Obchody 70. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim Harmonogram oficjalnych uroczystości

Transkrypt

1 Obchody 70. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim Harmonogram oficjalnych uroczystości 18 kwietnia, godz , Teatr Wielki Opera Narodowa Uroczysty koncert w wykonaniu Filharmonii Izraelskiej pod dyrekcją Zubina Mehty 19 kwietnia, godz Uroczystości pod pomnikiem Bohaterów Getta Z udziałem Powstańców, Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz, przedstawicieli rządu RP, Sejmu i Senatu RP, środowisk żydowskich oraz zaproszonych gości. Na zaproszenie Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz do stolicy przyjadą merowie miast partnerskich i zaprzyjaźnionych. W uroczystościach udział wezmą przedstawiciele Belgradu, Berlina, Kijowa, Lublany, Luksemburga, Paryża, Rzymu, Sofii, Tallinna Wiednia, Wilna i Zagrzebia. Po części oficjalnej pod pomnikiem, jak co roku odbędzie się przemarsz trasą walk w getcie pod pomnik Umschlagplatz. Część oficjalna kontynuowana będzie w budynku Muzeum Historii Żydów Polskich. W trakcie uroczystości w muzeum zostanie zaprezentowana część Archiwum Ringelbluma ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego. Wydarzenia towarzyszące potrwają do 16 maja. Data ta wyznacza koniec powstania i finał akcji likwidacyjnej getta wysadzenia Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. Wydarzenia rocznicowe skoncentrowane będą przede wszystkim na Muranowie, a w szczególności przy pomniku Bohaterów Getta oraz w Muzeum Historii Żydów Polskich. Zgodnie z długoletnią tradycją drugim ważnym rejonem obchodów rocznicy Powstania będą okolice placu Grzybowskiego. Organizator : Miasto Stołeczne Warszawa Honorowy patronat: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski Zorganizowano przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Partnerzy: Muzeum Historii Żydów Polskich, Teatr Wielki Opera Narodowa, Fundacja Shalom; Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Ogrodniczych (MPRO), Sponsorzy: Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK), Pałac Kultury i Nauki (PKiN), Szybka Kolej Miejska (SKM), Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o. 1

2 Koncert Izraelskiej Orkiestry Filharmonicznej w 70. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim Wstęp wyłącznie za okazaniem zaproszeń Dyrygent: Zubin Mehta Skrzypce: Julian Rachlin Kantor: Yaakov Lemmer Artyści Teatru Żydowskiego Chór Teatru Wielkiego Opery Narodowej W programie: Część I Modlitwa El male rachamin Yaakov Lemmer Hymn Bojowników Getta Zog nit keynmol (w aranżacji Krzysztofa Herdzina) Artyści Teatru Żydowskiego Chór Teatru Wielkiego Opery Narodowej Izraelska Orkiestra Filharmoniczna Ludwig van Beethoven, Uwertura Egmont op. 84 Izraelska Orkiestra Filharmoniczna Ludwig van Beethoven, Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 Julian Rachlin (skrzypce) Izraelska Orkiestra Filharmoniczna Część II Ludwig van Beethoven, V Symfonia c-moll op. 67 Izraelska Orkiestra Filharmoniczna Retransmisja koncertu: 70. rocznica Powstania w Getcie Warszawskim: Zubin Mehta i Orkiestra Filharmonii Izraelskiej koncert w Teatrze Wielkim w Warszawie Emisja w TVP2 18 kwietnia, ok. godz (czas: ok. 110 min). 2

