HACCP to system przewidziany przez prawo. Europejskiej. Konieczne jest równoczesne stosowanie przepisów ustawy i przepisów rozporządzeń.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "HACCP to system przewidziany przez prawo. Europejskiej. Konieczne jest równoczesne stosowanie przepisów ustawy i przepisów rozporządzeń."

Transkrypt

1 SYSTEM HACCP 1

2 HACCP prawo Ŝywnościowe HACCP to system przewidziany przez prawo Ŝywnościowe obowiązujące w krajach Unii Europejskiej. W Polsce obowiązują rozporządzenia wspólnotowe i ustawa o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia. Konieczne jest równoczesne stosowanie przepisów ustawy i przepisów rozporządzeń. 2

3 HACCP prawo Ŝywnościowe -Rozporz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002 z r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa Ŝywno ywnościowego, powołuj ujące Europejski Urząd d ds. Bezpieczeństwa śywno ywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa Ŝywno ywności. (Dz.Urz.UE L31 z r.) -Rozporz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 852/2004 w sprawie higieny środk rodków w spoŝywczych. (Dz.Urz.UE L139 z r.) -- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 882/2004 w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i Ŝywno ywnościowym oraz regułami dotyczącymi cymi zdrowia zwierząt t i dobrostanu zwierząt (Dz.Urz.UE L191 z r.) Ustawa o bezpieczeństwie Ŝywno ywności i Ŝywienia z dn r. (Dz.U.nr.171 poz.1225 ) 3

4 HACCP prawo Ŝywnościowe art.5 rozporządzenia 852/2004 zobowiązuje zuje przedsiębiorstwa sektora spoŝywczego do opracowania i stosowania procedur na podstawie zasad HACCP art.10 pkt.2 rozporządzenia 882/2004 dotyczy kontroli urzędowych w zakresie oceny wdroŝenia GHP,GMP i zasad HACCP art.59.1 Ustawy o bezpieczeństwie Ŝywno ywności zobowiązuje zuje podmioty działaj ające na rynku spoŝywczym przestrzegać w zakładach adach wymagań określonych w rozporządzeniu nr.852/2004 art.100.pkt.8 Ustawy o bezpieczeństwie Ŝywno ywności kto nie wdraŝa w zakładzie adzie produkcji lub obrotu Ŝywno ywności cią zasad systemu HACCP wbrew obowiązkowi określonemu w art. 5 rozporządzenia 852/2004 podlega karze grzywny 4

5 HACCP - Definicja Hazard Analysis and Critical Control Point Analiza ZagroŜeń i Krytyczne Punkty Kontroli System, który identyfikuje, ocenia i kontroluje zagroŝenia istotne dla bezpieczeństwa i jakości zdrowotnej Ŝywności. (Kodeks śywnościowy) 5

6 HACCP - cele HACCP jest to metoda zapewnienia bezpieczeństwa Ŝywności, która opiera się przede wszystkim na zapobieganiu zagroŝeniom. HACCP zwiększa gwarancję otrzymania zdrowej Ŝywności. HACCP pozwalaozwala zapewnić niezawodność procesu produkcji, pakowania, magazynowania i dystrybucji Ŝywności. 6

7 HACCP - Cele Celem HACCP dla przedsiębiorcy biorcy: lepiej zrozumieć czynniki chorobotwórcze rcze, elementy i czynniki prowadzące do ich obecności ci w końcowym produkcie; zapewnić lepszą kontrolę bezpieczeństwa stwa; dostarczyć dowód, Ŝe wybrane środki kontroli są stosowane prawidłowo i Ŝe są skuteczne. 7

8 HACCP - Cele Najistotniejsze elementy systemu HACCP to: - identyfikacja mogących się pojawić zagroŝeń - ocena ich istotności - oszacowanie ryzyka (prawdopodobieństwa) ich wystąpienia - określenie metod ich ograniczenia 8

9 HACCP zagroŝenia związane zane z Ŝywnością ZAGROśENIE biologiczny, chemiczny lub fizyczny czynnik w Ŝywności lub jej stan mogący wywołać niekorzystny wpływ na zdrowie konsumenta. ZagroŜenia biologiczne: BAKTERIE ( obecność ść, wzrost, przeŝywalność ść) WIRUSY PASOśYTY PLEŚNIE 9

10 HACCP zagroŝenia związane zane z Ŝywnością ZagroŜenia chemiczne: mikotoksyny (np. przyprawy); solanina (ziemniaki) pozostałości środków myjących i dezynfekujących(nieprawidłowo przeprowadzone zabiegi) metale cięŝkie:ołów, kadm, rtęć, cynk, arsen, miedź ( opakowania, sprzęt pomocniczy, naczynia) smary,kleje (urządzenia, sprzęt pomocniczy, maszyny) pozostałości pestycydów( surowce: warzywa, owoce, grzyby), leków weterynaryjnych (surowce) nadmierna ilość lub niedozwolona obecność substancji dodatkowych np. tj.: barwniki, substancje konserwujące ( surowce) 10

11 HACCP zagroŝenia związane zane z Ŝywnością ZagroŜenia fizyczne: SZKŁO: - opakowania- butelki, słoiki, - oświetlenie - Ŝarówki, osłony szklane - osłony przyrządów pomiarowych - inne: szkło - okularowe, naczynia stołowe METAL : - maszyny - sprzęt - pracownicy - opakowania - surowce 11

12 HACCP zagroŝenia związane zane z Ŝywnością ZagroŜenia fizyczne c.d. PLASTIK - surowce, maszyny, opakowania, urządzenia. RZECZY PRACOWNIKÓW - niedopałki papierosów, włosy, sznurki, papier, biŝuteria. KAMIENIE, PIASEK - surowce, kawałki tynku w kuchni KOŚCI / OŚCI, TWARDE CZĘŚ ĘŚCI OWOCÓW - surowce (niewłaściwy proces technologiczny) 12

13 HACCP zagroŝenia związane zane z Ŝywnością Panowanie nad zagroŝeniami: DROBNOUSTROJE: chłodzenie lub mroŝenie - ograniczenie rozwoju drobnoustrojów; mycie, dezynfekcja - eliminacja lub ograniczenie poziomu zanieczyszczeń mikrobiologicznych; obróbka cieplna - eliminacja lub ograniczenie liczebności drobnoustrojów. PASOśYTY: ocena wizualna. WIRUSY: odsuwanie osób chorych ( np. wirusowe zapalenie wątroby) od kontaktu z produktem. 13

14 HACCP zagroŝenia związane zane z Ŝywnością Panowanie nad zagroŝeniami CHEMICZNE: surowce - specyfikacje, certyfikaty, stosowanie substancji chemicznych, które nie są składnikami Ŝywności - właściwe przechowywanie, uŝytkowanie, opracowanie i wdroŝenie instrukcji, szkolenie personelu FIZYCZNE: surowce - specyfikacje, certyfikaty o nieobecności zanieczyszczeń środowisko zakładu - GHP/GMP zapewniające, Ŝe do Ŝywności nie przedostaną się zanieczyszczenia z konstrukcji budynku, zaplecza socjalnego, powierzchni roboczych, urządzeń produkcyjnych, personelu. 14

15 HACCP Wymagania wstępne Stosowanie systemu HACCP zakłada w pierwszej kolejności spełnienie określonych wymagań wstępnych pnych: Przestrzeganie podstawowych zasad higieny od początku do końca łańcucha Ŝywnościowego. Szkolenie personelu w zakresie higieny i zasad HACCP by skutecznie zapewnić bezpieczeństwo i jakość zdrowotną Ŝywności 15

