Karta charakterystyki jako sposób informowania o zagrożeniach. Mariusz Godala

Transkrypt

1 Karta charakterystyki jako sposób informowania o zagrożeniach Mariusz Godala

2 Zmiana załącznika II do rozporządzenia REACH Zmiana załącznika opublikowana w postaci rozporządzenia unijnego (rozporządzenie Komisji zmieniające rozporządzenie nr 1907/2006) Projekt rozporządzenia zawiera dwa załączniki Okresy przejściowe Rozporządzenie Komisji (UE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH)

3 Okresy przejściowe Art. 1 1) załącznik II do rozporządzenia REACH zostanie (został) zastąpiony załącznikiem I do nowego rozporządzenia od dnia 1 grudnia 2010 roku (art. 1 pkt 1) 2) od dnia 1 czerwca 2015 roku zacznie obowiązywać załącznik II do nowego rozporządzenia (art. 1 pkt 2)

4 Okresy przejściowe (ust.1 ) Do dnia 1 grudnia 2010 r. dostawcy substancji stosujący art. 61 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 mogą stosować załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 zmieniony art. 1 ust. 1 niniejszego rozporządzenia. (ust. 2) Do dnia 1 grudnia 2010 r. dostawcy mieszanin mogą stosować załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 zmieniony art. 1 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

5 Okresy przejściowe (ust. 3) Do dnia 1 czerwca 2015 r. dostawcy mieszanin stosujący art. 61 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 mogą stosować załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 zmieniony art. 1 ust. 2 niniejszego rozporządzenia. (ust. 4) Do dnia 1 czerwca 2015 r. dostawcy mieszanin stosujący ust. 3, podają w podsekcji 3.2 stosownej karty charakterystyki oprócz klasyfikacji zawierającej zwroty określające zagrożenie zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 klasyfikację substancji wymienionych w tej podsekcji zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, w tym oznaczenie zagrożenia, symbol(-e) literowy(-e) oraz zwroty R. (ust. 5) Do dnia 1 czerwca 2015 r. dostawcy mieszanin stosujący ust. 3, podają w podsekcji 2.1 stosownej karty charakterystyki oprócz klasyfikacji zawierającej zwroty określające zagrożenie zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 klasyfikację mieszaniny zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE.

6 Okresy przejściowe Do dnia 1 czerwca 2015 r. dostawcy mieszanin spełniających kryteria klasyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008, stosując ust. 3, podają w podsekcji 3.2 stosownej karty charakterystyki oprócz substancji wymienionych w pkt tego załącznika substancje stanowiące zagrożenie dla zdrowia lub środowiska w rozumieniu dyrektywy 67/548/EWG, jeżeli substancje te występują w mieszaninie w stężeniach równych najniższej z wartości wymienionych w punkcie lit. a) załącznika II do niniejszego rozporządzenia lub wyższych od niej. Do dnia 1 czerwca 2015 r. dostawcy mieszanin niespełniających kryteriów klasyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008, stosując ust. 3, podają w podsekcji 3.2 stosownej karty charakterystyki oprócz substancji wymienionych w punkcie załącznika II do niniejszego rozporządzenia substancje stanowiące zagrożenie dla zdrowia lub środowiska w rozumieniu dyrektywy 67/548/EWG, jeżeli substancje te występują w mieszaninie w stężeniach równych lub wyższych niż 1 % wag. dla mieszanin niewystępujących w postaci gazu oraz równych lub wyższych niż 0,2 % obj. dla mieszanin występujących w postaci gazu.

7 Okresy przejściowe (ust. 6) Nie naruszając postanowień art. 31 ust. 9 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, w przypadku substancji, które wprowadzono do obrotu przed dniem 1 grudnia 2010 r. i które nie muszą być ponownie oznakowane ani pakowane zgodnie z art. 61 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, karta charakterystyki nie musi zostać zastąpiona kartą charakterystyki zgodną z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia przed dniem 1 grudnia 2012 r. Nie naruszając postanowień art. 31 ust. 9 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, w przypadku mieszanin, które wprowadzono do obrotu przed dniem 1 czerwca 2015 r. i które nie muszą być ponownie oznakowane ani pakowane zgodnie z art. 61 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, karta charakterystyki nie musi zostać zastąpiona kartą charakterystyki zgodną z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia przed dniem 1 czerwca 2017 r.

8 Okresy przejściowe (ust. 7) Nie naruszając postanowień art. 31 ust. 9 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, karty charakterystyki dla mieszanin dostarczonych odbiorcy ( any w wersji angielskiej) co najmniej raz przed dniem 1 grudnia 2010 r. mogą być nadal używane i nie muszą być zgodne z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia do dnia 30 listopada 2012 r.

9 Przekazywanie informacji w łańcuchu dostaw karty charakterystyki (art. 31) przekazywanie informacji w przypadku gdy nie jest wymagana karta charakterystyki (art. 32) przekazywanie informacji o substancjach zawartych w wyrobach (art. 33)

10 Karty charakterystyki a REACH Tytuł IV Informacje w łańcuchu dostaw obowiązuje od 1 czerwca 2007 r. Załącznik II wytyczne odnośnie sporządzania kart charakterystyki

11 Jakie wymagania stawia REACH kartom charakterystyki? [art. 31] Dostawca substancji lub preparatu dostarcza odbiorcy substancji lub preparatu kartę charakterystyki sporządzona zgodnie z załącznikiem II. Czy zawsze? W jakich przypadkach?

