Warstwy a-c:n:h na polimerach osadzane w układzie PE CVD
|
|
- Magda Duda
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Stanisława jonas, anna małek, jadwiga konefał, piotr boszkowicz Warstwy a-c:n:h na polimerach osadzane w układzie PE CVD wprowadzenie Głównym powodem decydującym o tak dużym zainteresowaniu polimerami jest łatwy i niedrogi sposób ich wytwarzania z ropy naftowej. Ponadto posiadają one wiele atrakcyjnych właściwości. Są lekkie i odporne na korozję, co czyni je ważnymi materiałami konstrukcyjnymi. Inne są wykorzystywane w zaawansowanych zastosowaniach medycznych. Są również kluczowymi materiałami podczas wytwarzania półprzewodnikowych układów scalonych oraz zaawansowanych urządzeń optycznych. Niestety wiele z tych zastosowań polimerów nie może być rozwijanych ze względu na niskie parametry charakteryzujące ich powierzchnię. Powierzchnia polimerów może łatwo ulec zarysowaniu i zmieniać się pod wpływem czasu w wyniku kontaktu z otaczającym je środowiskiem. Oczywistym sposobem polepszenia ich właściwości jest modyfikacja powierzchni. Najbardziej efektywnymi metodami są mokre techniki chemiczne, laserowe i plazmowe oraz technologie warstwowe, włącznie z chemicznym osadzaniem z fazy gazowej (CVD). Problemem pozostaje jednak fakt, że polimery są wrażliwe na działanie temperatury i mogą być poddawane obróbce jedynie w umiarkowanym zakresie temperatury. W przypadku technologii warstwowych może to stanowić pewną trudność w tworzeniu warstw charakteryzujących się dobrą przyczepnością do podłoża [1]. Metodą, która daje możliwość pokonania tej bariery jest zastosowanie niekonwencjonalnej syntezy jaką jest chemiczne osadzanie z fazy gazowej w warunkach plazmy niskotemperaturowej. W plazmowo wspomaganym CVD (PE CVD) warstwy mogą być otrzymywane w temperaturze pokojowej lub niewiele wyższej, bez pogorszenia ich przyczepności [2 4]. Typ zastosowanej warstwy (jej mikrostruktura, skład chemiczny i struktura chemiczna) powinien być zaprojektowany tak, aby sprostać oczekiwaniom stawianym układowi warstwa-podłoże. W przypadku zastosowań tribologicznych modyfikowana powierzchnia powinna być odporna na zużycie i korozję, jak również powinna charakteryzować się niską chropowatością oraz niskim współczynnikiem tarcia. W pracy przedstawiono wyniki badań warstw węglowo azotowych (a-c:n:h) otrzymanych techniką PE CVD, osadzonych w celu polepszenia właściwości polimerów pod kątem ich zastosowania jako materiały konstrukcyjne, biologiczne i inne. Celem badań było wyznaczenie takich warunków procesu, które pozwolą na uzyskanie stabilnych, dobrych jakościowo i dobrze przyczepnych warstw a-c:n:h na podłożu polimerowym. Jedna seria warstw była osadzona w mikrofalowym (MW) reaktorze CVD, druga w reaktorze radiofalowym (RF) (tab.. Wykorzystano trzy rodzaje polimerów: PET poli(tereftalan etylenu), PC poliwęglan oraz PMMA poli(metakrylan metylu), sprzedawany pod nazwą handlową Plexiglas (Plexi). Prof. dr hab. inż. Stanisława Jonas (jonas@agh.edu.pl), mgr inż. Anna Małek, mgr inż. Jadwiga Konefał, mgr inż. Piotr Boszkowicz Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza technologia Zgodnie z tezą postawioną w pracy, PE CVD jest efektywną technologią pozwalającą na osadzenie warstw a-c:n:h, które będą charakteryzowały się dobrą przyczepnością do podłoża. Ostateczny efekt modyfikacji powierzchni zależy od parametrów procesu, łącznie ze składem mieszaniny gazowej, geometrią komory reaktora, materiałem podłoża, temperaturą, czasem osadzania oraz innymi warunkami procesu (częstotliwość pola elektrycznego powodującego wyładowanie jarzeniowe). Zmiana któregokolwiek z wyżej wymienionych parametrów wpływa na szybkość wzrostu warstwy, jej strukturę, skład chemiczny oraz morfologię. W tych samych warunkach wzrost warstwy może nie mieć miejsca lub utworzona warstwa może być uboga jakościowo, co uniemożliwia jej wykorzystanie. Warstwy a-c:n:h badane w tej pracy uzyskane były w dwóch seriach eksperymentalnych (tab.. Jedna z nich została wykonana w reaktorze MW CVD, w którym plazma generowana jest przez mikrofale (2,45 GHz), natomiast druga w reaktorze RF CVD, gdzie reakcja chemiczna aktywowana jest przez plazmę, generowaną przez fale o częstotliwości radiowej (13,56 MHz). W każdej serii przeprowadzono trzy próby w różnych warunkach prowadzenia procesu. W każdej próbie warstwy osadzano na 4 podłożach: trzech polimerowych (PET, PC, Plexi) oraz na (00 Si do badań strukturalnych. Powierzchnie próbek zostały odpowiednio przygotowane przed właściwym osadzaniem. Podłoża polimerowe zostały wyczyszczone alkoholem izopropylowym, natomiast próbki krzemowe najpierw przemyto acetonem, a następnie alkoholem izopropylowym. Później pokrywane powierzchnie były przedmiotem trawienia w plazmie argonowej szczegóły podano w tabeli 1. Jak wspomniano, parametry procesu były ściśle kontrolowane podczas każdego osadzania, ale zmieniano je w kolejno następujących eksperymentach. Dwie z sześciu przeprowadzonych prób pozwoliły na otrzymanie warstw dobrych jakościowo. W pozostałych przypadkach warstwy nie powstały lub/i podłoża uległy deformacji. Analiza otrzymanych warstw za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego pozwoliła stwierdzić, że uzyskane warstwy są warstwami jednorodnymi i pozbawionymi defektów typu spękań i odprysków, co obrazuje rysunek 1a. Grubość uzyskanych warstw oszacowano na podstawie interferencji barw (tab. i przez pomiar za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego. Zaobserwowano także, że najmniejszą grubość miały warstwy osadzane na podłożu wykonanym z PETu. Jednocześnie podłoże z PETu uległo deformacji we wszystkich przypadkach z wyjątkiem serii III i IV. Grubość warstw osadzonych na pozostałych polimerach była porównywalna z grubością warstw osadzonych na krzemie (rys 1b). badania struktury atomowej Osiem próbek uzyskanych z serii III i VI wybrano do dalszych badań struktury atomowej i składu chemicznego dwie Si oraz sześć polimerowych. Badania były prowadzone za pomocą spektroskopii z dyspersją energii (EDS) oraz fourierowskiej spektroskopii w podczerwieni (FT IR). Zapis widmowy zawiera linie charakte- NR 4/10 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA 997