16 HACCP - ETAPY Co naleŝy zrobić, aby wdroŝyć system HACCP? Powołać grupę roboczą HACCP; Opisać wszystkie receptury potraw sporządzanych w zakładzie; Określić przeznaczenie konsumenckie; Posortować wszystkie receptury na grupy potraw oraz sporządzić schematy technologiczne dla wszystkich grup potraw; Sporządzić analizę zagroŝeń na wszystkich etapach produkcji, począwszy od surowca do wydania go konsumentowi; Wyznaczyć punkty krytyczne /CCP/ dla kaŝdej z grup potraw, czyli dla kaŝdego schematu produkcyjnego; Wyznaczyć limity krytyczne dla kaŝdego z punktów krytycznych Określić sposoby monitorowania wszystkich punktów krytycznych; Ustalić działania korygujące; Ustalić procedury weryfikacji; Sporządzić dokumentację systemu HACCP 16

17 7 zasad metody HACCP 1. Analiza zagroŝeń ustalenie potencjalnego zagroŝenia, ocena jego ryzyka i określenie środków zapobiegawczych. 2. Ustalenie Krytycznych Punktów Kontroli KPK lub CCP /Critical Control Point/, które wyeliminują lub zminimalizują zagroŝenie. 3. Określenie wartości parametrów krytycznych /limitów krytycznych/ i ich tolerancji. 4 Opracowanie systemu monitorowania dla kaŝdego punktu krytycznego. 5. Określenie działań korygujących w przypadku stwierdzenia, Ŝe monitorowane parametry nie mieszczą się w granicach ustalonych tolerancji. 6. Opracowanie procedur weryfikujących dla potwierdzenia skuteczności działania HACCP. 7. Prowadzenie dokumentacji i rejestru danych dotyczących systemu. 17

18 HACCP W małych firmach moŝe wystarczyć jeden wyszkolony pracownik, który potrafi wdroŝyć system i posiada szczegółowy i uznany przewodnik 18

19 Określenie zakresu stosowania planu HACCP Produkt ZagroŜenie Proces 19

20 Zasada 1: Analiza zagroŝeń ZagroŜenia mogą pojawić się na wszystkich etapach łańcucha rolno-spoŝywczego: od produkcji surowców do spoŝycia produktu przez końcowego konsumenta. Analiza zagroŝeń musi być przeprowadzona dla kaŝdego produktu, dla kaŝdego procesu i za kaŝdym razem, kiedy zmienia się surowce lub recepturę w tym samym procesie. 20

21 Zasada 1: 1 Analiza zagroŝeń Analiza zagroŝeń powinna być realizowana w kilku fazach: Sporządzenie listy wszystkich potencjalnych zagroŝeń Opisanie czyli charakterystyka zagroŝeń, określenie kategorii zagroŝeń Wskazanie źródeł zagroŝeń Oszacowanie ryzyka wystąpienia zagroŝenia Określenie środków kontrolnych dla oszacowanych zagroŝeń 21

22 Zasada 1: 1 Analiza zagroŝeń Identyfikacja zagroŝeń opiera się na wcześniejszym wyszukaniu jak największej liczby informacji dotyczących charakterystycznych zagroŝeń dla danych produktów i etapów produkcji: wewnątrz: wkład w postaci historii zakładu z jego niepowodzeniami, próbami i kontrolami, reklamacjami klientów na zewnątrz: wkład w postaci dokumentacji: Przewodnik Dobrej Praktyki Higienicznej (Dobrej Praktyki Produkcyjnej) dane technologiczne publikacje ekspertów, dane naukowe i epidemiologiczne ustawodawstwo i opinie administracji 22

23 Zasada 2: Ustalenie Krytycznych Punktów Kontroli KPK w celu opanowania zagroŝeń Krytyczny Punkt Kontroli to miejsce /etap, proces lub operacja jednostkowa/, w którym naleŝy podjąć środki zapobiegawcze lub kontrolne w celu zapobieŝenia lub wyeliminowania zagroŝenia bezpieczeństwa Ŝywności lub zredukowania go do akceptowalnego poziomu 23

24 Zasada 2: 2 Ustalenie Krytycznych Punktów Kontroli KPK w celu opanowania zagroŝeń Istnieją dwie metody Metoda intuicyjna: oparcie się na ANALIZIE ZAGROśEŃ (ocena) i na DOŚWIADCZENIU GRUPY Metoda dedukcyjna: DRZEWO DECYZYJNE (przykłady: Kodeks śywnościowy) 24

25 Zasada 2: 2 Ustalenie Krytycznych Punktów Kontroli w celu opanowania zagroŝeń P1: Czy środki prewencyjne są wdroŝone? Tak Nie Czy prewencja na tym etapie jest potrzebna do zapewnienia bezpieczeństwa produktu? Zmodyfikować etap, czynność lub produkt Tak Drzewo decyzyjne do ustalenia krytycznych punktów kontroli na etapach produkcji (Kodeks śywnościowy) P2: Czy ten etap jest przeznaczony do wyeliminowania zagroŝenia czy do ograniczenia jego wystąpienia do akceptowalnego poziomu? Nie Tak P3: Czy zanieczyszczenie moŝe wystąpić na tym etapie lub czy zagroŝenie moŝe się zwiększyć do nieakceptowalnego poziomu? Tak Nie Nie STOP* STOP* P4: Czy kolejny etap moŝe wyeliminować zagroŝenie lub ograniczyć jego wystąpienie do akceptowalnego poziomu? Krytyczny Punkt Kontroli Tak STOP* Nie 25

26 Zasada 3: 3 Ustalenie limitów krytycznych LIMIT KRYTYCZNY jest to kryterium dobrej realizacji DZIAŁANIA KONTROLNEGO nieodzownego dla KRYTYCZNEGO PUNKTU KONTROLI. Limit krytyczny" oddziela to, co jest akceptowalne od tego, co nie powinno być akceptowalne 26

27 Zasada 3: 3 Ustalenie limitów krytycznych Dla kaŝdego krytycznego punktu kontroli naleŝy przypisać określone/ najlepiej fizyczne lub chemiczne/ mierzalne parametry charakteryzujące przebieg danego procesu lub czynności; W zakładzie Ŝywienia zbiorowego wyznacznikami takimi są najczęś ęściej czas i temperatura; W przypadkach trudności ze znalezieniem kryterium moŝna zastosować ocenę wizualna lub sensoryczną. 27

28 Zasada 3: 3 Ustalenie limitów krytycznych Przestrzeganie limitów krytycznych jest zapewnione poprzez wdroŝenie odpowiedniego systemu SYSTEMU MONITOROWANIA przekroczenie limitów krytycznych musi skutkować wdroŝeniem działań korygujących dotyczących produktu lub procesu 28

29 Zasada 4 : System monitorowania Co rozumie się przez SYSTEM MONITOROWANIA? Monitorowanie polega na planowanym pomiarze ustalonych parametrów oraz na systematycznych obserwacjach. System monitorowania pozwala na szybkie wykrywanie w kaŝdym z ustalonych punktów krytycznych ewentualnych odchyleń poza przyjęte granice tolerancji. Metody monitorowania powinny być: szybkie wiarygodne wykonywane bezpośrednio na linii produkcyjnej 29

30 Zasada 5: 5 Działania ania korygujące Co rozumie się przez DZIAŁANIE KORYGUJĄCE? Jest to działanie dotyczące produktu i/lub procesu, które naleŝy podjąć w przypadku wystąpienia niezgodności Działania korygujące: powinny zostać ustalone dla kaŝdego krytycznego punktu kontroli, by mogły być stosowane systematycznie, kiedy tylko zostanie zauwaŝona niezgodność (przekroczenie limitów krytycznych) oraz by mogły pozwolić uniknąć powstania nowego odchylenia. Działania korygujące składają się z: - zidentyfikowania produktów wadliwych i sposobu postępowania z nimi - działań pozwalających przywrócić zgodność procesu - ustalenia osób odpowiedzialnych za ich realizację - odpowiednich procedur i zapisów 30

