Przedsiębiorcy. w Polsce. Fakty, liczby, przykłady

Transkrypt

1 Przedsiębiorcy w Polsce Fakty, liczby, przykłady 1

2 Uwagi metodologiczne do raportu Przedsiębiorcy w Polsce 1. W kilku miejscach podano liczbę przedsiębiorstw wpisanych w rejestrze REGON. Aktywna jest tylko połowa z nich, co zostało zaznaczone zarówno w tekstach wprowadzających, jak i na karcie Wszyscy jesteśmy przedsiębiorcami. W przypadku danych powiatowych dostępne są tylko informacje z REGON, dlatego na karcie tej pokazano przede wszystkim firmy zarejestrowane w 2011 roku. Z badań GUS wynika, że większość z nich (75 80 procent) nadal działa po roku od rejestracji. Podano że liczbę firm zarejestrowanych w REGON w działach informatyka i komunikacja oraz ochrona środowiska, gdyż ma danych, ile z nich jest aktywnych. 2. Jako zasadę przyjęto jednakowe traktowa przedsiębiorstw prywatnych i publicznych każde z nich kierowane jest bowiem przez menedżera przedsiębiorcę. Jednak na karcie Płaca ważjsza od świadczeń ze względu na dostępność danych skoncentrowano się na firmach prywatnych. 3. Na karcie Miejsca pracy są w przedsiębiorstwach, zgod ze stanem faktycznym i dostępnością danych, podając informacje działowe, zastosowano określe głów sektor publiczny i głów sektor prywatny. 4. Starano się podawać informacje dotyczące całej populacji przedsiębiorstw, włącz z mikrofirmami. Tam, gdzie było to możliwe, wykorzystano dane o firmach zatrudniających powyżej dziewięciu osób. Zostało to zaznaczone w tekście. 5. W kilku przypadkach badań ogólnopolskich (karty: Tysiące przedsiębiorczych kobiet i Odpowiedzialny biznes to my ) dostępne są tylko dane dotyczące makroregionów, a poszczególnych województw. Takie dane zostały tam przedstawione. 6. Raport przedstawia stan danych dostępnych na koc października 2012 r. Raport został przygotowany w oparciu o następujące źródła: GUS, Eurostat, Centrum Badania Opinii Społecznej (bada dla PKPP Lewiatan), GfK Polonia (bada dla PKPP Lewiatan), materiały Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, MillwardBrown SMG KRC (bada dla PARP), własne ankiety rozsyłane do urzędów i przedsiębiorstw. Te instytucje i firmy wykonały w dużej mierze obliczenia specjal dla nas, za co gorąco dziękujemy. Wykorzystano rówż m.in. listy 500 i 2000 Rzeczpospolitej, raporty Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i Instytutu Badań nad Gospodarka Rynkową, rankingi międzynarodowe, strategie województw, dane warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych, raporty instytucji, stowarzyszeń i fundacji. W informacjach historycznych dotyczących dziejów gospodarczych podstawowym źródłem była Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski (Wiedza Powszechna), a w opisaniu walorów turystycznych pomogły przewodniki Polska Niezwykła (Demart). Uwagi do danych zawartych w raportach prosimy kierować na adres p.a.aleksandrowicz@gmail.com. Zostaną one sprawdzone, a ewentualne poprawki nasione w raportach udostępnionych elektronicz. Przedsiębiorcy w Polsce RAPORT NA TEMAT WKŁADU PRZEDSIĘBIORCÓW W ROZWÓJ POLSKI ISBN Copyright PKPP Lewiatan Wersję elektroniczną publikacji można pobrać ze strony Publikacja przygotowana w ramach projektu Poprawa wizerunku przedsiębiorców współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Autorzy Zespół PKPP Lewiatan: Kuba Giedrojć (redaktor prowadzący), Joanna Zaręba, Zbigw Gajewski. Raport przedsiębiorcy w polsce : Beata Gąsiorowska (infografika), Anna Rejer (gromadze i przetwarza danych, zarządza ankietami), Grzegorz Brodowski (projekt okładki, layout, DTP), Lech Mazurczyk (koncepcja i wykona modelowych infografik), Piotr Aleksandrowicz (koncepcja całości, teksty i kierownictwo zespołu). opracowa publikacji: Wydawnictwo Tar Wyrazów ( Magdalena Tokarska-Romańska, Adam Dziewicki (skład folderu), Wojciech Romański (koordynacja produkcji). Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego g rudzień 2012 r. 2 3

3 Fakty, liczby, wnioski OD WYDAWCY 1. Inwestycje przedsiębiorców są trzy razy większe niż samorządów proc. inwestycji przedsiębiorcy finansują ze środków własnych 3. Polskie mikrofirmy zainwestowały 24,8 mld zł w 2010 roku 1. Co godzinę w Polsce rejestrowanych jest 166 firm 2. Po trzech latach połowa nowych firm w Polsce nadal istje i się rozwija 3. W Polsce jest 31 razy więcej podmiotów prywatnych niż publicznych 1. Przychody firm w Polsce wzrosły o 50 proc. w ciągu ostatnich sześciu lat 2. 78,3 proc. firm przynosi zyski proc. Polaków uważa, że przedsiębiorcy są pożyteczni dla społeczeństwa 1. Majątek polskich firm wzrósł prawie o połowę w ciągu 8 lat 2. Wynosi ponad 35 tys. zł w przeliczeniu na mieszkańca 3. Mamy prawie 4 grosze zysku z każdej złotówki sprzedaży 1. Na warszawskiej giełdzie notowanych jest ok. 800 spółek 2. Ich wartość jest 8-krot większa niż kapitał, jaki włożyli w przedsiębiorcy 3. Inwestorzy kupują i sprzedają akcje warte ćwierć biliona złotych rocz 1. W przedsiębiorstwach powstaje trzy czwarte produktu krajowego proc. mieszkańców Polski docenia wkład przedsiębiorców w zamożność kraju 3. Produkt przypadający na mieszkańca wzrósł o 10 proc. w ostatnich trzech latach 1. Prawie 11 mld zł wyniosły inwestycje w ochronę środowiska w 2010 roku 2. W 44 proc. sfinansowali je przedsiębiorcy 3. Mamy ponad 12 tys. firm działających w sektorze ochrony środowiska 1. Większość miejsc pracy jest w przedsiębiorstwach 2. W sektorze prywatnym pracuje cztery razy więcej ludzi niż w publicznym 3. W 2010 roku to głów przedsiębiorcy stworzyli ponad 600 tys. miejsc pracy Szanowni Czytelnicy, Oddajemy w Państwa ręce wyjątkowe wydawnictwo pierwsze w Polsce opracowa na temat roli przedsiębiorstw i przedsiębiorców w rozwoju kraju. Dane w raporcie zostały zaprezentowane w prosty i bardzo obrazowy sposób. Ich analiza wymaga wykształcenia ekonomicznego. Mówimy o rzeczach kluczowych dla gospodarki, ale przede wszystkim ważnych dla mieszkańców o płacach, miejscach pracy, ochro środowiska itd. Wreszcie każdy mieszkac Polski ma dostęp do materiału, który może samodziel analizować i wyrobić sobie zda, jaką rolę pełnią przedsiębiorcy w Polsce. Raport został opracowany przez czołowych dziennikarzy ekonomicznych. Zespół pod przewodnictwem red. Piotra Aleksandrowicza