2 Tabela 1. Warunki procesu osadzania warstw a-c:n:h na podłożu polimerowym i (00 Si. Przyjęto jednostki powszechnie obowiązujące w metodach CVD Table 1. Processing conditions applied in the deposition of a-c:n:h layers on polymers and Si (00. Used units commonly applied in CVD system Technologia System Częstotliwość wyładowania jarzeniowego Geometria komory reaktora Średnica, mm Wysokość, mm Typ podłoża: PE CVD (Chemiczne osadzanie z fazy gazowej wspomagane plazmowo) MW CVD (mikrofale) RF CVD (częstotliwość radiowa) 2,45 GHz 13,56 MHz Cylinder Cylinder Poli(tereftalan etylenu)/pet ( C, 260 C) Poliwęglan/PC (150 C, 270 C) Poli(metakrylan metylu)/pmma (110 1 C, C) (00 Si do badań strukturalnych Rozmiar mm mm Trawienie: Gaz Ar Ar Przepływ gazu sccm 4) 0 0 Ciśnienie, Tor 0,1 Moc, W Czas, min Temperatura, C Temp. pokojowa Temp. pokojowa Gaz: Reaktywny Obojętny CH 4 /N 2 Ar Seria I II III IV V VI Parametry zmienne: Całkowity przepływ gazu: CH 4 N 2 Ar Ciśnienie, Tor Moc, W Czas, min Temperatura, C 2) Warstwa/grubość warstwy,nm 3) Deformacja substratu po procesie , PET/<0 PC/280 Plexi/280 Si/ , PET/0 PC/400 Plexi/ 400 Si/4 rystyczne dla węgla i azotu. Ze względu na grubość otrzymanych warstw (poniżej 1 µm) na otrzymanych widmach EDS widoczne są również linie spektralne pierwiastków pochodzących od podłoża Polimery tak, Si nie PET tak, PC, Plex, Si nie W nawiasie: pierwsza wartość temperatura zeszklenia (T g ), druga temperatura topnienia (T m ). 2) Temperatura na końcu procesu. 3) Grubość warstw oszacowano na podstawie barw interferencyjnych. 4) 1 sccm = 1 cm 3 /min. a) b) Rys. 1. Obraz SEM: a) warstwy a-c:n:h na podłożu PC, b) przełamu warstwy a-c:n:h na podłożu (00 Si otrzymanej w tych samych warunkach (seria VI, tab. Fig. 1. SEM image of: a) a-c:n:h layer on PC, b) cross section of a-c:n:h layer on (00 Si deposited in the same condition (series VI, Tab. polimerowego. Z tego też powodu określenie stosunku [N]/[C] jest prostsze w przypadku warstw uzyskanych na podłożach Si. Otrzymany stosunek (atomowy) [N]/[C] dla warstw otrzymanej w MW CVD wynoszący 0,51 oraz dla warstwy otrzymanej w RFCVD 0,55 świadczy o stechiometrii bliskiej a-c:n 0,5 :(H). Struktura atomowa wszystkich ośmiu warstw a-c:n:h została zbadana za pomocą spektroskopii FT IR (rys. 2, tab. 2), odpowiedniej metody badań materiałów amorficznych. Cztery widma zaprezentowane na rysunku 2 zarejestrowano dla warstw osadzonych na podłożach polimerowych. Generalnie te same linie absorpcji występują w poszczególnych widmach, ale ich intensywności różnią się zgodnie ze zmianami grubości warstw. Przypisanie odpowiednich absorpcji pasm do specyficznych wibracji molekuł umożliwiło identyfikację najbardziej charakterystycznych cech struktury powstałych warstw [7 9]. Warstwy zawierają wodór związany z węglem (CH, CH 2, CH 3 ) oraz azotem (NH, NH 2 ). Pomiędzy atomami azotu sąsiednich grup tworzą się mostki wodorowe. Brak bezpośrednich wiązań pomiędzy atomami azotu. Węgiel i azot może być wiązany za pomocą wiązań potrójnych (w nitrylowych i izonitrylowych grupach), podwójnych lub pojedynczych (w łańcuchy i pierścienie aromatyczne). Podobnie pojedyncze oraz podwójne wiązania mogą się tworzyć pomiędzy atomami węgla (jak w alkenach, węglowodorach aromatycznych lub ich pochodnych). Wysoka absorpcja w regionie IV ( cm 1 ) jest charakterystyczna dla warstw o wysokim stopniu grafityzacji. Porównanie widm warstw wzrastających w warunkach dwóch różnych technik (MW CVD lub RF 998 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA ROK XXXI
3 a) C=C N-H >C=N- Si (MW CVD) Si (RF CVD) Si-H Si-O CH n C-N -N=C=N- -C N -C N CH n (n=1,2,3) N-H H-N-H N-H N b) PC (MW CVD) PC (RF CVD) c) Plexi (MW CVD) Plexi (RF CVD) d) PET (MW CVD) PET (RF CVD) Rys. 2. rys. Widma 1. Widma FT IR warstw ft ir a-c:n:h warstw a-c:n:h na podłożach: na podłożach: a) Si, b) PC, a) c) si, Plexi, b) pc, d) PET. c) plexi, Pomiar d) wykonano pet. pomiar spektrometrem wykonano spektrometrem FTS-60 Bio-Rad, fts-60 rozdzielczość 4 rozdzielczość cm 1, 6 skanów 4 cm -1, 6 skanów. bio-rad, Fig. 2. Fig. FT IR 1. FT spectra IR spectra of a-c:n:h of a-c:n:h layers layers grown grown on: a) on: Si, a) b) Si, PC, b) c) PC, Plexi, c) Plexi, d) PET. d) PET. The The results results for the for layers the layers obtained obtained with with RF RF CVD CVD (thick (thick line) line) and and MW CVD MW (thin CVD line); (thin the line); measurements the measurements made with made FTS-60 with FTS-60 Bio-Rad Bio-Rad spectrometer, spectrometer, 4 cm 1 4 res., cm -1 6 res., scans 6 scans. NR 4/10 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA 999