31 Zasada 6: 6 Weryfikacja systemu Co rozumie się przez WERYFIKACJĘ SYSTEMU? Jest to działanie wdraŝane w celu upewnienia się, Ŝe system: - funkcjonuje w praktyce - jest skuteczny, efektywny i wydajny We wszystkich przypadkach weryfikacja powinna być przeprowadzana przez przedsiębiorstwo. 31

32 Zasada 6: Weryfikacja systemu Weryfikacja systemu powinna obejmować: 1. Przegląd planu HACCP i całej dokumentacji /czy jest kompletna/: - dobra analiza zagroŝeń, - poprawna analiza warunków, w jakich zagroŝenia pojawiają się, - limity krytyczne spójne z wymogami zdrowia publicznego 2. Analizę sytuacji, w których nastąpiły jakiekolwiek odchylenia od załoŝonych parametrów procesu produkcji 3. Przegląd wszelkich dokonywanych zmian 4. Przegląd i analizę wszystkich Krytycznych Punktów Kontroli Weryfikacja powinna odpowiadać audytowi wewnętrznemu lub zewnętrznemu 32

33 Zasada 6: Weryfikacja systemu Weryfikacja skuteczności: - moŝe zawierać wzmocnione kontrole dotyczące Krytycznych Punktów Kontroli i produktu końcowego (szczególnie w fazie wprowadzania lub pierwszego zatwierdzenia systemu) - moŝe polegać na regularnym symulowaniu zdarzeń produkcyjnych 33

34 Zasada 7: Dokumentacja Istotne znaczenie dla funkcjonowania systemu HACCP ma prawidłowe zbieranie i przechowywanie zapisów Właściwie sporządzona dokumentacja jest podstawowym dowodem efektywności działania ania systemu bez dokumentacji nie moŝna mówić o istnieniu systemu 34

35 WNIOSEK Plan HACCP moŝe być uwaŝany za plan jakości w celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów wytwarzanych przez przedsiębiorstwo 35

36 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny produktów Ŝywnościowych Operatorzy przedsiębiorstw Ŝywnościowych powinni wdroŝyć i stosować stałą procedurę lub procedury oparte na zasadach systemu HACCP. 36

37 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Rozporz ozporządzeni dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny produktów Ŝywnościowych Wymogi HACCP powinny uwzględnia dniać zasady zawarte w Kodeksie śywnościowym. 1. Powinny zapewniać odpowiednią elastyczność ść,, aby mogły y być stosowane w kaŝdej sytuacji, w tym w małych przedsiębiorstwach. 2. W szczególno lności niezbędne jest uwzględnienie, Ŝe e w niektórych przedsiębiorstwach sektora spoŝywczego nie jest moŝliwe zidentyfikowanie krytycznych punktów w kontroli orazŝe e w niektórych przypadkach, dobra praktyka higieniczna iczna moŝe e zastąpi pić monitorowanie krytycznych punktów w kontroli. 37

38 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Rozporz ozporządzeni dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny produktów Ŝywnościowych 3. Podobnie, wymóg g ustanowienia "krytycznych limitów" nie oznacza, Ŝe e niezbędne jest ustalenie liczbowego limitu u w kaŝdym przypadku. 4. Ponadto, wymóg g zachowywania dokumentów musi być elastyczny,, aby nie powodował nadmiernego obciąŝ ąŝenia bardzo małych przedsiębiorstw. 38

39 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Procedura oparta na zasadach systemu HACCP Istotą systemu HACCP jest identyfikacja i stały y nadzór r /kontrola/ istotnych dla bezpieczeństwa Ŝywności zagroŝeń. Koncepcja ta jest realizowana poprzez wdroŝenie 7 zasad systemu. JeŜeli eli jednak taki sam cel zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności moŝna osiągn gnąć poprzez stosowanie innych, ale równowar wnowaŝnych nych środków,, które mogą zastąpi pić w uproszczony, ale równie skuteczny sposób b część lub wszystkie 7 zasad systemu HACCP, naleŝy y takie rozwiązania zania traktować jako całkowite spełnienie wymagań art. 5.1 rozporządzenia 852/

40 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ System HACCP i warunki wstępne W momencie, kiedy jest oczywiste, Ŝe e wdroŝenie zasad realizowanych w ramach warunków w wstępnych pnych zapewnia prewencję,, eliminację lub redukcję zagroŝeń do akceptowalnego poziomu,, naleŝy y rozwaŝyć czy spełnienie tych wymagań nie powinno być interpretowane jako wystarczające ce bez konieczności ci wdraŝania ania stałej procedery opartej na zasadach systemu HACCP. Powinno być wzięte pod uwagę, Ŝe pełna procedura systemu HACCP stanowi tak naprawdę system zarządzania bezpieczeństwem Ŝywności,, który to system jest charakterystyczny dla tych przedsiębiorstw, które przygotowują,, produkują lub przetwarzają Ŝywność ść. 40

41 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Ułatwienia w odniesieniu do zasad systemu HACCP 1. Analiza zagroŝeń oraz opracowanie procedur opartych na HACCP: W przypadku niektórych przedsiębiorstw o określonym charakterze prowadzenia działalno alności, moŝna przypuszczać, Ŝe e wdroŝenie warunków w wstępnych pnych zapewni pełną kontrolę i nadzór r nad wszystkimi zagroŝeniami. Wówczas W przeprowadzenie formalnej analizy zagroŝeń jest zbędne dne. W niektórych wypadkach moŝe e się zdarzyć, Ŝe e przeprowadzenie analizy zagroŝeń wykaŝe, Ŝe e nie zidentyfikowano istotnych zagroŝeń, które muszą być pod kontrolą.. W takiej sytuacji nie ma sensu dalszego opracowywania procedury HACCP /kolejne etapy/ 41

42 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Ułatwienia w odniesieniu do zasad systemu HACCP 2. Ułatwienia U w stosunku do ustalenia limitów w krytycznych: Normy i tolerancje- limity krytyczne mogą być wyraŝane ane przez konkretne wartości liczbowe /przedziały/ lub ocenę wizualną. Normy i tolerancje mogą być określone na podstawie: przepisów prawnych, stosowanych zatwierdzonych przez urzędow dową kontrolę poradników w branŝowych, doświadczenia /najlepszej praktyki/, krajowych norm lub standardów w Kodeksu śywnościowego 42

43 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Ułatwienia w odniesieniu do zasad systemu HACCP 3. Ułatwienia U w stosunku do procedur monitorowania: Monitoring w niektórych przypadkach moŝe e być całkowicie sprawowany przez ocenę sensoryczną. Wizualna obserwacja polegająca na ocenie fizycznych aspektów produkowanej Ŝywności /konsystencja, barwa/ odzwierciedlających cych ocenę zaawansowania obróbki bki cieplnej /np.denaturacja białka/ Regularna, wizualna ocena temperatury w urządzeniach schładzaj adzających/zamraŝających, 43

44 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Ułatwienia w odniesieniu do zasad systemu HACCP 4. Ułatwienia U w stosunku do dokumentowania systemu: Dokumentacja- przechowywanie zapisów, powinno być dobrze wywaŝone i ograniczone jedynie do tego co najwaŝniejsze niejsze z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa Ŝywności. W przypadku oceny wizualnej moŝna rozwaŝać ograniczenie prowadzenia zapisów w jedynie do przypadków w zaistnienia odchyleń- braku zgodności. W przypadku zakład adów Ŝywienia zbiorowego, gdzie konsumpcja Ŝywności następuje szybko po jej wyprodukowaniu, dobra praktyka wskazuje na przetrzymywanie zapisów w na okres maksimum do 2 tygodni po konsumpcji Ŝywności. 44