wykonał ogromną pracę. Powstało łącz 17 raportów dla każdego województwa oraz zbiorczy raport ogólnopolski. Łącz wykorzystano w nich ponad 30 tysięcy danych Prace nad nimi trwały pół roku. Myślę, że efekt jest imponujący. Choć od transformacji gospodarczej minęło już ponad 20 lat, nikt dotychczas pokusił się o przygotowa iego opracowania. Tym bardziej jego znacze jest ogromne. Zachęcam media, samorządy i polityków do wykorzystywania zawartych w raporcie danych i analiz, a że nauczycieli do propagowania tej wiedzy wśród uczniów. Zapraszam rówż na stronę Znajdą na j Państwo sylwetki laureatów konkursu Biznes. Dobry wybór, zorganizowanego przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan. To twarze biznesu, których dokonania i sukcesy pokazują, że bycie przedsiębiorcą to dobry wybór. Im więcej ich prężnych firm w naszym kraju, tym większe szanse na rozwój, a w konsekwencji korzyści dla każdego Polaka. Warto zatem wspierać przedsiębiorców w ich rozwoju, bo to inwestycja, która opłaca się każdemu. Zapraszam do lektury Henryka Bochniarz Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan 4 5

4 Jastarnia Słupsk Hel 6 Gdynia ROSJA Dąbki Sztutowo Frombork LITWA Soszyca Gdańsk Kołobrzeg Elbląg Lidzbark Gołdap Koszalin Gryfice 25 Wdzydze Tczew S7 Kanał Warmiński Kanał Świnoujście Elbląski Mazurski Wigry Świdwin Kiszewskie Malbork Ełk Augustów 16 Kamień Połczyn-Zdrój A1 Olsztyn Kanał Augustowski Pomorski Szczecinek Kwidzyn Szczecin Świecie Grajewo Bohoniki Stargard Mirosławiec 25 Grudziądz Grunwald Szczeciński Tykocin 19 Toruń Ostrołęka S3 Golub-Dobrzyń Piła Bydgoszcz Opinogóra 22 Białystok Kruszyniany 7 Ciechocinek 8 Gorzów Ciechanow Wysokie Mazowieckie Jaracz Włocławek Wielkopolski Inowrocław 57 Kostrzyn Poznań Płock Modlin Łagów Grabarka Białowieża Sielinko S8 Gzno Licheń 1 A2 Wolsztyn Kórnik Żelazowa Wola BIAŁORUŚ Rogalin Ląd Warszawa Biała Podlaska Arkadia Ujów 8 A2 2 Zielona Góra Ochla Żyrardów Leszno Kalisz Konstancin 19 Kodeń S7 17 Nowa Sól Łódź Łęknica Polkowice Spała Hola Ostrów Puławy Brzeg Dolny Bełchatów Radom Lubin Wielkopolski Nałęczów A4 8 Wieluń Malec Kazimierz Legnica Wrocław Bolesławiec Byczyna Wąchock Radomsko Dolny Świdnik Lublin Świeradów Starachowice Brzeg Jaskinia Raj Kielce Chełm Cieplice Częstochowa Kraśnik Świdnica Opole Olsztyn Sandomierz Zamość Nowa Słupia A4 A1 7 największe Polanicaośrodki przemysłowe -Zdrój Złoty Stok Tarnowskie Góry Stalowa Wola Busko Nysa Zabrze 17 lotnisko Duszniki Góra Dąbrowa Górnicza Baranów Tarnobrzeg Paczków Pieskowa Skała Sandomierski Krasnobród Świętej Szczucin Lądek-Zdrój Anny Gliwice Katowice Mielec Bytom muzeum Kraków Tychy A4 Tarnów Rzeszów Horyc 4 muzeum, skansen związane z gospodarką, Goczałkowice Oświęcim Łańcut 4 przedsiębiorczością, rolnictwem CZECHY Wieliczka Bielsko-Biała Żywiec Krosno Rabka Krasiczyn Przemyśl zamek, pałac Nowy Sącz Ustroń Bóbrka Sanok UKRAINA podziemna trasa turystyczna Chabówka Szczawnica Iwonicz (kopal, jaski, fortyfikacje, lochy) świątynia uzdrowisko inne atrakcje turystyczne Zakopane Muszyna SŁOWACJA NIEMCY Stilo Przedsiębiorcy w Polsce Zapraszamy do lektury unikatowego raportu. Zgromadziliśmy w nim dane, które pokazują, jak ważną rolę odgrywają dla wszystkich nas przedsiębiorcy, jak bardzo nasz dobrobyt zależy od tego, czy odniosą sukces na rynku, wreszcie, jak czasem są doceniani. Mark Twain powiedział, że są trzy rodzaje kłamstw: kłamstwa, bezczelne kłamstwa i statystyki. Oczywiście, liczbami można manipulować, a jeszcze łatwiej ich interpretacją. Jednak to statystyka rejestruje fakty i dlatego korzystamy z jej danych. Natomiast wnioski i interpretacje pozostawiamy Czytelnikom. Jakie są fakty? Choć lata 2012 i 2013 są bardzo trudne dla gospodarki polskiej, to jednak nadal się ona rozwija. To już 21 lat bezprecedensowego, przerwanego wzrostu gospodarczego. Jeszcze dziesięć lat temu, w 2003 roku, nasz produkt krajowy na głowę mieszkańca liczony według siły nabywczej, czyli syntetyczny miernik poziomu rozwoju, wynosił mj niż 50 procent średj w Unii Europejskiej 27 państw. W 2011 roku już 65 procent i można być pewnym, że w 2012 dystans znowu się zmjszył o blisko 1 punkt procentowy. Dogoniliśmy Węgry, dystans do Czech się zmjszył, znowu w ostatnich latach wyprzedziliśmy Litwę i Łotwę, a odległość od kilku krajów starej Unii dotkniętych ciężkim kryzysem Grecji, Portugalii szybko się zmjsza. Trzy czwarte produktu krajowego Polski wypracowywane jest w działach stricte gospodarczych usługach, przemyśle, budownictwie, transporcie, rolnictwie. Jedna czwarta w sferze budżetowej. Ta proporcja pokazuje, jak ogromne znacze dla dobrobytu Polaków ma działalność przedsiębiorców, w tym rolników. Tworzą trzy czwarte miejsc pracy, z wynagrodzeń wypłacanych w przedsiębiorstwach pochodzi ponad połowa dochodów polskich rodzin, przedsiębiorcy płacą też ponad połowę podatków w kraju, dzięki którym stać nas na świadczenia społeczne i utrzyma całej sfery budżetowej począwszy od armii, przez policję i administrację, na edukacji i służbie zdrowia kończąc. Jest nas, aktywnych przedsiębiorców, ponad 1,7 miliona (zarejestrowanych ponad 3,5 mln). Najwięcej rzecz jasna jedno- i dwuosobowych mikrofirm. Co roku tysiące z nich zawiesza lub likwiduje działalność i powstają 6 7

5 20 lat minęło 1990 tostrad ślimaczy się, dostęp do Internetu ma 63 proc. gospodarstw domowych (w Europie Zachodj ponad 70 proc.), eksport na mieszkańca wynosi ok. 3,2 tysiąca euro, podczas gdy w całej Unii 7,7 tysiąca. Liczba przedsiębiorstw Ogółem (w tys.) Na 1000 mieszkańców 3890 Włochy Hiszpania Francja Niemcy Polska W. Bryt Czechy Szwecja Litwa Słowacja ŹRÓDŁO: EUROSTAT , DLA POLSKI GUS 2011 OBLICZENIA WŁASNE Ale równocześ skumulowana wartość inwestycji zagranicznych w Polsce przekroczyła już 150 mld euro, mamy 6 razy większy eksport niż w 1990 roku i 3 razy większy niż 12 lat temu. Co roku przedsiębiorstwa publiczne i prywatne inwestują po Decyzja o likwidacji Wałbrzyskiego Zagłębia Węglowego (ostatni węgiel wydobyto w 1996 r.) W Paryżu podpisano porozumie między Polską a 14 państwami tzw. Klubu Paryskiego o rozłożeniu spłat polskiego długu tysiące nowych. Na tym polega wolny rynek - na gotowości podejmowania biznesowego ryzyka. Miliony polskich