12 Przepisy ogólne (Art. 31) Dostawca substancji lub preparatu dostarcza odbiorcy substancji lub preparatu kartę charakterystyki : w przypadku gdy substancja lub preparat są klasyfikowane je jako niebezpieczne w przypadku gdy substancja jest trwała, wykazująca zdolność do biokumulacji i toksyczna (PBT) lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do biokumulacji (vpvb) w przypadku gdy substancja znajduje się na kandydackiej liście do ewentualnego włączenia do załącznika XIV, z powodów innych niż określone powyżej Dostawcą substancji lub mieszaniny jest każdy producent, importer, dalszy użytkownik lub dystrybutor wprowadzający do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik mieszaniny, lub też mieszaninę.

13 Substancje, które mogą zostać włączone do załącznika XIV a) substancje spełniające kryteria klasyfikacji jako rakotwórcze kategorii 1 lub 2 zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, b) substancje spełniające kryteria klasyfikacji jako mutagenne kategorii 1 lub 2 zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, c) substancje spełniające kryteria klasyfikacji jako działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1 lub 2 zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, d) substancje trwałe, wykazujące zdolność do bioakumulacji i toksyczne zgodnie z kryteriami zawartymi w załączniku XIII, e) substancje bardzo trwałe i wykazujące bardzo dużą zdolność do bioakumulacji zgodnie z kryteriami zawartymi w załączniku XIII, f) inne substancje: substancje zaburzające gospodarkę hormonalną, czy substancje o właściwościach PBT lub vpvb, nie spełniające kryteriów zawartych w lit. d) lub e) w odniesieniu do których istnieją naukowe dowody poważnych skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska

14 Substancje PBT/ vpvb

15 Przepisy ogólne (Art. 31) Dostawca dostarcza odbiorcy na jego żądanie kartę charakterystyki, jeżeli preparat nie spełnia kryteriów klasyfikacji jako niebezpieczny ale zawiera: co najmniej 1% wag lub co najmniej 0,2% obj. (gazy) substancję która stwarza zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, lub lub co najmniej 0,1% wag. przynajmniej jedną substancję, PBT lub vbvp lub która została umieszczona na kandydackiej liście do ewentualnego włączenia do załacznika XIV lub; substancję, w przypadku której został określony we Wspólnocie NDS

16 OEL v NDS Unia Europejska: OELs indykatywne wartości narażenia zawodowego (ponad 100 substancji) 2009/161/WE 2006/15/WE 2000/39/WE 91/322/EWG Polska: Rozporządzenie MPiPS z dnia 29 listopada 2002 roku w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U , z późniejszymi zmianami): zawiera ponad 500 substancji 1,1,1-trichloroetan: NDS: 300 (555- UE) mg/m 3

17 Przekazywanie informacji w łańcuchu dostaw (Art. 31) Karta charakterystyki przekazywana jest bezpłatnie w wersji papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu pierwszej dostawy substancji lub preparatu Dostawcy bez zbędnej zwłoki aktualizują kartę charakterystyki w następujących przypadkach: gdy tylko pojawią się nowe informacje, które mogą mieć wpływ na środki kontroli ryzyka, lub nowe informacje o zagrożeniach; w przypadku udzielenia lub odmowy udzielenia zezwolenia; w przypadku zastosowania ograniczenia. Nowe (zaktualizowane) karty charakterystyki dostarczane są bezpłatnie w wersji papierowej lub elektronicznej wszystkim poprzednim odbiorcom substancji lub preparatu, którym dostawcy dostarczyli tę substancję lub preparat w ciągu ostatnich 12 miesięcy

18 Przekazywanie informacji w łańcuchu dostaw (Art. 31) W przypadku aktualizacji karty charakterystyki i przekazania odbiorcom nowej zaktualizowanej wersji karty, zwraca się ich uwagę w rozdziale 16 na zmiany w karcie charakterystyki, o ile nie wskazano ich w innym miejscu. W takim przypadku, na pierwszej stronie datę tę należy oznaczyć w następujący sposób: Aktualizacja: (data) i podać numer wersji, numer aktualizacji, datę zmiany wersji lub inne informacje na temat zmienionej wersji. Wszelkie aktualizacje karty po rejestracji zawierają numer rejestracji. Karta charakterystyki nie ma określonej objętości. Jej zawartość powinna być współmierna do zagrożenia stwarzanego przez substancję lub mieszaninę i dostępnych informacji. Wszystkie strony karty charakterystyki, włącznie ze wszystkimi załącznikami, numeruje się i podaje na nich albo objętość karty charakterystyki (np. strona 1 z 3 ) albo informację, czy po danej stronie następuje kolejna strona (np. ciąg dalszy na następnej stronie lub koniec karty charakterystyki ).