45 HACCP - ELASTYCZNOŚĆ Ułatwienia w odniesieniu do zasad systemu HACCP Łańcuch chłodniczy Rozporządzenie 852/2004 nakłada ada na przedsiębiorc biorców w obowiązek zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego. Obowiązek ten wynika z przestrzegania zasad warunków wstępnych pnych i musi być przestrzegany nawet jeŝeli eli dany zakład ad stosuje uproszczoną procedurę systemu HACCP 45

HACCP- zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności Strona 1

HACCP- zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności Strona 1 CO TO JEST HACCP? HACCP ANALIZA ZAGROŻEŃ I KRYTYCZNE PUNKTY KONTROLI HAZARD ryzyko, niebezpieczeństwo, potencjalne zagrożenie przez wyroby dla zdrowia konsumenta ANALYSIS ocena, analiza, kontrola zagrożenia

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka systemu HACCP i zasady jego. wdraŝania

Charakterystyka systemu HACCP i zasady jego. wdraŝania Charakterystyka systemu HACCP i zasady jego wdraŝania HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) Jest systemowym postępowaniem mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności poprzez

Bardziej szczegółowo

SYSTEM HACCP W GASTRONOMII HOTELOWEJ. Opracował: mgr Jakub Pleskacz

SYSTEM HACCP W GASTRONOMII HOTELOWEJ. Opracował: mgr Jakub Pleskacz Opracował: mgr Jakub Pleskacz HACCP to skrót pierwszych liter angielskiej nazwy Hazard Analysis and Critical Control Point po polsku Analiza Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontroli CEL SYSTEMU HACCP HACCP

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KUCHARZ

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KUCHARZ Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: KUCHARZ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

Zasady GMP/GHP, które należy wdrożyć przed wprowadzeniem HACCP

Zasady GMP/GHP, które należy wdrożyć przed wprowadzeniem HACCP System HACCP Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wszystkie firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją żywności muszą wdrożyć i stosować zasady systemu HACCP. Przed opisaniem podstaw prawnych

Bardziej szczegółowo

w stołówkach szkolnych

w stołówkach szkolnych Zasady Dobrej Praktyki Higienicznej w stołówkach szkolnych Magdalena Chojnowska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI Główny cel prawa żywnościowego zdefiniowany w Preambule

Bardziej szczegółowo

LISTA KONTROLNA SPIWET PASZE H stosowanie procedur opartych na zasadach HACCP

LISTA KONTROLNA SPIWET PASZE H stosowanie procedur opartych na zasadach HACCP Pieczęć Inspektoratu Weterynarii LISTA KONTROLNA SPIWET PASZE H stosowanie procedur opartych na zasadach HACCP PROTOKÓŁ Z KONTROLI Nr... Data inspekcji.. Godzina rozpoczęcia inspekcji.. Godzina zakończenia

Bardziej szczegółowo

Wysłodki i melas jako pasza GMP. Roman Wojna

Wysłodki i melas jako pasza GMP. Roman Wojna Wysłodki i melas jako pasza GMP Roman Wojna Ustawa o paszach 2006 1) Rejestracja i zatwierdzenie zakładów. 2) Zasady wytwarzania i stosowania pasz leczniczych oraz nimi obrót. 3) Wymagania jakościowe

Bardziej szczegółowo

Księga HACCP. Wydanie 1 KSIĘGA HACCP. O c h o Ŝ a 0 1-0 5-2 0 0 8 (miejscowość) (dzień, miesiąc, rok)

Księga HACCP. Wydanie 1 KSIĘGA HACCP. O c h o Ŝ a 0 1-0 5-2 0 0 8 (miejscowość) (dzień, miesiąc, rok) Strona 1 z 42... pieczęć zakładu Księga HACCP O c h o Ŝ a 0 1-0 5-2 0 0 8 (miejscowość) (dzień, miesiąc, rok) Wydanie 1 Księgę sporządził: Paweł Wawryszczuk, zastępca przewodniczącego zespołu HACCP...

Bardziej szczegółowo

Certyfikacja suplementy diety Krajowa Rada Suplementów i OdŜywek oraz Dekra Certification Sp. z o.o.

Certyfikacja suplementy diety Krajowa Rada Suplementów i OdŜywek oraz Dekra Certification Sp. z o.o. Certyfikacja suplementy diety Krajowa Rada Suplementów i OdŜywek oraz Dekra Certification Sp. z o.o. Idea Wprowadzenie jednolitej procedury dotyczącej certyfikacji suplementów diety. Program certyfikacji

Bardziej szczegółowo

LISTA KONTROLNA SPIWET PASZE J wytwarzanie i wprowadzanie do łańcucha Ŝywieniowego zwierząt produktów pochodzących z sektora rolno-spoŝywczego

LISTA KONTROLNA SPIWET PASZE J wytwarzanie i wprowadzanie do łańcucha Ŝywieniowego zwierząt produktów pochodzących z sektora rolno-spoŝywczego Pieczęć Inspektoratu Weterynarii LISTA KONTROLNA SPIWET PASZE J wytwarzanie i wprowadzanie do łańcucha Ŝywieniowego zwierząt produktów pochodzących z sektora rolno-spoŝywczego PROTOKÓŁ Z KONTROLI Nr...

Bardziej szczegółowo

HACCP system zarządzania bezpieczeństwem zdrowotnym żywności. European Commission Enterprise and Industry

HACCP system zarządzania bezpieczeństwem zdrowotnym żywności. European Commission Enterprise and Industry HACCP system zarządzania bezpieczeństwem zdrowotnym żywności European Commission Enterprise and Industry Bezpieczeństwo żywności Title of the presentation Date 2 (ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE ZAKŁADÓW ŻYWIENIA ZBIOROWEGO ZAMKNIĘTEGO

PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE ZAKŁADÓW ŻYWIENIA ZBIOROWEGO ZAMKNIĘTEGO Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gorzowie Wlkp. PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE ZAKŁADÓW ŻYWIENIA ZBIOROWEGO ZAMKNIĘTEGO Małgorzata Stodolak Gorzów Wlkp.,.12.2014 r. OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE: Ustawa

Bardziej szczegółowo

DOSTAWY BEZPOŚREDNIE, CZYLI WPROWADZANIE DO OBROTU MAŁYCH ILOŚCI PRODUKTÓW POCHODZENIA ROŚLINNEGO

DOSTAWY BEZPOŚREDNIE, CZYLI WPROWADZANIE DO OBROTU MAŁYCH ILOŚCI PRODUKTÓW POCHODZENIA ROŚLINNEGO DOSTAWY BEZPOŚREDNIE, CZYLI WPROWADZANIE DO OBROTU MAŁYCH ILOŚCI PRODUKTÓW POCHODZENIA ROŚLINNEGO Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny informuje, iŝ podmioty prowadzące działalność polegającą

Bardziej szczegółowo

Wybrane systemy jakości żywności Zasady higieny w przetwórstwie i przechowalnictwie żywności

Wybrane systemy jakości żywności Zasady higieny w przetwórstwie i przechowalnictwie żywności Wybrane systemy jakości żywności Zasady higieny w przetwórstwie i przechowalnictwie żywności 1 Do systemów tych należą: - Dobra Praktyka Higieniczna (Good Hygienic Practice - GHP) - Dobra Praktyka Produkcyjna

Bardziej szczegółowo

Higiena i bezpieczeństwo żywności w sklepikach szkolnych oraz blokach żywieniowych