4 Tabela 2. Typowe pasma absorpcyjne widma FT IR dla warstwy a-c:n:h Table 2. Absorption bands typical for the FT IR spectrum of a-c:n:h layer Nr Zakres cm 1 I II 00 I-II III 2100 IV V Poniżej 1500 (region daktyloskopowy) Pasmo cm 1 Przyporządkowanie Komentarz 3500 >NH rozciągające, -NH 2 rozciągające 30 CH rozciągające N-H N rozciągające 3 pasma: Bardzo szerokie C-H rozciąganie w: CH =CH 2 -CH 3 -OH rozciąganie -C N (nitryl) rozciągające -N + C (izonitryl) rozciągające -N=C=N C C >C=C<rozciągające (aromatyczne) >C=C< rozciągające (alken) NH 2 nożycowe NH 2 zginające >C=N- rozciągające >NH zginające =CH,-CH deformacyjne C-O-H zginające CN rozciągające >NH, -NH 2 wachlarzowe C=C- zginające CH deformacyjne Szerokie i słabe pasmo o kształcie charakterystycznym dla występowania wiązania wodorowego. Silne pasmo typowe dla uwodornionego węgla nakładanie się dwóch lub trzech pasm cechujących wibracje w końcowych grupach CH n (n = 1, 2, 3). Szerokie w wyniku wibracji grup OH z zaabsorbowanych molekuł wody. Słabe pasmo świadczące o obecności azotu w warstwie pasmo charakterystyczne dla naazotowanego węgla. Znaczny udział w paśmie zdelokalizowanych elektronów typu π z hybrydy sp 2. Szczegółowa identyfikacja wibracji przyporządkowanych do pasm regionu V (fingerprint) utrudniona ze względu na występowanie dużej liczby wiązań. CVD) i/lub różnych podłożach (Si i polimerowe) pozwala dostrzec pewne różnice. Zaobserwowano, że warstwy otrzymane w RF CVD są grubsze od otrzymanych w MW CVD (z wyjątkiem Plexi) oraz prezentują relatywnie wyższy stopień grafityzacji (bez względu na typ podłoża). badania chropowatości powierzchni Chropowatość powierzchni jest kluczowym parametrem dla tribologicznych i innych zastosowań materiałów. Chropowata powierzchnia zwykle szybciej się zużywa i ma wyższy współczynnik tarcia. Pomiar chropowatości polegał na określeniu parametrów dwuwymiarowego profilu na podstawie pionowego odchylenia od linii odniesienia. W prezentowanych badaniach porównano następujące wielkości: R a arytmetyczna średnia poziomu chropowatości, R t maksymalna wysokość pomiędzy najwyższym szczytem a najniższą doliną, R z średnia arytmetyczna wysokości pięciu najwyższych wzniesień i pięciu najniższych wgłębień profilu chropowatości. Pomiary wykonano za pomocą profilometru T 500 Hommelwerke. Wykonano pomiary chropowatości dla: wyjściowych podłoży bez modyfikacji powierzchni, podłoży z wytrawionymi w plazmie argonowej powierzchniami oraz powierzchni, na których osadzona zastała warstwa a-c:n:h. Wszystkie pomiary dla poszczególnych powierzchni powtórzono trzykrotnie przy różnych dystansach. Średnie wyniki zebrano w tabeli 3. Potwierdziły one, że chropowatość powierzchni trawionych w plazmie argonowej jest wyższa w porównaniu z chropowatością powierzchni surowych. Pozostaje to w zgodzie z oczekiwaniami, ponieważ zakłada się, że trawienie podłoży powoduje wzrost ich chropowatości i tym samym wpływa na poprawę adhezji powstającej warstwy do powierzchni podłoża. Wyniki wskazują również, że osadzenie warstw a-c:n:h na wytrawionych podłożach ponownie je wygładza. W wyniku tego chropowatość po procesie jest analogiczna lub niższa w porównaniu z chropowatością powierzchni surowych podłoży przed osadzaniem. Ten ostatni wniosek nie jest prawdą dla podłoży Si rezultaty były prezentowane we wcześniejszych pracach autorów [7, 8]. podsumowanie Celem modyfikacji powierzchni materiałów jest optymalizacja ich interakcji ze środowiskiem. Jest to szczególnie wskazane w odniesieniu do polimerów. Pozytywny efekt może być osiągnięty przez użycie technik warstwowych, takich jak wspomagane plazmowo CVD. Praca wskazuje, że metoda PE CVD jest użytecznym narzędziem do osadzania dobrych jakościowo warstw a-c:n:h na polimerach. Zastosowanie takich warstw pozwala na redukcję chropowatości w odniesieniu do początkowej chropowatości podłoży polimerowych. Ciąg przedstawionych eksperymentów potwierdza, że skuteczność osadzania warstw metodą PE CVD zależy zarówno od stałych parametrów systemu CVD (geometria reaktora, częstotliwość wyładowania jarzeniowego), jak również innych, które powinny być zoptymalizowane indywidualnie dla każdego systemu [7, 8]. Nie jest możliwe przeniesienie parametrów procesu przy równoczesnym zaniedbaniu geometrii i typu reaktora (MW CVD lub RF CVD). Charakterystyczna jest różna grubość warstw otrzymanych w tych samych warunkach technologicznych w zależności od typu podłoża. Tabela 3. Parametry chropowatości charakterystyczne dla powierzchni Si, PET, PC, Plexi przed osadzaniem (surowe podłoża) i po modyfikacji (MW CVD i RF CVD) Table 3. Roughness parameters characterizing the surface of Si, PET, PC and Plexi before (raw substrate) and after modification (MW CVD & RF CVD) Substrat Si (00 PET PC PLEXI Parametr Sur. MW RF Sur. MW RF Sur. MW RF R a 0,01 0,01 0,02 0,10 0,11 0,04 0,06 0,01 0,01 0,09 0,01 0,11 0,05 0,02 0,03 R z 0,13 0,15 0,21 1,40 1,47 0, 0,86 0,14 0,19 0,50 0,13 1,11 0,50 0,16 0, R t 0,2 0,22 0,37 4,38 3,66 0,23 0,59 0,21 2,66 1,29 3,31 2,50 0,3 0,26 0,58 Sur. MW RF 0,12 0,08 0,08 0,09 0,11 1,73 1,35 0,67 0,77 0,72 4,93 3,39 0,83 1,35 0,78 Pierwsza wartość dla wytrawionej powierzchni, druga wartość dla powierzchni z warstwą INŻYNIERIA MATERIAŁOWA ROK XXXI
5 Podziękowania Praca wykonana w ramach działalności statutowej AGH, umowa nr literatura [1] Schulz U., Kaiser N.: Vacuum coatings of plastic optics. Progress in Surface Science 81 (06) [2] Schmauder T., Nauenburg K. D., Kruse K., Ickes G.: Hard coatings by plasma CVD on polycarbonate for automotive and optical applications. Thin Solid Films 502 (06) [3] Kuhr M., Bauer S., Rothhaar U., Wolff D.: Coatings on plastics with the PICVD technology. Thin Solid Films 442 (03) [4] Zajickova J., Bursikova V., Perina V., Mackova A., Subedi D., Janca J., Smirnova S.: Plasma modification of polycarbonates. Surface and Coatings Technology ( [5] Cuong N. K., Tahara M., Yamakuci N., Sone T.: Effects of nitrogen incorporation on structure of a-c:h films deposited on polycarbonate by plasma CVD. Surface and Coatings Technology 193 (05) [6] Nowak R. M., Jonas S., Zimowski S., Tkacz-Śmiech K.: Amorphous carbon layers on polymeric substrates. Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering (07) [7] Kyzioł K., Jonas S., Tkacz-Śmiech K., Marszałek K.: A role of parameters in RF PA CVD technology of a-c:n:h layers. Vacuum 82 (08) 998. [8] Jonas S., Kyzioł K., Lis J., Tkacz-Śmiech K.: Stability of a-c:n:h layers deposited by RF Plasma Enhanced CVD. Solid State Phenomena (09) 738. [9] Rodil S. E.: Infrared spectra of amorphous carbon based materials. Diamond and Related Materials 14 (05) NR 4/10 INŻYNIERIA MATERIAŁOWA 1001
Jak analizować widmo IR?