19 Karty charakterystyki - sankcje Dostawca substancji lub preparatu, który wbrew przepisom art. 31 ust. 1 i 3-8 rozporządzenia REACH nie sporządza, nie dostarcza lub nie przekazuje wymaganej karty charakterystyki sporządzonej zgodnie z załącznikiem II do tego rozporządzenia podlega karze grzywny, Dostawca substancji lub preparatu, który wbrew przepisowi art. 31 ust. 9 rozporządzenia REACH sporządza, dostarcza lub przekazuje nieaktualną kartę charakterystyki podlega karze grzywny.

20 Informacje dla substancji w ich postaci własnej lub jako składników preparatów, dla których nie jest wymagana karta charakterystyki (art. 32) a) numery rejestracji, jeżeli są one dostępne, dla każdej substancji, dla której informacje są przekazywane; b) informację o tym, czy substancja wymaga zezwolenia i szczegóły związane z każdym udzieleniem lub odmową udzielenia zezwolenia w tym łańcuchu dostaw; c) szczegóły dotyczące każdego przypadku zastosowania ograniczenia; d) wszelkie inne dostępne i stosowne informacje dotyczące substancji, niezbędne do umożliwienia określenia i zastosowania odpowiednich środków kontroli ryzyka.

21 Sposób przekazywania informacji z wykorzystaniem formatu karty charakterystyki, w odpowiedniej części karty danych technicznych, w postaci ulotki, w jakieś innej formie.

22 Co robić po otrzymaniu informacji Zastosować polecane środki kontroli ryzyka Unikać warunków, które dostawca nakazuje unikać Przekazać informacje w dół łańcucha dostaw

23 Obowiązek przekazywania informacji o substancjach i preparatach uczestnikom stanowiącym wcześniejsze ogniwa łańcucha dostaw (art. 34) 1. Każdy uczestnik łańcucha dostaw substancji lub preparatu przekazuje uczestnikowi lub dystrybutorowi stanowiącemu poprzednie ogniwo łańcucha dostaw następujące informacje: a) nowe informacje dotyczące niebezpiecznych właściwości, bez względu na zastosowania, których dotyczą; b) wszelkie inne informacje mogące podważyć stosowność środków kontroli ryzyka określonych w dostarczonej mu karcie charakterystyki, przy czym przekazywane są one wyłącznie w odniesieniu do zastosowań zidentyfikowanych. 2. Dystrybutorzy przekazują te informacje uczestnikowi lub dystrybutorowi stanowiącemu poprzednie ogniwo łańcucha dostaw.

24 Artykuł 35 zapewnia dostęp do informacji dla pracowników Pracodawca zapewnia swym pracownikom i ich przedstawicielom dostęp do informacji dostarczonych zgodnie z przepisami art. 31 i 32 w odniesieniu do substancji lub preparatów, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy.

25 Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki Art Ustawy Kodeks Pracy Niedopuszczalne jest stosowanie w działalności zawodowej substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych bez posiadania karty charakterystyki Art. 5 Ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Uchyla się art. 5 ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 20 poz. 106)

26 Kto może kontrolować karty charakterystyki? Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska (w zakresie zagrożeń dla środowiska), Inspekcja Handlowa (w zakresie przestrzegania obowiązku dostarczenia odbiorcy substancji lub preparatu wymaganej karty charakterystyki), Państwowa Inspekcja Pracy (nadzór nad spełnianiem przez pracodawców obowiązków określonych w art. 35 (Dostęp pracowników do informacji) oraz art. 37 ust. 5 i 6 (Ocena bezpieczeństwa chemicznego dalszych użytkowników i obowiązek ustalania, stosowania i zalecania środków zmniejszających ryzyko) rozporządzenia REACH).

27 Karty charakterystyki a REACH Gdy dla substancji jest wymagany RAPORT BEZPIECZEŃSTWA CHEMICZNEGO zgodnie z art.14 lub 37 informacje dostarczone w KCh muszą być zgodne z informacjami zawartymi w RBCh. W przypadku gdy sporządzono raport bezpieczeństwa chemicznego, w załączniku do karty charakterystyki umieszcza się stosowne SCENARIUSZE NARAŻENIA - w celu łatwiejszego odwoływania się do nich w odpowiednich pozycjach karty charakterystyki

28 Karta charakterystyki dostarczana jest w językach urzędowych Państw Członkowskich, na terytorium których substancja lub preparat jest wprowadzany do obrotu Jednak, jeżeli dystrybutor ma siedzibę w Polsce i nie otrzymał karty sporządzonej w języku polskim i sprzedaje produkt do innego odbiorcy mającego siedzibę na terytorium Polski to musi pamiętać o dostawie karty sporządzonej w języku polskim.

29 Karta charakterystyki Karty charakterystyki nie trzeba sporządzać dla następujących preparatów w stanie gotowym, przeznaczonych dla użytkownika końcowego: produktów kosmetycznych (dyrektywa 76/768/EWG), produktów leczniczych stosowanych u ludzi lub do celów weterynaryjnych, wyrobów medycznych, żywności lub pasz.