Higiena i bezpieczeństwo żywności w sklepikach szkolnych oraz blokach żywieniowych Higiena i bezpieczeństwo żywności w sklepikach szkolnych oraz blokach żywieniowych Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Wieruszowie mgr inż. Karolina Krawczyk - Borowiec Iwona Promna - stażystka

Bardziej szczegółowo

KSIĘGA H.A.C.C.P. Data opracowania: QAP, tel

KSIĘGA H.A.C.C.P. Data opracowania: QAP, tel KSIĘGA H.A.C.C.P. DLA HANDLU śywnością Data opracowania: 2008-07-25 99-418 Bełchatów System HACCP dla handlu Strona: 2 Spis treści: 1. WYROBY, SUROWCE, TOWARY OPAKOWANE W OPAKOWANIA JEDNOSTKOWE WYMAGAJĄCE

Bardziej szczegółowo

METODY IDENTYFIKACJI, ANALIZY I OCENY ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W PROCESACH PRACY

METODY IDENTYFIKACJI, ANALIZY I OCENY ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W PROCESACH PRACY METODY IDENTYFIKACJI, ANALIZY I OCENY ZAGROśEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W PROCESACH PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników inŝynieryjno-technicznych 29 Analiza zagroŝeń Analiza zagroŝeń to systematyczne

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 71/2010 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 28 kwietnia 2010r.

Zarządzenie Nr 71/2010 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 28 kwietnia 2010r. Zarządzenie Nr 71/2010 Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 28 kwietnia 2010r. w sprawie : wprowadzenia procedury Identyfikacji zagroŝeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Miasta

Bardziej szczegółowo

OCENA SPEŁNIENIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH NADZORU NAD KRYTYCZNYMI PUNKTAMI KONTROLI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA NALEŻĄCEDO ŁAŃCUCHA ŻYWNOŚCIOWEGO

OCENA SPEŁNIENIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH NADZORU NAD KRYTYCZNYMI PUNKTAMI KONTROLI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA NALEŻĄCEDO ŁAŃCUCHA ŻYWNOŚCIOWEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 349 353 Agata Szkiel OCENA SPEŁNIENIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH NADZORU NAD KRYTYCZNYMI PUNKTAMI KONTROLI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA NALEŻĄCEDO ŁAŃCUCHA ŻYWNOŚCIOWEGO Katedra

Bardziej szczegółowo

TÜVRheinland Polska. Niezgodności w dokumentowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem

TÜVRheinland Polska. Niezgodności w dokumentowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem TÜVRheinland Polska Niezgodności w dokumentowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności HACCP, BRC, IFS, ISO 22000 podsumowanie doświadczeń wdrożeniowych i auditorskich mgr inż. Zbigniew Oczadły

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Elblągu

Procedura zarządzania ryzykiem w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Elblągu Procedura zarządzania ryzykiem w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Elblągu Załącznik nr 2 do zarządzenia Celem procedury jest zapewnienie mechanizmów identyfikowania ryzyk zagraŝających realizacji

Bardziej szczegółowo

Wymagania przy sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego

Wymagania przy sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego Wymagania przy sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego Agnieszka Domańska Mełgieś Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna Lublinie Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów

Bardziej szczegółowo

ZAKŁADOWA ADOWA KONTROLA PRODUKCJI W ŚWIETLE WYMAGAŃ CPR

ZAKŁADOWA ADOWA KONTROLA PRODUKCJI W ŚWIETLE WYMAGAŃ CPR ZAKŁADOWA ADOWA KONTROLA PRODUKCJI W ŚWIETLE WYMAGAŃ CPR Alicja Papier Warszawa, kwiecień 2014 Wprowadzanie wyrobów w budowlanych wg CPR Wszystkie podmioty gospodarcze w łańcuchu dostaw i dystrybucji powinny

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN FUNKCJONOWANIA KONTROLI ZARZADCZEJ W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W GIśYCKU. Postanowienia ogólne

REGULAMIN FUNKCJONOWANIA KONTROLI ZARZADCZEJ W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W GIśYCKU. Postanowienia ogólne Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 29 z 01.07.2013r. REGULAMIN FUNKCJONOWANIA KONTROLI ZARZADCZEJ W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W GIśYCKU Postanowienia ogólne 1 1. Kontrola zarządcza w Powiatowym Urzędzie

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD MLECZARSKI

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD MLECZARSKI Zdr-wet/42, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD MLECZARSKI Kontrolę

Bardziej szczegółowo

KSIĘGA JAKOŚCI POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE

KSIĘGA JAKOŚCI POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE Wydanie: 4 z dnia 09.06.2009r zmiana: 0 Strona 1 z 13 8.1 Postanowienia ogólne W Szpitalu Miejskim w Elblągu zostały zaplanowane i wdroŝone procesy monitorowania i pomiarów oraz analizy danych i doskonalenia

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja i identyfikowalność artykułów spożywczych. Bronisze, 04.12.2015 r.

Identyfikacja i identyfikowalność artykułów spożywczych. Bronisze, 04.12.2015 r. Identyfikacja i identyfikowalność artykułów spożywczych Bronisze, 04.12.2015 r. 1 Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest m.in. sprawowanie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia,

Bardziej szczegółowo

Regulamin zarządzania ryzykiem. Założenia ogólne

Regulamin zarządzania ryzykiem. Założenia ogólne Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 14/2018 dyrektora Zespołu Obsługi Oświaty i Wychowania w Kędzierzynie-Koźlu z dnia 29.11.2018r. Regulamin zarządzania ryzykiem 1 Założenia ogólne 1. Regulamin zarządzania

Bardziej szczegółowo

System HACCP w małych przedsiębiorstwach. European Commission Enterprise and Industry

System HACCP w małych przedsiębiorstwach. European Commission Enterprise and Industry System HACCP w małych przedsiębiorstwach European Commission Enterprise and Industry Title of the presentation Date 2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r.

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ CHŁODNIA

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ CHŁODNIA Zdr-wet/48, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ CHŁODNIA Kontrolę przeprowadzono

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ FIRMA CATERINGOWA/ZAKŁAD GARMAŻERYJNY

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ FIRMA CATERINGOWA/ZAKŁAD GARMAŻERYJNY Zdr-wet/47, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ FIRMA CATERINGOWA/ZAKŁAD

Bardziej szczegółowo

Błędy w analizie zagrożeń fizycznych w aspekcie funkcjonowania systemu HACCP, ze szczególnym uwzględnieniem detekcji ciał obcych.

Błędy w analizie zagrożeń fizycznych w aspekcie funkcjonowania systemu HACCP, ze szczególnym uwzględnieniem detekcji ciał obcych. Błędy w analizie zagrożeń fizycznych w aspekcie funkcjonowania systemu HACCP, ze szczególnym uwzględnieniem detekcji ciał obcych. mgr inż. Olgierd Głodkowski MDG Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. Definicje

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ROZPOCZYNAJĄCYCH / PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W SEKTORZE SPOŻYWCZYM

INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ROZPOCZYNAJĄCYCH / PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W SEKTORZE SPOŻYWCZYM INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ROZPOCZYNAJĄCYCH / PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W SEKTORZE SPOŻYWCZYM Przedsiębiorcy prowadzący produkcję lub obrót żywnością są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA DLA ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI

WYMAGANIA DLA ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI Instytut Odlewnictwa Biuro Certyfikacji i Normalizacji u l. Z a k o p i a ń s k a 7 3 30-418 Kraków, Polska tel. +48 (12) 26 18 442 fax. +48 (12) 26 60 870 bcw@iod.krakow.pl w w w.i o d.k r ak ow. p l

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ FERMA NIOSEK/ZAKŁAD PAKOWANIA JAJ