przedsiębiorców stworzyły tylko swoje firmy. Przede wszystkim wydźwignęli oni kraj z zapaści gospodarczej PRL, a potem rok po roku przez 20 lat, budowali nowoczesne państwo, sprawną gospodarkę, dobrobyt mieszkańców. Ponow, po prawie 400 latach, Polska na mapie gospodarczej Europy jest ubogim krewnym, lecz silnym partnerem. Owszem, mamy słabe punkty. Nadal zbyt wielu Polaków pracuje w mało efektywnym rolnictwie (ok. 12 proc. wobec 3,5 proc. w strefie euro), nadal 10 proc. gotowych do pracy Polaków może jej znaleźć, nadal nakłady na działalność badawczą i rozwojową są znacz niższe niż w wysoko rozwiniętych państwach (0,74 proc. PKB zamiast 2 3 proc.), a udział produktów wysokiej techniki w eksporcie, mimo że liberal definiowanych przez statystyków (samoloty, elektronika, komputery, leki, maszyny, chemikalia, uzbroje, aparatura naukowa) jest trzy razy niższy niż w Europie Zachodj (ok. 6 proc. wobec 17 proc.). Budowa dróg i aunad 140 mld złotych w rozwój swoich firm. Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach w 2010 roku wynosiła 1439 mln zł tyle co polski produkt krajowy i wzrosła od 2003 roku o 49 proc. Takie są liczby makro. A mikro? Najlepszą miarą rozwoju i konkurencyjności przedsiębiorstw jest udział w globalnym rynku. Nie ma w Polsce odpowiedników Apple a, Boeinga czy Siemensa. Ale są firmy, które choć powstały zaledwie 20 lat temu, mają istotną pozycję na europejskim rynku: Asseco i Comarch, Fakro i Maspex, Selena i Solaris, Pesa, Apator i Tele-Fonika. Mamy też i mjsze firmy, które w swoich specjalnościach osiągają światowy poziom technologiczny w branży urządzeń medycznych, elektronicznych, pomiarowych i wielu innych. Przygotowaliśmy w sumie 17 raportów ogólnopolski i 16 wojewódzkich. W czasie pracy autorom nasunęło się kilka obserwacji. Po pierwsze, ma regionu, w którym byłoby prawdziwych liderów gospodarki. Mają bardzo różny rodowód. Część z nich to sprywatyzowane firmy państwowe, ie jak huty, papier, czy Pierwsze afery III RP: piramidy finansowe, ART-B 1991 Wprowadze PIT podatku od dochodów indywidualnych 1993 przedsiębiorstwa przemysłu drzewnego i spożywczego, które gdy uzyskały nowego właściciela, potrafiły zrestrukturyzować się, zmienić profil produkcji, wprowadzić nowe technologie. Część to stale rozwijające się przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym powstałe od zera tu można wymienić wielkie sieci handlowe czy inwestycje światowych koncernów elektroniki użytkowej i sprzętu gospodarstwa domowego. Także które firmy kontrolowane przez Skarb Państwa mają znakomite wyniki, jak PKO BP czy PZU. Po drugie, imponuje, jak wiele firm, powstałych w pierwszej połowie ostatj dekady XX wieku, w ciągu zaledwie kilkunastu lat przebiło się do grupy 500 największych w Polsce. Kilka już wymieniliśmy. A są przecież obok nich Pronar i Wipasz, firmy Michała Sołowowa i Leszka Czarneckiego, Impel i Emperia, Koelner i Neuca, Pelion i Farmacol, Lewiatan i Black Red White, Alma Market i Polskie Składy Budowlane, Polsat i TVN, i wiele, wiele innych (przedstawiamy je na mapie na następnej stro). Ich twórcami są fascynujący przedsiębiorcy, którzy wspinając się po drabi od pucybuta do milionera, potrafili zdobyć miej Powstają pierwsze specjalne strefy ekonomiczne Reforma Balcerowicza, początek Papierów Wartościo- KGHM wchodzi Powsta Powsta Giełdy Wprowadze Denominacja VAT podatku złotego gospodarki wych w Warszawie, na warszawską Rady Polityki od wartości rynkowej pierwsze giełdę Pieniężnej dodanej notowania Bank Śląski na giełdzie. Zmiany personalne w ministerstwie finansów z powodu 12-krotnego przebicia ceny emisyjnej Rusza program powszechnej prywatyzacji Narodowych Funduszy Inwestycyjnych NFI (ustawa z 1993 r.) Polska w Unii Europejskiej Polska Unia Europejska Powierzchnia (tys. km 2 ) 312,7 4403,5 Ludność (w mln) 38,2 501,8 Wskaźnik zatrudnia w wieku lat (w proc., wg BAEL) 59,7 64,1 Stopa bezrobocia (wg BAEL)* 10,0 10,4 PKB ogółem (mld dolarów) PKB na mieszkańca (w dol.)* według kursów walut według siły nabywczej Struktura wartości dodanej brutto (w proc.) rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, rybactwo przemysł i budownictwo usługi Ogłosze upadłości stoczni w Gdańsku ,7 32,2 64, Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską ,7 25,2 73,1 Nakłady brutto na środki trwałe (proc. PKB) 20,2 18,6 Udział eksportu do krajów Unii w eksporcie ogółem ogółem (w proc.) 79,1 65,3 Eksport na mieszkańca (w euro) Import na mieszkańca (w euro) Gospodarstwa domowe z dostępem do Internetu (w proc. gosp.) Samochody w użytkowaniu (na 1000 ludności) Studenci szkół wyższych na 10 tys. ludności Kształce ustawiczne dorosłych (w proc.) 5,3 9,1 Nakłady na B+R w relacji do PKB (w proc.) 0,74 2,0 ŹrÓdło: gus, MFW, Dane za 2010; *2011

6 Komfort 0,4 SZCZECIN Mapa polskiego sukcesu Wybrane firmy przemysłowe, handlowe, budowlane, finansowe i usługowe założone lub w ogromnym stopniu rozwinięte po 1989 roku, które przebiły się na Listę 500 największych polskich firm Rzeczpospolitej i mają obroty powyżej 0,5 mld zł (w kilku przypadkach znajdują się tuż poza listą; dane w mld zł) finanse przemysł budownictwo usługi handel rolnictwo 1999 PBG 3,7 PRZEŹMIEROWO Proximus 0,6 ZIELONA GÓRA QuadWinkowski 0,6 PIŁA NG 2 1,1 POLKOWICE Impel 1,2 Piotr i Paweł 1,6 Getin Holding 6,7 Selena 1 Solaris Bus and Coach 1,6 OWIŃSKA POZNAŃ WROCŁAW Farmutil 1,7 ŚMIŁOWO Komputronik 1 Koelner 0,7 Balex Metal 0,5 BOLSZEWO Grupa Osadkowski 1,1 BIERUTÓW Pojazdy szynowe Pesa 1,9 BYDGOSZCZ Zakłady Drobiarskie Koziegłowy 0,5 KOZIEGŁOWY Nowa Ia 1,1 OPOLE Neuca 6,4 GDYNIA Colian 0,6 OPATÓWEK FH Kar-Tel 0,8 GLIWICE Farmacol 5,1 Graal 0,5 WEJHEROWO Famur 0,9 GDAŃSK Crist 0,6 TORUŃ KATOWICE Multimedia 0,6 Fota 0,8 Apator 0,5 Hurtap 0,8 ŁĘCZYCA Pamapol 0,7 RUSIEC Moto Profil 0,6 CHORZÓW Salus International 0,6 LPP SA GK 2,5 Grupa TZMO 2,1 Cognor 1,5 PORAJ Bowim 1,1 SOSNOWIEC Żywiec Zdrój 0,6 WĘGIERSKA GÓRKA Maspex 2,7 WADOWICE STU Ergo Hestia 2,8 SOPOT Budmat Bogdan Więcek 1,1 PŁOCK Pelion 6,6 ŁÓDŹ OSM Łowicz 1,2 ŁOWICZ PUT Intercor 0,6 ZAWIERCIE Grupa Can-Pack 4,1 Inter Cars 2,7 Action GK 2,8 Alma Market 1,4 Mix WARSZAWA SOKOŁÓW KIELCE Polskie Składy Budowlane 1,6 BUSKO-ZDRÓJ Electronics 1,3 Tele-Fonika 4,1 MYŚLENICE