzkimi w Universite de Touraine (Francja). Początkowo swoją karierę związała z firmami szkoleniowymi ( ), była trenerem, potem dyrektorem generalnym w BIGRAM S.A. Training & Development. W 1998 roku postanowiła zająć się pomocą dzieciom opuszczonym i osieroconym. Od grudnia 1999 roku jest dyrektorem krajowym Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Rozwija działalność Stowarzyszenia nie tylko poprzez budowę nowych Wiosek, lecz również poprzez rozwijanie projektów zapobiegania sieroctwu. Jej celem jest dbałość o wychowanie dzieci i młodzieży tak, aby zapewnić im jak najlepszy start w samodzielne życie. Jerzy Zaborowski. Dyrektor ds. Rozwoju Programów w Stowarzyszeniu. Prowadzi nadzór pedagogiczny nad projektami rozwijanymi przez Stowarzyszenie. Temat Miesiąca 10/2009 7