Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych za 2013 rok, część II prognostyczna.

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych lipiec,

2 Spis treści Wykaz skrótów użytych w Raporcie.. str.3 Wprowadzenie...str.4 Cel opracowania..str.7 Podstawa opracowania.. str.14 Metodologia opracowania.....str.16 Słownik terminów i definicji..str.17 1.Dane statystyczne... str Poziom i stopa bezrobocia w powiecie kutnowskim.....str Osoby będące w szczególnej sytuacji na lokalnym rynku pracy.. str Struktura bezrobotnych według wieku......str Bezrobotni względem wykształcenia.. str.23 2.Analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy w powiecie kutnowskim na koniec 2013 roku..... str Bezrobotni wg. rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie kutnowskim w 2013 roku....str Struktura bezrobotnych i ofert pracy wg. PKD w powiecie kutnowskim w 2013 roku....str Bezrobotni wg. zawodów w powiecie kutnowskim na koniec 2013 roku....str Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie kutnowskim w 2013 roku.....str Oferty pracy wg. zawodów w powiecie kutnowskim w 2013 roku...str Ranking grupy zawodów (wg. kodu 2-cyfrowego) zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie kutnowskim w 2013 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty...str Ranking 30 zawodów deficytowych w powiecie kutnowskim w 2013 roku.....str.35 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 1

3 2.8 Ranking 31 zawodów nadwyżkowych w powiecie kutnowskim w 2013 roku....str Ranking grupy zawodów (wg. kodu 4-cyfrowego) generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie kutnowskim w 2013 roku.....str Absolwenci szkół powiatu kutnowskiego wg. zawodów w 2013 roku oraz przewidywani absolwenci w u.... str Studenci /łącznie z cudzoziemcami/ Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie wg. grup i kierunków stan na 30 listopada 2013 roku oraz absolwenci /łącznie z cudzoziemcami/ Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie rok akademicki 2012/ str.58 Podsumowanie i wnioski..str.63 Bibliografia......str.76 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 2

4 Wykaz skrótów użytych w Raporcie BAEL - Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności, GUS - Główny Urząd Statystyczny, MPiPS - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, MZDiN - Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych, PUP - Powiatowy Urząd Pracy, SIO MEN - System Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej, WSGK - Wyższa Szkoła Gospodarki Krajowej w Kutnie, WUP - Wojewódzki Urząd Pracy P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 3

5 Wprowadzenie Przyczyn bezrobocia jest wiele. Do podejmowania skutecznych a zarazem i wymiernych działań w zakresie łagodzenia skutków bezrobocia, a także efektywnej promocji zatrudnienia niezbędna jest szeroka i ciągle aktualizowana wiedza na temat zjawisk zachodzących na lokalnym ryku pracy, dotyczących kształtowania popytu na pracę jak i podaży zasobów pracy w przekroju zawodowym. Chcąc lepiej poznać mechanizmy oraz zmiany zachodzące na lokalnym rynku pracy mogące pomóc w walce z tym zjawiskiem, opracowywane są różnego rodzaju analizy. Jedną z nich jest Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN), którego to realizacja należy do zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie (PUP) zgodnie z art. 8, ust. 3 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 674 z późn. zm.) opracował raport analityczno - statystyczny pn.,,monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych za 2013 rok stanowiący część II prognostyczną opartą na wynikach badań Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz danych o uczniach, absolwentach szkół ponadgimnazjalnych, studentach i absolwentach szkół wyższych w powiecie kutnowskim, pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej (SIO MEN). Niniejszy raport zawiera analizę skali i struktury bezrobocia rejestrowanego w powiecie kutnowskim wśród absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz wyższych. Prowadzony Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN) jest procesem systematycznych i wnikliwych obserwacji zjawisk zachodzących na lokalnym rynku pracy, dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy, zawierającym prognozę zawodów deficytowych P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 4

6 i nadwyżkowych w powiecie kutnowskim. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN) służy przede wszystkim do gromadzenia informacji dotyczących zarówno zjawisk jakie zachodzą na rynku pracy oraz tych, które mają wskazywać potrzeby i kierunki kształcenia najbardziej pożądane na lokalnym rynku pracy. W ramach monitoringu określa się zarówno popyt jak i podaż na poszczególnych rynkach zawodowo - terytorialnych. MZDiN jest bardzo istotny dla lokalnej edukacji - a ponadto dla określenia potrzeb szkoleniowych osób bezrobotnych. Źródłem informacji niezbędnych do prowadzenia MZDiN jest zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych osób oraz zgłoszonych ofert pracy. Zmiany popytu na pracę są obecnie znacznie szybsze aniżeli zmiany podaży pracy. W konsekwencji tej dynamiki zmian powstaje na rynku rozbieżność między strukturą zapotrzebowania na kwalifikacje, w której wyraźnie zwiększa się popyt na osoby nowocześniej wykształcone i wykwalifikowane, zaś strukturą dostarczanych zasobów pracy o ciągle zbyt tradycyjnych kwalifikacjach. Wraz z postępującym rozwojem gospodarki opartej na wiedzy i nowoczesnych technologiach postępować będzie proces zmniejszania się roli tradycyjnych przemysłów uważanych za schyłkowe tudzież zanikające, na rzecz wzrostu roli działów i branż innowacyjnych, stosujących nowoczesne technologie oraz usługi, co skutkuje w konsekwencji zanikaniem szeregu zawodów rzemieślniczych (tj. krawiec czy chociażby szwaczka). Coraz to bardziej szerzące się bezrobocie utrudnia młodzieży rozpoczęcie dorosłego życia, tym samym odsuwając na plan dalszy zdobycie niezależności finansowej. Brak możliwości usamodzielnienia się wpływa negatywnie na poczucie ich własnej wartości, a to z kolei wiąże się z frustracją i brakiem poczucia bezpieczeństwa. Młodzież pozbawiona możliwości podjęcia pracy ma problemy z określeniem swojego miejsca w społeczeństwie. Dotychczasowe - szkolne środowisko już jej nie obejmuje, a w zamian nie powstaje nowa przestrzeń aktywności społecznej wynikająca ze środowiska pracy. Długotrwałe pozostawanie w ewidencji powiatowego urzędu pracy zmniejsza szanse na podjęcie pracy ze względu na zdezaktualizowanie się kwalifikacji zawodowych. Dłuższy czas pozostawania bez zatrudnienia powoduje ponadto niekorzystne zmiany P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 5

7 osobowościowe: bierność, brak inicjatywy, a w końcu wykluczenie społeczne z powodu braku zatrudnienia. Funkcjonujący w Polsce system edukacji, regulowany ustawą o systemie oświaty z roku 1991 cechują wady dotyczące zakresu, kierunków i poziomu wykształcenia - ogólnie rzecz ujmując niedopasowania potrzeb pracodawców do lokalnego rynku pracy do których zalicza się: nadmiernie wyspecjalizowane kształcenie zawodowe na poziomie ponadpodstawowym, brak systemu obiektywnej oceny jakości i efektywności kształcenia, brak powiązań z otoczeniem gospodarczym, w tym z lokalnym zapotrzebowaniem na kadry, brak elastyczności ujawniający się słabością powiazań między poszczególnymi etapami i formami kształcenia, niedostatecznie rozwinięte poradnictwo zawodowe. Ograniczanie szkolnictwa zawodowego w latach dziewięćdziesiątych spowodowane było przede wszystkim upadkiem wielu zakładów pracy, które z jednej strony wspierały bądź utrzymywały szkoły zawodowe, z drugiej zaś były miejscem pracy dla absolwentów. Reforma szkolnictwa doprowadziła do zamknięcia wielu szkół zawodowych oraz znacznego spadku zainteresowania tym typem kształcenia wśród młodzieży. Wtedy to szkolnictwo ponadgimnazjalne przeszło w ręce władz powiatowych. Samorządy decydujące jakie typy szkół mają być rozwijane (zawodowe czy ogólnokształcące) kierują się przede wszystkim kosztami szkół oraz opiniami uczniów. Czynniki te sprzyjają likwidowaniu szkół zawodowych i zastępowaniu ich tańszymi i bardziej popularnymi szkołami ogólnokształcącymi. W ramach szkolnictwa zawodowego pomniejszona została rola szkół zasadniczych zawodowych w stosunku do szkół zawodowych kształcących na poziomie średnim. Na początku lat dziewięćdziesiątych uczniowie zasadniczych szkół zawodowych stanowili zdecydowaną większość wśród ogółu uczniów szkół zawodowych obecnie tendencja ta drastycznie maleje z roku na rok. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 6

8 Aktualnie można zaobserwować trend na stosunkowo duże zapotrzebowanie na niezbędne we współczesnej gospodarce kadry kwalifikowane, wiążące się z tempem rozwoju technicznego jak i technologicznego. Wymaga to zmiany profili kwalifikacyjnych pracobiorców, gdyż nowe technologie wymagają wyższych bądź nowych kwalifikacji, co w gruncie rzeczy prowadzi do spadku zapotrzebowania na kadry nisko i niewykwalifikowane. Badania rynków pracy potwierdzają, iż wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia jednostek rośnie ich uczestnictwo w zatrudnieniu, przy czym relatywnie maleje zagrożenie bezrobociem, a także uczestnictwo w bierności zawodowej. Cel opracowania Realizując zadania z zakresu badania popytu na pracę, Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie (PUP) opracował raport analityczno - statystyczny pn.,,monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych w powiecie kutnowskim za rok Celem niniejszego opracowania Raportu z Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych: jest określenie zapotrzebowania na lokalnym rynku pracy na konkretne zawody, ponadto przedstawienie głównych parametrów charakteryzujących rynek pracy powiatu kutnowskiego, a także uzyskanie informacji o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli w roku 2013 szkoły ponadgimnazjalne i wyższe z terenu powiatu kutnowskiego oraz o przewidywanej liczbie absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych według zawodów w roku Napływ absolwentów w niektórych zawodach może w znaczny sposób spotęgować stopę bezrobocia w powiecie. Wymagać to będzie stosowania wobec tychże osób instrumentów i usług rynku pracy stwarzających możliwość nabycia kwalifikacji tudzież umożliwić przekwalifikowanie. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 7

9 Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych to analiza dotycząca osób bezrobotnych i ofert pracy. Jest to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na lokalnym rynku pracy, formułowania ocen, wniosków oraz spostrzeżeń dla systemu kształcenia zawodowego i szkolenia osób bezrobotnych, co sprawia, że jest on istotny dla edukacji lokalnej jak i potrzeb szkolenia osób bezrobotnych. MZDiN powinien być kluczowym narzędziem wykorzystywanym przy planowaniu działań prowadzących do osiągnięcia równowagi na lokalnym rynku pracy. MZDiN umożliwia pozyskanie istotnych informacji odnośnie struktury bezrobocia, czy potrzeb kadrowych pracodawców, ponadto winien służyć również do koordynacji szkoleń bezrobotnych oraz stanowić podstawę do kształtowania oferty edukacyjnej (ze szczególnym uwzględnieniem szkół zawodowych). Monitoring odgrywa także istotną rolę w usprawnianiu poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, ułatwia proces opracowania programów specjalnych poprzez wyłanianie osób bezrobotnych w celu ich aktywizacji zawodowej i promowania zatrudnienia. Dane dotyczące bezrobocia (stopa bezrobocia, bezrobocie według zawodów) oraz ofert pracy według zawodów (grup zawodów) mogą posłużyć jako źródło informacji między innymi w szczególności do: dostosowania i koordynacji poziomu, struktur i treści kierunków kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku pracy w powiecie kutnowskim, określenie odpowiednich kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych w celu zapewnienia spójności z potrzebami i zapotrzebowaniem na rynku pracy oraz zwiększenia efektywności organizowanych szkoleń dzięki dostosowaniu kierunków szkoleń do potrzeb pracodawców, tworzenie planów szkoleniowych bezrobotnych w oparciu o potrzeby pracodawców, planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na lokalnym rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu, określenia zapotrzebowania na rynku pracy na konkretne zawody, P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 8

10 kontroli nad pojawiającymi się tendencjami i trendami w zatrudnieniu, korelacji kształcenia i szkolenia bezrobotnych i osób poszukujących pracy z potrzebami rynku pracy w powiecie kutnowskim, podnoszenia jakości usług pośrednictwa zawodowego, pośrednictwa pracy i specjalistów do spraw rozwoju zawodowego poprzez wskazywanie doradcom zawodowym zawodów najbardziej poszukiwanych przez lokalnych pracodawców oraz takich, na które zapotrzebowanie maleje tudzież nie występuje, opracowania strategii rozwoju miasta, gminy, powiatu, opiniowania nowych kierunków kształcenia, merytorycznego uzasadnienia realizacji projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej (UE), prowadzenia racjonalnej zgodnej z realnymi potrzebami rynku pracy gospodarki środkami Funduszu Pracy (FP), pozostającymi w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie w zakresie asygnowania środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, korygowania poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego przez dyrekcje szkół, informacja o kwalifikacjach lokalnych zasobów ludzkich dla nowych inwestorów, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, lepsze dopasowanie kwalifikacji osób bezrobotnych do oczekiwań potencjalnych pracodawców, którzy stają się coraz to bardziej wymagający, stawiając kandydatom do pracy coraz to wyższe kryteria i wymagania, pozwala określić, które z zawodów mają tendencję rozwoju, systematycznego określenia kierunków i natężania zmian zachodzących w strukturze zawodowo - kwalifikacyjnej na lokalnym i regionalnym ryku pracy, usprawniania pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 9