Jak analizować widmo IR? Literatura: W. Zieliński, A. Rajca, Metody spektroskopowe i ich zastosowanie do identyfikacji związków organicznych. WNT. R. M. Silverstein, F. X. Webster, D. J. Kiemle, Spektroskopowe
Bardziej szczegółowoPodczerwień bliska: cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: cm -1 (14,3-50 µm)
SPEKTROSKOPIA W PODCZERWIENI Podczerwień bliska: 14300-4000 cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: 4000-700 cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: 700-200 cm -1 (14,3-50 µm) WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE
Bardziej szczegółowoWpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym
Dotacje na innowacje Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Viktor Zavaleyev, Jan Walkowicz, Adam Pander Politechnika Koszalińska
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Spektroskopia w podczerwieni
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 4 Spektroskopia w podczerwieni Spektroskopia w podczerwieni (IR) jest spektroskopią absorpcyjną, która polega na pomiarach promieniowania elektromagnetycznego pochłanianego
Bardziej szczegółowoInnowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń
Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Zespół Obróbek Jarzeniowych Zakład Inżynierii Powierzchni Wydział Inżynierii Materiałowej TRIBOLOGIA
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261.8
Bardziej szczegółowoSpektrometria w bliskiej podczerwieni - zastosowanie w cukrownictwie. Radosław Gruska Politechnika Łódzka Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności
Spektrometria w bliskiej podczerwieni - zastosowanie w cukrownictwie Radosław Gruska Politechnika Łódzka Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Spektroskopia, a spektrometria Spektroskopia nauka o powstawaniu
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL
PL 221932 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221932 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 398270 (22) Data zgłoszenia: 29.02.2012 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoEkspansja plazmy i wpływ atmosfery reaktywnej na osadzanie cienkich warstw hydroksyapatytu. Marcin Jedyński
Ekspansja plazmy i wpływ atmosfery reaktywnej na osadzanie cienkich warstw hydroksyapatytu. Marcin Jedyński Metoda PLD (Pulsed Laser Deposition) PLD jest nowoczesną metodą inżynierii powierzchni, umożliwiającą
Bardziej szczegółowoInnowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn
Tytuł projektu: Innowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn Umowa nr: TANGO1/268920/NCBR/15 Akronim: NITROCOR Planowany okres realizacji
Bardziej szczegółowoMarek Lipiński WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNYCH WARSTW I OBSZARÓW PRZYPOWIERZCHNIOWYCH NA PARAMETRY UŻYTKOWE KRZEMOWEGO OGNIWA SŁONECZNEGO
Marek Lipiński WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNYCH WARSTW I OBSZARÓW PRZYPOWIERZCHNIOWYCH NA PARAMETRY UŻYTKOWE KRZEMOWEGO OGNIWA SŁONECZNEGO Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. Aleksandra Krupkowskiego
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE WARSTW SiCN METODĄ RF SPUTTERINGU
Otrzymywanie warstw SiCN metodą RF sputteringu OTRZYMYWANIE WARSTW SiCN METODĄ RF SPUTTERINGU Beata Stańczyk, Andrzej Jagoda, Lech Dobrzański, Piotr Caban, Małgorzata Możdżonek Instytut Technologii Materiałów
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Instytut Inżynierii Materiałowej Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Instytut Inżynierii Materiałowej Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa Przedmiot: Inżynieria Powierzchni / Powłoki Ochronne / Powłoki Metaliczne i Kompozytowe
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METODY SPEKTROSKOPI W PODCZERWIENI ABSORPCJA, EMISJA
PODSTAWY METODY SPEKTROSKOPI W PODCZERWIENI ABSORPCJA, EMISJA Materia może oddziaływać z promieniowaniem poprzez absorpcję i emisję. Procesy te polegają na pochłonięciu lub wyemitowaniu fotonu przez cząstkę
Bardziej szczegółowoPolitechnika Koszalińska
Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik Próżniowych Wytwarzanie, struktura i właściwości cienkich powłok na bazie węgla Andrzej Czyżniewski Dotacje na innowacje Dotacje na innowacje
Bardziej szczegółowoWPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH
WOJCIECH WIELEBA WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION PROCESS FOR CHANGE OF MICROHARDNESS OF SURFACE LAYER IN POLYMERIC MATERIALS
Bardziej szczegółowoWytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego
Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego ŁUKASZ DUDEK Zespół Badawczo-Dydaktyczny Bioinżynierii
Bardziej szczegółowoGrafen materiał XXI wieku!?