DBK 1,1 OLSZTYN ABC Data 3,3 Wipasz 1,1 WADĄG Mirbud Pruszyński 0,5 sp. z o.o. 1,1 SKIERNIEWICE KRAKÓW Cyfrowy Polsat 2,4 Kolporter 3,6 Polska Grupa Dealerów 1 Comarch 0,8 TVN SA GK 2 Rovese 1,6 Stalprodukt 2 BOCHNIA Grupa Fakro 1,2 NOWY SĄCZ PKM Duda 1,7 Erbud 1,5 Warbud 1,4 ABM Solid 1,3 TARNÓW Grupa Boryszew 4,3 BORYSZEW Śżka 0,6 LUBZINA Konsalnet 0,6 RZESZÓW Grupa Nowy Styl 1 KROSNO SM Mlekpol 2,9 GRAJEWO SM Mlekovita 2,9 WYSOKIE MAZOWIECKIE Alior Bank 1,3 Lux Med 0,7 Medicover 0,6 Emperia 6,3 LUBLIN Asseco Poland 5 PPHU Specjał 4 Bać-Pol 1 Handlopex 0,6 Barter 2 BIAŁYSTOK Unibep 0,9 BIELSK PODLASKI Tezet 0,9 Stanchem 0,6 Black Red White 1,8 BIŁGORAJ 2000 Pronar 0,7 NAREW Petrodom- -eko Domański 2,2 BIAŁA PODLASKA 2004 kowo mało przedsiębiorstw dużych, wyróżniających się na krajowym i europejskim rynku. Tam też mieliśmy problemy z wytypowam wybitnych firm innowacyjnych. Zaskakujące, że to regiony leżące w zachodj i północnej Polsce, gdzie stan infrastruktury jest lepszy niż w Polsce południowej i wschodj, i bliżej do europejskich rynków. Pod tym względem klasyczny podział na Polskę zachodnią A i wschodnią B staje na głowie. Czyżby jak gdyś prawdziwy artysta Kurs złotego całkowicie Reforma samorządowa powsta płynny Koncern Mittal Premier Donald Tusk zapowiada wejście do strefy (LNM Holdings) kupuje Otwarcie pierwszego nowej sieci Pierwsze notowa PKN Orlen 2004 Bankrutuje Bank Staropolski; to najwięk- Hutę Katowice i Hutę Polskie Huty Stali, w tym odcinka autostrady euro w 2011 r. Tydzień późj bankrutuje Lehman województw Reforma emerytalna A1 przebiegającego i powiatów na giełdzie powsta Otwartych Funduszy Eme Sprzedaż akcji sza upadłość pry- Sendzimira przez woj. pomorskie w Warszawie Brothers i wybucha PKO BP (kolejne watnego Prywatyzacja światowy kryzys rytalnych i 2011) 10 banku TP SA finansowy Przystąpie do Unii Europejskiej 2004 Obniże stawki CIT do 19 proc. Eksport Polski na mieszkańca W ZŁOTYCH Eksport (w tys. dol. USA na mieszkańca) Szwecja 16, Niemcy 15,6 Słowacja 11,9 Francja 8,2 Włochy 7,4 W. Bryt. 6,6 Litwa 6, Otwarcie ostatnich odcinków autostrady A4 na Śląsku, który zyskuje połącze autostradowe z Niemcami W DOLARACH USA Hiszpania 5, Polska 4,2 sce na rynku opanowanym początkowo przez dawne firmy państwowe, a potem zamożnych inwestorów zagranicznych. Są dwa uzupełniające się oblicza polskiej przedsiębiorczości; jedno to setki tysięcy mikrofirm, drugie pokazują ci właś liderzy. Po trzecie, gdy szukaliśmy firm prawdziwie innowacyjnych, trudj było o innowacje techniczne, technologiczne i produktowe, a znacz łatwiej o marketingowe i organizacyjne. To dobrze, że dzięki pomysłowości, przedsiębiorczości, zaradności polskie firmy i ich twórcy potrafią kontynuować rynkową ekspansję. Źle jednak, że gdy wkraczamy w epokę gospodarki wiedzy i innowacji, brakuje nam nowości technicznych i produktowych. Innowacje obok idei, pomysłu, wynalazku wymagają też kapitału. System wsparcia został w ostatnich latach rozwinięty, m.in. dzięki funduszom europejskim. Być może na efekty jeszcze trzeba poczekać, ale na razie słabość w zakresie innowacji technologicznych i produktowych napawa pokojem. W kilku województwach odszuka firm sukcesu było łatwe. W których regionach występuje stosunpowin co przymierać głodem, przedsiębiorca najlepiej hartuje się w najtrudjszych warunkach? Po czwarte, prawdziwą przedsiębiorczość znaleźliśmy też w rolnictwie. I to na skalę większą niż się potocz sądzi. Nie mamy tu na myśli liczących po kilka i kilkanaście tysięcy hektarów latyfundiów należących do spółek handlowych, często z udziałem kapitału zagranicznego, lecz grupę efektywnych rodzinnych gospodarstw rolnych, o przeciętnej powierzchni ok. 50 hektarów, których obroty i dochody są w których województwach, nawet większe niż obroty mikrofirm. Ile ich jest? Badania Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (FADN), które wykorzystaliśmy, odpowiadają na to pyta (dotyczą tylko części gospodarstw rolnych) ale z pewnością dziesiątki tysięcy. Wreszcie, na zakończe, obserwacja dotycząca społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Znaczna część przedsiębiorców, że z małych i średnich firm, deklaruje zrozumie dla pożytków płynących z CSR. W praktyce ciągle jednak liderami CSR w Polsce są firmy największe, bardzo często 2008 Na szczycie UE w Brukseli Polska wynegocjowała okres przejściowy do 2019 roku w zakupie uprawń do emisji w energetyce 2008

7 2009 Zakończe wieloletgo sporu z Eureko o PZU (PZU wchodzi na giełdę w 2010 roku) 2010 Giełda (GPW SA) debiutuje na giełdzie nansowania rozwoju ze środków własnych mimo ograniczonych zasobów kapitałowych, nadal jeszcze wystarczająca orientacja globalna polskich firm. Polska w rankingach kraj Doing Ranking Ranking Business wolności konkurencyjności (Bank gospodarczej (Światowe Światowy (Heritage Forum 2013) Foundation Ekonomiczne 2012) 2012) Singapur W. Bryt Szwecja Niemcy Litwa Szwajcaria Słowacja Węgry Polska Czechy Jednak największe pasywo, na które przedsiębiorcy mają ograniczony wpływ, to warunki gospodarowania. Z jednej strony Polska jest jednym z najbardziej atrakcyjnych terenów do inwestowania w Europie trzecim po Wielkiej Brytanii i Niemczech w rankin Rząd przejmuje część wpłat do OFE 2011 ŹRÓDŁO: RANKINGI filie i spółki córki międzynarodowych koncernów. Na szczęście z wielu doświadczeń i przekazów wynika, że polscy przedsiębiorcy, choć unikają formalnych sytuacji ich jak uczestnictwo w konkursach czy pisa raportów CSR, działają odpowiedzial na rzecz lokalnych społeczności, klientów i kontrahentów, tyle że afiszując się zbytnio. Wystarczy porozmawiać z wójtami i burmistrzami, by się dowiedzieć, jak wiele miejscowe społeczności zawdzięczają przedsiębiorcom. Spróbujmy na zakończe sporządzić bilans aktywów i pasywów polskich przedsiębiorców i gospodarki. Aktywa to duży rynek wewnętrzny, związki z gospodarkami Unii Europejskiej, zwłaszcza miecką, potencjał wiedzy i przedsiębiorczości dobrze wykształconych obywateli, stabilny system finansowy, bogactwo ziemi i jej skarbów, inwencja i ambicja polskich przedsiębiorców. Pasywa to ograniczona zdolność do innowacji technologicznych, nadal słaba infrastruktura komunikacyjna, trwający odpływ wysoko wykwalifikowanych pracowników do krajów wysoko rozwiniętych, skłonność do figu Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju UNCTAD, drugim po Niemczech w klasyfikacji Ernst and Young. A z drugiej strony zajmuje dalekie pozycje w rankingach międzynarodowych: Doing Business (ranking warunków prowadzenia działalności gospodarczej poz. 55.), Heritage Foundation (ranking wolności gospodarczej - poz. 64.), World Economic Forum (ranking konkurencyjności poz. 41.). Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan od lat publikuje Czarną Księgę Barier, nadal bardzo grubą, stety. Bez zmiany tej sytuacji polska naturalna zaradność i przedsiębiorczość wystarczy do rozwoju. Biurokracja, wysokie podatki i opłaty, skomplikowane przepisy prawne te bariery od lat pojawiają się na czołowych pozycjach listy hamulców przedsiębiorczości. Ostatnio zmiany na lepsze zachodzą, ale zbyt wolno. Kiedy Europie grozi stracona dekada, szanse wzrostu gospodarczego musimy wykreować sami państwo, przedsiębiorcy, obywatele Otwarcie autostrady Nowy Tomyśl Świecko, połącze centralnej Polski z Europą PKPP Lewiatan 2012 Otwarcie całej autostrady Warszawa Berlin i lotniska w Modli 2012 Muzeum Rybołówstwa w Helu gospodarcze korze Mamy w Polsce setki obiektów muzeów, starych fabryk, skansenów, dzieł inżyrskich pokazujących historyczne korze przedsiębiorczości na naszych ziemiach. Poniżej przedstawiamy TOP 30 najciekawszych obiektów: Woj. Kredowe podziemia w Chełmie. Kredę, surowiec używany w budownictwie, szkołach, do produkcji farb i pudrów kosmetycznych, wydobywano i eksportowano już w średniowieczu. Woj. świętokrzyskie Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi. Malec. Tu w kształcie XIX-wiecznym zachowały się walcownia i gwoździarnia. ominąć pruskie cła paraliżujące handel Królestwa Polskiego. Woj. śląskie Podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych w Tarnowskich Górach W Zabrzu skansen górniczy Królowa Luiza W browarach w Tychach i Żywcu działają muzea warzenia piwa. Woj. opolskie Muzeum Gazownictwa w Paczkowie, z ciekawymi eksponatami dla fanów energetyki, między innymi lampami, piecami i gazomierzami Woj. dolnośląskie Muzeum Ceramiki w Bolesławcu Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy Stara kopalnia złota w Złotym Stoku Woj. lubuskie Skansen winiarstwa w Ochli z ostatnią na ziemiach polskich wieżą winiarską Woj. małopolskie W Wieliczce sól wydobywano już 5,5 tys. lat temu, jednak kopalnia powstała w XII wieku, podob jak kopalnia w Bochni. Muzeum drogownictwa w Szczuci Skansen kolejowy w Chabówce, jeden z największych w Europie Woj. warmińsko- -mazurskie Kanał Elbląski efekt zwykłej inwencji inżyrskiej, powstał w połowie XIX wieku. Miał ułatwić transport drewna, materiałów budowlanych i torfu. Muzeum Piernika w Toruniu ze zrekonstruowaną XVI-wieczną piernikarnią Woj. pomorskie Zabytkowa kuźnia wodna w Gdańsku Oliwie Muzea rybołówstwa na Helu i Jastarni Zabytkowa elektrownia wodna w Soszycy. Znajduje się na rzece Słupia, powstała pod koc XIX wieku i nadal działa. Woj. W Jaraczu muzeum młynarstwa W Sielinku jedyne w Polsce i jedno z trzech w Europie muzeum rzeźnictwa Woj. łódzkie Manufaktura w Łodzi zrewitalizowany kompleks 13 budynków fabryki Izraela Kalmanowicza Poznańskiego Woj. Skansen Kolei Wąskotorowej w Gryficach Najstarsze kino świata działający przerwa od 103 lat Pior 1909 w Szczeci, wpisany do Księgi rekordów Guinnessa. Woj. mazowieckie W Żyrardowie osada fabryczna, jeden z licznych zachowanych w Europie w całości zespołów urbanistycznych miasta przemysłowego z drugiej połowy XIX wieku Woj. podkarpackie W Bóbrce powstała pierwsza w Europie kopalnia ropy naftowej teraz skansen przemysłu naftowego. W Łańcucie Muzeum Gorzelnictwa W Przemyślu Muzeum Dzwonów i Fajek pokaz rzemieślniczego mistrzostwa Woj. kujawsko- Największe bankructwo -pomorskie KGHM kupuje kanadyjską III RP. Sąd ogłasza Sięgające 10 pięter i rozciągające firmę Quadra FNX Mining, upadłość wielkiej spółki Woj. się nad Wisłą na długości ponad przeprowadzając 2011 Stawki PIT obniżone do 18 i 32 budowlanej PBG Kanał Augustowski wybudowano go w latach , by spichlerze w Grudziądzu 300 metrów XVI-wieczne Wybucha afera największą polską Podwyższe z możliwością procent hazardowa inwestycję stawki VAT do zawarcia układu zagraniczną 8 i 23 procent (2,83 mld dol.) Fot. Grzegorz Brodowski

8 8,9 Nasz produkt krajowy wart jest tyle co Rozwijamy się W ciągu ostatnich trzech lat produkt krajowy wzrósł real o blisko 10 proc. Trzy czwarte z go powstaje w gospodarce, w sferze budżetowej jedna czwarta. Dostrzegają to Polacy. W ogólnopolskich badaniach opinii publicznej przeprowadzonych w 2012 r. przez GfK Polonia dla PKPP Lewiatan 74 proc. z nich zgodziło się ze stwierdzem, że to przedsiębiorcy wytwarzają większość dochodu Polski. Polska jest bogata jak kraje Europy Zachodj, ale dystans ten stale się zmjsza. Pisaliśmy o tym we wstępie do atlasu. Z produktem krajowym w wysokości dol. na mieszkańca, wg siły nabywczej, w 2011 r. byliśmy na świecie na 45 miejscu. Problemem jest głębokie zróżnicowa poziomu produktu krajowego w poszczególnych regionach Polski. Na Mazowszu, dzięki Warszawie PKB przekracza już średnią europejską, na Podkarpaciu i Lubelszczyź jest o jedną trzecią niższy niż przecięt w Polsce. Produkt krajowy w ciągu 12 lat wzrósł o: 1800 Produkt krajowy brutto (w mld zł) Irlandia Produkt krajowy brutto nominalny (w mld dol.) ważony parytetem siły nabywczej (w mld dol.) Wielka Brytania ,5procent na osobę ważony parytetem siły nabywczej (w tys. dol.) Holandia Norwegia Dania 37 Niemcy Szwecja Czechy Finlandia Polska Łotwa Litwa Estonia ,6 3/4 tys. zł w 2011 r. Produkt krajowy na mieszkańca wynosił Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca (w tys. zł, 2009 r.) Przedsiębiorcy wypracowują ponad całego produktu krajowego Polska 31,3 tys. ton złota (1 tona złota 172 mln zł) i wyniósł 1523 mld zł w 2011 roku Polski PKB ważony parytetem 4,7 siły nabywczej stanowi procent PKB Unii Europejskiej Wartość dodaną która jest podobna wielkością do PKB wypracowują przede wszystkim przedsiębiorcy pomorskie Belgia rolnictwo, leśnictwo Słowacja 3, ,3 i rybactwo Ukraina warmińsko-mazurskie przemysł ,6 Luksemburg Mołdawia ** 