11 planowania kierunków studiów i poziomu kształcenia dostosowanego do lokalnego rynku pracy i potrzeb lokalnych pracodawców, doskonalenia jakości usług w zakresie pośrednictwa i poradnictwa zawodowego, poprzez dostarczanie szczegółowej informacji dotyczącej zawodów poszukiwanych przez pracodawców oraz profesji, na które wygasa zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy, inicjowania kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych zgodnych z potrzebami lokalnego rynku pracy, właściwego planowania i prowadzenia działań w zakresie przeciwdziałania bezrobociu przez samorządy oraz instytucje i organizacje zajmujące się problematyką bezrobocia, racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi z Funduszu Pracy (FP), korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym oraz wyższym, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Zakłada się, iż głównymi odbiorcami i użytkownikami informacji zawartych w opracowaniu,,monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN) będą organy i instytucje zainteresowane problematyką rynku pracy, w tym w szczególności: Powiatowe Urzędy Pracy (PUP), Wojewódzkie Urzędy Pracy (WUP) - Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS), Lokalne organy samorządowe - Starostwo Powiatowe w Kutnie, Powiatowe Rady Rynku Pracy, Dyrekcje szkół ponadgimnazjalnych, władze oświatowe wszelkich szczebli, lokalne władze oświatowe, placówki naukowo - badawcze, wybrane instytucje szkoleniowe i edukacyjne, prywatne agencje zatrudnienia, Publiczne Służby Zatrudnienia, P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 10

12 instytucje i organizacje społeczno polityczne z terenu powiatu zainteresowane współdziałaniem na rynku pracy. inne. Instytucje Szkoleniowe i Edukacyjne Instytucje Rynku Pracy Publiczne Służby Zatrudnienia Pracodawcy Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Prywatne Agencje zatrudnienia Rysunek Nr 1 Rysunek przedstawia odbiorców Raportu MZDiN. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. Zasadniczym celem badania jest uzyskanie informacji o liczbie uczniów i absolwentów szkól ponadgimnazjalnych według zawodów, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 oraz o przewidywanej liczbie absolwentów w roku 2014 w powiecie kutnowskim, a ponadto o liczbie studentów i absolwentów szkół wyższych w roku akademickim 2012/2013. Może to bowiem stanowić przesłankę dla oceny spójności systemu kształcenia z potrzebami lokalnego rynku pracy oraz uzyskać informacje o tym, jakich pracowników poszukują lokalni pracodawcy, w jakich zawodach i z jakimi P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 11

13 kwalifikacjami. Ponadto niniejszy Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych ma na celu sprawdzenie jakie kierunki generują największe bezrobocie wśród absolwentów, oraz najmniejsze bezrobocie wśród absolwentów, określenie w jakim stopniu absolwenci poszczególnych szkół działających na terenie powiatu kutnowskiego trafiają do ewidencji PUP Kutno, poza tym ma na celu ustalenie, które zawody (szkoły) generują największe bezrobocie oraz jakie są najpopularniejsze kierunki wg. poziomu wykształcenia. Raport ten jest kontynuacją ekspertyzy diagnostycznej, dotyczącej badanego obszaru powiatu kutnowskiego, która wskazała na to, że rynek pracy tego terenu od kilku lat charakteryzują te same cechy mimo znacznego zmniejszania się populacji osób poszukujących pracy w 2013 roku w porównaniu do lat ubiegłych. Na podkreślenie zasługuje przede wszystkim to, iż zmiana liczby bezrobotnych przyczyniła się do uwypuklenia pewnych zależności, które sprawiają, że rynek ten należy z jednej strony traktować, jako dość specyficzny, natomiast z drugiej jako taki, na którym pozytywne zmiany wymagają systematycznych działań, prowadzonych w długim okresie. Mimo niewątpliwej poprawy konkurencyjności niektórych bezrobotnych, reprezentujących zarówno zawody elementarne, jak i wielkie grupy zawodowe, w wielu przypadkach obserwuje się utrwalenia, a co gorsze powiększanie się liczebności kategorii, które w okresach wcześniejszych stanowiły grupy zwiększonego ryzyka. Świadczy to o zwiększającej się z jednej strony skuteczności działania podmiotów rynku pracy, z drugiej jednak - o braku bardziej efektywnych narzędzi, skłaniających przedstawicieli niektórych zawodów do dostosowania swoich kwalifikacji do oczekiwań pracodawców. Sytuacja ta wskazuje na to, że w powiecie kutnowskim mamy do czynienia z niedopasowaniem strukturalnym między popytem na pracę, a jej podażą, szczególnie zauważalnym w odniesieniu do kobiet. Charakteryzują się one na tym rynku zdecydowanie niższą pozycją konkurencyjną, wywołaną nie tylko możliwością występowania praktyk dyskryminacyjnych ale również wyznaczonymi w strategii rozwoju gospodarczego powiatu, kierunkami zmian struktury społeczno gospodarczej obszaru, która w znacznie mniejszym stopniu nastawiona jest na absorpcję występujących do chwili obecnej kobiecych zasobów pracy. Tego typu wnioski można było wysnuć na podstawie analiz struktury zawodowej P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 12

14 długotrwale bezrobotnych, gdzie poprawa zatrudnialności dotyczyła bez mała wyłącznie osób poszukujących pracy w zawodach,,męskich. Konsekwencją powyższego zjawiska jest to, iż mimo istotnego zmniejszenia liczby poszukujących pracy w pewnych grupach zawodowych i zawodach nierównowaga wzrasta. Świadczy to o długookresowym braku przesłanek dla wykorzystania określonych kwalifikacji i umiejętności osób poszukujących pracy przez pracodawców. Z uwagi na to, że problem ten dotyczy również bezrobotnych posiadających umiejętności w zawodach szkolnych (np. pracownik biurowy), podstawowym kierunkiem działań powinno być skorelowanie i dopasowanie systemu kształcenia z potrzebami lokalnego rynku pracy. Wskazane uwarunkowania sytuacji na lokalnym rynku pracy, a w szczególności ten ostatni czynnik mogą mieć istotne znacznie dla osób młodych, którzy na przestrzeni roku 2014 ukończą szkoły zawodowe, zarówno na poziomie średnim, jak i zasadniczym. Analiza danych statystycznych w tym zakresie powinna pozwolić na ocenę ich szans na podjęcie zatrudnienia oraz wskazać na dotychczasową skuteczność dostosowań struktury obszaru do oferowanych miejsc pracy, z uwzględnieniem jakości i przydatności procesów kształcenia w poszczególnych placówkach. Jest to tym bardziej ważne, że jak wynika z raportu diagnostycznego pomimo zwiększenia się liczby ofert pracy przypadających na jednego poszukującego pracy nie poprawiła się sytuacja tych, którzy poszukiwali pracy w zawodach dominujących wśród bezrobotnych. W kilku zawodach można to było wytłumaczyć sezonowością zmian zapotrzebowania na pracowników. Tym niemniej w większości przypadków była to konsekwencja niedopasowań występujących między jakością i rodzajem kwalifikacji, reprezentowanych przez osoby poszukujące pracy, a oczekiwaniami pracodawców. Raport składa się z dwóch części. W części pierwszej przeanalizowana została liczba i struktura absolwentów według zawodów elementarnych na lokalnym rynku pracy w 2013 r. Uwzględniono w tym fragmencie również wielkość a co za tym idzie i strukturę napływu absolwentów na kutnowski rynek pracy w 2013 roku, przy czym w analizie zajęto się także typami szkół, w których młodzi ludzie nabywają umiejętności zawodowe. Przeprowadzona ponadto została próba oceny jakości procesu kształcenia w poszczególnych placówkach edukacyjnych. W części drugiej przyjrzano się zmianom popytu na pracę, które w końcu roku 2013 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 13

15 mogą mieć istotne znaczenie dla kształtowania się sytuacji na lokalnym rynku pracy. Raport kończą wnioski i rekomendacje. Podstawa opracowania Zgodnie z art. 8 ust. 3 Ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r., poz.674 z późn.zm. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( ) do zadań samorządu terytorialnego w zakresie polityki rynku pracy należy opracowywanie analiz i sprawozdań, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych ( ). W części prognostycznej zaprezentowano dane statystyczne dotyczące osób bezrobotnych w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły oraz szkół ponadgimnazjalnych zlokalizowanych na terenie powiatu kutnowskiego. Część II prognostyczna,,monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych dla powiatu kutnowskiego za rok 2013, przedstawia sytuację absolwentów została sporządzona przy wykorzystaniu następujących źródeł: Systemu Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej (SIO MEN) dane statystyczne dotyczące liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych roku szkolnego 2012/2013 oraz uczniów ostatnich klas roku szkolnego 2012/2013 jako przewidywanych absolwentów analiza sytuacji absolwentów na rynku pracy; Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 13 czerwca 2013r., poz. 674 z późn. zm.; Główny Urząd Statystyczny (GUS) dane statystyczne dotyczące studentów i absolwentów szkół wyższych) o absolwentach szkół wyższych roku akademickiego 2012/ (badanie popytu na pracę GUS (pracujący i wolne miejsca pracy, BAEL GUS - Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności bezrobotni poprzednio pracujący według zawodów - wykorzystanie w celu analizy ogólnej sytuacji na lokalnym rynku pracy, analiza niedopasowania struktury bezrobocia); Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie (PUP), dane statystyczne dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności; P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 14

16 Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie (dane statystyczne dotyczące bezrobotnych absolwentów) dane dotyczące osób bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki według stanu na dzień r.); Dane pozyskane z Wydziału Edukacji mieszczącego się w Starostwie Powiatowym w Kutnie; Podstawowym źródłem informacji odnośnie osób bezrobotnych i ofert pracy według zawodów i specjalności oraz uprawnień są dane gromadzone w systemie SYRIUSZ Std przez PUP w Kutnie (wykorzystanie monitoringu m.in. w celu zanalizowania niedopasowania struktury bezrobocia w powiecie); Załącznik Nr 1 do sprawozdania MPIPS 01 -,,Bezrobotni oraz poszukujący pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy stan na 2013 rok; Załącznik Nr 3 do sprawozdania MPiPS ,,Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności - stan za rok 2013; Załącznik Nr 3 do sprawozdania MPiPS 01-,,Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności za II półrocze 2013r; Załącznik Nr 4 do sprawozdania MPiPS -01-,,Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, szkolenia bezrobotnych i poszukujących pracy, staż i przygotowanie zawodowe dorosłych ; Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U., Nr 82, poz. 537); Podstawowym źródłem informacji wykorzystanym w opracowaniu były sporządzone przez PUP Kutno z terenu powiatu kutnowskiego sprawozdania statystyczne o rynku pracy MPiPS -01 wraz z załącznikami oraz tablice wynikowe ze strony internetowej Strona internetowa na której zamieszczono bazę danych dotyczącą uczniów i absolwentów szkół ponadgimnazjalnych (wg. stanu na r.) oraz dane dotyczące studentów (wg. stanu na r.) i absolwentów szkół wyższych (w roku akademickim 2012/2013) P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 15

17 Wyniki badań kwestionariuszy ankiet pracodawców z terenu powiatu kutnowskiego (wykorzystanie w celu zanalizowania i krótkoterminowej prognozy lokalnego rynku pracy); Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Pracy, Warszawa 2003 r.; Sprawozdanie o studiach wyższych S-10(GUS) studenci ostatniego roku studiów wyższych oraz absolwenci szkół wyższych (wykorzystanie w celu zanalizowania studentów ostatniego roku studiów szkół wyższych oraz przeanalizowania sytuacji absolwentów na lokalnym ryku pracy); Tablice wynikowe przetworzone przez system SYRIUSZ Std dostępne na stronie internetowej http// Metodologia opracowania Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN) opracowany został w oparciu o ujednolicone dla całego kraju zalecenia metodyczne opracowane przez Departament Rynku Pracy. W obecnych czasach niezbędnym jest dostosowanie systemu kształcenia do wciąż zmieniającego się zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje zasobów ludzkich. Należy więc zastosować sprawny system informacyjny oparty na weryfikacji i analizie danych (poziom bezrobocia, struktura bezrobocia oraz oferty pracy) Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej opracował metodologię wyodrębniania zawodów nadwyżkowych i deficytowych na podstawie, której powstał niniejszy raport. Dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy w 2013 r., opracowano posługując się nazwami grup zawodów, zawodów i specjalności zgodnymi z Klasyfikacją zawodów i specjalności, wprowadzoną do powszechnego stosowania Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r., w sprawie klasyfikacji zawodów P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 16

18 i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U., Nr 82, poz. 537). Dane o absolwentach szkół otrzymano z systemu Informacji Oświatowej MEN (SIO MEN), które to zostały wczytane centralnie do systemu SYRIUSZ Std, a następnie przetworzone i wykorzystane. Metodologia powyższego opracowania ma za zadanie nakreślić obraz kształtowania się popytu na pracę i podaż zasobów pracy z uwagi na przekrój terytorialno zawodowy, podaż, sformułowanie ocen, wniosków a w konsekwencji określenie zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie kutnowskim. Dla potrzeb opracowania wykorzystano ponadto zalecenia metodyczne Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, które wykorzystują istniejące w tym zakresie dotychczasowe doświadczenia w kraju, w tym w szczególności: dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy opracowano posługując się danymi statystycznymi zawartymi w Załączniku Nr 3 do sprawozdania MPiPS 01,,Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów, przy wsparciu szczegółowym wydrukiem absolwentów szkół. Stworzenie raportu Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN) w powiecie kutnowskim pozwoli na dokonanie oceny oraz wyciągnięcie wniosków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania m.in. systemów. Słownik terminów i definicji Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych - należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaż zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 17

19 Zawód - zgodnie z Klasyfikację Zawodów i Specjalności (KZiS) definiowany została jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób bezrobotnych poszukujących pracy w tym zawodzie. Liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, zaś odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba osób bezrobotnych poszukujących pracy w tym zawodzie. Liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Używane w Raporcie określenia: zawód, zawody i specjalności, grupa zawodów wynikają z nazewnictwa stosowanego w,,klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności) z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 18