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ FERMA NIOSEK/ZAKŁAD PAKOWANIA JAJ Zdr-wet/46, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ FERMA NIOSEK/ZAKŁAD PAKOWANIA

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY ERGONOMII i BHP. - System zarządzania. bezpieczeństwem i higieną pracy

PODSTAWY ERGONOMII i BHP. - System zarządzania. bezpieczeństwem i higieną pracy PODSTAWY ERGONOMII i BHP - System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy Ciągłe doskonalenie Przegląd zarządzania ZaangaŜowanie kierownictwa oraz polityka BHP Planowanie Sprawdzanie oraz działania

Bardziej szczegółowo

UWAGA INFORMACJA DLA OSÓB PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚC W ZAKRESIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ (np. uprawa owoców, warzyw, ziół, zbóż, zbiór runa leśnego)

UWAGA INFORMACJA DLA OSÓB PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚC W ZAKRESIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ (np. uprawa owoców, warzyw, ziół, zbóż, zbiór runa leśnego) UWAGA INFORMACJA DLA OSÓB PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚC W ZAKRESIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ (np. uprawa owoców, warzyw, ziół, zbóż, zbiór runa leśnego) Produkcja pierwotna obejmuje działalność na poziomie gospodarstw

Bardziej szczegółowo

II. Bezpieczeństwo. żywno. ywności

II. Bezpieczeństwo. żywno. ywności II. Bezpieczeństwo żywno ywności przy sprzedaży bezpośredniej 26 Dostawy bezpośrednie dokonywanie przez producenta dostaw małych ilości surowców do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Nauk o Bezpieczeństwie obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

GMP w wytwarzaniu produktu chemicznego

GMP w wytwarzaniu produktu chemicznego GMP w wytwarzaniu produktu chemicznego Good Manufacturing Practice - GMP Good Manufacturing Practice - GMP (Dobra Praktyka Wytwarzania/Produkcji) połączenie efektywnych procedur produkcyjnych oraz skutecznej

Bardziej szczegółowo

I N S T R U K C J A. Głównego Lekarza Weterynarii. Nr GIWbŜ-500-7a/09 z dnia 1 października 2009 r.

I N S T R U K C J A. Głównego Lekarza Weterynarii. Nr GIWbŜ-500-7a/09 z dnia 1 października 2009 r. I N S T R U K C J A Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWbŜ-500-7a/09 z dnia 1 października 2009 r. w sprawie zasad postępowania przy realizacji nadzoru nad badaniami wykonywanymi przez podmioty produkujące

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie

INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 98/2009 z dnia 27 października2009 r. INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie 1. DEFINICJE.

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 1 PODSTAWY TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI

TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 1 PODSTAWY TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 1 PODSTAWY TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI Praca zbiorowa pod red. Ewy Czarnieckiej-Skubina SPIS TREŚCI Rozdział 1. Wiadomości wstępne 1.1. Definicja i zakres pojęcia technologia 1.2. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Wybrane Zagadnienia. Zbigniew Ryfka Andrzej Herko Władysław Trzop nadinspektorzy pracy OIP Katowice. Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach 1

Wybrane Zagadnienia. Zbigniew Ryfka Andrzej Herko Władysław Trzop nadinspektorzy pracy OIP Katowice. Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach 1 Bezpieczeństwo Pracy w GórnictwieG Wybrane Zagadnienia Zbigniew Ryfka Andrzej Herko Władysław Trzop nadinspektorzy pracy OIP Katowice 1 Systemowe narzędzia kształtowania towania bezpiecznych warunków w

Bardziej szczegółowo

Wymagania higieniczno- sanitarne w zakładach. adach w, warzyw i mięsa.

Wymagania higieniczno- sanitarne w zakładach. adach w, warzyw i mięsa. Wymagania higieniczno- sanitarne w zakładach adach przetwórstwa rstwa owoców, w, warzyw i mięsa. 24.04.2018r., Panel II MTP Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku, WSSE w Poznaniu mgr

Bardziej szczegółowo

OPIS SYSTENU KONTROLI WEWNĘTRZNEJ W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W USTRONIU. I. Cele systemu kontroli wewnętrznej

OPIS SYSTENU KONTROLI WEWNĘTRZNEJ W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W USTRONIU. I. Cele systemu kontroli wewnętrznej OPIS SYSTENU KONTROLI WEWNĘTRZNEJ W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W USTRONIU I. Cele systemu kontroli wewnętrznej W Banku działa system kontroli wewnętrznej, którego celem jest wspomaganie procesów decyzyjnych,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2. Bezpieczeństwo i higiena żywności

Ćwiczenie 2. Bezpieczeństwo i higiena żywności Ćwiczenie 2. Bezpieczeństwo i higiena żywności Bezpieczeństwo żywności stanowi jeden z priorytetów polityki żywieniowej i zajmuje centralne miejsce w obszarze ochrony zdrowia publicznego. Organizacja Narodów

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD MIĘSNY

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD MIĘSNY Zdr-wet/41, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD MIĘSNY Kontrolę

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty wdroŝenia systemu zarządzania ryzykiem.

Praktyczne aspekty wdroŝenia systemu zarządzania ryzykiem. Praktyczne aspekty wdroŝenia systemu zarządzania ryzykiem. Szanse i zagroŝenia na przykładzie wybranej jednostki. Krzysztof Chmurkowski Audytor Wewnętrzny (CGAP) Członek SAW IIA Polska, SGI Audyt, a zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie nr 116/2012 Burmistrza Karczewa z dnia 21 sierpnia 2012 roku

Zarządzenie nr 116/2012 Burmistrza Karczewa z dnia 21 sierpnia 2012 roku Zarządzenie nr 116/2012 Burmistrza Karczewa z dnia 21 sierpnia 2012 roku w sprawie ustanowienia systemu zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Karczewie Na podstawie rozdziału 6 ustawy z dnia 27 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Program praktyk. Lublin, 2012

Program praktyk. Lublin, 2012 Program praktyk przeznaczony dla nauczycieli przedmiotów zawodowych i instruktorów praktycznej nauki zawodu w branży gastronomicznej opracowany w ramach projektu Praktyka kluczem do sukcesu Opracował:

Bardziej szczegółowo

Sekcja 7 Samokontrola

Sekcja 7 Samokontrola Sekcja 7 Samokontrola Niniejsza praca ma licencję Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. Aby zapoznać się z kopią tej licencji, Wejdź na stronę http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

Bardziej szczegółowo

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus. System HACCP w gastronomii, hotelarstwie i turystyce

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus. System HACCP w gastronomii, hotelarstwie i turystyce WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Hotelarstwo i Gastronomia Stacjonarny / niestacjonarny VI/ I stopnia Nazwa przedmiotu Wymiar godzinowy poszczególnych

Bardziej szczegółowo

DOMOWA PRODUKCJA śywności PRZEZNACZONEJ NA SPRZEDAś

DOMOWA PRODUKCJA śywności PRZEZNACZONEJ NA SPRZEDAś DOMOWA PRODUKCJA śywności PRZEZNACZONEJ NA SPRZEDAś Domowa produkcja kanapek, soki i dŝemy tzw.,,własnej roboty, fantazyjnie opakowane domowe ciasteczka pomysłów na biznes jest wiele. Niestety, produkcja

Bardziej szczegółowo

INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH

INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH SZEFOSTWO SŁUśBY śywnościowej OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA PARÓWKI DROBIOWE opis wg słownika CPV kod CPV 15131135-0 indeks materiałowy JIM 8905PL0000079 AKCEPTUJĘ: OPRACOWAŁ:

Bardziej szczegółowo

Systemy Zapewnienia Jakości (HACCP i ISO 22000)