Grafen materiał XXI wieku!? Badania grafenu w aspekcie jego zastosowań w sensoryce i metrologii Tadeusz Pustelny Plan prezentacji: 1. Wybrane właściwości fizyczne grafenu 2. Grafen materiał 21-go wieku?
Bardziej szczegółowoWytwarzanie niskowymiarowych struktur półprzewodnikowych
Większość struktur niskowymiarowych wytwarzanych jest za pomocą technik epitaksjalnych. Najczęściej wykorzystywane metody wzrostu: - epitaksja z wiązki molekularnej (MBE Molecular Beam Epitaxy) - epitaksja
Bardziej szczegółowoElementy technologii mikroelementów i mikrosystemów. USF_3 Technologia_A M.Kujawińska, T.Kozacki, M.Jóżwik 3-1
Elementy technologii mikroelementów i mikrosystemów USF_3 Technologia_A M.Kujawińska, T.Kozacki, M.Jóżwik 3-1 Elementy technologii mikroelementów i mikrosystemów Typowe wymagania klasy czystości: 1000/100
Bardziej szczegółowo2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32
Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 11 Przedmowa do wydania trzeciego 13 1. Wiadomości ogólne z metod spektroskopowych 15 1.1. Podstawowe wielkości metod spektroskopowych 15 1.2. Rola
Bardziej szczegółowoPRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR
PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR WSTĘP Metody spektroskopowe Spektroskopia bada i teoretycznie wyjaśnia oddziaływania pomiędzy materią będącą zbiorowiskiem
Bardziej szczegółowoPromotor: prof. nadzw. dr hab. Jerzy Ratajski. Jarosław Rochowicz. Wydział Mechaniczny Politechnika Koszalińska
Promotor: prof. nadzw. dr hab. Jerzy Ratajski Jarosław Rochowicz Wydział Mechaniczny Politechnika Koszalińska Praca magisterska Wpływ napięcia podłoża na właściwości mechaniczne powłok CrCN nanoszonych
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCYJNE MATERIAŁY KOMPOZYTOWE PRZEZNACZONE DO WYSOKOOBCIĄŻONYCH WĘZŁÓW TARCIA
II Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 26 listopada 2014 KONSTRUKCYJNE MATERIAŁY KOMPOZYTOWE PRZEZNACZONE DO WYSOKOOBCIĄŻONYCH WĘZŁÓW TARCIA Dr hab. inż. Jerzy Myalski
Bardziej szczegółowoSpektrometr ICP-AES 2000
Spektrometr ICP-AES 2000 ICP-2000 to spektrometr optyczny (ICP-OES) ze wzbudzeniem w indukcyjnie sprzężonej plazmie (ICP). Wykorztystuje zjawisko emisji atomowej (ICP-AES). Umożliwia wykrywanie ok. 70
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 Przejawy wiązań wodorowych w spektroskopii IR i NMR
Ćwiczenie 2 Przejawy wiązań wodorowych w spektroskopii IR i NMR Szczególnym i bardzo charakterystycznym rodzajem oddziaływań międzycząsteczkowych jest wiązanie wodorowe. Powstaje ono między molekułami,
Bardziej szczegółowoStałe siłowe. Spektroskopia w podczerwieni. Spektrofotometria w podczerwieni otrzymywanie widm
Spektroskopia w podczerwieni Spektrofotometria w podczerwieni otrzymywanie widm absorpcyjnych substancji o różnych stanach skupienia. Powiązanie widm ze strukturą pozwala na identyfikację związku. Widmo
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6)
LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik
Bardziej szczegółowoAparatura do osadzania warstw metodami:
Aparatura do osadzania warstw metodami: Rozpylania mgnetronowego Magnetron sputtering MS Rozpylania z wykorzystaniem działa jonowego Ion Beam Sputtering - IBS Odparowanie wywołane impulsami światła z lasera
Bardziej szczegółowoZadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej
Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Łukasz Ciupiński Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Materiałowej Zakład Projektowania Materiałów Zaangażowanie
Bardziej szczegółowoRaport z pomiarów FT-IR
Jacek Bagniuk Raport z pomiarów FT-IR Przeprowadzono pomiary widm in-situ total reflection (TR) FT-IR w dwóch punktach obrazu XXXXXXXXX XXXXXXXX oraz wykonano osiem pomiarów widm ATR/FT-IR na próbkach
Bardziej szczegółowoKilka wskazówek ułatwiających analizę widm w podczerwieni
Kilka wskazówek ułatwiających analizę widm w podczerwieni Opracowanie wg dostępnej literatury spektroskopowej: Dr Alina T. Dubis e-mail: alina@uwb.edu.pl Instytut Chemii Uniwersytet w Białymstoku Al. J.
Bardziej szczegółowoRaport końcowy kamienie milowe (KM) zadania 1.2
Wydział Chemii Uniwersytet Warszawski Raport końcowy kamienie milowe (KM) zadania 1.2 za okres: 01.07.2009-31.03.2012 Zadanie 1.2 Opracowanie technologii nanowłókien SiC dla nowej generacji czujnika wodoru
Bardziej szczegółowoAnaliza Organiczna. Jan Kowalski grupa B dwójka 7(A) Własności fizykochemiczne badanego związku. Zmierzona temperatura topnienia (1)
Przykład sprawozdania z analizy w nawiasach (czerwonym kolorem) podano numery odnośników zawierających uwagi dotyczące kolejnych podpunktów sprawozdania Jan Kowalski grupa B dwójka 7(A) analiza Wynik przeprowadzonej
Bardziej szczegółowoKARTA PRACY DO ZADANIA 1. Pomiar widma aminokwasu na spektrometrze FTIR, model 6700.