20 Dane statystyczne 1.1 Poziom i stopa bezrobocia w powiecie kutnowskim Stopa bezrobocia w powiecie kutnowskim na koniec roku 2013 ukształtowała się na relatywnie wysokim poziomie - wynosiła bowiem 17,8 %, i znacznie przewyższyła stopę zarówno wojewódzką i krajową, które wyniosły wówczas 14,1% w województwie łódzkim oraz 13,4% w kraju, w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie zarejestrowało się wówczas 7472 osób bezrobotnych, w tym 4076 kobiet - wskaźniki te świadczą o stosunkowo gorszej sytuacji kobiet na lokalnym rynku pracy w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego - roku 2012 oznacza to znaczny wzrost liczby bezrobotnych o 140 osób. W końcu grudnia 2012 roku w powiecie kutnowskim zarejestrowanych było 7332 osób bezrobotnych - w tym 4046 kobiet, przy czym wówczas stopa bezrobocia wynosiła 17,4 %. 19 Stopa bezrobocia w powiecie kutnowskim od VI 2013 r. do VI 2014 r. 18, , ,9% 17,6% 17,4% 17,3% 17,2% 17,4% 17,8% 18,5% 18,8% 18,5% 17,7% 16,5 16 VI 2013 VII 2013 VIII 2013 IX 2013 X 2013 XI 2013 XII 2013 I 2014 II 2014 III 2014 IV 2014 V 2014 VI 2014 Wykres słupkowy Nr 1 Wykres prezentuje stopę bezrobocia w powiecie kutnowskim od VI 2013 r. do VI 2014 r. Źródło: Opracowanie własne PUP Kutno na podstawie analizy. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 19

21 Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kutnie liczba osób bezrobotnych ogółem liczba bezrobotnych kobiet Wykres kołowy Nr 2 Wykres kołowy prezentuje strukturę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kutnie w końcu roku Źródło: opracowanie własne PUP Kutno na podstawie analizy sytuacji na lokalnym rynku pracy za 2013 rok. 1.2 Osoby będące w szczególnej sytuacji na lokalnym rynku pracy Osoby będące w szczególnej sytuacji na lokalnym rynku pracy ,4% 20,8% młodzież w wieku do 25 lat bezrobotni powyżej 50 roku życia 45,8% mieszkańcy wsi 59,7% 58,7% 60,8% długotrwale bezrobotni kobiety długotrwale bezrobotne osoby bez wykształcenia średniego P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 20

22 Wykres słupkowy Nr 3 Wykres słupkowy prezentuje osoby bezrobotne zarejestrowane w PUP Kutno będące w szczegółowej sytuacji na lokalnym rynku pracy. Źródło: opracowanie PUP Kutno. W ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie w roku 2013 figurowało 4459 osób długotrwale bezrobotnych (59,7%) ogółu zarejestrowanych, z kolei kobiety w liczbie 2618 stanowiły 58,7%, co stanowiło niemalże blisko połowę ogółu osób zarejestrowanych. Niepokojącym jest również fakt, iż ponad 60% osób bezrobotnych nie posiada wykształcenia średniego oraz, że ponad połowa osób zarejestrowanych w tut. Urzędzie to osoby długotrwale bezrobotne znajdujące się powyżej 12 miesięcy w ewidencji od daty zarejestrowania. 1.3 Struktura bezrobotnych według wieku Wiek jest de facto jednym z ważniejszych czynników decydujących o sytuacji na lokalnym rynku pracy. Najliczniejszą grupę wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie w roku 2013 stanowiły osoby w przedziale wiekowym lata (19,4%) oraz lata (27,5%). P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 21

23 Bezrobotni według struktury wieku i więcej 27,5% ,4% 21,7% 18,4% ,1% i więcej 2,9% Wykres słupkowy Nr 4 Wykres słupkowy prezentuje bezrobotnych według struktury wieku - stan na dzień 31 grudnia 2013 r. Źródło: Opracowanie własne PUP Kutno na podstawie danych zaczerpniętych ze sprawozdania MPiPS Grupa wiekowa Ilość bezrobotnych % od ogółu kobiety , , , , , i więcej 217 2,9 - Razem Tablica Nr 1 Tablica przedstawia bezrobotnych według struktury wieku - stan na dzień 31 grudnia 2013 r. Źródło: Opracowanie własne PUP Kutno na podstawie danych zaczerpniętych ze sprawozdania MPiPS P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 22

24 1.4 Bezrobotni względem wykształcenia Struktura osób bezrobotnych według poziomu wykształcenia na koniec roku 2013 wskazuje, iż największą grupę stanowiły osoby o wykształceniu gimnazjalnym i poniżej, tj. 33,8% (2.527 osób z czego 1143 to kobiety). Z kolei na drugim miejscu pojawiły się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym tj. 27,0% ogólnej liczby bezrobotnych. Oznacza to, że na koniec grudnia 2013 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie pozostawało osób (w tym 882 kobiet) o tym poziomie wykształcenia. Osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym stanowiły wówczas 19,0% ogółu (1.419 osób w tym 991 kobiet). Wykształcenie średnie ogólnokształcące posiadało 11,3% ogólnej liczby bezrobotnych (845 z czego 581 to kobiety). Relatywnie najmniejszą grupę w kategorii bezrobotnych według kryterium poziomu wykształcenia stanowiły osoby posiadające wykształcenie wyższe tj. 8,9% (664 osoby w tym 479 kobiet). Ogólnie rzecz ujmując w ogólnej populacji zarejestrowanych osób bezrobotnych przeważały osoby, które swoją edukację zakończyły na poziomie szkoły gimnazjalnej i poniżej, stanowią 33.8% w stosunku do ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych. Osoby o tak niskim poziomie wyksztalcenia wykazują niewielką aktywność w zakresie podnoszenia kwalifikacji i dążenia do poszukiwania pracy. Poziom wykształcenia Ilość osób % do ogółu kobiety Wyższe 664 8,9 479 Policealne i średnie ,0 991 zawodowe Średnie ,3 581 ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe ,0 882 Gimnazjalne i poniżej , Razem Tablica Nr 2 Tablica prezentuje osoby bezrobotne zarejestrowane w PUP Kutno według poziomu P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 23

25 wykształcenia stan na 31 grudnia 2013 r. Źródło: Opracowanie własne PUP w Kutnie na podstawie sprawozdania MPiPS -01. Bezrobotni według poziomu wykształcenia wyższe średnie ogólnokształcące gimnazjalne i poniżej policealne i średnie zawodowe zasadnicze zawodowe 27% 9% 11% 19% 34% Wykres kołowy Nr 5 Wykres przedstawia bezrobotnych zarejestrowanych w ewidencji PUP Kutno według poziomu wykształcenia. Źródło: opracowanie na podstawie danych zaczerpniętych ze sprawozdania MPiPS -01. Istotną cechą określającą szanse bezrobotnych na podjęcie zatrudnienia jest wykształcenie, które w istotny sposób określa status bezrobotnego na lokalnym rynku pracy oraz jego zdolności do szybkiego reagowania na zmieniające się potrzeby rynku. W powiecie kutnowskim w najtrudniejszej sytuacji znajdują się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 24

26 Analiza sytuacji na rynku pracy w powiecie kutnowskim na koniec 2013 roku 2.1 Bezrobotni wg. rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie kutnowskim w 2013 roku. Bezrobotni Oferty pracy Sekcja PKD zarejestrowani w 2013 roku stan w końcu 2013 roku zgłoszone w 2013 roku stan w końcu 2013 roku ogółem Działalność niezidentyfikowana Przetwórstwo przemysłowe Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Pozostała działalność usługowa Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Transport i gospodarka magazynowa Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność związana z zakwaterowaniem P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 25

27 i usługami gastronomicznymi Edukacja Działalność związana z kultura, rozrywka i rekreacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Informacja i komunikacja Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Górnictwo i wydobywanie Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne Tablica Nr 3 Tablica prezentuje bezrobotnych wg. rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie kutnowskim stan na 31 grudnia 2013 rok. Źródło: opracowanie własne na podstawie tabel wynikowych zaczerpniętych z praca.gov.pl. Informacje zawarte w powyższym zestawieniu tabelarycznym obrazują sytuację zarejestrowanych osób bezrobotnych na lokalnym rynku pracy w stosunku do ilości ofert pracy w danych zawodach. Największą liczbę stanowiły osoby bezrobotne z doświadczeniem zawodowym w działalności niezidentyfikowanej oraz w przetwórstwie przemysłowym. W dniu 31 grudnia 2013 roku zarejestrowanych było wówczas 1145 takich osób, natomiast P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 26

28 wolnych miejsc pracy było jedynie 14. Następną w kolejności grupę stanowiły osoby, które zgodnie z ostatnim miejscem pracy zdobyły doświadczenie zawodowe w działalności niezidentyfikowanej 1678 osób, natomiast 0 wolnych miejsc pracy! Stosunek liczby zarejesrtowanych osób bezrobotnych w PUP Kutno w dniu 31 grudnia 2013 r. do liczby wolnych miejsc pracy wykazanych w tym dniu był drastyczny (67 miejsc pracy). W roku 2013 do PUP Kutno pracy łącznie wpłynęło 3254 ofert pracy. Sytuacja wygląda niepokojąco, ponieważ mówiąc o ofertach pracy, należy zaznaczyć, że dużą część ofert stanowią tzw. oferty pracy sezonowej (w okresie przedwakacyjnym, wakacyjnym i jesiennym) oraz oferty subsydiowane (roboty publiczne, prace interwencyjne, staże, itp.), które zamazują rzeczywisty obraz podaży pracy na lokalnym rynku pracy. 2.2 Struktura bezrobotnych i ofert pracy wg. PKD w powiecie kutnowskim w roku 2013 Sekcja PKD Bezrobotni Oferty pracy zarejestrowani w 2013 roku stan w końcu 2013 roku zgłoszone w 2013 roku stan w końcu 2013 roku Rolnictwo, leśnictwo, 1,7882 2,6186 1,6595 0,0000 łowiectwo i rybactwo Górnictwo 0,0000 0,0329 0,0307 0,0000 i wydobywanie Przetwórstwo 20, , , ,8955 przemysłowe Wytwarzanie 0,0504 0,1318 0,1537 0,0000 i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; 0,7178 0,6917 0,3688 0,0000 gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 8,7772 7,9710 9,3731 2,9851 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 8,7395 9, , ,3284 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 27

29 samochodowych, włączając motocykle Działalność związana 1,4860 1,5152 1,2600 0,0000 z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka 2,2793 2,3880 4, ,4030 magazynowa Informacja 0,1889 0,2800 1,1063 0,0000 i komunikacja Działalność finansowa 0,7304 0,7246 1,2600 1,4925 i ubezpieczeniowa Działalność związana 0,2393 0,3458 0,2151 0,0000 z obsługą rynku nieruchomości Działalność 1,5741 1,4987 5, ,9254 profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie 4,1431 3,3926 7,7136 4,4776 usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna 25, , ,0552 0,0000 i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 1,3348 1,3834 3,1039 0,0000 Opieka zdrowotna 1,5993 2,2233 2,3663 1,4925 i pomoc społeczna Działalność związana 0,9445 0,7246 2,2127 0,0000 z kulturą, rozrywką i rekreacja Pozostała działalność 9, ,5237 1,1063 0,0000 usługowa Gospodarstwa domowe 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 zatrudniające pracowników ; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 eksterytorialne Działalność nie 21, ,7042 0,0000 0,0000 zidentyfikowana Ogółem Tablica Nr 4 Tablica prezentuje strukturę bezrobotnych i ofert pracy wg. PKD w powiecie kutnowskim w roku Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 28

30 2.3 bezrobotni wg. zawodów w powiecie kutnowskim na koniec 2013 roku absolwenci powyżej 12 miesięcy kod zawodu nazwa zawodu bezrobotni ogółem kobiety razem kobiety razem kobiety Bez zawodu Sprzedawca* Technik ekonomista* Robotnik gospodarczy Technik mechanik* Kucharz* Ślusarz* Szwaczka Murarz* Technik żywienia i gospodarstwa domowego* *zawody szkolne Tablica Nr 5 Tablica prezentuje bezrobotnych według zawodów w powiecie kutnowskim na koniec 2013 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej Struktura bezrobotnych pod względem posiadanego zawodu umożliwia wykazanie zawodów na które jest największe zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy. Osoby zarejestrowane jako bezrobotne w 10 przedstawionych zawodach (najliczniejsze grupy) stanowią blisko ponad połowę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kutnie na koniec grudnia 2013 r. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 29

31 2.4 Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie kutnowskim w 2013 roku w tym Lp. kod zawodu nazwa zawodu bezrobotni ogółem absolwenci kobiety razem kobiety Bez zawodu Sprzedawca* Technik ekonomista* Technik mechanik* Robotnik gospodarczy Ślusarz* Kucharz* Murarz* Mechanik samochodów osobowych Technik żywienia i gospodarstwa domowego* Mechanik pojazdów samochodowych* szwaczka Robotnik budowlany Tokarz w metalu Krawiec* Technik elektryk* Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych Pedagog Kucharz malej gastronomii* Technik handlowiec* magazynier Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Pakowacz Piekarz* Technik elektronik* Cukiernik* Technik rolnik* Technik prac biurowych* ekonomista P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 30

32 Technik administracji* Malarz budowlany Robotnik magazynowy *- zawody szkolne Tablica Nr 6 Tablica prezentuje napływ osób bezrobotnych według zawodów w powiecie kutnowskim w 2013 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej Bardzo istotną kwestią w celu uzyskania pełniejszego obrazu oraz zaobserwowania tendencji obecnie panujących na lokalnym rynku pracy jest napływ osób bezrobotnych. Najliczniejszą grupę bezrobotnych w 2013 roku rejestrujących się w PUP Kutno stanowiły osoby bez zawodu aż 3995 osób, w następnej kolejności usytuowały się grupy osób z zawodami: sprzedawca, technik ekonomista, technik mechanik, robotnik gospodarczy, ślusarz, kucharz itd. 2.5 Oferty pracy wg. zawodów w powiecie kutnowskim w roku 2013 Lp. Nazwa zawodu Oferty pracy Zgłoszone w 2013 roku Na koniec 2013 roku 1. Robotnik gospodarczy Pakowacz Pozostali magazynierzy i pokrewni Rzeźnik-wędliniarz* Sprzedawca* Jeliciarz Zamiatacz Pozostałe pomoce i sprzątaczki 65 1 biurowe, hotelowe i podobne 9. Robotnik budowlany Pomocniczy robotnik przy 62 0 konserwacji terenów zieleni 11. Pozostali pracownicy obsługi 61 0 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 31