Systemy Zapewnienia Jakości (HACCP i ISO 22000) Projekt Nr POKL.08.01.01-635/10 pt. Szerzenie wiedzy pracowników sektora spożywczego kluczem do sukcesu przedsiębiorstw. współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

WEWNĘTRZNY AUDIT JAKOŚCI, DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE

WEWNĘTRZNY AUDIT JAKOŚCI, DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE URZĄD MIASTA I GMINY KAŃCZUGA PROCEDURA WEWNĘTRZNY AUDIT JAKOŚCI, DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE Nr dokumentu: P/8/ Strona: Wydanie: WEWNĘTRZNY AUDIT JAKOŚCI, DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 160/19

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 160/19 12.6.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 160/19 Sprostowanie do rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dziennik

Bardziej szczegółowo

Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008

Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008 1 2 Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008 Etapy wdraŝania Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z ISO 9001:2008 3 Agenda 4 Jaki powinien być System Zarządzania wg norm serii

Bardziej szczegółowo

2.4.2 Zdefiniowanie procesów krok 2

2.4.2 Zdefiniowanie procesów krok 2 2.4.2 Zdefiniowanie procesów krok 2 Ustalenie mapy procesów wbrew pozorom nie jest takie łatwe. Często organizacje opierają się na obowiązującej strukturze organizacyjnej, a efekt jest taki, Ŝe procesy

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE. Urząd Miejski w Konstantynowie Łódzkim. Spis treści. 1. Cel procedury Miernik procedury...

PROCEDURA DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE. Urząd Miejski w Konstantynowie Łódzkim. Spis treści. 1. Cel procedury Miernik procedury... PROCEDURA Urząd Miejski w DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE Spis treści 1. Cel procedury... 2 2. Miernik procedury... 2 3. Zakres stosowania... 2 4. Definicje... 2 5. Tryb postępowania... 2 6. Odpowiedzialność

Bardziej szczegółowo

Procedura Działania korygujące Starostwa Powiatowego w Lublinie

Procedura Działania korygujące Starostwa Powiatowego w Lublinie Załącznik do Zarządzenia Starosty Lubelskiego Nr 24/2014 z dnia 25 marca 2014 r. Powiat Lubelski Procedura Działania korygujące Starostwa Powiatowego w Lublinie Numer: PR-06 Strona: 1 z 6 Powiat Lubelski

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 17/2010 Burmistrza Krapkowic z dnia 22 kwietna 2010 roku

Zarządzenie Nr 17/2010 Burmistrza Krapkowic z dnia 22 kwietna 2010 roku Zarządzenie Nr 17/2010 Burmistrza Krapkowic z dnia 22 kwietna 2010 roku w sprawie wprowadzenia Karty audytu wewnętrznego w Gminie Krapkowice oraz Urzędzie Miasta i Gminy w Krapkowicach Na podstawie 10

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W SEKTORZE USŁUG. Zagadnienia: Systemy zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia;

JAKOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W SEKTORZE USŁUG. Zagadnienia: Systemy zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia; JAKOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W SEKTORZE USŁUG Zagadnienia: Czynniki ryzyka zdrowia i jakości żywności; Systemy zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia; Ustawodawstwo w zakresie bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

Numer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski

Numer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski Opracował: Radosław Zawiliński Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski Data obowiązywania: 2013-02-01 Wydanie: A 1. CEL Celem procedury jest określenie zasad przeprowadzania audytów wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do Zarządzenia Dyrektora nr 15/2010 z dnia 8 marca 2010 r.

Załącznik nr 4 do Zarządzenia Dyrektora nr 15/2010 z dnia 8 marca 2010 r. Załącznik nr 4 do Zarządzenia Dyrektora nr 15/2010 z dnia 8 marca 2010 r. Instrukcja dokonywania samooceny oraz sporządzania oświadczenia o stanie kontroli zarządczej w Szkole Podstawowej nr 4 im. Kawalerów

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2023/2006. z dnia 22 grudnia 2006 r.

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2023/2006. z dnia 22 grudnia 2006 r. Dz.U.UE.L.06.384.75 2008.04.17 zm. Dz.U.UE.L.2008.86.9 art. 15 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2023/2006 z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej w odniesieniu do materiałów i wyrobów

Bardziej szczegółowo

Etapy wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności (SZBŻ) wg ISO 22000

Etapy wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności (SZBŻ) wg ISO 22000 BIURO USŁUG DOSKONALENIA ZARZĄDZANIA I ORGANIZACJI SYSTEM SP.J. ul. Faradaya 53 lok. 44, 42-200 Częstochowa tel.: 34-321 43 80 e-mail: sekretariat@biuro-system.com www.biuro-system.com Etapy wdrażania

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w róŝnorodności PL B8-0097/1. Poprawka. Renate Sommer w imieniu grupy PPE

PL Zjednoczona w róŝnorodności PL B8-0097/1. Poprawka. Renate Sommer w imieniu grupy PPE 9.2.2015 B8-0097/1 1 Motyw D D. mając na uwadze, Ŝe szacuje się, iŝ w zaleŝności od państwa członkowskiego 30 50% mięsa pochodzącego z uboju przetwarza się na składniki mięsne środków spoŝywczych, najczęściej

Bardziej szczegółowo

Numer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski

Numer dokumentu: PRC/DSJ/AW. Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski Opracował: Radosław Zawiliński Sprawdził / Zatwierdził : Tomasz Piekoszewski Data obowiązywania: 2014-04-01 Wydanie: A 1. CEL Celem procedury jest określenie zasad przeprowadzania audytów wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

VI. SZKOLENIA SPECJALNE

VI. SZKOLENIA SPECJALNE VI. SZKOLENIA SPECJALNE 1. Zasady wzorcowania przyrządów pomiarowych Czas trwania: 1 dzień / 8 godzin lekcyjnych CEL: Zapoznanie uczestników z podstawowymi pojęciami z zakresu metrologii, zasadami doboru

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Jakością i Przemysłem Chemicznym 3.02.2010 r... Pytanie 1

Zarządzanie Jakością i Przemysłem Chemicznym 3.02.2010 r... Pytanie 1 Zarządzanie Jakością i Przemysłem Chemicznym 3.02.2010 r..... Pytanie 1 Księga Jakości wg wymagań normy PN-EN ISO 9001 zawiera / zawiera odniesienia do : Politykę Jakości Procedury Instrukcje Wszystkie

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 14 /2013. w sprawie przeprowadzenia samooceny kontroli zarządczej

ZARZĄDZENIE Nr 14 /2013. w sprawie przeprowadzenia samooceny kontroli zarządczej ZARZĄDZENIE Nr 14 /2013 Starosty Staszowskiego z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie przeprowadzenia samooceny kontroli zarządczej w Starostwie Powiatowym w Staszowie 1 Działając na podstawie art.34.ust.1

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 119/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 29 maja 2008r

Zarządzenie Nr 119/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 29 maja 2008r Zarządzenie Nr 119/2008 w sprawie : wprowadzenia procedury Działań Korygujących i Zapobiegawczych w Urzędzie Miasta Czeladź Na podstawie art. 31 oraz art. 33 ust.1, 3 i 5 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o

Bardziej szczegółowo

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO. dr inż. Zofia Pawłowska

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO. dr inż. Zofia Pawłowska OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO dr inż. Zofia Pawłowska 1. Wymagania dotyczące oceny ryzyka zawodowego 2. Podstawowe zasady skutecznej oceny i ograniczania ryzyka zawodowego 3. Podstawowe problemy przy wdrażaniu

Bardziej szczegółowo

Obligatoryjne i nieobligatoryjne systemy zarządzania jakością stosowane w produkcji i przetwórstwie surowców rolnych

Obligatoryjne i nieobligatoryjne systemy zarządzania jakością stosowane w produkcji i przetwórstwie surowców rolnych Zakład Towaroznawstwa mgr inż. Sławomir Stec Obligatoryjne i nieobligatoryjne systemy zarządzania jakością stosowane w produkcji i przetwórstwie surowców rolnych Badania realizowane w ramach Programu:

Bardziej szczegółowo

Kwalifikacja wykonawców różnych etapów wytwarzania

Kwalifikacja wykonawców różnych etapów wytwarzania Kwalifikacja wykonawców różnych etapów wytwarzania Dorota Prokopczyk Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. wytwarzaniem produktów leczniczych -jest każde działanie prowadzące do powstania produktu

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD DROBIARSKI

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD DROBIARSKI Zdr-wet/43, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD DROBIARSKI Kontrolę

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW. WOJCIECHA W KRAKOWIE

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW. WOJCIECHA W KRAKOWIE Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 15/2013/2014 Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 2 im. św. Wojciecha w Krakowie z dnia 21. stycznia 2014 r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW.