3 Akcja społeczna Żonkile Upamiętniając datę wybuchu Powstania, w dniach kwietnia na ulice Warszawy wyjdzie kilkuset wolontariuszy. Rozdając papierowe żonkile, będą opowiadali o ich symbolice i namawiali przechodniów do przypinania kwiatów do ubrań na znak pamięci o Powstaniu. Żonkil to symbol pamięci, szacunku i nadziei. Żonkile zakwitają w kwietniu miesiącu wybuchu Powstania. Marek Edelman, jeden z jego przywódców, co roku składał pod pomnikiem Bohaterów Getta bukiet żółtych kwiatów, często właśnie żonkili. Odwołując się do tego symbolu, organizatorzy obchodów chcą, aby mieszkańcy Warszawy i goście spoza miasta wykonali prosty gest, przypinając mały, żółty kwiat do swoich ubrań. Celem akcji jest przypomnienie warszawiakom o heroicznym Powstaniu i likwidacji warszawskiego getta, która niemalże położyła kres istnieniu społeczności warszawskich Żydów. Symboliczna, miejska akcja powstała, aby pielęgnować pamięć o tamtych wydarzeniach. Będzie również jednym z elementów kształtujących tożsamość mieszkańców stolicy i wspólną świadomość historyczną Polaków i Żydów. Żonkile zostaną także zasadzone wokół budynku Muzeum Historii Żydów Polskich (naprzeciw pomnika Bohaterów Getta) oraz na terenie Muzeum Powstania Warszawskiego. Akcja zainicjowana została przez Muzeum Historii Żydów Polskich we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego. Rekrutacja wolontariuszy odbywa się przy wsparciu Centrum Komunikacji Społecznej m.st. Warszawy. Jednym z ambasadorów akcji jest p. Paula Sawicka z wykształcenia psycholog, była nauczycielka akademicka. Związana z opozycją demokratyczną, po roku 89 zaangażowana w odbudowę społeczeństwa obywatelskiego, tworzenie nowej, wolnej Polski. Od 2004 jest prezeską zarządu Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii "Otwarta Rzeczpospolita". Wspólnie z Markiem Edelmanem napisała książkę I była miłość w getcie. Akcję promuje 30-sekundowy spot telewizyjny, który będzie emitowany podczas obchodów rocznicy. Występują w nim Anna Gzyra (aktorka) oraz Michał Piróg (choreograf i tancerz) młodzi artyści, poprzez których wizerunek chcemy zachęcić młodzież do udziału w akcji. Wolontariusze Do tej pory do udziału w wolontariacie zgłosiło się około 400 osób. Są to osoby w różnym wieku. Głównym powodem, dla którego ludzie chcą zaangażować się w obchody rocznicy jest zainteresowanie przedwojenną oraz wojenną historią Warszawy, a także przekonanie, że historia getta i społeczności żydowskiej jest ważną, integralną częścią historii stolicy i Polski. Poprzez udział w obchodach chcą również złożyć hołd Powstańcom oraz ponad trzystu tysiącom Żydów, którzy zostali wywiezieni do obozów zagłady podczas likwidacji Getta Warszawskiego. 3

4 Dom Spotkań z Historią centrum informacyjne Dom Spotkań z Historią pełni rolę centrum informacyjnego o obchodach oraz wydarzeniach związanych z 70. rocznicą Powstania w Getcie Warszawskim. Główną platformą informacyjną jest serwis dostępny w trzech językach: polskim, angielskim i hebrajskim. Na stronie internetowej znajduje się program obchodów wraz z mapami wskazującymi miejsce danego wydarzenia oraz danymi organizatorów, a także kompendium wiedzy dotyczące dziejów getta i genezy Powstania. Struktura serwisu pozwala na korzystanie ze strony również poprzez urządzenia mobilne. Muzeum Historii Żydów Polskich Program obchodów rocznicy, przygotowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich, obejmie cały symboliczny okres trwania Powstania w Getcie Warszawskim: od 19 kwietnia do 16 maja symbolicznej daty zakończenia Powstania w Getcie Warszawskim. Wybrane wydarzenia towarzyszące Od 18 kwietnia do 16 maja Wystawa w Fotoplastikonie Warszawskim Okno na tamtą stronę. Getto warszawskie w latach Fotoplastikon Warszawski, Al. Jerozolimskie 51, oficyna. (poniedziałek nieczynne) Wstęp: 4 i 2 zł, w niedzielę - wstęp wolny. Na 48 specjalnie wybranych zdjęciach pokazany został obraz Muranowa, Nalewek i Mirowa od końca lat 30., aż do 1945 roku, oraz wiele scen ulicznych przedstawiających życie codzienne getta, z lat Na wystawę składają się także słynne fotografie z raportu Jürgena Stroopa, wykonane w czasie Powstania, jak i znane zdjęcia kościoła św. Augustyna na Nowolipkach wśród morza ruin warszawskiego getta będące symbolicznym zamknięciem fotograficznej historii żydowskiego Muranowa. Niezwykła kompilacja zdjęć w 3D, przygotowana na potrzeby wystawy, sprawia, że ożywione w trójwymiarze obrazy robią niezapomniane wrażenie. Organizator: Muzeum Powstania Warszawskiego Piątek, 19 kwietnia, godz Koncert "Bund Band. Tribute to Marek Edelman" Projekt muzyczny zrealizowany przez twórcę awangardowej jazzowej sceny muzycznej Wojtka Mazolewskiego, inspirowany pieśniami lewicowej żydowskiej partii Bund, której członkiem był Marek Edelman. Pieśni Bundu to żywe świadectwo walki i życia. Obcując z nimi czujemy moc i siłę przekazu, a także tragizm i dramat czasów, w jakich powstawały. Tkwi w nich ogromna żywiołowość i muzyczna siła" mówi Wojtek Mazolewski. Rewolucyjne pieśni Bundu wykonają muzycy radykalnej sceny jazzowej: Paweł Kaczmarczyk klawisze, Marek Pospieszalski saksofon, Qba Janicki perkusja, Oskar Torok perkusja, trąbka, Wojtek Mazolewski bas. Wstęp wolny. Obowiązuje rezerwacja miejsc. Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich Piątek, 19 kwietnia, godz Instalacja świetlna upamiętniająca wybuch Powstania w Getcie Warszawskim 4