33 biurowej 12. Pracownik kancelaryjny Technik prac biurowych* Ślusarz* Kierowca samochodu ciężarowego Przedstawiciel handlowy Technik handlowiec* Doradca klienta Glazurnik Szwaczka Murarz* Mechanik pojazdów 29 1 samochodowych* 23. Pracownik ochrony fizycznej bez 26 0 licencji 24. Robotnik pomocniczy w przemyśle 25 0 przetwórczym 25. Technik administracji* Ogrodnik terenów zieleni Elektromechanik pojazdów 22 1 samochodowych* 28. Kierowca samochodu dostawczego magazynier Pozostali pracownicy obsługi biura 20 0 gdzie indziej niesklasyfikowani *- zawody szkolne Tablica Nr 7 Tablica prezentuje oferty pracy wg. zawodów w powiecie kutnowskim w roku źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej Powyższa tablica przedstawia ranking 30 zawodów wyszczególnionych po analizie ofert pracy zgłoszonych do PUP Kutno w 2013 roku, w których odnotowano największe zainteresowania ze strony potencjalnych pracodawców. Najwięcej ofert pracy zgłoszono w zawodzie robotnik gospodarczy (649 ofert pracy), następnie pakowacz 185, dalej w kolejności malejąco w zawodzie pozostali magazynierzy i pokrewni -144 oferty pracy, rzeźnik wędliniarz 105, sprzedawca 104.Łącznie w roku 2013 zgłoszono 3254 ofert pracy z czego na koniec grudnia 2013 roku zostało 67 ofert. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 32

34 robotnik gospodarczy 649 ofert pakowacz ofert magazynierzy i pokrewni oferty Rysunek Nr 2 Rysunek powyżej przedstawia trzy zawody w jakich najczęściej zgłaszane są oferty pracy w powiecie kutnowskim. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. Na rynku kutnowskim funkcjonują przede wszystkim firmy prowadzące działalność handlową oraz usługową, są to firmy zatrudniające do 5 pracowników. Wysoki udział kosztów stałych oraz zbyt powolny wzrost gospodarczy nie stwarzają możliwości większego zatrudnienia w tych formach. Z kolei przodujące w wielkości zatrudnienia są przedsiębiorstwa produkcyjnoprzemysłowe. Niestety stanowią one jedynie niski procent działających w naszym powiecie podmiotów gospodarczych. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 33

35 2.6 Ranking grupy zawodów (wg. kodu 2-cyfrowego) zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie kutnowskim w 2013 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik szansy uzyskania oferty 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0 03 Żołnierze szeregowi 0 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy 0 i dyrektorzy generalni 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych 0,0064 i technicznych 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno - 0,0081 komunikacyjnych 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0, Specjaliści do spraw zdrowia 0, Monterzy 0, Rolnicy produkcji towarowej 0, Technicy informatycy 0, Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i 0,0181 urządzeń i pokrewni 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych 0,0199 i kultury 32 średni personel do spraw zdrowia 0, Specjaliści nauczania i wychowania 0, Elektrycy i elektronicy 0, Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych 0,0271 i technicznych 33 średni personel do spraw biznesu i administracji 0, Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarzadzania 0, Sprzedawcy i pokrewni 0, Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce 0,0578 drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 42 Pracownicy obsługi klienta 0, Robotnicy budowlani i pokrewni z wyłączeniem 0,0646 elektryków 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0, Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0, Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych 0,0910 i przetwórczych 54 Pracownicy usług ochrony 0, Kierowcy i operatorzy pojazdów 0, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0, Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, 0,1126 kultury i pokrewni 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,1176 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 34

36 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0, Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, 0,1208 budownictwie i transporcie 51 Pracownicy usług osobistych 0, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych 0,1333 branżach usługowych 62 Leśnicy i rybacy 0, Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach 0,1737 prostych 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0, Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0, Pracownicy do spraw finansowo statystycznych 0,2691 i ewidencji materiałowej 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 7,0000 i rybołóstwie Tablica Nr 8 Tablica prezentuje ranking grupy zawodów (wg. kodu 2-cyfrowego) zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie kutnowskim w 2013 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej Ranking zawodów deficytowych w powiecie kutnowskim w 2013 roku Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności deficytu zawodów Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, 65 hotelowe i podobne Pracownik kancelaryjny Konserwator budynków Cieśla* Jeliciarz 14, Rzeźnik-wędliniarz* 13, brukarz Operator maszyn i urządzeń przemysłu 12 spożywczego Pozostali operatorzy maszyn i urządzeń do 11 produkcji wyrobów chemicznych Pozostali operatorzy maszyn i produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 11 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 35

37 Doradca finansowy Operator urządzeń przetwórstwa drobiu Kierowca operator wózków jezdniowych Kierowca ciągnika siodłowego Konsultant/agent sprzedaży bezpośredniej Meliorant Opiekunka dzieci w drodze do szkoły Spawacz metodą MAG Pozostali maszyniści i operatorzy maszyn 6 i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni Specjalista do spraw sprzedaży Kontroler jakości produktów spożywczych Pracownik centrum obsługi telefonicznej 5 (pracownik call center) Ogrodnik* Elektromechanik* Szatniarz Archiwista 4, Pozostali pracownicy administracyjni 4,3333 i sekretarze biura zarządu Doradca klienta 4, Robotnik gospodarczy 4, Główny księgowy Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie 4 indziej niesklasyfikowani Pracownik ochrony fizycznej I stopnia Tynkarz Przedstawiciel handlowy 3, Opiekunka dziecięca* 3, Opiekunka domowa 3, Kierowca autobusu 3, Zaopatrzeniowiec 3, Pozostali pracownicy obsługi biurowej 3, Pozostali opiekunowie dziecięcy Prasowaczka ręczna Pomocnik piekarza Elektryk* 2,7500 Tablica Nr 9 Tablica prezentuje ranking zawodów deficytowych w powiecie kutnowskim w 2013 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 36

38 2.8 Ranking zawodów nadwyżkowych w powiecie kutnowskim w 2013 roku Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów Bez zawodu 0, Technik żywienia 0,0097 i gospodarstwa domowego* pedagog 0, Cukiernik* 0, Rolnik* 0, Krawiec* 0, Kucharz małej 0,0299 gastronomii* Elektromonter (elektryk) 0,0303 zakładowy Specjalista administracji 0,0323 publicznej Technik hotelarstwa* 0, Robotnik magazynowy 0, Technik elektryk* 0, Blacharz samochodowy* 0, Technik elektronik* 0, Mechanik samochodów 0,0673 osobowych Pozostali mechanicy 0,0667 pojazdów samochodowych Specjalista ochrony 0,0714 środowiska Posadzkarz* 0, Kierowca ciągnika 0,0769 rolniczego Kucharz* 0, Pozostali pracownicy przy 0,0870 pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani Technik technologii 0,0909 żywności* Technik informatyk* 0,0952 Tablica Nr 10 Tablica prezentuje ranking zawodów nadwyżkowych w powiecie kutnowskim w 2013 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 37

39 Najistotniejszą częścią analizy rynku pracy jest identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Warto pamiętać, że zawody deficytowe to te na które występuje na rynku pracy większe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W powyższym ujęciu tabelarycznym ujęto ranking zawodów deficytowych sporządzony w oparciu o przyjęty wskaźnik intensywności deficytu (nadwyżki) zawodu. W przypadku zaś zawodów deficytowych wskaźnik intensywności deficytu jest większy od 1,1 (W>1,1). Nie ujęto w tymże zestawieniu zawodów, dla których wskaźnik intensywności deficytu osiągnął wartość MAX. Powyższe zestawienie tabelaryczne zawiera zestawienie zawodów nadwyżkowych w powiecie kutnowskim, czyli zawodów, na które występuje mniejsze zapotrzebowanie na rynku pracy aniżeli liczba osób poszukujących pracy w tych zawodach (W<0,9). Osoby posiadające zawody z powyższej tablicy mają największe trudności ze znalezieniem pracy na lokalnym rynku pracy. Należy pamiętać, że na rynku pracy znajdują się również zawody wykazujące równowagę tzw. zrównoważone, są to zawody dla których wskaźnik intensywności deficytu (nadwyżki) mieści się w przedziale : 0,9 W 1, Ranking grupy zawodów (wg. kodu 4-cyfrowego) generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie kutnowskim w 2013 roku Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 2281 Farmaceuci Dealerzy i maklerzy aktywów 1 finansowych 3212 Technicy analityki medycznej Technicy archiwiści i pokrewni Agenci ubezpieczeniowi Bibliotekoznawcy i specjaliści 1 zarządzania informacją 1221 Kierownicy do spraw marketingu 1 i sprzedaży 1212 Kierownicy do spraw zarzadzania 1 zasobami ludzkimi 2511 Analitycy systemowi Inżynierowie mechanicy Hodowcy zwierząt gdzie indziej 1 niesklasyfikowani 2652 Kompozytorzy, artyści muzycy 1 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 38

40 i śpiewacy 6210 Robotnicy leśni i pokrewni Optycy okularowi Operatorzy centrali telefonicznych Operatorzy urządzeń do rejestracji 1 i transmisji obrazu i dźwięku 2441 Specjaliści do spraw rynku 1 nieruchomości 2282 Specjaliści do spraw higieny, 1 bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska 2651 Artyści plastycy Trenerzy, instruktorzy i działacze 1 sportowi 8343 Maszyniści i operatorzy maszyn 1 i urządzeń dźwigowo transportowych i pokrewni 8212 Monterzy sprzętu elektrycznego Operatorzy maszyn tkackich 1 i dziewiarskich 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki 1 drewna 8159 Operatorzy maszyn do produkcji 1 wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikowani 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace 1 proste 7132 lakiernicy 0, Robotnicy przygotowujący i wznoszący 0,7143 konstrukcje metalowe 5322 Pracownicy domowej opieki osobistej 0, Specjaliści do spraw sieci 0,6667 komputerowych 4323 Pracownicy do spraw transportu 0, Kierowcy autobusów i motorniczowie 0,6667 tramwajów 9111 Pomoce domowe i sprzątaczki 0, Pielęgniarki bez specjalizacji lub 0,6250 w trakcie specjalizacji 4412 Listonosze ni pokrewni 0, Analitycy finansowi 0, Średni personel; ochrony środowiska, 0,6 medycyny pracy i bhp 3357 Funkcjonariusze służb specjalnych 0, Formierze odlewniczy i pokrewni 0, Konstruktorzy i krojczowie odzieży 0, Technicy chemicy i pokrewni 0, Operatorzy maszyn i urządzeń do 0,5294 produkcji i przetwórstwa metali 2341 Nauczyciele szkół podstawowych 0, Nauczyciele kształcenia zawodowego 0, Ratownicy medyczni 0,5 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 39

41 3111 Technicy nauk chemicznych, fizycznych 0,5 i pokrewni 2284 Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia 0, fizjoterapeuci 0, inzynierowie telekomunikacji 0, Inżynierowie górnictwa, metalurgii 0,5 i pokrewni 5142 Kosmetyczki i pokrewni 0, Monterzy budownictwa wodnego 0, Położne bez specjalizacji lub w trakcie 0,5 specjalizacji 2342 Specjaliści do spraw wychowania małego 0,5 dziecka 2521 Projektanci i administratorzy baz danych 0, Pracownicy do spraw statystyki, 0,5 finansów i ubezpieczeń 7125 szklarze 0, Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 8151 Operatorzy maszyn przędzalniczych i pokrewni 8141 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 8131 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych 7316 Szydlarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Tablica Nr 11 Tablica prezentuje ranking grupy zawodów (wg. kodu 4-cyfrowego) generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie kutnowskim w 2013 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej Absolwenci szkół powiatu kutnowskiego wg. zawodów w 2013 roku oraz przewidywani absolwenci w u. Na terenie działania Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie aktualnie znajdują się zarówno publiczne jak i niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne (w tym i zespoły szkół w których działa kilka tzw. podszkół), 2 specjalne Ośrodki Szkolno Wychowawcze (obydwa na terenie miasta Kutna) oraz jedna szkoła wyższa Wyższa Szkoła Gospodarki Krajowej w Kutnie (prowadząca studia I-go stopnia - P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 40

42 studia licencjackie i inżynierskie) oraz studia II-go stopnia (studia magisterskie a także studia podyplomowe) na kilkudziesięciu kierunkach. Na terenie powiatu kutnowskiego funkcjonują szkoły ponadgimnazjalne, które można podzielić na: -licea ogólnokształcące, -szkoły policealne, -szkoły średnie techniczne (technika zawodowe), -zasadnicze szkoły zawodowe -centra kształcenia dla dorosłych (Centrum Kształcenia Ustawicznego, Zakłady Doskonalenia Zawodowego) na zasadach szkół ponadgimnazjalnych). Z analizy dostępnych danych wynika, iż największa liczba uczniów ukończyła w roku 2013 licea ogólnokształcące 710 osób (w porównaniu z rokiem 2012 jest to liczba stosunkowo mniejsza wówczas było ich 660), z kolei uczniowie z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w porównaniu z rokiem 2012 ich liczba była znacznie większa 417 w 2012, z kolei w roku , szkoły zasadnicze zawodowe w roku 2012 ukończyło ponadto stosunkowo mniej osób aniżeli w roku 2013, w roku 2012 było to 168 osób zaś w osoby. Porównując zeszłoroczne zestawienie z bieżącym można zaobserwować, że podział absolwentów ze względu na rodzaj ukończonej szkoły kształtuje się bez spektakularnych zmian nadal najwięcej osób kończy licea ogólnokształcące osoby bez zawodu. Ogólnie rzecz ujmując mury placówek szkolnych (średnich) w 2012 opuściło 1245 osób, z kolei w 2013 było to 1376 osób. To więcej o 131 osób. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 41