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1.1.Ilekroć w dokumencie jest mowa o: 1) ryzyku należy przez to rozumieć możliwość zaistnienia zdarzenia, które będzie miało wpływ na realizację

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 18/11 BURMISTRZA MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 17 stycznia 2011 r.

ZARZĄDZENIE NR 18/11 BURMISTRZA MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 17 stycznia 2011 r. ZARZĄDZENIE NR 18/11 BURMISTRZA MIASTA KOŚCIERZYNA z dnia 17 stycznia 2011 r. w sprawie organizacji systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Kościerzyna i jednostkach organizacyjnych Miasta Na podstawie:

Bardziej szczegółowo

KSIĘGA JAKOŚCI 8 POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE. Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Elblągu. 8.1 Zadowolenie klienta

KSIĘGA JAKOŚCI 8 POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE. Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Elblągu. 8.1 Zadowolenie klienta /6 Obowiązuje od grudnia 2006 r. POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE. Zadowolenie klienta Jednym z istotnych sposobów oceny funkcjonowania systemu zarządzania jakością i realizacji celów dotyczących jakości

Bardziej szczegółowo

Bruksela, 16 listopada 2005 r.

Bruksela, 16 listopada 2005 r. KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. OCHRONY ZDROWIA I KONSUMENTÓW Bruksela, 16 listopada 2005 r. Zbiór wytycznych w zakresie wdrażania procedur opartych na zasadach HACCP oraz ułatwień we wdrażaniu

Bardziej szczegółowo

PODRĘCZNIK JAKOŚCIOWY DLA DOSTAWCÓW

PODRĘCZNIK JAKOŚCIOWY DLA DOSTAWCÓW System Zarządzania Jakością ISO TS 16949 PODRĘCZNIK JAKOŚCIOWY DLA DOSTAWCÓW Piątkowiec 2008 Spis treści: Wymagania systemowe:... 3 Wymagania dotyczące części:... 4 Przechowywanie, Pakowanie i Etykietowanie...

Bardziej szczegółowo

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli Wstęp HACCP został początkowo opracowany we wczesnym okresie amerykańskiego programu kosmicznych lotów

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 51/2010

Zarządzenie Nr 51/2010 Zarządzenie Nr 51/2010 BURMISTRZA KRAPKOWIC z dnia 16 listopada 2010 r. w sprawie organizacji i zasad funkcjonowania kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta i Gminy w Krapkowicach Na podstawie art. 68 oraz

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD RYBNY

PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD RYBNY Zdr-wet/44, dnia WOJSKOWY OŚRODEK MEDYCYNY PREWENCYJNEJ WOJSKOWA INSPEKCJA WETERYNARYJNA 00-123 Warszawa ul. Królewska 1 tel.fax.. PROTOKÓŁ Nr... KONTROLI SANITARNO WETERYNARYJNEJ ZAKŁAD RYBNY Kontrolę

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKAT W SPRAWIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ

KOMUNIKAT W SPRAWIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ Łowicz dn. 21.05.2015r. KOMUNIKAT W SPRAWIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łowiczu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu przypomina że zgodnie z ustawą

Bardziej szczegółowo

Procedura Audity wewnętrzne Starostwa Powiatowego w Lublinie

Procedura Audity wewnętrzne Starostwa Powiatowego w Lublinie Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Starosty Lubelskiego Nr 123/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. Zintegrowane działania na rzecz poprawy jakości zarządzania w Starostwie Procedura Audity wewnętrzne Starostwa Powiatowego

Bardziej szczegółowo

Zbiór wytycznych w zakresie. wdrażania procedur opartych na zasadach HACCP. oraz

Zbiór wytycznych w zakresie. wdrażania procedur opartych na zasadach HACCP. oraz KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. OCHRONY ZDROWIA I KONSUMENTÓW Bruksela, 16 listopada 2005 r. Zbiór wytycznych w zakresie wdrażania procedur opartych na zasadach HACCP oraz ułatwień we wdrażaniu

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Postanowienia ogólne

Rozdział I Postanowienia ogólne ZARZĄDZENIE NR 178/11 PREZYDENTA MIASTA ZDUŃSKA WOLA z dnia 21 kwietnia 2011 r. w sprawie ustalenia organizacji i funkcjonowania kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Zduńska Wola oraz w pozostałych jednostkach

Bardziej szczegółowo

INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH

INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH SZEFOSTWO SŁUśBY śywnościowej OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA SZYNKA DROBIOWA opis wg słownika CPV kod CPV 15131135-0 indeks materiałowy JIM 8905PL0561612 AKCEPTUJĘ: OPRACOWAŁ:

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku

ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku w sprawie wprowadzenia procedury identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Gminy Mrozy Na podstawie

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR BURMISTRZA TYCZYNA z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie organizacji i zasad funkcjonowania kontroli zarządczej w Gminie Tyczyn

ZARZĄDZENIE NR BURMISTRZA TYCZYNA z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie organizacji i zasad funkcjonowania kontroli zarządczej w Gminie Tyczyn ZARZĄDZENIE NR 31.2016 BURMISTRZA TYCZYNA z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie organizacji i zasad funkcjonowania kontroli zarządczej w Gminie Tyczyn Na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990

Bardziej szczegółowo

ISO 14000 w przedsiębiorstwie

ISO 14000 w przedsiębiorstwie ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr ZEAS /2010 Dyrektora Zespołu Ekonomiczno Administracyjnego Szkół w Sandomierzu z dnia 28 kwietnia 2010 roku

Zarządzenie Nr ZEAS /2010 Dyrektora Zespołu Ekonomiczno Administracyjnego Szkół w Sandomierzu z dnia 28 kwietnia 2010 roku Zarządzenie Nr ZEAS 0161-6/2010 Dyrektora Zespołu Ekonomiczno Administracyjnego Szkół w Sandomierzu z dnia 28 kwietnia 2010 roku w sprawie ustalenia regulaminu kontroli zarządczej i zasad jej prowadzenia.

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM Załącznik nr 3 do Zarządzenia Dyrektora Nr 6/2011 z dnia 14.12.2011 POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 1.1.Ilekroć w dokumencie jest

Bardziej szczegółowo

Konferencja Cukrownicza Katarzyna Mokrosińska

Konferencja Cukrownicza Katarzyna Mokrosińska Konferencja Cukrownicza 22-23.06.2010 IDENTYFIKACJA I IDENTYFIKOWALNOŚĆ Aspekty prawne i praktyczne System identyfikowalności Firma ma obowiązek ustanowić system identyfikacji (oznakowania) produktów,

Bardziej szczegółowo