30 Karta charakterystyki Nie dostarcza się karty w przypadku wyrobów nawet zawierających substancje sklasyfikowane jako niebezpieczne lub substancje stwarzające zagrożenie. Karty charakterystyki są wymagane również w odniesieniu do niektórych szczególnych substancji i preparatów (np. metale w postaci bryły, stopy, mieszaniny zawierające polimery, mieszaniny zawierające elastomery gazy sprężone itp.) dla których przewiduje się odstępstwa dotyczące oznakowania.

31 Karta charakterystyki Informacje w karcie charakterystyki wpisywane są w sposób jasny i zwięzły. Jest przygotowywana przez kompetentną osobę. Osoby wprowadzające substancje i preparaty do obrotu zapewniają, że kompetentne osoby przeszły stosowne szkolenia, w tym szkolenia przypominające. Rozporządzenie REACH nie definiuje pojęcia kompetentnej osoby - należy jednak pamiętać, że za wyznaczenie osoby, którą można uważać za kompetentną odpowiada osoba wprowadzająca substancję lub mieszaninę do obrotu.

32 Substancje Substancje Substancje, które nie podlegają rejestracji <1t/r Substancje podlegające rejestracji ale OBCh/RBCh Nie jest wymagany 1 10 t/r Substancje podlegające rejestracji i jest wymagany OBCh/RBCh >10 t/r (C&L, PBT, vpvb, zaburzające gospodarkę hormonalną, o właściwościach PBT, vpvb) KCh zgodnie z kryteriami nr rej (1.1) zident. zastosowania (1.2) czy podlega zezwoleniu (15) czy podlega ograniczeniom (15) rozszerzona KCh (extsds)

33 Karty charakterystyki inne wymagania (z ustawy) Art. 23 ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Pierwszy uczestnik łańcucha dostaw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej informuje Inspektora o wprowadzeniu do obrotu preparatu niebezpiecznego, przekazując: nazwę i adres wraz z numerem telefonu osoby wprowadzającej preparat niebezpieczny do obrotu, nazwę handlową preparatu niebezpiecznego, kartę charakterystyki. W/w informacje przekazywane są najpóźniej w dniu wprowadzenia do obrotu preparatu niebezpiecznego.

34 Karty charakterystyki zawartość Karta charakterystyki składa się 16 następujących tytułów rozdziałów wraz z ich podtytułami z wyjątkiem rozdziału 3, w którym należy uwzględnić jedynie odpowiednio podrozdział 3.1 lub 3.2: ROZDZIAŁ 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu 1.2. Istotne zastosowania zidentyfikowane substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane 1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki 1.4. Numer telefonu alarmowego ROZDZIAŁ 2: Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny 2.2. Elementy oznakowania 2.3. Inne zagrożenia ROZDZIAŁ 3: Skład/informacja o składnikach 3.1. Substancje 3.2. Mieszaniny

35 Karty charakterystyki zawartość ROZDZIAŁ 4: Środki pierwszej pomocy 4.1. Opis środków pierwszej pomocy 4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia 4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym ROZDZIAŁ 5: Postępowanie w przypadku pożaru 5.1. Środki gaśnicze 5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną 5.3. Informacje dla straży pożarnej ROZDZIAŁ 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska 6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia

36 Karty charakterystyki zawartość ROZDZIAŁ 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania 7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności 7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe ROZDZIAŁ 8: Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej 8.1. Parametry dotyczące kontroli 8.2. Kontrola narażenia ROZDZIAŁ 9: Właściwości fizyczne i chemiczne 9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych 9.2. Inne informacje

37 Karty charakterystyki zawartość ROZDZIAŁ 10: Stabilność i reaktywność Reaktywność Stabilność chemiczna Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji Warunki, których należy unikać Materiały niezgodne Niebezpieczne produkty rozkładu ROZDZIAŁ 11: Informacje toksykologiczne Informacje dotyczące skutków toksykologicznych ROZDZIAŁ 12: Informacje ekologiczne Toksyczność Trwałość i zdolność do rozkładu Zdolność do bioakumulacji Mobilność w glebie Wyniki oceny właściwości PBT i vpvb Inne szkodliwe skutki działania

38 Karty charakterystyki zawartość ROZDZIAŁ 13: Postępowanie z odpadami Metody unieszkodliwiania odpadów ROZDZIAŁ 14: Informacje dotyczące transportu Numer UN (numer ONZ) Prawidłowa nazwa przewozowa UN Klasa(-y) zagrożenia w transporcie Grupa pakowania Zagrożenia dla środowiska Szczególne środki ostrożności dla użytkowników Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC ROZDZIAŁ 15: Informacje dotyczące przepisów prawnych Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji i mieszaniny Ocena bezpieczeństwa chemicznego ROZDZIAŁ 16: Inne informacje

39 Karty charakterystyki zawartość W zasadzie we wszystkich rozdziałach i podrozdziałach powinny znajdować się jakieś informacje; nie powinno być rozdziałów i podrozdziałów nie wypełnionych. Jeżeli jakieś informacje nie są dostępne powinno to być wyraźnie zaznaczone. Należy odróżnić przypadki w których sporządzający kartę charakterystyki nie dysponuje jakimiś informacjami lub gdy posiada informacje negatywne. Wszystkie strony karty charakterystyki, włącznie ze wszystkimi załącznikami, numeruje się i podaje na nich objętość karty charakterystyki (np. strona 1 z 3).