KARTA PRACY D ZADANIA 1 Pomiar widma aminokwasu na spektrometrze FTIR, model 6700. Wykonaj zadanie zgodnie z instrukcją nr 1 i wypełnij tabelę (w odpowiednich komórkach wstaw "X"). ZAKRES SPEKTRALNY ZMIERZNEG
Bardziej szczegółowo43 edycja SIM Paulina Koszla
43 edycja SIM 2015 Paulina Koszla Plan prezentacji O konferencji Zaprezentowane artykuły Inne artykuły Do udziału w konferencji zaprasza się młodych doktorów, asystentów i doktorantów z kierunków: Inżynieria
Bardziej szczegółowoWpływ składu mieszaniny reakcyjnej w procesie modyfikacji powierzchni stopu Al Zn na wybrane właściwości fizykochemiczne powłoki a-sicn:h
WWW.SIGMA-NOT.PL Inżynieria Materiałowa 4 (206) (2015) 160 165 DOI 10.15199/28.2015.4.2 Copyright SIGMA-NOT MATERIALS ENGINEERING Wpływ składu mieszaniny reakcyjnej w procesie modyfikacji powierzchni stopu
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE WARSTW SiCN METODĄ RF SPUTTERINGU
Otrzymywanie warstw SiCN metodą RF sputteringu OTRZYMYWANIE WARSTW SiCN METODĄ RF SPUTTERINGU Beata Stańczyk, Andrzej Jagoda, Lech Dobrzański, Piotr Caban, Małgorzata Możdżonek Instytut Technologii Materiałów
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Inżynieria materiałowa studia pierwszego studia stacjonarne
SYLABUS Nazwa Procesy specjalne Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Matematyczno-Przyrodniczy przedmiot Centrum Mikroelektroniki i Nanotechnologii Kod Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM
Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM W artykule określono wpływ odkształcenia
Bardziej szczegółowoPROBLEMY EKSPLOATACJI 77
1-2007 PROBLEMY EKSPLOATACJI 77 Waldemar MRÓZ, Sylwia BURDYŃSKA, Artur PROKOPIUK Instytut Optoelektroniki, Wojskowa Akademia Techniczna Tadeusz WIERZCHOŃ Wydział Inżynierii Materiałowej, Politechnika Warszawska
Bardziej szczegółowoSTABILNOŚĆ TERMICZNA SPOIW POLIAKRYLANOWYCH NA PRZYKŁADZIE SOLI SODOWEJ KOPOLIMERU KWAS MALEINOWY-KWAS AKRYLOWY
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXIII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. Beata GRABOWSKA 1, Mariusz HOLTZER 2, Artur BOBROWSKI 3,
Bardziej szczegółowoSynteza Nanoproszków Metody Chemiczne II
Synteza Nanoproszków Metody Chemiczne II Bottom Up Metody chemiczne Wytrącanie, współstrącanie, Mikroemulsja, Metoda hydrotermalna, Metoda solwotermalna, Zol-żel, Synteza fotochemiczna, Synteza sonochemiczna,
Bardziej szczegółowoSpektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych
Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Wstęp Spektroskopia jest metodą analityczną zajmującą się analizą widm powstających w wyniku oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoMIKROSYSTEMY. Ćwiczenie nr 2a Utlenianie
MIKROSYSTEMY Ćwiczenie nr 2a Utlenianie 1. Cel ćwiczeń: Celem zajęć jest wykonanie kompletnego procesu mokrego utleniania termicznego krzemu. W skład ćwiczenia wchodzą: obliczenie czasu trwania procesu
Bardziej szczegółowoWydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki
AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki KATEDRA FIZYKOCHEMII I MODELOWANIA PROCESÓW Propozycje tematów prac magisterskich na rok akademickim
Bardziej szczegółowoDr inż. Paulina Indyka
Dr inż. Paulina Indyka Kierownik pracy: dr hab. Ewa BełtowskaLehman, prof. PAN Tytuł pracy w języku polskim: Optymalizacja mikrostruktury i właściwości powłok NiW osadzanych elektrochemicznie Tytuł pracy
Bardziej szczegółowoPrzewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman
Porównanie Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Spektroskopia FT-Raman Spektroskopia FT-Raman jest dostępna od 1987 roku. Systemy
Bardziej szczegółowoWidma UV charakterystyczne cechy ułatwiające określanie struktury pirydyny i pochodnych
Pirydyna i pochodne 1 Pirydyna Tw 115 o C ; temperatura topnienia -41,6 0 C Miesza się w każdym stosunku z wodą tworząc mieszaninę azeotropowa o Tw 92,6 o C; Energia delokalizacji 133 kj/mol ( benzen 150.5
Bardziej szczegółowoZastosowanie spektroskopii EPR do badania wolnych rodników generowanych termicznie w drotawerynie
Zastosowanie spektroskopii EPR do badania wolnych rodników generowanych termicznie w drotawerynie Paweł Ramos, Barbara Pilawa, Maciej Adamski STRESZCZENIE Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego
Bardziej szczegółowoANALIZA ZJAWISKA NIECIĄGŁOŚCI TWORZENIA MIKROWIÓRÓW W PROCESIE WYGŁADZANIA FOLIAMI ŚCIERNYMI
NIECIĄGŁOŚĆ TWORZENIA MIKROWIÓRÓW prof. dr hab. inż. Wojciech Kacalak, dr inż. Katarzyna Tandecka, dr inż. Łukasz Rypina Politechnika Koszalińska XXXIII Szkoła Naukowa Obróbki Ściernej Łódź 2015 ANALIZA
Bardziej szczegółowoTechnologie plazmowe. Paweł Strzyżewski. Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana Zakład PV Fizyki i Technologii Plazmy Otwock-Świerk
Technologie plazmowe Paweł Strzyżewski p.strzyzewski@ipj.gov.pl Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana Zakład PV Fizyki i Technologii Plazmy 05-400 Otwock-Świerk 1 Informacje: Skład osobowy
Bardziej szczegółowoKOROZYJNO - EROZYJNE ZACHOWANIE STALIWA Cr-Ni W ŚRODOWISKU SOLANKI
Barbara KALANDYK 1, Anna RAKOWSKA 2 WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 12 grudnia 2009 r. KOROZYJNO - EROZYJNE
Bardziej szczegółowoWPŁYW GNIOTU WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI POWŁOK Z FAZ MIĘDZYMETALICZNYCH
Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW GNIOTU WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI POWŁOK Z FAZ MIĘDZYMETALICZNYCH W artykule przedstawiono wpływ gniotu względnego na parametry
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA NMR. No. 0
No. 0 Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego, spektroskopia MRJ, spektroskopia NMR jedna z najczęściej stosowanych obecnie technik spektroskopowych w chemii i medycynie. Spektroskopia ta polega