30,9 26 kujawsko- budownictwo Austria pomorskie Rumunia 11 3 Węgry 26 Francja ,8 313 Słowenia mazowieckie handel, naprawa 7, lubuskie pojazdów, transport BiH Serbia 18 56,4 i gospodarka magazynowa, Szwajcaria Bułgaria zakwaterowa W przedsiębiorstwach ,1 37,4 łódzkie i gastronomia, informacja 82 Czarnogóra powstaje trzy czwarte 5 12 i komunikacja 30,1 Hiszpania 94 7 dolnośląskie 32,2 Portugalia Chorwacja produktu krajowego 19 finanse świętokrzyskie 38,4 opolskie 23,7 i ubezpieczenia, Włochy Albania13 8 Macedonia proc. mieszkańców Polski śląskie obsługa rynku , ,8 27,3 ruchomości docenia wkład przedsiębiorców w zamożność kraju Grecja 37,8 342 podkarpackie pozostałe usługi, Cypr * małopolskie m.in. administracja 3. Produkt przypadający na 24,2 30,2 24,1 publiczna, obrona Malta narodowa, edukacja, mieszkańca wzrósł o 10 proc nauka, opieka zdrowotna, w ostatnich trzech latach kultura * DANE DLA TERENU KONTROLOWANEGO PRZEZ RZĄD CYPRU; **Z WYŁĄCZENIEM NADDNIESTRZA ŹRÓDŁO: ŹRÓDŁO: BANK ŚWIATOWY Rosja Czy przedsiębiorcy wytwarzają większość dochodu Polski? wiem zdecydowa zdecydowa raczej % ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, raczej

9 1331 codzien rejestrowanych jest firm ( ) ( ) pomorskie warmińsko- -mazurskie ( ) ( ) 8802 (88 635) Czyli jeden podmiot kujawsko-pomorskie gospodarczy powstaje ( ) 9943 ( ) (99 833) co 22 sekundy* Wszyscy jesteśmy przedsiębiorcami Polska ma ogromny potencjał przedsiębiorczości: 590 tys. spółek prawa handlowego i cywilnych, 2,8 mln osób fizycznych, które zarejestrowały działalność gospodarczą. Co roku ponad 300 tys. osób rozpoczyna swoją przygodę z biznesem. Nie zawsze odnoszą sukces. Działalność gospodarcza z natury związana jest z ryzykiem. Błędy w zarządzaniu, trafiony produkt, zbyt silna konkurencja, która wpuści na rynek debiutanta wszystko to sprawia, że co druga nowa firma zamyka działalność w ciągu pierwszych trzech lat istnia. Dlatego aktywnych firm jest znacz mj niż zarejestrowanych około 1,87 mln w 2011 r., w tym 1,77 mln mikrofirm. Co wtedy? Jak powiedział Henry Ford: Porażka to po prostu okazja, by zacząć od początku, tym razem inteligentj. Mimo problemów działalność w biznesie jest dobrze postrzegana. Większość mieszkańców Polski (71 proc.) chciałaby, aby ich syn czy córka zostali przedsiębiorcami. lubuskie ( ) W sumie na koc 2011 r. w Polsce zarejestrowanych było podmiotów gospodarczych łódzkie ( ) Z badań GUS wynika, że aktywnych jest ok. 48 procent. W 2011 r. mieliśmy 48 aktywnych firm na 1000 mieszkańców. We wszystkich pracuje ok. 9 mln ludzi, W 2011 r. było ich tysięcy. 95 procent z nich 8800 to maleńkie, najczęściej jedno- i dwuosobowe firmy. średnio 5 osób w firmie ( ) Firmy aktywne w 2011 r. pozostałe przemysł (93 363) Firmy prywatne dolnośląskie w województwach świętokrzyskie mikroprzedsiębiorstwa (do 9 pracujących) ,6 opolskie transport (2011 r.) małe (10-49) i magazyny nowo rejestrowane * % 31,8 8,1 1. Co godzinę w Polsce ( ) śred ( ) * 25,4 10 rejestrowanych jest powierzchnia koła proporcjonalna handel i naprawa budownictwo duże ( powyżej 249) 3 167* * DANE ZA 2010 R. 166 firm (7075) do liczby firm nowo rejestrowanych ( ) Przychody wynoszą średnio w poszczególnych grupach: 2. Po trzech latach połowa ( ) w nawiasie podano liczbę firm ogółem, stan na koc 2011 r. śląskie 0,4 nowych firm w Polsce nadal podkarpackie mln zł Nowo rejestrowane firmy prywatne w Polsce ogółem Średnio w firmach istje i się rozwija (2011 r.) każda od mikro 3. W Polsce jest 31 razy więcej małopolskie firma 454,5 podmiotów prywatnych miała mln zł w 2010 roku w dużych niż publicznych przychody1,9mln zł, do przedsiębiorstwach, PODMIOTY WRAZ ZE STOWARZYSZENIAMI I FUNDACJAMI mazowieckie ( ) * ZAKŁADAJĄC, ŻE REJESTRACJA JEST MOŻLIWA 5 DNI W TYGODNIU, 8 GODZIN DZIENNIE W tym: w sektorze publicznym w sektorze prywatnym

10 Jesteśmy społeczeństwem przedsiębiorczych kobiet. Mj więcej jedna trzecia osób pracujących na własny rachunek to kobiety, jeszcze wyższy jest odsetek pań wśród osób zakładających firmy. W porównaniu z sąsiednimi państwami więcej kobiet jest w Polsce samozatrudnionych. Obok prezentujemy porówna firm kobiecych i męskich w Polsce. Różnice między wspomnianymi rodzajami firm wynikają jedy z różnic w charakterach i niższej skłonności do ryzyka u pań. Faktem jest rówż, że kobiety częściej zakładają firmy w sektorze opieki zdrowotnej, edukacji, gastronomii, obsłudze rynku ruchomości czy innych usługach, gdzie np. o innowacje trudj, a kredyt jest mj potrzebny. Nadto obecne spowol jest siljsze w męskim transporcie i budownictwie niż w usługach, co rzutuje na strategie tych firm. W efekcie okazuje się, że choć zagrożonych jest więcej firm kobiecych niż męskich, to jednak wskaźniki przeżywalności są podobne. Tysiące Przedsiębiorczych Kobiet- szefów firm jest Firmy zarządzane przez kobiety w porównaniu z męskimi...są ostrożjsze przy przyjmowaniu nowych pracowników (proc.) 12, ,2 13,5 wzrost zatrudnia w 2011 r. (fakt) wzrost zatrudnia w 2012 r. (prognoza)...ostroż oceniają i prognozują wzrost zysków i sprzedaży (proc.) 29,7 34,3 30,1 32,9 21,7 prognoza wzrostu zysku w 2012 r. prognoza wzrostu sprzedaży w 2012 r....planują niższe inwestycje w innowacje, nowe technologie i zapowiadają mj nowych produktów (proc.) 20,7 23,4 4,8 9,1 kobiet 25,6 prognoza wzrostu udziału w rynku w 2012 r. razy więcej niż pielęgniarek 3*NAUCZYCIELI JEST W POLSCE PONAD 493 TYSIĄCE, ALE PONIEWAŻ W EDUKACJI 3 NA 4 ZATRUDNIONE OSOBY TO KOBIETY, SZACUJEMY, ŻE NAUCZYCIELEK JEST OKOŁO 370 TYSIĘCY (GUS, OŚWIATA I WYCHOWANIE W ROKU SZKOLNYM 2010/2011)...są rówż bardziej ostrożne w inwestycjach... są mj zorientowane na ekspansję Unikatowe badania CBOS dla PKPP Lewiatan przeprowadzono w 2012 r. Próba obejmowała w całej Polsce 1500 przedsiębiorstw mikro, małych i średnich, w których wyodrębniono firmy kobiece (których szefami lub właścicielami są kobiety) i męskie....są też bardziej niż męskie zorientowane na jakość obsługi klienta, mj zaś na cenę i jakość produktu lub usługi. Najważjszy czynnik konkurencyjny w horyzoncie dwóch, trzech lat: (proc.) 37,7 39,1 18,4 19, ,9 Udział kobiet wśród pracujących na własny rachunek w Polsce modernizujących i zwiększających moce produkcyjne (proc.) 21,6 17,7 20,2 13,8 wzrost nakładów na inwestycje w 2011 r. (fakt) wzrost nakładów na inwestycje w 2012 r. (prognoza)...jednak ich innowacyjność jest niższa niż męskich (procent firm, które wdrożyły innowacje w latach ) 30,1 31,9 34,2 30,6 38,5 17,8 3,9 % % % % % W Polsce w zakładach opieki zdrowotnej i prywatnych praktykach pracuje 184,8 tys. pielęgniarek (GUS, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2010 roku). Z kolei z danych Eurostatu i GUS wynika, że 14,8 Udział kobiet wśród pracodawców w Polsce* * KOBIETY PRACUJĄCE NA WŁASNY RACHUNEK, ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW międzynarodową i ogólnopolską niż męskie. Odsetek firm wskazujących 27,2 jako priorytet biznesowy: (proc.) 16 4,1 27,1 25,2 ok. 570 tys. kobiet kieruje firmami (w tym jednoosobowymi). Podob zaskakujące jest porówna z nauczycielkami. Otóż jest ich w Polsce mj niż przedsiębiorczych kobiet*. 