40 1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa W rozdziale tym dokonuje się identyfikacji substancji lub mieszaniny, podaje się istotne zastosowania substancji/mieszaniny, nazwę dostawcy substancji lub mieszaniny, dane kontaktowe dostawcy substancji/mieszaniny, a także dane kontaktowe w razie nagłych wypadków.

41 1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikacja produktu (Identyfikator produktu) Podaje się identyfikator produktu (substancji lub mieszaniny), pod którą wprowadza się je do obrotu - identyczny z nazwą podaną na oznakowaniu opakowania. W przypadku substancji nazwę powinien stanowić identyfikator produktu zgodnie z artykułem 18 ust. 2 rozporządzenia CLP. W przypadku substancji podlegających obowiązkowi rejestracji identyfikator produktu jest zgodny z identyfikatorem produktu przedstawionym podczas rejestracji; należy także podać numer rejestracji nadany na mocy art. 20 ust. 3 REACH. Dostawca, który jest dystrybutorem lub dalszym użytkownikiem, może pominąć część numeru rejestracji, odnoszącą się do indywidualnego rejestrującego wspólnego przedłożenia, jeżeli spełnione są następujące warunki: a) dostawca ten przyjmuje na siebie odpowiedzialność za przekazanie na żądanie dla celów nadzoru pełnego numeru rejestracji lub jeżeli pełny numer rejestracji nie jest dla niego dostępny za przekazanie tego żądania do swojego dostawcy zgodnie z lit. b), oraz

42 1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa b) dostawca ten przekazuje pełny numer rejestracji organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu za egzekwowanie przepisów (zwanego dalej organem nadzoru) w ciągu 7 dni od jego żądania otrzymanego bezpośrednio od tego organu nadzoru lub przekazanego przez jego odbiorcę lub jeżeli pełny numer rejestracji nie jest dla niego dostępny dostawca ten przekazuje w ciągu 7 dni to żądanie do swojego dostawcy informując jednocześnie o tym organ nadzoru. W przypadku mieszanin podaje się nazwę handlową lub przeznaczenie zgodnie z art. 10 ust. 2.1 dyrektywy 1999/45/WE. Po 1 czerwca 2015 w przypadku mieszaniny podaje się identyfikator mieszaniny.

43 1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa Możliwe jest dostarczenie jednej karty charakterystyki dla więcej niż jednej substancji lub mieszaniny. Przykład: Nazwa produktu: Benzyna bezołowiowa 95 Benzyna bezołowiowa 95 AL Benzyna bezołowiowa 95 EXPORT Benzyna bezołowiowa 98 Inne sposoby identyfikacji Można podać inne nazwy lub synonimy, jakimi substancja lub mieszanina jest oznaczana lub pod którymi jest powszechnie znana, takie jak nazwy alternatywne, numery, kody produktów przedsiębiorstwa lub inne niepowtarzalne identyfikatory.

44 1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.2. Istotne zastosowania zidentyfikowane substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Należy wskazać zastosowania substancji lub mieszaniny, w zakresie, w jakim są one znane które są istotne dla odbiorcy(-ów) w postaci krótkiego opisu przeznaczenia substancji lub mieszaniny. W tym rozdziale można też wykazać wraz z uzasadnieniem zastosowania odradzane. Należy pamiętać, ze lista zastosowań nie musi być wyczerpująca. W przypadku gdy wymagany jest raport bezpieczeństwa chemicznego, informacje zawarte w tym podrozdziale karty charakterystyki są spójne z informacjami dotyczącymi zastosowań zidentyfikowanych w raporcie bezpieczeństwa chemicznego oraz scenariuszami narażenia z raportu bezpieczeństwa chemicznego i umieszczonymi w załączniku do karty charakterystyki.

45 1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.4. Numer telefonu alarmowego Podaje się dane kontaktowe służb powiadamianych w nagłych przypadkach. Jeżeli w państwie członkowskim, w którym wprowadzono do obrotu substancję lub mieszaninę, istnieje oficjalny organ doradczy (może to być organ odpowiedzialny za przyjmowanie informacji odnoszących się do zagrożeń dla zdrowia, o którym mowa w art. 45 rozporządzenia (WE) 1272/2008 i art. 17 dyrektywy 1999/45/WE), wystarczy podać numer telefonu tego organu. Jeżeli występują jakiekolwiek przyczyny ograniczające dostęp do tych służb, takie jak godziny pracy, lub jeżeli występują ograniczenia dotyczące szczególnego rodzaju przekazywanych informacji, wyraźnie się to określa.