5 Sprzed budynków Muzeum Historii Żydów Polskich i Muzeum Powstania Warszawskiego skierowane zostaną w niebo dwa snopy światła. W ten sposób dwa muzea uczczą 70. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich; współorganizator: Muzeum Powstania Warszawskiego Weekend, 20 i 21 kwietnia Dni Otwarte Muzeum Historii Żydów Polskich Podczas dni otwartych w muzeum zapraszamy na program edukacyjno-kulturalny przygotowany specjalnie na 70. rocznicę obchodów Powstania w Getcie Warszawskim. Wybrane wydarzenia wymienione są poniżej. Ponadto zapraszamy m.in. na wspólne tworzenie instalacji upamiętniającej rocznicę w Centrum Edukacyjnym, warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży, warsztaty z języków hebrajskiego i jidysz dla rodzin, a także na spotkania ze świadkami historii oraz spacery trasami pamięci związanymi z warszawskim gettem. Wstęp wolny. Sobota, 20 kwietnia, godz i Pokazy otwarte nowego filmu dokumentalnego Agnieszki Arnold "Rotem" Bohaterem filmu w reżyserii Agnieszki Arnold jest Symcha Ratajzer-Rotem ps. Kazik, bojownik Powstania w Getcie Warszawskim. Rozmowy z Symchą Rotemem zarejestrowano na przestrzeni 18 lat. Wykorzystano wiele materiałów zebranych w archiwach i prywatnych zbiorach na całym świecie. Archiwalia uzupełnia wideoart stworzony specjalnie na potrzeby filmu przez Agnieszkę Polską, wybitną artystkę sztuk wizualnych, pod opieką artystyczną Wilhelma Sasnala. Wstęp wolny. Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich i firma Baltmedia Sobota, 20 kwietnia, godz. 17:00 Wykład prof. Samuela Kassowa Codzienność życia i śmierci. Emanuel Ringelblum i podziemne archiwum warszawskiego getta Wykład poświęcony działalności organizacji Oneg Szabat i Powstaniu w Getcie Warszawskim oraz powojennej historii Archiwum Ringelbluma. Profesor Kassow opowie o tym, jak historycy zamknięci w Getcie Warszawskim z narażeniem życia prowadzili badania naukowe, a także jakie znaczenie miała ich misja dokumentowania rzeczywistości codziennej getta dla upamiętniania losu narodu żydowskiego. Przedstawi historię ukrycia i powojennego odkrywania Archiwum. Po wykładzie będzie można kupić książkę Samuela Kassowa Kto napisze naszą historię? Ukryte Archiwum Emanuela Ringelbluma. Samuel Kassow jest wybitnym specjalistą w zakresie historii Żydów aszkenazyjskich, wykładowcą w Trinity College (USA). Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich Wstęp wolny. Sobota, 20 kwietnia, godz. 19:00, Spektakl Mapy pamięci Spektakl jest wynikiem poszukiwań odpowiedzi na pytania o tym jak pamiętać o Powstaniu w Getcie Warszawskim. Scenariusz powstał m.in. w oparciu o relacje Marka Edelmana oraz spotkania i nagrania wywiadów z ocalałymi ze Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu. Spektakl łączy teatr ruchu i wizualizacje video. Scenariusz i reżyseria: Karolina Dziełak, Dawid Żakowski (Stowarzyszenie Sztuka Nowa); wykonanie: aktorzy Teatru Baza, seniorki z Uniwersytetu III Wieku Fundacji Shalom; oprawa wizualna: VidmoGroup; współpraca: Weronika Lewandowska. 5