8,2 działa w Unii Europejskiej i świecie 31,2 Udział kobiet wśród zakładających firmy w 2010 r. działa w skali całej Polski 25,8 31,7 W zestawieniu z naszymi sąsiadami mamy najwyższe odsetki kobiet-pracodawców i pań pracujących na własny rachunek w jednoosobowych firmach. 5,1 Procent kobiet pracujących na własny rachunek powyżej 50 godzin tygodniowo Procent kobiet-pracowników najemnych pracujących powyżej 50 godz. tygodniowo** ** W SEKTORZE PRYWATNYM, AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI POLSKI, IV KW Odsetek kobiet samozatrudnionych mających pracowników wśród kobiet pracujących ogółem (pracodawcy) Odsetek kobiet samozatrudnionych pracujących na własny rachunek (bez pracowników) wśród kobiet pracujących ogółem Odsetek kobiet samozatrudnionych mających pracowników wśród kobiet samozatrudnionych ogółem Szwecja Niemcy 2,5 32,8 29,4 Czechy W 396 polskich spółkach giełdowych w zarządzie zasiadają 142 kobiety, 24 pełnią funkcję prezesa. 1,7 4,1 1,8 10,1 15,3 Polska 2,9 11,5 19,9 2,1 7,5 21,9 Litwa 1,3 5,9 18,2 Słowacja ŹRÓDŁO: EUROSTAT W ich radach nadzorczych zasiada 299 pań. wzrost inwestycji w badania i rozwój w 2012 r. (prognoza) wzrost liczby nowych produktów w 2012 r. (prognoza) jakość obsługi klienta cena jakość produktu (usługi) produktowe procesowe organizacyjne marketingowe ŹRÓDŁO: GPW, WYLICZENIA WŁASNE 1. Założycielką lub szefową co trzeciej firmy jest kobieta 2. Pa dominują w ochro zdrowia, edukacji, gastronomii, części usług 3. Polki są bardziej przedsiębiorcze niż pa w Europie...są bardziej zorientowane na wzrost sprzedaży i zysku, mj na utrzyma się na rynku i wzrost udziału w nim. Cel strategiczny: (proc.) 25,6 21,8 14,8 11,9 39,6 8,2 44,2 utrzyma się na rynku wzrost sprzedaży wzrost zysku wzrost udziału w rynku 11,8...wyraź ostrożj korzystają z kredytów (proc.) 4,8 6,7 Efekt wśród firm kobiecych więcej jest firm zagrożonych, mj dynamicznych i innowacyjnych. Podział firm według typów: (proc.) 23,9 11,6 14,7 7,5 48,3 26,1 32,5 35,3 zagrożony (przewidują spadek przychodów, zatrudnia, zysku, brak inwestycji i innowacji) na rozdrożu (spadek przychodów, zatrudnia, zysku, ograniczone inwestycje, brak innowacji) stabilny innowator (przewidują wzrost przychodów, zysku, inwestycji, nowe produkty) dynamiczny innowator (wzrost przychodów, zysków, inwestycji, zatrudnia, dużo nowych produktów) Wskaźniki przeżywalności dla firm założonych przez kobiety i mężczyzn są podobne (proc.) Firmy założone w 2009 r. aktywne nadal w 2011 r. Firmy założone w 2006 r. aktywne nadal w 2011 r. 76,3 76,7 43,8 46,

11 899 Majątek firm dziś jest wart tyle co Pomnażamy W Polsce środki trwałe brutto w przedsiębiorstwach w 2010 roku miały wartość ponad 1439 miliardów złotych. Co roku też dzięki inwestycjom rosną o kilka procent. Być może dlatego przedsiębiorców uważa się za zamożnych sądzi 80 procent mieszkańców Polski. To pogląd uprawniony w odsieniu do właścicieli i szefów średnich i dużych firm. Jednak znakomitą większość polskich przedsiębiorstw ponad 95 procent stanowią małe, jedno-, dwuosobowe firmy, których majątek to często tylko komputer i samochód. Średnio majątek brutto mikrofirmy (do dziewięciu zatrudnionych) w Polsce wynosi 101 tys. zł. Jest zatem dość skromny, ale przedsiębiorcy stale starają się go powiększać. W latach majątek przedsiębiorstw w Polsce wzrósł o 49 procent. Jak mówi właściciel Getin Holding Leszek Czarnecki: Pieniądze są jedy miernikiem skali sukcesu, a liczą się ambicja, porównywa się do innych i inwestowa w firmę. nasz majątek 30 20,4 lubuskie 30,1 17,4 35,5 21 pomorskie 33,5 24,5 kujawsko- -pomorskie 26,8 17,4 łódzkie 29,2 18,9 warmińsko- -mazurskie 20 13,3,7 Środki trwałe w przedsiębiorstwach* maszyny, budynki, urządzenia są warte w Polsce 1439mld zł *TYLKO FIRMY NIEFINANSOWE 8 lat wcześj wartość środków trwałych wynosiła 968mld zł Stadionów Narodowych Przez 8 lat wzrosła o: 49 proc. dolnośląskie 1,3 41,1 Aktywa trwałe netto, Te aktywa to: środki trwałe 755,6 środki trwałe w budowie 23,1 tylko w firmach w tym: grunty 70,2 86,8 18,3 opolskie składających bilans wartości materialne 12,9 35 i rachunek wyników, i prawne świętokrzyskie bln zł budynki 24,4 mają wartość 423,7 49,6 22,7 mld zł długoterminowe 17,7 aktywa finansowe Wartość brutto urządzenia 267 środków trwałych techniczne mld zł warte są środki pozostałe 99,5 i maszyny w przedsiębiorstwach Ponad132trwałe w rolnictwie 201,7 środki transportu 41 pozostałe 19, DANE ZA 2010 ROK w 2010 r. (w tys. zł na mieszkańca)* śląskie 1. Majątek polskich firm 41,7 Aktywa obrotowe W tym: Kapitały własne to już Można by za zbudować wzrósł prawie o połowę * CZARNYM KONTUREM 28,8 I LICZBĄ POKAZANO WARTOŚCI mają wartość należności Z ROKU 2002; DANE BEZ MIKRO FIRM małopolskie podkarpackie w ciągu 8 lat 27,6 23,1 krótkoterminowe 19,0 14,7 2. Wynosi ponad 35 tys. zł 430,5 mld Środki trwałe mln zł w przeliczeniu na mieszkańca inwestycje finansowe na mieszkańca Środki trwałe Stadionów Narodowych krótkoterminowe 3. Mamy prawie 4 grosze (w tys. zł) na mieszkańca 265,1 Z każdej złotówki kapitału Wskaźnik rentowności w 2010 r. w 2002 r. zysku z każdej złotówki w ciągu 8 lat wzrosły o mld zł zapasy własnego wypracowujemy obrotu wynosi 3,9 proc., 251,4 przychody 2,5 zł czyli 3,9 grosza zysku sprzedaży pozostałe i 10 groszy zysku netto z każdej złotówki sprzedaży, DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH LICZBA 35,9 23,1 52,8 proc. PRACUJĄCYCH PRZEKRACZA 9 OSÓB 31,3, DANE ZA 2011 ROK mazowieckie 67,7 44,7 21,1 13,9 (wartość Stadionu Narodowego: 1,6 mld zł)