Bardziej szczegółowospektroskopia IR i Ramana
spektroskopia IR i Ramana oscylacje (wibracje) 3N-6 lub 3N-5 drgań normalnych nie wszystkie drgania obserwuje się w IR - nieaktywne w IR gdy nie zmienia się moment dipolowy - pasma niektórych drgań mają
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET OPOLSKI - KONSORCJANT NR 8. projektu pt.: Nowe przyjazne dla środowiska kompozyty polimerowe z wykorzystaniem surowców odnawialnych
UNIWERSYTET OPOLSKI - KONSORCJANT NR 8 projektu pt.: Nowe przyjazne dla środowiska kompozyty polimerowe z wykorzystaniem surowców odnawialnych Zadanie nr 5. Ocena wpływu czynników środowiskowych oraz obciążeń
Bardziej szczegółowoZastosowanie spektroskopii w podczerwieni w jakościowej i ilościowej analizie organicznej
Zastosowanie spektroskopii w podczerwieni w jakościowej i ilościowej analizie organicznej dr Alina Dubis Zakład Chemii Produktów Naturalnych Instytut Chemii UwB Tematyka Spektroskopia - podział i zastosowanie
Bardziej szczegółowoProjekt: Nowe przyjazne dla środowiska kompozyty polimerowe z wykorzystaniem surowców odnawialnych
Projekt: Nowe przyjazne dla środowiska kompozyty polimerowe z wykorzystaniem surowców odnawialnych Zadanie 5 - Ocena wpływu czynników środowiskowych oraz obciążeo długotrwałych na zmiany właściwości wytworzonych
Bardziej szczegółowoPRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH
PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH AUTOR: Michał Folwarski PROMOTOR PRACY: Dr inż. Marcin Kot UCZELNIA: Akademia Górniczo-Hutnicza Im. Stanisława Staszica
Bardziej szczegółowoSpektroskopia modulacyjna
Spektroskopia modulacyjna pozwala na otrzymanie energii przejść optycznych w strukturze z bardzo dużą dokładnością. Charakteryzuje się również wysoką czułością, co pozwala na obserwację słabych przejść,
Bardziej szczegółowoSpektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego - wprowadzenie
Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego - wprowadzenie Streszczenie Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego jest jedną z technik spektroskopii absorpcyjnej mającej zastosowanie w chemii,
Bardziej szczegółowoBadania wybranych nanostruktur SnO 2 w aspekcie zastosowań sensorowych
Badania wybranych nanostruktur SnO 2 w aspekcie zastosowań sensorowych Monika KWOKA, Jacek SZUBER Instytut Elektroniki Politechnika Śląska Gliwice PLAN PREZENTACJI 1. Podsumowanie dotychczasowych prac:
Bardziej szczegółowo1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?
Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody
Bardziej szczegółowoGrafen perspektywy zastosowań
Grafen perspektywy zastosowań Paweł Szroeder 3 czerwca 2014 Spis treści 1 Wprowadzenie 1 2 Właściwości grafenu 2 3 Perspektywy zastosowań 2 3.1 Procesory... 2 3.2 Analogoweelementy... 3 3.3 Czujniki...
Bardziej szczegółowoOsiągnięcia Uzyskane wyniki
1. Osiągnięcia Najważniejsze osiągnięcia projektu to: Bliższe poznanie fizykochemicznych efektów (m.in. zmiana struktury geometrycznej powierzchni i składu chemicznego) modyfikowania warstwy wierzchniej
Bardziej szczegółowoIM21 SPEKTROSKOPIA ODBICIOWA ŚWIATŁA BIAŁEGO
IM21 SPEKTROSKOPIA ODBICIOWA ŚWIATŁA BIAŁEGO Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z metodą pomiaru grubości cienkich warstw za pomocą interferometrii odbiciowej światła białego, zbadanie zjawiska pęcznienia warstw
Bardziej szczegółowoPublikacje pracowników Katedry Inżynierii Materiałowej w 2010 r.
Publikacje pracowników Katedry Inżynierii Materiałowej w 2010 r. 1. Żenkiewicz M., Richert J., Różański A.: Effect of blow moulding on barrier properties of polylactide nanocomposite films, Polymer Testing
Bardziej szczegółowoIR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni
IR II 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni Promieniowanie podczerwone ma naturę elektromagnetyczną i jego absorpcja przez materię podlega tym samym prawom,
Bardziej szczegółowoSpektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil
Spektroskopia Spotkanie pierwsze Prowadzący: Dr Barbara Gil Temat rozwaŝań Spektroskopia nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na
Bardziej szczegółowoPolitechnika Politechnika Koszalińska
Politechnika Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik Próżniowych NOWE MATERIAŁY NOWE TECHNOLOGIE W PRZEMYŚLE OKRĘTOWYM I MASZYNOWYM IIM ZUT Szczecin, 28 31 maja 2012, Międzyzdroje
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW NIKLU PO OBRÓBCE CIEPLNEJ
4-2011 T R I B O L O G I A 43 Bogdan BOGDAŃSKI *, Ewa KASPRZYCKA *,**, Jerzy SMOLIK ***, Jan TACIKOWSKI *, Jan SENATORSKI *, Wiktor GRZELECKI * WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW
Bardziej szczegółowo!!!DEL są źródłami światła niespójnego.
Dioda elektroluminescencyjna DEL Element czynny DEL to złącze p-n. Gdy zostanie ono spolaryzowane w kierunku przewodzenia, to w obszarze typu p, w warstwie o grubości rzędu 1µm, wytwarza się stan inwersji
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoWidma w podczerwieni (IR)
Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Widma w podczerwieni (IR) dr 2 Widmo w podczerwieni Liczba drgań zależy od liczby atomów w cząsteczce: cząsteczka nieliniowa o n atomach ma 3n-6
Bardziej szczegółowoNOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI
6-2011 T R I B O L O G I A 143 Maciej MATUSZEWSKI * NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI LOAD CAPACITY AND KIND OF MACHINING Słowa kluczowe: nośność powierzchni, zużywanie Key words: load capacity
Bardziej szczegółowoCF 3. Praca ma charakter eksperymentalny, powstałe produkty będą analizowane głównie metodami NMR (1D, 2D).