43 WYKAZ SZKOŁ PONADGIMNAZJALNYCH I WYŻSZYCH FUNKCJONUJĄCYCH NA TERENIE POWIATU KUTNOWSKIEGO Szkoły publiczne ponadgimnazjalne: I Liceum Ogólnokształcące im. Gen. J.H. Dąbrowskiego w Kutnie Przedmioty z rozszerzonym programem nauczania: matematyka -fizyka -informatyka matematyka -geografia -język angielski biologia -chemia -fizyka język polski -historia -wiedza o społeczeństwie II Liceum Ogólnokształcące im. J. Kasprowicza w Kutnie Przedmioty z rozszerzonym programem nauczania: biologia -chemia -fizyka historia -język angielski -wiedza o społeczeństwie matematyka -fizyka -geografia język polski -historia -wiedza o społeczeństwie Zespół Szkół Nr 1 im. St. Staszica w Kutnie Przedmioty z rozszerzonym programem nauczania: Liceum ogólnokształcące: matematyka -fizyka -geografia język polski -historia -wiedza o społeczeństwie biologia P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 42

44 -chemia -matematyka Technikum zawodowe: -technik pojazdów samochodowych -technik elektronik -technik informatyk Zasadnicza szkoła zawodowa: -mechanik pojazdów samochodowych Zespół Szkół Zawodowych Nr 2 im. Dr A. Troczewskiego w Kutnie Technikum zawodowe: -technik hotelarstwa -technik technologii żywności -kelner -technik żywienia i organizacji usług gastronomicznych Zasadnicza szkoła zawodowa: -kucharz Zespół Szkół Nr 3 im. Wł. Grabskiego w Kutnie Technikum zawodowe: -technik ekonomista -technik handlowiec -technik organizacji reklamy -technik informatyk -technik logistyk Zespół Szkół Nr 4 im. Zygmunta Balickiego w Kutnie Azorach Technikum zawodowe: -technik informatyk -technik budownictwa -technik spedytor Zasadnicza szkoła zawodowa: Oddział wielozadaniowy: -fryzjer -cieśla -ślusarz -cukiernik -piekarz -murarz -tynkarz -monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie -monter sieci i instalacji i urządzeń sanitarnych -wędliniarz -elektryk -dekarz -krawiec P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 43

45 -mechanik pojazdów samochodowych -elektromechanik pojazdów samochodowych -sprzedawca Zespół Szkół w Żychlinie Liceum ogólnokształcące: geografia -język obcy -wiedza o społeczeństwie biologia -chemia -matematyka Technikum zawodowe: -technik informatyk -technik pojazdów samochodowych Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Mieczysławowie Technikum zawodowe: -technik agrobiznesu -technik architektury krajobrazu Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 im. Marii Konopnickiej w Kutnie Zasadnicza szkoła zawodowa: -cukiernik -piekarz -kucharz -pracownik pomocniczy obsługi hotelowej -monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 2 w Kutnie Zasadnicza szkoła zawodowa: -kucharz -fryzjer Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK im. Św. St. Kostki w Kutnie Liceum ogólnokształcące: Rozszerzony program nauczania biologia -fizyka -język obcy język polski -historia -wiedza o społeczeństwie -język obcy matematyka P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 44

46 -informatyka -fizyka -język obcy Geografia -matematyka -język obcy Niepublicze szkoły ponadgimnazjalne: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kutnie (CKU) Liceum ogólnokształcące dla dorosłych Szkoła policealna dla dorosłych Technikum uzupełniające dla dorosłych Zasadnicza szkoła zawodowa dla dorosłych Zakład Doskonalenia Zawodowego w Warszawie Centrum Kształcenia w Kutnie Liceum ogólnokształcące Szkoła policealna: -technik bezpieczeństwa i higieny pracy -technik usług kosmetycznych Zasadnicza szkoła zawodowa: -kucharz -kucharz małej gastronomii -fryzjer -sprzedawca -operator obrabiarek skrawających Policealna Szkoła Zawodowa,,Edukator w Kutnie Technikum zawodowe: -technik bezpieczeństwa i higieny pracy -technik administracji Szkoły wyższe działające na terenie powiatu kutnowskiego: Wyższa Szkoła Gospodarki Krajowej (WSGK) w Kutnie Studia licencjackie I-go stopnia: -zarządzanie -administracja publiczna -europeistyka -pielęgniarstwo -pedagogika specjalna Studia inżynierskie: -informatyka -inżyniera środowiska -geodezja i kartografia Studia magisterskie II-go stopnia: P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 45

47 -europeistyka -pielęgniarstwo Poziom wykształcenia Absolwenci kończący szkołę w końcu roku 2013 Bezrobotni absolwenci z terenu powiatu kutnowskiego w końcu roku 2013 zarejestrowani w PUP Kutno Przewidywani absolwenci w roku 2014 Wyższe 392 Policealne i średnie zawodowe 482 Średnie ogólnokształcące 710 Zasadnicze zawodowe * Tablica Nr 12 Tablica przedstawia liczbę absolwentów kończących szkołę w 2013 roku oraz przewidywaną liczbę absolwentów w u. Źródło: Opracowanie własne PUP Kutno na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01, danych Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz danych GUS. 1 * - brak danych na temat przewidywanych absolwentów Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie w roku P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 46

48 Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu kutnowskiego w 2013 roku Wykształcenie policealne Przewidywani absolwenci w roku Technik bezpieczeństwa 0 28 i higieny pracy* Technik usług 0 18 kosmetycznych* Pozostali pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani Technik logistyk* Technik spedytor* Technik administracji* Technik informatyk* Technik rachunkowości* Technik ochrony fizycznej osób i mienia* Wykształcenie średnie zawodowe Technik mechanik* Technik ekonomista* Technik logistyk* Technik organizacji 0 24 reklamy* Technik informatyk* Technik obsługi turystycznej* Technik handlowiec* Muzyk* Technik architektury 12 9 krajobraz* Technik rolnik* Technik agrobiznesu* Technik budownictwa* Technik spedytor* Technik elektronik* Technik pojazdów 0 0 samochodowych* Technik informatyk* Technik technologii żywności* Technik żywienia i gospodarstwa 6 0 P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 47

49 domowego* Technik organizacji usług gastronomicznych* Technik hotelarstwa* Kucharz* Kelner* Licea Inny zawód lub brak zawodu ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Kucharz* Kucharz malej 30 0 gastronomii* Fryzjer* Sprzedawca* Operator obrabiarek 0 0 skrawających* Technolog robót 14 3 wykończeniowych w budownictwie Cukiernik* Piekarz* Pracownik pomocniczy 3 6 obsługi hotelowej* Inny zawód lub brak 0 0 zawodu Murarz* Dekarz* Monter instalacji 4 3 i urządzeń sanitarnych* Mechanik pojazdów samochodowych* Elektryk* Elektromechanik pojazdów samochodowych* Elektromechanik pojazdów samochodowych Mechanik monter maszyn i urządzeń Tablica Nr Tablica prezentuje strukturę zawodową absolwentów szkół powiatu kutnowskiego wg. poziomu wykształcenia i zawodów w 2013 roku oraz przewidywanych absolwentów w roku Źródło: opracowanie własne na podstawie tablic wynikowych ze strony internetowej P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 48

50 Zawartość powyższej tablicy obrazuje prognozowaną sytuację na rynku pracy w powiecie kutnowskim w u w zakresie siły roboczej /absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/ w poszczególnych zawodach. Analizując zestawienie tabelaryczne można zaobserwować, że na wielu kierunkach /w wielu zawodach/ np. technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik usług kosmetycznych czy technik organizacji reklamy prognozowana jest tendencja wzrostowa. W roku szkolnym 2012/2013 absolwenci liceów ogólnokształcących stanowili 51% (tj. 710) ogółu osób kończących w 2013 szkoły średnie z terenu powiatu kutnowskiego. Według prognoz MEN w u liczba osób kończących tego typu szkoły zmniejszy się wyniesie bowiem około 688 osób to o 22 osoby mniej aniżeli w roku 2013, jednak w 2014 stosunkowo więcej osób o 3% ukończy licea ogólnokształcące - 54 %. Podobnie jak w latach ubiegłych najwięcej absolwentów ukończyło licea ogólnokształcące, jednak brak wyuczonego zawodu uniemożliwia tym osobom podjęcie zatrudnienia, gdyż nie posiadają one żadnych kwalifikacji do wykonywania wyspecjalizowanego typu pracy, przy czym należy zaznaczyć, że zdecydowana większość tychże osób kontynuuje naukę na uczelniach wyższych. Liczba absolwentów szkół policealnych powiatu kutnowskiego wynosiła 7% (tj. 99 osób) ogółu osób kończących w 2013 roku szkoły średnie z terenu powiatu kutnowskiego. Przewiduje się, iż w roku 2014 liczba ta wzrośnie o 16 osób. I wyniesie 115 osób - 9% osób ukończy szkoły policealne to o 2 % więcej aniżeli w roku Wśród osób legitymujących się wykształceniem policealnym najwięcej absolwentów uzyskało tytuł technika logistyka i technika informatyka. Wśród absolwentów uczniów szkół technicznych 383 osób tj. 27% ogólnej liczby absolwentów. W u przewiduje się spadek do 349, to o 34 osoby mniej. 28% osób ukończy w 2014 szkoły średnie zawodowe o 1 % więcej aniżeli w roku ubiegłym. Wśród osób legitymujących się wykształceniem średnim zawodowym najwięcej absolwentów uzyskało tytuł technika informatyka, technika elektronika oraz technika mechanika. Liczba absolwentów szkół zasadniczych zawodowych wynosiła 205 osób tj. 15%, w 2014 przewiduje się spadek do 119 osób, to o mniej o 86 osób. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 49

51 Jedynie 9% osób ukończy zasadnicze szkoły zawodowe, to o 6% mniej absolwentów niż w roku ubiegłym Wśród osób legitymujących się wykształceniem zasadniczym zawodowym najwięcej absolwentów uzyskało tytuł kucharza małej gastronomii oraz mechanika pojazdów samochodowych. Wśród osób legitymujących się wykształceniem średnim zawodowym najwięcej absolwentów uzyskało tytuł technika informatyka, technika elektronika oraz technika mechanika pojazdów samochodowych. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w powiecie kutnowskim w roku 2013 licea ogólnokształcące szkoły średnie zawodowe szkoły policealne szkoły zasadnicze zawodowe 15% 27% 51% 7% Wykres kołowy Nr 6 Wykres kołowy prezentuje absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w roku 2013 w powiecie kutnowskim. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 50

52 Przewidywani absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w powiecie kutnowskim w roku 2014 licea ogólokształcące szkoły policealne szkoły średnie zawodowe szkoły zasadnicze zawodowe 9% 28% 54% 9% Wykres kołowy Nr 7 Wykres kołowy prezentuje przewidywanych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w powiecie kutnowskim roku Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w powiecie kutnowskim w u wg. zawodów P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 51

53 Wykres słupkowy Nr 8 Wykres słupkowy prezentuje absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w powiecie kutnowskim roku 2013 wg. zawodów. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. Przewidywani absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w roku 2014 wg. w zawodów Wykres słupkowy Nr 9 Wykres słupkowy prezentuje przewidywanych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w powiecie kutnowskim roku 2014 wg. zawodów. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 52

54 Stosunkowo najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się takie kierunki kształcenia jak: technik rachunkowości i technik spedytor, technik rolnik, technik budownictwa, technik żywienia i gospodarstwa domowego, z kolei brak zainteresowania odnotowano odnośnie kierunków takich jak: technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik usług kosmetycznych, technik organizacji reklamy. Odnośnie zasadniczych szkół zawodowych mniejszym zainteresowaniem cieszyły się takie kierunki kształcenia jak: cukiernik, murarz, dekarz, czy monter instalacji i urządzeń sanitarnych. Zainteresowaniem z kolei nie cieszyły się takie kierunki jak: operator obrabiarek skrawających, piekarz bądź elektryk. Zasadnicze szkoły zawodowe najliczniej ukończyły osoby w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych, kucharz małej gastronomii, z kolei relatywnie mniej absolwentów opuściło mury szkół zawodowych w fachu: kucharz, elektromechanik pojazdów samochodowych czy murarz, dekarz. W roku 2013 nie odnotowano absolwentów kończących szkoły średnie w zawodach: technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik usług kosmetycznych, technik logistyk, technik organizacji reklamy, technik pojazdów samochodowych, technik informatyk, operator obrabiarek skrawających, piekarz, elektryk. Postulowane wprowadzenie do szkół gimnazjalnych doradców zawodowych jest bardzo często pobożnym życzeniem aniżeli powszechną praktyką. Spośród absolwentów techników zawodowych oraz zasadniczych szkół zawodowych największa liczba posiadała zawód mechanik pojazdów samochodowych oraz technik informatyk co z punktu widzenia sytuacji na lokalnym rynku pracy jest niekorzystne, bowiem występuje znikoma ilość ofert pracy dla informatyków, jeśli już pojawiają się takie oferty pracodawcy oczekują od kandydata do pracy tytułu inżyniera oraz doświadczenia zawodowego. W roku 2014 przewidywana liczba absolwentów techników informatyków wzrośnie do 75 lokalny rynek pracy nie będzie w stanie,,wchłonąć aż tylu absolwentów tego kierunku. Z uwagi na problemy z zatrudnieniem tej kategorii osób i nie tylko można zatem twierdzić, że równowaga w tym zakresie zostanie jeszcze bardziej naruszona. W związku z tym wydaje się, że właśnie w tym zawodzie może wystąpić zjawisko kształcenia dla bezrobocia, bowiem oferty pracy nie pokrywają zapotrzebowania zgłaszanego przez lokalnych pracodawców. Drugą pod względem odsetka populacją absolwentów są technik elektronik 35 osób, którzy jednak jak się P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 53