6 Spektakl zrealizowany dzięki wsparciu firmy Boeing. Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich Wstęp wolny. Niedziela, 21 kwietnia, godz Masa przejazd rowerowy w hołdzie Bohaterom Getta Muzeum Historii Żydów Polskich, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Instytut Stefana Starzyńskiego wraz z Warszawską Masą Krytyczną zapraszają na Masę 1943 przejazd rowerowy w hołdzie Bohaterom Getta. Uczestnicy przejazdu poznają historię miejsc nierozerwalnie związanych z historią warszawskich Żydów Muranowa oraz okolic placu Grzybowskiego. Na trasie znajdą się m.in. Żydowski Instytut Historyczny w pobliżu dawnej synagogi na Tłomackiem (w jej miejscu stoi dziś tzw. Błękitny Wieżowiec), Synagoga Nożyków i siedziba Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich. Masa 1943 zakończy się przed nowo otwartym gmachem Muzeum Historii Żydów Polskich. Obowiązuje rejestracja na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego Więcej informacji: Niedziela, 21 kwietnia, godz Międzynarodowa debata Remember, Imagine, Act: Examining the Legacies of Jan Karski, Emanuel Ringelblum and Raphael Lemkin. Rozmowa toczyć się będzie wokół trzech osób (Karski, Ringelblum, Lemkin), których celem była ochrona żydowskiego świata przed zapomnieniem. Wśród gości będą: dr Samuel Kassow, prof. Roman Kuźniar i ambasador Maciej Kozłowski. Partnerami debaty są: Polski Instytut Stosunków Międzynarodowych i Fundacja Humanity in Action. Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich Niedziela, 21 kwietnia, godz Akcja społeczna "Łańcuch Pamięci" Łańcuch Pamięci utworzą osoby ustawione wzdłuż granic warszawskiego getta; każdy z uczestników zapali świeczkę na znak pamięci o jego mieszkańcach. Grupy chętne do ustawienia się w Łańcuchu Pamięci prosimy o zgłaszanie się do koordynatora projektu Agnieszki Proszowskiej, animator@bpwola.waw.pl. Pojedyncze osoby mogą przyłączać się do akcji w wybranym przez siebie miejscu. Prosimy o ustawianie się na chodniku, by ulice zostały przejezdne. Wszelkich informacji udzielą wolontariusze, którzy będą czuwać nad przebiegiem akcji. 21 kwietnia, w godz u zbiegu ulic Żelaznej i Chłodnej (w pobliżu symbolicznej kładki łączącej Małe i Duże Getto) będzie działał specjalny punkt informacyjny. Organizatorzy: Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, Urząd Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy Partnerzy: Żydowski Instytut Historyczny, Muzeum Historii Żydów Polskich, Muzeum Powstania Warszawskiego, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie, Fundacja Przyjaźni Polsko-Izraelskiej, Fundacja Shalom, Instytut Pamięci Narodowej, Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy 6