12 20 3,3 1,5 Przedsiębiorcy wypracowali* Więksi *firmy zatrudniające pow. 9 osób Czy przedsiębiorca pracuje 112,5 więcej niż inni? zdecydowa bln złotych wyniosły przychody wiem 6 firm w Polsce 9 Są 17 mld zł zysków zdecydowa 3,5 3, ,5 % dochody firm raza większe zysk netto NIŻ BUDŻet 3, niż w 2004 roku 2,5 2, raczej raczej 2,0 60 ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, Przychody przedsiębiorców są W każdym województwie Przychody firm ogółem przychody firm ogółem (w mld zł) pozostałe są wielokrot 392,7 większe niż dochody pomorskie (+61,1 proc.) (19 razy) 243,8 samorządów warmińsko ,7 -mazurskie hotele (11 razy) i restauracje 7,9 6,2 55,5 23,6 15,1 (+56,2 proc.) hotele i restauracje transport (12 razy) Polska 0,3 148,5 (-29,3 proc.) 3297,3 149,1 0,4 7,2 87,4 (-0,4 proc.) (+50,4 proc.) transport budownictwo 2,4 (-69,0 proc.) 245,6 (+148 proc.) 7,9 2193,1 kujawsko-pomorskie (15 razy) mazowieckie 99 budownictwo (12 razy) 7,1 8,4 123,8 (39 razy) 4,9 57,7 (+493,3 proc.) 26,2 1029,6 przemysł handel 1271,3 1215,6 1,2 handel (26 razy) (+51,3 proc.) (+43,7 proc.) 20,1 (+70,5 proc.) 13, ,3 845,7 lubuskie (13 razy) 11,8 4,2 54,9 Cywilizacja i zysk idą ręka w rękę powiedział prawie sto lat temu prezydent Stanów Zjednoczonych Calvin Coolidge. To prawda. Bez zysków firm byłoby rozwoju gospodarczego. Z zysków finansowane są innowacje i inwestycje, z zysków rodzą się nowe miejsca pracy. A skąd się biorą zyski? To oczywiście nadwyżka przychodów nad kosztami, ale żeby uzyskać przychody, potrzebne są towary lub usługi, na które jest popyt. Wówczas konsumenci oceniają, że przedsiębiorcy są pożyteczni. W Polsce właś uważa trzy czwarte mieszkańców. Ale też, by pojawiły się przychody i zyski, potrzebna jest praca samych przedsiębiorców. Dużo pracy. Cieszy, że ten wysiłek jest dostrzegany. Prawie dwie trzecie Polaków uważa, że przedsiębiorcy pracują więcej niż inni. dolnośląskie (18 razy) 12,8 224,9 łódzkie (16 razy) ,9 razy większe niż dochody gmin Przychody z działalności operacyjnej banków (w mld zł) 55 procent większe Wynik finansowy netto (w mld zł) pozostałe 21,8 (+176,2 proc.) Przychody z działalność operacyjnej towarzystw ubezpieczeniowych (w mld zł) świętokrzyskie Zmiana od 2004 roku Zmiana opolskie (12 razy) (12 razy) 40 9 od 2004 roku 5,6 65,4 28,1 4,1 50,1 +130,3% śląskie 27,6 +106,9% Przychody firm (22 razy) w Polsce wzrosły 18,1 402,2 Wynik finansowy netto banków Wynik finansowy netto towarzystw małopolskie o 50 proc. w ciągu (w mld zł) ubezpieczeniowych (w mld zł) (19 razy) ostatnich sześciu lat podkarpackie 8 13,8 256,4 70 (11 razy) 2. 78,3 proc. firm 9,1 101,9 15,7 6,1 przynosi zyski proc. Polaków uważa, dochody jednostek samorządu terytorialnego Zmiana od 2004 roku Zmiana od 2004 roku 40 4 że przedsiębiorcy (w mld zł) są pożyteczni dla przychody firm ogółem 6,7 +135,6% +118,3% 2,8 społeczeństwa 2 w mld zł i jako wielokrotność dochodów gmin, MF ŹRÓDŁO: KNF (11 razy) 8,5 89, , Zyski są o niż w 2004 roku 72,4 Polska 112,5 (+54,6 proc.) przemysł 60,2 (+39,3 proc.) 43,2 57,1

13 Pączkowa Warszawska giełda to jedna z największych historii sukcesu III Rzeczpospolitej. Prezes Wiesław Rozłucki z gronem współpracowników 20 lat temu stworzył najważjszą w Polsce instytucję rynku kapitałowego, skutecz walczącą z Wiedm o miano największej giełdy w Europie Środkowej pod względem liczby notowanych spółek oraz obrotów akcjami. Bardzo dobrze prezentuje się że rynek instrumentów pochodnych. Ostat lata były trudne dla inwestorów i dla wielu firm, ale najlepsi nadal odnoszą sukcesy, a wieloletni trend głównego wskaźnika warszawskiej giełdy WIG 20 pokazuje, że ich notowania rosną. Choć oczywiście do szczytów z 2007 roku jeszcze daleka droga. Sądzimy jednak, że dystans do największych giełd w Europie będzie się zmjszał dzięki polskim przedsiębiorcom i inwestorom. Warszawska Giełda to dochodowa firma, z zyskami na poziomie 134 mln zł w 2011 r. i rentownością netto 50 procent. kapitału Wartość giełdowa naszych spółek jest Parametry wybranych giełd papierów wartościowych Warszawa Wiedeń Budapeszt Praga Liczba notowanych spółek 777 Kapitalizacja notowanych spółek (w mld euro) Transakcje instrumentami pochodnymi (w mln kontraktów) ,4 14,6 13, , , ,5 4,8 4,1 4, , ,2 1, ,8 0,8 0, Obroty akcjami (w mld euro) 94 Kalendarium warszawskiej GPW Notowania WIG 20 (w punktach) Obroty obligacjami (w mld euro) ,8 46 0,8 0,6 0, ,6 30 0, ,3 0, ,3 14 0, ,6 razy większa 8,6niż ich kapitał akcyjny 22 III 1991 Sejm uchwalił ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, tworząc ramy prawne dla rynku kapitałowego w Polsce. 6 VII VIII X IV 1991 historyczny GPW uruchomiła Indeks największych minister przekształceń rekord nowy, regulowany spółek WIG 20 ustanawia własnościowych i minister finansów notowań rynek obrotu swój rekord 1. Na warszawskiej reprezentujący Skarb Państwa indeksu WIG dla mjszych spółek wszech czasów giełdzie notowanych podpisali akt założycielski Giełdy 16 I pkt NewConnect 3917 pkt jest ok. 800 spółek Papierów Wartościowych uruchomiono w Warszawie 3 X IX XI Ich wartość jest 8-krot rynek 16 IV 1991 notowania na instrumentów 22 IX 2003 GPW uruchomiła rozpoczęcie notowań większa niż kapitał, jaki pierwsza sesja z udziałem warszawskiej 15 VII 1997 pochodnych debiut opcji 14 X 2003 rynek obligacji akcji GPW SA włożyli w przedsiębiorcy siedmiu domów maklerskich, giełdzie odbywają wprowadzono kontrakty na WIG20 debiut pierwszej Catalyst na głównym na której notowano akcje: się pięć dni terminowe spółki zagranicznej dla firm parkiecie GPW 3. Inwestorzy kupują i sprzedają akcje warte ćwierć do notowań Tonsilu, Próchnika, Krosna, w tygodniu ciągłych akcje na indeks na GPW i samorządów Kabli i Exbudu (wcześj raz pierwszych WIG20 Banku Austria biliona złotych rocz w tygodniu) pięciu spółek Creditanstalt AG Giełdy w 2011 r. liczba notowanych spółek kapitalizacja notowanych spółek (w mld euro) obroty akcjami (w mld euro) NYSE Euronext Madryt Deutsche Boerse SIX Zurych Warszawska GPW ŹRÓDŁO: GPW