46 2. Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny W przypadku substancji podaje się klasyfikację, która wynika z zastosowania zasad klasyfikacji zawartych w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008. W przypadku gdy dostawca dokonał zgłoszenia informacji dotyczących substancji do wykazu klasyfikacji i oznakowania zgodnie z art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, klasyfikacja podana w karcie charakterystyki jest taka sama jak klasyfikacja podana w tym zgłoszeniu. Podaje się również klasyfikację substancji zgodnie z dyrektywą Rady 67/548/EWG. W przypadku substancji posiadającej zharmonizowaną klasyfikację należy podać klasyfikację zgodną z wpisem w tabeli 3.1 lub 3.2 z Załącznika VI rozporządzenia CLP. Należy pamiętać, że w przypadku zharmonizowanej klasyfikacji harmonizacja dotyczy tych klas oraz dalszych zróżnicowań w obrębie klas, które są umieszczone we wpisie. Inne zagrożenia należy sklasyfikować zgodnie z przepisami o kryteriach klasyfikacji.

47 2. Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny W przypadku mieszaniny podaje się klasyfikację, która wynika z zastosowania zasad klasyfikacji zawartych w dyrektywie 1999/45/WE. Jeżeli mieszanina nie spełnia kryteriów klasyfikacji zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE, wyraźnie to się stwierdza. Informacje na temat substancji zawartych w mieszaninach znajdują się w podsekcji 3.2. Jeżeli klasyfikacja, w tym zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia i zwroty R, nie jest przedstawiona w całości, dokonuje się odniesienia do sekcji 16, gdzie podaje się pełny tekst każdej klasyfikacji, w tym każdego zwrotu wskazującego rodzaj zagrożenia i zwrotu R. Wymienia się najważniejsze, spójne z sekcjami 9 12 karty charakterystyki, szkodliwe skutki działania na zdrowie człowieka i środowisko oraz związane z właściwościami fizykochemicznymi w sposób, który pozwoli nieprofesjonalistom określić zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną.

48 2. Identyfikacja zagrożeń 2.2. Elementy oznakowania Oznakowanie opakowania powinno odpowiadać klasyfikacji substancji lub mieszaniny. W przypadku substancji podaje się, na podstawie klasyfikacji, przynajmniej następujące elementy występujące na oznakowaniu zgodnie z rozporządzeniem CLP: piktogram(-y) określający(-e) rodzaj zagrożenia, hasło(-a) ostrzegawcze, zwrot(-y) wskazujący(-e) rodzaj zagrożenia, zwrot(-y) wskazujący(-e) środki ostrożności. Barwny piktogram określony w rozporządzeniu CLP można zastąpić czarnobiałym odwzorowaniem całego piktogramu wskazującego rodzaj zagrożenia lub odwzorowaniem tylko symbolu graficznego.

49 2. Identyfikacja zagrożeń 2.2. Elementy oznakowania W przypadku mieszaniny, w oparciu o klasyfikację, podaje się przynajmniej właściwy(-e) symbol(-e), znak(-i) ostrzegawczy(-e), zwrot(-y) wskazujący(-e) rodzaj zagrożenia i zwrot(-y) określające warunki bezpiecznego stosowania zamieszczone na oznakowaniu zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE. Symbol może mieć formę czarno-białego znaku graficznego. W przypadku mieszaniny po 1 czerwca 2015 r. oznakowanie powinno być zgodne z rozporządzeniem CLP. W okresie do tego terminu oznakowanie robi się zgodnie z dyrektywami 67/548/EWG i 1999/45/WE jeżeli klasyfikację mieszaniny robi się zgodnie z tą drugą dyrektywą. Jeżeli jednak klasyfikuje się mieszaninę zgodnie z rozporządzeniem CLP oznakowanie opakowania sporządza się wg tego rozporządzenia.

50 2. Identyfikacja zagrożeń 2.2. Elementy oznakowania W przypadku substancji podaje się właściwe elementy oznakowania zgodnie z art. 25 i art. 32 ust. 6 rozporządzenia CLP a w przypadku mieszaniny zgodnie z sekcją A i B załącznika V do dyrektywy 1999/45/WE. Artykuł 25 rozporządzenia CLP: Informacje uzupełniające na etykiecie Art. 32 ust. 6: Elementy etykiety wymagane na mocy przepisów innych aktów wspólnotowych umieszczane są w sekcji przeznaczonej na informacje uzupełniające na etykiecie, o których mowa w art. 25.

51 2. Identyfikacja zagrożeń 2.3 Inne zagrożenia Powinno umieścić się także informacje czy substancja lub mieszanina spełnia kryteria PBT lub vpvb zgodnie z załącznikiem XII rozporządzenia REACH. Należy podać także informacje dotyczące innych zagrożeń, które nie powodują zaklasyfikowania, a które mogą przyczynić się do ogólnych zagrożeń powodowanych przez substancję lub mieszaninę.

52 3. Skład i informacja o składnikach 3.1. Substancje Należy podać chemiczną identyfikację głównego składnika substancji poprzez podanie przynajmniej identyfikatora substancji (podobnie jak w pkt. 1). Umieszcza się także identyfikację zanieczyszczeń, stabilizatorów dodatków a także wszystkich składników substancji innych niż składnik główny, które same z siebie są klasyfikowane jako niebezpieczne i wpływają na klasyfikacje substancji: a) identyfikator substancji (jak podano powyżej) b) jeżeli identyfikator nie jest dostępny należy podać inny sposób identyfikacji (nazwę zwyczajową, nazwę handlową) lub numery identyfikacyjne. Dostawca substancji może wymienić wszystkie składniki substancji w tym także te nie sklasyfikowane jako stwarzające zagrożenie.