7 Kontakt do koordynatorów projektu: Urząd Dzielnicy Wola i Urząd Dzielnicy Śródmieście Agnieszka Proszowska koordynator projektu tel animator@bpwola.waw.pl Łukasz Pięta koordynator projektu tel lukasz.pieta@srodmiescie.warszawa.pl Za symboliczną datę zakończenia Powstania przyjmuje się 16 maja 1943 roku, gdy Niemcy wysadzili Wielką Synagogę na Tłomackiem Getto Warszawskie przestało istnieć. 16 maja 2013 r., 70 lat później, odbędzie się specjalny koncert zamykający obchody rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim. Podczas koncertu zostanie wykonana kompozycja Lament serca Jerzego Maksymiuka. Utwór jest muzycznym hołdem złożonym wszystkim zamordowanym Żydom. Wystąpią Warszawscy Soliści Concerto Avenna pod batutą Jerzego Maksymiuka. Więcej informacji na temat wydarzeń związanych z obchodami 70. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim oraz wydarzeń towarzyszących można znaleźć na Patronat korporacyjny nad obchodami objęła Telewizja Polska S.A. 7

8 KOORDYNACJA STOŁECZNYCH OBCHODÓW Biuro Kultury Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy ul. Niecała 2, Warszawa Małgorzata Naimska Zastępca dyrektora Biura Kultury tel faks: mnaimska@um.warszawa.pl Akredytacje dla dziennikarzy (oficjalne uroczystości) Wydział Prasowy Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy pl. Bankowy 3/4, Warszawa Milena Świątek tel , faks powstanie@um.warszawa.pl Muzeum Historii Żydów Polskich ul. Anielewicza 6, Warszawa Karolina Sakowicz, Maria Mossakowska tel faks: ksakowicz@jewishmuseum.org.pl; mmossakowska@jewishmuseum.org.pl Centrum informacji o obchodach Dom Spotkań z Historią ul. Karowa 20, Warszawa Magda Lasia Rzecznik prasowy tel. kom. [+48] tel faks m.lasia@dsh.waw.pl Instytucje odpowiedzialne za projekty towarzyszące obchodom: Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytut Filozofii i Socjologii PAN ul. Nowy Świat 72, Warszawa; pok. 120 Pałac Staszica centrum@holocaustresearch.pl Centrum Kultury Jidysz ul. Andersa 15, Warszawa tel jidysz@shalom.org.pl Fundacja NADAYE Paweł Wojtalewski Koordynator projektu tel fundacja.nadaye@gmail.com Fundacja Rodziny Nissenbaumów ul. Gibalskiego 21, Warszawa tel Wojciech Łygaś fundacja@nissenbaum.pl Fundacja Shalom 8

9 pl. Grzybowski 12/16, Warszawa tel , , faks: Fundacja im. prof. Mojżesza Schorra ul. Twarda 6, Warszawa tel Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie ul. Twarda 6, Warszawa Biuro Komunikacji Społecznej Joanna Korzeniewska, Paweł Bysko tel faks: media@jewish.org.pl Hufiec ZHP Warszawa-Wola ul. Karolkowa 53 A, Warszawa Joanna Legat tel konspiracja@wola.zhp.pl Instytut Pamięci Narodowej ul. Towarowa 28, Warszawa tel /77/76 katarzyna.holopiak@ipn.gov.pl Muzeum Powstania Warszawskiego ul. Grzybowska 79, Warszawa Anna Kotonowicz Rzecznik prasowy tel kom faks akotonowicz@1944.pl Polska Rada Chrześcijan i Żydów Al. Solidarności 76 A, Warszawa Marta Titaniec Sekretarz tel mtitaniec@wp.pl Stowarzyszenie "Dzieci Holocaustu" w Polsce Plac Grzybowski 12/16, Warszawa Joanna Sobolewska-Pyz Przewodnicząca tel./faks: tel.: chsurv@jewish.org.pl Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej Warszawa, ul. Twarda 6 Tomasz Miedziński Prezes tel (poniedziałek, czwartek ) kombatanci@jewish.org.pl Stowarzyszenie Żydowskie Motywy 9

10 ul. Wilcza 12C, Warszawa tel.: +48 (22) faks: +48 (22) Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich pl. Grzybowski 12/ Warszawa tel , sekretariat@ teatr-zydowski.art.pl Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce Warszawa, Plac Grzybowski 12/16 tel office@tskz.pl Urząd Miejski w Wyszkowie Aleja Róż 2, Wyszków tel.: /08 faks: gmina@wyszkow.pl Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma ul. Tłomackie 3/5, Warszawa Anna Chylak tel , faks achylak@jhi.pl 10