55 wydaje nie powinni mieć problemu ze znalezieniem zatrudnienia. Znacznie mniejszym udziałem charakteryzowały się inne kategorie zawodów, a mianowicie: -technik logistyk - 20 osób -technik spedytor -18 osób -technik budownictwa -10 osób W zawodach tych teoretycznie nie powinno być problemu ze znalezieniem miejsca pracy. Generalnie na poziomie kształcenia średniego zawodowego należałoby ograniczyć kształcenie w zawodzie: technika ekonomisty, technika informatyka, technika technologii żywności, technika administracji, technika usług gastronomicznych, kucharza, a także w zawodzie sprzedawcy i kucharza malej gastronomii tak, by nie pogłębiać występującej na badanym obszarze nierównowagi w tej dziedzinie. Pozostałe kierunki kształcenia mogłyby zostać utrzymane przy jednoczesnej bardzo ścisłej kontroli naboru, która umożliwiałaby kształtowanie równowagi na lokalnym rynku pracy. Tym bardziej jest to konieczne, bowiem w kolejnych latach liczba absolwentów w tychże zawodach może ulec podwojeniu i stanowić oni będą ponad połowę wszystkich kończących szkoły średnie i zasadnicze zawodowe oraz ogólnokształcące. Utrzymana dominacja kierunku kształcenia technik ekonomista, technik informatyk i wcześniej wymienionych może wpłynąć na zwiększenie niedopasowań strukturalnych. Tym bardziej jest istotne, że podobne tendencje występowały w latach ubiegłych. Z uwagi na to, że tego rodzaju sytuacja może być konsekwencją braku innych kierunków kształcenia przede wszystkim dla dziewcząt, konieczne wydaje się wskazanie i utworzenie alternatywnych kierunków kształcenia. W innym przypadku niezbędne wydaje się skorzystanie z aktywnych programów wspomagania aktywności zawodowej osób poszukujących pracy, a przede wszystkim szkoleń, umożliwiających dostosowanie umiejętności do potrzeb lokalnego rynku pracy. W danych statystycznych z terenu powiatu kutnowskiego zwraca uwagę także to, że nie kształci się na badanym obszarze techników w branżach nowoczesnych tudzież specjalistycznych, które to umiejętności mogą być przydatne na lokalnym rynku pracy, zarówno ze względu na istnienie Łódzkiej Podstrefy Ekonomicznej na terenie powiatu kutnowskiego, gdzie znajdują się nowoczesne zakłady pracy. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 54

56 W porównaniu do sytuacji absolwentów średnich szkół zawodowych ta, którą zaobserwowano wśród tej samej kategorii osób ale kończących szkoły zasadnicze zawodowe, była jeszcze korzystniejsza. Poszukiwanie młodego, dobrego fachowca może stać się dla pracodawcy jeszcze trudniejsze. Promowanie kształcenia zawodowego wydaje ze wszechmiar konieczne. Powinno to być preferencyjne działanie nie tylko kutnowskich decydentów, ale również dla publicznych służb zatrudnienia w całym kraju. Wśród absolwentów zasadniczych szkół zawodowych dominowały dwa zawody, w których uzyskali oni certyfikaty: -kucharz małej gastronomii 30 osób -mechanik pojazdów samochodowych 55 osób -fryzjer 18 osób -sprzedawca 17 osób Pozostałe kierunki kształcenia reprezentowane były przez znacznie mniejszą liczbę młodych ludzi, przy czym niewielka ilość wszystkich kończących szkoły zasadnicze kształciło się w kierunku dekarza i murarza, który jest zawodem deficytowym na lokalnym rynku pracy. Natomiast zawód sprzedawca ma nadal z roku na rok w gruncie rzeczy charakter nadwyżkowy co oznacza, że młodzież może mieć poważne problemy z podjęciem pracy w tym zawodzie. Ponadto dość trudna wydaje się sytuacja absolwentów w zawodzie fryzjera, bowiem oni właśnie charakteryzują się stosunkowo wysokim odsetkiem zarejestrowanych bezrobotnych w ogólnej grupie absolwentów posiadających ten zawód. Znacznie bardziej korzystne pod tym względem jest położenie kucharzy małej gastronomii. Odgrywa tu ponadto rolę jakość posiadanej wiedzy, sezonowość zatrudnienia itp. Próbując dokonać oceny jakości kształcenia w poszczególnych szkołach zawodowych należałoby podkreślić, że w przypadku zasadniczych szkół zawodowych częściej niż techników mamy możliwość porównania pozycji konkurencyjnej absolwentów poszczególnych placówek edukacyjnych. Powodem jest tutaj powtarzanie się kierunków kształcenia w poszczególnych placówkach edukacyjnych. Generalnie w powiecie kutnowskim należałoby ograniczyć kształcenie w dwóch najbardziej preferowanych przez młodzież kierunkach kształcenia. Tym bardziej jest konieczne, że w końcu 2014 r. na rynek pracy wejdzie (zgodnie P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 55

57 z danymi statystycznymi) także duża liczba absolwentów, posiadających te właśnie kwalifikacje. Podsumowując rozważania, dotyczące sytuacji osób młodych na badanym lokalnym rynku pracy, szczególnie ważne wydaje się w tym przypadku poszerzenie informacji o występujących na tym obszarze zawodach nadwyżkowych i deficytowych, która mogłaby przyczynić się do znacznie większego dopasowania preferencji młodych ludzi do oczekiwań pracodawców. Wiadomym jest jednak, że tego rodzaju postępowanie może napotkać na barierę w postaci indywidualnych priorytetów, opartych na doświadczeniach rodziców, znajomych, czy też przyjaciół, kolegów. Dlatego też niezwykle ważne wydaje się promowanie wśród młodzieży idei kształcenia ustawicznego, umożliwiającego dostosowanie umiejętności i kwalifikacji do oferowanych przez pracodawców miejsc pracy. Wydaje się, że działania tego rodzaju powinny być tak samo intensywne w przypadku absolwentów szkół zasadniczych, jak i średnich zawodowych, a w głównej mierze dotyczyć tych, którzy ukończyli licea ogólnokształcące, którzy traktowani są na rynku pracy, jako osoby bez zawodu wyuczonego. Generalnie rynek edukacyjny w znaczniejszym stopniu generuje bezrobocie młodych ludzi z wykształceniem zasadniczym zawodowym, w porównaniu do wykształcenia średniego zawodowego. Odwrócenie tych zależności jest wynikiem poprawy ogólnej sytuacji na lokalnym rynku pracy, gdzie jak to wynika z innych badań osobami najbardziej poszukiwanymi w ostatnim czasie stali się fachowcy, posiadający kwalifikacje w zawodach usługowych oraz wykorzystywanych w działalności podstawowej podmiotów gospodarczych. Niepokojące jest zmniejszenie udziału absolwentów zasadniczych szkół zawodowych a zwiększenie absolwentów szkół ogólnokształcących generujących ludzi bez zawodu, stażu i praktyki. Jest to jednak zrozumiałe z uwagi na to, że znaczna przewaga absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, była bowiem w okresach poprzednich źródłem największych niedopasowań między popytem na pracę i jej podażą na kutnowskim rynku pracy. Jednak i w tym przypadku należałoby zwrócić uwagę na oferowane kierunki kształcenia, bowiem mimo większej w porównaniu do okresów poprzednich elastyczności rynku pracy i tak absolwenci w niektórych zawodach mogą napotykać na barierę braku ofert pracy. Generalnie struktura kształcenia w powiecie kutnowskim jest utrzymywana P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 56

58 w takim samym kształcie od kilku lat. Nie jest ograniczany nabór na kształcenie w zawodach nadwyżkowych. Największe znaczenie dla poprawy sytuacji w tej dziedzinie może mieć uruchomienie alternatywnych kierunków kształcenia, szczególnie dla dziewcząt. Podaż zasobów pracy w powiecie kutnowskim będzie prawdopodobnie kształtowała się na tym samym poziomie, jak w roku ubiegłym, przy czym decydujące znaczenie w tej dziedzinie będą miały czynniki o charakterze makroekonomicznym, a także prawidłowo prowadzona polityka rynku pracy Studenci /łącznie z cudzoziemcami/ Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie wg. struktury grup i kierunków stan na 30 listopada 2013 roku oraz absolwenci /łącznie z cudzoziemcami/ WSGK Kutno rok akademicki 2012/2013. Na terenie powiatu kutnowskiego (teren miasta Kutno) działa jedna placówka szkoły wyższej Wyższa Szkoła Gospodarki Krajowej w Kutnie. W roku 2013 uczelnie tą ukończyło 392 absolwentów (to de facto o 27 osób mniej aniżeli w roku 2012), wystąpił brak danych odnośnie przewidywanej liczby absolwentów na rok W analizowanym okresie osoby kończące szkołę wyższą na terenie powiatu kutnowskiego najczęściej zdobywały zawody przedstawione ujęciu tabelarycznym poniżej. Nazwa uczelni WSGK w Kutnie WSGK w Kutnie WSGK w Kutnie Kod zawodu Nazwa zawodu Pozostali inżynierowie inżynierii środowiska Specjalista administracji publicznej Pielęgniarka Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Przewidywani absolwenci w roku P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 57

59 Pozostali 68 0 WSGK w Kutnie kartografowie i geodeci WSGK w Kutnie Pedagog Pozostali specjaliści 47 0 WSGK w Kutnie do spraw zarządzania i organizacji WSGK w Kutnie Specjalista do spraw 86 0 integracji europejskiej Razem Tablica Nr 14 Tablica przedstawia w ujęciu tabelarycznym strukturę zawodową absolwentów szkoły wyższej WSGK Kutno, którzy ukończyli szkołę w roku Źródło: opracowanie własne PUP Kutno na podstawie danych GUS. Liczba absolwentów szkół wyższych w roku pozostali inżynierowie inżynierii środowiska 18 pedagog 42 specjalista administracji publicznej 100 pielęgniarka 68 pozostali kartografowie i geodeci 47 pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 86 specjalista do spraw integracji europejskiej Wykres słupkowy Nr 10 Wykres słupkowy prezentuje liczbę absolwentów szkół wyższych w roku Źródło: opracowanie własne PUP Kutno. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 58

60 Wśród osób kończących szkołę wyższą z terenu powiatu kutnowskiego stosunkowo najwięcej osób uzyskało dyplom pielęgniarki oraz specjalisty do spraw integracji europejskiej. Grupa, podgrupa, kierunek studiów Liczba studentów ogółem Na studiach stacjonarnych Na studiach niestacjonarnych Lp. ogółem w tym kobiety razem w tym kobiety razem w tym kobiety Grupa Kształcenie Podgrupa pedagogiczna Pedagogika specjalna Grupa Nauki społeczne, gospodarka i prawo Podgrupa społeczna Europeistyka Podgrupa ekonomiczna i administracyjna Administracja Zarządzanie Grupa zdrowie i opieka społeczna Podgrupa medyczna Pielęgniarstwo Grupa technika, przemysł i budownictwo Podgrupa architektury i budownictwa Geodezja i kartografia 5. Grupa usługi P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 59

61 Podgrupa ochrony środowiska Inżyniera środowiska Tablica Nr 15 Tablica prezentuje liczbę studentów (łącznie z cudzoziemcami) Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie (WSGK) wg. grup i kierunków stan na 30 listopada 2013 roku. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno na podstawie danych GUS. Powyższa tablica przedstawia liczbę studentów WSGK w Kutnie w rozbiciu na poszczególne grupy, podgrupy i kierunki studiów. To zestawienie tabelaryczne informuje o wielkości podaży siły roboczej (+/_) w poszczególnych zawodach w perspektywie najbliższych kilku lat. W stosunku do roku 2012 liczba studentów zmalała o 138 osób. Grupa, podgrupa, kierunek studiów Liczba studentów ogółem Na studiach stacjonarnych Na studiach niestacjonarnych Lp. Ogółem w tym kobiety razem w tym kobiety razem w tym kobiety Grupa Kształcenie Podgrupa pedagogiczna Pedagogika specjalna Grupa Nauki społeczne, gospodarka i prawo Podgrupa społeczna Europeistyka Podgrupa ekonomiczna i administracyjna Administracja Zarządzanie Grupa zdrowie i opieka społeczna P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 60

62 Podgrupa medyczna Pielęgniarstwo Grupa technika, przemysł i budownictwo Podgrupa architektury i budownictwa Geodezja i kartografia 5. Grupa usługi Podgrupa ochrony środowiska Inżyniera środowiska Tablica Nr 16 Tablica przedstawia liczbę absolwentów (łącznie z cudzoziemcami) Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie wg. grup i kierunków rok akademicki 2012/2013. Źródło: opracowanie własne PUP Kutno na podstawie danych GUS. Powyższe zestawienie tabelaryczne przedstawia liczbę absolwentów WSGK w Kutnie z roku akademickiego 2012/2013 w rozbiciu na poszczególne grupy, podgrupy i kierunki studiów. Zestawienie tabelaryczne informuje o wielkości podaży siły roboczej (+/_) w postaci młodych ludzi z wyższym wykształceniem w poszczególnych zawodach. W stosunku do roku akademickiego 2011/2012 liczba absolwentów WSGK Kutno zmalała o 27 osób w stosunku do roku P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 61