53 3. Skład i informacja o składnikach 3.2. Mieszaniny Podaje się informacje o substancjach takie jak identyfikator, stężenie lub zakres stężeń oraz ich klasyfikację. Dostawca mieszaniny może wymienić wszystkie jej składniki w tym także te nie sklasyfikowane niebezpieczne lub nie stwarzające zagrożenia. Stężenia substancji powinny być wyrażone w sposób następujący: a) dokładne wartości stężeń w postaci ułamków masowych lub objętościowych wyrażonych w procentach w porządku malejącym, jeżeli jest to technicznie możliwe; b) przedziały wartości stężeń w postaci ułamków masowych lub objętościowych wyrażonych w procentach jeżeli jest to technicznie możliwe. W przypadku, gdy stosowane są przedziały wartości stężeń wyrażone w procentach, zagrożenia dla zdrowia i środowiska opisuje się uwzględniając skutki najwyższego stężenia każdego ze składników.

54 3. Skład i informacja o składnikach 3.2. Mieszaniny W przypadku gdy za zgodą odpowiedniego urzędu używana jest alternatywna nazwa rodzajowa, w celu zapewnienia bezpiecznego postępowania z tymi substancjami należy opisać ich chemiczny charakter. Użyta nazwa powinna być tożsama z nazwą, którą uzyskuje się w wyniku przeprowadzenia odpowiednich procedur.

55 3. Skład i informacja o składnikach 3.2. Mieszaniny W przypadku mieszaniny sklasyfikowanej jako niebezpieczna wymienia się następujące substancje wraz z ich stężeniami lub zakresem stężeń: substancje zaklasyfikowane jako niebezpieczne dla zdrowia człowieka lub dla środowiska, jeżeli obecne są w preparacie w stężeniach równych lub większych od stężeń granicznych - substancje stanowiące zagrożenie dla zdrowia człowieka lub środowiska w rozumieniu rozporządzenia CLP, pod warunkiem że informacje zgodnie z kryteriami klasyfikacji tego rozporządzenia zostały udostępnione dostawcy mieszaniny - substancje dla których istnieją wspólnotowe najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku pracy, - substancje trwałe, wykazujące zdolność do biokumulacji i toksyczne (PBT) lub bardzo trwałe i wykazujące bardzo dużą zdolność do biokumulacji (vpvb) zgodnie z kryteriami zawartymi w załączniku XIII lub substancje zawarte na tzw. liście kandydackiej jeżeli stężenie danej substancji jest równe 0,1% lub wyższe.

56 3. Skład i informacja o składnikach Należy podać klasyfikację powyższych substancji, w tym symbole literowe oraz zwroty R. Zwroty R nie muszą być w tym miejscu przedstawione w całości (dokonuje się odniesienia do pozycji 16). Jeżeli substancja nie spełnia kryteriów klasyfikacji, opisuje się powód wskazania substancji w sekcji 3 przez użycie sformułowań takich jak substancja PBT lub substancja o obowiązującym we Wspólnocie NDS w środowisku pracy. Podaje się nazwę i numer rejestracji nadany na mocy art. 20 ust. 3 rozporządzenia oraz jeżeli dostępne numer EINECS lub ELINCS powyższych substancji. Numer CAS i nazwa zgodna z nomenklatura IUPAC mogą także być przydatne, o ile są dostępne. W odniesieniu do substancji w przypadku których z uwagi na zachowanie tajemnicy handlowej ujawniane są jedynie alternatywne nazwy rodzajowe szczegółowy sposób identyfikacji nie jest konieczny (w takim przypadku właściwości substancji opisuje się w sposób zapewniający bezpieczne obchodzenie się z nimi)..

57 3. Skład i informacja o składnikach Podaje się również klasyfikację substancji zgodnie z rozporządzeniem CLP, łącznie z klasą (-ami) zagrożeń i kodem(-ami) kategorii znajdującym się w tabeli 1.1 załącznika VI do CLP oraz zwrotami wskazującymi rodzaj zagrożenia, pod warunkiem że informacje te zostały udostępnione dostawcy mieszaniny..

58 3. Skład i informacja o składnikach W punkcie 3 niedopuszczalne jest: Nieujawnienie substancji jeśli wynika to z kryteriów. Niepoprawna nazwa chemiczna. Brak numerów identyfikacyjnych. Niewłaściwie podany zakres stężeń nie odpowiada klasyfikacji w punkcie 3 (np. zakres stężeń 10-30% podczas gdy stężenie graniczne wynosi 20%). Zmiana klasyfikacji substancji zaklasyfikowanych urzędowo. Niepoprawny zapis klasyfikacji opuszczanie zwrotów R; klasyfikacja a nie oznakowanie.