Tematy prac magisterskich 2017/2018 Prof. dr hab. Henryk Koroniak Zakład Syntezy i Struktury Związków rganicznych Zespół Dydaktyczny Chemii rganicznej i Bioorganicznej 1. Synteza fosfonianowych pochodnych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR
Ćwiczenie 3 Pomiar równowagi keto-enolowej metodą spektroskopii IR i NMR 1. Wstęp Związki karbonylowe zawierające w położeniu co najmniej jeden atom wodoru mogą ulegać enolizacji przez przesunięcie protonu
Bardziej szczegółowoMonika MADEJ 1 WŁAŚCIWOŚCI POWŁOK DIAMENTOPODOBNYCH 1. WPROWADZENIE
InŜynieria Maszyn, R. 16, z. 4, 2011 adhezja, procesy PACVD, powłoki diamentopodobne DLC, struktura geometryczna powierzchni Monika MADEJ 1 WŁAŚCIWOŚCI POWŁOK DIAMENTOPODOBNYCH Celem niniejszej pracy było
Bardziej szczegółowoZAPLECZE LABORATORYJNO-TECHNICZNE Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS
Laboratorium TL i OSL (od V 2012) Pracownia Palinologiczna Pracownia Mikromorfologiczna Pracownia Mikropaleontologiczna Pracownia Monitoringu Meteorologicznego Pracownia Hydrochemii i Hydrometrii Pracownia
Bardziej szczegółowoTechniki próżniowe (ex situ)
Techniki próżniowe (ex situ) Oddziaływanie promieniowania X z materią rearrangement X-ray photon X-ray emission b) rearrangement a) photoemission photoelectron Auger electron c) Auger/X-ray emission a)
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI WARSTW AZOTOWANYCH JARZENIOWO, WYTWORZONYCH NA STALI 316L
3-2006 PROBLEMY EKSPLOATACJI 107 Wiesław A. RAKOWSKI, Marcin KOT, Sławomir ZIMOWSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Tadeusz WIERZCHOŃ Politechnika Warszawska WŁAŚCIWOŚCI WARSTW AZOTOWANYCH JARZENIOWO,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY PROJEKT DYPLOMOWY INŻYNIERSKI
Forma studiów: Kierunek studiów: Specjalność/Profil: Katedra//Zespół Stacjonarne, I stopnia Mechanika i Budowa Maszyn Technologia maszyn i materiałów konstrukcyjnych Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania,
Bardziej szczegółowoWPŁYW GRUBOŚCI WARSTWY DLC NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE W TARCIU ŚLIZGOWYM
3-2012 T R I B O L O G I A 137 Anna PIĄTKOWSKA * WPŁYW GRUBOŚCI WARSTWY DLC NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE W TARCIU ŚLIZGOWYM THE EFFECT OF THE DLC LAYER THICKNESS ON THE TRIBOLOGICAL PROPERTIES IN SLIDING
Bardziej szczegółowo4. ODAZOTOWANIE SPALIN
4. DAZTWANIE SPALIN 4.1. Pochodzenie tlenków azotu w spalinach 4.2. Metody ograniczenia emisji tlenków azotu systematyka metod 4.3. Techniki ograniczania emisji tlenków azotu 4.4. Analiza porównawcza 1
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2
INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 BADANIA ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ ELEKTROCHEMICZNĄ SYSTEMÓW POWŁOKOWYCH 1. WSTĘP TEORETYCZNY Odporność na korozję
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH METODAMI PLAZMOWYMI
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 1(21)1 Władysław Włosiński 1, Tomasz Chmielewski 2 Politechnika Warszawska, Instytut Technologii Materiałowych, ul. Narbutta 85, 2-542 Warszawa OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH
Bardziej szczegółowoKOMPOZYCJE BIOPOLIMEROWE Z UDZIAŁEM POLISACHARYDÓW JAKO SPOIWA ODLEWNICZE
Beata GRABOWSKA 1 WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXIII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. KOMPOZYCJE BIOPOLIMEROWE Z UDZIAŁEM POLISACHARYDÓW
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI PRZECIWZUŻYCIOWE AMORFICZNYCH WARSTW a-si:c:h STOSOWANYCH W OGNIWACH FOTOWOLTAICZNYCH
3-2010 T R I B O L O G I A 263 Sławomir ZIMOWSKI *, Barbara SWATOWSKA **, Wiesław RAKOWSKI * WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWZUŻYCIOWE AMORFICZNYCH WARSTW a-si:c:h STOSOWANYCH W OGNIWACH FOTOWOLTAICZNYCH ANTIWEAR PROPERTIES
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Lab 8. Wyznaczanie optimum wulkanizacji mieszanek kauczukowych na reometrze Monsanto oraz analiza
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach dr hab. inż. Mirosław Bućko, prof. AGH B-8, p. 1.13, tel
Nauka o Materiałach dr hab. inż. Mirosław Bućko, prof. AGH B-8, p. 1.13, tel. 12 617 3572 www.kcimo.pl, bucko@agh.edu.pl Plan wykładów Monokryształy, Materiały amorficzne i szkła, Polikryształy budowa,
Bardziej szczegółowoPolisilany. R 1, R 2... CH 3, C 2 H 5, C 6 H 5, C 6 H 11 i inne
Polisilany R 1, R 2... CH 3, C 2 H 5, C 6 H 5, C 6 H 11 i inne Mechanizm otrzymywania polisilanów Struktura trójwymiarowego polisilanu Typy przestrzennego uporządkowania polisilanów a.) polisilan liniowy
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO
PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 10-11 maja 2005r. Janusz LUBAS Instytut Techniki Uniwersytet Rzeszowski WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO
Bardziej szczegółowoSpektroskopia charakterystycznych strat energii elektronów EELS (Electron Energy-Loss Spectroscopy)
Spektroskopia charakterystycznych strat energii elektronów EELS (Electron Energy-Loss Spectroscopy) Oddziaływanie elektronów ze stałą, krystaliczną próbką wstecznie rozproszone elektrony elektrony pierwotne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Wyznaczanie widm IR i Ramana formaldehydu oraz obliczenia za pomocą pakietu Gaussian 03W
Ćwiczenie 5 Wyznaczanie widm IR i Ramana formaldehydu oraz obliczenia za pomocą pakietu Gaussian 03W Co powinieneś umieć przed zajęciami Jak obliczyć energię oscylatora harmonicznego, klasycznego i kwantowego?
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoCo to jest kropka kwantowa? Kropki kwantowe - część I otrzymywanie. Co to jest ekscyton? Co to jest ekscyton? e πε. E = n. Sebastian Maćkowski
Co to jest kropka kwantowa? Kropki kwantowe - część I otrzymywanie Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Co to jest ekscyton? Co to jest ekscyton? h 2 2 2 e πε m* 4 0ε s Φ
Bardziej szczegółowoPrzejścia promieniste
Przejście promieniste proces rekombinacji elektronu i dziury (przejście ze stanu o większej energii do stanu o energii mniejszej), w wyniku którego następuje emisja promieniowania. E Długość wyemitowanej
Bardziej szczegółowoMETODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej!
METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! Stąd konieczność opracowania metod przeprowadzania próbek innych
Bardziej szczegółowoWłaściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych
Właściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych dr inż. Zdzisław Pytel Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych V Międzynarodowa
Bardziej szczegółowo