63 Wnioski i rekomendacje Na badanym rynku pracy sytuacja absolwentów jest stosunkowo dobra. Nie zauważa się szczególnego nasilenia zjawiska dyskryminacji ludzi młodych. Wskaźniki charakteryzujące populację bezrobotnych absolwentów nie wskazują na występowania na tym obszarze szczególnego zagrożenia wykluczeniem społecznym, możemy jednak dostrzec pewne symptomy zjawiska zwanego,,kształceniem dla bezrobocia. W sposób szczególny dotyczy to tylko nielicznych zawodów i specjalności, ale z uwagi na to, że tego rodzaju zależności wystąpiły już w okresach wcześniejszych, niezbędne wydaje się zwrócenie uwagi na skorelowanie systemu kształcenia z oczekiwaniami pracodawców. Tym bardziej jest to istotne, że problem dotyczy ludzi młodych, którzy nie odnosząc sukcesu w poszukiwaniu pracy, mogą BYĆ NARAŻENI NA ZNIECHĘCENIE I ZJAWISKA PATOLOGII SPOŁECZNEJ, dlatego też jednymi z działań, które mogłyby przyczynić się do ograniczania nierównowagi na lokalnym rynku pracy powinna być korelacja działalności edukacyjnej badanego obszaru z potrzebami pracodawców oraz promocja kształcenia ustawicznego, jako sposobu na zwiększenie pozycji konkurencyjnej młodych ludzi, wkraczających na rynek pracy. Wydaje się, że tego rodzaju postępowanie mogłoby przyczynić się zarówno do zwiększenia szans młodych ludzi na otrzymanie satysfakcjonującej ich pracy, jak i przyczyniło by się to do wzrostu zadowolenia pracodawców i zmniejszenia trudności w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Należy jednocześnie podkreślić, że straty ekonomiczne i społeczne z tytułu nieodpowiednich kwalifikacji młodych ludzi byłyby wówczas znacznie mniejsze. Ponadto, jak się wydaje, taki postulat jest szczególnie ważny w okresie, w którym coraz częściej możemy mówić o rynku pracy,,pracownika. Na przestrzeni ostatnich lat w powiecie kutnowskim zaobserwowano także korzystne zmiany w strukturze kształcenia, wyrażające się przede wszystkim ograniczeniem udziału młodych ludzi kształcących się w liceach ogólnokształcących na korzyść przede wszystkim techników. Należałoby jednak zwrócić szczególną uwagę na strukturę oferowanych kierunków kształcenia tak, by nie powiększać nierównowagi w zawodach, P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 62

64 które stanowią problem z punktu widzenia kształtowania równowagi na lokalnym rynku pracy. Niepokojące jest jedynie niewielkie zmniejszenie udziału absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Jest to jednaj zrozumiałe z uwagi na to, że znaczna przewaga absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, była w okresach poprzednich źródłem największych niedopasowań między popytem na pracę i jej podażą na kutnowskim rynku pracy. Jednak i w tym przypadku należałoby zwrócić uwagę na oferowanie kierunki kształcenia, bowiem mimo większej w 2012 roku w porównaniu do okresów poprzednich elastyczności rynku pracy i tak absolwenci w niektórych zawodach mogą napotykać na barierę braku ofert pracy. Generalnie struktura kształcenia w powiecie kutnowskim jest utrzymywana w takim samym kształcie od kilku już lat. Tym niemniej na pozytywne podkreślenie zasługuje to, że ograniczany jest nabór na kształcenie w zawodach nadwyżkowych, zaś zwiększany w deficytowych. Nie jest wprawdzie to praktyka powszechna, tym niemniej pewne przejawy zmian są już widoczne. Największe znaczenie dla poprawy sytuacji w tej dziedzinie może mieć uruchomienie alternatywnych kierunków kształcenia, szczególnie dla dziewcząt. Podaż zasobów pracy w powiecie kutnowskim będzie prawdopodobnie kształtowała się na tym samym poziomie, jak w roku ubiegłym, przy czym decydujące znaczenie w tej dziedzinie będą miały czynniki o charakterze makroekonomicznym, a także prawidłowo prowadzona polityka rynku pracy. W modułach szkoleniowych potrzebne jest uwzględnienie w większym stopniu problematyki związanej z informowaniem bezrobotnych o sytuacji na rynku pracy oraz wspomaganiem ich aktywności w kierunku samozatrudnienia (moduły przedsiębiorczości, kształcące w zakresie tworzenia własnych stanowisk pracy). Nie mniejsze znaczenie w tym przypadku powinny mieć również działania pozwalające na poznanie osobowości bezrobotnego. Mogłyby one w znacznym stopniu przyczynić się do zwiększenie adekwatności stosowanych szkoleń do oczekiwań beneficjentów, w dalszej kolejności zwielokrotnić efekty ich starań w poszukiwaniu pracy. Działania te bowiem mają charakter służący podejmowaniu decyzji przez bezrobotnych. Niniejszy raport ukazuje liczbę absolwentów, którzy zarejestrowali się w roku 2013 w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie, natomiast nie stanowi on pełnego obrazu absolwentów z naszego terenu z uwagi na fakt, iż jest to jedynie P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 63

65 analiza osób, które ukończyły szkoły na terenie powiatu kutnowskiego. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych w pełni nie odzwierciedla sytuacji na lokalnym rynku pracy, aczkolwiek dzięki tej analizie wszyscy zainteresowani rynkiem pracy mogą obserwować dynamikę zmian jakie na nim zachodzą. Raport jest nieocenionym źródłem informacji zarówno dla osób bezrobotnych, poszukujących pracy, jak i pracodawców oraz instytucji zajmujących się zagadnieniami rynku pracy. Raport z Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych jest dokumentem opierającym się o dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie (PUP). Młodzież wchodząca na rynek pracy jest jedną z grup społecznych stosunkowo najbardziej zagrożoną bezrobociem. Trudna sytuacja absolwentów nie wynika jednak tylko z relatywnie malej ilości miejsc pracy. Rzeczywistość lokalnego rynku pracy, a co za tym idzie przemiany społeczno gospodarcze w znacznej mierze wpływają na losy absolwentów. Już od wielu lat specjaliści rynku pracy zwracają uwagę na fakt niedostosowania systemu kształcenia do oczekiwań rynku pracy, pomiędzy którymi występuje ścisła zależność. Należy zwrócić uwagę na to, że osoby będące absolwentami rejestrują się w urzędach pracy jako osoby bezrobotne bądź poszukujące pracy i jedynie programy staży pozwalają im na zdobycie doświadczenia zawodowego. Edukacja ułatwia wejście na rynek pracy, ale pod warunkiem, że na zdobyte kwalifikacje oraz zawód występuje zapotrzebowanie lokalnego rynku pracy. Ponadto należy zauważyć, że szanse na zalezienie odpowiedniej pracy poprzez absolwentów są niższe aniżeli pracowników posiadających staż zawodowy. Absolwent nie posiada przecież doświadczenia zawodowego cechy najbardziej oczekiwanej i pożądanej przez pracodawców. Na lokalnym rynku pracy występuje rozbieżność między strukturą ofert pracy, a strukturą zawodową zarejestrowanych absolwentów. Wprowadzane na rynek pracy nowe technologie, nowoczesne urządzenia powodują, że jedne zawody zanikają, a na ich miejsce pojawiają się inne. Koniecznym więc staje się wprowadzenie w systemie kształcenia metod reagowania na bieżące zmiany na lokalnym rynku pracy, kształcenie młodzieży w zawodach poszukiwanych przez pracodawców oraz doskonalenie ich kwalifikacji pod kątem potrzeb pracodawców. Zakres nauczania winien obok niezbędnej wiedzy teoretycznej, obejmować odpowiednie przygotowanie praktyczne, uwzględniające wykorzystanie nowoczesnych urządzeń i innowacyjnych technologii. Ponadto, by przygotować absolwentów do bezkolizyjnego wejścia na rynek pracy P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 64

66 w programie nauczania należałoby uwzględnić elementy wiedzy o rynku pracy, metodach poszukiwania pracy, umiejętności autoprezentacji itp. Z punktu widzenia polityki ryku pracy, niezwykle istotna jest aktywność absolwentów w poszukiwaniu pracy, różnorodność stosowanych metod, elastyczność stawianych wymagań, mobilność zawodowa i przestrzenna. Z drugiej zaś strony, absolwenci poszukujący pracy, natrafiają na szereg barier. Ich trudności wynikają między innymi z braku wiedzy i umiejętności poruszania się po rynku pracy, wymagań stawianych przez pracodawców, lokalnego rynku pracy, równoważenia rynku pracy, trudnej globalnej sytuacji ekonomicznej czy wreszcie braku tudzież niedostosowania kwalifikacji do potrzeb reformowalnej gospodarki. Młodzi ludzie, którzy kończą naukę na poziomie szkół średnich i zawodowych należą do grupy osób szczególnie zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Absolwenci kończący naukę po raz pierwszy startują w życie zawodowe i wtedy napotykają na poważne przeszkody w postaci braku możliwości zatrudnienia. Sytuację absolwentów pogarsza fakt, iż kończąc dany poziom swej edukacji nie mają żadnej praktyki w danym zawodzie. Jeżeli nawet zdarzy się, że osoba ową praktykę posiada, to poziom pozyskanej wiedzy i umiejętności nie przystaje do nowych skomputeryzowanych technologii. Jest to na dzień dzisiejszy główny powód dla którego absolwenci dłużej pozostają bez pracy. Sposobem na rozwiązanie powyższego problemu jest możliwość odbycia stażu finansowanego z Funduszu Pracy (FP). Jeżeli absolwent na stażu wykazuje chęć do pracy oraz przykłada się do zleconych czynności na możliwość uzyskania wiedzy i doświadczenia a co za tym idzie zatrudnienia u danego pracodawcy. Także pracodawcy niechętnie zatrudniają osoby pozostające przez dłuższy czas baz pracy. W przypadku absolwentów, sytuację pogarsza fakt, że nie mają oni żadnych możliwości zdobycia praktyki zawodowej, a więc ich wartość na rynku pracy jest stosunkowo niska. Pracodawcy najchętniej zatrudniają absolwentów bezpośrednio po ukończeniu szkoły, tym bardziej, że daje im to możliwość, przynajmniej w niektórych przypadkach, skorzystania z refundacji wynagrodzeń przez Urząd Pracy. Spośród bezrobotnych preferowane są osoby mogące się wykazać pewnym doświadczeniem zawodowym. U młodych pojawia się często tzw.,,syndrom braku perspektyw związany z odczuciem zablokowania szans rozwoju osobistego, niemożnością realizowania planów życiowych (m.in. założenia rodziny), niepewnością i strachem przed przyszłością, a często także negatywną oceną P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 65

67 sytuacji w kraju i brakiem wiary w zmianę na lepsze. Bezrobotna młodzież nie uczy się społecznych umiejętności, które są niezbędne do pracy w różnych zespołach z różnymi ludźmi i w różnych sytuacjach. Młodzi ludzie, pozbawieni pracy nie rozwijają poczucia własnej samooceny, polegania na sobie, zaufania do siebie, zabezpieczenia samego siebie, czyli zarobienia na siebie, utrzymania się. Bezrobotni nie posiadający żadnych doświadczeń zawodowych znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Poszukiwania pierwszej pracy przez absolwentów są okresem ważnym z punktu widzenia dalszego życia zawodowego. Doświadczenia związane z poszukiwaniem pierwszej pracy mogą ukształtować stosunek do pracy i przyszłe zachowanie się na rynku. Rozpoczynanie kariery zawodowej od rejestracji w urzędzie pracy opóźnia indywidualnie start w dorosłe życie, jak również nie daje perspektyw niezależności i stabilizacji ekonomicznej. Istotnym jak również ważnym problemem wśród bezrobotnych absolwentów są uczniowie liceów ogólnokształcących, którzy pomimo średniego wykształcenia nie posiadają żadnych kwalifikacji i żadnego przygotowania do wykonywania pracy. Jeżeli absolwenci szkół ogólnokształcących nie kontynuują nauki na wyższej uczelni, bądź nie zdobywają kwalifikacji na kursach to trudno wówczas znaleźć im zatrudnienie. Nowe technologie wymagają nowych zawodów i powinny być na bieżąco uwzględniane w aktualizowanych programach kształcenia zawodowego. Jednakże trudności z jakimi boryka się system sprawiają, że nie wszystkie szkoły zawodowe kształcą w pełni przygotowany do pracy personel zawodowy. Zjawisko to dotyczy wszystkich szczebli kształcenia zawodowego. Klasyfikacja zawodów i specjalności, którymi posługuje się szkolnictwo nie są kompatybilne z tymi, które powstają na potrzeby rynku pracy. Okazuje się nawet, że rozbieżności w nazewnictwie zawodów mają swoje odzwierciedlenie w przypisywaniu zawodów do określonych grup i dobieraniu ich do konkretnych stanowisk pracy. Kolejna poważna barierą wpływającą na szanse młodzieży na lokalnym rynku pracy jest miejsce zatrudnienia. Mieszkańcy wsi oraz małych miejscowości są w trudniejszej sytuacji niż mieszkańcy większych miast, ponieważ mają dalej do szkół i miejsc pracy. W związku z czym mają ograniczony dostęp do pewnych zasobów z przyczyn komunikacyjnych. Zagrożeniem młodzieży na lokalnym rynku pracy jest także ubóstwo. Jednakże obserwując sytuację na rynku pracy w powiecie P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 66

68 kutnowskim można stwierdzić, że bezrobocie dotyka w znaczącej większości ludzi bez zawodu. Problem ten próbuje rozwiązać Powiatowy Urząd Pracy, oferując jedną z form aktywizacji, jaką są staże, czyli nabywanie umiejętności praktycznych do wykonywania zadań w miejscu pracy przez absolwenta jednak bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Staż może trwać przez okres nie dłuży niż 12 miesięcy. Odbywa się na podstawie umowy zawartej przez Urząd Pracy z pracodawcą. Absolwenci mogą także korzystać z pozostałych form pomocy bezrobotnym czyli: szkoleń, poradnictwa zawodowego, tudzież dotacji na podjęcie działalności gospodarczej. Wśród wszystkich absolwentów roku 2013 powiatu kutnowskiego znalazły się zawody takie jak: technik elektronik, technik mechanik, technik ekonomista, technik informatyk, technik logistyk, technik spedytor, technik administracji, technik architektury krajobrazu, technik rolnik, technik technologii żywności, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik agrobiznesu, technik budownictwa, technik organizacji usług gastronomicznych, technik obsługi turystycznej, technik hotelarstwa, technik rachunkowości, kucharz, kelner, technik handlowiec, technik ochrony fizycznej osób i mienia, a ponadto kucharz małej gastronomii, mechanik pojazdów samochodowych, cukiernik, fryzjer, sprzedawca, murarz, dekarz, monter instalacji i urządzeń sanitarnych, elektromechanik pojazdów samochodowych, technolog robót wykończeniowych w budownictwie, mechanik monter maszyn i urządzeń, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej. Jednak stosunkowo najwięcej absolwentów rejestrujących się w tut. Urzędzie to osoby młode - bez zawodu po liceach ogólnokształcących. Z kolei w roku 2013 nie odnotowano absolwentów kończących szkoły średnie w zawodach: technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik organizacji reklamy, technik usług kosmetycznych, monter suchej zabudowy, ślusarz, operator obrabiarek skrawających, elektryk, piekarz. W stosunku do roku 2012 w roku 2013 zmniejszyła się relatywnie liczba osób kończących szkoły ponadgimnazjalne w zawodzie: technik mechanik, technik technologii żywności, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik bezpieczeństwa i higiena pracy, technik handlowiec, mechanik pojazdów samochodowych. Wzrosła natomiast liczba absolwentów kończących szkoły średnie P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 67