59 7.1. Postępowanie z substancją/preparatem przykłady z karty charakterystyki Kwas solny: Kwas solny należy przechowywać i transportować w zamkniętych zbiornikach. Należy unikać kontaktu ze skórą, oczami, układem oddechowym lub pokarmowym. Pomieszczenia w których jest przechowywany kwas powinny być wyposażone w sprawnie działającą wentylację. Preparat X: Podczas pracy z preparatem zalecana jest ostrożność. Wymagane stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej patrz punkt 8 karty charakterystyki. Mieszać preparat wyłącznie z wodą. Pod żadnym pozorem nie mieszać preparatu z innymi preparatami chemicznymi. Osoby ze skłonnością do alergii skórnej lub układu oddechowego nie powinny mieć kontaktu z preparatem. Unikać narażenia przed użyciem zapoznać się z instrukcją stosowania. Po zastosowaniu pojemnik szczelnie zamknąć, przechowywać z dala od osób nieupoważnionych. Podczas pracy z preparatem zapewnić odpowiednią wentylację pomieszczenia w celu uniknięcia zatrucia inhalacyjnego.

60 7.1. Postępowanie z substancją/preparatem przykłady z karty charakterystyki Podchloryn sodu: Postępowanie z substancją: podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać bezpośredniego kontaktu z substancją, unikać wdychania gazów i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej (jak podano w punkcie 8.4.), pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Unikać działania na substancję otwartego ognia i wysokiej temperatury.

61 7/2. Magazynowanie informacje z karty charakterystyki Preparat X: Produkt jest skrajnie łatwopalny. Magazynować z dala od źródeł ciepła i ognia, w miejscach chłodnych i dobrze wentylowanych. Preparat Y: Preparat przechowywać wyłącznie w oryginalnych opakowaniach z tworzywa sztucznego (polietylen o wysokiej jakości HDPE). Nie przelewać do opakowań zastępczych. Pojemniki z preparatem przechowywać w suchym pomieszczeniu szczelnie zamknięte, w temperaturze C ze sprawną wentylacją. Posadzka powinna być niepalna, bezfugowa, wykonana z nieprzepuszczalnego betonu. Chronić preparat przed światłem słonecznym oraz ciepłem. Przechowywać z dala od źródeł zapłonu i otwartego ognia. Kwas solny: Nie przechowywać razem lub w pobliżu materiałów utleniających, materiałów łatwopalnych oraz w pobliżu źródeł ciepła.

62 8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej 8.1 Parametry dotyczące kontroli Konkretne parametry dotyczące kontroli, w tym wartości graniczne narażenia w miejscu pracy (NDS, NDSCh, NDSP) lub dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym. Należy podać wartości dla Państwa Członkowskiego, na terytorium którego substancja lub preparat jest wprowadzany do obrotu. Jeżeli podczas zgodnego z przeznaczeniem stosowania danej substancji lub mieszaniny tworzą się substancje zanieczyszczające powietrze, należy wymienić również obowiązujące dla nich najwyższe wartości dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy lub wartości dopuszczalnych stężeń w materiale biologicznym.

63 8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej W przypadku gdy wymagany jest raport bezpieczeństwa chemicznego, w odniesieniu do scenariuszy narażenia zawartych w załączniku do karty charakterystyki należy podać odpowiednie wartości DNEL (Pochodny poziom nie powodujący zmian (derived no effect level), i PNEC (Przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku) dla danej substancji.

64 8.2 Kontrola narażenia Kontrola narażenia oznacza pełny zakres konkretnych środków kontroli ryzyka podejmowanych w trakcie stosowania substancji w celu zminimalizowania narażenia pracownika i środowiska. W przypadku gdy wymagany jest raport bezpieczeństwa chemicznego, w sekcji 8 karty charakterystyki podaje się podsumowanie środków kontroli ryzyka w odniesieniu do zastosowań zidentyfikowanych zawartych w karcie charakterystyki.

65 Kontrola narażenia w miejscu pracy (środki ochrony indywidualnej) W przypadku gdy niezbędne są środki ochrony indywidualnej, podaje się rodzaj wyposażenia zapewniającego właściwą ochronę: układu oddechowego - przez określenie sprzętu izolującego lub oczyszczającego w odniesieniu do niebezpiecznych gazów, par lub pyłów, rąk - przez określenie rodzaju rękawic, których należy używać podczas stosowania substancji lub preparatu; w razie potrzeby wskazuje się dodatkowe środki ochrony rąk oczu i twarzy - przez podanie rodzaju potrzebnego sprzętu (okulary ochronne, gogle ochronne, osłony twarzy), skóry - przez określenie rodzaju odzieży ochronnej (w szczególności ubranie, fartuch, kombinezon, obuwie).

66 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych Wskazuje się przepisy prawne (krajowe lub wspólnotowe) dotyczące ochrony zdrowia człowieka lub środowiska, w szczególności dotyczące ograniczenia sprzedaży i stosowania obowiązującym na mocy tytułu VIII, zezwoleniom wydanym na mocy tytułu VII, klasyfikacji odpadów, jeżeli mają one zastosowanie do substancji lub preparatu, Należy wskazać, czy w przypadku danej substancji (lub substancji będącej składnikiem preparatu) dokonano oceny bezpieczeństwa chemicznego).

67 Dziękuję za uwagę