69 w zawodzie: technik logistyk, technik organizacji usług gastronomicznych, technik informatyk, technik obsługi turystycznej czy kucharz małej gastronomii. Na de facto zbliżonym poziomie do roku 2012 pozostali absolwenci w zawodzie: technik budownictwa, technik elektronik, technik rolnik, technik agrobiznesu, technik administracji, technik hotelarstwa, kucharz, fryzjer, sprzedawca, mechanik monter maszyn i urządzeń samochodowych, cukiernik. Z analizy wynika, że w roku 2013 wykształcenie średnie ogólnokształcące zdobyło 710 osób to o 50 osób więcej aniżeli w roku W związku z tym można być pewnym, że osoby te wobec braku wyuczonego zawodu nie będą mogły skorzystać z wyspecjalizowanych ofert pracy, jeśli nie będą kontynuowały dalszej nauki w systemie szkół policealnych bądź wyższych. Można zauważyć, iż liczba absolwentów posiadających wykształcenie średnie ogólnokształcące w stosunku do roku ubiegłego wzrosła. Niniejszy Raport ukazuje liczbę absolwentów, którzy zarejestrowali się w roku 2013 w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie (PUP), natomiast nie stanowi on pełnego obrazu absolwentów z naszego terenu z uwagi na fakt, iż jest to jedynie analiza osób, które ukończyły szkoły na terenie powiatu kutnowskiego. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych nie w pełni odzwierciedla sytuację na lokalnym rynku pracy, aczkolwiek dzięki tej analizie wszyscy zainteresowani lokalnym rynkiem pracy mogą obserwować dynamikę zmian jakie na nim zachodzą. Raport jest nieocenionym źródłem informacji zarówno dla osób bezrobotnych, poszukujących pracy jak i pracodawców oraz instytucji zajmujących się zagadnieniami rynku pracy. Raport z Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych jest dokumentem opierającym się o dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie (PUP). Na lokalnym rynku pracy występuje rozbieżność między strukturą ofert pracy, a strukturą zawodową zarejestrowanych absolwentów. Wprowadzane na rynek pracy nowe technologie, nowoczesne urządzenia powodują, że jedyne zawody zanikają, a na ich miejsce pojawiają się inne. Koniecznym staje się wprowadzenie w systemie kształcenia metod reagowania na bieżące zmiany na lokalnym rynku pracy, kształcenie młodzieży w zawodach poszukiwanych przez pracodawców oraz doskonalenie ich kwalifikacji pod kątem potrzeb pracodawców. Zakres nauczania winien obok niezbędnej wiedzy teoretycznej, obejmować odpowiednie przygotowanie praktyczne, uwzględniające P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 68

70 wykorzystanie nowoczesnych urządzeń i innowacyjnych technologii. Ponadto, by przygotować absolwentów do bezkolizyjnego wejścia na rynek pracy w programie nauczania należałoby uwzględnić elementy wiedzy o rynku pracy, metod poszukiwania pracy, umiejętności autoprezentacji itp. Z punktu widzenia polityki rynku pracy, niezwykle istotna jest aktywność absolwentów w poszukiwaniu pracy, różnorodność stosowanych metod, elastyczność stawianych wymagań, mobilność zawodowa i przestrzenna. Z drugiej zaś strony, absolwenci poszukujący pierwszej pracy, natrafiają na szereg barier. Ich trudności wynikają między innymi z braku wiedzy i umiejętności poruszania się po lokalnym rynku pracy, wymagań stawianych przez pracodawców, lokalnego rynku pracy, równoważenia rynku pracy, trudnej globalnej sytuacji ekonomicznej czy wreszcie braku, bądź niedostosowania kwalifikacji do potrzeb reformowalnej gospodarki. Młodzi ludzie, którzy kończą naukę na poziomie szkół średnich i zawodowych należą teoretycznie do grupy osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Absolwenci kończący naukę po raz pierwszy startują w życie zawodowe i wtedy napotykają na poważne przeszkody w postaci braku możliwości zatrudnienia. Sytuację absolwentów pogarsza fakt, iż kończący dany poziom swej edukacji nie mają żadnej praktyki w danym zawodzie. Jeżeli nawet zdarzy się, że osoba ową praktykę posiada to poziom pozyskanej wiedzy i umiejętności nie przystaje do nowych skomputeryzowanych technologii. Jest to na dzień dzisiejszy główny powód dla którego absolwenci dłużej pozostaną bez pracy. Spośród bezrobotnych preferowane są osoby mogące się wykazać pewnym doświadczeniem zawodowym. U młodych bezrobotnych pojawia się często tzw.,,syndrom braku perspektyw związany z odczuciem zablokowania szans rozwoju osobistego, niemożnością realizowania planów życiowych (m.in. założenia rodziny), niepewnością i strachem przed przyszłością, a często także negatywną oceną sytuacji w kraju i brakiem wiary w zmianę na lepsze. Bezrobotna młodzież nie uczy się społecznych umiejętności, które są niezbędne do pracy w różnych zespołach z różnymi ludzi i w różnych sytuacjach. Młodzi ludzie, pozbawieni pracy nie rozwijają poczucia własnej samooceny, polegania na sobie, zaufania do siebie, odpowiedzialności za samego siebie, czyli zarobienia na siebie tudzież utrzymania się. Bezrobotni nie posiadający żadnych doświadczeń zawodowych znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Poszukiwania pierwszej pracy przez P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 69

71 absolwentów jest okresem ważnym z punktu widzenia dalszego życia zawodowego. Doświadczenia związane z poszukiwaniem pierwszej pracy mogą ukształtować stosunek do pracy i przyszłe zachowanie się na rynku. Rozpoczynanie kariery zawodowej od rejestracji w urzędzie pracy opóźnia indywidualny start w dorosłe życie jak i również nie stwarza perspektyw niezależności i stabilizacji ekonomicznej. Istotnym jak również ważnym problemem wśród bezrobotnych absolwentów stanowią uczniowie liceów ogólnokształcących, którzy pomimo średniego wykształcenia nie posiadają żadnych kwalifikacji i żadnego przygotowania do wykonywania pracy. Jeżeli absolwenci szkół ogólnokształcących nie kontynuują nauki na wyższej uczelni, bądź nie zdobywają kwalifikacji na kursach trudno im znaleźć pracę. Nowe technologie wymagają nowych zawodów i powinny być na bieżąco uwzględnianie w aktualizowanych programach kształcenia zawodowego. Jednakże trudności z jakimi boryka się system kształcenia w powiecie kutnowskim sprawia, że nie wszystkie szkoły zawodowe kształcą w pełni przygotowany do pracy personel zawodowy. Zjawisko to dotyczy wszystkich szczebli kształcenia zawodowego. Biorąc pod uwagę dalszą i postępującą rozbudowę Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (ŁSSE) Podstrefy Kutno trudno ocenić sytuację w pozostałych zawodach, gdyż rynek pracy oraz jego zapotrzebowanie jest zmienne. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 70

72 Ogólnie rzecz ujmując: w stosunku do roku ubiegłego zaobserwowano wzrost liczby absolwentów rejestrujących się jako osoby bezrobotne w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kutnie (PUP). Należy przy tym jednak nadmienić, że część z tych rejestracji jest krótkotrwała z powodu podjęcia dalszej nauki w szkołach wyższych lub policealnych tudzież zatrudnienia. największy odsetek procentowy w ogólnej populacji rejestrujących się bezrobotnych stanowią absolwenci po liceum ogólnokształcącym (bez zawodu) tendencja ta nadal się utrzymuje. jak wynika z danych statystycznych stosunkowo najmniej absolwentów w powiecie kutnowskim ukończyło zasadnicze szkoły zawodowe. Taki stan rzeczy utrzymuje się na terenie powiatu kutnowskiego od kilku lat bez większych zmian. zidentyfikowano 44 zawody deficytowe o najwyższym wskaźniku intensywności oraz 32 zawody nadwyżkowe. wyselekcjonowano 49 grup (kod 4-cyfrowy) zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie kutnowskim. najliczniej reprezentowanym zawodem (z pominięciem kategorii,,bez zawodu ) w strukturze osób bezrobotnych był zawód sprzedawca stan na koniec roku kształcenie zawodowe i średnie nie nadąża za wzrastającymi oczekiwaniami pracodawcy. Rozpoznanie tych oczekiwań mogłoby przyczynić się do zmiany kształcenia zawodowego. największa liczba ofert pracy skierowana była do osób w zawodzie robotnik gospodarczy ofert pracy. w celu ułatwienia młodym ludziom wejścia na rynek pracy Powiatowy Urząd Pracy w Kutnie oferuje absolwentom usługi i instrumenty rynku pracy przewidziane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach tynku pracy. Monitoring zawodów ( ) pozwala ocenić spójność kształcenia z podziałem na zawody deficytowe i nadwyżkowe. Duży napływ absolwentów w niektórych zawodach może w znaczny sposób potęgować bezrobocie w powiecie, co w odniesieniu do braku doświadczenia zawodowego prowadzi do bezrobocia i wymusi konieczność aktywizowania tychże osób. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 71

73 kolejnym czynnikiem mającym wpływ na problem bezrobocia absolwentów szkół jest brak doświadczenia zawodowego osób kończących szkołę. Pracodawcy bardzo często zwracają uwagę, iż absolwenci szkół nie są przygotowani do pracy, posiadają jedynie wiedzę teoretyczną lecz nie potrafią jej wykorzystać w praktyce. W 2013 roku PUP Kutno wydał skierowania do odbywania stażu. Staż umożliwił nabycie przez osoby bezrobotne praktycznych umiejętności do wykonywania zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą. Ważne są również praktyki czy wolontariat odbywany w trakcie nauki. Konieczne jest ponadto promowanie aktywności zawodowej absolwentów już w trakcie nauki, szczególnie na poziomie szkoły wyższej. bieżący monitoring jak i wyniki dostępnych analiz mogą stanowić przesłankę dla oceny spójności systemu kształcenia z potrzebami lokalnego rynku pracy. Systematyczne monitorowanie zmian zachodzących na rynku pracy w zakresie edukacji i kształcenia zawodowego, pozwoli na określenie zawodów wywierających największy wpływ na rynek pracy i będzie stanowiło podstawę do opracowania działań na rzecz dostosowania kierunków kształcenia do wymagań lokalnego rynku pracy. Ogólnie rzecz ujmując sprawozdanie w zakresie Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych jest niezbędnym narzędziem w warunkach gospodarki rynkowej stanowiącym ważne źródło informacji i dającym ogólny obraz zachodzących w obrębie lokalnego rynku pracy zmian oraz przeobrażeń. W rezultacie daje podstawę do przeciwdziałania bezrobociu. Należy jednak pamiętać, że nie powinno ono stanowić jedynego źródła informacji przy podejmowaniu decyzji w zakresie ustalania kierunków szkolenia osób bezrobotnych, czy też podejmowaniu przez absolwentów decyzji o wyborze ewentualnego kierunku kształcenia. Dane pozyskane z systemu Syriusz std nie zawierają informacji o wszystkich osobach bezrobotnych, brak w nich informacji o osobach niezarejestrowanych. Często osoby bezrobotne korzystają z szeregu równorzędnych możliwości podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, np. Internet, prywatne agencja zatrudnienia, polecenie, itd. Natomiast w przypadku ofert pracy dane dotyczą jedynie ofert zgłoszonych do PUP Kutno. Należy też zwrócić uwagę na fakt, że duży odsetek zgłoszonych do tut. Urzędu należy do grupy tzw. ofert subsydiowanych (roboty publiczne, prace interwencyjne, staże), które dają jedynie P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 72

74 gwarancję zatrudnienia na krótkie okresy i jednocześnie w jakimś stopniu zakłamują rzeczywisty obraz zachowań na lokalnym rynku pracy. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 73

75 Uwaga do osób korzystających z niniejszego Raportu Szanowni Państwo! Niniejszy Raport z Monitoringu Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych (MZDiN) w powiecie kutnowskim za rok 2013 część II prognostyczna ma charakter prognostyczny. Raport przedstawia aktualne zjawiska zachodzące na lokalnym rynku pracy, jednak zamieszczone w nim informacje należy łączyć je z własnymi obserwacjami lokalnego rynku pracy oraz brać pod uwagę dynamicznie zmieniającą się sytuację gospodarczą w naszym regionie. W gruncie rzeczy opracowany raport nie daje pełnego obrazu, a co za tym idzie nie stanowi kompleksowej analizy lokalnego rynku pracy. Opracowanie to nie jest i nie powinno być jedynym źródłem informacji do podejmowania decyzji w zakresie ustalania kierunków kształcenia czy szkolenia osób bezrobotnych, tudzież podejmowania decyzji o wyborze ewentualnego kierunku kształcenia przez młodych absolwentów szkół gimnazjalnych. P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 74

76 Bibliografia Monografie naukowe: Kukulak - Dolata I., Pichla J., Rola publicznych służb zatrudnienia i agencji zatrudnienia na rynku pracy, Warszawa Raporty, opracowania metodyczne: Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalny m rynku pracy, Łódź Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Pracy, Warszawa P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w K u t n i e Strona 75